PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
België tekende onderwijsvrede en
kreeg nieuw (coalitie-) kabinet
Resten van „De Hellenburg" behouden
Vandaag...
KONINGIN BIJ JUBILEUM
VIERING OOGLIJDERSGASTHUIS
TWINTIGTAL AMERIKANEN
OP IJSSCHOTS GEÏSOLEERD
201e jaargang - no. 263
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: P. v. d. Velde en P. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 60 cjilt per
week; 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 7 nov. 1958
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mim. Minlra. p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (ma*. 8 regels)
23 cent p. regel met een minimum
van 1.—„Brieven of adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bureaus: Vlisslngen Walstr. 58-50, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3508 of 3546); Middelburg, Markt 61, tel. 3841; Goes, L. Vorststr. 63, tel. 2475 (b.g.g, adv. 2234); Oostburg. G. P. de Pauwstr. 9. tel. 20; Terneuzen, Brouwerijstraat 2; Zierlkzce. red. tel. 2425. adm. tel. 2094.
Mijlpaal in historie der zuiderburen
Streven naar betere betrekkingen
tassen Vlamingen en Walen
Gisteren heeft de kabinetsformateur Gaston Eyskens de samen
stelling van zijn nieuwe Belgische coalitieregering van rooms-ka-
tholieken en liberalen bekendgemaakt. Twaalf leden van het ka
binet zijn (r.-k.) christen-democraten en zeven behoren tot de li
berale partij. Het kabinet telt drie ministers meer dan het vori
ge (volledige r.-k.) kabinet.
Op dezelfde dag heeft minister Van Hemelrijck in een radio- en
televisietoespraak bekendgemaakt, dat (zoals was verwacht)
vertegenwoordigers van de drie grote politieke partijen in Bel
gië (christen-democraten, socialisten en liberalen) een pact had
den geparafeerd dat een eind maakte aan de schoolstrijd. Deze
laatste gebeurtenis is een mijlpaal in de geschiedenis van België.
„Kracht-
verspillende
twisten voorbij"
Meer dan een eeuw zijn de Belgen
over de schoolkwestie verdeeld ge
weest en hebben zij elkaar, dikwijls
vinnig, bestreden. Door gemeenschap
pelijke inspanning van mensen van
goeden wille is het tijdperk van
krachtverspillende twisten nu echter
voorbij, zo verklaarde minister Van
Hemelrijck.
Voortaan zullen alle ouders op gelijke
voet staan bij de keus van de school
opleiding voor hun kinderen. Het
middelbaar onderwijs wordt koste
loos; dit geldt zowel voor het open
bare als voor het bijzondere. Een
stelsel van beurzen zal begaafde, leer
lingen in staat stellen, liun studies
aan de universiteit voort te zetten.
Voorts verzekert het school pact aan
het onderwijspersoneel gelijkheid, on
geacht de school waaraan het werk
zaam is.
Premier Eyskens verklaarde don
derdag, toen hij de samenstelling
van zijn regering bekendmaakte
onder meer, dat nij bij het verle
nen van sommige bevoegdheden
aan bepaalde ministers van welbe
paalde* bedoelingen is uitgegaan.
Krakeel
Nederland zit met een kabinet,
waarvan de grondslag is komen
te vervallen. Dat heeft de frac
tievoorzitter van de P.v.d.A. in de
Tweede Kamer, mr. J. A. Burger
verklaard op een kadervergadering
van zijn partij. Enkele dagen te vo
ren had hij in de Tweede Kamer ge
zegd, dat „de betekenis van het re
geringsprogram nihil was gewor
den".
Deze sombere uitlatingen over onze
Nederlandse regering en haar pro
gram hebben nogal sterk de aandacht
getrokken in de pers. Zij gaven aan
leiding tot beschouwingen in dag- en
weekbladen over de zwakte van het
huidige ministerie Drees, dat eigen
lijk alleen maar een kabinet van
zaakwaarnemers zou zijn en dat ze
ker in 1960 door e^n krachtiger ka
binet vervangen zal worden.
Waarom was mr. Burger zo ont
stemd? Omdat de Tweede Ka
mer een amendement-Biewen-
ga (a.r.) aannam, waarbij de prijs-
beheersing voor landbouwgronden
wordt beperkt tot 1963. De regering
wilde een wet voor een .blijvende
prijsbeheersing, dus ook n& 1963. Het
plan daartoe was reeds in 1956 be
sproken door mr. Burger tijdens de
vorming van het huidige kabinet
Drees. Daarvan is toen ook melding
gemaakt in het regeringsprogram.
Door thans de motie Biewenga in de
Tweede Kamer te aanvaarden heb
ben de K.V.P. en de A.R. zich eniger
mate afgewend van dat regerings
program anno 1956. Leest men echter
wat in dat regeringsprogram, dan
stuit men weliswaar op de zin „blij
vende voorzieningen dienen te wor
den getroffen tot prijsbeheersing der
landbouwgronden" maar dan wordt
ook verteld „dat de regeringsplannen
flexibel zijn, zodat men niet met ze
kerheid kan zeggen wat in de ko
mende jaren kan worden verwezen
lijkt."
Een nogal vaag en bewegelijk pro
gram dus, en zeker geen pro
gram, dat een vaste grondslag
vormde. Wanneer het Kamerlid Bie
wenga voorstelt de prijsbeheersing
voor landbouwgronden tot 1963 tc
verlengen, opdat dan nog eens beke
ken kan worden of men met die
prijsbeheersing wel wil voortgaan,
past dat eigenlijk volkomen in het
„flexibele" karakter van de rege
ringsplannen en het ls weinig begrij
pelijk waarom de heer Burger zo
boos is over die onschuldige motie
Biewenga. De minister van landbouw,
ir. Vondeling, heeft het niet nodig
geacht de motie onaanvaardbaar te
verklaren en nog veel minder heeft
hij met aftreden gedreigd. Hij re
geert rustig voort en dat doet ook
(Zie slot pag. 3 kol. 1)
Zo hoopt hij dat het nieuwe minis
terie van culturele zaken een ver
nieuwing in de betrekkingen tus
sen Vlamingen en Walen zal kun
nen inluiden, vooral op het gebied
van de moeiEjke vraagstukken
als de taalkwesties. Eyskens hoop
te. dat dit ministerie zal kunnen
bijdragen aan de ontplooiing van
de twee nationale Belgische cul
turen op volkomen gelijke voet.
Van de economische en sociale vraag
stukken noemde hij de kwestie van
de kolenoverschotten. Het probleem
van de mijnen wordt een ramp, aldus
Eyskens. Men kan geen mijnen slui
ten zonder alle nodige maatregelen
te nemen voor tewerkstelling van de
ontslagen mijnwerkers. De minister
van arbeid wacht dan ook een be
langrijke taak voor het te werk stel
len van de ontslagen mijnwerkers
len en herklasseren van de arbeiders
der onrendabele mijnen en de strijd
tegen de werkloosheid in het alge
meen.
Beëdigd
l)e regering, die negen Vlamingen
telt, zes Walen en vier Brusselaars
van wie drie Franssprekenden
is donderdagavond door koning Bou-
dewijn beëdigd. -
GASTON EYSKENS
meer verzoeningsplannen
De portefeuilles zijn als volgt ver-
Minister-president: Gaston Eyskens
(r.-k.); vice-premier; Albert Lilar
(lib.); financiën; Jean van Houtte
(r.-k.); landbouw; Albert de
Vleeschauwer (r.-k.); buitenlandse
zaken: Pierre Wigny (r.-k.); ver
bindingen: P. W. Segers (r.-k.); Kon
go en Roeanda-Oeroendi: Van Hemel
rijck (r.-k.); arbeid: Oscar Behogne
ir.-k.); maatschappelijke zorg: L.
Servais (r.-k.); gezondheidszorg: P.
Meyers (r.-k,); defensie: Arthur Gil-
son (r.-k.); middenstand: P. van den
Boeynants (r.-k.); binnenlandse za
ken: René Lefèbvre (lib.); openbare
werken: Omer Vanaudenhove (lib.);
justitie: L. Merchiers (lib.); economi
sche zaken: J. van den Schueren
(lib.); culturele zaken: Pierre Har
mei (r.-k.); onderwijs: Chailes Mou-
reaux (lib.); buitenlandsé handel:
Jacques van Offelen (lib.).
If ...verricht de burgemeester
van Rotterdam, mr. G. E. van
Walsum, in het Bouwcentrum n
H de opening van een gedurende
vijf maanden te bezichtigen
tentoonstelling „Europoort
f§ een schakel", welke de stich-
ting Bouwcentrum inricht ter j
gelegenheid van het negende
lustrum der Nederlandse Eco-
nomische Hogeschool, in sa-
menwerking met deze school; n
Ej ...is het 350 jaar geleden, dat
jf Adolf van Nassau de Jonge
H (derde zoon van Jan II van =f
Nassau-Siegen en Magdalena,
H gravin van Waldeck-Wildunge)
in Nederlandse dienst op een
H veldtocht van Nijmegen naar
l Luxemburg bij Kanten snefi- s
velde en vervolgens op 23 no- ff
vember te Nijmegen wérd be- n
I |f graven;
j§ ...viert de Indische natuurkun- §f
dige en nobelprijswinnaar Sii M
Chandrasekhai-a V. Raman,
M wiens ontdekking van het naar
H hem genoemde „Raman-effect"
een nieuw hoofdstuk betekende
if in de spectroscopie, te
H lore zijn 70e verjaardag.
iliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Vrouwenmoordenaar in
Oostenrijk gearresteerd
In de flatwoning van de vijftigjari
ge Oostenrijkse handelsreiziger Max
Gulfer, die op verdenking van moord
is gearresteerd, zijn bezittingen aan
getroffen van tenminste elf vrou
wen, wier lijken in het afgelopen
half jaar werden gevonden of die
als vermist werden opgegeven.
Gulfer, die reeds de „Blauwbaard
van Oostenrijk" wordt genoemd,
werd gearresteerd op verdenking
van moord op de 47-jarige Maria
Robas.
De in zijn woning aangetroffen goe
deren van gedode of vermiste vrou
wen omvatten dameskleding, hand
tassen, radiotoestellen, elektrische ap
paraten.
De Oostenrijkse politie heeft vele
brieven, die tussen Gulfer en de vrou
wen die hij vermoedelijk vermoord
heeft, werden gewisseld aangetroffen.
Hij was met vele van haar door mid
del van huwelijksadvertenties in aan
raking gekomen.
Het hoofdbureau van politie te We
nen heeft donderdagavond meege
deeld, dat Max Gufler heeft bekend
dric^v rouwen tc hebben gedood.
Dvi>r vrouwen waren de 47-jarige
Maria Robas, de 44-jarige Josephine
Kammleitner en de 44-jarige Juliane
Nass.
ft De voormalige Britse filmmagnaat
Mark Ostrer ls te Londen overleden. In
1941 had hij de „Gaumont-Britisb pic-
ture Corporation" die hij met zijn broers
sldore en Maurice had opgebouwd en
die 350 bioscopen en theaters omvatte,
oor dertien miljoen pond aan de organi-
atie-Rank verkocht.
PREDIKAAT KONINKLIJK VERLEEND
Donderdagochtend, is de 900.000ste
telefoonaansluiting van Nederland te
Rotterdam officieel in dienst gesteld
ten huize van de familie A. C. Post
aan de Bergse Linker Rottekade. De
ze foto laat zienhoe de heer Post
het eerste gesprek voerde in het bij
zijn van zijn vrouw en de twaalfja
rige zoon Erik. Het was een gratis
gesprek dat mocht worden gevoerd
met de veertienjarige zoon Jan in het
sanatorium Zonneglorenin Soest.
Stichting te danken
aan prof. Donders
Donderdagmiddag heeft dc Koningin
in grootauditorium der rijksuniversi
teit te Utrecht de herdenking van het
100-jarig bestaan van het Nederlands
gasthuis voor behoeftige en minver
mogende ooglijders bijgewoond.
Onder de aanwezigen bevonden zich
vele vooraanstaande figuren uit de
Utrechtse universiteitswereld en enke
le van Europa's grootste geleerden op
het gebied van de oogheelkunde.
STORM VERHINDERT REDDING
Landingsbaan voor
vliegtuigen weggedreven
Radioberichten maken melding
van 21 Amerikanen, die geïso
leerd zijn op een ijsschots in de
Noordelijke IJszee, aldus is don
derdag uit New York gemeld.
Door een hevige storm is het
nog niet mogelijk de mensen te
redden.
De mannen behoren deels tot een
groep geleerden, die waarnemingen
verrichten in het kader van het In
ternationale -Geofysische Jaar, en
deels tot het personeel van de Ameri
kaanse luchtmacht. Zij kwamen in
de moeilijke positie doordat de grote
re schots, waarop zij werkzaam wa
ren, is gebroken.
De landingsbaan voor vliegtuigen be
vindt zich op een ander stuk, dat on
geveer twee kilometer van de ijs
schots niet de mannen verwijderd is.
Volgens de laatste mededelingen be
vind de schots met de waarnemings
post en de landingsbaan zich op 1600
kilometer ten nooi-doosten van Bar
row in Alaska en 1000 kilometer ten
noordwesten van Thuele op Groen
land.
FINANCIEEL VOLDOENDE PERSPECTIEF
Geen zand over vondst
bij Baarland
In het begin van dit jaar wer
den bij Baarland de fundamen
ten van kasteel „Hellenburg"
tijdens lierverkavelingswerk-
7,aam heden blootgelegd
Aanvankelijk werd in oud
heidkundige kringen gevreesd,
dat door gebrek aan fi
nanciële middelen deze architec-
tuur-liistorisch belangrijke
vondst weer met zand en klei
zou moeten worden overdekt...
Zonder tegenslag zal het tegen
deel waar worden: er bestaan
plannen om tot conservering
van de fundamenten over te
gaan. De resten van „Hellen
burg" zullen hierdoor voor het
publiek nog aantrekkelijker
worden, dan ze reeds zijn.
Eris thans voldoende perspectief, dat
het hiervoor benodigde bedrag
beschikbaar zal komen. Het
voorlopige bestuur van een in het le
ven te roepen stichting „De Hellen
burg" heeft besloten de grond, waar
in de funderingen liggen, aan te ko
pen.
Het ligt in de bedoeling de gracht
verder uit te diepen en te verbre
den tot zeven meter. Met uit de
gracht komende losse stenen voor
zover die nog bruikbaar zijn, zui
den de funderingen zo ver worden
opgehoogd ais nodig is om een
duidelijk inzicht in (ie plattegrond
van het kasteel te krijgen.
Toen dit voorjaar de resten van het
veertiende eeuwse kasteel werden
blootgelegd, voelde de gemeente
Baarland weinig voor de instandhou
ding van de kasteelresten: in de raad
werd een voorstel om medewerking
te verlenen aan een eventuele in
standhouding van de funderingen met
vijf tegen twee stemmen verworpen.
In Baarland zat het kasteelminnende
deel van de bevolking echter niet
stil: er werd een comité gevormd.
Intussen richtte de herverkavclings-
commissie zich in een schrijven tot
allerlei oudheidkundige instellingen.
Hierin verklaarde de Herverkave
lingscommissie zich bereid de grond
met de Hellenburg-fundamenten aan
de agrarische bestemming te onttrek
ken en toe te wijzen aan een even
tueel te vormen stichting.
V ergaderingen
Op initiatief van de stichting
„Zeeuwsch Landschap" werd toen in
juni jl. een vergadering belegd. Deze
en nog andere vergaderingen, waarbij
onder meer aanwezig waren dr. W.
S. Unger, secretaris van 't Zeeuwsch
Genootschap der Wetenschappen en
vertegenwoordiger van de Kon. Ned.
Oudheidkundige Bond, de burge
meester van Baarland, de heer W. M.
van Liere, J. H. E. Baron van Nagell
vertegenwoordiger van de Kastelen
stichting, mr. J. de Vries van het pro
vinciaal bestuur en de heer G. W.
Oskamp, directeur van de Prov. V.V.
V., hebben ertoe geleid, dat besloten
is een stichting „De Hellenburg" in
het leven te roepen, aan wie de grond
kan worden toegewezen en die de ver.
dere zorg voor de Hellenburg op zich
neemt. Tijdens deze vergaderingen
was men het er over eens, dat de fun
deringen van het kasteel behouden
moesten blijven.
Uit naam van de belangstellenden
zal men om subsidie aan kloppen
bij rijk, provincie en particulieren.
Er zijn reeds enkele toezeggingen
gedaan, zodat de te vormen stich
ting reeds over enkele duizenden
guldens kan beschikken.
Voldoende middelen om de blootge
legde funderingen van de „Hellen
burg" te kunnen conserveren.
In het gevormde voorlopige bestuur
hebben onder meer zitting mr. Th.
Lebret, de secretaris van de Stichting
„Het Zeeuwsche Landschap", de heer
A. I. van Rooijen uit Baarland, jhr.
L. E. D. S. van Bönninghauaen tot
Herinckhave, burgemeester van Ter-
heyden en de heer J. den Hoed, con
servator van het stedelijk museum te
Vlissingen. Voorts zullen hierin ver
tegenwoordigers van de Nederlandse
Kastelen Stichting en vermoedelijk
ook een vertegenwoordiger van het
provinciaal bestuur zitting nemen.
Als technisch adviseurs zullen optre
den de heren J. Renaud, conservator
van de Rijksdienst voor Oudheidkun
dig Bodemonderzoek en G. Wisse van
de Rijksdienst voor Monumentenzorg.
Zo zal de Rijksdienst voor Oudheid
kundig Bodemonderzoek richtlijnen
verstrekken voor het aanbrengen van
(Zie slot pag. 2 kol. 3)
Prof. dr. H. J. M. Weve, oud-genees-
heér-directeur van het ooglijdersgast-
huis gaf een historisch overzicht van
de 'ontwikkeling van het gasthuis in
de afgelopen eeuw. Hij verklaarde,
dat het gasthuis niet reeds in 1858 ge
sticht zou zijn, als prof. Donders zich
niet tot de oogheelkunde aangetrok
ken had gevoeld.
Dit was, volgens prof. Weve, te dan
ken aan de studiereis die Donders in
1851 naar Londen maakte, aan de uit
vinding van de oogspiegel door Von
Helmholtz en aan het feit, dat het ma
gere inkomen dat het buitengewoon
hoogleraarschap Donders opleverde,
hem noopte het befaamde leerboek
der oogheelkunde van Ruet te verta
len, Ook de ontdekking van het me
chanisme van de accommodatie door
•de jonge Groninger arts dr. Cramer in
1851, speelde bij dit alles een grote
rol.
Bij de oprichting van het ooglijders-
gasthuis was er in Nederland op oog
heelkundig gebied een achterstand,
aldus prof. Weve. In universiteits
steden als Göttingen, Wenen, Leipzig,
München, Berijn, Freiburg, en Hei
delberg bestonden reeds vele jaren
oogheelkundige klinieken. Maar het
zeer ruim en royaal opgezette gast
huis in Utreoht heeft de verdere ont
wikkeling van de oogheelkunde in
Nederland, volgens prof. Weve, mo
gelijk gemaakt.
Dat het tegenwoordig een zeer goe
de naam heeft, blijkt wel uit de uit
spraak van de beroemde Ameri
kaanse oogheelkundige prof. Alan
Woods uit Baltimore, die het gast
huis onlangs „een ultra-modern
research hospital" noemde.
De Koningin heeft aan het gasthuis
ter gelegenheid van het jubileum
het predikaat „koninklijk" verleend.
De vorstin bij het betreden van de
aula in het Academiegebouw van de
Rijksuniversiteit te Utrecht.
Aanslag op Algerijnse leider
in Duitsland
De leider van de Algerijnse nationa
listen in West-Duitsland, Ameziane
Ait Ahcene, is gisteren, terwijl hij
naar de Tunesische ambassade te
Bad Godesberg bij Bonn reed. uit een
andere auto beschoten. Hij werd
ernstig gewond.
Een Algerijnse studente, die bij hem
in de wagen zat, bleef ongedeerd.
De Algerijnse nationalisten in Bonn
hebben geen officieel contact met de
Westduit.se regering.
VERANDERLIJKE BEWOLKING
Veranderlijke bewolking en hier en
daar mist, maar geen regen van be
tekenis. Weinig wind en ongeveer de
zelfde temperaturen als gisteren.
ZON EN MAAN
8 november
Zon op 7.45 onder 17.01
Maan op 3.46 onder 15.36
