Edelhert in opspraak gekomen
door plannen voor de Veluwe
0^
Nieuwe vorm van sociaal toerisme
ontwikkelt zich in West-Europa
als
IhIIMWU
ROOSEVELT WIST TEVOREN
VAN JAPANS AGRESSIEPLAN"
DINSDAG 9 DECEMBER 1958
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
OVERHEID HANDHAAFT MAXIMALE WILDSTAND
Afgerasterde reservaten worden
noodzakelijk geacht
(Van een speciale verslaggever)
Twee berichten hebben het Nederlandse edelhert de laatste
weken in opspraak gebracht. Het eerste maakte melding van
plannen voor een groot natuurreservaat op de Noord-Veluwe.
Het tweede betrof een fel protest van de Apeldoornse ge
meenteraad tegen het afrasteren van 600 ha staatsbos in de
omgeving van Hoenderloo. „Ze willen de herten in stand hou
den ter wille van het publiek, maar als ze nog lang doorgaan
met al die afrasteringen, zijn hier straks overal herten, maar
mag niemand ze meer zien", was reeds de sombere voorspel
ling van een natuurminnend man. In beide gevallen gaat het
inderdaad om handhaving van de hertenstand. Beide plannen
passen in de opzet van het ministerie van Landbouw om op de
Veluwe uiteindelijk circa 50.000 ha terrein over te houden
met natuurlijk levend wild. Dat kan een beslissende fase zijn
in de geschiedenis van het Nederlandse edelhert.
Het is een boeiende geschiedenis.
Van oudsher was de hele Veluwse
vrij voor allerlei wild, dat zelfs
over de IJsel van en naar Duits
land trok. De eerste grote ver
andering kwam toen bij paleis
Het Loo ongeveer 9800 ha Kroon
domein werd ingerasterd met een
grote wildbaan, waarop ook bui
tenlands wild werd uitgezet. In
1914 volgde de afrastering van de
Hoge Veluwe (5600 ha). Ook twee
particuliere landgoederen in het
Deelerwoud, waar eveneens in
gevoerd wild werd uitgezet, wer
den van de buitenwereld afgeslo
ten. Daarbuiten werd het groot
wild door de mens (bebouwing,
militair terrein, vliegvelden)
steeds meer terugdrongen, met
name op de Z.O.-Veluwe, naar de
omgeving van het Planken Wam
buis en naar de Noord-Veluwe.
Onderlinge trek tussen deze ge
bieden is niet mogelijk.
Nu is het heel jammer, dat we
gedwongen zijn om economische
redenen het wild te bestrijden, zo
verzekerde ons de heèr W. J.
Schuitemaker, hoofd van de direc
tie Wild-, Vogelschade en Jacht
van het ministerie van landbouw.
Maar we moeten nu eenmaal met
de belangen van bosbouw en
landbouw rekening houden. Aan
de peripherie van de bossen tus
sen Velp en Loenen werd enkele
jaren geleden de landbouwschade
op f 50.000 a f 60.000 per jaar
geraamd. We zijn daar toen be
gonnen de landbouwgronden „uit
te rasteren". In de bossen werden
voerakkers aangelegd.
Zo proberen we om op de plaat
sen waar dat nog kan, een ma
ximale wildstand te handhaven.
Op de Z.O.-Veluwe zal dat één
hert op ongeveer 100 ha zijn. Bij
het Planken Wambuis, waar nu
veel te veel herten lopen 200
op 3000 ha zullen ook maat
regelen nodig zijn. Daar wordt
nu over onderhandeld. „Het zal
al mooi zijn", aldus de heer
Schuitemaker, „als we daar 50
herten overhouden".
Het edelhert heeft rustgebieden
nodig. In enkele gevallen zal
daarvoor afrastering nodig zijn.
|HilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllHI
f§ Achter de wolken.... ligt het
dal: een opname van de Chiem-
gauvallei in Beieren, gemaakt
vanaf een hoogte van ongeveer
H 1500 meter. Vijfhonderd meter
M lager hangt een dik wolkendek, §f
dat het dal in een mistroostige
duisternis dompelt, maar daar-
H boven schijnt 'n heerlijk herfst
zonnetje, dat de temperatuur
tot 18 graden doet oplopen.
Wanneer bijvoorbeeld na de
bronst de bokken bij de hinden
vandaan trekken en in streken
met vee! bouwland terechtkomen,
moet het ministerie van landbouw
volgens de thans geldende rege
lingen ter voorkoming wildschade
afschotvergunningen geven. En
dan schieten de hoerenjagers alles
wat er op de akker komt: jong
of oud, sterk of zwak, bok of
hinde. Dat schaadt de kwaliteit
van de hertenstand.
Ook het publiek levert proble
men op. De mensen verjagen de
dieren uit hun vertrouwde omge
ving. Dikwijls schrikken de her
ten zo, dat ze blindelings een ver
keersweg oversteken. Het komt
voor, dat er 200 mensen bij een
voederplaats voor wilde varkens
zitten te wachten. Daar kopit na
tuurlijk geen zwijn meer. En er
wordt nog steeds gestroopt. De
oudere bokken trekken het verst
weg en lopen dus de grootste
kans om in strikken te raken.
Het gevolg is, dat er maar wei
nig herten van ongeveer 10 jaar
zijn. De meeste bokken in vrij
terrein zijn niet ouder dan een
jaar of vier.
Om al deze redenen heeft het
ministerie van landbouw besloten
de 600 ha staatsbos bij Hoender
loo af te sluiten. De wegen blij
ven wel toegankelijk; de bospa
den en het bos zelf echter niet.
Kléin reservaat
Op de Noord-Veluwe i3 de situa
tie nog moeilijker. Tegen het
einde van de oorlog zijn er uit
Het Loo herten ontsnapt. Zo kan
men daar nu in de vrije bossen
behalve edelherten ook damherten
vinden. In deze streek is er veev
meer landbouw dan in het zuiden,
dus „uitrasteren" van landbouw
grond is hier beslist niet moge
lijk. „Dan word ik aan prikkel
draad opgehangen", vreest de
heer Schuitemaker.
Ook de omgeving van Elspeet
telt te veel herten. Die kunnen
we niet allemaal vrij laten rond
lopen, meent hetministerie. We
kunnen nu wel dé schadevergoe
ding regelen, maar dat is een
lapmiddel; het mag geen principe
worden. Daar neemt trouwens
niemand genoegen mee.
Zo rees bij hét ministerie het
plan om de Elspeter Struiken
(400 ha) en het Elspeter Bos
(600 ha) samen te voegen tot
een klein natuurreservaat, dat
aansluit aan het Kroondomein
en daardoor eigenlijk al voor
driekwart ingerasterd is. Aan
de eigenaars, resp. de gemeen
te Ermelo en de familie Van
Beuningen, is voorgesteld hier
toe een stichting te vormen. De
besprekingen zijn nog gaande.
't Blijft toegankelijk
Afrastering is hier ook het enige
middel om een verantwoorde wild
stand te houden, is de overtuiging
van de heer Schuitemaker, an
ders liquideert het wild zichzelf
en dan kan ik niet garanderen
dat er over 50 jaar op de Noord-
Veluwe nog een hert te vinden zal
zijn. En wanneer dit gebied af
gerasterd wordt, kan men er ook
wilde zwijnen houden. Dat is nu
niet mogelijk.
Het plan schijnt door de gemeen
teraad van Ermelo, die een ex
cursie naar dit gebied heeft ge
maakt, na de eerste schrik nogal
gunstig ontvangen te zijn. Maar
één ding stelt men als eis: Er
melo is er altijd prat op gegaan
om geen bordjes met „verboden
toegang" in de bossen te planten
en daar wil men niet van afwij
ken. Dat is ook beslist de bedoe
ling niet, heeft de heer Schuite
maker volmondig verzekerd; de
bossen blijven vrij.
Wat tenslotte het afschieten van
de herten buiten het (eventuele)
reservaat betreft: van een slacht
partij op grote schaal zal beslist
geen sprake zijn. Wel zal het hert
hier eerlang echter geheel uit de
vrije bossen verdwijnen. Er wordt
trouwens nu reeds vrij veel af
geschoten. ,,'t Kan 25 of 30 jaar
duren", voorspelt de heer Schui
temaker, „maar dan sterft 't toch
uit".
Wij hebben zoveel wildschade,
omdat de jagers te weinig wild
wegschieten, klagen de boeren
op de Veluwe.
Een boer met veel schade?
Nee, die weet ik in de hele om
trek niet, luidt echter de ver
klaring van een boswachter in
de omgeving van Elspeet.
In Staverden hebben een paar
herten verleden jaar binnen
een week bij één boer voor
f 1200 schade aangericht, con
stateert daarentegen de heer
Schuitemaker van het ministe
rie.
Geef mij het jachtrecht maar,
dan betaal ik de schade wel,
verzekert een „kleine sportja-
ger", die zelf ook boer Is en
de zaak dus van twee kanten
bekijkt. De ratten doen veel
meer schade. Met een andere
jager heb ik eens vijf fretten
in een boerenschuur losgelaten.
Legioenen ratten vluchtten
gillend van angst het dak op.
We schoten er 148 naar bene
den
(Advertentie)
9éé/t
ontfen
Qoetf
eninlnm
pyama's
slaapje
|IIIIIIIIIIIIIIIIIIIII!IIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIII!IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII!I!!IIP
H Hebben de Amerikanen nu ook g
al een „waterski-afdeling" f
misschien zou er iets voor te
zeggen zijn bij landingsma- M
H noeuvres, maar in werkelijk-
heid demonstreren ze hier een
waterski-uitrusting die zij als
recreatie-materiaal ten ge-
schenke kregen. Als goede ma- eee
riniers hebben zij zich niet in
zwembroek doch in compleet
uniform gestoken.
heerlijk]
SCHOUT-BIJ-NACHT H. E. KIMMEL
Om politieke redenen
geen alarm gemaakt
In een radiocauserie heeft de
Amerikaanse schout-bij-nacht
H. E. Kimmel b.d. zondag ver
klaard dat de voormalige presi
dent Franklin D. Roosevelt
kennelijk gegevens betreffende
de op handen zijnde Japanse
aanval op Pearl Harbour, nu 17
jaar geleden, heeft achterge
houden, omdat hij wilde dat die
aanval ondernomen zou wor
den.
Kimmel, die bevelhebber was
DUITSLAND NAM HET INITIATIEF
Velen reisden per vliegtuig
naar hun vakantiebestemming
(Van een speciale verslaggever)
Sinds een jaar of vijf is zich in Euro
pa 'n nieuwe vorm van sociaal toeris
me aan het ontwikkelenvolledig vor-
zorgde vakantievlïegreizen tegen prij
zen die voor de gemiddelde beurs te
betalen zijn. Deze aan Duits initiatief
te danken vorm van vakantiebeste
ding, waarvan tot heden al meer 4nn
85.000 Europeanen, onder wie 1500
Nederlanders, profiteerden, leidde er
juist dezer dagen toe, dat in I.A.T.A.-
verband werd toegestaan, dat ook de
grote Europese luchtvaartmaatschap
pijen, zoals K.L.M. en Sabena, er op
enkele routes met charter-toestellen
aan zullen deelnemen tegen prij
zen die nauwelijks hoger liggen dan
die van de buiten het LA.T.A.-ver-
band werkende luchtvaartonderne
mers, die tot dit ogenblik de vliegerij
van deze toeristenreizen verzorgden.
Verwacht kan worden dat na 1
januari de voorwaarden waaronder
van K.L.M. chartertoestellen gebruik
kan worden gemaakt gunstiger zullen
worden.
Tot nu toe zijn de reizen naar 44 va
kantiebestemmingen uitgevoerd met
DC 4 Skymaster en met 2-motórige
Viking machines, tachtig maal startte
een toestel van deze „Aeropa" organi
satie op Schiphol en 14 maal vertrok
ken deze chartertoestellen van het
vliegveld Zestienhoven bij Rotterdam.
Daarnaast deed echter ook het vlieg
veld Eelde 10 maal dienst als start
en landingsplaats, speciaal voor de
toeristen uit de noord-oostelijke pro
vincies van ons land.
Merkwaardig feit bij dit alles is,
dat 80 procent van wie op deze
wijze met vakantie gingen nog
nooit eerder gevlogen hadden
met andere woorden: er is een to
taal nieuwe categorie luclitreizi-
§ers door te voorschijn gekomen.
:ij alle vluchten gaat het precies
als bij de privé- en groepsreizen
per trein en autobus, om reizen die
geheel verzorgd zijn. Alleen maar
vliegen is met deze organisatie
niet mogelijk, krachtens de inter
nationale luchtvaartbepalingen,
want dan zou men alleen maar
vervoer-maatschappij zijn.
Reeds 1500 Nederlanders gingen sinds
begin van dit jaar op deze wijze met
vakantie. In het reisseizoen 1959 ver
wacht men zo'n grote belangstelling,
dat waarschijnlijk iedere dag één va
kantietoestel Schiphol zal aandoen.
Dit zal zeker het geval zijn, wanneer
gevolg zal worden gegeven aan de
wens tot bemiddeling van deze vorm
van toerisme door alle reisbureaus.
Er worden boekingen voor deze reizen
verricht in niet minder dan acht lan
den, namelijk Nederland, Duitsland,
Zweden, Denemarken, Oostenrijk,
Zwitserland, België en Engeland, en
dank zij wat men noemt een draai-
j riiijfsysteem behoeft nooit een reis
te worden afgelast.
De voornaamste doelen waren tot
dusver: Mallorca, Ibiza, Andalusië,
Rivièra, Corsica, Marokko, Canari-
sche eilanden en Griekenland. In de
toekomst zullen plaatsen langs de
Adriatische kust en de Costa Brava
alsmede Portugal, Tangvr, Tunis en
Egypte in het reisschema worden op
genomen.
Op Mallorca beschikt men over niet
minder dan 50 hotels in verschillende
prijsklassen. Dat wij hier te doen heb
ben met een vorm van sociaal toeris
me moge tenslotte blijken uit de prijs
van een veertiendaagse reis naar Mal
lorca met hotelreservering in de d-
klasse voor een som van 435.
van de Amerikaanse vloot te
Pearl Harbour, toen de aanval
gedaan werd, zeide dat onder
schepte en gedecodeerde Japan
se boodschappen in handen van
functionarissen in Washington
waren op de dag voor en op de
dag zelf van de aanval.
Kimmel noemde tien personen die de
boodschappen gelezen hebben, onder
wie president Roosevelt, minister
van buitenlandse zaken Cordell Huil,
minister van oorlog Henry Stimson,
minister van marine Frank Know en
stafchef gen. George C. Marshall.
Hij zeide dat aan Marshall niet al
het materiaal getoond is. De bood
schappen, zeide Rammel, had Wash
ington kennelijk verkregen van een
agent van de Britse regering in Chi
na, nadat ze op 30 november 1941
in een gecodeerde boodschap naar
Londen waren gestuurd. „Deze bood
schappen vertelden duidelijk dat de
Japanse vloot toen reeds bezig was
zien voor te bereiden op de aanval op
Pearl Harbour", aldus Kimmel.
Kimmel zeide te geloven dat gen.
Maxwell Short (wijlen de bevel
hebber van het Amerikaanse le
ger te Pearl Harbour) en hij niet
over dé op handen zijnde slinkse
aanval waren ingelicht, omdat
gevreesd werd dat activiteit op
Hawaii de Japanners er van
weerhouden zou de aanval te on
dernemen.
„Onze president had het Ameri
kaanse volk bij herhaling verze
kerd dat de Verenigde Staten niet
in de. oorlog zouden gaan, tenzij
wij werden aangevallen. Een Ja
panse aanval op de vloot zou de
Verenigde Staten in de oorlog
brengen met de volle steun van
het volk", aldus Kimmel.
Kimmel zei dat president Roosevelt
na het lezen van de boodschappen
zei: „Dit betekent oorlog". Kimmel
verklaarde dat hij pas vorig jaar
over deze gang van zaken is inge
licht.
Streng gestraft voor
doping van windhonden
Drie mannen en zeven meisjes zijn
voor de Londense Old Bailey tot
strenge straffen veroordeeld wegens
„doping" van windhonden.
De meisjes, die allen op een kennel
werkten, gaven de honden phenobar-
bitone, met als gevolg dat de dieren
langzamer liepen. Zij lieten dit de
mannen weten door een bepaalde
kleur hoofddoek te dragen. De we
tenschap dat de dieren niet met hun
gebruikelijke snelheid zouden lopen
stelde de mannen in staat voordelige
weddenschappen te sluiten.
De mannen kregen resp. drie, twee
en anderhalf jaar gevangenisstraf, de
meisjes een half jaar. Het uitspreken
der vonnissen veroorzaakte een op
winding en geschreeuw zoals nog
nooit, zelfs niet bij het uitspreken
van doodvonnissen, in de Old Bailey
is voorgekomen. Behalve uit het ver
dachtenbankje steeg van de publieke
tribune een waar gejammer op toen
de rechter de straffen uitsprak.
