RÜYS
Haagse hervormden reageerden op
„Osborn" met volle gebedsdiensten
©OOQGOOO
„Moord
in de krantenwijk"
VER. CHR. ONDERWIJZERS IN
OVERHEIDSSCHOLEN JUBILEERT
Tekko Taks op de vliegende Hollander
10
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
MAANDAG 10 NOVEMBER 1958
CONFERENTIE „KERK EN WERELD"
Achtergronden
bestudeerd
(Van een speciale verslaggever).
Onder de titel „Osborn, redding of
gevaar" is in Driebergen op het con
ferentieoord Kerk en Wereld een con
ferentie gehouden. Voor- en tegen
standers van de Amerikaanse evan
gelist hebben zich daar beraden op de
vraag wat er na de meetings in Den
Haag en Groningen gebeuren moet
met hen, die door zijn optreden in
verwarring gebracht zijn.
Het belangrijkste nieuws over deze
vorm van „nazorg" hoorde de confe
rentie van de Haagse predikant ds.
H. J. Drost. Hij deelde mee, dat, na
de meetings in de residentie de her
vormde predikanten zich beschikbaar
hebben gesteld om allen, die door Os
born „geraakt" waren, van advies te
dienen. Het resultaat zijn gebedsdien
sten in de Haagse Willemskerk ge
worden, die gemiddeld door 2000 per
sonen bezocht worden en waaraan
men bijbelcursussen en catechisatie
verbindt. Op die wijze zijn vele dui
zenden, die anders onherroepelijk bij
de secten terecht waren gekomen,
door de kerk opgevangen.
Het organiseren van deze conferentie
noemde de leider van de ontmoeting,
dr. J. M. van Veen, „een risico" voor
beide partijen. Voor Kerk en Wereld
en voor de bezoekers.
Om een duidelijk en niet mis te ver
staan geluid te laten horen, had men
de predikant-geneesheer-directeur
van het diaconessenhuis in Leiden, ds.
dr. F. A. Nolle als inleider uitgeno
digd. Deze arts-predikant is juist in
de discussie rond Osborn bekend ge
worden, omdat hij vrijwel alle mee
tings in Den Haag meemaakte en het
probleem der gebedsgenezing zowel
van de theologische als medische zij
de kritisch benaderde. Zijn bijzonder
doeltreffend betoog had in het bijzon
der de problemen van het lijden en het
wonder tot onderwerp. Het lijden
komt van de Boze, maar het evangelie
werpt er een nieuw licht op, zo zei hij.
Want het bestrijdt het in de eerste
plaats met Wonder: „Sta op en wan
del". Daarnaast toont het duidelijk,
dat God middelen aanwijst en dat
Juist in de nieuw-testamentarische
tijd de weg naar de Boom des Levens
„onder welks bladeren de heidenen ge
nezing zullen vinden'', teruggevonden
wordt. Dr. Nolle vestigde er in dit
verband de aandacht op, dat belang
rijke medicijnen als kinine en penici-
line, plantaardig zijn. De ontdekking
ervan was een wonder op zichzelf
Het derde bijbelse middel ter bestrij
ding van het leed noemde dr. Nolle de
genade, die het wonder werkt dat
mensen, die van nature aan het leven
hangen, zich rustig aan dood en lijden
kunnen overgeven, daarin een doorn
uit de doornenkroon van Christus
dragend.
De dokter een teken
Verder stond bij de bijbelstudie ge
nezing en wonder weer in het cen
trum tijdens de Schriftlezing door ds.
Amerika is het land van de onbe
grensde mogelijkheden: dat blijkt tvel
weer uit dü plaatjewaarop we de
gemeentelijke sneeuwruimer van de
stad Claremont aan hei werk zien om
de lange bergen gevallen bladeren
op te ruimen.
Het kunstje werkteperfect: hét
schoonmaken van de straten is in
lange tijd niet zo gemakkelijk ge
gaan.'
L. Buenk van Amsterdam. Deze stel
de dat in de bijbelse tijd genezing
geen vanzelfsprekendheid was, omdat
ziekte als vergelding voor bedreven
kwaad werd beschouwd. Jezus werd
hier middelaar en middel. Hij werd de
dokter gelijk, steeds overal bereik
baar. Sinds zijn optreden zijn de dok
ters het „wandelend teken van de ver
geving der zonden". Daarom moet
men zich tot de dokter wenden. Zon
der motief, ook zonder geloofsmotief
genezen Christus en apostelen. God
blijft in het handelen met de mens al
tijd primair. Hij wordt niet genezen,
aldus ds. Buenk omdat hij gelooft
maar hij gelooft omdat God hem ge
neest. Zoals de zondevergeving ook
geen vrucht is "van berouw, maar het
berouw vrucht van schuldvergeving.
Tijdens de forumdiscussie, die daarna
nog gehouden werd, stelde men tegen
over de klacht, dat de kerk in de loop
der eeuwen ontrouw werd aan haar
genezingsopdracht, het vele werk dat
in ziekenhuizen, diaconesseninriehtin-
gen en stichtingen van barmliartig-
eid gedaan wordt tot heil van dui
zenden. Genezingen op het gebed ge
schieden er onmiskenbaar, doch het
gebed wordt door gebruik van het
middel nooit krachteloos gemaakt. In
tegendeel bidden en werken gaan
ook in de ziekenzorg samen.
voor Horecabedrijf
Het bestuur van het bedrijfschap Ho
reca heeft tijdens de openbare ver
gadering zijn goedkeuring ge-
Hecht aan de oprichting van een
waarborgfonds 'voor het Horecabe
drijf. Het bedrijfschap zal te dien
einde een eenmalig subsidie van
100.000 uit zijn vermogen ter be
schikking stellen ter vorming van 't
garantiekapitaal van de stichting en
verder uit de lopende middelen jaar
lijks een subsidie van 50.000 verle
nen tot het ogenblik waarop de kre
dietcapaciteit van het fonds voldoen
de kan worden geacht.
Waar zyn onze schepen?
Aagteaijk 7 Tanga.
AaJsdijk 8 Bangkok.
Abbekerk 7 te Cadiz-
Alhena 7 v. Las Palmas n. Rlo de Janeiro
Alphacca 8 te Rio de Janeiro.
Alphard p. 7 Fernando Noronha n.
Hamburg.
Annenkerk 6 Llvorno n. Madras.
Asmidlskè 6 60 m. n. Fayal.
Bantam 6 30 m. n.w. Sabang.
Boissevain 7 Singapore.
Calamarés 6 110 m. zz w. San Dlego-
Cartago 7 Guayaquil.
Esso Amsterdam p. 7 Ouessant n. Aruba.
Friesland 6 50 m. w. Fatherpoint-
Greta 7 Cherbourg.-
Helicon 6 869 m- w-z.w Fayal.
Hydra 7 p. Bermuda's.
Ivoorkust 7 p. Ouessant.
Jagersfontein 6 te Port Elizabeth.
Krebsia 7 v. Kaapstad'n. Curasao.
Kreeft 6 150 m. z.t.n. Las Palmas.
Kryptos 7 v. New York n. Curasao.
Kalinga 8 te Buenos Aires.
Limburg 7 v- Port Swettenham n.
Singapore.
Llndekerk 6 100 m. verw. Kreta.
Lutterkerk 6 50 m. n.o. Maslaganeus.
Maashaven 4 v. R'dam n. Bremen.
Maaskerk 7 te Stettin.
Mitra 8 te Rotterdam-
Montférland 9 te IJmuiden.
Muiderkerk 7 te Amsterdam;
Nestor 6Port au Prince n. Cludad
Trujillo.
Nieuw Amsterdam 7 v. Curasao n.
Cristobal.
Oldekerk 7 Hongkong.
Omala 7 "v. R'dam n. Stavanger.
Ommenkerk 7 v. East London n. Durban.
Reyniersz. 11 te Hongkong verw.
Ridderkerk 6 325 m. o.zo. Socotra.
Sarpedon 6 Kington n. Port au Prince.
Schouten 8 te Accra.
Schie 7 Amsterdam.
Schiedijk 7 Hamburg.
Senegalkust 6 Hamburg.
Sibajak p. 7 Algiers n. R'dam.
Soestdijk 6 360 m. n.n.w. Flores.
Statendam 8 te Rotterdam.
Steenwijk 6 Norfolk n. Holland.
Straat Malalcka 7 Yokohama.
Tabinta 6 v. Belawan n. Colombo.
Tara 7 te Antwerpen.
Telamon 6 800 m. z.w. Azoren.
Tjimenteng 6 Yokohama.
Van Heemskerk 6 310 m. z.z.w. Manilla.
Van Spilbergen 6 700 m. z.w.t.w. Diego
Garcia.
Willem Barendsz 7 Pointe Pierre n.
Kaapstad.
Zaankerk 7 te Bremen.
Zuidcrkcrk 7 v. Genua n. Marseille.
M
Advertentie t
De Vereniging van. Christen-Onder
wijzers in Overheidsscholen bestaat
op 22 november aanstaande veertig
jaar. Mak na de Eerste Wereldoor
log werd deze vereniging opgericht.
Zij dient als ontmoetingspunt en als
centrum van het streven, om binnen
het kader van de wet de leerlingen
in aanraking te brengen met de bij
belse boodschap, zonder van de
school een evangelisatie-instituut te
maken. Als het te pas kwam, ver
telden de leden zo nu en dan op
school een bijbelverhaal. Gemakke
lijk hadden zij het niet, want onder
invloed van de negentiende eeuw
vierde de absolute neutraliteitsge-
daclite nog hoogtij.
Door de wet op het L.O. van 1920
kreeg de V.C.O.O. meer armslag.
Een aanvullend K.B. maakte het na
melijk mogelijk in 1922, dat de leden
godsdienstonderwijs mochten geven
aan schoolgaande kinderen, tijdens
de lesuren. Vele leden gaven nu re
gelmatig bijbellessen aan een of
meer klasSen van de school, waaraan
ze waren verbonden, met volle in
stemming van de autoriteiten en
goedvinden der ouders. Deze laat-
sten kunnen beslissen of hun kinde
ren al of niet de facultatief gestelde
lessen zullen volgen. De ervaring
heeft geleerd, dat 80 tot 100 procent
der leerlingen eraan deelneemt, als
de eigen onderwijzer godsdienston
derwijs geeft.
In 1956 hield de V.C.O.O. onder
haar leden een enquête. Zij, die de
beantwoording inzonden, bereikten
270 klassen. In 201 daarvan volg
den alle leerlingen of 100% de les-
11 november
HOOG EN LAAG WATER
nap
nap
uur
meter
uur
meter
uur
meter
uur meter
Vlis8lngen
1.15
2.46
13.32
2.43
7.41
2.10
20.15 2.25
Terneuzen
1.45
2.61
14.03
2.57
8.15
2.27
20.49 2.42
Hansweert
2.32
2.72
14.48
2.65
8.50
2.40
21.22 2.55
Zierikzee
2.44
1.80
15.02
1.70
8.12
1.40
20.38 1.58
Wemeldinge
3.06
2.06
15.25
1.SJ6
8.39
1.67
21.02 1.88
sen. In 50 klassen 90-99%. De le
den werken aan gewone lagere
scholen, b.l.o.-scholen, huishoud
scholen, uloscholen en middelbare
scholen. Velen zijn bij het kerke-
werk betrokken, als ouderling,
ouderling-kerkvoogd, diaken, jeugd-
ouderling of als leider van diverse
kerkelijke verenigingen en zon-
dagsschoolwérk. 20% der enquuête-
inzenders werkte te Rotterdam.
Uit de kring der V.C.O.O. kwamen
ook lees- en leerboekjes voort, te
gebruiken bij het onderwijs in bij
belse geschiedenis, of die meehielpen
het kind geestelijk te vormen. Om
te noemen: „Zonneschijn", door T.
van Buul, twee -series leesboekjes,
die wel twintigmaal herdrukt werden
bij Van Dishoeck, Bussum. „Bijbel
voor jongeren", door T. van Buul,
bewerkt in de vertaling van Obbink
en Brouwer, uitgegeven bij Sijthof,
Leiden. „Verhalen uit de bijbel", door
T. van Buul, voor de middelkassen,
uitgegeven bij Van Dishoeck. „Bij
belfragmenten" I en II door C. Flip-
se, voor de hoogste klassen, uitge
geven bij Wolters, Groningen. Reeds
resp. 9e en 8e druk. „Verbroken
kluisters" I en H, expressiewerk bij
40 bijbelverhalen voor de eerste en
tweede klas der lagere school, door
G. J. Beltman en B. H. Brouwer,
vijfde druk, bij Ten Brink, Meppel.
„Verwondering" I, 40 expressieles-
sen bij het Oude Testament voor de
hogere klassen der lagere school,
door B. H. Brouwer, kopij gereed,
uit te geven bij Boekencentrum.
De V.C.O.O. is interkerkelijk en telt
momenteel ongeveer 600 leden en do
nateurs. Jarenlang stond zij onder
de bezielende leiding van de voor
zitters H. Mostert en H. M. W. Ban-
del. Het huidige bestuur is als volgt
samengesteld: M. J. Geudeke te As
sen (voorzitter), E. H. Brouwer te
Holten (vice-voorzitter), E. It. Boas
te Schiedam (secretaris), C. M. v. d.
Poel te Den Haag (penningmeester
en administrateur), T. v. Buul te
Arnhem, P. Broersma te Amster
dam en M. C.^Boomsma te Rotter
dam. De vereniging heeft een eigen
orgaan, „De Christen-Onderwijzer",
dat naast de vergaderingen een con
tactmiddel is en voorlichting geeft.
'ASPRO' tegen griep, verkoudheid, keelpijn
2 'ASPRO"^2...U&htioeet; ft.'
35. Minstens twee keer zo
snel als de Vliegende Hol
lander nu naar de open zee
gedreven werd, was de klei
ne televisieboot op de kust
afgestormd. De wind blies
met de kracht van een or
kaan en iedereen die eerst
aan de haven naar het
schouwspel had staan kij
ken, vluchtte nu zo gauw
mogelijk naar huis. De he
vige wind veroorzaakte
blijkbaar ook nog een defect
in .de plaatselijke centrale
want plotseling floepte het
licht in het stadje uit. En
terwijl iedereen in huis ze
nuwachtig en gejaagd naar
olielampen en kaarsstomp
jes liep te zoeken, klonk er
buiten opeens 'n oorverdo
vend gekraak gevolgd door
aen angstaanjagend ge
schreeuw en gejammer. De
opnameboot was in gruzelementen geslagen en
de opvarenden waren huizenhoog het land op
geslingerd. Maar boven het angstgeschreeuw
uit hoorde men in het anders zo vredige stadje
het geweld van .de brekende watermassa's op
de kade.
Verkoop „pockets"
bij kruideniers
Honderden kruideniers in Nederland
zullen, naar Het Vrije Volk weet te
melden, in het begin van 1959 be
ginnen met de verkoop van pocket
boeken.
De Belgisch-Nederlandse uitgevers
maatschappij „De Bron" te Antwer
pen en een nieuw op te richten Ne
derlandse uitgeverij in Utrecht zou
den de produktie van deze boeken
verzorgen. „De Bron" hoopt tot een
gemiddelde produktiè van tien titels
per twee maanden te komen.
Ook -de sigarenwinkeliers zijn bena
derd voor het verkopen van pockets.
Hun werd eveneens door de uit
geverij De Bron de „Bel-serie" aan
geboden, waarvan de verkoopsprijs
1,25 per stuk zou moeten bedragen.
De winkeliers zouden deze pockets
per. vijf exemplaren kunnen Inkopen
voor ƒ0.85 per stuk. Waarschijnlijk
zullen de kruideniers zich belasten
met de verkoop van dezelfde serie.
Tot dusver is de boekverkoop een
gesloten zaak. Over deze nieuwe
ontwikkeling maakte men zich
echter nog geen .zorgen omdat de
markt voor pocketboeken nog lang
niet is verzadigd. Wel zal men zich
in de kring van de boekhandel be
raden om de verkoop van pockets
te stimuleren.
Hierbij woi-dt onder meer gedacht
aan het verkopen van pocketboe
ken via automaten, een systeem
dat in Amerika reeds opgeld heeft
gedaan.
OOOH ANDREW GARVE.
„Indien U er geen bezwaar tegen
heeft", zei Haines.
Toen Jackson was vertrokken, bleef
hij een tijdje in somber gepeins zit
ten. Geen politieman, wist hij, hac
ooit een grotere verantwoordelijkheid
gedragen. Het was waar, dat er tot
dusver een bepaald patroon in de ac
tiviteiten van de moordenaar viel
waar te nemen, maar dat was geen
rationeel patroon. Bij iedere moord-
dat hij vermoedelijk door dozijnen
personen als een goed en betrouw
baar collega werd beschouwd, was
vreselijk. Haines maakte zich zb on-
fjerust, dat hij op dat moment Scot-
and Yard opbelde en een gesprek
had met de plaatsvervangende hoofd
commissaris. Daarna voelde hij zich
iets kalmer en nam opnieuw de kran
tenknipsels ter hand. Hij overwoog
juist, dat het toch tamelijk onwaar
schijnlijk leek. dat iemand vijf laar
geleden een blik blauwzuur zou heb
ben verborgen met de bedoeling er te
zijner tijd een moord mee te plegen,
toen er weer op de deur werd geklopt
en Iredale binnenkwam.
Haines gaf hem een kort knikje en
wees hem een stoel aan. Een tactiek
van overdonderen scheen hier op
haar plaats te zijn. „Mr. Iredale", zei
hij, „ik heb vernomen, dat U eens een
blik blauwzuur in dit gebouw hebt
binnengebracht".
Iredale staarde hem verschrikt aan.
„Deed ik dat?" Hij keek volkomen
verbluft en schudde toen zijn hoofd
met toenemende nadrukkelijkheid.
„Het spijt mij inspecteur, maar ik
heb er niet de flauwste notie van,
waar U over spreekt".
„Het werd zyklon genoemd".
Geleidelijk aan ontspanden zich zijn
trekken, toen herinneringen bij hem
opkwamen. Een blos toog over Ire-
dales gezicht, toen hij de narde ogen
van de inspecteur op zich gevestigd
zag. „Ja", zei hij rustig. „Nu herin
ner ik het me natuurlijk".
„Het is Jammer, dat U het zich niet.
eerder herinnerde", snauwde Haines.
„Een spontaan herinneren zou enige
dagen geleden indruk op me hebben
gemaakt. Zoals de zaken nu staan..."
Een schouderophalen voltooide de zin.
„In 's hemelsnaam, inspecteur, U
meent toch niet dat ik dit opzettelijk
voor U heb verzwegen Het spijt me,
dat ik er niet aan heb gedacht, maar
dat alles is jaren geleden en we spra
ken al die tijd over blauwzuur en niet
over zyklon. Ik legde immers geen
verband tussen deze beide dingen".
„U wist, dat zyklon blauwzuur was.
Dat zegt U hier in deze artikelen van
uw hand". Haines tikte met zijn pij-
pesteel op de bundel krantenknipsels.
„Ja, maar het vervloekte woord is
niet in mijn hart gegrift. Ik zeg U,
dat ik het vergeten was, zoals ieder
ander het zou zijn vergeten. Ik legde
geen verband tussen deze beide din
gen en ik vind het onredelijk aan te
nemen, dat ik het na al die tijd wèl
deed".
Haines bromde wat. „Wellicht heeft
U er geen bezwaar tegen mij in de
eerste plaats te vertellen wat U ertoe
heeft gebracht dat goedje mee hierin
te nemen. Wat was de bedoeling?"
„Ik was zeker niet van plan de men
sen hier ermee te decimeren, als U
dat soms denkt. Ik nam het mee hier
heen, omdat het mijn taak was feiten
te rapporteren en een blik zyklon
scheen mij een tamelijk indrukwek
kend feit toe. Voordat de Russen ons
naar Maidenek brachten, meenden
heel wat verstandige mensen hier dat
de geruchten over gaskamers slechts
propaganda waren. Nu, ik zag de
gaskamers, ik ben erbinnen geweest
en heb gezien hoe ze werkten. Ik zag
het zyklon in een bergplaats opgesla
gen liggen, precies als zovele insek-
tendodende preparaten. Ik zag ook de
tot stof verworden beenderen van on
geveer een jniljoen mensen, die het
had gedood, als dat U interesseert.
Het scheen mij een goede reportage
toe, maar de hoofdredactie hield het
aanvankelijk op zij vonden het te
gruwelijk en bijna ongelooflijk. Daar
om vloog ik met dat goedje en met
enige andere trieste bewijsstukken
uit het kamp haar hier terug en zoals
U heeft kunnen constateren hebben
wij op het redactiebureau de reporta-
?e nader uitgewerkt",
redale keek de inspecteur vierkant
in de koude ogen. „Is hier iets sinis
ters in?"
„Niet noodzakelijk", zei Haines. Hij
vroeg zich af, of de enerverende er
varingen ervaringen, die klaarblij
kelijk een diepe indruk op Iredales
geest hadden achtergelaten moge
lijkerwijs diens geestesevenwicht
hadden kunnen beïnvloeden.
,Hoe zag dat goedje eruit?'
„Kleine witachtig-grljze kristallen".
„Was het blik vol, toen U het mee
hierheen nam?"
„Ja. en het was nog altijd vol, toen
ik het de laatste maal zag".
„Wanneer was dat? Wat gebeurde
ermee?"
Iredale trachtte zijn herinneringen op
te frissen. „Nu, in de eerste plaats
toonde ik het Ede en hij gaf de foto
redactie opdracht het te fotograferen.
Praktisch iedereen in'het reaactlege-
bouw heeft er een blik op geworpen.
Iemand van het departement van
Buitenlandse Zaken is ernaar komen
kijken en tevens iemand van het mi
nisterie van Oorlog en enige ambas
sades zonden ook vertegenwoordigers.
Het was een hele sensatie".
„Waar werd het bewaard, toen het
hier was?"
„Het was een hele tijd in de kamer
van de hoofdredacteur", zei Iredale
langzaam, „in verband met bezoeken
van belangrijke persoonlijkheden. Ik
denk dat het daarna naar de afdeling-1
buitenland ging. Ik weet verder niet
wat ermee gebeurde, daar ik naar
Rusland terugvloog. Ik vermoed, dat
iemand tenslotte opdracht heeft ge
kregen het weg te doen. Misschien
werd het wel naar Scotland Yard ge
stuurd!"
Haines keek boos. „Ik ben niet in de
stemming om grapjes aan te horen,
Mr. Iredale. Moet ik geloven, dat U
geen idee heeft, waar het goedje zich
thans kan bevinden?."
„Geen enkel".
„Hm. Waar was U gistermorgen tus
sen zeven en acht uur?"
Iredale keek verrast op. „In bed, ver
moed ik. Waarom?"
„In bed, waar?"
„In mijn flat in Chancery Lane".
„Kunt U dat bewijzen? Zijn er soms
portiers of buren, die U hebben zien
komen en gaan?"
„Ik ben bang van niet het is niet
zo'n soort woning, 's Nachts is het
hele gebouw leeg. Het is een blok
kantoren en ik heb daar een zolder
kamer boven de zesde verdieping. Het
is een plaats, waar de meeste mensen
niet zouden willen wonen",
„Jawel. Dat is allemaal zeer jammer.
Vertel me eens, Mr. Iredale, heeft U
ooit een nacht in dit gebouw doorge
bracht?"
Iredale keek verwonderd op. „Een
paar maal tijdens de oorlog, ja, wan
neer ik met verlof thuis was cn er
een hevige luchtaanval plaatsvond. Ik
maak er geen gewoonte van het is
niet mijn idee van comfort".
„Heeft U de voorlaatste nacht in dit
gebouw doorgebracht?"
„Grote goden, neen. Ik zei U toch,
dat ik in mijn flat was".
„Iemand schijnt hier de nacht te heb
ben doorgebracht", zei Haines, „en er
het blauwzuur te hebben neergelegd,
dat Mr. Ede bijna doodde".
„Nu, ik was het niet. U kunt denken
wat U wilt, maar ik weet totaal niets
af van de moord op Hind en evenmin
van de moordaanslag op Ede abso
luut niets".
Haines keek hem peinzend aan. „Ik
was geneigd uw verzekeringen te ge
loven, toen we de vorige maal met
elkaar spraken, Mr. Iredale, maar U
moet zelf trachten te zorgen, dat er
bewijsmateriaal komt. Van de vier
mensen, die behalve uzelf aan die
lunch op de redactie zouden deelne
men, heeft U, volgens mijn weten,
met drie ruzie gehad. Hind stierf
dat was één uit de weg geruimd. U
wist, dat hij van olijven hield en U
kon verwachten, dat hij als eerste de
(Wordt vervolgd)
