PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
BILT
Ver. Staten steunen Nederlandse politiek
ten aanzien van Nieuw-Guinea
„Adempauze" in het Zeeuws Landjuweel
RUSSISCHE NEDERLAAG BIJ
AFRO-AZIATISCH OVERLEG
Vandaag...
LUXEMBURGSE REGERING
DIENDE ONTSLAG IN
201e jaargang - no. 292
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. v. d. Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week; 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7125
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Donderdag 11 dec. '58
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mim. Minim, p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties <max. 8 regels)
23 cent p. regel met een minimum
van 1.-- ..Brieven of adres
bureau v d blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bureaus: Vllssingen Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3508 of 3546); Middelburg, Markt 51, tel. 3841; Goes, L. Vorststr. 63, tel. 2475 (b.g.g. adv. 2234); Oostburg, G. F. de Pauwstr. 9. tel. 20; Temeuzen, Brouwerijstraat 2: Ziertkzee, red. tel 2425 adm tel. 2034.
Minister Luns in Tweede Kamer:
P.v.d.A. zal kwestie-Nieuw-Guinea
bij verkiezingen in geding brengen
(Van onze parlementaire redacteur)
„De Nederlandse opvatting ten aanzien van Nieuw-Guinea
wordt thans ten volle gedeeld door de Amerikaanse regering".
Dit deelde minister Luns woensdag in de Tweede Kamer mee
tijdens de voortgezette behandeling van de begroting van bui
tenlandse zaken. Ook de besprekingen met zijn Australische
ambtgenoot, Casey, waren zeer nuttig geweest voor de samen
werking tussen Nederland en Australië in Nieuw-Guinea. Hoe
wel minister Luns begrip van de Kamer vroeg voor de beperkin
gen, die hij bij het doen van mededelingen in acht heeft te ne
men, als gevolg van het vertrouwelijk karakter V£H het overleg,
gaf de bewindsman de verzekering, dat Amerika grote aandacht
voor onze positie heeft.
te breken, hetgeen zij wel tegenover
Nederland heeft gedaan.
De heer De Kadt (p.v.d.a.) had naar
de mening van de minister weinig
nieuws te berde gebracht. De Neder
landse soevereiniteit over Nieuw-
Guinea is geen doel op zichzelf. Als
de heer De Kadt echter blijft aan
dringen op een onderzoek naar an
dere mogelijkheden dan geloofde de
bewindsman, dat hierdoor de be-
Kamer voor hel zenden van
vluchtelingenvliegtuig of
-schip naar Hongkong
Ten aanzien van de Amerikaanse
wapenleveranties aan Indonesië zei
de minister de gevoelens van de heer
Korthals (v.v.d.) goed te kunnen be
grijpen. Voorheen heeft de regering
dikwijls krachtig uitdrukking gege
ven aan haar gevoel van onbehagen
over de houding van Amerika, maar
thans kon liij verklaren, dat de Ame
rikaanse en Nederlandse inzichten
nauwer tot elkaar zijn^ gekomen. De
heren Weiter (k.v.p.) en Korthals
(v.v.d.), die geen vertrouwen had
den in de bewering van Indonesische
zijde, dat de wapens niet tegen
Nieuw-Guinea zullen worden ge
bruikt, adviseerde hij de verwachting
niet uit te sluiten, dat de Indonesi
sche regering voldoende realiteitszin
heeft haar woord aan Amerika niet
Kanaal
Er is aanleiding nog even terug te
komen op het grote Kreekrak-
industrialisatie- en havenplan,
dat door prof. dr. J. E. de Quay werd
gelanceerd in de Provinciale Staten
van Brabant. Bij de industriële aspec
ten van dat plan werden gisteren
in dit blad reeds enkele kanttekenin-
gen geplaatst.
laarnaast echter speelt ook de Ant
werpenRijnverbinding een rol en
men ontkomt niet aan de indruk, dat
prof. De Quay daarover reeds omlijn
de denkbeelden heeft, die bij het op
stellen van zijn Kreekrakplan duchtig
meespeelden.
Wanneer binnen het kader van dit
plan gesproken wordt over een
kanaal, dat het nieuw te schep
pen industrie- en havengebied zal ver
binden met dejdokken van Antwerpen,
dan gaat het in feite over de nieuwe
AntwerpenRijnverbinding, een ver
binding, die thans nog via het Kanaal
door Zuid-Beveland loopt en die blijk
baar in de toekomst verlegd moet
worden naar het oosten.
In België heeft de regering zich nog
altijd niet duidelijk uitgesproken
over de verbetering van de Antwerpen
Rijnverbinding.
Kort geleden hoeft de Hoge Autori
teit voor het Vervoer in België op
dracht van de Belgische regering ge
kregen om een rapport uit te bren
gen over de Antwerpse verlangens
wat betreft de ontwikkeling van deze
haven, daarbij inbegrepen de Ant-
werpen-Rijnverbinding, In het rap
port zou mede aan de orde moeten
komen de invloed van de Deltawer
ken en van de duwvaart op de Bel-
fische Rijnvaart.
erwacht wordt, dat dit rapport over
enkele maanden gereed zal zijn en
dat de Belgische regering daarna een
definitief standpunt zal innemen bij
het samenspel met Nederland ten op
zichte van een Antwerpen-Moerdijk-
kanaal.
Wellicht is er verband tussen het
gereedmaken van dit rapport
en de duwvaartproef, die en
kele dagen geleden is genomen via
het Kanaal door Zuid-Beveland. Bij
de duwvaart beweegt, zoals men
weet, een bijzonder soort voortstu
wingsboot een aantal laadbakken,
waardoor massavervoer gemakkelij
ker en goedkoper kan geschieden. Er
zijn reeds buitenlandse boten van dit
type en een eerste Nederlandse is in
aanbouw. De proef om via het Ka
naal door Zuid-Beveland Antwerpen
te bereiken met een Duw-combinatie
kan als mislukt worden beschouwd.
Het kanaal en zijn sluizencomplexen
leenden zich beslist niet voor de
duwvaart en men mag dus verwach
ten, dat straks in het rapport van de
Hoge Vervoersautoriteit op de ontoe
reikendheid van het Bevelands kanaal
wordt gewezen.
Maar wat zal men van Belgische zij
de dan vragen om tot een betere
Antwerpen-Rijnverbinding te ko
men
Het is bepaald onwaarschijnlijk, dat
de gedachten in Antwerpen zouden
uitgaan naar een grote verbetering
van het Bevelands kanaal. Vermoe-
(Zie slot pag. 3 kol. 1)
staande onzekerheden niet worden
opgeheven, maar worden vergroot.
Minister Luns was zijn rede begon
nen met een woord ter herinnering
aan het feit, dat 't juist tien jaar was
geleden, dat de universele verkla
ring der Ver. Naties werd aangeno
men. De bewindsman meende, dat er
voorlopig geen reden was dit feit uit
bundig te vieren. Vooral het schan
dalige optreden van Indonesië is met
de verklaring in volstrekte tegen
spraak.
Bij de replieken kwam de heer De
Kadt weer op de kwestie Nieuw-
Guinea terug. Hij toonde zich door
het antwoord van de bewindsman
niet bevredigd. De socialistische
afgevaardigde erkende, dat in het
vroegere Ned. Indië veel goede
dingen tot stand waren gebracht
op economisch en sociaal gebied,
maar dat er anderzijds grote poli
tieke fouten waren gemaakt. Daar
om is hij bevreesd, dat er thans
weer politieke fouten zullen wor
den gemaakt, nu op internationaal
terrein. Ook zou de heer De Kadt
niet met stelligheid kunnen bewe
ren dat een goed doorgezette poli
tiek in de Ver. Naties ten aanzien
van Nieuw-Guinea voor Nederland
Lucia-feest
niet tot betere resultaten zou voe
ren. Hij bleef bij zijn standpunt,
dat er een initiatief moet komen.
„Wij leven op het ogenblik onder
omstandigheden, dat verkiezingen
wel eens eerder zullen worden gehou
den, dan we hebben verwacht", zo
besloot de heer De Kadt, daarbij
doelend op de bestaande dreiging
van een kabinetscrisis. Men kan er
van overtuigd zijn, zo ging de socia
listische afgevaardigde verder, dat
bij die verkiezingen de P.v.d.A.
Nieuw-Guinea ter sprake zal bren
gen. En de uitspraak van het Ne
derlandse volk wachten wij met ge
rustheid af".
De Kamer aanvaardde zonder de
bat een motie van de heer Goed
hart, mede ondertekend door afge
vaardigden uit alle partijen, waar
in de regering werd uitgenodigd
te bevorderen, dat de landen van
de Raad van Europa een vliegtuig
of scheepsruimte ter beschikking
stellen voor het vervoer van oude
en zieke vluchtelingen van Euro
pese afkomst in Hongkong. De mi
nister zegde de heer Goedhart toe
de zaak betreffende het uitgeven
van een in het Russisch gesteld
bulletin nog eens te bezien.
Tegen half elf woensdagavond aan
vaardde de Kamer de begroting van
buitenlandse zaken zonder hoofde
lijke stemming, echter met de aan
tekening, dat de beide communisti
sche fracties zich tegen hadden ver.
klaard,
VERRASSING IN CAIRO
Overal ter wereld, waar Zweden wo
nen wordt dezer dagen het Lucia-
feest gevierd. Dit Luciafeest wordt
beheerst door een aantrekkelijk
meisje, dat in wit gekleed gaat
en een kroon met kaarsen op het
hoofd draagt. Met dit laatste wordt
de terugkeer van de. zon gesymboli
seerd; een typisch „Zonnewende-
feest" dus. hi Bonn heeft de Zweed
se kolonie haar Lucia al verkozen.
Het- is de 20-jarige Elsabeth Sahl-
ström uit het plaatsje Kungalv aan
de Zweedse westkust.
Luid applaus voor
Britten te Accra
De Sowjet-Unie heeft dinsdagavond
op do economische conferentie van
Afrikaanse en Aziatische landen te
Cairo een nederlaag geleden. Een
poging van de Russische delegatie
leider Nesterow om in een subcom
missie nog een voorstel in te dienen,
werd met twaalf tegen vier stemmen
bij vier onthoudingen afgewezen.
Nesterhow was in een rede ter on
dersteuning van het voorstel begon
nen met een aanval op de Ver. Sta
ten en Engeland, die hij van inmen
ging in de binnenlandse aangelegen
heden van de landen in het Midden-
Oosten beschuldigde, toen de Indo
nesische voorzitter der subcommissie
Mohamed Soebelian, hem buiten de
orde verklaarde en meedeelde dat er
geen nieuwe rapporten konden wor
den ingediend. Onder de landen die
dit standpunt steunden, bevonden
zich India, Irak, Saoedi-Arabië, Soe
dan en de Ver. Arabische Republiek.
De Rus deelde mee dat zijn land be
reid was met alle Afrikaanse en
Aziatische landen handel te drijven
op basis van wederzijds voordeel en
dat de Sowjet-Unie reeds met der
tien landen van deze groep handels
akkoorden had gesloten. De Russi
sche voorstellen zullen wellicht op
de conferentie van volgend jaar aan
de orde komen.
De Sowjet-Unie stelde in een
commissie, opgericht om de Euro
pese Gemeenschappelijke Markt
te bestuderen, voor onmiddellijk
een „pool" van in de Afrikaanse
en Aziatische landen gewonnen
grondstoffen te vormen, als te
genmaatregel tegen de E.E.G.
Enige afgevaardigden uit Zuid-
Oost-Azië antwoordden dat men
eerst zou moeten nagaan of de
betrokken landen dan hun produk-
ten zouden kunnen verkopen. Tot
dusver is over deze kwestie nog
geen beslissing genomen.
Bijna alle driehonderd gedelegeerden
op de Pan-Afrikaanse conferentie
die thans te Accra (Ghana) wordt
gehouden begroetten gisteren de aan
komst van de drie Engelse parle
mentsleden met applaus, die als
waarnemers naar deze bijeenkomst
waren gekomen. De conferentie lieeft
ten doel een plan op te stellen voor
lwt uitdrijven van het kolonialisme
uit Afrika.
:«9e Mededeling, dat de leden van de
Britse Labourpartij Bob Edwards en
Will Griffith en tevens het lid van
de Conservatieve partij Philip Good-
hart waren gearriveerd, werd met
luid applaus begroet.
Maar een ovationeel ontvangst werd
bereid aan een andere laatkomer
Alfred Hutchinson, een van de be
klaagden uit het Zuidafrikaanse „ver-
raad-proces".
Onder de sprekers van gisteren be
vonden zich reverend Michael Scott,
een Anglicaans geestelijke, die voor
de Ver. Naties de behandeling aan
de kaak heeft gesteld van de Herero-
volksstam in Zuid-West-Afrika en
dr. Julius Kiano van de Afrikaanse
nationale Unie van Tanganyika.
De afbraak van de Wereldtentoon
stelling is in volle gang: hier een
kijkje door het half afgebroken pa
viljoen van de elektriciteit, met op
de achtergrond het onaangetaste
atomium.
is het 150 jaar geleden, dat
de Nederlandse interieur- en
portretlithograaf, tekenaar en
e schilder Carel Chr. A. Last te ff
Amsterdam werd geboren;
M is het 200 jaar geleden, dat M
§1 de eertijds beroemde Duitse
violist, dirigent en componist
Karl F. Zeiter te Petzow-
Werder a. d. Havel werd ge-
H boren. m
minimmum!
Schneider veroordeeld
De 39-jarige Oostenrijker Robert
Schneider, die, met een vervalste
doktersbul, hoofd wist te worden van
de psychologische dienst van het
Westduitse leger, is woensdag door
een gerechtshof te Bonn tot 46
maanden gevangenisstraf veroor
deeld.
Schneider had voor het hof ver
klaard, na de oorlog dokter, portier,
arbeider, lid van een jazz-orkest en
repetitor te zijn geweest.
De openbare aanklager had medege
deeld dat Schneider in 1955, toen het
nieuwe Westduitse leger in het leven
werd geroepen, bij de medische staf
was ingedeeld. In 1956 werd hij ge
arresteerd.
Schneider had richtlijnen opgesteld
voor het psychologisch toetsen der
dienstplichtigen. Deze richtlijnen zijn
bij de beoordeling van 80.000 West
duitse militairen toegepast.
Bootje kapseisde,
77-jarige visser verdronken
De 77-jarige visser J. Klop uit Hen-
drik-Ido-Ambacht is op de Merwede
door verdrinking om het leven ge
komen. Zijn 70-jarige neef C. Klop
kon op het nippertje gered worden
Hun stalen vissersbootje ,pact aan-
hangmotor zonk.
Het ongeluk gebeurde toen de vissers
ter hoogte van het lange veer te Har-
dinxveld een draad overgooiden naar
het sleepschip „Edelweis" om zich
voort te laten trekken. Achter dit
schip met nog twee andere, getrok
ken door de sleepboot „Fatima", hin
gen ankerdraden onzichtbaar in het
water. Toen één van deze kabels
strak getrokken werd, raakte die be
klemd tussen zwaard en romp van
het vissersbootje. Dit werd gedeelte
lijk uit het water gelicht en kapzeis-
de. Visser C. Klop. die op de kop zat,
kon zich vastklemmen aan de bolder
van de „Edelweis" en werd daar aan
boord gerokken, maar zijn 77-jarige
neef kwam in het water terecht en
is verdronken.
MOTIE VAN WANTROUWEN AANGENOMEN
Minister wilde poging tot
omkoping van ambtenaar
in doofpot stoppen
In Luxemburg is voor het eerst sinds
1947 een regeringscrisis ontstaan,
doordat de vier socialistische minis
ters zijn afgetreden naar aanleiding
van de aanvaarding van een motie
van wantrouwen tegen de socialisti
sche minister van arbeid en justitie,
waarbij r.-k. leden van de coalitie
VOOR HET EERST SINDS VIJF JAAR....
Met instemming
begroet
VOOR HET EERST sinds vijf
jaar zal er dit seizoen 1958/
1959 geen Zeeuws Landju
weel worden gehouden. Zoals
bekend heeft de Stichting Zee
land voor Maatschappelijk en
Cultureel Werk geadviseerd een
„adempauze" in te lassen, o.m.
in verband met de plannen voor
het houden van een Nationaal
Landjuweel in het seizoen 1960/
1961 en omdat er „een algeme
ne behoefte aan een adempau
ze" zou bestaan. Bovendien zou
het in het seizoen 1959/1960 te
houden Zeeuws Landjuweel dan
beter als „voorronde" kunnen
dienen voor het nationaal Land
juweel, dat en dit even ter
zijde geïnspireerd werd door
het Zeeuws Landjuweel, welke
laatste „juweel" het landelijke
tevens tot voorbeeld diende.
Was een adempauze inderdaad no
dig? De toneeladviseur voor Zeeland,
Jan Lemaire Jr., verklaarde ons des
gevraagd, dat de amateur-toneel
verenigingen in Zeeland inderdaad
aan zulk een adempauze toe waren.
Gedurende vijf achtereenvolgende
jaren immers hebben de verenigin
gen zich elk seizoen ingespannen om
zo goed mogelijk voor de dag te ko
men en dat betekent o.m.. dat men
wanneer in mei het Landjuweel was
gehouden zo rond augustus al
weer moest beginnen met de repeti
ties voor het komende seizoen.
Daarnaast kwamen er nog ande
re, uiterst praktische factoren in
het geding, zoals bijvoorbeeld de
financiële kant van de zaak. Vrij
veel verenigingen immers kwa
men op hoge lasten om de dood
eenvoudige reden, dat zij zo goed
mogelijk uit de bus wilden ko
men en dat kost geld. Geld voor
kostuums voor decors en meer
geld voor zaalhuur, omdat men in
vele gevallen vaker repeteerde.
Maar voor alles was er in de vereni
gingen inderdaad behoefte aan een
rustpauze; er moest te gejaagd en te
gespannen gewerkt worden en om
een oude beeldspraak te gebruiken
de boog kan nu eenmaal niet altijd
gespannen zijn.
,Jn de pas
Een andere overweging die leidde tot
het adviseren van een „adempauze"
was, dat men straks „in de pas wil
blijven" met het Nationaal Landju
weel. Wanneer immers in het seizoen
'59-'60 weer een Zeeuws Landjuweel
wordt gehouden, waarin de deelne
mende verenigingen „fris van de le
ver" voor de dag kunnen komen, kan
men automatisch inhaken op het na
tionale juweel in het seizoen 1960-'61
waarin de winnaar van het Zeeuwse
juweel dan de Zeeuwse kleuren te
verdedigen zal krijgen.
In het algemeen hebben de amateur-
toneelverènigingen het besluit om het
Zeeuwse juweel een seizoen over te
slaan met instemming begroet. Hier
en daar gingen wel stemmen op. die
betoogden, dat het juweel „het zout
was voor het toneelleven in Zeeland",
maar intussen is wel gebleken, dat er
toch ook zonder dit „zout" doelbe
wust wordt doorgewerkt, zij het dan
in een minder gejaagde en gespan
nen sfeer dan in de voorgaande jaren
nogal eens het geval is geweest.
Overigens zij nog eens nadrukkelijk
gesteld, dat het Zeeuws Landjuweel
als zodanig zeker zal blijven bestaan.
Men gaat op het ogenblik echter wel
na wat voor de toekomst de gunstig
ste oplossing zou zijn: óf bijvoor
beeld wederom het Landjuweel
jaarlijks houden over een periode van
vijf jaar en dan een „adempauze", óf
het zodanig organiseren, dat er elke
twee jaar in plaats van ieder jaar een
Landjuweel komt. Naar de mening
van de heer Lemaire zou deze laat
ste oplossing wellicht de gunstigste
zijn, omdat er dan telkenmale meer
mogelijkheden tot bezinning zullen
komen.
Tenslotte zij nog opgemerkt, dat
de Culturele Dag, los van het
Landjuweel, dit jaar normaal
doorgang zal vinden. Het pro
gramma voor deze dag, die dit
maal in het Ledeltheater te Oost
burg zal worden gehouden, staat
uiteraard nog niet vast, maar wei
is besloten om ook dit jaar een
toneelopvoering te geven met een
door de toneeladviseur aan te wij
zen vereniging.
van socialisten en rooms-katholieken
de liberale oppositie hadden ge
steund.
Groothertogin Charlotte aanvaard
de later het ontslag van het kabi
net.
De kwestie ging over de beschul
diging van liberale zijde dat minis
ter Bodson zou hebben geprobeerd
eeL mislukte poging tot omkoping
van een ambtenaar van het minis
terie van vervoer in de doofpot te
stoppen. De minister verklaarde
zelf dat hij degenen die de poging
tot omkoping hadden gedaan, niet
had laten vervolgen om de ambte
naar die zelf het geval had aange
geven moeilijkheden te besparen.
De coalitie van socialisten en
rooms-katholieken bestond sinds
1951. Premier Pierre Frieden is lid
van de (r.-k.) Christelijk-Sociale
Partij.
0 Een aantal luxueuze bars in Parijs en
andere Franse steden, dat gespecialiseerd
is in de verkoop van Schotse whisky,-
heeft besloten een week lang gesloten te
zijn uit protest tegen de uitspraak van
een Britse rechtbank, volgens welke
Spaanse mousserende wijn als „champag
ne" mag worden verkocht.
.VERWACHT.
MEER WIND
Veranderlijke bewolking met tijde
lijk enige neerslag. Tijdelijk krachti
ge of harde wind tussen zuidwest
en zuidoost. Dezelfde temperaturen
als gisteren of iets hogere.
ZON EN MAAN
12 december
Zon op 8.38 onder 16.28
Maan op 9.48 onder 18.55
