Krachtige verklaring van NAVO-
raad over kwestie West-Berlijn
Middel voor betere conservering
van garnalen gevonden
mmÜRD
DRIJVENDE BOK BOORDE
ZICH IN SPOORBRUG
SOWJET-UNIE HEEFT LEGER
VAN ZES MILJOEN MAN
üCKMBER 1958
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WAARSCHUWING AAN SOWJET-UNIE
Westen bereid over Duitsland als
geheel met Rusland te praten
De raad van de Noordatlantïsche Verdragorganisatie (Navo) heeft Rus
land gisteren gewaarschuwd, dat het verantwoordelijk zal worden gehou
den voor enige actie, die de vrije verbindingen met het verafgelegen Ber
lijn in gevaar zou brengen. In een verklaring, die er geen doekjes om
wond, bevestigde de raad opnieuw het recht van de westelijke geallieerden,
om in Berlijn te blijven en verzekerde hij, dat het jongste Sowjet-ultima-
tum aan hen „een ernstige situatie heeft geschapen, die met vastbesloten
heid onder de ogen moet worden gezien".
Zij hield verder in, dat de kwestie van Berlijn alleen geregeld kan wor
den „binnen het kader van een overeenkomst met Rusland over Duitsland
in zijn geheel".
Het communiqué, dat de deur openlaat voor mogelijke besprekingen tus
sen oost en west, voegt hieraan toe, dat de raad „er aan herinnert, dat de
westelijke mogendheden herhaaldelijk verklaard hebben, dat zij bereid zijn
dit vraagstuk, zowel als die over de Europese veiligheid en over de ontwa
pening te bestuderen.
Zij zijn nog altijd bereid al die vraagstukken te bespreken".
sproken over de mate, waarin de Na-
vo-landen zich bereid zouden verkla
ren tot onderhandelingen met de
Sowjet-Unie over het Duitse pro
bleem.
Burgemeester Willy Brandt van W.
Berlijn is dinsdag in zijn stad terug
gekeerd na het bezoek dat hij in Pa
rijs aan' de Navo-ministers heeft ge
bracht. Hij legde een verklaring af,
waarin hij zei dat er in Berlijn „een
verschrikkelijke ramp" kan gebeuren
wanneer het westen niet duidelijk
maakt dat het zijn verzet tegen de
Sowjet-Unie in de kwestie-Berlijn
«liet alleen met woorden zal voeren.
Het communiqué werd goedgekeurd
door alle 15 ministers van buitenland
se zaken van de. raad van de Navo,
zonder enige uitzondering, en deze
hebben zich daardoor allen vierkant
geschaard achter de Verenigde Sta
ten, Engeland, Frankrijk en West-
Duitsland, door het Sowjet-ultimatum
te verwerpen.
Hoewel zij wat langer was dan de
verklaring van de vier mogendheden,
die zondagavond weid gepubliceerd,
is de zin ervan dezelfde:
het westen wijst het Sowjet-ulti
matum onvoorwaardelijk van de
hand.
het Westen is bereid om met Rus
land over Duitsland als een geheel
te onderhandelen, Berlijn daarbij
inbegrepen, maar niet over Berlijn
alleen.
Het besluit om Ruslands eenzijdi
ge verloochening van de internatio
nale overeenkomsten over Berlijn
te verwerpen, kwam, nadat de
Amerikaanse minister van buiten
landse zaken, John Foster Dulles,
in een rede tot de raad, gisteren
uitgesproken, verklaard had, dat
de Sowjets geen oorlog over Ber
lijn zouden wagen.
De minister van buitenlandse za
ken zou aan de raad gezegd heb
ben: „Ik ben er zeker van, dat de
Sowjet-Unie geen oorlog over
Berlijn zal riskeren, en wij kun
nen daarom niet vertrouwen ver
der gaan".
In conferentiekringen is dinsdag
avond vernomen, dat Canada dinsdag
in de Navo-raad te Parijs er veel toe
heeft bijgedragen, dat de raad. zich
bereid heeft verklaard met dfe Russi
sche regering over Duitsland te spre
ken.
Canada was één van de zes landen,
die zitting hadden in de commissie
voor de redactie van het communiqué
over Berlijn. Twee uur lang is ge-
Project van 180 miljoen gulden
In Botlekgebied verrijst
nieuwe raffinaderij
(Van onze speciale verslaggever).
Over anderhalf jaar krijgt het nieu
we waterweggebied er een nieuwe
veiligheidsvlam bij. Die vlam, op een
hoogte van 65 meter, zal dan het dag
en nacht brandende teken zijn, dat
een der grootste werken zo niet
het grootste die ooit in het Rot
terdamse haven- en industriegebied
ter hand genomen werden, gereed zal
zijn gekomen.
Verleden jaar december was men de
terreinen langs de derde petroleum
haven in de Botlek nog aan het op
spuiten. Op het moment is reeds een
begin gemaakt met het inheien van
ruim 2700, gemiddeld 25 meter lange
betonpalen van ongeveer 1000 gul
den per stuk, worden her en der in
het 4 IA meter opgehoogde terrein
enorme stalen leidingen gelegd, werkt
een legertje van 800 a 900 man aan
de opbouw van gigantische installa
ties en rijzen enorme opslagtanks
met een inhoud van 24 miljoen liter
als paddestoelen uit de grond.
Medio 1960 hoopt men zo ver te zijn
Geen compensatietoelage
A.O.W. over winstaandeel
De kantonrechter te Schiedam, mr. P.
B. Cos, heeft uitspraak gedaan in een
proces van een werknemer contra de
N.V. Wilton-Feijenoord. Het ging
over de vraag of de compensatietoe
lage van de A.O.W.-premie ook moet
worden gegeven over het winstaan
deel door de werkgever over 't boek
jaar 1956 uitgekeerd.
De kantonrechter wees de vordering
af, overwegend, dat in de beschikking
van het college van rijksbemidde
laars wordt gesproken over bijslag
boven de rechtens geldende beloning
en hieronder kan niet worden begre
pen een winstaandeel van een arbei
der, tenzij dit een contractueel be
dongen gratificatie betreft, waarvan
in dit geval geen sprake is.
Ook al zou de uitkering wel loon zijn,
in de zin van genoemde beschikking,
dan zou daaraan nog geen recht ont
leend kunnen worden. Immers, deze
beschikking trad in werking met in
gang van het zevende loontijdvak dat
na 31 december 1956 eindigde en
kracht verloor met ingang van 1 april
1957, het tijdstip waarop de nieuwe
C.A.O. in de metaalnijverheid in wer
king trad.
De toepasselijkheid, aldus de kanton
rechter, van de beschikking, date
rende 14 december 1956 is, in ieder ge
val beperkt gebleven tot het tijdvak
1 januari1 april 1957.
De botsing van de drijvende bolt
„Condor" van Van der Tak's ber
gingsmaatschappij te Rotterdam
tegen de spoorbrug over de Oude
Maas tussen Dordrecht eu Zwijn-
drecht is veroorzaakt, doordat men
zich vergist heeft in de doorvaart-
hoogte. Omstreeks kwart voor tien
maandagavond was de „Condor"
die getrokken werd door de sleep
boten „Tonijn" en „Zeehond" met
gestreken poten voor de zuidelijke
kant van de spoorbrug gekomen.
Dè verwachting was, dat de door-
vaarthoogte zes en een halve me
ter was, zodat de „Condor" met
de, brug zou kunnen passeren. Te
laat bemerkte men, dat het water
zo lioog stond, dat de doorvaart-
hoogte een halve meter minder
was dan geraamd. Het was voor de
kapiteins van de sleepboten niet
mogelijk meer de „Condor", die
een van de grootste drijvende
bokken van Nederland is, van de
brug af te houden.
De top van de poten boorden zich met
een daverende klap in de vloer
van de brug. Het gevolg hiervan
was dat het looppad werd door
boord en dat de zware ijzeren pla
ten, waarvan dit pad gemaakt is,
de rails van de zuidelijke spoor
baan ontzetten.
De kapitein van de „Condor", de
heer A. Voordendag uit Rotterdam,
Dr. ir. Den Hollander
plv. president-curator
Het college van curatoren der tech
nische hogeschool te Delft heeft zijn
lid dr. ir. F. Q. den Hollander be
noemd tot plaatsvervangend presi
dent-curator. Deze benoeming is een
gevolg van het feit. dat de heer Den
Hollander meer tijd beschikbaar zal
krijgen v.oor de hogeschool, nu hij
per 1 januari a.s. aftreedt als pre
sident-directeur der Nederlandse
spoorwegen.
Een tienduizend schoolkinderen heb
ben in de Duitse stad Neurenberg
deelgenomen aan de jaarlijkse licht-
gevorderd, dat de Esso-raffinaderij1 parade, welke in Neurenberg de
Rotterdam, met een capaciteit van 5
miljoen ton olie per jaar, in bedrijf
kan worden gesteld, in de loop van
dat jaar zal een werk van 180 mil
joen gulden worden voltooid.
Gelijktijdig met. de opbouw van de
nieuwe raffinaderij vordert de wo
ningbouw voor het personeel. In i
het even ten zuiden van het Bot- i
lekgebied gelegen Soijkenisse zijn
267 woningen voor Esso-employees j
in aanbouw.
feestdagen inluidt. De foto toont een
groepje kinderen uit de langelange
'stoet, met zelfgemaakte lampion en
versieringen.
stelde via zijn mobilifoon terstond
de spoorwegautoriteiten in kennis
van het ongeval. Een in Zwijn-
draeht staande trein, die elk ogen
blik kon vertrekken, kon hierdoor
nog net op tijd opgehouden worden.
Omstreeks kwart voor één in 'de
nacht waren de werkzaamheden
zover gevorderd, dat over de noor
delijke baan de treinen weer kon
den gaan rijden. Twee uur later
had men de zuidelijke baan weer
in orde. De „Condor", die op weg
naar Duitsland was, heeft schade
aan het bovenste gedeelte van zijn
poten. f
Het treinverkeer was gisteren weer
ih beide richtingen hersteld. De
ti'einen kunnen de brug met een
snèlheid van maximaal 30 km per
uur' passeren.
Bestudering vervoer
radio-actief
materiaal
Een commissie zal het vervoer
van gebruikte nucleaire splijt
stoffen in studie nemen. In deze
commissie hebben zitting verte
genwoordigers van de spoorwe
gen, het wegvervoer, de zeeha
vens en het zeevervoer, alsmede
deskundigen op het gebied van
de volksgezondheid. Men ver
wacht, dat dit vervoer in de toe
komst op grote schaal zal
plaatsvinden. Het gaat hier om
de expeditie van in kernreacto
ren gebruikte uraniumstaven
naar de zgn. reprocessinginrich-
tingen.
De Nederlandse Spoorwegen bestu
deren thans de mogelijkheden voor
de bouw van speciale voertuigen. De
ze zullen moeten worden uitgerust
met zeer dikke wanden, zodat het ge
wicht uiteraard zeer hoog zal wor
den. Dit zal vermoedelijk tot gevolg
hebben, dat de voertuigen van meër-
assige draaistellen moeten worden
voorzien. Momenteel wordt op inter
nationaal spoorwegniveau reeds, een
studie gemaakt van het materieel
dat voor liet vervoer van nucleaire
splijtstoffen gebruikt zal worden.
Do. studiecommissie zal een rapport
publiceren waarin de richtlijnen voor
dit speciale vervoer zullen worden
aangegeven.
De heer J. W. Hupkes, directievoor
zitter van „De Schelde" reikte op de
traditionele jubilarissenavond In het
Schéldekioartier te Vlissingen per
soonlijk aan de jubilarissen de ge
denkborden uit.
(voor verslag zie pag. 2.).
P.v. d.A.-voorzitter:we
schuwen verkiezingen niet
„Ik wil nadrukkelijk verklaren, dat
we vervroegde verkiezingen in geen
enkel opzicht schuwen, indien dié
tot een oplossing van de huidige ka
binetscrisis zouden leiden. Maar ik.
waag me af: zijn ze nodig? In de
Tweede Kamer was er een flinke
meerderheid, die het kabinet ten val
bracht. Deze meerderheid moet thans
ook de moed opbrengen een regering
te vormen. Het lijkt er veel op, dat
deze meerderheid nu aan het Neder
landse volk wil vragen' of ze 't wél
goed gedaan heeft".
Deze met een krachtig, applaus on
derstreepte woorden sprak de voor
zitter van de Partij van de Arbeid,
de heer E. Vermeer, gisteravond, op
een openbare partijvergadering van
de federatie 'Amsterdam in gebouw
Bellevue.
Beroep van Tilburgse
musicus verworpen
De Hoge Raad heeft gisteren ver
worpen het cassatieberoep van C. A.
M. D., musicus en agent in textiel-
waren, te Tilburg, die in hoger be
roep door het gerechtshof te 's Her
togenbosch is veroordeeld tot drie
jaar gevangenisstraf wegens het ver
zamelen van gegevens, die in liet
belang van de staat geheim moeten
blijven.
AALTJE. Toen in de wedstrijd van
het plaatselijk vis-college te South-
wold (Engeland) als eerste buit een
aaltje van 30 gram werd opgehaald, j
werd de man die het ving door de
andere 15 deelnemers gehoond. Uit-
eindelijk was het aaltje goed voor de 1
eerste prijs, want niemand ving nog
iets.
STOUTE KINDEREN ER BIJ. Me
vrouw Mae Hancock in Segoville (Te
xas) ging naar de politie met het
verzoek of men haar twee zoons wil-
de aanhouden omdat zij „niets met
hen kon beginnen". Bij het onder
zoek, dat onmiddellijk werd ingesteld, j
zagen de politiemannen Warden j
(54) en Guy (twee jaar jonger) J
dronken in de hal van den huize i
Hancock liggen. 1
Na jarenlange onderzoekingen hebben de visserij-biologen van
het rijksinstituut voor visserijonderzoek te IJmuiden de oor
zaak ontdekt van liet snelle bederf van gekookte garnalen en
daartegen een goed conserverend middel gevonden. Dit onder
zoek werd geleid door de bioloog R. Th. Roskam.
den opgevoerd door het diertje direct
na het koken aan boord af te koelen
tot het vriespunt. Praktisch uitvoer
baar op de kleine vissersschepen is
dit echter nóg niet. Voor langdurige
opslag zou het diepvriezen de moge
lijkheid bieden, maar dit is een zaak
die teveel tijd vergt. De conclusie
van'de heer Roskam was, dat men
chemische conservering dus niet kon
ontberen. Er werd gezocht naar een
conserveermiddel dat aan ongepelde
garnalen moet worden toegevoegd,
maar dit leverde geen bruikbaar re
sultaat op. Tenslotte heeft de heer
Roskam naar een vervangingsmiddel
voor boorzuur gezocht, dat toegepast
kan worden op gepelde garnalen.
Daarbij bleek dat benzoëzuur een on
miskenbaar conserverend effect te
weeg bracht. Vast staat thans dat
dit zuur, vooral in mengsels met keu
kenzout, aangepelde garnalen een
voor de praktijk voldoende houdbaar
heid verleent. Het oude probleem van
boorzuurvrije conservering is hiermee
opgelost, al is de theoretische verkla
ring voor de vergrote houdbaarheid
met gebruik van benzoëzuur nog niet
gevonden.
De dodo garnaal, ongekookt of ge
kookt, bleek bijzonder slecht houd
baar te zijn. Het ging er derhalve
om een ongevaarlijk conserveermid
del te vinden. Lange tijd hebben de
vissers zich tevreden gesteld met
boorzuur, maar dit voldoet niet aan
de hoge eisen, waaraan chemische
conserveermiddelen tegenwoordig
moeten beantwoorden. De heer Ros
kam ontdekte dat het bederf van de
aan boord gekookte garnalen werd
veroorzaakt door herinfectie met zee
water. Daar al spoedig bleek dat het
uitgesloten moet worden geacht dat
garnalen aan boord van een vissers
schip na het koken steriel kunnen
blijven, ging de heer Roskam een an
dere kant op met zijn onderzoekin
gen Het bleek dat de houdbaarheid
van de garnaal aanzienlijk kon wor-
Oud-concentratiekamp
bewakers bekennen...
Tienduizend Russen kregen
een nekschot
De oud-concentratiekampbewakers
Schubert en Sorge hebben dinsdag de
rechtbank te Bonn, waarvoor zij te
rechtstaan, meegedeeld, dat in sep
tember en oktober 1941 10.800 Rus
sische krijgsgevangenen door een
nekschot in het concentratiekamp
Sachsenhausen zijn gedood.
De gevangenen moesten zich uitkle
den en zich in een soort dokterska
mer ruggelings tegen een meetlat op
stellen. Achter de meetlat was een
gleuf in de muur, waardoor op de
niets vermoedende krijgsgevangene
werd geschoten. Tijdens het schieten
werd met een soort grammofoon luid
marsmuziek ten gehore gebracht.
Schubert heeft bekend de grammo
foon bediend te hebben, en van tijd
tot tijd ook wel eens door de gleuf te
hebben geschoten.
Sorge, die ook tot het moordcomman
do behoorde, en Schubert zeiden, dat
deze terechtstellingen als vergel
dingsmaatregel werden voorgesteld.
Het 44.365 ton nietende Franse passa
giersschip „Ile de France", dat sedert
1927 op de transatlantische dienst vaart,
zal uit de vaart worden genomen, aldus
heeft de „Compagnie Generale Transafc-
lantique" donderdag te Le Havre be
kendgemaakt. Het schip ts technisch nog
altijd uitstekend, maar de exploitatie
bijzonder kostbaar.
Het Wereldgebeuren
Communes
Met boeren heeft Mao tse Toeng
zijn hele leven veel te maken
gehad. Zelf is hij een boeren
zoon en het was in de eerste plaats
onder agrariërs, dat hij in het begin
van zijn communistische loopbaan
opstanden organiseerde. Ook de hon
derdduizend mannen met wie hij in
1934 begon aan de tweejarige „Lan
ge Mars" om de troepen van de lei
der der Kwon-min-TanghTsjang
kai-Tsjek, te ontwijken, waren voor
het merendeel boeren. Twintigdui
zend waren er nog maar over toen
de tocht vol ontberingen ten einde
liep en toen Mao in Sjensi begon met
de organisatie (op beperkte schaal)
van zijn communistische staat. Het
merkwaardigste van deze „commu
nistische staat" was wel, dat in haar
voorgeschiedenis een belangrijk sta
dium ontbrak: dat van 't industriële
proletariaat. Er was in China nog
niet veel industrie en het sprak
dus vanzelf dat het aJImaal land
bouwer waren met wie Mao zijn
denkbeelden probeerde uit te werken.
In de. universiteitsbibliotheek van
Tsjangsja heeft Mao, voordat hij
met zijn omzwervingen begon, een
tijdlang als hulpbibliothecaris ge
werkt En het was daar, dat de stich
ter van de Chinese communistische
partij, Tspen Toe-Sjoe, hem ver
trouwd maakte met vertalingen van
westerse socialistische lectuur. Maar
aan de ontwikkelingsgang die in de
ze boeken werd geschilderd, achtte
hij in elk geval China niet gebonden.
Hij was en bleef ondanks kritiek
die later werd geoefend door zijn
mede-partijleiders de mening toe
gedaan dat in China niet het stede
lijke proletariaat maar de boeren
stand de revolutie moest uitvoeren.
En als president van communistisch
China, een functie die hij sedert 1954
bekleedt, heeft hij steeds haast wil
len maken met de bevestiging van
deze stelling. Al lang werden rigou
reuze (en bloedige) maatregelen ge
troffen tegen de bevolkingsgroepen
die tevoren over grote macht be
schikten. Met verbetenheid werd bo
vendien voortgewerkt aan de opbouw
van een eigen industrie. Maar Mao's
aandacht was voornamelijk gericht
op de landbouwcoöperaties.
I n september jongstleden kwamen
op uitgebreide schaal ook in de
westerse landen gegevens binnen
over een nieuwe revolutie, welke Mao
daar wilde doorvoeren. De coöpera
ties werden en worden in vrij snel
tempo omgezet in „volksgemeen
schappen" (communes). De bedoe
ling daarvan is, gemeentelijke be
stuursinstellingen overbodig te ma
ken doordat zij zich niet alleen met
economische aangelegenheden be
moeien, maar ook met politieke, cul
turele en militaire zaken. Zulke com
munes tellen gemiddeld tienduizend
leden. De arbeid is er op militaire
leest geschoeid. Duizenden naamlo
zen, mannen en vrouwen, worden ge
dirigeerd naar de plaatsen waar vol
gens de leiders hun inspanning nodig
is. Van een opvoeding in familie
kring, die vooral in China altijd een
belangrijke plaats heeft ingenomen,
kan niets meer komen. De kinderen
worden ondergebracht in opvoedings
huizen. En Mao, die geenszins de be
doeling heeft om één der naamlozen
te worden maar die streeft naar een
grote naam onder de communisti
sche theoretici, heeft geen scrupules
bij de doorvoering van dit ideaal ge
toond. In zijn vertogen voor de in
stelling van de communes heeft hij
steeds het argument gebruikt dat
„dit de meest geschikte organisa
tievorm is om de opbouw van het
socialisme en de bevordering van het
communisme te versnellen". Het is
zijn streven, van China het eerste
volkomèn communistische land ter
wereld t,e maken.
Voor Mao's aftreden als president,
dat gisteren officieel aan het
corps diplomatique te Peking
werd aangekondigd, worden allerlei
verklaringen gegeven, waarbij ook
ontevredenheid over de instelling dei-
communes een j-ol zou spélen. Het is
echter niet waarschijnlijk dat de on
tevredenheid die al tot opstanden in
de communes heeft geleid, door de
communistische leiders van Peking-
China wordt gedeeld. Die zijn nog
nooit voor tegenkanting uit de weg
gegaan; met de bezwaarden maakten
zij korte metten. Eerder is men ge
neigd aan te nemen, dat Mao zich
van de plichtplegingen die aan het
presidentschap verbonden zijn, wil
onttrekken om zich (voorzitter blij
vend van de partij) geheel aan zijn
theoretische arbeid te wijden. Naast
die van Marx en Lenin moeten eens
de werken van Mao tse Toeng in de
bibliotheken staan
De Sowjet-Unie en satellietstaten heb
ben thans een strijdmacht van zes mil
joen man op de been, beschikken over
22.500 vliegtuigen en op een na de
grootste vloot ter wereld, aldus een
rapport van de Moord Atlantische
Verdrags Organisatie.
Ondans verscheidene demobilisaties is
de militaire kracht van de commu
nistische landen de afgelopen jaren
voortdurend toegenomen. Het Sowjet-
leger is drastisch gereorganiseerd en
aangepast aan de atoomoorlog.
Vrijwel de gehele Ruissische lucht
macht bestaat uit straalvliegtuigen.
De Sowjet-Uwie beschikt tevens over
een vloot intercontinentale bommen
werpers. Op het gebied van raketwa
pens zijn „belangrijke resultaten" be
haald. De Sowjet-Unie beschikt over
een hoeveelheid raketwapens „voor
operationeel gebruik".
De landstrijdkrachten van het Sowjet
blok tellen tenminste 4,5 miljoen
man. In Oost-Duistland zijn 22 divi
sies Sowjett roepen gelegerd, in de
overige communistische staten van
Oost-Europa en Europees Rusland 60
divisies.
De Sowjet-luchtvloot van 20.000 toe
stellen bestaat vrijwel geheel uit
straalvliegtuigen. Van de 2500 vlieg
tuigen van de satellietlanden heeft
ca. viervijfde straalaandrijving. Men
verwacht dat de Sowjetvloot tegen
1960 ca. 700 duikboten zal omvatten.
MAO TSE TOENG
....in de bibliotheken
De Londense Tate Gallery heeft van
lord Croft een schilderij van de Neder
landse schilder Karei Appel, „Danse
Amoureuse" (1955) ten geschenke ge
kregen.