De historie van de heerlijkheid
„Oosterstein" bij Oosterland
PILOOT STORM ontvoerd in de stratosfeer
*J
RIVIERA
00K IN SPANJE WORDT HET
KAMPEREN IETS GEWOONS
10
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
FUNDAMENTEN VERTELLEN
Door Hendrik van den Abeele
in 1357 gesticht
Nu door de Rijksdienst voor Oudheidkundig Bodemonderzoek de
fundamenten van liet kasteel of „Versterkt Huis" Oosterstein
zijn blootgelegd, is het wellicht interessant iets meer over deze
Heerlijkheid en zijn respectievelijke eigenaars te vernemen.
Aan de oostzijde van Duivelarid met de parochies Ouwerkerk,
Nieuwerkerk en Capelle lagen in de 14e eeuw uitgestrekte
schorren, wellicht overblijfselen van een vroeger ten onder gé-
gane landstreek, waardoor een kreek stroomde, de Maar, Mair
of Marevliet, later de Geule geheten. De Marevliet werd in 1353
afgedamd, toen Hertog Willem van Beyeren in juni van dat jaar
aan Boudewyn van Roden, Claes van der Burg, Mulock Pïetersz,
Hendrik Buffel en Gelof Ydgelofsz. „te dyken gaf een uitland,
gheieghen Oest aan Duveland, dat groot vallen sal tusschen
veertigh en vyf en veertigh hondert ghamet".
Zo ontstond liet Ambacht van Oosterland (ten oosten van het
land van Duïveland, vandaar de naam, onderscheiden in een
groot en klein ambacht.
Het kleine ambacht was bekend als
dat van Oosterstein of Abeele naar
de stichter Hendrik van den Abeele
in 1357.
In 1410 bestond Oosterstein uit voor
burg, nederhof, boomgaarden, vier en
een half honderd roeden dijk en vijf-
entwitig gemeten lands.
In 1513 was Claes Hendriksz heer
van Oosterstein, waarna het in 1531
aan ridder Jean Micault kwam, een
edelman van hoge Bourgondische
adel, die zich in de Nederlanden had
gevestigd.
Deze was gehuwd met Levina Welle
van Cats uit een bekend Zeeuws rid
dergeslacht. De vader van Levina,
Claes Lievense Welle van Cats was
voor de derde maal getrouwd met
Geertruida van Botland, erfdochter
dier familie. Uit dit huwelijk was
Levina voortgekomen.
Hierdoor werd Jean Micault ook eige
naar van de kleine hèerlijkheid Bot
land, gelegen bewesten Sweene
(Steenzwaan) en zo na aan het dorp
Nieuwerkerk (Duiveland) gelegen,
dat "een deel dér straat en de herberg
„De Meebaal" er toe behoorden. Het
was' groot 422 gemeten 278 roeden.
Ook vielen hem aan het^geslacht Bot
land behorende delen van Westkerke
op. Tholeh toe. Verder behoorden hem
de heerlijkheden Tolseinde en Rilland
op: Zuid-Beveland. Door aankoop werd
hij bovendien heer van Jtndévelde,
een kasteel onder Eppeghemten zui
den van. Meehelen. Later kochthij
ook het daar gelegen kasteelRéet-
velde. Hij bekleedde verschillende
hoge ambten. In 1484 werd hij bij
voorbeeld thesaurier van de Orde van
het Gulden Vlies.
In 1507 was hij ontvanger der domei
nen en financiën geworden en wegens
30 jaar trouwe dienst werd hem door
keizer Karei V de rang van Rent
meester-Generaal van Financiën met
als standplaats Brussel verleend.
Als zodanig tekende hij voor de ont
vangst van de gemeente Middelburg:
„Ik Jan Mieanlt, Kaed Tresorier
van de Ordre, en Rentmeester-Ge-
nerael van de Finantiën des Kei
zers onsen Heere, bekenne ontvan
gen te hebben van Burgemeesters,
Schepenen en Raed van Middel-
Inirg in Zeeland, de somme van
fiOOO guldens van veertig grooten
het stuk aengaende het vernieuwen
van de wet van Middelburg enz.
13 maart 1530
Micault.
Uit 1515 is nog in afschrift een Com
missie bewaard gebleven voor „Janne
Micault" als „leenman ende schoutet
van onsen hooghen banne van Zee-
lant", waarin zijn taak als rechter
lijk ambtenaar aldus wordt omschre
ven:
Onse mannen van leenen te ma
nen recht, wet ende justitie te doen
ende rechtveerdige vonnissen te wy-
sene in alle zaecken ende stucken tot
zyn kennisse ende gerecht staende
ende behoorende" (uit 8e Copulaat-
boek van de. Rekenkamer van Zee
land fo. 121),
Micault stierf in 1593 en zijn vrouw
in 1547. Zij werden begraven in het
koor van de Saint-Sacrement de Mi
racle in de Sint-Gudejekerk te Brus
sel. De steen die men op de graven
plaatste was versierd met de wapens
van Micault en Welle van Cats. Zij
droeg dit opschrift:
Hier ligt begraven heer Jan Micault,
ridder, raad dér Keizerlijke Majes
teit. thesorier van de Orde van het
Gulden Vlies, die stierf de 7e septem
ber 1539.
Het door hem gekochte kasteel te
Indeveld werd sedert dien tijd ge
noemd Cattenhuys, toespeling op de
katten in het wapen van Micault.
Na de dood van Jean Micault werd
zijn<_ oudste zoon Charles, toen
Proost van de kerk Notre-Dame te
Brugge, heer van Oosterstein en
verkreeg deze behalve de bezittin
gen in Zeeland ook het kasteel
Heetvelde. Hij was gehuwd met
Blanche de Bordeau, dochter van
Jean, heer van Dion-le Val.
Ridder Charles Micault "verkocht het
kasteel te Heetvelde en kocht-in 1555
het kasteel van Solhof, ook genoemd
het hof van Ysselaer of 'Heysselaer
met grachten; tuin, boomgaard, gron
den én twee boerderijen, genoemd dé
Mastboom en-de Groote Grippe.
Hij stierf op ll. mei l559 en werd be
graven in de kerk te Aértselaer. Zijn
jonggre broer. Njcolaes Micault, ge
boren te Brussel in 1518 werd heer
ten werd hij in 1554 benoemd tot'
raadsheer en in 1568 luitenant-be
waarder der charters. Hij werd bo
vendien commissaris-generaal der
voeding van de koninklijke legers in
de Nederlanden eü erfelijk - prefect
van Binche. Hij overleed op 16 augus
tus 1589 en werd begraven naast zijn
vrouw Marie Boisot in de St.-Gudele,
in de kapel van het Saint-Sacrement
de Miracle. Zijn nakomelingen be
hoorden eind 18de eeuw nog tot de
hoog adellijke families van België.
De oudste dochter van Jean iMicaült,
Eleonora, huwde op 30 mei 1532 met
Hieronymus van Tuyl, heer van Se-
rooskerke, Moerjnont, Welland, Sta-
venisse, Sint-Aniialand, burggraaf -en
Luitenant-Admirael van. Zeeland,
Raadsheer van de Koning van Gas-
tilië,. gouverneur van Bergen op
Zoom. Hij overleed 20 mei 1571 en
zijn vrouw in 1581. Zij werden begra
ven op het hooge choor: te, Bêrgen;:
op -Zoom, waar een monument voor-
zieh van hun wapens op hun graf is
opgericht.
Na de dood van Charles-werd zijrf'
enige zoon Philip heer van Ooster--
stein. De weduwe van Charles Mi
cault vroeg de Raad van Brabant een
octrooi om een deel der van hen leen
roerige goederen te kunnen vervreem
den en nadat dit haar in 1561 was
verleend, verkocht zij de bezittingen
te Aertselaer.
In klooster
clus de Jonge over. Het ambacht
Tolseinde, dat door de hoge vloeden
der zestiende eeuw evenals Rilland
buitengedijkt was, schijnt reeds in
1607 aan de graaflijkheid vervallen
te zijn.
Pierre, Jean en Charles verkochten
hun rechten op Dion-le Val in 1614.
Door de geloofsvervolging in Frank
rijk en de Zuidelijke Nederlanden
kwamen vooral na de val van Ant
werpen in 1585 vele aanhangers van
de Hervorming hun toevlucht in Zee
land en Holland zoeken, waar de op
standelingen tegen koning Philips het
roer stevig in handen hadden.
Zo kwamen ook vele leden van het
Noordfranse geslacht De Boulin naar
deze streken en in de kerkelijke ar-
chiëven van Middelburg, Dordrecht,
Leiden en Amsterdam worden hun
namen vermeld.
Op 24 oktober 1594 gingen te Middel-
ooren te Brussel m lois wera neer.in ondertrouwNicolaes Boulyn,
van Indeyelde. Als.doctor do reohg -^j0«gc man m Rysel„ cn Cornelia
Gillis van Nieuwerkerk. De voltrek-
Philips Micault had slechts twee zus
ters, Margaretha en Anna. Margare-
tha trad in 1575 in het klooster van
Notre Dame van de Vertroosting te
Vilvoorde.
Toen Philips in 1579 ongehuwd ge
storven was, werd zijn zuster Anne,
gehuwd met Jonkheer Anthony de
Boulin, vrouwe van Oosterstein en
bezitster van de eigendommen in Zee
land en té Dion-le Val.
Anthony noemde zich heer van Dion-
le. Val en daar hij en zijn vrouw An
ne een gemeenschap van goederen
king van het huwelijk had in Duive
land plaats. Hun te Middelburg in
1597 geboren zoon Gillis vestigde zich
te Nieuwerkerk als apotheker.
Waarschijnlijk is deze Nicolaes Bou
lyn dezelfde als de laatste heer van
Oosterstein. Zij schijnen nog verschil
lende bezittingen te Nieuwerkerk te
hebben gehad, want zijn nakomelin
gen, die Boulyn, Boulin, Bolin, Bo-
lyn genoemd werden, verkochten in
het begin van de achttiende eeuw ver
schillende landerijen en hofsteden.
Afstammelingen....
Rechtstreekse afstammelingen zijn
nog bewoners van de dorpen in Dui
veland.
Met Bonlfacius de Jonge kwamen
dus de heerlijkheden Oosterland en
Oosterstein in één hand.
.Kornelis, raadsheer in de Hoge Raad,
•^vei'd na de dood van zijn vader in
;fiet jaar 1625 heer van Oosterland en
.Oosterstein, en Johan, burgemeester
van Middelburg, na zijn broers over
lijden in 1650.
Deze liet de heerlijkheden na aan zijn
dood na aan zijn zoon Bonifacius de
Jonge, na wiens overlijden de heer
lijkheden in het bezit kwamen van
zijn broeder Kornelis de Jonge, bur
gemeester van Middelburg in 1661.
Na diens dood verkocht Jonkvrouw
Henriëtte Jacoba de Jonge de heer
lijkheid Oosterland aan de heer Char
les Loncque.-doch behield Oosterstein
voor- zichzelf.
Twëe jaar later kwam Oosterstein
bij testament aan Anne Jacoba
Winckelman, een geslacht door hu
welijk aan dat van De Jonge verbon
den.
In 1727 aan mr. Jacob Willem Bos-
schaard, rekenmeester in de Provin
ciale Rekenkamer te Vlissingen; in
1761 aan Isaac Winckelman. Op 30
april 1764 werd Oosterstein publiek
verkocht met 25 gemeten lands, als
mede een hofstede groot 51 gemeten
133 roeden. Koper werd Johan Steen-
In 1786 kwam Oosterstein aè.n Nico-
laas Ste.engracht, waardoor zij we
der met de heerlijkheid Oosterland
verbonden Werd-
De tegenwoordige eigenaar Is baron
Schimmelpenninck van der Oye,-Oos
terstein, werd tijdens de Tachtigjarige
Oorlof, verwoest- en nimmer meer on-
gebotnvtfIjl 1744 werden de laatste
muurbrokken geslecht en slechts
enige hoogten en laagten in het ter
rein Wezen de plaats aan, waar eens
het kasteel Oosterstein had gestaan.
C. VAN DE KLIPPE
„Het Huis tot Oosterstein in Wel
stand". Zo moet het slot er vroeger
hebben uitgezien. Deze tekening
draagt het jaartal 1600 en werd door
A. de Haan met Oostindische inkt
op papier gezet.
waren aangegaan, werd na de dood
van Anne in 1606 Anthony ook heer
van Oosterstein.
Wij kennen uit het huwelijk van An
thony en Anne één dochter, onge
huwd gestorven en vier zonen, Nicor
laas, heer van Oosterstein, Pierre,
Jean en Charles, allen kapitein in het
leger. Na de dood van hun vader kwam
Oosterstein ih het bezit van Nico-
laas. Jean en Charles de Boulin (ook
genoemd Boulin, Boulyn), waarna het
nog in hetzelfde jaar in het bezit
kwam van Bonifacius de Jonge, heer
van Oosterland. Ook de heerlijkheid
Botland ging in handen Van Bonlfa-
f Advertentie)
3 in 1 make-up
voor uw
schoonheid.
(Advertentie)
Waarmee we maar zeggen willen dat 2 van de
3 Nederlandertjes bijzonder goed uitkijken als
ze een balpen kopen. Ze vragen en krijgen een
BIC de allerbeste balpen!
Maar HIJ, nummer 3 - die kijkt niet, die
neemt maar wat. Erg onverstandig. Want BIC,
de échte BIC met schokbreker is de soepelste
balpen - voor een goed, persoonlijk hand
schrift-en.de voordeligste balpen die u
kunt kopen!
let op: de naam BIC
staat op de schacht
Vraag altijd de échte BIC -
en kijk liever twéé keer!
In een open veld bij Messina op Si
cilië zijn verscheidene ongewoon gevorm
de graftomben aangetroffen. De met
marmeren platen gedekte tufstenen gra
ven zijn vermoedelijk afkomstig van de
oude Griekse stad Longone.
Het is in liet afgelopen
seizoen wel gebleken,
dat de liamperende toe
rist, die nog maar een
paar jaar geleden door
de Spanjaard gezien
werd als een soort ver
werpelijke „autozigeu
ner", Spanje nu heeft
veroverd. En dat hij
bovendien In het leven
en denken van de be
woners van dit schier
eiland een kleine revo
lutie heeft ontketend.
Het is nog maar kort
geleden, dat het kam
peren buiten de smalle
Catalaanse Middelland
se Zeekust, de Costa
Bra va, een zeldzaam
verschijnsel was, iets
waar de Spanjaard ge
woon niet bij kon. Met
angst en wantrouwen
keek de boer. naar de
ze „vagebonden", die
hun tent voor zijn hoe
ve hadden neergezet.
Nu is de ban wel hele
maal gebroken.
Steden en dorpen din
gen naar de gunst van
de autokampeerders,
want men heeft bijzon
der snel ontdekt, dat
ook deze vorm van toe
risme geld in het laatje
kan brengen.
Aan de Costa Brava en
eigenlijk in geheel Ca-
talonië is er dit Jaar
vrijwel geen bocht ge
weest en geen geschikt
plekje, waar de tenten
kampen niet uit de
grond opschoten als de
bekende paddestoelen.
Barcelona stelde zijn
toeristen zelfs een
stadspark ter beschik
king en zorgde ervoor
dat daar alle moderne
gemakken werden ge
ïnstalleerd. Santander,
dat zich altijd al een
moderne en voor nieu
we stromingen open
staande stad toonde,
overtrof de Catalaanse
hoofdstad nog en
schiep binnen enkele
weken een model kam
peerterrein met tele
foon, postkantoor en
winkels. Het kuststadje
Saleu in Tarragona
sloeg zelfs dit record
en richtte voor zijn
kamperende bezoekers
een kampterrein in met
warme douches, badka
mers en goed gecontro
leerde winkels, waar de
kans op uitbuiting van
de gasten nihil is.
Sneller dan men ver
wacht had heeft de
Spanjaard zich aange
past aan deze revolu
tionaire verandering
van zeden en gewoon
ten. Hij is zelf ook
gaan kamperen.
Met het kamperen deed
overigens ook een voor
Spanje nieuwe mode
zijn intrede bij de
Spaanse vrouw. Senora
Perez en senorita Gar
cia, die tot nu toe niets
wilden weten van lange
of korte pantalon, die
zelfs op de scooter een
rok bleven dragen, zijn
nu eindelijk althans
op de kampeerterreinen
overgegaan op
shorts en spijkerbroek.
En het moet gezegd
worden: het staat haar
charmant.
De 3GS meter hoge toren in het
Shibapark te Tokio, waarbij de
Ei)feitoren in Parijs in het niet
dreigt te verzinken, is dezer da
gen voltooid. Deze hoogste vrij
staande toren ter wereld is voor
het bedrag van ongeveer 12 mil
joen gulden gebouwd door de
Nippon Television City Corpora
tion". De toren draagtevenals de
Ei)feitoren een hoge televisie-an
tenne en heeft ook een platform,
waarvan bezoekers een prachtig
uitzicht over Tokio hebben.
onlang* J uosLOi i.ariu de lun-
damenten blootgelegd van het „Ver
sterkte Huys" Oosterstein. Onderzoe
kers van de Rijksdienst voor Oud
heidkundig Bodemonderzoek maak
ten UIL, UUi nét 'deel van de Hinde
ring op de foto van clc.ronde toren
moét zijn geweest, die - „Oosterstein"
indertijd sierde en. die öp de andere
afbeelding duidelijk is te zien.
1026. Een ogenblik vrees
den piloot Storm en de an
deren dat hun noodsignaal
niet opgemerkt was gewor
den en daarna schoot kapi
tein Mare snél nog enkele
vuurpijlen af. De schepen
scheerden laag over het
woeste water en soms za
gen de inzittenden van de
dobberende cabine ze hele
maal niet meer door de
zware deining. Maar opeens
leek men hen ontdekt te
hebben, want een groep van
acht schepen maakte zich
van de vloot los en koerste
in hun richting. Weinige
seconden later kruisten zij
boven de dansende notedop
en Sentor riep verheugd
uit: „Dat is de Polaris! Dat
die oude bullebak van een Vuldun mij nog
eens uit de penarie zou helpen, wie had d&t
ooit gedacht!" Terwijl de andere machines in
een grote cirkel rondvlogen, minderde het
vlaggescliip van de Shastarvloot inderdaad
zijn snelheid, totdat het op korte afstand van
de- schipbreukelingen vrijwel geheel stildreef
op zijn machtige repusorstralen. Vrijwel on
middellijk maakte zich een soort keine vlieg-
boot van de Polaris los en schoot als een nij
vere bij op de hulpeloos over de golven stam
pende cabine. De redding Was habij!