Minister Zijlstra wil geen kiemen
leggen voornieuwe overbesteding
KLAHKmV j
VOORRAADPOSITIE MUNTZILVER
MINDER ROOSKLEURIG
NIEUWE BELGISCHE REGERING
LEGDE VERKLARING AF
MAN, DIE VIJF BOERDERIJEN
IN BRAND STAK VOOR RECHTER
WOENSDAG 19 NOVEMBER 1958
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
t
TWEEDE KAMER
Bij soepel prijsbeleid verdwijnt
huidige kolenoverschot
(Van onze parlementaire redacteur)
Minister Zijstra wil voorkomen, dat de kiemen van overbesteding: op
nieuw worden gelegd nu in de internationale conjunctuur de opgaande
lijn weer is ingetreden, dié, -naar de minister verwacht, in 1959 verder
tot ontplooiing zal komen. Het komende jaar zal principieel moeten wor
den gezien als eeu jaar van consolidatie van liet herstel, dat op zichzelf
nog niet veèl mogelijkheden biedt, bijvoorbeeld voor de uitzetting van de
consumptiebestedingen per hoofd van de bevolking. Vóór alles moet
worden voorkomen, aldus de minister in de Tweede Kamer, dat door een
onbezonnen aanzwertgeling van het zich in beweging, zettend expansie
proces onze economie wederom op de weg naar de overbesteding zal
worden gevoerd.
Tegenover de anti-revolutionaire
heer Hazenbosch ontkende de minis
ter, dat er met betrekking tot pro-
duktie en werkgelegenheid een stag
natie is op een te laag niveau. Er is
een duidelijke aanwijzing in de rich
ting van een omslag terzake van
produktie en werkgelegenheid. De
industriële produktie is in het derde
kwartaal van dit jaar met 2 procent
gestegen ten opzichte van dezelfde
termijn van 1957. Voorts ligt het ex
portvolume in de eerste drie kwarta
len van dit jaar resp. 4, 11 en 13 pro
cent boven de overeenkomstige pe
rioden van het vorig jaar.
Versnelde toelating uit
Indonesië overwogen
(Van onze parlementaire redacteur)
Minister Samkalden heeft wel niet
positief toegezegd, dat hij de zoge
naamde maatschappelijke Nederlan
ders in Indonesië, onder wie de spijt
optanten, op ruimer schaal en in ver
sneld tempo in ons land zal toelaten,
maar wel is hij bereid deze toelating
en alles wat haar kan bevorderen in
volle omvang ln de commissie voor
repatriëring uit de Tweede Kamer te
brengen.
In elk geval kan daaruit iets goeds
geboren worden. Dit vertrouwen had
ook mr. Van Doorn van de K.V.P.,
die na 's ministers toezegging tijdens
de behandeling van de begroting van
justitie voor 1959 in de Tweede Ka
mer een dinsdagmorgen ingediende
motie enkele uren daarna weer in
trok.
Amerika is bereid om 10.000 na 1949
gerepatrieerde Nederlanders toe te la.
ten. Als zij in een snel tempo kunnen
emigreren, aldus de bewindsman, dan
verruimt dat weer de toelatingsmo
gelijkheid tot ons land van mensen,
die nog naar Nederland moeten ko
men. De Kamer keurdp de begroting
van justitie z.h.st. goed.
Oostenwind zonder kou
(Van onze weerkundige medewerker)
De situatie, waarin wij thans verke
ren, heeft een bijzonderheid. Er kan
om deze tijd bij een oostelijke lucht
stroming reeds koud en vriezend
weer voorkomen. In 1919 schaatste
men al in ons land. Ook nu ligt er
een sterk hoge-drukcentrum boven
Scandinavië, met boven West- en
Midden-Europa een oostelijke lucht
stroom. Daar er zowel in Rusland als
in Scandinavië geen koude lucht aan
wezig is, voert deze oostelijke wind
voor november nog vrij zachte lucht
aan. De temperatuur stijgt ook in
Zeeland overdag tot acht a negen
graden Celsius. Er drijven veel wol
kenvelden mee, maar geleidelijk be
reikt ons iets drogere lucht, zodat de
opklaringen na vandaag wat talrij
ker kunnen worden. Regen zal er het
grootste deel van deze week niet val
len; de nachttemperaturen blijven
boven Ijet vriespunt.
De minister ging uitvoerig in op de
statistiek van de kosten van levens
onderhoud. Hij meende, dat hierbij
niet vergeten mag worden, dat van
1951 tot 1958 de verdiende lonen in
de nijverheid met meer dan 50 pro
cent zijn gestegen. De totale Index
van de kosten van levensonderhoud,
inclusief A.O.W. etc, steeg met ruim
20 procent. Belangrijk is in dit ver
band, zo betoogde de minister, ook
een beschouwing van de recente pe
riode van bestedingsbeperking. Vol
gens een calculatie van het Central
Planbureau steeg van 1955 tot 1956
het reële loon met ruim 10 procent.
De bestedingsbeperking drukte het
reële loon van 1956 op 1957 met on
geveer 4 procent 1958 geeft reeds
een gedeeltelijk herstel te zien, ter
wijl voor 1959 een niveau van het
reële loon wordt verwacht, dat uit
gaat boven het in 1956 bereikte peil.
Ten aanzien van de prijsontwikke
ling van brood, resp. van vlees en
vleeswaren wordt een nader onder
zoek ingesteld. De resultaten hiérvan
zal de minister de Kamer overleggen.
De minister verzekerde de heer Ha
zenbosch, dat de veranderde metho
de van het prijsbeleid in geen en
kel opzicht het verslappen van zijn
aandacht betekent voor de ontwik
keling van het prijsniveau. De re-
Reed Garijpenaar rivaal
met opzet dood?
Heeft de 36-jarige landbouwer W. B.
uit Garijp (gemeente Tjietjerkster-
adeel) zijn 21-jarige plaatsgenoot
Jouke Kloosterman met opzet dood
gereden? Naar het antwoord op deze
vraag stelt de justitie thans een on
derzoek in. B. is door de rijkspolitie
gearresteerd in verband met een aan
rijding, waarvan de vertegenwoordi
ger Jonk© Kloosterman het slachtof
fer is geworden.
Kloosterman was maandagnacht van
zijn verloofde, bij wie hij de avond
had doorgebracht en die een kilome
ter buiten het dorp woont, op weg
naar huis. Juist buiten het dorp werd
hij echter door B. die in een ge
huurde auto zat, aangereden en zo
ernstig gewond dat hij spoedig over
leed. De vraag of er opzet in het spel
is, houdt verband met het feit dat
er sedert enige tijd een vete bestond
tussen B. en de familie Kloosterman.
B. had reeds op een keer enkele rui
ten bij de familie ingegooid en was
voor dat feit door het gerechtshof
in Leeuwarden veroordeeld tot 80
gulden boete. In het dorp Garijp be
weert men dat B. al eens eerder
met een auto de vrouw van Joulte's
broer zou hebben bedreigd, toen die
op het trottoir liep. De officier van
justitie bij de Leeuwarder rechtbank,
mr. H. Geiink, en de substituut
officier, mr. H. W. Kuipers bezoch
ten het dorp dinsdagmorgen. Na zijn
arrestatie is B. overgebracht naar de
politiekazerne te Quatre Bras.
I)e afgelopen jaren is de voorrand
positie van het muntzilvcr bij 's
rijks Munt minder rooskleurig ge
worden. In de eerste plaats komt dit
doordat het uiteindelijk benodigde
nantal zilveren guldens groter is ge
bleken dan destijds mocht worden
verwacht op grond van het aantal
circulerende muntbiljetten van een
gulden.
Dientengevolge moest er dus meer
zilver voor do muntslag van guldens
worden gereserveerd, In de tweede
plaats moest 187 ton muntzilver van
een gehalte van 720/1000 aan de
voorraden worden onttrokken omdat
Indonesië weigerde zijn verplichting
HOND. Een herdershond te Mi
laan is overleden, drie dagen na zijn
baas. De hond Olaf weigerde te eten
of te drinken nadat zijn baas, prof.
Ignazio Barbicri, aan een huidziekte
veroorzaakt door röntgenstralen was
overleden. Hij werkte in de kliniek
voor dierengeneeskunde. De eerste
symptomen van zijn ziekte manifes
teerden zich in 1941, maar de ge
leerde weigerde zijn werk neer te
leggen. „Dieren hebben ook de hulp
van mensen nodig", zei hij, „het zijn
ook levende wezens". Prof. Barbieri
maakte zorgvuldig notities van het
verloop van zijn ziekte tot hij stierf.
Olaf weigerde van dat moment af
voedsel of water tot zich te nemen.
Hij stierf drie dagen later.
jegens Nederland tot het leveren van
zijn aandeel van circa 135 ton fijn
zilver in de leen- en pachtzilverschuld
aan de Verenigde Staten na te ko
men. Dit zal ten gevolge hebben, dat
ln de toekomst zilveraankopen voor
de muntslag van nieuwe rijksdaalders
niet te vermijden zullen zijn.
Voor 1960 zal daarom met een uitga
ve van circa 3% miljoen gulden re
kening moeten worden gehouden.
Uiteindelijk echter zal de vervanging
van de zilverbons door zilveren rijks
daalders baten voor de schatkist op
leveren.
Aldus deelt minister Hofstra mee in
zijn memorie van antwoord aan de
Tweede Kamer over de begroting
van financiën.
De minister zegt voorts, dat de
laatste partij leen- en pachtzilver
momentcel varende is naar de Ver
enigde Staten. Na aankomst daar
ginds zal Nederland dc totale zilver
schuld, groot 1.764.730 kg fijn zil
ver, aan de Verenigde Staten hebben
voldaan. De vordering van Nederland
op Indonesië over het Indonesische
aandeel in de schuld komt niet voor
overdracht aan de Verenigde Staten
in aanmerking, aldus de minster.
pressieve controle op de ontwikke
ling van het prijsniveau zal veeleer
verscherpt worden.
V rij hand elszone
De moeilijkheden met betrekking tot
de vrijhandelszone worden door de
regering met bezorgdheid gadegesla
gen, zo betoogde prof. Zijlstra. In
dien de vrijhandelszone definitief zou
mislukken, daïi vreest de minister,
dat spanningen in de E.E.G. niet
kunnen uitblijven.
Kolencrisis
Het huidige kolenoverschot zal, naar
de mening van de minister weer ver
dwijnen, indien een soepel prijsbeleid
wordt gevoerd en wanneer het vraeh-
tenpeil op de Atlantische Oceaan
weer zal aantrekken.
Hij zegde de heer Nederhorst
(p.v.d.a.) toe na te zullen gaan of
het mogelijk is in de memorie van
antwoord op de gasnota, die spoedig
kan worden verwacht, daarin ook
het gehele kolenprobleem te betrek
ken.
Over de schrootaffaire zei de mi
nister dat het bepaald niet waar* is,
dat hij eerst op 14 oktober 1958 de
Hoge Autoriteit op de hoogte had ge
steld. Dit is reeds op 10 december
1957 geschied, doch hij heeft hier
over nog niets van de H.A. gehoord,
hoewel de minister reeds meermalen
de H.A. heeft meegedeeld, dat deze
zaak niet bevredigend is.
TIENJARENPLAN VOOR ANTWERPSE HAVEN
Kanaal Gent-Terneuzen
wordt gemoderniseerd
In de regeringsverklaring, die dins
dag in de Belgische Kamer werd
voorgelezen verklaart de nieuwe re-
gering-Eyskens dat zij de verplich
ting op zich neemt het schoolpact
binnen de kortst mogelijke termijn
loyaal en integraal uit te voeren.
Wat de Kongo aangaat, wordt in de
verklaring gezegd, dat de aard van
de toekomstige betrekkingen tassen
het moederland en de Kongo in een
nabije toekomst bepaald zal moeten
worden. Het betreft hier vooral het
toenemend aandeel van de Kongo
lese bevolking, zowel de inlandse als
do Belgische, in het beheer van
Kongo.
In het kader van de gemeenschappe
lijke markt zal de regering verder
de economische Benelux-Unie tussen
de drie partners nastreven. Ze zal
met zeer bijzondere aandacht het
vraagstuk van de noordelijke water
wegen volgen.
De regering zal zich beijveren voor
een spoedige en algehele uitvoering
van de verdragen van Rome. Een
vrijhandelszone is gewettigd, niet
alleen om economische maar ook om
politieke redenen en Afrika moet
zijn deel hebben in de voordelen van
een nauwe economische samenwer
king der zes, aldus de verklaring.
Anderzijds zal de verbetering van de
rekruteringsvoorwaarden en van de
vorming en het gebruik van het
militaire potentie het mogelijk ma
ken de militaire diensttijd voor het
einde van 1959 op twaalf maanden
terug" te brengen.
De regering zal de politiek van de
vorige regeringen betreffende de ge
volgen van de regressie voortzetten.
Zij is verder besloten een politiek
van sociale vooruitgang te voeren en
een billijke verdeling van het natio
naal inkomen te verzekeren. Zij ver
bindt zich er toe het vraagstuk van
de vertegenwoordiging der algemene
centrale der liberale vakbonden te
regelen.
De regering zal verder de huisves
tingspolitiek bevorderen. Er zal een
economisch en financieel program,
gebaseerd op de muntstabiliteït, uit
gewerkt worden. De regering zal
trachten het begrotingstekort (onge
veer 7 miljard franks) te verminde
ren voor zover dit verenigbaar is met
de noodzakelijke conjuncturele poli
tiek en daarna een cyclische budget
taire politiek in te voeren die het
evenwicht van de gewone begroting
binnen een economische cyclus voor
ziet.
De regering zal in de loop van 1959
een wetsontwerp indienen om het
stelsel der rechtstreekse belastingen
volledig te hervormen. Op het gebied
van de kolennijverheid zal men over
gaan tot verantwoorde fusies, tot ra
tionalisatie en tot het aanboren van
de Kempische reserve, terwijl tevens
speciaal in de Borinage een gedurf
de politiek van economische omscha
keling zal uitgevoerd worden.
De regering heeft ook besloten 'een
investeringsprogramma op te stellen
dat löópt over een periode van 10
tot 15 jaar. De uit te voeren wérken
Prinses Birgitta van Zweden is ere-
gaste geioeest op een studentenbal
van de Stockhólmse universiteit in de
Zweedse hoofdstad. Gastheer van het
bal was de baardige Carl Johan von
Grottliuss, de praeses van het Stock-
holmse studentenkorps, die de prin
ses op het bal als cavalier diende.
hebben betrekking op de waterwe
gen, het tienjarenplan voor de haven
van Antwerpen, de modernisering
van het kanaal Gent-Terneuzen en
de bouw van een nieuwe sluis te Ter-
neuzen, de modernisering en de uit
breiding van het wegennet en de
ruimtelijke ordening.
Het toetreden van België tot de
Europese markt brengt een eco
nomische omwenteling met zich
mee, die aangepaste maatregelen
zal vergen, o.a. op het stuk van
de fusie en de rationalisatie van
de bedrijven, de investeringen en
de infrastructuur.
In elk opzicht zal een grotere in
spanning worden gedaan voor de
uitvoer. België zal zijn actie
voortzetten ten gunste van een
vrijhandelszone tussen de zeven
tien landen van de O.E.E.S. Een
systematische jmarktprospectie
zal worden aangemoedigd.
HET BEGON MET BIER, JENEVER EN COGNAC
Eis: ter beschikking
stelling van regering
Voor de rechtbank te Rotterdam
heeft gisteren de 35-jarige fabrieks
arbeider A. de M. uit Gouda terecht
gestaan, de man die in de nacht van
28 op 29 juli vijf branden zou heb
ben gesticht in Willeskop, Haastrecht
en Gouderak,
De officier van justitie, mr. I. H. van
de Roemer, eiste tegen hem ontslag
van rechtsvervolging en terbeschik
kingstelling van de regering. Ook de
verdediger, mr. J. van Meurs, bepleit
te een maatregel in deze geest. Zij
kwamen hiertoe op grond van het
psychiatrisch rapport, waarin men
tot de conclusie kwam, dat de ver
dachte zijn daden niet verweten kan
worden. Het sprak van een ernstig
gestoord, volkomen ontoerekenbaar
man, die een gevaar vormt voor zich
zelf en zijn omgeving.
„Heel ernstig is het wat hier gebeurd
is", aldus de officier van justitie in
zijn requisitoir. „Niet alleen loopt de
Dinsdagmorgen is te Souburg dc
heer W. Joosse, gehuldigd in verband
met zijn j0-jarig jubileum als ge
meente-ambtenaar. De heer Joosse
met enkele van zijn familieleden, dn
le klederdracht trouw zijn gebleven
in bewondering voor een van de vele
geschenken, die de jubilaris die
onderscheiden werd met de gouden
eremedaille in de Orde van Öranje-
Nassau in ontvangst mocht ne
men. (Foto P.Z.C.)
schade van de drie in vlammen opge
gane boerderijen en twee hooibergen
in de 300.000 tot 400.000, maar er is
ook groot levensgevaar ontstaan voor
de bewoners. Het waren meest boeren
met grote gezinnen en als ze niet ge
waarschuwd waren dat er brand was,
zouden er zeer zeker slachtoffers ge
vallen zijn", aldus mr. Van de Roe
mer.
Met nog één lucifer op zak, de laat
ste uit een doosje „veiligheidsluci
fers", is verdachte tenslotte aange
houden, zo bleek uit het verhoor door
de president, mr, Ch. J. Enschede.
In de na-middag was De M. al be
gonnen met drinken: bier, jenever en
cognac. Omstreeks middernacht was
hij in Montfoort op zijn bromfiets
gestapt om naar Gouda te gaan. In
Willeskop stak hij de eerste hooiberg
in brand, die van boer W. C. J.
Spruyt. Dat hij hier de bewoners
hielp met het naar buiten dragen van
de inboedel, is tenslotte de oorzaak
geweest dat hij diezelfde nacht nog
door de politie kon worden aangehou
den. Hij viel namelijk de mensen op
door zijn vreemde gedrag. En toen
men even later in de lichting waar
heen hij weggereden was. weer een
vuurgloed tegen de nachtelijke hemel
zag, groeide het vermoeden dat men
met brandstichting te doen had. Bin
nen een uur tijd deden zich nog drie
gevallen voor, steeds in westelijke
richting. De politie is toen gaan pro
beren hem „voor" te komen. Bij de
vijfde brand kwam men de bromfiet
ser tegen die aan het opgegeven sig
nalement voldeed, het was De M.
Geen onbekende bij de Goudse
politie, naar bleek. Bijna iedere
zaterdagavond moest hij wegens
ordeverstoring naar het politie
bureau gebracht worden, en hij
stond op de „zwarte lijst" bij de
caféhouders in Gouda. Ook was
hij reeds enkele malen in psy
chiatrische inrichtingen verpleegd.
Op de vraag ran de president, waar
om hij dit nu gedaan had, antwoord
de De M., dat hij dronken was, en
dan kwam zijn haat tegen de boeren,
die in de hongerwinter ontstaan was,
boven.
De president las nog een verklaring
van De M. voor, waarin hij gezegd
zou hebben dat het hem niet kon sche
len om een tijd opgeborgen te wor
den. „Als ik terug kom zullen ze zien
dat ze niet van me af zijn".
Nu kon hij zich niet herinneren dit
gezegd te hebben. Toen de president
hem aan het eind van de zitting de
betekenis van de eis uitlegde, zei hij
huilend: „dat vind ik heel erg".
Over veertien dagen doet de recht
bank uitspraak.
Het Wereldgebeuren
Op de drempel
Op de drempel van het onbe
kende". Dat was de titel van
de film, die draaide in een
bioscoop waar de burgemeester van
Marseille, Gaston Defferre, dezer da-
fen een verkiezingstoespraak hield
n grote letters was die titel aan de
gevel van het rolprentenpaleis aan
gebracht. En Defferre sloot daar in
zijn rede meteen op aan. „Inder
daad", zo sprak hij, „we staan, wat
de verkiezingen van 23 en 30 novem
ber betreft, \,op de drempel van het
onbekende". En hij vroeg zich hard
op af: „Wie zal profijt trekken van
de wens tot vernieuwing, die tijdens
dc volksstemming over de grondwet
op het eind van september zo duide
lijk tot uitdrukking kwam? Wie zal
dc eertigduizend stemmen veroveren
die in 1956 in deze stad aan de pou-
jadisten ten goede kwamen? Wat
zullen de duizenden nieuwe stemmers
doen? Kan er zoiets gebeuren als in
1951, toen niet minder dan 25 pro
cent der kiezers op het Rassemble-
ment du Peuple Frangais stemde?"
Maar intussen zal Defferre niet
alleen hopen maar ook ver
wachten. dat zijn socialisti
sche partij bij de komende verkie
zingen zeker geen bakzeil zal halen.
Men is ervan overtuigd, dat Defferre
zelf de meeste kansen heeft om in
zijn Marseillaanse district als over
winnaar uit de bus te komen. Zoals
bekend, heeft de regering-De Gaulle
het oude gecompliceerde kiessysteem
vervangen door een districtenstelsel.
Elk district zal een afgevaardigde
naar de Nationale Vergadering stu
ren. Volgens dit nieuwe stelsel zullen
de verkiezingen van zondag aan
staande worden gehouden. En zon
dag de dertigste zal een herstem
ming worden georganiseerd in de
districten waar bij de eerste stem
ming geen der kandidaten de ver
eiste meerderheid behaalde. Bij zo'n
kiesstelsel komt het erop aan, wie
de machtigste verbonden weet te
sluiten. Vooral ln de districten waar
een herstemming nodig is, zijn zulke
verkiezingsallianties van groot be
lang.
Wie de lijst van meedingende par
tijen bekijkt, komt al gauw-
tot de conclusie dat vooral de
rechterzijde wel bijzonder versnip
perd is. Er is geen grote strijd
vraag die deze partijen al direct een
flinke aanhang kan bezorgen, zoals
vroeger de Algerijnse kwestie was.
Want nu premier De Gaulle zo'n
onverwachte beweeglijkheid demon
streert in zijn politiek ten opzichte
van Algerije, is grote verwarring
ontstaan. En dwars door de partijen
en partijtjes met conservatieve in
slag heen loopt nu een scheidings
lijn. Aan de ene kant daarvan vindt
men de lieden die blijven roepen dat
Algerije even Frans is of even Frans
moet worden als Frankrijk zelf
Aan de andere kant ziet men dege
nen die vinden dat het hun eer te
na komt als ze niet in het voet
spoor van de door hen zo bewonder-,
de De Gaulle een vyat elastischer
standpunt innemen. Dit is een der
oorzaken .-.van het feit, dat aan dc.
verkiezingscampagne aïle gloed ont
breekt, al vraagt ieder zich wel af,
hoe straks het. onbekende, op welke
drempel men zich bevindt, eruit zal
zien
Alleen Defferre's partij is vrij
onbeschadigd uit de ontwikke
ling der laatste maanden te
voorschijn gekomen. In niet geringe
mate is dat toe te schrijven aan het
optreden van de secretaris-generaal
Guy Mollet, die in de spannende mei
en junimaand wel voor de democra
tie, maar niet tegen De Gaulle de
monstreerde en die met de generaal
in politiek overleg trad. Niet het
minst aan Mollet was het te danken,
dat De Gaulle zonder noemenswaar
dige incidenten aan het bewind
kwam. Hij had zoveel fiducie in De
Gaulle's plannen, dat hij bereid was
om als vice-premier tot diens kabinet
toe te treden en daarmee als een
borg voor De Gaulle's democratische
bedoelingen te dienen. Defferre heeft
in deze ontwikkeling ook een belang
rijke rol gespeeld door zich op zijn
beurt op een kritiek moment met
al zijn gezag achter Mollet te stellen.
Zo gaan zij beiden met vrij veel
zelfvertrouwen de verkiezingen
in en weinigen twijfelen eraan,
dat Mollet in de nieuwe regering een
belangrijke post zal bekleden. Mol
let heeft niet alleen in de Vierde Re
publiek een premiersrecord gevestigd
(hij hield het zestien maanden vol)
maar ook steeds geijverd voor nau
were Europese samenwerking, en
wel als minister voor de Raad van
Europa. Het is niet onwaarschijn
lijk, dat hij na de verkiezingen, als
alle kaarten op tafel kunnen worden
gelegd, het beleid een extra zetje in
de „Europese" richting kan geven.
GUY MOLLET
...staat sterk...
De kolenmijn te Springhill (Canada),
waarin een tijdje geleden 4 mijnwerkers
zijn omgekomen, zal niet worden her
opend. De drie andere kolenmijnen van
het 7000 inwoners tellende Springhill wer-
den reeds eerder gesloten.