PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
DEMOCRATEN BEHALEN GROTE ZEGE
Eisenhower: Verlies
niet te verklaren
Nieuwe zwavelzuurfabriek te Sas
van Gent is reeds in gebruik
BILT
FRANSEN VOLGEN REBELLEN OP
TUNESISCH GEBIED
De uitslag
STIJGING RIJSTPRIJS LEIDDE
TOT RUMOER IN INDONESIË
201e jaargang - no. 262
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: P. v. d. Velde en P. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week; 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Donderdag 6 nov. 1958
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mim. Minim, p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (mai. 8 regels)
23 cent p. regel met een minimum
van 1.—. „Brieven of adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bureaus: Vlisslngen Walstr. 58-60. tel. 2355 4 lijnen Cb.g.g. 3508 of 3546); Middelburg, Markt 51, tel. 3841; Goes, L. Vorststr. 63, tel. 2475 (b.g.g. adv. 2234); Oostburg. G. F. de Pauwstr. 9. tel. 20; Temeuzen. Brouwerijstraat 2; Zierikzee. red. tel. 2425. adm. tel. 2QH.
Bij verkiezingen in Verenigde Staten
De Amerikaanse Democratische Partij heeft in de verkiezingen,
waarbij alle zetels van het Huis van Afgevaardigden en een der
de van die in de Senaat alsmede een aantal gouverneursposten
op het spel stonden, een overweldigende meerderheid behaald.
Amerika's (Republikeinse) president Dwight D. Eisenhower
heeft gisteren op zijn wekelijkse persconferentie gezegd, niet te
kunnen verklaren waarom de Republikeinen een dergelijke ne
derlaag over de gehele linie leden, maar hij wilde de verklaring
van vice-president Richard Nixon, dat de Republikeinen reeds nu
voor de presidentsverkiezingen van 1960 moeten vechten wil
het hun niet slecht vergaan, onderschrijven. Hij zei dat geen ver
andering zal komen in de grondslagen van de Amerikaanse bui
tenlandse politiek. Adlai Stevenson, de Democratische kandi
daat die in 1952 en 1956 door president Eisenhower werd versla
gen, gaf als commentaar, dat het volk de Democraten een man
daat heeft gegeven om „het land het leiderschap te verschaffen
dat het in een gevaarlijke tijd nodig zal hebben". Hij voorspelde
dat de Democraten nu meer invloed op het vaststellen van de
buitenlandse politiek zullen hebben dan in het verleden.
Democratische fractie
sterkste sinds de jaren dertig
De grote politieke verschuivingen van
deze verkiezingen heeft de Democra
ten de sterkste overheersing over het
Congres gegeven sedert Roosevelts
New Deal uit de dertiger jaren. Pre
sident Eisenhower werd woensdag de
eerste Amerikaanse president in de
geschiedenis die tot driemaal toe
met een Congres moet werken waar
in de oppositiepartij de sterkste was
en is. De samenstelling van de Senaat
toont de grootste Democratische
meerderheid sedert 1940, toen er 65
Democratische senatoren waren. In
dat. jaar werd Roosevelt voor de der
de maal president. De verhoudingen
in het Huis vau Afgevaardigden to
nen de grootste Democratische meer
derheid sedert 193G, toen de partij
333 zetels bezette. In 1940 telde men
267 zetels.
Republikeins lichtpunt
De Democraten zijn van mening, dat
de economische teruggang een grote
factor voor hun overwinning was,
hoewel de verkiezingen niet om dui
delijk omlijnde kwesties werden ge
voerd. Plaatselijke vraagstukken en
persoonlijkheden speelden de voor
naamste rol in de campagnes.
Een dezer persoonlijkheden heeft
gezorgd voor het' enige lichtpunt
voor de Republikeinen bij deze
verkiezingen: de overwinning van
Nelson Rockefeller, de vijftigjari-
Se kleinzoon van de oliekoning
ohn D. Rockefeller, op de Demo
cratische miljonair Averell Harri-
man in de strijd om het gouver
neurschap van de staat New-York.
Al gauw gaf Harriman, die thans
gouverneur is, zijn verlies toe, waar
bij hij tegelijk Rockefeller geluk
wenste. Rockefeller wordt door zijn
verkiezing in een sterke positie ge
plaatst voor het dingen naar de Re
publikeinse kandidatuur voor het pre
sidentschap in 1960, als hij die zou
wensen. Tot dusver scheen het of
vice-president Nixon de enige Repu
blikeinse gegadigde zou zijn.
In de staat Vermont werd voor het
eerst sinds 1854 een Democraat naar
het congres afgevaardigd.
Kansen verkeken
Een belangrijke persoonlijke
kwestie speelde zich af in Califor
nië, waar de bekende Republi
keinse senator Knowland, die er
kandidaat was voor het gouver
neurschap, werd verslagen. De De-
dat van alle Amerikaanse staten
de grootste bevolkingsaanwas
heeft en bijgevolg ook de snelst
groeiende politieke invloed. Voor
Knowland betekent de nederlaag
de vernietiging van zijn kansen
om in 1960 als Republikeins kan
didaat voor het presidentschap op
te treden. Calïfornië is de thuis-
staat van vice-president Nixon.
Goedgemutst
President Eisenhower zei gisteren
geen moeilijkheden te verwachten nu
de Democraten hnn meerderheid in
beide Huizen overgroot hebben. Hij
zei altijd al met een door de democra
ten beheerst congres gehandeld te
hebben op een manier die hij het best
voor het land achtte. Ondanks de ne
derlaag van zijn partij was de presi
dent naar het scheen in een uitste
kend humeur.
MORTIERVUUR BIJ SAKIET SIDI JOESSEF
Krachtig protest bij
ambassade te Tunis
Huis van Afgevaardigden
Hier zijn de Amerikaanse verkie
zingsuitslagen, voor zover ze van
nacht bekend waren voor het
Huis van Afgevaardigden, waar
thans 235 Democraten en 200 Re
publikeinen zitting hebben, waren
279 Demoeraten en 151 Republi
keinen gekozen.
In twee districten, waar de uit
slag nog niet volledig bekend was,
hadden de Democraten een voor
sprong, in twee andere de Repu
blikeinen. In Little Rock was een
Onafhankelijke gekozen.
Senaat
De Amerikaanse senaat zal als
volgt worden samengesteld 62
(thans 49) Democraten en 34
(thans 47) Republikeinen. Er moe
ten nog twee senatoren door Alas
ka worden aangewezen.
Bij de verkiezingen zijn 26 Demo
craten en acht Republikeinen ge
kozen.
De Democraten wonnen dertien
zetels, namelijk voor de staten
Californië, Connecticut, Indiana,
Maine, Michigan, Minnesota, Ne
vada, New Jersey, Ohio, Utah en
Wyoming één en voor West-Vir
ginia twee.
Gouverneurs
Toen de uitslag van de verkiezin
gen voor gouverneurs nog in één
staat, Nebraska, onbekend was,
hadden de Democraten 24 en de
Republikeinen acht gouverneurs
plaatsen. Hieronder is begrepen
de staat Maine, waar reeds op 8
september werd gestemd.
In acht staten veroverde een De
mocraat de gouverneursplaats op
een Republikein, ih vier vervangt
een Republikein een Democraat.
De thans onder een Democrati
sche gouverneur gekomen staten
zijn; Californië, Maryland, Neva
da, New Mexico, Ohio, Züid-Da-
kota, Wisconsin en Wyoming. De
thans onder een Republikeinse
gouverneur gekomen staten zijn
Arizona, New York, Oregon en
Rhode Island.
Op 25 november zal in Alaska een
gouverneur worden gekozen.
Vaii Tunesische zijde is gisteravond
medegedeeld, dat Franse strijdkrach
ten ter sterkte van naar schatting
twee regimenten en ondersteund door
tanks Tunesïsch grondgebied waren
binnengedrongen in het gebied van
Boe Dsjaber. Dit zou zijn gebeurd bij
- v;de achtervolging van Algerijnse op-
mocraat Edmund Brown wordt de ato„dclincen. dI Tunesische minister
nieuwe gouverneur van Califorme. ti„n«„iaodse zaken Mokkadem,
heeft woensdagavond krachtig bij de
Verstekelingen verheugd
over beslissing
De 87 Indonesische verstekelingen,
aan wie door de Nederlandse rege
ring toelating in Nederland was ge-
vielgerd, doch die thans vergunning
hebben gekregen zich in Nederlands
Nieuw-Guinea te vestigen, kregen
j gisteren van deze beslissing telegra-
fisch bericht aan boord van de „Jo-
han van Oldenbarnevëlt", die op het
ogenblik in de haven van Melbourne
ligt.
De verstekelingen waren uitermate
verheugd over de nieuwe wending,
die hun lot heeft gekregen, en ston
den juichend op het dek van het Ne
derlandse schip. Het is nog niet be
kend waar zij van boord zullen gaan.
Het van bevriende zijde in Nederland
afkomstige telegram met het heuglij
ke nieuws werd op de „Johan van Ol-
denbarnevelt" een half uur voor de
aankomst in Melbourne ontvangen.
Het werd aan de verstekelingen voor
gelezen door hun geestelijke verzor
ger, pastoor T. Homan, die zich gedu
rende de reis over hen had ontfermd.
Alle 37 verklaarden naar Nederlands
Nieuw Guinea te willen gaan, doch te
zullen blijven vechten voor toelating
in Nederland.
Franse ambassade geprotesteerd te
gen „de schending van nationaal
grondgebied door Franse landstrijd
krachten", aldus werd te Tunis ver
nomen.
Het Tunesische ministerie van
voorlichting heeft meegedeeld, dat
er door Frans mortiervuur in Tu
nesische legerkampen bij Sakiet
Sidi Joessef dinsdagavond een Tu
nesiër is gesneuveld en een ge
wond. De grensschending door
Franse troepen zou gisteren zijn
gebeurd en volgens de laatste be
richten zouden de Fransen tot drie
kilometer op Tunesisch grondge
bied zijn doorgedrongen. De Fran
se troepen, die werden gesteund
door mortiervuur en 42 tanks,
waren verscheidene dorpen bin
nengedrongen, waar zij huiszoe
kingen hadden verricht, aldus Tu
nesische zegslieden. In februari
van dit jaar was Sakiet Sidi Joes
sef het toneel van een Frans bom
bardement.
Woensdagochtend, heerste er ten huize
van de familie Wagenveld te Rotter
dam een nerveuze spanning. De fa
milie verwachtte n.l. een telefoontje
van haar dochter mevrouw Zeven-
hergen, de honderdduizendste immi
grante in Australië, dat als ge
schenk werd aangeboden door de
Australische regering. V.l.n.r.: vader
moeder en broertje Dick opgewekt in
gesprek nadat het gesprek eindelijk
was doorgekomen
Eyskens mag Belgisch
kabinet formeren
Koning Boudewijn van België heeft
woensdag na het gebruikelijke over
leg met de drie grote Belgische poli
tieke partijen rooms-katholieken,
socialisten en liberalen de aftre
dende premier Gaston Eyskens ver
zocht een nieuwe regering te vormen.
Eyskens had dinsdag het ontslag van
zijn homogene r.-k. minderheidsrege
ring aan de koning aangeboden. Hij
is van plan een coalitiekabinet van
rooms-katholieken en liberalen te vor
men, dat over een meerderheid in de
Kamér van Volksvertegenwoordigers
kan steunen.
BESLUIT WAS NIET UIT TE VOEREN
Regering zwicht voorlopig
wordt rijst niet duurder
De plaatsvervangend premier van
Indonesië, Hardi, heeft woensdag
avond in 't parlement medegedeeld^
dat de regering haar besluit om de
prijs van. importrijst met 50 procent
te verhogen, had „bevroren". Duide
lijk werd gemaakt dat de oude prijs
van 3,5 rp. per kg. zou worden ge
handhaafd.
Dit besluit werd genomen nadat de
militaire commandant van Oost-Java,
kolonel Sarbini, had bekendgemaakt,
President Eisenhower was goed ge
stemd toen hij zijn stembiljet in de
bus stopte te Gettysburg waar zijn
boerderij staat. Gisteren op zijn pers
conferentie te Washington belaagde
■men hem met vragen over de oorza
ken van de indrukwekkende neder
laag die zijn Republikeinse partij
heeft geleden. De president koii daar
voor geen verklaring noemen, maar
was nog even goed gestemd en voorts
vol moed dat hij het met de grote
Democratische meerderheid in het
Congres wel zal klaren.
Verdrag Euratom-V.S. wordt
in Brussel ondertekend
Het akkoord tot samenwerking op
het gebied der kernenergie tussen
Euratom en de Verenigde Staten van
Amerika zal op zaterdag 8 november
in Brussel worden ondertekend.
HUIS VAN AFGEVAARDIGDEN IN V.S. GEKOZEN
Deze afbeelding laat zien, hoe de i den tot aan de verkiezingen van deze
krachtsverhoudingen van Democra-1 week.
ten en Republikeinen zich ontwikkel
„WARMSTE PLEKJE" VAN HEEL ZEELAND
Als sluitstuk van na-oorlogse
uitbreiding en vernieuwing
De spitse, kanarie-gele „heuvels", die even buiten Sas van Gent langs de
weg naar de Belgische plaats Zelzate oprijzen, passen beslist niet in het
Zeeuws-Vlaamse landschap.... Daarvoor zijn deze „heuvels" van een te
bijzondere samenstelling: bijna 10.000 ton hel-gele, ruwe zwavel. De
schreeuwerige kleur van die compacte massa trekt als een sterke magneet
de blikken van iedere voorbijganger, van voetganger tot automobilist. En
daarmee wordt ieders belangstelling dan tegelijkertijd gericht op een
nieuw bedrijf, dat daar even buiten Sas van Gent is ontstaan. Want ach
ter al die gladde, gele „heuvels" torent een samenstel van bijna meters
dikke buizen, ketels, tanks en droog- cn absorbietorens op. Al die buizen,
ketels, tanks en torens vormen de nieuwe zwavelzuurfabriek van een
naamloze vennootschap met een bijzonder weidse naam: de N.V. Nieuwe
Nederlandse Maatschappij tot Vervaardiging van Spiegelglas, Glazen
Voorwerpen en Chemische Produkten.
Ditmaal komen de „chemische pro
dukten" dus vooral in de belangstel
ling, want op vrijdag 14 november
zal de commissaris der koningin in
Zeeland, jhr. mr. A. F. C. de Casem-
broot de nieuwe installatie officieel
ingebruik stellen.
De bedrijfsleiding beschouwt het
gereedkomen van de nieuwe zwa
velzuurfabriek als het sluitstuk
van de na-oorlogse vernieuwingen.
En er is na de bevrijding heel wat
vernieuwd;.... de N.V. heeft in bei
de afdelingen (spiegelglas- en fos-
faatfabriek) na de oorlog negen
miljoen gulden geïnvesteerd, een
bedrag, dat voornamelijk werd
besteed voor uitbreiding eu verbe
tering van de chemische afdeling.
Het uittrekken van dit bedrag was
ook wel nodig, want de bedrijven la
gen er na de bevrijding opvallend
verwaarloosd bij. Verbazingwekkend
was dat allerminst. Er was immers
de laatste oorlogsjaren helemaal niet
meer in gewerkt, van onderhoud was
geen sprake, enkele bommen troffen
de gebouwen, en uit België opruk
kende Canadezen trokken over het
terrein schietend in de richting van
Sas van Gent. Er lag dan ook zowel
in de spiegelglasfabriek, die al in
1904 opgericht was, als in de chemi
sche fabriek, die in 1919 begon te
draaien, heel wat op herstel te wach
ten.
Korrelen
Vreemd was het daarom niet, dat de
fabricage pas in 1947 weer op gang
kwam. En al direct werden moderne
re opvattingen in het bedrijf toege
past. Zo werd de superfosfaatfabri-
cage vernieuwd en later ging men er
ook toe over de superfosfaat kunst
mest te korrelen, waarmee de
landbouw werd gediend, want super
fosfaat kan nu eenmaal gemakkelij
ker in korrelvorm dan als poeder uit
gestrooid worden.
Reeds voordat deze nieuwe zwavel
zuurfabriek gereed was, werd ook het
gehele transportsysteem ingrijpend
gereorganiseerd. De hangbaan met
hangende transportbakken, die in
1914 tot één van de modernste tran
sportsystemen gerekend mocht wor
den, moest nu verdwijnen. En dus
werd deze bijna 6 kilometer lange
hangbaan gesloopt.... Daarvoor in de
plaats zijn nu gekomen; lopende ban
den, Jaeobsladders, vrachtauto's,
elevators en mechanische schoppen.
Weinig mankracht
Al eerder was ook een installatie in
gebruik genomen voor het maken
van fosforzuur, waaruit weer dubbel-
superfosfaat in korrels sterk ge-
(Zie slot peg. 2 kol. 1
dat hij het besluit van de minister
van handel, Rachmat Muljoseno, be
treffende verhoging van de rijstprijs
niet kon uitvoeren.
Hij maakte dit bekend in een decreet
dat hij in Soerabaja uitgaf in zijn hoe
danigheid van regionaal bestuurder
tijdens de staat van oorlog.
Het besluit was genomen teneinde de
veiligheid en rust in de provincie te
handhaven.
Sarbini maakte verder bekend, dat
hij ook niet twee andere opdrachten
van Djakarta kon uitvoeren. De ene
betrof een vermindering van twintig
procent in de toewijzing van suiker
voor de bevolking van de provincie.
De andere zou voorzien in verschillen
de rijstprijzen voor regeringsambte
naren en voor de gewone bevolking.
Er was grote politieke beroering ont
staan na het regeringsbesluit om de
grossiersprijs van importrijst te ver
hogen.
De regering heeft gisteravond verder
beloofd de resolutie te bestuderen
van parlementsleden inzake herzie
ning van de overeenkomst met de
Sowjet-Unie voor aankopen van
200.000 ton rijst tegen een prijs die
100.000 pond sterling hoger zou zijn
dan wanneer deze hoeveelheid zou
worden gekocht van de Chinese Volks
republiek.
Jhr. van Lawick Pabst
van Nijevelt overleden
In Apeldoorn is op 56-jarige leeftijd
overleden kol. tit. b.d. jhr. D. J. A.
A. van Lawick van Pabst van Nije
velt, intendant van het koninklijk pa
leis en domein 't Loo en adjudant
i.b.d. van H. M. de Koningin.
Op 13 mei 1940 vergezelde hij konin
gin Wilhelmina als ordonnans-offi
cier naar Engeland.
De overledene was Commandeur in
de Huisorde van Oranje.
VERWACHT.
PLAATSELIJK ENIGE REGEN
Zwaar bewolkt met plaatselijk enige
regen. Matige tot krachtige en aan
de kust mogelijk harde zuidelijke
wind. Ongeveer dezelfde temperatu
ren als gisteren.
ZON EN MAAN
7 november
Zon op 7.44 onder 17.03
Maan op 2.27 onder 15.07,
