Marineraad onderzoekt stranding van kruiser de Zeven Provinciën GEEN ADMINISTRATIEVE UNIE VOOR DELEN VAN N.-GUINEA BABY IN HUISKAMER BEDREIGD DOOR LEEUW DINSDAG' 11 NOVEMBER 1958 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 8 GROTE BELANGSTELING IN ROLZAAL In het bijzonder wordt nagegaan of manoeuvreerfouten zijn gemaakt In de speciaal voor dit doel vrijgemaakte Rolzaal in Den Haag is de marineraad gisteren bijeengekomen om een onderzoek in te stellen naar de gebeurtenissen, die leidden tot liet aan de grond lopen van Hr. nis. kruiser „Zeven Provinciën" op 26 augustus j.l. In het bijzonder werd nagegaan of er eventuele fout enzijn gemaakt bij het manoeuvreren met het schip, dat on der cominando stond van kapitein ter zee M. J. de Vos, waar door het schip een heel etmaal vast zat op de kop van het weste lijk havenhoofd van de nieuwe marinehaven in Den Helder. Er bestond voor deze zitting van de marineraad veel belangstel ling van de zijde der marineautoriteiten en van het publiek. De marineraad staat onder voorzitterschap van mr. L. van Loo- keren Campagne. Leden zijn commandeur b.d. M. C. van Gron- delle, kapt. ter zee b.d. N. W. Sluyter, schout bij nacht C. B. M. van Erkel, commandeur J. F. van Duim en kapt. ter zee D. J. Kommer. De raad is nog niet met het onderzoek gereed. Over de belemmering nabij en in de haven van Nieuwediep door bagger molens blijkt nogal verschil in op vatting te bestaan tussen de haven autoriteiten enerzijds en de comman danten van grote bodems anderzijds. Kapt. ter zee De Vos, die gedurende bijna twee uur zijn visie gaf op de stranding, verklaarde, dat hij bij het binnenvaren (op de werf moest een lek in een flens van de hoofdstoom- leiding worden gerepareerd) stellig geen gebruik had willen maken van sleepbootassistentie. „Er zijn alleen havensleepboten", zo zei hij, „met weinig vermogen". Naar zijn oordeel zou de manoeuvre met sléepboothulp onhandiger zijn verlopen. „Nu had ik het schip beter in de hand". Voorzitter: ..Waarom heeft U na het Schulpengat niet geseind, dat U op één schroef zou binnenlopen?" Kapt. ter zee De Vos: „Ik betwijfel of er enige reactie op zou zijn ge weest". Men herinnert zich, dat van „De Ze ven Provinciën" de stuurboordmachi ne was uitgevallen. „Ik heb voor dien", aldus kapt. ter zee De Vos, „ettelijke malen gewaarschuwd, dat het binnenkomen werd bemoeilijkt door obstakels. Ik kreeg er geen re acties op. Ik had al eens bijna een aanvaring gehad. Toen heb ik de commandant maritieme middelen verzocht, de baggermolens te verhalen en mij voortaan op te geven, welke obstakels ik kon verwachten. Ook commandanten van Engelse schepen hebben zich in deze geest uitgelaten. Veertig jaar Slot van pag. 1) in het Nederland van 1918 bestonden, zijn thans goeddeels vérvaagd. Er is in Nederland een ander sociaal kli maat ontstaan en er is een einde ge komen aan de vereenzelviging van het landsbestuur met een bepaalde groep of klasse in de maatschappij. Ook leven oprechte nationale gevoe lens sedert 1940 sterker in Neder land dan ooit tevoren. Het moet daarom moeilijk zijn voor onze jonge mensen iets te verstaan van de grote geladenheid die in november 1918 het Nederlandse volk beheerste. Alleen deskundigen kunnen nog juis te parallellen trekken tussen dat, wat nu leeft en wat zich in die dagen af speelde. Dat verklaart wellicht waar om vele jonge mensen de betekenis van die dagen zo gering achtten. Die betekenis is niet gering op zich zelf, maar wel is ze klein in vergelijking met hetgeen enkele tientallen jaren later aan Nederland overkwam. En van dat standpunt bezien is het wellicht goed om die novemberdagen van 1918 niet al te nadrukkelijk te gedenken. Men zou eens misverstaan kunnen worden door de jongere ge neratie die de wijze lessen niet zou begrijpen, omdat zij de gebeurte nissen, waarop die wijze lessen slaan, niet meer doorgrondt. Bij herhaling heb ik gevraagd óm meer ruimte". Ok bij het horen van de andere getuigen bleek het dat men aan boord, geen klachten had over de manoeuvreerbaarheid van „De Zeven Provinciën". Kapt. ter zee De Vos vond dan ook, dat de ma rineraad teveel de nadruk legde op de ene schroef, ,,'t Enige na deel was: m'n achteruit-vermogen was wat minder". Aan do hand van een reconstructie tekening verklaarde kapt. ter zee De Vos, op welke wijze lüj de haven had willen binnenkomen. „Ik wijt het vastlopen aan de onderstroom, die uit de haven kwam. De gegevens van waterstaat strekken zich nit tot drie nieter ouder het wateroppervlak.. De „Zeven" steekt 6.60 meter"'. De commandant was voor zijn ma noeuvre een scheepsbreedte te kort gekomen. Hij verklaarde, het risico te hebben genomen, daar redelijker wijs mocht worden aangenomen, dat hij zou slagen. Maatregelen ter verkrijging van meer ruimte voor het binnenlopen waren nooit genomen. Op septem ber, dus na het ongeval, had hij ge weigerd de haven uit te gaan met „De Zeven Provinciën". Dat was hem door de obstakels niet moge lijk gebleken. Hij had de comman dant maritieme middelen gevraagd maatregelen te treffen en de com mandant zeemacht Nederland doen weten: „dit gaat zo niet, het is niet mogelijk, de haven te verlaten". De havenofficier, kapitein-luitenant ter zee N. J. Jongewaard. zei uiader- hand, dat hij er zich op 2 september over had verbaasd, dat „De Zeven Provinciën" niet vertrok. Uit diens verklaring mocht men overigens ver nemen, dat enige tijd na de stranding wel enkele maatregelen zijn genomen ter verbetering van de situatie. Ook voerde hij aan, dat er geen andere haven in ons land zo onderhevig is aan veranderingen als de haven van Den Helder. Eerder op de dag waren als getuige verhoord de heer A. Hokken (schip per van de baggermolen „Oostgeul"), die erbij bleef, dat hij geen hinder had veroorzaakt voor „De Zeven Pro vinciën", luitenant ter zee der eerste klasse J. B. Genet (officier van navi gatie), luitenant ter zee der tweede klasse O. C. C. W. Roodenburg (of ficier van de wacht), luitenant ter zee der tweede klasse R. A. ten Dam (ondergeschikt officier van de wacht), kwartiermeester H. Terlouw (de roerganger) en kapitein-luitenant ter zee T. L. C. Rietdijk (hoofd van de machinekamer). Meermalen werd gesproken over de kwestie of al dan niet aan de roer ganger was gemeld, dat de kruiser op één schroef voer. De heer Rooden burg bijvoorbeeld zei, dat hij zulks had doorgegeven. De roerganger ver telde, dat hem geen bijzonderheden over de aard van de averij waren meegedeeld. Het nare in deze was, dat haven roerganger Terlouw later dan ge bruikelijk op post was gekomen: in plaats van om vijf uur (met het an ker ophalen) eerst om kwart voor zes. Niemand kon zich, bleek ons al thans ter zitting, herinneren, wie Terlouws voorganger was geweest. Roerganger Terlouw meldde, dat hij, als hij van de ene schroef had geweten, daarmee rekening had kunnen houden bij de roeruitslag. Hem was niet meegedeeld, of de kruiser minder goed bestuurbaar zou zijn. BEHEERSCHAPSCOMMISSIE DER VER. NATIES De vertegenwoordigers van Neder land en Australië hebben in de be- heerschapscommissie van de Verenig de Naties de veronderstelling van de hand gewezen, dat liun regeringen van de beide delen van Nieuw-Guinea een soort administratieve unie ma ken. Beide landen verklaarden dat Nederland de soevereiniteit over wes telijk Nieuw-Guinea toekomt. Deze wordt door Indonesië betwist. Cyril Chambers, die voor de labour- partij zitting in het Australische par lement heeft, zei dat er op bestuurs gebied al lang een nauwe samenwer king met de Nederlanders bestaat in aangelegenheden van gemeenschap pelijk belang. Er is geen reden om aan te nemen, zei hij, dat deze sa menwerking „anders dan vruchtbaar" zal zijn. Nederland en Australië, aldus Cham bers, baseren hun politiek op belan gen en onvervreemdbare rechten van de bewoners. De lioela-hoep mode i-s nog niet tot Formosa doorgedrongen. Toch blijlct uit de bijgaande fotodat de hoepel er geen onbekend ding is: men ge bruikt het als spel maar vooral als gymnastiekattrïbuutzoals hier deze groep jongens tijdens een gym- nastiekfeest in Tai Tsjoeng. De Nederlandse afgevaardigde prof. J. M. Pieters zei, dat er niets nieuws is in de AustralischNederlandse sa menwerking op bestuursgebied in Nieuw-Guinea. Zij is een logisch ge volg van het feit, zei hij, dat men op het gehele eiland met soortgelijke problemen te maken heeft. De me ningsuitwisseling in 1953 had veel bijgedragen tot een beter begrip van de gemeenschappelijke problemen en de weg bereid voor een vruchtbare samenwerking. Ook was toen geble ken hoe belangrijk het is, dat het be stuur van het ene deel van het eiland weet wat er in het andere deel gaan de is. Directeur Caritas voor hoge raad De directeur van de Caritas-vereni- ging te Heerlen M. G. Hermes, zal op 25 november voor de Hoge Raad verschijnen. Nadat de heer Hermes enkele maanden geledèn door de Maastrichtse rechtbank in hoger be-, roep ontslagen was van een rechts vervolging, had de officier van jus titie ambtshalve cassatie aangete kend. UIL. Terwijl de lange afstand-loper Ken Baily vrijdagavond, in een licht- gevend trainingspak gestoken van- j wege het verkeer, een oefenrit door j Bournemouth maakte, werd hij aan- j gevallen door een uil. Alvorens zich I M weer terug te trekken in de bomen, reet het beest het front van Baily's kostuum open. „Als het dit pak is wat uilen aantrekt", was Baily's reactie, „dan loop ik voortaan liever risico met het verkeer". REDENAAR. Het technologisch in stituut van Massachusetts heeft be kendgemaakt dat een elektronisch brein is ontwikkeld met een grotere woordenschat dan sir Winston Chur chill heeft. Het ding heeft een voca- bulaire van 60.000 worden, dat is 10.000 meer dan algemeen aan sii Winston worden toegeschreven. TEGEN DE STERKE ARM. Met eer harde klap hotste Charles Reed ii Medina (Ohio) bij het „nemen" vai een bocht tegen de geparkeerde wa gen van een plaatsvervangend she. riff, welk voertuig toen op zijn beui tegen de auto van ec-n rechter bc landde die op zijn beurt een deu toebracht aan een passerende ovci valwagen. Ondanks alle schade di de sterke arm ondervond ging Reet vrijuit. De plaatsvervangend sherifi had zijn wagen namelijk op onwet tige wijze, en wel te dicht bij het kruispunt, geparkee-d. Kort geding over goedkope koffie in pogdervorm. De N.V. Maggi's produktenmaat- sehappij te Amsterdam, die o.a. kof fie in poedervorm van een Zwitser se maatschappij importeert en in Nederland in de handel brengt, fs een kort geding begonnen tegen een marktkoopman, die deze blikjes van grossiers betrekt en ze tegen een prijs aan het publiek verkocht, die 35- cent lager was dan de normale prijs. Door do raadsman van eiseresse werd aangevoerd, dat er een bin dende prijs van f 2.4o per blikje is vastgesteld. Hij verzocht de rechter om gedaagde een dwangsom van f 250.voor iedere overtreding op te leggen. De raadsman van dé marktkoopman noemde dit een strijd van een olifant tegen een vlo. De pleiter vroeg zich af waarom de eisende partij de gros sier niet had gedagvaard, want vol gens hem pleegde die contractbreuk. Voorts voerde hij aan, dat op deze koffie in poedervorm „een schanda lige winst" wordt behaald. De president zal op 17 november a.s. uitspraak "dóen. Belgisch-Luxemburgse kamer van koophandel In een te Brussel gehouden vergade ring van het patronage-comité en het bestuur van het „Belgisch-Luxem burgs centrum voor handelsbetrek kingen in Nederland" is met alge mene stemmen besloten de naam van het centrum te wijzigen in „Belgisch- Luxemburgse Kamer van Koophan del voor Nederland". Dit besluit werd genomen op grond van praktische overwegingen en ten bate van het bedrijfsleven. Talrijke bedrijven en instanties verkeren in de mening dat het Belgisch-Luxem burgs centrum geen kamer van koophandel is en vragen inlichtingen of diensten die buiten het kader van de nol-male werkzaamheden van een kamer van koophandel vallen alhoewel het centrum van zijn op richting af. als lid van de federatie der Belgische Kamers van Koophan del in het buitenland en uit hoofde van zijn statuten de taak van Kamer van Koophandel vervult. Maandagmorgen is in de Rolzaal te Den Haag tijdens een zitting van de marineraad de stranding van de „Ze ven provinciënbehandeld Foto boven: v.l.n.r.: Schout bij nacht C. B. M. van Erkelpresident mr. L. van Looker enCampagne, comman deur J. F. van Duim en kapitein ter zee b.d. M. W. Sluyter. Foto onder: De president mr. L. van LookerenCampagne bespreekt met een getuige, schipper A. Hokkem (links) van de baggermolen Oost geulaan de hand van kaarten de situatie. In het midden v.l.n.r.: Commandeur N.C. van Grondèlle en schout bij nacht G. B. M. van Erkel Thailandse brandstichters werden terechtgesteld. Zondagavond zijn twee Thailanders, die schuldig waren bevonden aan brandstichting, door een vuurpelo ton terechtgesteld. De door hen "ver oorzaakte brand heeft meer dan hon derd woningen van het nabij Bang kok gelegen dorp Thonboeri in de as gelegd. Er waren, in verband met deze brand, in totaal zes personen gearresteerd. Een hunner is, enige uren na zijn gevangenneming, gefu silleerd, nadat hij door een krijgs raad ter dood was veroordeeld. In totaal zijn nu dus drie brandstich ters door de kogel terechtgesteld. Het vuurpeloton, dat de executie uitvoerde, stond onder persoonlijk bevel van de opperbevelhebber van het Thailandse leger, maarschalk Sarit Thanarat, die tevens leider van de revolutionaire regeringspar tij is. In een door de revolutionaire partij uitgegeven bekendmaking zegt maar schalk Thanarat, dat een onderzoek heeft aangetoond, dat de brand te Thonboeri een „daad van terrorisme is, die het onmiskenbare stempel van de communistische strategie draagt". Het „grandhotei" in Warschau Ss het eerste hotel in Europa dat uitgerust is met een landingsplaats voor helikopters. Het ligt ln de bedoeling in de loop van het volgende jaar een regelmatige dienst tussen het vliegveld Okecie en het ho tel te onderhouden, waardoor de gasten in een minimum van tijd van en naar het vliegveld vervoerd kunnen worden. Het Wereldgebeuren Stunten Koning Hoessein van Jordanië (23) staat bekend als een groot vliegenthousiast. Vaak ziet men I hem boven Amman stunten. I Hij heeft eens met zijn vliegtuig als gids gediend voor de mensen, die een per parachute uit een verongelukt toestel neergedoken Brit uit de woestijn redden. Bij anti-westerse relletjes is het wel eens gebeurd dat de o.m. in Engeland opgevoede koning boven Amman rondcirkelde om zo te zien hoe het Arabische Legioen van Glubb Pasja met de betogers omsprong. Maar in middels is de Brit Glubb Pasja een ,paar jaar geleden op hoog bevel van de koning himself uit het land gezet. Intussen heeft de koning te kampen gehad met allerlei binnen- en buiten landse moeilijkheden, die voortvloei den uit de huidige ontwikkeling naar pan-Arabisme en „Nasserisme" in het Midden-Oosten. Met Glubbs af zetting gaf de koning uiting aan zijn bereidheid om aan het nationalisme tegemoet te komen, maar hij was zich wel ervan bewust, dat hij daar mee „tegelijk bezig was zichzelf te gen te werken". Het was immers wel duidelijk, dat Nasser nooit tevreden zou zi'jn met een bondgenootschap tussen de Verenigde Arabische Re publiek en het Jordanië van Hoes sein. Nassers einddoel kon niet anders wezen dan de inpalming van Jordanië in het grote verenigde Arabische ge heel maar om tegemoet te komen aan de luidkeels verkondigde wensen van de gevestigde Palestijnen en van de Palestijnse vluchtelingen in zijn land, kapte Hoessein zijn banden met het westen af. Het avontuur dat de koning gis teren beleefde zou wel de mees te plaatsruimte moeten inne men als hij ooit eens ertoe zou over gaan, een boek te schrijven onder de titel „Het vliegtuig en ik". Slechts enkele uren vliegens van de Jordaan se hoofdstad verwijderd, op weg naar Europa om hier vakantie te houden, zag de koning Migs van de Verenig de Arabische Republiek, die dreigend dichtbij kwamen vliegen nadat hij had geweigerd op het vliegveld van Nassers Damascus te landen en overvliegen hem verboden was. Dit was ongetwijfeld een vorm van „es- cortering", die de vorst noch zijn ge zelschap op prijs kon stellen. Het was een verademing, toen dit vijandige stunten ophield en men zich (betrekkelijk) veilig weer boven Jordaans grondgebied bevond. De beloften, die de koning zondag aan de vooravond van zijn vakantietocht had uitgesproken, gingen nu eerder dan verwacht in vervulling: „Ik zal naar U terugkeren om mijn werk te hervatten". Van de rust, die de, koning zocht „na een lange periode waarin het onze plicht was dag en nacht op te blijven, elkander steunend om een crisis te overwonnen welke thans achter de rug is", is echter niet veel terechtgekomen. En het ziet ernaar uit, dat de crisis nog niet voorbij is en dat hem nog Vele waaknachten wachten.Kon de koning tijdens de kontptntten—vair vorig jaar met zijn „De Havilland" naar „ergens in Irak" vliegen om daar te beraadsla gen met zijn neef koning Feisal, die hulp van troepen beloofde: thans ont breekt deze ruggesteun. Feisal is op 14 juli vermoord en degenen die na die staatsgreep in Irak aan de macht kwamen mogen dan geen Nasser- mannetjes in de eigenlijke zin van het woord zijn, zij koesteren voor Hoessein niet de minste sympathie. De .Britse troepen, die Hoessein na dé Iraakse staatsgreep te hulp riep, hebben het land inmiddels verlaten, omdat de Arabieren aan de Verenig de Naties plechtig beloofden, zich niet meer met eikaars binnenlandse aangelegenheden te zullen bemoeien. Het incident van gisteren bewijst de geringe waarde van deze be loften. Het is ook een teken van de hachelijke situatie waarin Hoes sein zich bevindt, of hij nu vliegt of rondrijdt, loopt of staat. Zijn land is het allerarmste van het hele Mid den-Oosten, en eigenlijk reeds de „gevangene" van zijn vijandige bu ren. Hoessein voert een moedige strijd, maar het is een strijd tussen een dwerg en een aantal reuzen. Het feit, dat Israël een bezetting van Jor danië door Nassers troepen' niet on gestraft zou laten omdat het de eigen veiligheid in gevaar zou achten, is in dit spel nog de voornaamste factor ten gunste van Hoessein. Het staat als een paal boven water, dat Hoes- seïns standhouden een „stunt" maar tegelijk wat krampachtig is. Maar deed hij het niet, dan zou wellicht het gevolg een complete chaos zijn. Loom uitgestrekt naast een wieg met een slui merende baby, zo vond een Italiaanse leeuwen temmer zijn gevaarlijk troetelkind in een huis kamer-terug, nadat het dier kans had gezien uit een ei reus te ont snappen. Maar voordien had de eigenzinnige leeuw maandug bij zijn onverwacht verschij nen in de straten een ware paniek onder de bevolking van Cantu, 'n dorpje nabij Milaan veroorzaakt. Vrouwen gilden en ieder zoclif l een goed heenkomen. De leeuw, nerveus door het ongewone van zijn toestand en de gedra gingen van de mensen, grauwde naar een vrouw en takelde haar met zijn klauw derma te ernstig toe, dat zij naar een ziekenhuis noest worden vervoerd. De deur van een flatge- douw stond uitnodigend open en de leeuw stap te naar bin.ien. Met :e 3-jarige bewoonster het onge wone huisdier haar huis verkennen. In verwar ring wist ze met vijf van haar kinderen te vluchten maar vergat de drie maanden oude baby. De leeuw ging naar de zuigeling toe. besnuf felde het kind en legde zich op de vloer neer als een grote, luie kat. Inmiddels waren de agenten van het dorpje gewaarschuwd. Zij hielden hun geweren voor de open deur in de aanslag, maar zij durf den niet verder te gaan uit vrees, dat de leeuw liet kind iets zou doen. Als het gevaar voor het kind groter zou zij'n ge worden, zouden zij heb ben geschoten. De tem mer ging- naar 'n raam toe, aan de andere kant van het vertrek en pro beerde daar de aan dacht van de leeuw te trekken. Vier keer scheen de leeuw weer onrustig te worden. Hij b woog zijn kop en staart heen en weer en schoof een keer verder in de rich ting van de zuigeling. De circusknechten brachten een kooi op wielen en staken een lange stalen tunnel door de deur heen de kamer in. De temmer nam op een gegeven moment zijn kans waar en kwam de kamer binnen. Hij be woog zich heel voor zichtig en „streelde de leeuw zachtjes met zijn zweep de tunnel in en de kooi binnen." Het was de meest sen sationele voorstelling van zijn carrière, maar er volgde geen applaus op, wel zuchten van verlichting. De agenten liepen toen de kamer binnen en ga ven de zuigeling aan de moeder. De circus knechten zeiden, dat, als de leeuw niet juist zijn voedsel "had gehad, de zuigeling er niet zo goed zou zijn afgeko men. KONING HOESSEIN ...hachelijk vliegavontuur... Het Oostduitse volkslied, dat gecom poneerd heet te zijn door de Oostduit se componist Hans Eisler, is een plagi aat, zo heeft de Duitse componist Peter Kreuder In een onderhoud met een ver slaggever verklaard. De melodie is af komstig van mijn in 1938 bekend gewor den schlager .Good bye, Johnny", uit de film „Water voor Canitoga", waarin Hans Albers de hoofdrol speelde, aldus Kreu der. Hij is van plan de kwestie zo spoe dig mogelijk voor de rechter te brengen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1958 | | pagina 9