Minister Cals bereid overleg met
leraren te heropenenr '"v
Leraren in Little Rock staan
voor lege banken
Regering is niet bereid
salarissen te verhogen
KLANKBORD
DR. SfOKMAN WIL ONPARTIJDIG
COLLEGE VOOR GESCHILLEN
VRIJDAG 28 NOVEMBER 1958
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
GEEN SCHELDPARTIJEN MEER IN VAKBLADEN
m (Van onze parlementaire redacteur)
De minister van onderwijs, kunsten en wetenschappen I
p mr. Cals, heeft zich in de donderdag gehouden verga- y
|l dering van de Tweede Kamer tijdens de verdediging v H
van zijn begroting voor 1959 bereid verklaard onder 'ft j
§l bepaalde voorwaarden het overleg met de leraren over rL^.
1| hun salarissen te heropenen.- Er zal zeer nadrukkelijk v"^S=5S
el aan enkele voorwaarden moeten zijn voldaan. In de eer- j
ste plaats zullen de leraren de goede bedoelingen en de yC
eerlijkheid van de bewindsman niet meer in twijfel -Mïê
f| moeten trekken en dienen op te houden met hun ver-
H dachtmakingen en scheldpartijen in hun vakbladen en jÊMJgB
in de tweede plaats zullen zij niet mogen eisen, dat zij \/^E3m
H slechts aan de besprekingen willen deelnemen, als hun WÊmS\\ /B
el salarissen worden opgetrokken tot het peil van de in M$S
s 1956 verhoogde topsalarissen der ambtenaren. SM
Aan de andere kpnt beperkte de minister heel sterk de betekenis van een
hernieuwd overleg door uit te spreken, dat de regering het niet verant
woord acht de verhoging van de salarissen, die niet rechtens geëist kan
worden, toe te staan. Het gaat de bewindsman hierbij niet om de grootte
van het met de salarisverhoging gemoeide bedrag van ongeveer Z/i mil
joen gulden overeenstemmende met het bedrag, dat een verhoging van
de salarissen bij het lager nijverheidsonderwijs zal vergen. De verhoging
past nu eenmaal niet, aldus de minister, in het algemene salarisbeleid van
de regering.
Mr. Cals heeft zijn salarisbeleid nog
al emotioneel en soms zelfs duidelijk
geprikkeld verdedigd. Hij verlangde,
dat de leraren ervan uitgaan, dat hij
eerlijke bedoelingen heeft. Hun bla
den hebben menigmaal blijk gegeven
van het tegendeel. Er is in gespro
ken van verdachtmakingen, beledi
gingen en vuile taktiek. Onder deze
omstandigheden vond de minister,
dat hem elk gesprek onmogelijk ge
maakt wordt. In een behoorlijk kli
maat was hij bereid de onderhande
lingen té vervolgen.
Als de regering de eisen der lera
ren niet kan inwilligen, dan heeft
zij. daarvoor eerlijke en doorslag
gevende redenen, zo verzekerde
de bewindsman. Zij liggen buiten
het onderwijs en buiten de waar
dering voor de arbeid van de le-
Zeer kwalijk nam de minister het de
leraren, dat zij na het afbreken van
de onderhandelingen in het georgani
seerd overleg hun actie in het publiek
voortzetten en dat zij zich niet ont-
Prïnses IAliane van België
viert vandaag haar Jflste ver
jaardag.
WAT ZE ZEGGEN. De Britse politi
cus Lord Salisbury: „Velen, die zich
in de politiek handarbeiders noemen,
zijn in werkelijkheid alleen maar
werktuigen". Jules Romains: „Voor
veel Fransen is de politieke overtui
ging alleen maar een kwestie van
gewoonte".
FAMILIAAR. Het Britse Lagerhuis
was woensdag verdiept in 'n waardig
debat over de buitenlandse politiek
toen van de publieke tribune een
schrille kinderstem riep „Dag Opa!"
De vier jaar oude kleinzoon van de
afgevaardigde Philip Noel-Balier had
zijn grootvader opgemerkt toen deze
voor het stellen van een vraag was
opgestaan van zijn zetel.
zien ten aanzien van de regering de
kwalificatie boerenbedrog te gebrui
ken. Nogmaals: de lucht moet eerst
geklaard zijn voordat weer van eni
ge toenadering sprake kan zijn.
De kwestie van de salarissen van de
leraren bij het lager nijverheidson
derwijs zal de bewindsman in het ge
organiseerd overleg bréngen, zo
zegde hij toe. Dat zal geschieden zo
dra het koninklijk besluit verschenen
is, dat één algemene commissie voor
georganiseerd overleg voor alle on
derwijszaken instelt. Dit K.B. is nog
voor het einde van het jaar te ver
wachten.
MINISTER CALS
....eerlijke redenen.,...
Wat de propagandacampagne „kies
een loopbaan bij het onderwijs" be
treft. zei de minister dat hij in voor
komende gevallen voor radiopraatjes
graag gebruik zal maken van door de
omroepverenigingen beschikbaar te
stellen zendtijd.
De minister gaf te kennen, dat in de
leeftijdsgroep van 25 tot 65 jaar nog
nooit zoveel mensen het leraarsbe
roep gekozen hebben als in de laat
ste tijd.
Het wetsontwerp op het voortgezet
onderwijs hoopte de bewindsman nog
deze parlementaire periode in het
staatsblad te krijgen.
Volgende week dinsdag zet de be
windsman zijn rede, die donderdag al
bijna 3',i> uur heeft geduurd, voort.
Geen strafvervolging in
Utrechtse studentenrel.
De officier van justitie bij de recht
bank te Utrecht, mr. W. H. Overbeek
heeft medegedeeld'dat hij geen aanlei
ding heeft gevonden om een straf
vervolging in te stellen in verband
met de strubbelingen die op 25 sep
tember hebben plaats gehad tussen
politie en studenten op het Lucas bol
werk te Utrecht.
Moestopo: volgend jaar
bevrijding West-Irian
Het Indonesische „Nationale Front
voor de bevrijding van West.Irian''
staat klaar om volgend jaar tot actie
over te gaan. Dit heeft de plaatsver
vangende voorzitter van dit front,
brigade-generaal Moestopo, die tevens
plaatsvervangende stafchef is, giste
ren verklaard te Medan op Sumatra,
waar hij op liet ogenblik rondreist
om nieuwe afdelingen van het natio
nale front op te richten.
Op een vraag, of dit betekent, dat er
volgend jaar een gewapende aanval
op Nederlands Nieuw Guinea gedaan
zal worden, antwoordde de generaal:
„Dat is een kwestie waarover staf
chef Nasoetion te beslissen heeft. Wij
zijn slechts de uitvoerders van zijn
bevelen". Verder merkte hij nog op,
dat bezien uit militair oogpunt, West-
Irian gemakkelijker te veroveren is
dan de oude rebellen-hoofdstad op Ce
lebes, Menad
KWESTIE-LERARENSALARISSEN
(Van onze parlementaire redacteur).
Dr. Stokman van de K.V.P. heeft donderdag in de Tweede Kamer tijdens
de beraadslagingen over de begroting van onderwijs, kunsten en weten
schappen voor 1959 het denkbeeld geopperd om het georganiseerd overleg
met een onpartijdig college voor geschillen uit te bouwen. Hij deed dat om
voortaan een onverkwikkelijke gang van zaken als met de salarissen der
leraren te voorkomen.
Het college zou samengesteld moe
ten worden uit vertegenwoordigers
van de overheid, ambtenaren en des
kundigen op het gebied van de lonen
en andere arbeidsvoorwaarden, de
laatstgenoemden te benoemen door
de regeringsvertegenwoordigers en
de Tweede Kamer op voordracht van
de ambtenaren.
Op dit college moet beroep gedaan
kunnen worden als geen overeen
stemming in het georganiseerd over
leg wordt bereikt.
Het geeft een bindende uitspraak,
waarvan de regering alleen kan af
wijken op grond van duidelijk gemo
tiveerde overwegingen, ontleend aan
het algemeen belang. De motieven
deelt het college aan de Staten-Ge-
neraal mee. Afwijking op grond van
liet algemeen belang achtte dr. Stok
man mogelijk bijvoorbeeld als de be
slissing van het college zeer grote
uitgaven zou vergen.
De heer Stokman dacht dat de
sfeer in het georganiseerd over
leg zou worden verbeterd. Hij
was zich ervan bewust, dat zo'n
regeling niet alleen het onder
wijs raakt, maar ook de ambtena
ren.
De heer Toxopeus van de .V.V.D. zet
ten al dadelijk een domper op het
door de r.-k. afgevaardigde verde
digde denkbeeld. De heer Toxopeus
achtte het onjuist, dat het college de
salarissen vaststelt, want daarop
konvt het neer. De regering behoort
de "salarissen te bepalen. Bovendien
vreesde mr. Toxopeus dat herhaal
delijk salariskwesties in de Tweede
Kamer gebracht zullen worden, waar
zij juist niet thuis behoren.
Voor het overige is door een aantal
afgevaardigden met vuur gepleit
voor de verbetering ook van de sala
rissen van de leraren bij het lager
technisch onderwijs en van de kleu
terleidsters. Men drong aan op ver
snelde scholenbouw, eventueel doot*
toepassing van de systeembouw.
Prinses Irene brengt
bezoek aan „Prinses Irene".
Prinses Irene zal op donderdag 4 de
cember een bezoek brengen aan het
13de bataljon garde fuseliers „Prinses
Irene", dat gelegerd is in de Westen
berg kazerne te Schalkhaar.
De in Hamburg genotnen beslissing
van de Internationale Organisatie'
van Verladers en Transportarbeiders
om met ingang van 1 december a-s.
de schepen, die onder goedkope vlag
varen, te boycottey heeft in Griekse
scheepvaartkringen grote opschud
ding veroorzaakt. De eigenaren van
1000 schepen, voor het merendeel
Grieken, zijn hierdoor voor een moei
lijke beslissing geplaatst.
De bovenste foto toont enkele van de
tientallen schepen, die zijn opgelegd
in de Griekse haven Piraeus, in af
wachting van een ontwarring van
het probleem. Op de onderste foto
ziet men hoe de heer Manthos Pe-
tfoulis, secretaris-generaal van de
Panhelleense Maritieme Federatie
fmidden), tijdens een vergadering in
Piraeus, de toestand uiteen zette.
Mendès-France is als
burgemeester afgetreden
Pierre Mendès-France, één der voor
naamste niet-commnnistisehe tegen
standers van premier De Gaulle, die
in de eerste ronde van de parle
mentsverkiezingen werd verslagen,
heeft donderdag ontslag genomen als
burgemeester van Louviers, een stad
van ruim tienduizend inwoners in het
departement Eure.
In een vraaggesprek met het linkse
blad '1 „Express" heeft Mendès-
France verklaard, dat hij „vier jaar
lang het voorwerp van aanhoudende
aanvallen en laster" is geweest, die
op de duur hun uitwerking op de kie
zers van zijn district niet konden
missen. Voorts weet hij zijn neder
laag aan de algemene neiging van de
huidige Franse politiek.
Zij houden vergadering, lezen,
schrijven en gaan weer weg
's Morgens op iedere werkdag parkeren de leraren van Central High
School hun auto's voor liet gebouw en gaan naar binnen. Zij houden
eerst een leraarsvergadering en begeven zich dan elk naar zijn lokaal.
De banken zijn keurig gewreven, de lokalen gestoft, de natuur- en scliei-
kundclaboratoria zijn gereed voor het houden van proeven. Kortom
alles staat klaar voor het onderwijsmaar er zijn geen leerlingen.
Sinds in Little Rock de openba.
re middelbare scholen, die op
bevel voor blanken en negers
toegankelijk moeten zijn, wer-
de ngesloten, is het er wonder
lijk met het onderwijs gesteld.
Jack Fox, verslaggever van
United Press International
heeft de stad in Arkansas, die
al zovele malen in het middel
punt der belangstelling heeft
gestaan door de rassenkwestie,
dezer dagen bezocht.
De leraren zitten achter hun ta
fels in lege leslokalen. Zij werken
wat in hun vak, lezen een boek,
schrijven een brief of kijken uit
het raam. Tot de schooltijd voor
bij is en zij huiswaarts kunnen
keien.
Zo is het er iedere dag in Central
High School en in de drie andere
openbare middelbare scholen van
Little Rock, sinds men besloten
heeft die scholen voor de leerlin
gen te sluiten liever dan blank en
zwart tegelijk toe te laten. De
3700 leerlingen zijn uiteen gesto
ven. Sommigen vindt men terug in
een oud weeshuis, niet ver van
Central High School, waar de
Particuliere Middelbare School,
niet onderhevig aan de intergra-
tiewet, thans gevestigd is. Onge
veer 500 leerlingen ontvangen hier
onderwijs van 34 leerkrachten, ten
dele gepensioneerde leraren1, ten
dele beginnelingen, want de 175
leraren van de openbare middelba
re scholen mogen krachtens rech
telijk besluit daar geen les geven.
Driehonderd andere jongens en
meisjes krijgen particulier onder
wijs in een zondagsschoolgebouw
van de Methodistenkerk. "Verder
zijn er nog enkele honderden leer
lingen naar een particuliere school
van de Baptisten getrokken en
enige tientallen naar een episco
pale school.
Weer anderen gaan nu naar klei
ne scholen in naburige plaatsen,
of zijn naar ooms en tantes in an
dere delen van Amerika gestuurd
om daar hun opleiding te vol
tooien. Er zijn er ook die thuis
blijven en schriftelijke cursussen
volgen, of de studie voorlopig
maar helemaal hebben gestaakt.
Van de ongeveer 700 negers, die
voor middelbaar onderwijs in aan
merking komen, gaan er een 250
op negerscholen elders. De rest
ontvangt geen onderwijs.
De gemeente Little Rock betaalt
trouw de salarissen uit van de
zonder werk geraakte leraren, die
slechts nu en dan eens invallen op
scholen lager dan middelbaar on
derwijs. Dat kost de stad een
20.000 dollar per week.
De man die de particuliere mid
delbare scholen heeft opgericht,
W. C. Breshears, is voormalig
hoofd van een lagere school en in
specteur van het onderwijs in de
staat Texas.
„Het was alsof er een ramp had
plaatsgevonden in Little Rock,
waardoor alle schoolgebouwen wa
ren vernield en waarbij alle leer
krachten waren gesneuveld", zegt
hij. Hij is er trots op dat hij, on
der die omstandigheden, tenminste
nog een deel van de jeugd onder
wijs heeft kunnen verschaffen.
De voetbalploeg van Central High
School heeft het competitie pro
gramma verder gespeeld. De spe
lers konden niet naar een particu
liere school gaan, wilden zij „Cen-
tral High" blijven vertegenwoor
digen. Zij hebben het voetballen
toen maar voor de studie laten
gaan.
Het Wereldgebeuren
„Vrije stad"
I' n de tijd dat hij zijn Russische
vaderland bij de Verenigde Naties
I vertegenwoordigde, heeft Andrei
1 Andreyewitsj Gromyko de bijnaam
„Njet-man" gekregen. Strikt in over
eenstemming met de orders die hij
kreeg van Molotow, de toenmalige
Sow jet-minister van buitenlandse za-
I ken, liet hij bij allerlei gelegenheden
I het beruchte Russische veto horen.
Inmiddels is Molotow vorig jaar uit
1 de gratie geraakt en het is nu prak-
tiscn alleen premier en partïjsecre-
talis Nikita S. Kroesjtsjew die de
dienst uitmaakt. Gromyko, die zijn
snelle opklautering in de Sowjet-re-
gering aan zijn nauwgezette plichts-
betrachting te danken heeft, werd
j vorig jaar minister van buitenlandse
zaken als opvolger van Sjepilow, de
man die in 1955 in de plaats van Mo
lotow was gekomen maar in 1957 ook
I een politieke buiteling maakte en uit
zijn partij- en regeringsfuncties werd
i gezet.
Gisteren heeft Gromyko, terug
gekeerd van een reis naar Oost-
Duitsiand, een nota over de toe
komst van Wesl-Berlijn overhandigd
aan de Amerikaanse, de Britse en de
Franse ambassadeur in Moskou en
aan een vertegenwoordiger van West-
Duitsland. Zij bevatte voorstellen om
van West-Berlijn een vrije stad onder
toezicht van de Verenigde Naties te
maken, met een eigen bestuur, maar
zonder de Amerikaanse, Britse en
Franse bezettingstroepen die er nu
zijn.
Deze voorstellen had men niet ver
wacht.
Wel was bekend dat de Russen aan
stalten wilden maken om het gezag
over hun Berlijnse zone geheel in
handen te stellen van de Oostduit
sers. Kroesjtsjew had onlangs de
nieuwe spanning om Berlijn doen
onstaan door bekend te maken dat de
Russen van plan waren hun troepen
uit de Oostzone van Berlijn terug te
trekken.
Men kreeg toen de indruk dat het de
bedoeling van de Russen was. de wes
telijke mogendheden inclusief West-
Duitsland te dwingen tot officiële er
kenning van het Oostduitse mario
nettenregime. Zo'n erkenning heeft
het westen altijd geweigerd ömdat
het maar één Duitsland erkennen wil
en dan kiest voor het deel dat inder
tijd door de westelijke geallieerden
werd bezet, waar nog geallieerde
troepen worden gelegerd en waar een
parlement langs de weg van demo
cratische verkiezingen wordt be
noemd. Voor hereniging van Duits
land stelt het westen de eis die in het
westelijke deel van het land al auto
matisch werd ingewilligd: vrije alge
mene, verkiezingen waarvoor niet, zo
als bij de onvrije verkiezingen in
Oost-Duitsland, maar één kandida
tenlijst kan worden ingediend.
Maar de nota die Gromyko gisteren
aan de westelijke ambassadeurs over
handigde, gaat verder. Niet alleen is
het de bedoeling van de Russen, d»
Oostduitse communisten te rugge-
steunen in hun streven naar erken
ning voor hun regime, maar zij „kun
nen de toestand in West-Berlijn, die
haar rechtmatige belangen, haar vei
ligheid en de veiligheid van andere
socialistische landen schaadt, niet la
ten vooztbestaan".
Weinig elegant is Kroesjtsjews
eis, dat er binnen een half jaar
overeenstemming over deze
kwestie moet zijn. In dat halve jaar
kunnen de westelijke geallieerden
naar Kroesjtsjews opvatting blijk
baar weinig anders doen dan zich ge
leidelijk aan bij de Russische beslis
singen neerleggen. Die beslissingen
zijn immers in principe al genomen,
waarbij de garantiebepaling „onder
toezicht van de Verenigde Naties" de
gemoederen moet sussen.
Maar de geallieerden zullen bij hun
beraad over deze voorstellen onge
twijfeld in aanmerking nemen, wat
Ruslands houding ten opzichte van
het optreden der Verenigde Naties in
veel gevallen is geweest. Niet alleen
heeft Gromyko persoonlijk vaak
„njet" gezegd in gevallen dat een op
rechte wens tot het treffen van op
bouwende regelingen alleen uit een
positieve houding had kunnen blijken,
maar nog onlangs kantten de Russen
zich tegen de voorstellen om aan die
Vei'enigde Naties een permanente po
litiemacht te verschaffen. De aanwe
zigheid van zo'n politiemacht in een
dooi Amerikaanse. Britse en Franse
troepen verlaten Berlijn zou de bur
gers van die stad misschien nog enig
gevoel van veiligheid verschaffen.
Maar in de toestand die in de plan
nen van Kroesjtsjew wordt voorzien,
is er alleen maar een theoretische
garantie en bestaat groot gevaar dat
de rollen worden omgekeerd: het
westen en de inwoners van Berlijn
zouden beducht worden „voor hun
rechtmatige belangen en voor hun
veiligheid".
Men herinnert zich, hoe de Russen
de Verenigde Naties eigenmachtig el
ke bevoegdheid ontzegden in het Hon
gaarse drama. Ook die Hongaarse
kwestie zal ongetwijfeld in de over
wegingen worden betrokken als er
een half jaar aanbreekt van denken
en praten over de Russische visie op
Berlijn.
ANDREI GROMYKO
niet meer njet
