„De Boom" is een persoonlijkheid
KERSTFEESTVIERINGEN
achter het IJzeren Gordijn
LOS DE KERSTPUZZEL OP!
ACHTER
karaat
(ArK.;
V <0%:
CLEVELAND
BEALyM
IN ACHT
WERK
N*borz.
ONGE-
GAON.
DE ME
NING
NIET
DiCHTBv
PERS.VNW
KttVKE
- VERKLA
RING
ZANG.
STEM
LOOT
.TyDRuiNITE
ÊNGu
MUNT
DIE
NAAR
Dicht
grasland,
STANJ5IG
MEESTÉR
scHRik:
GoDiN
"5 STRIEMEN
DECI
GRAM
£ETfMM.
OMBE
KEND
8UAQ
EATURES
'VNDICATE.
De vrede van het kerstfeest is overal. Ook in
de landen achter het IJzeren Gordijn en
misschien wegens de heersende onderdrukking
daar vooral... In elk geval dit in tegen
stelling tot ons land ligt daar de nadruk op
de Heilige Avond, de avond van 24 december,
die overal in Oost-Europa het hoogtepunt
vormt. Onze bijzondere medewerker, de Poolse
journalist Billy Strenk, nodigt U op deze kerst
avond uit een kijkje te gaan nemen in Estland,
Letland, Hongarije, Rusland, en natuurlijk ook
in Polen. Want de vrede van het kerstfeest is
overal, waar ook ter wereld.
Kerstman uit Lapland
in Estland
Ook in Estland zijn de huis
vrouwen reeds weken tevo
ren druk in de weer met het
treffen van de nodige voor
bereidingen voor de traditio
nele kerstdis. En als einde
lijk de met spanning ver
wachte kerstavond (Jóu-
luöhtu) aanbreekt, gaat het
gehele gezin naar de kerk;
te voet of met de arreslee
door de glinsterende en kra
kende sneeuw.
Thuis uit de kerk volgt de tradi
tionele kerstmaaltijd. Op de ta
fel verschijnt „stilt" van varkens-
en kalfsvlees bereid, verder de
„jöuluvorst" (gekookt en daarna
knappend gebakken en opgediend
met bruine boter en vossebessen),
dan de hoofdschotel: een speen
varken of varkensrib. Hierbij
drinkt men thuisgebrouwen bier
uit zelfgemaakte fraai versierde
houten bierpullen.
Maar hoe lekker de kerstmaaltijd
ook mag zijn, het grote ogenblik
zowel voor de kinderen als vol
wassenen vormt de komst van
d^ kerstman, die volgens de over
levering uit Lapland komt om de
brave kinderen met cadeaus te
verrassen.
Gemaskerde optochten
in Letland
In Letland wordt op kerst
avond de tafel al vroeg
gedekt, rijkelijk voorzien
van allerlei spijzen, want
men hoopt op vele gasten.
De spijzen bestaan bij voor
keur uit schotels, die reeds
tevoren zijn bereid, zodat
men op het feest zelf zo wei
nig mogelijk heeft te doen.
Nooit zal de varkenskop, op
verschillende wijze klaarge
maakt, compleet met snuit,
ontbreken.
Er wordt gesmoorde zuurkool bij
gegeten, in de oven gebakken
ham en aardappelen in de schil
met brood van gerstemeel. Als
versiering worden op tafel koren
aren gelegd, symbool van vrucht
baarheid, kaarsen in kandelaars
geplaatst, symbool van het leven,
en dennetakken. Aan het plafond
hangen lantaarns, van vele vak
jes stro gemaakt, die door het
licht een goudachtig schijnsel
krijgen. Aan de muur zijn kran
sen van aren bevestigd, bewaard
van het oogstfeest, alles terug
voerend op oude traditie, maar
onveranderd met grote vreugde
beleefd.
,'tBethlehemmers
in Hongarije
Daags voor Kerstmis, trek
ken in Hongarije groepjes
jongens van huis tot huis,
als herders gekleed, die een
houten wiegje (vaak slechts
een kistje) dragen. Zingend
gaan zij er binnen. In oud-
Gregoriaanse liedjes verha
len zij de grote Boodschap
over een Kind, dat in een
beestenstal geboren, in een
kribbe werd neergelegd.
Dan worden zij overladen met
lekkernijen en ontvangen vaak
ook geld. Zo gaat het op het plat
teland, ih dorpen en steden en
ook in Boedapest. Zonder deze
„Bethlehemmers" is er geen
Kerstmis in Hongarije. Zelfs in
1956 waren zij er.
Hooi op tafel in Rusland
Het Russische volk dat in
wezen gelovig is heeft een
De woorden worden horizontaal en verticaal gevormd in de
richting van de pijltjes, waarbij de eerste letter altijd bij het
pijltje staat; dus ook als dit naar links of naaf boven wijst!
U ziet direct bij welke tekening of opgave een pijltje hoort.
Het is ook mogelijk, dat van één tekening meer woorden
moet vormen. In de gearceerde vakjes komt een hèie zin
(b.v. uitdrukking of spreekwoord); deze is niet van Illustra
ties af te leiden, zij wordt gevormd door de horizontale en
verticale woorden. In de vakjes waar een pijl doorheen loopt
behoort géén letter te worden ingevuld. Met zwaardere pijl
tjes is de looprichting aangegeven.
Voor de goede oplossers, die vóór vrijdag 26 december 12 uur
's middags hun oplossing inzenden 2ljn totaal 4 prijzen be
schikbaar en wel een prijs van 25,een van 15,—, een
van 10,— en een van 5,in Waardebonnen, te besteden
bij onze adverteerders. Oplossingen te zenden aan de redactie
Prov. Zeeuwse Courant, Walstraat 5860, Vlissingen. Op de
enveloppe a.u.b. vermelden: Kerstpuzzel.
grote voorliefde voor de Ma
donna, voor de Moeder met
het Kind. Gedurende de Ad
ventstijd is alles echt vol
(Van onze redactrice)
In deze laatste decemberdagen
zijn talloze gezinnen tijdelijk
een gezinslid rijker. Geen ge
zinslid van-vlees-eh-bloed maar
tooh een gast die gedurende een
aantal dagen zijn Vaste plaats in
de woning heeft en tijdens die da
gen meermalen het onderwerp van
gesprek zal zijn vooral bij het
jonge goed dat de woning bevolkt.
Want de kerstboom is niet zomaar
een opgesierd groen geval. „De
Boom" is een persoonlijkheid; hij
is dat althans geworden op het
moment dat hij de voordeur van
uw huis w,erd binnengezeuld.
Vanaf het ogenblik dat hij in de
woonkamer staat kruislings óp
twee latjes of in een keulse pot
met zand maakt hij deel uit van
het gezin en hij staat er zo waar
dig en onaantastbaar bij, als was
hij zich bewust van zijn taak in
deze sombere midwinterdagen. Hij
geurt beschaafd en vertrouwd
naar dennengroen, zijn „engelen
haar" is nog van dezelfde ijle,
zachte en tegelijk prikkelige sub
stantie als dat van de kerstbo
men uit onze jeugd, de glanzende
glazen bollen zijn nog altijd even
fragiel.Kerstfeest-met-een-böom
het zou glasheldere herinnerin
gen moeten oproepen aan de
kerstdagen onzer kinderjaren, ge
vierd in het ouderlijk of groot
ouderlijk huis en toch laten
die herinneringen, heel die sfeer
van vroeger zich in het moderne
gezin-met-een-kerstboom niet op
roepen. Zijn wij minder roman
tisch geworden, minder ontvan
kelijk voor het mysterieuze of
is onze omgeving, zijn onze mo
derne, efficient gebouwde en in
gerichte woningen de schuldigen?
Is de kerstboom nog wel „op zijn
plaats" in het hedendaagse zake-
Uil" -- -- --
glanzende boodschap van 't Licht
kan uitzenden...
Want de plaats van de kerst
boom is maar een besehei
den plaats. De kerstboom
wil aafiWezig zijn, maar hij wil
niet opvallen. En dit laatste nu is
onmogelijk, want onze moderne
zakelijke huizen, met hun goede
maar soms kille verlichting, zet-
mening over dit onderwerp kan ten hem onbarmhartig in het fel-
geven. Jammer genoeg bestaan le licht. Daarin voelt de böom zich
sprekende kerstbomen niet. be- „niet thuis en ook zijn elge-
halve in sprookjes. Maar kon hij aiaai's, zijn „gastheer en gast-
wel praten, dan zou hij ongetwij- vrouw" zien wel dat „dé boom"
i'eld vertellen dat hij zich inder- eigenlijk teveel is in hun kléine
ijke interieur?
et is jammer dat de kerst
boom, al ls hij nog zo'n per
soonlijkheid, zelf niet zijn
Maar in de kleine moderne woning
voelt hij zich niet op zijn plaats
daad niet op zijn plaats voelt in
uw modern, efficient ingericht
flatje. Omdat hij in vele gevallen
te groot is voor iiw beperkte
woonruimte; omdat hij zich
voortdurend bedreigd voelt door
dat iedereen rakelings langs hem
loopt; omdat zijn versierselen
veel te opzichtig glinsteren In het
licht van uw moderne sterke
lampen die geen plekje van het
vertrek in schemering kunnen la
ten. Omdat er in uw woning geen
hoekje, geen nisje is waarin hij.
beseheiden maar tóoh helemaal
aanwezig, kan staan én van
waaruit nij elke avond zijn zacht-
móderne bedoening. Omdat ih
hun huis de schemerige hoeken
en nissen ontbreken waaraan de
woonkamers in het ouderlijk huis
zo rijk waren, waarin de boom
zijn bescheiden plaats kon vinden
en van waaruit hij 's avonds on
bekommerd het licht van zijn
tientallen kaarsjes de kamer kon
laten blnnenglanzen. Dat was wel
licht het geheim van de sfeer-
van-yroeger: het wonder van dë
kerstboom was vlakbij, onder
handbereik, maar tegelijkertijd
Was er afstand, de eerbiedige af
stand, welke men tot het myste
rie in acht neemt».
Maar nu Moet de heden
daagse mehs de kerstboom
voorgoed verbannen uit
zijn kleine, zakëliike woning?
Ach... dat zullen slechts weinig
voorstanders van kerstfeest-met-
een-boom over hun hart kunnen
verkrijgen, en het zou ook een
wel erg drastische maatregel zijn.
Maar laat degene die „modern
woont", zijn jaarlijkse kerstboom
aanpassen bij zijn levenswijze.
In zijh flatje of eengezinswoning
géén grote omvangrijke boom, die
een sta-in-de-weg is en de gezins
leden het gevoel geeft dat zij bij
de kerstboom inwonen inplaats
van dè kerstboom bij hen: géén
bonte veelkleurige versierselen diè
alleen maar smakeloos kunnen
contrasteren met de vaak tóch al
gedurfde en sprekende kleuren
Van èett modern interieur. Liever
een klein boompje dat in dè ka
mer kan staaft zonder dat volwas
senen en kinderen er voortdu
rend over dreigen te struikelen.
En sier dat boompje dan heel lief
en bescheiden óp met wat wit en
zilver, met een enkel wit kaarsje,
een enkel zilveren klokje inplaats
van het te overladen met Kakel
bonte vogels, kleurige poppetjes
en lelijTte 'veelkleurige kaarsjes.
Misschien zullen de kinderen het
hiermee niet eens zijn maar
waarom zoudt U hun smaakge-
voel opzettelijk bederven door de
kerstboom te degraderen tot een
soort grabbelton? En heus wan
neer 's avonds de kerstboom wordt
aangestoken, kijkt zelfs het klein
ste kind niet naar de versierselen,
iuaar in de eerste plaats naar de
lichtjes.
verwachting. Men hoort geen
vrolijke liederen en de maal
tijden worden zeer sober ge
houden.
Maar op de Heilige Avoftd staat
in de woningen van de gelovige
Russen een versierde kerstboom.
De tafels zijn bedekt met hooi,
waarover witte tafellakens wor
den gespreid.
Polen breken de oplatek
Bij de Poolse kerstfeestvie
ring tenslotte, valt eveneens
de nadruk op het feestelijke
vigilie-avondmaal, mét al
zijn vele tradities gebrui
ken, waarvan het verbreken
van de „oplatek" (een soort
van ouwel) het hoogtepunt
vormt.
Aan het begin van het vigilie-
avondmaal richt de huisvader
zich tot de aanzittenden en breekt
met elk van hen de „oplatek" en
wenst ieder hét bêstè. Alle aan
wezigen, ook het huispersoneel,
zijn verplicht dit voorbeeld té
volgen, hetgeen o.m. betekent, dat
alle Onenigheid ên vijandschap
hiermede is vergeven efi vergeten.
Volgens een oud, algemeen in Po
len heersend gebruik diende men
aan de traditionele vigiiietafei en
kele plaatsen vrij te houden,
voor hen die voor altijd zijn weg
gegaan. Dit nu lijkt afkomstig te
zijn van een heidens feestmaal,
dat eens ter ére van de doden
werd gehouden. Maar ook heden
wordt aan de Poolse vigilietafel
ten minste één plaats vrij gehou
den. zij het dan voor een onver
wachte bezoeker... of ter gedach
tenis aan een familielid dat in
ballingschap vertoeft.
En zo eindigen wij deze kor
te flitsen met de woorden,
waarmede dit artikel werd
begonnen, n.L dat de vrede
van het kerstfeest overal te
vinden is^
WOENSDAG 2-1 DECEMBER 1958 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT