5
NIEUW ORGEL VOOR HERV.
KERK TE KRUININGEN
GEVEDERDE WINTERGASTEN
NEMEN WEER HUN „INTREK
OP SCHOUWEN-DUIVELAND
LOOPT NIEUWE SPITMACHINE
JONGEMAN UIT APPINGEDAM
LICHTTE „VERLOOFDEN" OP
P.Z.C.
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ZATERDAG 6 DECEMBER 1958
Volgende week woensdag des avonds
om reven nnr wordt in de Nederlands
hervormde kerk van Kruïningen een
bijzondere dienst gehonden, waarin
het nieuwe orgel officieel zal worden
overgedragen.
Na de februariramp van 1953, boen de
gehavende hervormde kerk van Krui-
ningen werd gerestaureerd, heeft Mo
numentenzorg als haar oordeel uitge
sproken, dat het oude uit 1899 date
rende orgel aan de zijkant van de
kérk, boven de consistorie moest wor
den geplaatst. Tot die tijd was het
orgel namelijk boven de hoofdingang
geplaatst. Het oude instrument bleek
evenwel te klein om de ruimte boven
de consistorie te vullen, zodat het
Rampenfonds een nieuw orgel toe
zegde. Het oude werd ovèrgedaan
aan de Nederlands hervormde kerk
te Wemeldinge, waar het ongeveer
een jaar geleden in gebruik is geno
men. Het nieuwe orgel in de Krul-
ningse kerk is gebouwd door de ge
broeders Vulpen te Utrecht. Het is
èen tweeklavïers mechanisch pijpor
gel. Het orgel, dat een uitgaaf verg
de van rond 70.000, heeft ongeveer
1700 pijpen.
FÓto P.Z.C.
NOG GEEN OVERLEG MET G.S.
primair Belgische zaak.
Het overleg met Ged. Staten van Zee
land over de bestudering van de mo
gelijkheden tot regulering van de
Westèrsclielde heeft nog niet plaats
gehad, zo heeft minister Van Aartsen
in het eindverslag van de vaste com
missie voor vetkeer én waterstaat
uit dè Tweede Kamer over de begro
ting 1959 medegedeeld.
Toèzeggingen daartoe zijn ook niet
gedaan. Bij de mondelinge behande
ling in de Tweede Kamer heeft mi
nister Algera vrij uitvoerige beschou
wingen gewijd aan het vraagstuk
van de bestudering van de mogelijk
heden tot regulering van de Wester-
schelde en daarbij vooral de aandacht
gevestigd op het feit, dat het hier
een aangelegenheid betreft, welke
primair de naven van Antwerpen
aangaat, zodat initiatieven tot een
bestudering van dit ingewikkelde
hydraulische vraagstuk van België,
als vrijwel enige belanghebbende
daarbij, zullen dienen uit te gaan.
Uiteraard zal ook oris land voor
wat het Nederlandse gedeelte van de
vaarweg betreft hierbij zijn be
trokken en zal bedoelde studie der
halve in gezamenlijk overleg tussen
beide landen nioeten worden verricht,
waartoe de huidige minister van Ver
keer en Waterstaat gaarne volle me
dewerking zal verlenen. Het spreekt
overigens vanzelf, (zo wordt verder
opgemerkt), dat indien uit een zoda
nige, studie mocht blijven, dat daar
bij Zeeuwse belangen in het geding
zouden komen, overleg met Gedepu
teerde Staten van deze provincie zal
worden gepleegd.
De Franse communistische vakpond
heeft zijn jaren-oude meerderheid In de
centrale a rbeidèrscommissle bij de Re-
nault-autofabrleken te Parijs verloren.
De C-G.T. kreeg hu 10 zetels en de vier
hlèt-commünistische bonden samen 13. Er
moeten nog twee zetels worden bezet,
maar eèn meerderheid van dë
nl'stèn kan dit niet meer opleveren.
Brug over Haringvliet zal
40 miljoen gulden kosten
Het is mogelijk met de bouw van de
brug over het Haringvliet ongeveer
1 jaar, nadat tot de bouw zal zijn be
sloten, te beginnen. Deze termijn
hangt samen met de voor de voorbe
reiding van het werk nodige tijd.
Er is nog geen beslissing over het
tijdstip van aanvang van het werk
genomen. De zeer globaal geraamde
Kosten van de brug bedragen
ƒ40.000.000. Van een gunstiger ren
tabiliteit zal eerst kunnen worden ge
sproken na openstelling van de ver
binding Rotterdam-Haringvlietbrug-
Bergen Op Zoom-Antwerpen.
De Drug kan met zijn aansluitingen
ten tijde van de voltooiing van de
Volkerakdam (niet vóór 1967gereed
zijn. De bestaande wegverbindingen
zullen aanvankelijk gedeeltelijk toe
reikend zijii voor het te verwachten
verkeer. Een deel van de route zal
evenwel in ieder geval geheel nieuw
moeten worden aangelegd.
Situatie op arbeidsmarkt
verbeterde zich
Het ministerie van sociale zaken en
volksgezondheid heeft uit de cijfers
over november de conclusie getrok
ken, dat in die maand de situatie op
de arbeidsmarkt verder is verbeterd.
Weliswaar, aldus het ministerie,
steeg het aantal werkloze mannen
van 59.270 tot 68.430, terwijl de ge
registreerde arbeidsreserve, welke
behalve de werkloze mannen ook de
op aanvullende werken geplaatste
werknemers omvat, toenam van
68.789 tot 81.103, maar deze stijging
is gezien de normaal in deze tijd van
het jaar optredende seizoenstijging
van de werkloosheid, slechts gering.
Het aantal werkloze vrouwen daalde
van 7.152 tot 6.898.
Varl de 75.328 als werkloos geregis-
teerde mannen en vrouwen waren er
33.427 op sociale werkvoorztenings-
objeetèn geplaatst, zodat het aantal
mannen en vrouwen, die In het ge
heel geen werk hadden, per eind no
vember respectievelijk 55.616 en
6.285 bedroeg.
Regionaal gezien valt het op, dat de
geregistreerde arbeidsreserve het dui
delijkst toenam in de drie noordelij
ke provincies en Zeeland. In deze
sterk agrarisch georiënteerde gebie
den doen de seizoeninvloeden relatief
Bterk van zich spreken, aldus hét mi
nisterie.-
Het afnemen van seizoenwerkzaam
heden had behalve een stijging van
de selzoènwerkloosheld ook een toe
neming van de tijdelijk versluierde
structuurwerkloosheid tot gevolg.
ONDER ZEELANDS HOGE HEMEL
Nataur ook
ft
nu interessant
Een paar nachtjes vorst, een
enkele demonstratie van harde
wind en het grootste deel van
de fiére wachters van ons land
schap, de bomen, laten zich hul
peloos de klederen van het lijf
blazen. Men heeft uitgemaakt,
dat het verminderen van de
lichtsterkte er toe meewerkt,
dat de bladeren zich voor 't val
len gereed maken vlak bij lang
brandende lantaarns blijven ze
langer aan de takken.
door BAREND ZWERFMANS
Een en ander schijnt toch niet zo
eenvoudig te zijn. We merkten al
thans deze herfst enkele bomen op,
die juist aan die takken, die het
meeste licht vangën, vroeger kaal
zijn, dan donkerder geplaatste delen.
Maar de één wat vroeger, de ander
wat later, laat blaadje na blaadje
los, zodat de bomen juist !n het barrè
jaargetijde het naakte lijf aan de
(weinige) zonnestralen blootstellen,
wanneer de mens juist andersom
telkens een wat groter stukje van
zijn huid onder extra bescherming
stelt, en de dieren nogal gebruik ma
ken van de zo achteloos door de
bomen afgeworpen lovermassa.
Daar staan ze dan weer kaal en ze
maken het ons gemakkelijk tussen
hun vertakkingen de roodborstjes,
de mezen eh ae winterkoninkjes té
Ontdekken, waarvan we de bekende
kreten, sinds half oktober, weer om
ons heen horen.
Gelukkig zijn er dit jaar toch
weer w&t mezen bijgekomen, zegt
dan wel eens een eigenaar van
een boomgaard, die ongerust ls
over de uitwerking van de vele
bespuitingen, die hij per jaar
moet uitvoeren. Maar dan moeten
we hem teleurstellen. Zolang we
de bewijskracht van een museum
ringetje niet naast onze woorden
kunnen plaatsen, mogen we hét
eigenlijk niet zeggen, maar... de
mezen, die wij met het vallen van
het lover tevoorschijn zien ko
men, zijn feitelijk slechts onze
gasten. Zij behoren niet tot de
intieme kring van de huisgenoten.
Ze zijn elders geboren en zoeken
hier slechts een wat zachter om
geving, wat voedsel, wat meer
licht misschien in de eerste plaats
en ze trekken in het voorjaar
weèr haar noordelijke of ooste
lijke geboorteplaatsen terug.
Dè tijd, dat onze mezenkastjes 's zo
mers opgepropt vol zatyi met kleine
kool- of pimpelmeesjes is hier wel
voorbij en het is de vraag of die tijd
ooit terugkeert. Wanneer de vogels
zo trouw naar hun zomerkwartieren
terugtrekken, als ze nu tegen dè
winter hief verschijnen, is niet te
verwachten, dat een éénmaal dood-
gesproelde vogelbevolking binnen af
zienbare tijd zou kunnen worden
vërvangen door een nieuwe. Wat
0 Een werktuigkundige van de Austra
lische luchtmacht ls om het lévèn geko
men doordat een Dakota, die hl) „leen
de" neerstortte en in brand vloog. Hi)
was de wacht op de luchtmachtbasis
East Sale in de staat Victoria te slim af.
maar ln duister en stromënde regen
storte het toestel een kilometer van het
eind* van da startbaan nsar,
hier stèreotlèp 's winters komt loge
ren, krijgt even stereotiep in net
voorjaar helmwee en kan niet anders
dan dë drang tot terugtrekken op-
vólgeh.
Steeds meer dringt het tot de merts
door, dat hij slechts schijnbaar de
natuur kan overmeesteren en dat
het ongedaan maken van funeste
maatregelen, zelfs via met enthou
siasme ondernomen pogingen, heel
moeilijk Is. Ja, dat men meest maar
heel weinig succes kan verwachten
op de poging eèn kleine aanvulling
tot stand te brengen wat dan nog
tientallen Jaren zai vergen!
Gasten
Maar, zo dringen nu de noordelijke
en oostelijke gasten binnen. We
kunnen berekend zijn op het binnen
vallen van vele vogels, ook van zul
ke, die hier in de zomer weinig
worden gezien. Vooral de meest wes
telijke delen van onze provincie pro
fiteren daar elk jaar van. We den
ken dan vooral aan de binnenzwer-
vende gorzen- en vlnkènsoorten, de
kruisbekken, de Vlaamse gaaien, de
pestvogels, de spechten, de ganzen
en eenden en aan de beroemde no
tenkrakers. Voor vele van deze bie
den dë struiken en bomen langs en
in de duinen belangrijke rustpunten.
Wij kunnen de vogelschaar rondom
onze woningen misschien ook be
langrijk uitbreiden door het aanplan
ten van struiken, die ons niet alleen
zomerbloei, maar ook de parelende
kleurenpracht van winterbessen
schenken. Talloze vogelsoorten vin
den daarop hun tafeltje .gedekt en
het voedsel ls zelfs, als er sneeuw
is gevallen, nooit géheel buiten hun
bereik. De echte natuurliefhebber
weet wanneer hij de wintergasten
kan verwachten, hun verschijning in
de struiken ls voor hem zoiets als
het ontluiken van de bladeren in het
voorjaar. Hij ziet er naar uit, hij
verwelkomt ze en... dat brengt hem
bijna ongemerkt en snel door het zó
gevreesde, saaie wintertijdperk heen.
Het is niet waar, dat ef 's win
ters niets is te beleven. Zelfs
zijn onze kansen om het leven
van onze wintergasten te bestu
deren feitelijk veel te klein.
Men zou dit willen zien en daar
eens willen kijken, en dan is de
gelegenheid soms toch nog veel
Opbrengst motorrijtuigen
belasting 135 miljoen
De opbrengsten van de motorrijtui
genbelasting en van het bijzonder in
voerrecht op benzine worden voor
1959 geraamd op respectievelijk 135
miljoen en 300 miljoen. Het bijzonder
invoerrecht op benzine heeft niet het
karakter van een bestemmingshef
fing en heeft dit ook nooit gehad, Zo
dat van besteding van enig deel van
de opbrengst daarvan voor werken
ten behoeve van het wegverkeer niet
kan worden gesproken.
De uitgaven van. het rijk voor de aan
leg van wegen, bruggen, tunnels e.d.
worden begroot op rond 92 miljoén.
De overige rijksuitgaven (waaronder
onderhoud) voor de wegen bedragen
ruim 45 miljoen, terwijl ingevolge de
wet op het verkeersfonds rond 60
miljoen aan de provincies wordt uit
gekeerd ten behoeve van de wegen,
voorkomende op de provinciale we-
genlijsten en de tertiaire wegenplah-
nen. In totaal wordt derhalve door
rijk en provincies aan de openbare
wegen rond 200 miljoen besteed.
INTERESSANTE PROEFNEMING
Veel belangstelling
van Zeeuwse landbouw
In Zeeland, met name op Schouwen-
Duiveland, is dit winterseizoen voor
het eerst de spitmachine van de Ne
derlandse Heide Maatschappij in be
drijf. Het ziet er naar uit, dat deze
machine, waarvan momenteel de
duurzaamheidsproeven aan de gang
zijn, een radicale omwenteling In de
bewerking van de grond te weeg zal
brengen.
Ondanks het feit, dat de machine
wordt onderworpen aan een zware
technische beproeving is een aantal
prominente figuren in de Zeeuwse
landbouwwereld nu reeds enthousiast
over de werkwijze van de machine.
Het grote voordeel van dit door de
Poolse professor Horowicz ontwik
kelde systeem is, dat in vergelijking
met de traditionele ploeg, aanzien
lijk minder trekkracht nodig is. De
spitmachine behoeft namelijk niet,
zoals de ploeg, door de grond ge
trokken te worden. De spade-as,
waarop zes kransen van drie schop
te vlug voorbij om de gewenste
gegevens te verzamelen. In de
winter zijn de dagen kort en na
de werktijd blijven ten hoogste
enkele uren.
Maar ook nog tegen de schemer
zelfs kan men plezier beleven aan
het kijken naar de spreeuwen en
kraaien, die huiswaarts keren en hun
altijd weer fascinerend gedrag, waar
men nooit helemaal uit wijs wordt.
Men ziet ze hun aanvoerder(s?) vol
gen en plotseling zwaait er één af,
ja om wat? Ze strijken nog éven op
liet land heer om daar te gaan schar
relen en voedsel te pikken. Maar zag
die éne nu iels, wat de andere ont
ging? Of had de ene honger en was
de andere verzadigd?
Maar hoe krijgen ze hun deel van
de troep mee, en waarom keert de
rest niet terug. Het gaat 's morgens
bij 't opstijgen van de rustplaats
vaak precies zo. En zo blijven er
om één vogelsoort in de winter vra
gen genoeg hangen, om nóóit te
kunnen beweren, dat er ln de winter
niets te zien zal zijn of niets valt
te beleven.
Geruime tijd had de 28-jarige kok
R. B. kans gezien om vrouwen
liét hoofd op hol te brengen, hen
huwelijksbeloften te doen en zich
met. hen te verloven. Dikwijls
wist hij met lange droevige ver
halen over zijn huwelijksleven
en zijn eigen vrouw, die hem ln
de steek nad gelaten, zozeer op
het sentiment van rijn nieuwe
vriendinnen te werken, dat deze
hem uit medelijden uit zijn fi
nanciële noodtoestand wilden
verlossen. Dat laatste werd hem
tenslotte noodlottig. Het al te
veelvuldig lenen van geld wekte
argwaan én hij werd gearres
teerd.
Deze praktijken van de uit Applnge-
dam afkomstige kok, kwamen
gisteren ter sprake voor de recht
bank te Amsterdam. „De meisjes
wilden zich zo graag met mij ver
loven, maar daar had ik géén
geld voor", zo voerde de harten-
veroveraar als zijn verdediging
aan. De rechtbank en de officier
van justitie, mr. G. A. Nubé,
hechtten geen waarde aan deze
verklaring. De officier eiste één
jaar gevangenisstraf met aftrek
wegens oplichting van twee
meisjes, die hem ln totaal enkele
honderden guldens haddèn ge
leend.
Verdachte, die reeds vijf veroorde
lingen achter de rug heeft, gaf
zien tegenover zijn nieuwe vrien
dinnen beurtelings uit als kapi
tein eri stuurman van de grote
vaart. Soms verscheen hij in uni
form om indruk te maken. In
werkelijkheid had de man slechts
eenmaal als kok bp een kust
vaarder gemonsterd. De ontmoe
tingen verliepen altijd zeer vlot.
Uit de rapporten bleek, dat verdach
te altijd conflicten had gehad, zo
wel met zijn familie als met zijn
werkgevers. „Hij is evg onzeker
van zich zelf en ontplooit graag
veel mannelijk macht sv«rtoon"a
pen bevestigd zijn, maakt namelijk
een vooruitdraaiende bëweging, waar
door de weerstand die in de rijrich
ting wordt ondërvohden bij het trek
ken van een gèwone ploeg, vrijwel
geheel wordt opgeheven. De motor
van de trekker die de 550 kg wegende
machine vooruittrekt, wordt zodoende
zeer weinig belast. De aandrijving
van het geheel geschiedt door een
aftak-as.
Het ls dus vanzelfsprekend, dat de
belangstelling voor de spitmachine,
die zoals het zich thans laat aanzien,
de mogelijkheid biedt om na verloop
van tijd een aanzienlijke pk-bezuini-
ging op het boerenbedrijf te bewerk
stelligen, vooral ln de agrarische
sector zeer groot is.
Naaat een veel snellere wijze van
werken, twëe tot drie ha per dag, is
een van de grote voordelen van de
spitmachine, dat een einde wordt ge
maakt aan het zich veelvuldig voor
dbende probleem van de ploegzool.
Deze „drempel" die ontstaat door het
gewicht van de normale ploeg en de
doortrekkende beweging, is in de
agrarische sector reeds lange tijd een
probleem. Deze in elkaar gedrukte
grond kan Immers tot gevolg' hebben
dat de waterhuishouding van de
grond, zowel in opgaande als neer
gaande richting danig in gèvaar
wordt gebracht, terwijl bovendien
schade kan worden aangericht aan
Üf .spitmofcmm; •'an de A'ki. Heide
Maatschappij die momenteel op
8chottwen-Dnii>eland werkt, breekt
met de traditionele vormen van de
normale ploeg. (Foto P.Z.C
de wortelvorming van de gewassèn.
Reeds thans is gebleken, dat met de
Spitmachine deze ploegzool doorbro
ken kan worden. Proefnemingen el
ders in ons land hebben reeds aange
toond, dat hierdoor een stijging van
de opbrengst kan ontstaan.
De nadelen van de spitmachine rijn
onder meer, dat de grond niet, zoals
bij het ploegen, gekeerd wordt.
Daarom is het noodzakelijk, dat de
machine gebruikt wordt op schoon
land.
PRAKTIJKEXAMEN
Op Schouwen-Duiveland heeft de
spitmachine tot nu toe èen „prak
tijkexamen" afgelegd op ongeveer
dertig ha grond. Over het algemeen
heeft zij hierbij aan de verwachtin
gen voldaan. Hoewel de exploitatie
kosten van deze grotendeels nog
handgemaakte machine nog niet te
beoordelen zijn, staat men toch op
het standpunt, dat het gebruik van
een spitmachine goedkoper zal zijn
dan wanneer gebruik wordt gemaakt
van een zware trekker en een twee-
schaars ploeg.
De spitmachine, die de komende wé
ken op Schouwen-Duiveland nog in
bedrijf te zien zal rijn, is twee meter
breed. Het geheel is opgehangen aan
de hefinstallatie van de trekker.
Hoewel de prestaties van de machine
van landbouwzijde gunstig worden
beoordeeld, staat het wel vast, dat
wanneer eventueel in serie geprodu
ceerd zal worden, toch nog een aan
tal technische verbeteringen
bracht moet worden.
NAGEKOMEN ADVERTENTIES
Heden overleed tot on
ze grote droefheid onze
innig geliefde en zorg
zame vrouw, moeder,
behuwd- en grootmoe
der, mevrouw
JAKOMINA JOZINA
BECU
geb. RISSEEUW
ln de ouderdom van
ruim 68 jaar.
I. P. Becu
J. S. v. d. Slikke-
Becu
C. J. v. d. Slikke
S. J. Risseeuw-Becu
J. Risseeuw
en kleinkinderen.
Breskens,
5 deófeihber 1958.
De begrafenis zal
plaatsvinden op dins
dag 9 december 1958 te
Breskens om drie uur
n.m.
Heden overleed nog
zeer onverwacht tot on-
zè diepe droefheid na
een geduldig dragen
onze onvergetelijke en
zorgzame vrouw, moe
der, behuwd- en groot
moeder,
PIETERNELLA
TOLHOEK-KRIBBE
op de leeftijd van ruim
75 jaar.
's-Gravenpolder:
H. Tolhoek
C. Korstanje-Tolhoek
A. Korstanje
Utrecht:
P. J. Tolhoek
O. Tolhoek-
van IJsseldijk
Pretoria (Afrika):
J. Tolhoek
L. Tolhoek-Meijers
Hamilton (Canada):
M. Tolhoek
S. Tolhoek-Sonke
en kleinkinderen.
's-Gravenpolder,
5 december 1958.
Dorpsstraat 71.
Dè begrafenis zai
Slaatsvinden op dins-
ag 9 december a.s. des
middags om 12 uur.
Met droefheid geven
wij kennis van het
overlijden van onze in
nig geliefde moeder en
grootmoeder
ln de ouderdom vai
ruim 75 jaar.
Pretoria:
J. Tolhoek
L. Tolhoek-Meijers
Bert
Johny
Heden is na een kort
stondige ziekte zacht
en kalm van ons heen
gegaan, onze lieve zorg
zame vader, behuwd- en
grootvader
LEVINUS BRASSER
weduwnaar van
Adriana Sanderse,
in de ouderdom van bij
na 83 jaar.
Hoenderloo:
P. Swint-Brasser
C. Swint
Rotterdam:
A. van Herwerden-
Brasser
S. van Herwerden
Vlissingen:
M. de Leeuw-Brasser
C. de Leeuw
J. Brasser
P. A. Brasser-
Kokelaar
A. Monté-Brasser
B. Monté
en kleinkinderen.
Vlissingen,
5 december 1958.
Anjelierenlaan 65.
De teraardebestelling
zal plaatshebben op
maandag 8 december
a.s., vertrek Anjelieren
laan 63 des n.m. 12.30
Heden overleed zacht
en kalm, onze geliefde
zuster, behuwdzuster
en tantè
MARIE HENDR1KA
GRAVESTEIN
weduwe van
Hendrik Johan
de. Lange
in de ouderdom van 88
jaar.
Uit aller naam,
J. Gravestein.
Middelburg,
5 december 1958.
Singelstraat 31.
Condoleantie-adres:
Korendijk 32.
De teraardebestelling
zal plaatsvinden op
dinsdag 9 december a.s.
des namiddags 1.30 uur
van Korendijk 32.
De overledene ligt op
gebaard ln het Gast
huis te Middelburg.
Deze 3 letters
vermen een
bekende klank
ln Zeeland.