PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Verklaring Westduitse regering: burgers van
Berlijn stellen hoop op het Westen
Vrije veren - kwestie nog steeds
oorzaak van beroering
Na rede van Kroesjtsjew
OFFICIËLE VLUCHT AMSTERDAM-
T0KI0 EINDIGDE IN LONDEN
Vandaag
201e jaargang - no. 268
Dagblad, uitgave- van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. v. d. Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 66 cent per
week; 7.00 p. kw.; fr, p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Donderdag 13 nov. '58
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mim. Minim, p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
23 cent p. regel met een minimum
van 1.—. „Brieven of adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bureaus: Vlisslngen Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3508 of 35.46); Middelburg, Markt 51, tel. 3841; Goes, L. Vorststr. 63, tel. 2475 (b'.g.g. adv. 2234); Oostburg, G. F. de Pauwstr. 9, tel. 20; Terneuzen, Brouwerijstraat 2; Zierikzee. red tel. 2425. adm. tel. 2094.
Uiteenzetting door Grotewohl
over woorden Russische premier
Na een bijzondere kabinetszitting, waarin de verklaring van Kroesjtsjew
over Berlijn werd besproken, heeft de Westduitse regering gisteren te
Bonn een verklaring uitgegeven, waarin wordt gezegd dat de burgers
van Berlijn, het Duitse volk en de gehele vrije wereld hun vertrouwen
hebben gevestigd op de Westelijke landen.
Wanneer de Sow jet-Unie zich eenzijdig terugtrekt uit zijn internationale
verplichtingen zou dit een schending van het volkenrecht betekenen, die
ertoe zou leiden dat Russische toezeggingen als van twijfelachtige aard zul
len worden beschouwd. Bovendien, aldus de regeringsverklaring, zou dit
optreden zijn terugslag hebben op de betrekkingen tussen de Sowjet-Unie
en West-Duitsland en een groot gevaar kunnen zijn voor de wereldvrede.
Inmiddels overwegen de Verenigde Staten, Engeland en Frankrijk om
een gezamenlijke verklaring uit te geven, waarbij zij zouden zeggen, in
West-Berlijn te zullen blijven, zo nodig met gebruikmaking van geweld,
aldus meldt United Press uit Bonn.
Meer dan zeshonderd viermotorige vliegtuigen zullen, mocht dat noodza
kelijk worden, op zeer korte termijn kunnen worden ingeschakeld bij een
eventuele luchtbrug op Berlijn, aldus is te Washington door functionaris
sen van de ministeries van buitenlandse zaken en defensie verklaard.
Premier Grotewohl van Oost-Duits-
land heeft woensdag op een perscon
ferentie te Oost-Berlijn verklaard,
dat de jongste uitlatingen van pre
mier Kroesjtsjew over de status van
Berlijn geen „sensationele gedach
ten" rechtvaardigen. Berlijn was
niet het hoofdonderwerp van de rede
geweest. Waar het om ging was de
noodzaak van een vergelijk tussen
de Duitsers onderling.
Grotewohl gaf te kennen dat er geen
gedachtenwisseling met de Russen
was geweest, voordat Kroesjtsjew
zijn rede hield. Uit de tekst zoals hij
die in de kranten had gezien, trok
hij de conclusie dat de Sowjet-Unïe
bereid is haar strijdkrachten uit
Oost-Dnitsland terug te trekken.
„Wellicht zal er aan een dergelijke
actie de voorwaarde worden verbon
den dat het westen het voorbeeld
volgt", zo voegde de Oostdnitse pre
mier echter hieraan toe.
Voorts bleek volgens hem uit
Kroesjtsjews woorden, dat de Sow-
jet-Unie bereid is met de Oostduit
sers te onderhandelen over een „nieu
we regeling betreffende de status
van de Sowjetgrocpen op Duitse bo
dem". Dit zou wellicht een aanmoe
diging voor de westelijke mogendhe
den zijn om het voorbeeld te vol
gen. Er waren echter nog niet derge
lijke besprekingen met de Russen aan
dé gang.
Wanneer de Russen hun controle
bevoegdheden in Berlijn aan Oost-
Duitsland zouden overdragen, kon
Grotewohl niet zeggen. Volgens
hem moesten de westelijke mo
gendheden inzien dat hun aanwe
zigheid in West-Berlijn niet in het
belang van het Duitse volk is. De
Oostduitse regering zag Berlijn
als één stad. Als West-Berlijn
economische moeilijkheden had,
was Oost-Duitsland bereid te hel
pen.
De Oostduitse premier herhaalde, dat
zijn regering van oordeel is dat
Duitsland herenigd moet worden door
middel van een vredesverdrag tus
sen de vier grote mogendheden en de
twee Duitse staten, gevolgd door de
vorming van een confederatie van
Oost- en West-Duitsland. In het vre
desverdrag zouden zekere voorwaar
den aan West-Duitsland moeten wor
den gesteld, zoals de ontbinding van
monopolies en de demilitarisatie van
de bondsrepubliek. Hierna zou geheel
Duitsland moeten worden opgenomen
in een Europese zone zonder kernwa
pens.
Westelijke waarnemers te West-Ber
lijn constateerden met tevredenheid
dat Grotewohl geen nieuwe bedrei
gingen tegen de aanwezigheid van de
westelijke mogendheden in Berlijn
heeft geuit. De opwinding over de
verklaring van Kroesjtsjew verdween
snel toen de Oostduitse premier had
gezegd, dat de kwestie-Berlijn niet
het enige of het belangrijkste vraag-
In de mist
De herfst is in Nederland het jaar
getijde van de mist. Dat die
mist in Zeeland veel verkeers-
stagnatie veroorzaakt is bij de
huidige stand van de techniek on
vermijdelijk.
Men is daaraan ook wel gewend en
men stelt er zich op in. Het verwekt
wel teleurstelling, maar geen protest
wanneer het verkeer te water en te
land door mist, wordt vertraagd of
gedeeltelijk stilgelegd.
Wat echter wel protest uitlokt is
het feit, dat bij het verkeer te
land niet altijd de vereiste
maatregelen worden genomen om dat
verkeer bij mist zo veilig mogelijk
te doen verlopen.
Tijdens de jongste mistdagen moest
geconstateerd worden, dat tientallen
bestuurders van auto's en in het bij
zonder van vrachtauto's niet tijdig
overdag de grote koplampen ontsta
ken tijdens het rijden in de mist,
maar volstonden met het ontsteken
van kleine zijlichten.
Ook viel het op, dat vele wielrijders
niet de moeite namen hun elektri
sche rijwiellamp te laten branden,
hoewel dat toch een uitermate gerin
ge moeite zou zijn geweest.
Er moet daarom een beroep gedaan
worden op allen, die zich per voer
tuig door de mist bewegen om deze
veiligheidsmaatregelen in acht te ne
men. Dat is dan voor wielrijders het
ontsteken van de gewone nachtver
lichting en voor automobilisten, die
overdag rijden, het ontsteken van de
grote koplampen buiten de bebouwde
kom. De meeste automobilisten be
grijpen dat wel, maar de wielrijders
dienen beter te beseffen dat zij "oor-
al hun eigen veiligheid dienen door
die verlichting. Zij worden door het
voeren van verlichting veel beter
zichtbaar in het verkeer. De kans
dat zij plotseling uit de mist op
duikend door een of ander voer
tuig worden aangereden, wordt door
de verlichting aanmerkelijk geringer.
stuk Is. Westelijke waarnemers be
schouwden deze uitlating als een aan
wijzing dat er niet onmiddellijk van
communistische zijde zal worden op
getreden.
Op de persconferentie van Grotewohl
werden exemplaren uitgedeeld van
een „witboek over de agressieve po
litiek van de regering der Duitse
bondsrepubliek en een memorandum
over de bedreiging van de vrede door
de herbewapeningspolitiek van West-
Duitsland". De Oostduitse minister
van buitenlandse zaken, dr. Lpthar
Bolz, deelde mee dat woensdag deze
stukken aan ongeveer zestig landen
zijn gezonden.
De betrokken landen worden uitgeno
digd hun diplomatieke betrekkingen
met Duitsland niet tot de bondsrepu
bliek te beperken, maar ook de Oost-
Duitse regering te erkennen.
Nieuwe Berlijnse luchtbrug
in geval van nood.
I Uit gezaghebbende Amerikaan-
1 se klingen in Washington
wordt vernomen, dat de Ver-
enigde Staten in geval van
nood in snel tempo een lucht-
brug van 600 viermotorige mi-
litaire vliegtuigen kunnen or-
ganiseren voor de bevoorrading
van West-Berlijn. Men zou, in-
dien nodig, ook nog kunnen
I putten uit een reserve van 300
viermotorige burgervliegtuigen.
Voorts zal de Amerikaanse
burgerluchtvaart binnenkort de
beschikking hebben over meer 1
dan 400 viermotorige straal- I
i vliegtuigen, die zonodig even-
1 eens gevorderd kunnen worden.
Samenzwering in
Buenos Aires.
President Arturo Frondizï van Ar
gentinië heeft woensdagavond een
paleisrevolutie afgewend door zich
van de steun der strijdkrachten te
verzèkeren tegen een samenzwering
onder leiding van vice-president Ale
jandro Gomez.
Zolder bezweekzeven
vrouwen gedood
Woensdag is te Alstaette, een plaats
je in het Duitse grensgebied, even ten
zuiden van Enschede, de betonnen
vloer van een kunstmestzolder be
zweken.
Zeven vrouwen, die in een eronder
liggende ruimte bezig waren aard
appelen te schillen, raakten bedolven
onder het puin en een grote hoeveel
heid kunstmest. Zij stierven ter
'De zeven vrouwen werkten voor een
conservenfabriek, onderdeel van het
bedrijf dat ook kunstmest verhan
delt. Oorzaak van de instorting is
waarschijnlijk overbelasting van de
zoldervloer.
Dodenherdenking op 11 november in
Brussel: Koning BoudevAjn plaatst
een krans aan het graf van de On
bekende Soldaat.
KOUDE MIST OVER EUROPA
Vele passagiers namen
maar de boot....
„Minister Witte is naar Londen uit
geweken", werd in dè aankomsthal
Europa: van Schiphol gezegd, toen
geïnformeerd werd hoe laat het K.L.
•M.-toestel uit Biak/Tokio via de
Noordpoolroute op Schiphol woens
dagmiddag zou aankomen.
„De rilDSN „Noordzee" had na
Anchorage een gunstige wind en zou
twee uur voor schematijd op Schip
hol zijn binnengekomen, indien de
Amsterdamse luchthaven niet dicht
van mist had gezeten. Wolkendek
100 meter verticaal, horizontaal
zicht miniem. Dat is de reden, waar
om de „Noordzee" met de genodig
den van de officiële openingsvlucht
welke op 1 november is begonnen,
gistermiddag om ruim half 1 op
London Airport aan de grond wera
gezet".
Ir. Witte nam de avondboot van
Harwich naar Hoek van Holland,
evenals dr. H. Albarda, voorzitter
van het Centraal Orgaan voor de
economische betrekking met het bui
tenland, de heer J. W. F. Backer,
directeur-generaal van de rijkslucht
vaartdienst en de heer I. A. Aler,
president-directeur van de K.LM. De
andere passagiers van de „Noord
zee", allen genodigden van de K.L.
M., bleven in Londen.
Woensdagavond vertrok nog een ma
chine naar Londen met aan boord
talrijke Japanse gasten van de K.L.
M., die een week geleden ter gele
genheid van de opening van de gere
gelde dienst over de Pool tussen
Biak/Tokio en Amsterdam, naar de
hoofdstad waren gekomen en gister
avond weer zouden vertrekken voor
dé retourvlucht naar Tokio.
In Londen zouden zij overstappen
in de „Noordzeè" en de dienst van
Amsterdam naar Tokio en Biak
zal dus bij uitzondering niet in
Amsterdam maar in Londen be
ginnen. Met het extratoestel van
Amsterdam naar Londen zullen
de passagiers, die in Londen zijn
gestrand, naar Schiphol vliegen.
De herfst heeft woensdag trouwens
in veel Europese landen een meer
winters aanzien gekregen. Noord-
Frankrijk, Zuid-Engeland, België en
West-Duitsland hadden ook te kam
pen met een koude mist, Italië had
behalve met mist ook te kampen met
een zware zeegang langs zijn kus
ten, en uit Denemarken en Spanje
werden vriestemperaturen gemeld.
Uit Oostenrijk werd bewolking en re
gen gemeld, gepaard gaande met
sneeuwval in de bergen.
Ook in Zwitserland was er bewol
king met enige mist en regen, maar
de temperatuur in de lager gelegen
gebieden was nog aangenaam,
'uitsland meldde mist, bewolking en
druilregen maar zachte temperatu
ren behalve in de bergen, waar hier
De leden van het Nederlandse Pad-
vindstersgilde zullen in de komende
weken trachten het geld, dat nodig
is voor het Blauwe Vogel-werk van
het N.P.G., ten bate van lichamelijk
gehandicapte leden, zelf te verdienen.
Er zal n.l. een werkblad, ontworpen
door mej. Hil Bottema worden ver
kocht, waarop allerlei voorbeelden
voor het maken van kerstversierin
gen staan afgedrukt.
Deze foto laat zien hoe prinses Ma
rijke de actie begon door in Baarn
onder haar klassegenootjes werkbla
den voor de Blauwe Vogel-stseunac-
tie van het N.P.G. te verkopen.
Engelse regering steunt
maatregelen op Cyprus
De Engelse regering steunt de gou
verneur van Cyprus in zijn maatre
gelen tegen de terreur op het eiland.
Engeland en Griekenland hadden bij
na overeenstemming bereikt over een
Navo-conferentie over Cyprus, en de
Britse regering blijft hopen dat dit
voorbereidend overleg, wanneer zich
een kans voordoet om het voort te
zetten, alsnog tot een dergelijke Na
vo-conferentie zal leiden.
Dit verklaarde premier Macmillan
woensdagmiddag in het Lagerhuis,
aan het begin van het grote debat
over Cyprus.
Engeland zal zijn actie tegen de
Eoka-terreur voortzetten, en zich niet
laten afleiden door geweld of be
dreiging met geweld. En het zal al
les doen wat noodzakelijk mocht blij
ken voor het handhaven van de open
bare orde en veiligheid, en om verder
bloedvergieten te voorkomen.
Nogmaals verklaarde Macmillan te
hopen dat de Griekse regering en de
Grieks-Cypriotische politici waar
bij, zonder dat die genoemd werd, de
naam. van aartsbisschop Makarios
doorschemerde zullen willen hel
pen, door hun afkeuring uit te spre
ken over de terreur.
KAMER VAR KOOPHANDEL VERGADERDE
Moet een lid van Gedep. Staten
excuus aanbieden of verdwijnen?
De voorzitter van de Kamer van Koophandel voor de Zeeuwse eilanden, de
heer C. A. Kammeraad, heeft gistermorgen tijdens een vergadering van de
Kamer evenals vorige week zijn Zeeuws-Vlaamse collega-voorzitter in
Terneuzen deed de verklaringen ter sprake gebracht, welke het lid van
Ged. Staten ir. G. P. M. Dikötter op 18 oktober te Hulst tijdens een verga
dering van de K.V.P. heeft afgelegd. „Met verwondering en verontwaardi
ging heb ik uit de dagbladen daarvan kennis genomen" zo zei de heer Kam
meraad, die voorts meende dat aan de heer Dikötter slechts twee wegen
openbleven: Openbaar excuus of eclipseren.
De heer Kammeraad herinnerde er
aan, dat de heer Dikötter in Hulst
gezegd zou hebben, dat de Kamers
van koophandel in deze verenzaak
een fatale rol hadden gespeeld door
buiten het provinciaal bestuur om de
minister van verkeer en waterstaat
te schrijven, dat het bedrijfsleven lie
ver redelijke veertarieven zou willen
betalen dan urenlang aan de veerha
ven te moeten wachten. „U kent even
wel de juiste geschiedenis", zei de
heer Kammeraad gisteren tot de le
den van de kamer. „Op 9 maart 1956
hebben wij in een vergadering van de
beide Zeeuwse Kamers volkomen ope
ning van zaken gegeven. Er is door
mij toen nadrukkelijk gesteld primair
verbetering van de vervoersmogelijk-
heid en daarnaast als het niet an
ders kon billijke tarieven. Medege
deeld werd toen ook, dat wij alvorens
deze kwestie in de openbaarheid te
brengen overleg hadden gepleegd met
de commissaris der koningin en daar
na met het college van G.S. Tijdens
deze laatste bespreking bleek bij het
college niet alleen zin voor de reali
teit te bestaan,- doch openbaarde zich
de instemming en de waardering voor
het streven van onze Kamers de be
sprekingen over de veren met de mi
nister, die waren vastgelopen, weer
op gang te brengen".
Het zou volgens de heer Dikötter
het bedrijfsleven geweest zijn, dat
Ged. Staten met de rug tegen de
muur plaatste. „De verdere ont
wikkeling van deze zaak heeft, me
de naast de uitspraak van Prov.
Staten, aan Gedeputeerde vol
doende gelegenheid verschaft en
de ruimte tussen de ruggen en de
muur dermate vergroot, dat rich
ting kon wor.den bepaald" merkte
nu de heer Kammeraad op.
Spreker verklaarde dat het niet aan
hem ter beoordeling lag of aan de
hand van de mogelijkheden verder
een juist beleid is gevoerd. „Ik heb
mij steeds op het standpunt gesteld,
dat door samenwerking en samen-
spreking tussen de verschillende col
leges, met mannen van goeden wille,
het mogelijk moet zijn tot goede re
sultaten te komen".
„Maar wanneer zoals hier is geschied
en nog wel door een lid van het
hoogste bestuurscollege in ons gewest
de waarheid dermate geweld wordt
aangedaan om zijn positie ten over
staan van zijn politieke volgelingen te
redden, dan wordt samenwerking wel
uitermate moeilijk, zo niet onmoge
lijk" betoogde de heer Kammeraad
met nadruk.
En hij vervolgde: „Bij een dergelijke
onhebbelijkheid past slechts één keu
ze uit twee mogelijkheden: openbaar
excuus of eclipseren!"
Ten aanzien van de kwestie der vaste
oeververbinding onderschreef de heer
Kammeraad hetgeen zijn collega, ir.
Horstmann vorige week daarover had
verklaard. „Met hem betreur ik de
geringe activiteit en besluitvaardig
heid die ook hier aan de dag wordt
gelegd. Opening van zaken is nood
zakelijk!"
Tot zover de verklaring van de heer
Kammeraad. Bij de behandeling van
de ingekomen stukken informeerde
de heer J. Roose naar de „hearing"
van Gedeputeerde Staten over de
weg HoedekenskerkeGoes. De he
ren C. Kammeraad en A. S. de Jonge
(Zie slot pag. 2 kol, 5)
Verstekelingen gaan
voorlopig naar Merauke
Van niet-officiële zijde in Hollandia
wordt vernomen, dat de 37 versteke
lingen, die zich aan boord bevinden
van de „Johan van Oldenbarnevelt",
door het marine opnemingsvaartuig
„Luymes" zullen worden overge
nomen.
De verstekelingen worden vrijdag in
Merauke verwacht, waar zij zullen
worden ontvangen door een vertegen
woordiger van de dienst voor sociale
zaken. Zij zullen voorlopig in Merau
ke worden ondnergebraeht, doch zul
len zich verder als vrije burgers kun
nen bewegen.
Het Rode Kruis van Nieuw-Guinea
heeft ten behoeve van de verstekelin
gen een bedrag geschonken.
en daar sneeuw viel. In Denemarken
heeft het sinds maandag 's nachts
gevroren en was liet overdag donker
en koud.
In Zuid-Zweden en Finland was
het weer daarentegen nog steeds
zacht en regenachtig. In het noor
den vroor het echter tien graden
en sneeuwde het zonder ophouden.
In Noorwegen regende het en de
temperaturen langs de kust ble
ven boven het vriespunt. In de
hoger gelegen gebieden viel
sneeuw. Spanje meldde vriestem
peraturen in de omgeving van
Madrid en sneeuwval in de ber
gen. In Portugal was het daaren
tegen mooi, zonnig weer.
...is het 350 jaar geleden, dat
prins Philips Willem van Nas- i
sau, de oudste zoon van Wil- i
lem van Oranje, die op veer- j
tienjarige leeftijd te Leuven i
werd ontvoerd en in Spanje j
werd opgevoed, na zijn vrijla- j
ting daar en na het overwin- i
nen van de daaropvolgende
strubbelingen met de Staten i
van Holland, die hem in ons i
land niet wilden toelaten, ein- i
delijk in Den Haag aankwam, j
waar hij ijverde voor de tot
standkoming van het Bestand, i
...is het 40 jaar geleden, dat de j
Duitse kroonprins Wilhelm via
Eisden Nederland binnen
vluchtte en werd overgebracht
naar het provinciaal gouverne
mentsgebouw te Maastricht,
van waar hij de volgende dag j
onder geleide naar het slot
Hillenraad te Asselt ging om
vervolgens te worden geïnter- I
neerd op Wieringen, waar hij i
op 1 december afstand deed
van al zijn rechten op de Duit- j
se en Pruisische troon en zijn
dagen sleet als hoefsmid, tot i
hij in november 1923 naar i
Duitsland terugkeerde, waar j
hij als ambteloos burger leef-
de en in 1951 overleed.
VEEL BEWOLKING.
Overwegend zwaar bewolkt met hier
en daar enige regen of motregen.
Aanvankelijk plaatselijk mist. Zwak
ke tot matige wind uit zuidelijke
richtingen. Iets hogere temperaturen.
ZON EN MAAN
14 november
Zon op 7.57 onder 36.51
Maan op 11.11 onder 20.11
