Automaten worden steeds meer
bij de verkoop ingeschakeld
Chroom grijnst achter ramen.
HOPE-DIAMANT (EDELSTEEN
DIE DOODT) NAAR MUSEUM
FRIESE (SIAMESE)-TWEELING
GEPLEIT WORDT VOOR INSTELLING
CENTRAAL ATOOMBUREAU
10 NOVEMBER 1958 PROVINCIALE ZEEUWSE COURAN.T
VOORTDUREND NIEUWE ONTWIKKELINGEN
Omzet in Verenigde Staten anderhalf
miljard dollar per jaar
(Van een speciale verslaggever)
Binnenkort, vermoedelijk deze maand, zal in ons land een nieuw
■oort automaat worden geïntroduceerd1 een sigaretten-auto
maat, die zowel guldens als kwartjes accepteert - zodat het wis
selprobleem is opgelost. Afhankelijk van de prijs van het doosje
sigaretten denk aan de 10 stuks verpakking kan men in
één en dezelfde muntgleuf twee of drie of vier kwartjes, dan wel
een gulden gooien. En duurdere sigaretten kan men betalen met
een gulden en een kwartje of vijf kwartjes. Het mechanisme van
die automaat zoekt alles keurig uit en zorgt ook nog voor even
tueel wisselgeld.
automatenhal doet het. Het is zelfs
een goudmijn voor de ondernemer.
In ons land is de omzet in auto
maten anderhalf tot twee miljoen
gulden per jaar. Dat bedrag zal
">enemen, want het aantal toeDas-
E-^en wordt steeds groter. Voor
1 denkt men al aan drie mil-
i. Veel daarvan zal niet langs
ue weg staan of aan de gevels
van winkels hangen. Het is vooral
de industrie met zijn kantines, die
grote belangstelling heeft voor de
voedselautomaat.
Niettemin zal ongetwijfeld ook de
verkoop van alle mogelijke artikelen
per automaat, rechtstreeks aan het
publiek op straat, toenemen. Het
lijkt een ontwikkeling, die niet te
stuiten is. En tevens een ontwikke
ling, waarin we ongetwijfeld steeds
vernuftiger staaltjes van techniek
zullen tegenkomen. Want de machi
ne, die kwartjes en guldens weet te
onderscheiden en een andere machi
ne, die elf verschillende dranken
schenkt, helemaal vers, zijn nog
maar een begin.
Ook Grieks protest tegen
uitlatingen van Mongomery.
Ook Griekenland heeft geprotesteerd
tegen de opmerkingen van veldmaar
schalk Montgomery over de ge-
vechtsklaar van de Italiaanse troe
pen in de Tweede Wereldoorlog.
In een vrijdag gepubliceerde verkla
ring zegt de Griekse regering dat het
Griekse leger in 1940-1941 moest
vechten tegen de Italiaanse troepen
en dat het de strijdgeest van de Ita
lianen, zowel in de verdediging als in
de aanval heeft gewaardeerd.
Zoals bekend heeft de Italiaanse re
gering officieel bij de Britse regering
geprotesteerd tegen de woorden van
Montgomery.
Amerikaanss wapens
voor Tunesië
De Ver. Staten zijn van plan beperkte
hoeveelheden lichte infanteriewapens
aan Tunesië te verkopen ter verster
king van de strijdkrachten, aldus mel
den functionarissen te Washington.
Zij verklaarden dat Frankrijk met de
levering heeft ingestemd. Tevoren had
dit land zich verzet tegen een derge
lijke verkoop omdat het vreesde dat
de wapens ln handen zouden komen
van Algerijnse opstandelingen.
President Bourguiba van Tunesië had
met klem om de wapens verzocht en
de Ver. Staten verzekerd, dat zij niet
in andere handen zouden vallen.
Amerika zal geweren, machinegewe
ren, revolvers en munitie leveren.
Het. is de zoveelste vervolmaking .van
de koopautomaat. Wat wij aan auto
maten op straat zien is niet een3 zo
veel. Toch is de omzet in automaten
in de Verenigde Staten maar liefst
anderhalf miljard dollar per jaar!
Vanouds is Denemarken het land van
de verkoopautomaat, precies zoals
Zwitserland dat is van het horloge.
Veertig jaar geleden begon men daar
al. En nog steeds heeft Denemarken
de leiding. Typerend voor de Deense
automaat is het gebruik van roest
vrij. staal, dat voor de Scandinaviër
een'grote bekoring heeft.
In de oorlog echter volgde Amerika.
Het probleem deed zich voor, dat de
oorlogsindustrie op volle toeren
moest komen. De fabrieken werkten
op topcapaciteit en dat betekende,
dat ook steeds in de kortst mogelijke
tijd een maximum aantal arbeiders
van eten en drinken inoest worden
voorzien. De enige weg om dit te be
reiken was het automatiseren van
kantines. Dat gebeurde ook: de kan
tine werd een ruimte met tafeltjes
met rondom in de muren de automa-
tenloketten voor. dranken en gehele
maaltijden. De winst in tijd en geld
was enorm.
Voor een voorbeeld hoeven we niet
naar Amerika te gaan. In een grote
fabriek in Nederland zijn vijftig
mensen nodig om 3500 arbeiders
's morgens van één kop koffie te
voorzien en dan krijgt de laatste zijn
koffie anderhalf uur later dan de
eerste. De koffie-automaat op de af
deling kan hierin voorzien. Dat heeft
bovendien andere voordelen: een kop
warme koffie in de winter, als de ar-
beidèr koud in de fabriek aankomt,
kan de stemming geheel veranderen.
Verder is overal in fabrieken gecon
stateerd, dat tussen tien en elf uur in
JyAt your custpinegs^ fingertip"Uw-
Jclant heeft maar op eenknop te
drukken Dat is het toekomstbeeld,
menen de fabrikanten: automaten in
fabriekenlangs de weg, in restau
rants.
de morgen een inzinking optreedt,
die resulteert in een bedrijfsongeval-
lenpiek. Hier kan koffie de aan-
dachtsinzinking bestrijden. Maar dat
kan alleen, als de arbeider haast zon
der rijn werk te onderbreken, zo'n
kop koffie kan krijgen. Dus weer: de
automaat.
Het kopje koffie, dat uit zo'n machi
ne komt, is vers. Ingenieuze appara
ten wegen keurig koffiepoeder, melk
poeder en suiker af, mengen, voegen
er het kokende water bij, passen de
hoeveelheid in de beker af en dan
kan men zelf nog bepalen, of men de
koffie zwart, met veel of weinig sui
ker en veel of weinig melk wil heb
ben.
En dan is er de zogenaamde automa
tiek. Het publiek geeft de voorkeur
aan zo'n hal met loketten boven een
restaurant. De massamens heeft een
hekel aan wachten en aan het zitten
in restaurants. Niet als hij een lek
ker uit eten gaat, maar wel, als het
er om gaat, even iets te eten. Een
De beroemde Hope-dia-
mant „de edelsteen
die doodt" gaat deel
uitmaken van de verza
meling van het Smith
sonian Museum te
Washington. De tegen
woordige eigenaar, de
juwelier Harry Win
ston, aan wie tot dus
ver nog geen ongeluk
is overkomen, wil niet
verder het noodlot tar
ten en heeft besloten de
44-karaats steen de
grootste blauwe dia
mant ter wereld aan
het museum te scha
ken. Om zelf geen ge
vaar meer te lopen
heeft hij het juweel
per post verzonden.
Volgens hét verhaal is
de steen, die van een
iiitzonderlijke schoon
heid en van onschatba
re waarde is, van een
Hindoebeeld geroofd en
in 1642 naar Frankrijk
gezonden door een ze
kere Tavernier, een
avonturier die spoedig
daarna door rijn hon
den .werd verscheurd.
De diamant kwam ach
tereenvolgens in het be
zit van de Franse mi
nister van financiën,
Fouquet. die in onge
nade stierf, de prinses
van Lambelle die in de
Franse revolutie werd
vermoord,, en van Ma
rie-Antoinette. die in
1793 werd onthoofd.
Daarna werd de steen
eigendom van de Ierse
bankier Henry Thomas
Hope, die weliswaar 'n
natuurlijke dood stierf
maar wiens kleinzoon
geheel geruïneerd werd.
De volgende eigenaar
kwam met rijn vrouw
en kind bij een auto
ongeluk om het leven.
Toen kwam de dia
mant in het bezit van
Sultan Abdoel Hamid
Turkije, die werd afge
zet. Zijn gunstelinge
die de steen daarna
had, werd vermoord.
Degene, tenslotte die
de Hope-diamant voor
Winston bezat, was me
vrouw Ned Mclean, die
haar leven in 'n krank
zinnigengesticht eindig
de, nadat haar zoon bij
een verkeersongeval
was omgekomen en
haar dochter zelfmoord
had gepleegd.
Bezwaren tegen verdeling
onkosten der Ver. Naties
Frankrijk, Indonesië en Japan heb
ben donderdag in de begrotingscom
missie van de V.N. geklaagd, dat zij
voor de komende drie jaren te hoog
zijn aangeslagen wat hun bijdrage
tot de onkosten van de volkerenor
ganisatie betreft.
De Fransman André Ganem had be
zwaar tegen de verhoging van de
Franse bijdrage van 5,56 tot 6,40
procent van de totale begroting.
In september kwamen
7629 woningen gereed
Vólgens gegevens van het Centraal
Bureau voor de Statistiek zijn in sep
tember 7629 woningen voltooid. In de
zelfde maand van het vorig jaar wer
den 7909 woningen opgeleverd.
In de eerste negen maanden van 1958
kwamen 64.002 woningen gereed, te
gen 62.238 in de overeenkomstige pe
riode van 1957.
Van dé in september voltooide wonin
gen werden er 775 als systeemwoning
gebouwd. In de eerste negen maan
den van 1958 kwamen 6286 systeem-
woningen gereed.
Gerekend tot en met september 1958
werden sedert de bevrijding 660.560
nieuwe woningen opgeleverd, waar
van 66.745 als systeemwoning zijn ge
bouwd.
In september 1958 werden 8028 wo
ningen in aanbouw genomen, tegen
6213 in september 1957. In de eerste
negen maanden van 1958 werd begon
nen met de bouw van 64.238 woningen,
in de overeenkomstige periode van
1957 met 68.934.
Doordat er in september met meer
woningen werd aangevangen dan er
die maand gereedkwamen, steeg het
uitvoeringsniveau wederom. Op 1 ok
tober 1958 waren 90.120 woningen in
aanbouw.
RAPPORT WIARDl BECKMANSTICHTING
„Van parlementaire zijde te
weinig kritische
belangstelling"
Voor de dr. Wiardi iJeckmansticütmg,
het wetenschappelijk bureau van de
Partij van de Arbeid, heeft ir. S. A.
Posthumus, mede op grond van be
sprekingen in een commissie onder
voorzitterschap van ir. H. Vos, een
rapport geschreven over „de uitda
ging van het atoom". Wetensehappe-
lijke, economische en bestuurlijke
aspecten van de industiële toepassing
der kernenergie worden erin behan
deld.
Het zal volgens het rapport zware
financiële offers vergen om te voor
komen dat Nederland op het gebied
van de kernenergie welke energie
bron zich hoe langer hoe sterker naar
noodzakelijkheid ontwikkelt bij
vergelijkbare landen achterblijft.
Daarbij moet volgens het rapport wor
den aanvaard, dat de gemeenschap de
plicht heeft, zeker in de kostbare ont
wikkelingsperiode, in deze offers bij
Contactcentrum over audio
visuele hulpmiddelen
Op de conferentie over het gebruik
van „audiovisuele hulpmiddelen bij
bedrijfsleven en het v.h.m.o.", dat
op het conferentie-oord Woudschoten
in Zeist is gehouden, is men o.m. tot
de volgende conclusies gekomen: Al
gemeen wordt het belang van audio
visuele hulpmiddelen, zoals film,
filmstrips, dia's en flanelbord inge
zien. Deze hulpmiddelen moeten ech
ter als aanvulling op het schoolonder
wijs, dus op afgepaald gebied wor
den gehanteerd.
De televisie-proefles is met belang-
stelling gevolgd maar bij eventuele1
herhalingen in de toekomst, zou men
toch andere programma's willen heb
ben,
In de slotvergadering werd nog opge
merkt, dat bij ruimere toepassing
van audio-visuele hulpmiddelen bij
het v.h.m.o. overheidssteun zo niei
onontbeerlijk, dan toch zeer gewens!
is, het zou voorts aanbeveling vei
dienen, dat onderwijskrachten zelf c
materialen voor de flanelborden ma
ken en daarbij komen tot een uit
wisselingssysteem, waarbij mogelijk
het technisch filmcentrum contact- j
punt kan zijn. 1
te dragen. De studie geeft de vorming
van een fonds, via heffing op de hui
dige energietarieven in overweging,
dat mede zou kunnen dienen om een
aantal kostbare uitgaven te finan
cieren.
Gelet op de overheidsactiviteiten en
de ontwikkeling sinds 1930 op het ge
bied der kernprocessen, spreekt het
rapport bezorgdheid uit over de hui
dige gang van zaken, een achterstand
ten opzichte van b.v. België, Zwe
den en Noorwegen wordt geconsta
teerd. Haar stimulerende en coördine
rende taak in deze heeft de overheid,
aldus wordt opgemerkt, niet op be
vredigende wijze vervuld.
De samenstellers van het rapport
hebben niet de indruk, dat het Reac
tor Centrum Nederland een leidende
functie hééft gehad bij de opbouw
van een samenhangend atoombeleid
en dat dit centrum een coördinerende
taak vervult in de wetenschappelijke
en technische activiteiten ten gunste
van de reactorontwikkeling in Neder
land. Ook wordt de vraag gesteld of
de in 1955 ingestelde ambtelijke com
missie voor atoomenergie wel een
afdoende oplossing is geweest voor
het atoombeleid, zoals dat gewenst is.
De overheid, zo wordt ten stelligste
betoogd, is zeker aanvankelijk pri
mair verantwoordelijk voor een sa
menhangend atoombeleid. Gezien het
complex van problemen dat zich hier
voordoet.
Dr. Wiardi Beekman spreekt in het
rapport de mening uit dat een cen
traal atoombureau dient te worden
ingericht.
Naar onze mening ontkomt men
daarbij niet aan de consequéntie,
dat met handhaving van de funda
mentele verantwoordelijkheden van
de regering, in de organisatie van
de centrale overheid plaats wordt
ingeruimd aan een atoomorgaan, dat
op zijn minst bij de beleidsvoorbe
reiding een coördinerende en stimu
lerende functie vervult, en daar
door de basis legt voor een effec
tief samenhangend atoombeleid.
Het is gewenst dat men in regerings
kringen, gelet op de ervaringen van
de laatste jaren tot de erkenning
komt, dat de huidige gang van zaken
beslist niet bevredigend is en dat een
handelingshekwame centrale instantie
noodzakelijk is.
Voorst wordt de mening geuit dat er
van parlementaire zijde in de afge
lopen jaren te weinig kritische be
langstelling geweest is voor de rege-
ringstaak met betrekking tot een te
voeren atoombeleid.
9 Het Franse ministerie van binnen
landse zaken heeft' de nationale politie
uitgebreid met een afdeling, die zich
speciaal zal belasten met de bestrijding
van de handel in blanke slavinnen.
Hen simpel plaatje van een etage:
parkeerplaats in New York. De foto
graaf zag er echter meer in en dat
hij gelijk had, beioijst dit plaatje, dat
wel heel erg Anno 1958" is.
Het was zaterdag feest bij het
gezin van de heer S. de Vries in
Bergum. Dubbel feest eigenlijk,
want het gezin viert de vijfde ver
jaardag van Folkje en Tjitske, die
indertijd over heel de wereld de
aandacht trokken, omdat ze als
„Siamese tweeling" ter wereld
kwamen en later toen ze zeven
maanden oud waren met suc
ces operatief werden gescheiden
in het Diakonessenhuis te Leeu
warden. Sindsdien is het met het
tweetal uitstekend gegaan, afge
zien van de kinderziekten, zoals
elk kind die krijgt.
Folkje en Tjitske zijn opgegroeid
tot een paar flinke kleuters, die
zich niet gauw de kaas van het
brood laten eten en die altoos voor
elkaar opkomen, als dat nodig
blijkt te zijn. Vooral Folkje kan
fel optreden, als iets of iemand
haar dwars zit. Tjitske neemt de
dingen wat gemakkelijker. Enig
verschil is er dus toch wel bij de
beide meisjes in het karakter,
hoezeer ze overigens ook op elk
aar mogen lijken. Buitenstaan
ders kunnen de twee slechts zel
den uit elkaar houden. Thuis vin
den de huisgenoten, behalve va
der en moeder De Vries zijn er
nog drie zusjes en drie broers, het
niet moeilijk te zien, wie Folkje
en wie Tjitske is.
Houding, gebaren, oogopslag en
dergelijke spelen daarbij een rol.
Bovendien zijn er wat verschillen
in de stem. Allemaal kleinigheden,
waaraan men kan weten: dat is
de een en dat de ander. Vergissen
is daarbij trouwens lang niet uit
gesloten.
Hun verjaardag is ook gevierd in
de christelijke kleuterschool te
Bergum, waar een grote feest
taart en een berg gebakjes wer
den verorberd. Het feest gaf aan
leiding tot luid hoera-geroep,
waaraan Tjitske (links) en Folkje
(rechts), elk met een feeststrik op
de borst, van harte meededen.
Arrestatie in Amerikaans
quiz-schandaal
-Districtsprocureur Frank Hogan
heeft gisteren te New-Yerk de arres
tatie bekendgemaakt van Albert
Freedman, organisator van de T.V.-
Quiz „21", op twee aanklachten van
meineed.
In een akte van beschuldiging wordt
gesteld dat Freedman bewust loog
toen hij voor de grand jury verscheen
om te antwoorden op de vraag of hij
aan 21 deelnemers al dan niet vragen
en antwoorden ter beschikking heeffc
gesteld voor zij in de quiz optraden.
Hogan zeide dat de grand jury Freed
man in feite beschuldigt, vragen en
antwoorden vooraf meegedeeld te heb
ben aan deelnemers.
De beklaagde was organisator van de
quiz „21" van november 1956, tot deze
vermakelijkheid vorige maand beëin-
werd.
Schilderij van Van Bijck
bracht ruim 72 mille op
Een beroemde Van Dijck, voorstellen
de de hertogin. Mary Williers, Is
woensdag aan een anonieme koper
verkocht voor 17.200 dollar (72.360
gulden) op de beroemde kunstveiling
van Bukowski die elk najaar in
Stockholm gehouden wordt.
De anonieme koper kreeg het doek
na lang opbieden tegen mevr. Mar
guerite WennerGren, echtgenote
van de bekende Zweedse miljonair en
zakenman Axel WennerGren.
In de stockholmse kranten meent
men dat de man het Engelse konink
lijk huis vertegenwoordigde, maar er
gaan ook geruchten dat hij door Bu
kowski was gehuurd om het bieden
te stimuleren.
