Laatste oorlogsjaar tijd van grote voorbereidingen en beslissingen Rumoer rondom de lerarensalarissen ZO DENKT MEN IN NET BUITENLAND ER OVER IN NEDERLAND WORDT TE WEINIG MELK GEDRONKEN DONDERDAG 27 NOVEMBER 1958 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 7 „VAN MEI TOT MEI Briljant geschrift is het boek van dr. Drees niet geworden (slot) Uit de in het laatste jaar van de bezettingstijd verschenen illegale lectuur kon iedere lezer wel opmaken dat er drukke besprekingen werden gevoerd uiteraard in beperkt en besloten ver band omtrent de politieke vormgeving van het Neder landse leven na de bevrijding. Dr. W. Drees weidt daar in zijn boek „Van Mei tot Mei" ook uitvoerig over uit en hij kan dat doen omdat hij bij alle beraadslagingen betrok ken is geweest. Hij zet ver keerde voorstellingen dien aangaande en zelfs valse be schuldigingen in het laatste gedeelte van zijn boek zoveel mogelijk recht en daardoor is dit deel voor de toekomstige historicus zeker niet 't minst waardevolle geworden. Dr. Drees was een van het in 1944 gevormde College van Vertrou wensmannen. Dit college, uit vijf man bestaande, had contact op genomen met andere vooraan staande figuren, vooral deskun digen die met een speciale op dracht werden belast. Het leek wel alsof de vertrouwensmannen reeds spoedig In de openbaarheid moesten treden, maar Dolle Dins dag werd. een teleurstelling. Het contact tussen de vertrouwens mannen zelf was ook niet. nor maal; vaak moesten zij hele ein den fietsen. „Het was mij te machtig tussen Amsterdam en Den Haag heen en weer te fiet sen", aldus dr. Drees, die niet na laat te vermelden dat hij om som mige vergaderingen te bezoeken soms een flink eind liep en dat door het een en ander zijn leven in deze tijd allerminst saai ge noemd kon worden. BIJ de voorbereiding van. toe komstige regèlingen heeft zich-heel wat verwarring voorgedaan, omdat de Londense regering niet goed was ingelicht, of omdat het Militair Gezag an ders wilde dan de vertrouwens mannen. Dr. Drees laat er geen twijfel over bestaan, dat de mas sale arrestaties van na de bevrij ding niet zijn instemming hebben gehad en dat hij ook geen voor stander van annexatie van Duits gebied is geweest. Voor de herhaalde conflicten in het Londense kabinet heeft hij géén bewondering en voor het ge allieerde bombardement van 3 maart 1945 op het Bezuidenhout in Den Haag vindt hij slechts woorden van afkeuring. Het gemis van een goede coördi natie heeft zich volgens hem na de bevrijding vooral gewroken ten opzichte van Nederlands Volks herstel en de radio-omroep. Het heeft nog even geleken, dat dr. Drees na de bevrijding burge- De linkerfoto van deze combinatie toont op de achtergrond Collin Mudie en Timothy Eiloart en op de voor grond Rosemary Mudie, de vrouw van Collin, en Arnod Eiloart, de va der van Timothy, vrolijk wuivend bij hun vertrek uit, Cardington in het Engelse graafschap Bedfordshire. De balloiivaarders maakten deze vaart als voorbereiding voor de overtocht van de Atlantische Oceaan, welke zij volgende maand vanaf de Canarische Eilanden willen trachten te maken. Voor de tocht is 'n wonderlijk lucht vaartuig vervaardigd, dat is opge hangen aan een enorme nylon ballon, „de kleine wereld" genaamd. De rechterfoto toont het vertrek van de ze ballon voor de proefvaart. meester van Amsterdam gewor den zou zijn; hij ambieerde die post eigenlijk ook wel, ^aar zijn verplichtingen jegens de S.D.A.P. hebben er toe geleid, dat hij het aanbod heeft afgeslagen. Zoals wel vanzelf spreekt is hij zeer nauw betrokken geweest bij de totstandkoming van de Stichting van de Arbeid. Ook op dait gebied kritiseert hij openlijk het optreden van het Mi litair Gezag; nóg is hij van me ning, dat het M.G. zijn macht over te veel terreinen heeft uitgebreid, waarop de burgerlijke autoritei ten een traditionele en passende taak hadden. Een groot voordeel is het volgens hem geweest, dat reeds geruime tijd voor de bevrij ding is vastgesteld wie na de be vrijding op de belangrijkste pos ten voor het bestuur, de justitie en de politie zouden optreden. DE hongerwinter, de moeilijk heden met de voedselvoorzie ning en de onderhandelingen met de Duitsers, dat alles en meer vormt de inhoud van een belang rijk hoofdstuk. De vraag is toen onder ogen gezien of westelijk Ne derland in zijn geheel een geneu traliseerd gebied zou kunnen wor den; de mogelijkheden van capitu latie of van een onofficiële wa penstilstand zijn bekeken; het ge brek aan het allernoodzakelijkste dwong er toe elke kans van ravi taillering aan te grijpen. Door de bevrijding van het zui den was een geregelder contact met de regering mogelijk gewor den. De Duitsers wisten daar waarschijnlijk heel wat van. De kans dat zij tot een onderwater- zétting van een groot deel van westelijk Nederland zouden over gaan, was niet gering. Later is gebleken, schrijft dr. Drees, dat de geallieerde legerleiding nooit de bedoeling heeft gehad een of fensief te beginnen om Wgst-Ne- derland te bevrijden. De tocht van Van der Graag en Neher naar Londen, de ken met Seyss-Inquart, de voed- selafwerping en de definitieve be sprekingen over de capitulatie worden door dr. Drees nauwkeu rig beschreven. Hij doet dat niet alleen omdat hij van veel oogge tuige Is geweest, maar ook omdat hem later wel eens een verwijt is gemaakt over de door hem be trachte geheimzinnigheid. De ille galiteit was van mening dat de vertrouwensmannen wel eens te eigenmachtig zijn opgetreden, maar volgens dr. Drees was dit door de omstandigheden geboden. IN de slothoofdstukken van zijn boek behandelt de schrij ver de heroprichting van de S.D.A.P., de discussies rondom een nieuwe partijvorming en de tot standkoming van het eerste na oorlogse kabinet. Insiders en bij de gang van zaken nauw betrok kenen vinden hier verschillende mededelingen, die een helderder licht op sommige duistere zaken kunnen werpen. Bij dit alles neigde dr. Drees naar eigen woorden „als gewoonlijk tot voorzichtigheid". Hij heeft zich veel minder dan anderen aan illusies en wensdro men overgegeven, hij wist beter dan anderen wat de reële politieke mogelijkheden waren. Begrip voor het gewordene, streven naar een gematigd tempo van vernieuwing, een bereidheid om het compromis te ^aanvaarden, de openlijke er kenning van gemaakte fouten (de véél te sterke vertegenwoordiging van het Westen in de Nationale Adviescommissie, het te lange uit stellen van de normale functione ring van de Staten-Generaal, enz.t door dat alles wordt dr. Drees m deze bladzijden gekarakteriseerd. Nog eens: een briljant ge schrift, een boeiend stuk his- torieschrijving, een zelfpor tret van een bijzondere en originele persoonlijkheid,, dat is „Van Mei tot Mei" niet ge worden. Wel een boek, dat dr. Drees toont zoals hij is: oprecht, trouw, degelijk, pu riteins en nuchter vaderlan der. Meer zondagsrust noodzakelijk geacht in binnenscheepvaart Een internationale commissie, be noemd door de organen die zich na mens de protestantse kerken van België, Duitsland, Frankrijk, Zwit serland en Nederland bezighouden met de zorg voor de binnenvaart schippers en hun gezinnen, heeft een memorandum over de zondagsrust in de binnenscheepvaart opgesteld. De commissie stelt, dat door de toe nemende industrialisatie, de schip pers genoodzaakt zijn zulke lange vaartijden te maken, dat van een werkelijke rust weinig sprake meer is. De commissie stelt daarom onder meer voor, de zondagsrust op de wa terwegen en aan de wal door te voe ren, ook voor sleepdiensten en laad- en loswerk in de havens. Alleen in dringende gevallen dient hierop een uitzondering gemaakt te worden. Het openen van sluizen en bruggen op zon- en feestdagen dient beperkt te worden tot een aantal uren per dag, behoudens dringende gevallen en, misschien, de water sport. Onderhandse lening van 200 miljoen gulden Blijkens een in de Nederlandse staatscourant gepubliceerde beschik king heeft de minister van financiën onder overeenkomstige voorwaarden als die van de onlangs uitgegeven 4y2 lening 1958, een onderhandse lening aangegaan met de rijksfond sen en -instellingen tot een bedrag van f 200.miljoen. De storting op deze onderhandse le ning zal op 1 december geschieden ten laste van de z.g. voorinschrijf- rekening. Er wordt In Nederland te weinig melk gedronken. Weliswaar telt ons land anderhalf miljoen koeien, die jaarlijks 6 miljard liter melk produ ceren, maar Nederland komt wat consumptie van melkprodukten be treft, met 190 liter per hoofd per jaar op de achtste plaats. In IJsland drinkt men gemiddeld 280 liter per Sersoon per jaar en ook in de Scan- inavische landen, Nieuw-Zeeland en Zwitserland is dit getal aanzienlijk hoger. Deze mededelingen deed de directeur van het Nederlands Zuivelbureau, de heer H. Dorlas, gisteren op een bij eenkomst te Amsterdam, waai'op hij vertegenwoordigers van de pers ver telde dat binnenkort een groot scheepse actie zal worden onderno men om het melkverbruik in ons land te stimuleren. Vooral de jeugd van vijf tot veertien jaar wil men in deze actie betrekken. De kinderen kunnen lid worden van een „brigade der melkwegvaarders" als zij gedurende een maand dage lijks een glas melk, yoghurt of kar nemelk extra hebben gedronken. Drinkt het kind al driekwart liter per dag, dan mag het „logboek", dat onder de Nederlandse jeugd zal wor den verspreid en waarop de indivi duele melkdrinkprestaties moeten worden bijgehouden, zonder meer worden ingevuld. Want, zo redeneert het Nederlands Zuivelbureau: „Drie kwart liter van dit gezonde voedings middel is voldoende De „M-brigadiers" krijgen emblemen en kunnen zelfs na een goede daad verricht te hebben een „M-brevet" krijgen. Op velerlei manieren zal de aandacht op deze melkconsumptie- actie worden gevestigd. Een aantal prominente artiesten en sportfiguren zal de campagne steunen. Te Taipeh is officieel bekendgemaakt dat er met ingang van X januari een geregelde scheepvaartverbinding tussen Formosa en een aantal havens in Zuid oost Azië zal worden geopend. KAMER SLECHT GESTEMD OVER OPTREDEN REGERING „Kies een loopbaan bij het onderwijs" een dure actie (Van onze parlementaire redactie) Onomwonden heeft de A.R. afgevaardigde mr. Roosjes woensdag in de Tweede Kamer, die met de behandeling van de begroting van onderwijs, kunsten en wetenschappen voor 1959 is begonnen de kwestie van de lera rensalarissen een onverkwikkelijke zaak genoemd. Het rumoer rondom de ze salarissen kenschetste hij als de vloek van de boze daad van de verho ging van de topsalarissen der ambtenaren. Dr. Tilanus van de C.H.Ü. was het met deze zienswijze geheel eens, zo zei hij. Hij begreep, dat de leraren organisaties onmiddellijk schorsing van de beraadslagingen in het georga niseerd overleg hebben gevraagd, nadat de regeringsvertegenwoordiger er de conclusie van het afwijzend standpunt van de regering had voorgelezen. Met enkele andere afgevaardigden vestigde de heer Tilanus er de aandacht op, dat het georganiseerd overleg niet goed werkt. Aan de minister vroeg hij, of het niet mogelijk is de spanning weg te nemen. De heer Kleywegt van de P.v.dA. legde er een schepje op, toen hij op merkte, dat de vertegenwoordigers van de leraren stomverbaasd waren, toen de voorzitter van de regerings delegatie in het georganiseerd over leg meedeelde, dat de voorstellen van de leraren waren afgewezen, zonder dat deze voorzitter enige argumenta tie verschafte tegen wat de leraren hadden aangevoerd. „Je moet maar durven", riep de heer Kleywegt uit. In andere bewoordingen, maar niet minder fel' kritiseerde de heer Tans van de P.v.d.A. het optreden van de minister in de salariskwestie. Hij was van oordeel, dat de zaak veel ingewikkelder is dan de minister het in zijn desbetreffende nota heeft doen voorkomen en dat de argumenten van de leraren indruk maken. Dr. Tans betreurde, dat het klimaat in het georganiseerd overleg bedorven is, doch nu men zelfs dure reclame campagnes moet voeren om leer krachten bij het onderwijs te krij gen, zal men opnieuw om de tafel moeten gaan zitten om in een gesprek te proberen de moeilijkheden uit de weg te ruimen. Hij dacht dat ook de leraren een heropening van het over leg wel op prijs zouden stellen. Niet alleen de lerarensalarissen had den de belangstelling van de Kamer, ook die van de leerkrachten bij het lager onderwijs genoten de aandacht, speciaal van mevrouw Heroma-Mei link van de P.v.d.A. Zij drong op ver betering aan en kondigde aan, dat zij bij een onbevredigend antwoord wel licht een motie in zou dienen. Zowel de heer Kleywegt als de heer Roosjen spraken ook over de propaganda-actie „kies een loop baan Dij het onderwijs". De heer Kleywegt vond, dat de 96.000, De Franse bladen juichten maan dagmorgen het succes van de gaullisten en de nederlaag van de communisten toe. „Paris Journal" schreef, dat de Fransen het be moedigende bewijs hebben gele verd voor hun verlcnochtheid aan het democratisch© regime. De rechts-radicale „Aurore" was van mening, dat de uitslag meer dan gunstig is voor de politiek van vernieuwing, die door De Gaulle is ingevoerd. „l'Humanité", het blad der com munistische partij, drukte de vol gende kop af: „Eerste resultaten van de verkiezingen: reactionaire en fascistische opmars". De „Manchester Guardian", spre kend over het succes van Soustel les Unie voor de nieuwe republiek bij de Franse verkiezingen, wijst erop dat deze gaullistische partij vogels van diverse pluimage onder haar leden telt, zoaat het „politie ke" gezicht van deze partij nog volstrekt niet bepaald Is. De „Financial Times" is van me ning, dat men zich moet afvragen of de balans in Frankrijk niet te ver naar rechts is doorgeslagen. Het grote gevaar bestaat hierin, dat er in een eventueel kabinet onder Soustelle nieuwe en volko men onervaren mannen zitting kunnen krijgen, die wellicht voor namelijk gekarakteriseerd zullen worden door him vurig nationalis me. En deze nieuwe politici zul len misschien verder willen gaan dan De Gaulle raadzaam acht, al- flus het blad. De kiezers in de Westduitse deelstaten Beieren en Hessen hebben zondag met hun stem duidelijk gemaakt, dat zij te vreden zijn over de door hun regeringen gevoerde politiek, aldus tekent het persbureau D.P.A. bij de uitslagen aan. In beide deelstaten wonnen de lei dende regeringspartijen. De uitslagen van deze verkiezin- §en leiden niet tot wijziging van e samenstelling van de bonds raad. In Beieren regeerde een coalitie van de christelijk-sociale partij, de Vluchtelingenpartij en de Vrije Democratische Partij en in Hes sen een coalitie van de Sociaal- Democratische Partij en d^ Vluch telingenpartij. Het staat nog niet vast of de vrije Democraten in Beieren weer aan de regering zul len deelnemen. In beide deelstaten zijn minder mensen naar de stembussen geko men dan bij de verkiezingen voor de bondsdag in 1957. Het Amerikaanse blad „New York Herald Tribune" schreef zondag vol vertrouwen te zijn, dat er „een opbouwende oplossing" zal worden gevonden voor het probleem van een Europese vrijhandelszone. Over het bezoek van de Franse premier, generaal De Gaulle, aan de Duitse bondskanselier, dr. Ade nauer, schreef het blad dat men kan verwachten, dat Adenauer met zijn gebruikelijke diploma tieke bekwaamheid zal trachten de kloof te overbruggen. West- Duitsland hinkt echter zelf een beetje op twee gedachten wat deze kwestie betreft. Adenauer heeft de gehele West duitse buitenlandse politiek ge baseerd op verzoening met Frank rijk. Anderzijds is West-Duitsland met het oog op zijn uitvoer voor stander van lage tarieven. Het blad waarschuwt tegen pes simisme. Het wijst erop, dat de mislukking van de Europese verdediginrrsgemeenschap in '54 werd beschouwd als een zeer grote tegenslag. Negen niaander later, echter kwamen de minis ters van buitenlandse zaken van de zes landen van Klein- Europa te Messina met hun plan voor de Europese Econo mische Gemeenschap en Eura tom. De „Manchester Guardian" heeft de suggestie geopperd dat Austra lië en Nederland zullen aanbieden Papoea, het gebied van Austra lisch Nieuw-Guinea en westelijk Nieuw-Guinea om te vormen in een nieuw beheerscliapsgebïed on der bestuur van Australië namens de Verenigde Naties. Dit zou Ne derland in staat stellen zich op elegante wijze uit het betwiste Ne derlands Nieuw-Guinea terug te trekken, zonder het over te dra gen aan Indonesië, terwijl de Australiërs dan zullen kunnen be wijzen geen kolonialisten te zijn. „Het zou geenszins verwonderlijk zijn als vele, of zelfs de meeste Nederlanders in het moederland reeds volslagen beu zijn van wes telijk Nieuw-Guinea, dat hun wei nig anders dan moeilijkheden en geld heeft gekost, en blij zullen zijn van dat gebied af te zijn, zo lang het niet naar Indonesië gaat". v Onder verwijzing naar de recente oliévondsten in westelijk Papoen, vervolgt de „Manchester Guar dian": „jammer genoeg zullen zij misschien door de olievondsten in Papoea nieuwe hoop koesteren om in hun deel van het eiland i-ijkere olievelden te vinden. Het zou veel beter zijn als Australië en Neder land overeen zouden komen om hand in hand naar de Verenigde Naties te stappen en aan te bie den het gehele Papoea, 't Austra lisch gebied van Nieuw-Guinea en westelijk Nieuw-Guinea om te vormen in een beheerschapsgebied onder Australië namens de Ver enigde Naties, met de garantie dat alle handelswinsten zullen worden aangewend ten bate van de inheemsen, na terugbetaling van do bestuurskosten van het land. De drie kinderen van dokter Eugen Mahler in de Duitse stad Würzburg mogen van hun vader (wiens naam in het Nederlands „schilder" bete kent) zoals deze foto laat zien, op de muren van hun kamer schilderen en tekenen. Vader Mahler vindt n.l. dat het psychologisch beter is kinderen zoveel mogelijk toe te staan. Ze zul len in het leven nog moeilijkheden genoeg ondervinden, zegt de dokter. De kleintjes profiteren ten volle van de hun geboden kansen en ontzien het behang in het geheel niet die uitgegeven zijn aan adverten ties nuttiger gebruikt hadden kun nen worden als men zes mannen en zes vrouwen een jaar lang de hoogste klassen van de scholen had laten afreizen om propaganda voor een onderwijsloopbaan te maken. De heer Roosjen was er van overtuigd, dat de radiopraat jes meer succes gehad zouden heb ben als men ze niet als regerings uitzending had aangekondigd. Bo vendien, zo vreesde hij, is het ef fect van de actie verstikt in de doornen van het onverkwikkelijke sal ar i sgekrakeel De heer Tilanus (c.h.) had uitge rekend, dat de gehele actie zelfs 139.000 heeft gekost. Hij vond dat gepeperd. Mr. Roosjes klom op dc bres voor het onderwijs aan schipperskinderen, dat verplicht is, maar aan welke ver plichting zijns inziens niet voldoende de hand wordt gehouden. Hij achtte verbetering van dit onderwijs moge lijk als drie verlangens worden ver vuld: 1 verhoging van het maximum steunbedrag voor de huisvesting van schipperskinderen aan de wal; 2 ver hoging van de inkomensgrens voor steunverlening; 3 subsidieverlening aan de internaten voor schipperskin deren. Boete voor brandweer in Tegelen (Van onze correspondent) Tussen de vrijwillige brandweer van de gemeente Tegelen en het plaatselijk politiekorps is een ernstige wrijving ontstaan nu de chauffeur van de motorspuitwa- gen een geldboete van 7.50 heeft thuisgekregen, nadat een agent van het politiekorps tegen de chauffeur H. Stoffels proces-ver baal had opgemaakt. Het is de gewoonte van de brand weer dat zij haar leden, die in het huwelijk treden op de huwe lijksdag met de volledig bemande motorspuitwagen van en naar de kerk begeleidt. Zo geschiedde dit ook bij het huwelijk van de brand weerman W. Dings. Op de terug weg van de kerk naar huis schijnt een agent een stopteken tegen de chauffeur van de brandweerwagen te hebben gegeven toen deze ach ter de bruidsstoet aanreed. Hij heeft dit stopteken niet gezien of er geen acht op geslagen, vermoe delijk omdat hij dat toen als een soort plagerij beschouwde. De strijd is eerst opgelaaid nu ge bleken is dat het proces verbaal is doorgezet en een boete voor de chauffeur is gevolgd. Vooral de commandant van de brandweer is over dit politie-optreden niet te spreken. Hij verlaat op 1 januari a.s. de dienst wegens het bereiken van de 65-jai-ige leeftijd, doch is over dit zonderlinge optreden zodanig ont stemd, dat hij nu geen dag langer bij de brandweer wil blijven, aan gezien hij voor de juiste uitvoe ring van zijn verantwoordelijke brandweertaak in de eerste plaats een goede samenwerking tussen zijn korps en de politie noodzake lijk acht. Voorzitter N.V.V. in ziekenhuis opgenomen De voorzitter van het N.V.V., de heer C. W. van Wingerden, is onver wachts ziek geworden, en ter verple ging in het Burgerziekenhuis te Am sterdam opgenomen. Tijdens zijn af wezigheid zal de tweede voorzitter van het N.V.V., de heer D. Roemers, zijn plaats innemen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1958 | | pagina 3