Wet op prijsbeheersing van
landbouwgronden aangenomen
WIM KAN „in de politiek"...
AMERIKA BEREID TOT OVERLEG
OVER SCHEEPVAARTPOLITIEK
SCHOOLTELEVISIE-UITZENDING
WAS EEN TELEURSTELLING
WOENSDAG 17 DECEMBER 1958
PROVINCIALE; Z El El U W 8 B COURANT
1
RUSTIGE BERAADSLAGING IN EERSTE KAMER
Kamer kwam tegemoet aav
verlangen van regering
(Van onze parlementaire redacteur)
Ir. M. A. Geuze (c.h.u.) was dinsdag: in de Eerste Kamer de eerste spreker
over-de wijziging van de wet op de vervreemding van landbouwgronden.
Hij verklaarde zich voorstander van wetgeving met niet al te lange gel
digheidsduur. Dan kan men een wet in zijn gevolgen nauwkeurig nagaan
en te zijner tijd duchtig op de helling zetten. Van tussentijdse wijzigingen
verwacht hij niet veel. Hij acht het er door het amendement-Biewenga in
de Tweede Kamer in gebrachte tijdelijke karakter gunstig, doch wel wat
aan de korte kant. Uitvoerig ging hij in op 2 punten van de landbouwpoli
tiek als garanties voor produkten, gedeeltelijk marktrisico en de verhou
ding tussen pachters en verpachters, die door het omgebogen landbouw
beleid en liet z.g.n. inkomensbeleid opnieuw verslechterd wordt. De voor
gestelde voorkeurspositie en de regeling daarvan voor pachters droeg
sprekers goedkeuring weg. Zeer uitvoerig sprak ir. Geuze nadien over
het begrip van de boerenstand voor structuurverbetering en het tegengaan
van versnippering van landbouwgrond tot bedrijven zonder behoorlijke be
staansmogelijkheden. Gezien echter de opvattingen over de eigendom en
het grondgebruik in zijn kringen wees de heer Geuze een verbod tot split
sing met beslistheid van de hand.
Hij noemde het begrijpelijk, dat de P.
v.d.A. het tijdelijk maken van deze
wet door het amendement Biewenga
diep betreurde. De regeringsverkla
ring bevatte namelijk het regerings
program, zoals dat na vier maanden
van onderhandelen bij een van de
moeilijkste kabinetsformaties uit de
parlementaire geschiedenis tot stand
fekomen was. Het was voor de P.v.
.A. het enige houvast in haar beleid
en het hield de wensen in van welker
vervulling de P.v.d.A. haar deelne
mers aan het kabinet afhankelijk had
gesteld.
In de rede van rnr. In 't Veld kwam
de politiek dus ook in de Eerste Ka
mer om de hoek kijken. Overigens
heeft deze Kamer ondanks de crisis
een aantal wetsontwerpen zakelijk
behandeld. Zij heeft alleen haar be
raadslagingen wat ingekort.
Voor rustige besprekingen was in het
begin van de middag de grondslag
gelegd. De voorzitteï, mr. Jonkman,
las toen namelijk een brief voor van
de minister-president dr. Drees, ge
lijkluidend aan die, welke dr. Drees
aan de Tweede Kamer gestuurd had
en waarin hij o.a. vroeg om zo lang
de kabinetscrisis duurt slechts drie
wetsontwerpen te behandelen, waar
van uitstel van behandeling bezwaar
lijk is en waarbij geen gewichtige
beleidsvragen aan de orde komen.
De voorzitter informeerde bij de vice-
minister-president mr. Struijcken, die
achter de regeringstafel zat, of de
op de agenda voorkomende ontwer
pen voldeden aan die norm. Mr.
Struijcken antwoordde, dat de rege
ring geen bezwaar tegen de behande
ling had.
Mr. In 't Veld kon echter niet nala
ten bij de behandeling van het wets
ontwerp betreffende de vervreemding
van landbouwgronden op de tegen de
P.v.d.A. gerichte aanvallen te reage
ren. Hij wees het verwijt van de hand
dat de P.v.d.A. zou proberen dicta
tuur uit te oefenen. Zij is het juist,
die de regering gesteund heeft. Als
er van dictatuur sprake is, dan zocht
mr. In 't Veld die aan de andere
kant.
Na verdediging van het wetsontwerp
door de minister van landbouw,
serij en voedselvoorziening, dr.
Vondeling en de minister van justitie,
prof. Samkalden, nam de Eerste Ka
mer het wetsontwerp zonder hoofde
lijke stemming, doch met aanteke
ning, dat de C.P.N. tegen was, aan.
Wetsontwerp ingediend
Ook tuchtrecht voor
dienstweigeraars
De ministers van oorlog en justitie
willen de rechtspositie van dienst
weigeraars, die zijn erkend als gewe
tensbezwaarden, zoveel mogelijk ge
lijktrekken met die van de dienst
plichtige militairen. Er bestaan in dit
opzicht nu nog grote verschillen tus
sen beide groepen. Zo is er geen tucht
recht voor de gewetensbezwaarden
en verder zijn de geldende strafbepa
lingen onvoldoende.
Volgens het wetsontwerp dat de bei
de ministers bij de Tweede Kamer
hebben ingediend zal het voortaan
ook mogelijk zijn gewetensbezwaar
den in andere dan staatsinstellingen
en -bedrijven te werk te stellen.
De mogelijkheid zal worden geopend
tot disciplinaire straffen voor gewe
tensbezwaarden. Tot nu toe beston
den deze straffen niet.
Het ontbreken van tuchtrecht had ver
der tot gevolg dat gewetensbezwaar
den zelfs voor een betrekkelijk ge
ring vergrijp in contact kwamen met
de strafrechter, met alle slechte ge
volgen van dien voor hun verdere
loopbaan. Ook dit bezwaar wordt in
het wetsontwerp weggenomen.
Ontvluchte inbreker
te Laren gegrepen
De 29-jarige automonteur K. T., die
in de nacht van 2 op 3 december uit
het huis van bewaring te Dordrecht,
waar hij gedetineerd zat wegens het
plegen van minstens 68 inbraken, is
ontvlucht, is op de heide onder de
gemeente Laren, zijn woonplaats ge
arresteerd.
Drie vooraanstaande Nederlanders
(een vrouw en tioeé mannen), die in
hoge mate hébben bijgedragen tot
bevordering van de Nederlands-Ame
rikaanse vriendschap op het gebied
van ondertoijs, handel en industrie
ontvingen dinsdagmiddag uit handen
van de Amerikaanse ambassadeur in
Nederland een zilveren bokaal, v.l.n.r.
ir. L. C. Schirp, mej. dr. Johanna J.
van Dullemen, de Amerikaanse am
bassadeur en de heer W. H. de Mon-
chy.
Naar aanleiding van een voorstel van
Nederland, Noorwegen, Denemarken
en Engeland een conferentie te hou
den over scheepsvaartaangelegenhe
den van wederzijds belang heeft een
woordvoerder van het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse zaken
dinsdag verklaard, dat de Verenigde
Staten gaarne bereid zijn tot een
dergelijke conferentie. De Verenigde
Staten zullen het op prijs stellen ge
gevens en standpunten uit te wisse
len met de regeringen van deze lan
den, zo verklaarde de woordvoerder.
Desgevraagd voegde hij eraan toe,
dat het zeer waarschijnlijk is, dat de
kwestie der goedkope vlaggen in de
voorgestelde bijeenkomst ter sprake
zal komen. Welk standpunt de V. S.
met betrekking tot de kwestie in zul
len nemen op de conferentie, kon de
woordvoerder niet mededelen.
Volgens diplomatieke kringen te
Washington zal de conferentie in fe
bruari of mogelijk in maart te Wash
ington worden gehouden.
Men verwacht te Washington, dat
Frankrijk, Italië en België zich -'.ui
len aansluiten bij het voorstel een
conferentie over scheepvaartaangele
genheden te houden.
Van bevoegde zijde in Den Haag ver
neemt het A.N.P., dat het de bedoe
ling is te komen tot overleg over de
Amerikaanse scheepvaartpolitiek.
Nadere bijzonderheden van de te
Washington aan de Amerikaanse re
gering overhandigde nota, waarin
Nederland een scheep vaartconferen
tie voorstelt, waren gisteren in Den
Haag niet beschikbaar. Wel is bekend
dat het voorstel niet is gedaan om
te spreken over de kwestie der goed
kope vlaggen.
Nog eenmaal deed
hij mee
Alfred Bowen, een 56-jarige mijn
werker die veertien jaar geleden
om gezondheidsredenen ontslagen
werd en sindsdien werkloos is ge
weest, heeft met een inzet van
twee pennies op een der Engelse
voetbalpools de hoofdprijs gewon
nen: 75.000 pond sterling.
Het was de laatste keer dat hij
een poolformulier invulde: Bowen
had uitgemaakt dat hij geen twee
pennies per week meer aan de
pools kon uitgeven, maar zijn
zoon gaf hem een penny. Vader en
zoon zullen de prijs nu samen de
len.
Dodelijk ongeval op
vrachtschip Almdijk
Aan boord van het vrachtschip „Alm
dijk" van de Holland-Amerika Lijn,
liggende aan de Wilhelminakade te
Rotterdam, heeft zich gisteren een
ongeval voorgedaan, dat het leven
heeft gekost aan de 44-jarige N
Teerds te Rotterdam.
Met de 52-jarige collega-bankwerker
G. de Raaij, was hij op het schip
bezig een dieselmotor te starten. Op
eens sloeg de slinger van de as en
beide mannen werden erdoor aan het
hoofd getroffen. Teerds was op slag
dood. De Raaij moest met ernstige
hoofdwonden in een ziekenhuis wor
den opgenomen.
ENQUÊTE ONDER DOCENTEN EN LEERLINGEN
Grondiger behandeling van
de stof noodzakelijk
De stichting contactcentrum be
drijfsleven heeft een samenvatting
gepubliceerd van de „kijkrapporten",
die zijn opgesteld naar aanleiding
van de eerste experimentele school
televisie-uitzending op 5 november
over „vloeibare gassen". De stichting
had alle middelbare scholen de ge
legenheid gegeven een televisietoestel
aan te vragen. Hiervan hadden 35
scholen gebruik gemaakt. Negen
entwintig van deze scholen hebben
rapporten ingezonden, waardoor de
enquête zich uitstrekte over onge
veer 1200 leerlingen van de 4e, 5e en
6e klassen van gymnasium en h.b.s.
over geheel Nederland verspreid.
Als winstpunten van de uitzending
werd door de docenten beschouwd de
mogelijkheid tot snelle afwisseling
van spreker, demonstratie, film en
dia-projectie in een uitzending. Ver
der achtten de docenten als specifieke
winstpunten de grotere actualiteit en
levendigheid dan bijvoorbeeld bij een
film en bij het laten zien van proe
ven, die in een klas niet of moeilijk
kunnen worden gedaan waarbij alle
leerlingen dè proeven even goed kun
nen zien.
Het merendeel van de docenten is
v&- mening dat met bestaande'
middelen, zoals film en filmstrook,
dezelfde of betere resultaten zijn te
bereiken dan met dit specifieke
televisieprogram. Men acht in het
algemeen dus de aan een dergelijk
onderwerp bestede tijd wel verant
woord gebruikt, maar dan met de
voorwaarden, dat via de televisie
iets wordt gebracht dat de school
zelf niet kan brengen en dat het
program aansluit op de in de klas
behandelde stof en deze niet op-
i pervlakkig herhaalt.
In het rapport wordt ook gewaar
schuwd tegen behandeling van teveel
stof in te weinig tijd. De proeven
met vloeibare lucht en de toepassing
in het bedrijfsleven waren volgens de
docenten de meest interessante delen
van het programma. Naar de mening
van de leerlingen werd de stof te op
pervlakkig behandeld. Nagenoeg alle
leerlingen zouden meer televisielessen
op prijs stellen, maar er zouden dan
onderwerpen aan de orde moeten ko
men, die op school niet of niet vol
ledig behandeld kunnen worden. Ve
len stellen de eis. dat dieper op de
zaken moet worden ingegaan. Een
belangrijk bezwaar van de leerlingen
was nog, dat men tijdens het tele
visieprogramma geen vragen kan
stellen en moeilijk aantekeningen
kan maken.
Ondanks de teleurstellingen over
deze uitzending staan verreweg de
meeste docenten positief tegenover
herhaling en uitbreiding van tele
visie-experimenten als hulpmiddel
bij het onderwijs. Voor de meeste
scholen zou van eventuele volgende
experimenten de tijd van 4.00 tot
4.40 op maandag-, donderdag- of vrij
dagmiddag het beste uitkomen.
De veelbesproken operazangeres,
Maria Meneghini Callas, is aangeko
men in Parijs, waar zij vrijdag a.s. in
de Opera zal optreden tijdens een
unieke liefdadigheidsvoorstelling.
Naast de zangeres Favre Lebret, al-'
gemeen secretaris van de Parijse
Opera.
Besprekingen in Den Haag
over emigratie naar
Nieuw-Zeeland
De vice-minister-president van
Nieuw Zeeland, tevens minister van
landbouw, de heer Clarence. F. Skin
ner zal in ons land enkele vraag
stukken bespreken, welke zowel voor
Nederland als voor Nieuw Zeeland
van belang zijn te achten.
Op de eerste plaats zijn in Neder
land berichten binnengekomen, dat
men het aantal Nederlandse emi
granten naar Nieuw Zeeland in de
toekomst wil beperken. Er is destijds
een overeenkomst tussen beide lan
den gesloten, waarbij de regering
van Nieuw Zeeland de kosten van
een bepaald percentage van het aan
tal van 2000 jaarlijkse emigranten
voor haar rekening nam. Het quotum
van 2000 Nederlanders zou men in
Nieuw Zeeland willen verlagen. Het
ligt in de bedoeling, dat besprekin
gen over emigratievraagstukken zul
len worden gevoerd tussen minister
Skinner en het commissariaat voor
de emigratie, dat valt onder het mi
nisterie van sociale zaken en volks
gezondheid.
Grillige tijd voor
een conferencier
(Van een speciale verslaggever)
Het ergste zou zijn, als we
nog een nieuw kabinet zou
den krijgen met volkomen
onbekende mensen. Daar kun je
niets meer mee doen. Die zijn
volkomen onbruikbaar in een
cabaret. Het duurt verschrikke-
lijk.lang voordat ze er in gaan bij
het publiek. En je weet van te
voren nooit of ze geschikt zijn of
niet. Toen Stalin dood was, heeft
het lang geduurd voor dat we
weer een Rus konden gebruiken.
Tito bijvoorbeeld is goed, maar
een leuk grapje over de presi
dent van Zwitserland, daar heb
je niets aan".
Men kan deze uitlatingen zonder
enige overdrijving bestempelen
als een tamelijke ongewone visie
op de politiek. Het is dan ook de
visie van Wim Kan en de politiek
maakt het Wim Kan de laatste
tijd bijzonder moeilijk door het
doen uitbreken van een kabinets
crisis op een moment, dat hij met
zijn praatjes en zijn liedjes voor
het VARA-programma voor de
jaarwisseling al zo aardig op
dreef was.
Dan maar geen politiek op oude
jaarsavond (van negen tot tien
uur) voor de microfoon? Er zou
Iets voor te zeggen zijn, nu de
Tweede Kamer-voorzitter Korten-
horst onlangs schreef, dat geen
conferencier in Nederland vol
doende op de hoogte van de poli
tiek is om er geestig over te zijn.
„Wat zielig voor meneer Oud",
was de eerste reactie van Wim
Kan, toen hij dit las- Maar als hij
serieus is en dat komt voor,
al moet hij er soms verschrikke
lijk veel moeite voor doen om niet
serieus genomen te worden
komt hij tot de conclusie: „Ver
onderstel dat je wel voldoende op
de hoogte van de politiek was;
dan zou je alleen nog kunnen op
treden in een cabaretvoorstelling
voor de Staten-Generaal
Nse, Wim Kan is beslist geen
ooliticus, al hebben veel men
sen dat na zijn uitzending op
de oudejaarsavond van 1956 toch
gedacht. Hij kreeg 300 tot 400
brieven (in een maand), als reac
tie op zijn uitzending. Een deel
heeft hij later nog beantwoord,
voor de microfoon. „Dat hebben
we in een roes gedaan", zegt hij
nu. „Achteraf bezien is dat niet
juist geweest. En dat doe ik dan
ook nooit weer, wat er ook ge
beuren zal".
Zo groot is het risico, wanneer
men serieus genomen wordt: de
mensen gaan denken dat je een
politicus bent. „En wanneer U nu
zegt, dat ik het zelf heb uitgelokt,
omdat ik op die bewuste oude
jaarsavond ook ernstig ben ge
weest, dan heb ik daar geen ant
woord op", is zijn weinig politie
ke, maar openhartige bekentenis.
Maar dan geen woord over de po
litiek? Van minister-president dr.
W. Drees alleen zeggen, dat je
over hem in een volgende uitzen
ding nog wel iets zal vertellen?
Voor de oorlog, toen politiek
voor een cabaret althans min
of meer onfatsoenlijk en evenals
de reclame nagenoeg verboden
was, zou dat misschien nog mo
gelijk zijn geweest. Maar nu?
„Het zou belachelijk zijn, als je
niets over de politieke toestand
zou zeggen. De mensen zouden
vragen: mocht dat niet of zo?"
Wel politiek dus. Maar de politiek
beleeft zo'n grillige tijd. Tijdens
een kabinetscrisis volgens
Wim Kan hebben we er eigenlijk
zes, want iedereen ziet die crisis
weer anders verandert alles
met de dag.
„In 1951 namen we de uitzending
op 25 december op de band op, en
dat vonden we heel gewoon. In
1956 gebeurde het op 30 december
en dat vonden we heel gewoon.
Nu gaan we het op de middag
van 31 december doen en nu vind
ik die tijd tussen de middag en de
avond nog te lang".
Wim Kan ziet er een symbool in;
een symbool van de tijd waarin
we leven. „We moeten tot de laat
ste minuut bij blijven; ,dat bete
kent onder meer dat het politieke
liedje geen moeilijke ritme
mag hebben ,want dan kun je er
op het laatste moment nog zo
slecht iets aan veranderen
De heer Kan leest vier kranten
per dag en drie weekbladen
(per week). Soms zit hij
urenlang kranten te lezen, dan
schrijft'hij af en toe een woord
op of een halve zin. Een gek
woord, een nieuw woord, of zo
maar een woord, waarvan hij
denkt er misschien iets mee te
kunnen doen. Soms wordt hem
iets leuks verteld.Dikwijls krijgt
hij brieven van mensen, die een
grap hebben bedacht: „Net iets
voor Wim Kan". Een enkele keer
is daar iets bruikbaars bij.
Andere bronnen? „Ik heb een
dagboek" Er klinkt iets schuch
ters door in zijn stem, als biecht
hij een geheime zonde op. „Ik
heb een dagboek. Ik schrijf altijd
alles op. Ik begon ermee in Ja
panse krijgsgevangenschap, nu is
het een waardevol leutermonu
ment".
Misschien publiceert de heer Kan
er nog eens een uittreksel van. In
tussen gaat hij ermee door. Als
hij zich 's avonds afvraagt wat
hij nu in vredesnaam de hele dag
toch heeft gedaan, schrijft hij al
les nauwkeurig op vooral om
zichzelf te bewijzen dat hij toch
werkelijk gewerkt heeft. En hij
noteert er ook zijn invallen in
op de linkerbladzijden.
Uit al die bronnen moet het pro
gramma groeien, dat Nederland
op oudejaarsavond beluisteren
mag. Het zal ongeveer in dezelfde
geest zijn, als vorige jaren: „ge
woon" wat grapjes en liedjes
de aloude ingrediënten van het
cabaret. Maar voor de eerste keer
zal Wim Kan in zijn programma
een liedje opnemen, dat niet van
hemzelf is: ,,'t Gekke oude jaar"
heet het en het is geschreven door
de 19-jarige student Seth Gaaike-
ma uit Groningen. „Een heel leuk
liedje naar mijn gevoel", is het
ooi deel van Wim Kan. En nog
in de eerste week van het nieuwe
jaar zal er dan een grammofoon
plaat op de markt komen.
Zo sprongen we twee uur lang
op een regenachtige middag in de
foyer van het De La Mar-theater
in Amsterdam van de hak op de
tak met Wim Kan. Hij vertelt
over zijn vrouw, die altijd zegt
„Wim, je moet een „speeltje"
meenemen op het toneel". „Een
speeltje kan van alles zijn", zegt
Wim Kan. en openhartig voegt
hij eraan toe, „ze bedoelt eigenlijk
dat ik te precies ben. Ik geloof,
dat ik te precies hen. ik ben ei
genlijk een zeur".
Zwanen vertolken
Duitse dank
Vierentwintig uur na aankomst op
de nationale luchthaven Schiphol
is dinsdagmiddag om twee uur een
zwanenpaar in het volkspark te
Bergen op Zoom „te water gela
ten": een geschenk van de burge
meester van het Westberlijnse
Zehlendorff. dr. Stiewe aan de ge
meente Bergen op Zoom.
Bij een van zijn bezoeken aan de
Brabantse scheldestad had dr.
Stiewe geconstateerd, dat van een
zwanenpaar in het volkspark een
der echtelieden ontbrak. Dr. Stiewe,
burgemeester van een der villawij
ken van Berlijn, zag daarin een
mogelijkheid om de gemeente Ber-
fen on Zoom door een bijzonder
lijk zijn dankbaarheid te tonen
voor de opname en huisvesting van
een gezin uit zijn district, dat in
de jaren dertig in verband met de
maatregelen tegen de joden, de
wijk naar Nederland had geno
men. Dit gezin is nog steeds in
Bergen op Zoom woonachtig en
inmiddels genaturaliseerd.
Journalist van rechts-
vervolffin? ontslagen.
De rechtbank In Den Haag heeft gis
termorgen de 79-jarige journalist J. F.
hoofdredacteur van het weekblad „De
Nieuwsbrief", ontslagen van rechts
vervolging, zowel wat betreft de hem
ten laste gelegde belediging van het
openbaar gezag als wel smaad jegens
personen, die betrokken waren bij
het onderzoek in de zaak tegen en de
berechting van majoor K.
De journalist had in zijn blad artike
len geschreven over de zaak tegen ma
joor K. Daarin had hij onder meer
gesproken over een samenzwering te
gen majoor K., een Dreifus-affaixe,
Gestapo-methoden en nazi-praktijken.
De rechtbank oordeelde, dat de bele
digingen niet zwaar genoeg waren om
een straf op te leggen.
Voorts overwoog de rechtbank in zijn
vonnis, dat de uitleg van de Gestapo-
methoden en nazi-praktijken, zoals de
hoofdredacteur deze had gegeven, n.l.
dat hij met deze woorden bedoelde
die methoden, die strijdig zijn met
de normale procesvoering en het recht
aannemelijk was. Ook wat betreft de
ten laste gelegde smaad oordeelde de
rechtbank, dat de hoofdredacteur van
„De Nieuwsbrief" had gehandeld in
het algemeen belang en dat F. alle
reden had aan te nemen, dat er on
juist was gehandeld in het vooronder
zoek in de zaak tegen majoor K.
De officier van justitie had veertien
dagen geleden een geldboete van t 200
subsidiair twintig dagen hechtenis we
gens belediging en smaad gere-
quireerd.
0 Zeventien Westduitse organisaties voor
verbetering van de Internationale be
trekkingen hebben de Westduitsers ver
zocht buitenlandse studenten en leden
van de Navo-strijdkrachten In Duitsland
uit te nodigen Kerstmis bi] hen thuis te
vieren. Ook de Hongaarse vluchtelingen
zouden niet vergeten moeten worden.