MARIA DERMOÜT verrast
met nieuwe verhalenbundel
•HOOFDKENMERKEN" HOLLAND FESTIVAL
MOEILIJKHEDEN MET
MARIA CALLAS
KRATONVERHALEN....
^Twee 60-jnr'iqe a v Auf-ij a v^ist<jh
René Clair en
Joris Ivens
De boekenmarkt
in Oostenrijk
Maria Callas zingt in ons land
ZATERDAG 15 NOVEMBER 1958
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
13
Bewerkingen van legenden in
het boekje „De Kist''
HET KLEINE MAAR ZO wonderlijk rijke oeuvre van Maria Der
moüt is weer met een werkje verrijktin een ongeveer gelijke
uitvoering als haar onvolprezen „Spel van Tifa-Gong's" verscheen
dezer dagen „De Kast", een bundel kratonverhalen en bewerkte legen
den. In luttele jaren heeft deze reeds bejaarde schrijfster met een
viertal boeken één der voornaamste plaatsen onder onze huidige pro
zaïsten ingenomen. Haar roman „De tienduizend dingen", die ook in
het buitenland, vooral in Amerika, hoog gewaardeerd wordt, is één
van de beste Nederlandse romans van deze eeuw, en haar andere werk:
de korte roman „Nog pas gisteren" en de novellenbundels „Spel van
Tifa-Gong's" en „De juwelen haarkam", zijn eveneens belangrijke,
schone scheppingen, getuigend van een uiterst begaafd vertellerschap,
van een (tot ons aller schande) haast verdwenen distinctie, een zeld
zame gevoeligheid voor nuances en inleving, en van een fijne wijsheid.
Dit in omvang geringe oeuvre
hangt onderling samen; het is een
éénheid in veelheid, hoe bont en
verscheiden het mogelijk op het
eerste gezicht lijkt. Ook de nieuwe
verhalenbundel „De Kist" past in
het rijke, oosterse patroon van de
„tienduizend dingen".
Letterkundige kroniek
door HANS WARREN
Wiarsehijnlijk heeft Maria Der-
moüt, die in Indië geboren
werd uit een geslacht dat daar
al van ouder op ouder woonde, en die
zelf vrijwel haar gehele leven daar
doorbracht, waarschijnlijk heeft Ma
ria Dermoüt in haar rijke, gevarieer
de leven talloze verhalen en legenden
gehoord en gelezen die een onuitwis
bare indruk op haar hebben gemaakt.
Oosterse verhalen over' vreemde ge
bruiken, over poesaka's wapens, of
porcelein, of andere voorwerpen die
als voorouders, als goden vereerd
worden, die gebaad en gezalfd en in
zijden doeken gehuld worden, waar
boven hooggeplaatste edellieden een
zonnescherm houden en waarvoor
wierook wordt gebrand legenden
over goden, halfgoden, sultans, klei
nere vorsten en voornamen des lands,
over betoverde dieren, een schat, een
overvloed. Ook ware gebeurtenissen,
vreemde verhalen die in families
doorgegeven worden.
Zij heeft dit alles bewaard in de
schatkamers van haar herinne
ring, en nu, ver van deze warme
toverachtige Wereld vol mysteriën
wonend in het koele, haar deels
toch vreemde Nederland, mijmert
zij hier over, weet zij deze bezon
ken verhalen en herinneringen
weer tot leven te wekken. Zij ver
telt met een zachte stem, haast
peinzend, een beetje geheimzinnig,
haast aarzelend soms. Een vraag,
een vermoeden, neemt zij soms
reeds terug voor het uitgesproken
werd. Haar vertelkunst is uiterst
subtiel, zodat de gemiddelde lezer
wel eens over de finesses heen
dreigt te lezen. Maria Dermoüt
legt niet uit; zij veronderstelt be
grip bij haar lezer. Zij schrijft in
één lange zin bijvoorbeeld: „Hei
lige vaandels bewegen op en neer
in de onder de bomenwit met een
rode ster, en zwart met een rode
of witte ster, een groene met ge
kruiste zwaarden, een met Arabi
sche letters; zij hangen nog aan
de oude bronzen vaandelstokken
met Shiva's drietand en Vishhoe's
werpschijf".
Zo'n zin houdt een diep perspectief in
zich verborgen; het gros van de he
dendaagse vluchtige lezers ziet dat
wel over het hoofd.
De Kist" is, naar goed oosterse
zede gevat in een raamver
telling. De schrijfster doet
het voorkomen alsof zij ergens in een
huis op het Diëng-plateau, waarvan
zij de sfeer zo prachtig op te roepen
weet (zie ook ..Nog pas gisteren")
een kist aantreft vol parerassen van
een wat zonderlinge Hollandse onder
zoeker. De bewoonster van het huis,
een Javaanse vrouw, laat haar de
kist met inhoud bezichtigen. Hij is na
de dood van de Hollander daar blij
ven staan, met nog enkele andere din
gen, omdat hij te zwaar was en nie
mand er enige belangstelling voor
had.
Het dorpshoofd had deze Hollander
goed gekend, en de Javaanse vrouw
zorgt er voor dat de schrijfster een
onderhoud met dit hoofd kan hebben
in haar woning.
Hier stuiten we weer op de mooie en
ware fundamentele boodschap die &1
Maria Dermoüts werken uitdragen:
de verhouding tussen de bevolking en
de Nederlanders is heel vaak goed
geweest. Zonder ook maar érgens na
drukkelijk, laat staan tendentieus te
zijn, laat Maria Dermoüt voelen dat er
wederzijds van oudsher mensen van
goeden willen geweest zijn die goed
voor elkaar waren, en die elkander
waardeerden, hielpen, en wilden be
grijpen. Zij steekt die goeden als het
ware een hart onder de riem: het had
niet hoeven verlopen zoals het verlo
pen is, als er méér beschaving, méér
tact, meer begrip was geweest. Weder
kerig hebben talloze in mooie, eer
lijke verstandhouding geleefd.
Op deze inleidende vertelling vol
gen de kratonverhalen. „De
Heer Bi-Tjak" verhaalt over een
poesaka, een heilige trom van die
naam, verworven door Sêlö, grote
heer van Mataram, een trom voor de
verwerving waarvdn hij de vreugden
van zijn leven op moest geven. „Sêlö
en de vogels" handelt over dezelfde
vorst, die een symbolische droom-
wandeling maakt door een betoverd
woud vol vogels, opgeroepen door een
zanger bij de gamelan. In „De nieuwe
Heer" is Senapati, de eerste Sultan
van Mataram hoofdfiguur. Hij wenst
een heilige speer die onoverwinnelijk
maakt aan zijn poesaka's toe te voe
gen, doch deze piek is in het bezit van
een klein vorst in het zuiden. Senapa
ti zendt zijn schoonste dochter als
dansmeisje om die vorst te begooche
len en te doen beroven; vergeefs, zij
wordt verliefd, en de jonge vorst
trouwt haar. Dan laat Senapati zijn
schoonzoon verraderlijk doden op het
moment dat hij hem met gebogen
rug eer komt bewijzen. Hij verwoest
zijn rijkje en verwerft zo de heilige
speer, de „Nieuwe Heer". Ook „De
Broederkrissen" is een verhaal over
poesaka's.
„Het verhaal van Oji" is een tragische
liefdesgeschiedenis uit de kraton. Oji
wordt als heel jong meisje al bestemd
voor de sultan, doch als zij opgroeit
wordt zij verliefd op diens zoon. De
liefde is wederkerig, en familieleden
helpen het jonge paar. Wanneer de
sultan achter deze toedracht komt,
staat hij goedgunstig toe dat zijn
zoon Oji met eigen hand mag kris
sen
Tot slot volgen dan twee prachtige
verhalen over de God met het olifan-
tenhoofd: Ganeesha. In „Ooema en de
Noordpoolster" wordt verhaald hoe
Ganeesha zijn olifantenhoofd ver
kreeg. In „Ganeesha" wordt op hu
moristische en tegelijk zeer wijze ma
nier verteld over de omgang op aar
de van deze Ganeesha, God der Wijs
heid, der mensen Leraar. Dit fijne,
geestige verhaal is wellicht het flon-
kerendste juweel uit dit edele snoer.
Een slothoofdstukje hecht begin en
einde van de raamvertelling weer aan
elkander.
Het is een prachtig boekje, dat bij el
ke herlezing aan waarde wint.
Maria Dermoüt: De Kist
Querido, Amsterdam
Op het oorlogskerkhof van Bad
Nauheim in West-Duitsland is
een bronzen plastiek geplaatst
dat o:p de nationale rouwdag
in West-Duitsland 16 no
vember onthuld zal worden.
Militairen van het Amerikaan
se leger hebben met een van
hun zware kraanwagens het
beeld (een treurende vrouw)
geplaatst. De plaatsing stond
onder leiding van de beeld
houwer, dr. Knud Knudson, die
hier op de sokkel staat.
(Van onze filmmedewerker.)
Op 11" november 1898 werd
René Clair geboren en een
week later in Nijmegen
Joris Ivens: een Frans en een
Nederlands cineast, beiden groot
feworden in de woelige dagen van
e „avant-garde", de periode dat
de film in de experimentele kin
derschoenen stond. Zij hebben
elkaar ontmoet voor de eerste
maal in Amsterdam, toen Joris
Ivens samen met Menno ter
Braak, L. J. Jordaan, Hendrik
Scholte en Ed. Pelster het be
stuur vormde van de Filmliga-
Amsterdam. Deze was opgericht
op 25 januari 1927 in de Am
sterdamse „Kring", na de ge
denkwaardige „nacht van de moe
der", zoals L. J. Jordaan de ge
beurtenis in zijn onlangs ver
schenen boekje „50 Jaar Bioscoop
fauteuil" noemt. Want op 13 mei,
een maand eerder, had Amster
dams burgervader de vertoning
van Pudowkïn's film „De Moe
der'' verboden, omdat hij vreesde
voor de openbare orde. Pas na
veel overredend praten kwam toe
stemming de film in besloten
kring af te draaien.
Verschillende sprekers werden in
die jaren naar Nederland gehaald
om te getuigen van hun geloof in
de filmkunst. Daarbij waren Pu-
dowkin, de andere Rus Eisenstein,
de Duitsers Walter Ruttman en
Hans Richter, de Parijse Brazili
aan Alberto Cavalcanti, de Franse
cineasten Germaine Dulac en Re
né Clair!
Clair wiens ware naam René
Chomette is debuteerde als
journalist. Hij schreef artikelen
en essays over films, zo scherp
en intelligent dat ze zelfs een
kwart eeuw later him gelding
hadden behouden, hetgeen mag
blijken uit de verzameling opstel
len die van notities voorzien
onder de titel „Reflexion faite"
enkele jaren geleden is uitgege
ven. Toen kreeg hij toegang tot
de studio, of wat er in de twinti
ger jaren voor doorging. Hij ver
vulde een „jeune premier"-rolletje
in een film van Louis Feuillade,
maar was meteen overtuigd dat er
op het witte doek geen toekomst
voor hem lag. Hij kreeg werk als
assistent-regisseur van Jacques
de Baroneelli, leerde de kneepjes
van het vak en verfilmde toen een
eigen idee onder de titel „Paris
qui dort". De stad werd door een
magische straal beroerd en on
middellijk bleef ieder levend we
zen, elk bewegend voorwerp,
roerloos op de plaats. Voor het
Zweedse ballet maakte Clair
naar een gegeven van Francis Pi-
cabia een filmpje dat de tijd
tussen twee decorwisselingen
moest overbruggen-. Deze ,,Entre
acte" bedreef een surrealistisch
spelletje mët een begrafenisstoet
die zich versnelt, en dan weer
door speciale lenzen vervormd,
naar de plaats van bestemming
begaf. Aan dit werkstuk bezat
u
Clair een opzienbarende entrée in
het Filmliga-milieu.
Joris Ivens, wiens grootvader
reeds het fotografenvak beoe
fende, had een opleiding geno
ten als fototechnicus. Na een pe
riode aan de Handelshogeschool
in Rotterdam, ging hij naar Char-
lottenburg bij Berlijn om zich ver
der te bekwamen in het vak, met
de bedoeling eens de zaak van
zijn vader in de Amsterdamse
Kalverstraat over te nemen. In
de showroom van deze winkel
vonden de bijeenkomsten plaats,
waar beslist werd over de pro
gramma's van de Filmliga. Deze
séances duurden soms van 's mor
gens vroeg tot laat in de nacht,
en het aantal films dat hier
de revue passeerde was ontzag
wekkend. De mededeling van
Ivens dat hij met een film voor
het voetlicht zou komen, vervulde
vele filmenthousiasten met som
bere voorgevoelens. Films verto
nen, films beoordelen, was een
heel andere zaak dan films ma
ken
Op 5 mei 1928 vond in het Am
sterdamse Centraal Theater de
première van „De Brug" plaats,
een artistiek verantwoorde docu
mentaire over de hefbrug, die de
beide Rotterdamse Maasoevers
verbindt. Het succes was groot,
even groot als de verademing van
de bestuursleden van de Filmliga!
Nog steeds is „Regen" (1929)
gemaakt in samenwerking met
Mannus Franken een werkje
waarvan een bijzondere bekoring
uitgaat, niet het minst door de
poëzie die van de beeldenreeks
van Amsterdam-tijdens-een regen
bui uitgaat, waarschijnlijk het
aandeel van Franken. Want het
ontbreken van een dichterlijk ele
ment blijft in zijn later werk voel
baar. Als Ivens zijn gaven dienst
baar maakt aan zijn politieke
overtuiging, doet hij het als dog
maticus, vast in de leer, maar
met weinig bezieling. Daarom
gaat even veel of weinig overtui
gingskracht uit van de documen
taires die hij tijdens de oor
log in Amerika en Canada
maakte, als van de werken die hij
in communistisch China en Rus
land tot stand bracht. In 1958
Ivens op de Seinekade tijdens
het filmen van zijn bekroonde
ltLa Seine rencontre Paris".
het jaar van zijn 60ste geboorte-,
dag schijnt hij deze muur, dit
gordijn, te hebben doorbroken.
„La Seine, rencontre Paris",
tijdens het filmfestival van Can
nes bekroond geeft een poëti
sche visie op de rivier, begeleid
door een tekst van Jacques Pre-
vert en commentaar door Gérard
Philippe.
Clair, een cineast, die in de loop
der jaren volkomen zichzelf is ge
bleven. In elke nieuwe film komt
men de fijnzinnige mens tegen die
zijn filmverhalen stoffeert met fi
guren. die meer dansen dan lo
pen. Acteurs zijn gekomen en ge
gaan, maar de karakters zijn ge
bleven. Het stemt tot nadenken
dat Clair en Ivens alweer dertig
jaren geleden op de bres stonden
voor de rechten van een nieuwe
kunstvorm. Dat is overigens nog
meer reden dan een verjaardag
om Clair en Ivens geluk te wen
sen. Film is intussen erkend als
een van onze Muzen.
In de grote Oostenrijkse steden wordt
thans de elfde Oostenrijkse boeken
week gehouden. Hierbij wordt de aan
dacht gevestigd op de belangrijkste
nieuwe uitgaven en vele andere „pa-
radepaardjes" van de Oostenrijkse
boekenproduktie, die in de afgelopen
Jaren tot een steeds stijgende uitvoer
leeft geleid. Een 89-tal uitgeverijen
presenteren thans 1750 titels. Terwijl
in 1948 de opbrengst van de boeken-
uitvoer een vier miljoen schilling be
droeg, was dat voor het jaar. 1957
een bedrag van 141 miljoen schilling.
De Oostenrijkse boekenuitvoer betreft
voornamelijk werken op wetenschap
pelijk en cultureel gebied en is niet
alleen op de Duits sprekende landen
gericht, maar ook op alle andere Eu
ropese en vele overzeese staten.
De Metropolitan Ope
ra te New York
heeft meegedeeld,
dat zij haar contract
met de sopraan Maria
Callas heeft geannu
leerd, nadat de zange
res geweigerd had .zich
aan de overeenkomst te
houden.
Op verzoek van de zan
geres was vorig jaar
bij het opmaken van
het contract voor dit
seizoen een lijst opge
nomen van de1 opera's
waarin zij zou zingen.
Vorige week had zij
plotseling laten weten
dat zij niet in „La Tra-
/iata" wilde optreden,
één van de opera's, die
.n de overeenkomst was
genoemd. De opera ver
zocht haar toen in „Lu
cia di Lammermoor" te
zingen, hetgeen zij wei
gerde. Daarop werd het
contract niet de zange
res geannuleerd. Haar
honorarium zou 18.000
dollar hebben bedragen.
Haar plaats zal worden
ingenomen door de uit
Wenen afkomstige Leo„-
nie Rysanek.
De algemene directeur
van de Metropolitan
Opera, Rudolf Bing, zei
dat hij niettegenstaan
de het feit dat Maria
Callas over een prach
tige stem beschikt, ver
heugd was dat de over
eenkomst was opge
zegd.
Toen Maria Callas in
februari j.L te New
York in „La Traviata"
zong, hadden verschei
dene recensenten kri
tiek op haar vertolking.
Het is niet de eerste
maal, dat de zangeres
dergelijke moeilijkhe
den heeft. Vorig jaar
zegden de opera's van
Wenen en San Fran-
ciso him contract met
haar op. In januari van
dit jaar zorgde zij voor
een schandaal door in
Rome op een galavoor
stelling, die o.a. door
president Gronchi van
Italië werd bijgewoond,
na de eerste acte te
weigeren verder op te
treden. Ook heeft zij
een conflict met de
Scala opera van Mi
laan.
Residentie-orkest op
tournee in Amerika
Het Residentie-Orkest heeft een uit
nodiging ontvangen om tijdens het
seizoen 1959-1960 een tournee van 48
concerten door de Verenigde Staten
van Noord-Amerika te maken. De
tournee zou met 6 concerten per week
8 weken duren en geheel onder leiding
staan van Willem van Otterloo. Be
stuur en directie van het Residentie-
Orkest overwegen thans in hoeverre
het orkest in staat zal zijl deze op
zichzelf bijzonder aantrekkelijke uit
nodiging te realiseren.
Het festival van Lissabon heeft het
Residentie-Orkest uitgenodigd in juni
1959 in totaal 4 concerten in Lissabon
te geven. Mede in verband met het
optreden van het orkest in het festi
val van Bergen (Noorwegen) in juni
1959, moet thans overwogen worden
of er thans nog gelegenheid zal zijn
eveneens met het oog op het Hol
land Festival 1959 de uitnodiging
van Lissabon te accepteren. Reeds
eerder heeft het Residentie-Orkest 'n
uitnodiging van het festival van Ra-
vello in verband met het Holland Fes
tival niet kunnen accepteren.
Belangrijke bijdragen tot de vocale kunst zullen enkele van de hoofd
kenmerken van het programma van het Holland Festival 1959
vormen. Als zodanig kunnen worden genoemd de wereldpremière van
een eerst kort geleden in de oorspronkelijke vorm herstelde opera van
Joseph Haydn, naar een libretto van Carlo Goldoni, getiteld „II mon-
do della luna". Voorts een speciale produktie van Wagners „Tristan
und Isolde", alsmede het eerste optreden in ons land van de zangeres
Maria Callas, in een concert met het Concertgebouworkest.
De produktie van „II mondo della
luna zal onder leiding staan van Car
lo Maria Guilini; de regie wordt ge
voerd door Maurice Sarrazin, direc
teur-stichter van het theater „Le gre-
nier de Toulouse" en het werk wordt
opgevoerd in décors en kostuums van
Jean-Denis Malcles uit Parijs. Mede
werking wordt voorts verleend door
het Nederlands Kamerorkest en het
Nederlands Kamerkoor. De zeven
rollen in dit werk worden gezongen
door Italianen, die vrijwel allen ver
bonden zijn aan de Scala te Milaan
en waarvan thans reeds kunnen wor
den genoemd Bruna Rizzoll, Mariella
Adani, Marcello Cortis en Luigi Alva.
„Tristan und Isolde" zal worden
gedirigeerd door Otto Klemperer
en wordt hier in de regie van Wie-
land Wagner opgevoerd. Het Con
certgebouworkest verleent zijn
medewerking aan deze voorstellin
gen, die mede zullen plaatsvinden
ter gelegenheid van het 75-jarige
bestaan van de Nederlandse Wag
ner Vereniging (1884-1959) en die
onder auspiciën van deze vereni
ging zullen staan. De Tristan-rol
wordt gezongen door Ramon VI-
nay, de Isolde door Martha Mödl.
De produktie van Haydns opera komt
tot stand in samenwerking met de or
ganisatie van het festival van Aix-
en -Provence, met dien verstande, dat
aansluitend op de voorstellingen in
Nederland de gehele produktie onder
dezelfde leiding en in dezelfde bezet
ting een viertal opvoeringen tijdens 't
festival te. Aix zal beleven. Van zijn
verblijf aldaar zal het Nederlands
Kamerorkest gebruik maken om ter
plaatse twee concerten te geven,
waarvan er één onder leiding van
Giulini zal staan. De opvoering van
„II mondo della luna" is de eerste in
integrale gedaante sinds de oorspron
kelijke opvoering in 1777 ter gelegen
heid van het huwelijk van Haydns
werkgever, graaf Esterhazy.
FESTIVAL IN CIJFERS
Meer dan 114.500 bezoekers heb
ben in 1958 deel gehad aan de
manifestaties van het Holland
Festival. De lichte vermindering in
de publieke belangstelling, die in 3.957
ten opzichte van 1956 kon worden ge
constateerd, is dit jaar" wat Amster
dam betreft vrijwel tot staan geko-
men'en is voor Den Haag-Schevenin-
gen omgeslagen in een geringe stij
ging. Zo ontvingen de 41 manifesta
ties in Amsterdam dit jaar in totaal
36.842 bezoekers (v.j. 47 manifesta
ties met 42.909 bezoekers), de 45 ma
nifestaties in Den Haag-Sc-hevenin-
gen in totaal 45.289 bezoekers (v.j.
50 manifestaties met 48.046 bezoe-
kei-s). Buiten deze steden vonden 42
festival-manifestaties plaats in 13 an
dere steden van ons land, die geza
menlijk 32.460 bezoekers noteerden.
In de pers bestond grote belangstel
ling voor het festival en alleen in het
buitenland reeds werden meer dan
400 artikelen gepubliceerd. In negen
Europese landen, buiten 'ons eigen
land, werden in totaal 51 opvoeringen
en concerten rechtstreeks of via op
namen uitgezonden, waarvan er 33 ge
wijd waren aan bijdragen van Neder
landse instellingen of in Nederland
tot stand gekomen produkties Een
apart beeld vertonen de Vere'nigde
Staten, waar 6 programma's aan het
festival waren gewijd.
Twee daarvan waren „coast-to-coast"-
uïtzendingen, hetgeen betekent dat
deze programma's telkens door 210
zenders tegelijk over geheel Noord-
Amerika werden verspreid. In de Ne
derlandse omroep werden 26 manifes
taties of gedeelten daarvan uitgezon
den. Door de wereldomroep werd ver
der een reeks uitzendingen verzorgd
die in bovenstaande telling niet zijn
opgenomen en zijn transcriptiedlenst
vervaardigde grammofoonplatenal-
bums, bevattende 4 halfuur-program-
ma's, die aan 1250 radiostations over
de gehele wereld voor uitzending ter
beschikking zijp gesteld.
Culturele
Cavalcade
EEN AANTAL EUROPESE kunste-
naars zal in het 'nieuwe opera-sei
zoen zijn debuut maken in het Lon-
dense Covent-Garden. Onder hen
is de Nederlandse tenor Hans Kaart
die op 18 december voor de eerste
maal in Engeland zal optreden en
roei met de rol van Calafin de
„Turandot".
DE COMPONISTEN prof. H. An-
driessen en Louis Toubosch hebben
van de ,_Associociazone Italiana San
ta Decïlia" opdracht gekregen om
koorwerken te componeren voor een
Maridbundél, welke onder de naam
,/jOurdiana" zal verschijnen. Aan dit
album zullen vooraanstaande musid
uit verschillende landen meewerken.
HET ORKEST VAN Radio-Israël
heeft onder leiding van Ar je Zemd-
nek een opname gemaakt van het
concert voor twee violen en orTcesf
van Géza Frid. De solisten waren
Isia Bracker en Shula Fordhaus.
IN DEN HAAG zijn de prijzen der
Johan Wageuarsstichting uitgereikt.
Prof. Hendrik Andriessen ontving
voor de door hem gecomponeerde
donate da Chiesa" de Johan Wage-
naarprijs, terwijl het tweede strijk
kwartet fan mr. Guillaume Landré
werd bekroond met de Willem Pij-
perprijs. Dr. Anthon van der Horst
zag zich onderscheiden met de Sem
Dresdenprijs voor zijn koorwerk .Da
Nuit".
HET WERKCENTRUM voor leke-
toneel e?: creatief spel organiseert
ook dit seizoen weer de cursus dra
matische expressie in de opvoeding"
en wel tegelijkertijd in Amsterdam
en Arnhemop twintig zaterdagmid
dagen van 29 november 1958 tot
9 mei 1959.
DE TENTOONSTELLING „Wie
ivas Vincent van Goghf', die thans
nog een tournee door Nederland
maakt onder auspiciën van het mi
nisterie van ondertoijs, zal van 20
november af vertoond worden voor
de militairen. Op die dag zal de
staatssecretaris van oorlog de eer
ste expositie openen in de kantine
van het luchtmachtkamp Zeelst na
bij Eindhoven. Bij de toelichting zal
gebruik worden gemaakt van kleu
rendia's. De rondreis langs de ver
schillende onderdelen zal ongeveer,
anderhalf jaar. duren.