m mm
President Haagse rechtbank: Laat
37 verstekelingen op Nw. Guinea toe
Pauskroning vol van tradities
VLIEGTUIGWRAK NA 13 JAAR
IN NIEUW-GUINEA GEVONDEN
A
Wd
n
Russen willen controleposten
op hun gebied toestaan
DINSDAG 4 NOVEMBER 1958
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
KORT GEDING OVER TERUGZENDING
Schikkingsvoorstel door eisers
met sympathie ontvangen
(Van een speciale verslaggever
De president van de Haagse rechtbank, jhr. mr. C. Witsen Elias
heeft maandagmorgen bij de behandeling van het korte geding
tussen de 37 Indonesische verstekelingen en de staat der Neder
landen een schikking voorgesteld, in dien zin, dat de regering
de verstekelingen zal toelaten in Nederlands Nieuw-Guinea. Mr.
A. G. Maris, optredende namens de verstekelingen, verklaarde,
na ruggespraak met ir. Manoesama, die in de zaal aanwezig was,
dat zijn cliënten met sympathie staan tegenover het idee van
de president, onder voorwaarde, dat zij in Nederlands Nieuw-
Guinea vrije mensen zullen zijn. De president verzocht hierop de
vertegenwoordiger van de staat, mr. G. J. Scholten, op korte
termijn met de regering over zijn voorstel in overleg te treden
en hij bepaalde, dat het kort geding vandaag om kwart voor
elf zal worden voortgezet.
Jhr. mr. Witsen Elias wees er op, dat I publieke recht valt. Aan de hand van
de wet hem toestaat te trachten een I de parlementaire geschiedenis be-
toogde hij voorts, dat in 1951 bij
de behandeling van de wet tot na
dere regeling van het Nederlander
schap en het ingezetenschap, de
toenmalige regering in haar memo-
minnelijke schikking tussen de par
tijen te bereiken. In het midden la
tende de vraag waarom de 37 ver
stekelingen hun land hebben verla
ten, alsmede of zij al of niet een
binding hebben met Nederland, be
twijfelde hij wel of deze mensen
in Nederland ooit zouden aarden.
Zij zijn in Indonesië geboren en op
gevoed en de president achtte het
dubieus te zeggen, dat de 37 verste
kelingen hier ooit wortel zouden
schieten.
Is het niet beter, dat deze mensen
gaan naar een land, waar zij zich
beter thuis zullen voelen dan in Ne
derland? Hierbij dacht de president
aan Nederlands Nieuw-Guinea. Mr.
Witsen Elias merkte op, dat als de
regering hiertoe zou besluiten dit
niet "betekent dat nu voortaan iedere
verstekeling uit Indonesië het recht
zou hebben via Nederland in Neder
lands Nieuw-Guinea te worden toege
laten.
De president wees er verder op, dat
deze zaak grote ruchtbaarheid heeft
gekregen, een ruchtbaarheid, die
voor de 37 man wel eens ongunstige
tevolgen kan hebben. Er bestond
aarom volgens de president een bij
zondere reden om in deze zaak een
schikking te treffen.
Tevoren had mr. A. G. Maris ge
steld. dat de 37 .verstekelingen op
grond van artikel 24 van het
Unie-statuut recht hadden in Ne
derland te worden toegelaten
Naar de mening van mr. Maris
staan Indonesiërs en Nederlan
ders, wat de staatkundige er
burgerlijke rechten betreft, inge
volge dit artikel met elkaar ge
lijk
Deze burgerlijke vechten houden in,
aldus mr. Maris, ten eerste de vrij
heid van persoon en ten tweede de
vrijheid zich in Nederland te vesti
gen en zich daar vrij te bewegen.
Ten onrechte, zo betoogde mr. Ma-
ris, heeft de Nederlandse regering
de verstekelingen als vreemdelingen
beschouwd. Hier is door de regering
dus een onrechtmatige daad ge
pleegd. Mr. Maris gaf toe, dat de
consequentie van artikel 24 van het
Uniestatuut zou kunnen zijn, dat de
Nederlandse regering al de Indo
nesiërs in Nederland zou moeten
toelaten. Maar als dit zo is, dan kan
men het trage optreden van de Ne
derlandse regering slechts veroorde
len, omdat zij tot. nog toe in gebreke
is gebleven de nationale belangen te
beschermen, middels een nadere re
geling, zoals in artikel 24 mogelijk
is gemaakt. Mr. Maris wees er ver
der op.' dat de Nederlandse regering
steeds heeft aangenomen, dat de op
zegging van het Unie-statuut door
Indonesië onrechtmatig is en dat dus
het Unie-statuut nog steeds bestaat.
Hij noemde het tenslotte „miezerig"
van de Nederlandse regering om
deze 37 verstekelingen, nadat zij in
Nederland waren aangekomen, terug
te zenden.
I)eze mensen voelen zich bedrogen
en verraden. De grondfout is, dat de
Nederlandse regering niet inziet, dat
artikel 24 juist in het Unie-statuut
is opgenomen, omdat men de morele
rechten wilde erkennen van die In
donesiërs die altijd trouw zijn ge
weest aan Nederland en het Vorsten
huis.
Mr. Scholten het pleit voerende voor
de staat, ontkende, dat de Indone
siërs met Nederlanders gelijk zouden
staan. Hij was van oordeel, dat de
regeling van de toelating en de uit
zetting van de vreemdelingen niet
onder het burgerlijk, maar onder het
WAAKHOND. Mevr. Patricia Bar
rier uit Salisbury in Rhodesië lag
verstijfd van schrik in haar bed, toen
een inbreker haar slaapkamer plun
derde. Naast haar bed sliep Scampie,
de waakhond van mevrouw Barrier.
Zodra de inbreker was verdwenen
riep mevrouw Barrier om hulp. Een
politieagent hoorde haar en klopte
op de deur. Scampie sloeg aan en
beet de agent in het been.
OPSTOPPING. Een stier uit Texas
heeft het verkeer op het drukke Ma
dison Square en omgeving in New
York volledig in de war gestuurd.
Elmer zo heet de stier moest
optreden op een rodeo, maar hij liep
de. straat op. Elmer slaagde er zon
der veel moeite in het verkeer van
een paar huizenblokken die door bre
de verkeersaders worden begrensd,
vast te zetten. Hij werd tenslotte op
Texaanse wijze tot de prde geroepen:
een cowboy van de rodeo ving Elmer
met een lasso.
rie van antwoord aan de Eerste Ka
mer de opvatting huldigde, dat In
donesiërs vreemdelingen zijn.
De kritiek op de politiebewaking
aan boord van de „Johan van Ol-
denbarnevelt" wees mr. Scholten van
de hand. Deze politiemannen waren t
op verzoek van de kapitein aan de j
rederij afgestaan, omdat het hebben
van verstekelingen aan boord altijd
onaangenaam is voor de kapitein.
Dat de verstekelingen bij aankomst
in Indonesië gevaar zouden lopen,
kan de regering niet inzien. Waar
mr. Maris niet het asielrecht in het
geding had gebracht, zou mr. Schol
ten hier ook niet over spreken, maai
op een vraag van de president gaf
mr. Scholten toe, dat volgens de re
gering het Uniestatuut nog altijd
bindend is.
Mr. Scholten vond het onzin de
mensen weer naar Nederland te
rug te brengen en een nieuw on
derzoek in te stellen, omdat dit
een herhaling zou betekenen van
een onderzoek, waarbij ook reke
ning is gehouden met de belangen
van de betrokkenen. Aan het slot
wilde mr. Scholten opmerken, dat
er verschillende minderjarigen
onder de 37 verstekelingen zijn en
hij vroeg zich af of deze jongelie
den zonder wettelijke vertegen
woordigers kunnen procederen.
„MYSTERY VALLEY"
Overlevenden werden in
1945 na 7 weken gered
Bij het verder openleggen van de Ba-
liemvallei in Nederlands-Nieuw-Gni-
nea heeft een bestuurspatrouille op
de noordoostelijke helft van de grole
vallei de plaats bereikt, waar in 1945
een C-47 Dakota van de Amerikaanse
luchtmacht met 24 inzittenden te
pletter vloog. Men vond wrakstukken
van het vliegtuig en stoffelijke res
ten van slachtoffers.
Deze vondst roept herinneringen
wakker aan een voorval gedurende de
oorlog dat de tot vele beschouwingen
in de wereldpers aanleiding gaf en
waarvan zelfs een film werd uitge
bracht. In het bijzonder de stoutmoe
dige wijze waarop drie overlevenden
zijn gered heeft indertijd grote aan
dacht getrokken.
Toen het ongeval geschiedde, was
Hollandia reeds meer dan een jaar
door de Amerianen bezet. Regelmatig
werden boven de grote vallei oefen-
vluchten gemaakt, waarmee piloten
grondig werden geoefend met betrek
king tot terrein en weersomstandig
heden van centraal Nieuw-Guinea.
want de natuur vormde een even gro
te bedreiging als de Japanners. Oor
logscorrespondenten die deze vluchten
meemaakten, schreven romantische
verhalen over de „mystery vally",
die de naam kreeg van „Shangri La",
In Rome zijn de voorbereidingen voor
de feestelijke kroning van paus Jo
hannes XXIII in volle gang. De foto
toont het in gereedheid brengen van
het prachtige baldakijn, waaronder
de werkelijke kroning zal plaatsvin
den.
uit het bekende boek „Verloren hori
zon". waarin deze benaming werd ge
geven aan een verloren vallei in een
mystieke Tibetaanse wereld.
In mei 3945 stortte een der Ameri
kaanse transportvliegtuigen neer op
de palissaden van de vallciwanden en
ging in vlammen op. Aanvankelijk
overleefden 5 van de 24 inzittenden de
ramp, waaronder drie leden van het.
„Women's Army Corps". Binnen 24
uur stierven twee van de vrouwelijke
overlevenden, maar de derde, de vrou
welijke korporaal, Margaret Hastings
en twee servicemen hebben de ramp
overleefd, zij het dan ook, dat er bij
na zeven weken voorbij gingen vóór
zij konden worden opgehaald.
Als inleiding van de reddingswerk
zaamheden. die onder leiding van co
lonel Ray T. Elsmore stonden, werden
filippino's van de medische dienst in
dè omgeving van het vliegtuigwrak
per parachute neergelaten. De stoffe
lijke overschotten werden in de na
bijheid van het vliegtuigwrak aan de
aarde toevertrouwd voorzover dit mo
gelijk was. Amerikaanse parachutis
ten, die kort daarop in de grote val
lei de filippino's nasprongen, legden
op een 65 km afstand van de plaats
waar het Amerikaanse toestel veron
gelukte een klein vliegveld aan waar
op een zweefvliegtuig veilig zou kun
nen landen. Wanneer de weersom
standigheden dit maar even toelieten
Het Wereldgebeuren
Deze wanstaltige wortel wist ae neer
P. J. den Hollander uit Middelburg
gaaf in zijn volkstuintje uit de grond
te halen toen hijpeentjes aan het.
rooien teas. Het op een hand. com
pleet met duim en vier vingers, ge
lijkende gewas weegt 700 gram.
(Foto P.Z.C.).
Ex-president Mirza van
Pakistan op Schiphol
De gewezen president van Pakistan,
Iskander Mirza, stapte maandagmid
dag om half vier op Schiphol uit het
Tokio-toestel van de K.L.M. en is drie
kwartier later doorgevlogen met de
B.E.A. naar Londen. De ex-president
was vergezeld van zijn echtgenote.
Hij had telegrafisch medegedeeld
geen onderhoud aan persvertegen
woordigers toe te staan en een soort
gelijk telegram werd door hem aan
Londen gezonden.
Gedurende de korte wachttijd hebben
de heer en mevrouw Mirza zich op
charmante wijze onderhouden met de
vertegenwoordigers der beide lucht
vaartmaatschappijen.
werden voedsel en andere voorraden
neergelaten. Eindelijk kon het glij-
vliegtuig op het geïmproviseerde
vliegveld landen om redders en over
levenden op te halen. Het probleem
was dat vliegtuig weer in de lucht te
krijgen. Tenslotte is de glider met
een Dakota uit de vallei omhoog ge
trokken.
De operaties hebben in de wereld veel
aandacht gehad, maar de vliegtuig-
resten verdwenen in de regenbossen
en de graven der slachtoffers konden
niet bereikt worden. Totdat thans, na
ruim 13 jaar, Shangri-La haar geheim
heeft prijs gegeven.
Gereformeerden in P.v.d.A.
willen politieke ruimte
Belijdende leden uit verschillende ge
reformeerde kerken, levens lid van
de Partij van de Arbeid, zijn zater
dag te Utrecht bijeen geweest om
zich samen te beraden over hun posi
tie in kerk en partij.
Zij waren van mening, dat het nood
zakelijk is aan te dringen op eerlijk
heid in de politieke strijd en op een
waarlijk christelijke geest in de hou
ding van de kerk en van haar leden
onderling tegenover die leden die po
litiek een andere weg menen te moe
ten gaan dan de meerderheid in hun
kerk.
Voorts menen zij, dat er ook binnen
de gereformeerde kerken ruimte moet
zijn voor verschillende politieke over
tuiging en dat zowel de kerk in haar
verkondiging als de kerkelijke pers
zich verre dienen te houden van het
maken van enige vorm van propa
ganda voor een bepaalde politieke
partij.
Deense communisten
veroordelen voorzitter
Het twintigste congres van de Deen
se communistische partij heeft zon
dag te Kopenhagen niet slechts één
stem tegen een verklaring goedge
keurd waarin de „revisionistische nei
gingen" die zich sedert enige tijd in
de partij hebben geopenbaard worden
veroordeeld.
Deze verklaring is in hoofdzaak ge
richt tegen de partijleider Axel Lar-
sen, die door het centrale comité van
genoemde neigingen wordt beschul
digd. Larson heeft zondagavond mee
gedeeld, dat hij zijn functies opgeeft
Hij blijft echter parlementslid.
DRUKTE IN VATICAANSTAD
Duizenden meters
damast versieren
St. Pieters-basiliek
Er is de afgelopen dagen in Vati
caanstad met man en macht gewerkt
om de Sint-Pietersbasiliek een fees
telijke tooi te geven voor de plechtig
heid \an de kroning van paus Johan
nes de 23e welke vanochtend te half
negen aanvangt. F.r zijn drie tronen
opgericht. Eeii in de voorhal van de
basiliek, een in de Gregorinskapel en
een in de absis, waarop de paus ach
tereenvolgens plaats neemt tijdens de
plechtige mis welke aan de eigenlijke
kroning, het opzetten van de Tiara in
de buitenloggia v an de basiliek, voor
afgaat. De Vaticaanse magazijnen
hebben duizenden meters damast, en
honderden meters aan roodfluwelen
draperieën en andere stoffen alsmede
tapijten en dergelijke uitgegeven
voor de aankleding van het reusach
tige kerkgebouw.
Te half negen wordt de paus op zijn
sedia naar de voorhal van de basiliek
gedragen om daar de eerbewijzen
van kanunniken en anderen in ont
vangst te nemen. In een processie
van duizenden leden van de geestelijk
heid, de kardinalen en pauselijke gar
den wordt hij dan naar de Gregorius-
kapel gebracht.
Na de plechtige mis, tijdens welke de
assistenten de hostie en de wijn proe
ven als traditionele controle om even
tuele vergiftiging te ontdekken,
wordt de paus naar de loggia gedra
gen voor de kroning met de tiara ten
aanschouwe van de menigte op het
Sint-Pietersplein.
Een veertiental televisiecamera's
zijn bovenop de zuilengang op het
Sint-Pietersplein en op andere
punten bij de basiliek en het Vati
caanse paleis opgesteld. De Ita
liaanse televisieuitzending wordt
door alle Europese stations gere-
layeerd. In Londen wordt de uit
zending gefilmd en de film zal per
speciaal straalvliegtuig naar de
Verenigde Staten worden ge
bracht. De tiara driekroon
welke de paus wordt opgezet,
geldt als symbool van zijn drie-,
voudige autoriteit in de R.-K.-
Kerk: opperpriester, opperherder
en opperste leraar.
Maandagavond waren reeds vele of
ficiële vertegenwoordigers in Rome
aanwezig, ministers, diplomaten en
hoge prelaten van overal ter wereld.
Ook familieleden van de nieuwe paus,
die uit een eenvoudig boerengezin
van Sotto il Monto bij Bergamo in
Noord-Italië afkomstig is, waren
naar Rome gekomen om de kroning
mee te maken.
De plechtigheid van de kroning om
vat enkele merkwaardige tradities.
Zo steekt een ceremoniemeester, wan
neer de paus in het schip van.de Sint-
l'ietor verschijnt, een prop, aan het
eind van een zilveren staf, in brand,
knielt voor de paus neer en zingt op
plechtige toon: „Pater sanctc, sic
transit gloria mundi", aldus op het
vergaan van 's werelds roem wijzend.
Tweemaal wordt dit herhaald, name
lijk voor het bronzen Petrusbeeld en
bij het altaar. Na de mis biedt de
kardinaal-aartspriester van de basi
liek de paus namens het kapittel van
de Sint-Pieter het stipendium aan
voor de opgedragen mis: vijfentwin
tig oude munten in een vvitfluwelen
beurs.
Atoompoliticus
ls de lange, 51-jarige James J.
Wadsworth bij partijtjes van
diplomaten present is, dan kan
men erop rekenen dat althans één
nummer van het programma ten
volle zal slagen. Wadsworth is name
lijk een verdienstelijk zanger en voor
zijn optreden, met eigen gitaarspel
begeleid, wordt hij altijd met een
dankbaar applaus beloond. Ook op
ander terrein geeft hij van kunstmin
blijk. Zijn woning in New-York is
voor een goed deel versierd met
schilderijen, die hijzelf heeft ge
maakt en waartoe hij vooral door
schone landschappen in de staat New
York werd geïnspireerd. „Grandpa
Moses" noemen sommige kennissen
hem licht spottend en zij denken
daarbij aan het schilderende krasse
oudje dat als Grandma Moses be
kend staat. Wadsworth heeft vol
doende gevoel voor humor om als
zeer jeugdig grootvader (hij heeft
drie wolken van kleinkinderen) om
deze opmentingen te kunnen lachen.
Zoals hij zondag ook zelf het gekke
van de situatie inzag, toen hij in
Genève van hotel moest veranderen,
omdat waar hij logeerde geen bed
groot genoeg voor hem was.
v
dsworth bevindt zich in Ge
nève voor zeer belangrijke
werkzaamheden, die voort
vloeien uit het feit, dat hij de voor
naamste Amerikaanse politieke
woordvoerder over atoomproblemen
is. Zoals bekend, wordt in de Zwit
serse conferentiestad tussen verte
genwoordigers van de grote mogend
heden gesproken over de mogelijk
heid om te komen tot een akkoord
over het staken van kernwapenproe
ven. Wadsworth leidt er de Ameri
kaanse delegatie, die met de Russi
sche en de Britse vertegenwoordi
gers moet nagaan of de positieve re-,
sultaten, die atoomgeleerden van*
oost en west de afgelopen zomer in
hetzelfde Genève bereikten, ook tot
politieke vooruitgang kunnen leiden.
Zoals bekend, kwamen de geleerden
tot de conclusie, dat het mogelijk
moet zijn om een eventuele over
eenkomst tot beëindiging der proe
ven doeltreffend te controleren.
Inmiddels is in de vergaderingen die
de politieke commissie der Ver
enigde Naties de afgelopen week
over dit onderwerp hield, weer geble
ken, hoe moeilijk het is om op dit
punt tot een politiek vergelijk te ko
men. De Russen staan vóór in het
propaganda-duel omdat zij stijf en
strak volhouden dat nü. meteen en
voor altijd een eind moet en kan ko
men aan alle kernproeven. De Engel
sen en Amerikanen hebben daarte
genover gesteld, dat na verloop van
elk jaar telkens weer moet worden
vastgesteld of men de opschorting
zal doen voortduren. Aan beide zij
den heerst een groot wantrouwen.
Vandaar dat de westelijken het ak
koord een voorlopig karakter willen
geven en erop staan, dat in de tus
sentijd telkens vorderingen worden
gemaakt met ontwapening op ander
gebied'. De Russen zijn met hun voor
stellen wat voortvarender omdat zij
een grote overmacht hebben aan
„conventionele strijdkrachten".
Op de duur zal het echter tot een
overeenkomst op het punt der
proefexplosies moéten komen,
hoe die dan ook verder gekoppeld
moge worden aan ontwapenings
maatregelen op kern- en „conventio
neel" gebied. Wadsworth en zijn En
gelse en Russische gespreksgenoten
en allen die hen van instructies voor
zien, weten immers dat atoomgeleer
den in een voortgaan met deze expe
rimenten grote gevaren zien. De
„atoompolitici" moeten bij hun on
derhandelingen dan ook denken aan
het scheppen van verdere mogelijk
heden tot levensvreugd, of die nu in
zang en schilderen of in iets anders
tot uiting komt. En daarbij mogen
zij de belangen van hun wolken van
kleinkinderen niet vergeten.
JAMES J. WADSWORTH
bed was te klein
De leidster van een groep Engelse
vrouwen, die naar Genève zijn ge
gaan om zich niet de afgevaardigden
naar de Geneefse conferentie over het
stopzetten van kernwapenproeven te
verstaan, heeft gisteren gezegd, dat
de leider van de Russische delegatie
Tsarapkin, de vrouwen heeft mede
gedeeld, dat de Sowjet-Uuie wil toe
staan, dat controleposten op haar ge
bied worden ingericht.
De leidster, mevrouw Ridealgh, heeft
op een persconferentie gezegd, dat
de Engelse vrouwen bij de drie dele
gatieleiders hadden aangedrongen op
onmiddellijke staking van de kern
wapenproeven. Volgens mevrouw Ri
dealgh heeft de Britse delegatieleider,
Ormsby-Gore, de hoop uitgesproken,
dat een overeenkomst over staking
van de kernproeven zal leiden tot
overeenstemming over algehele kern-
ontwapening. die op haar beurt zou
kunnen voeren tot een vermindering
van de conventionele bewapening.
De leider van de Amerikaanse dele
gatie, Wadsworth, had gezegd, dat de
Ver. Staten de proeven voor altijd
willen staken maar dat dit slechts
bereikt kon worden door voldoende
gewaarborgde maatregelen.
In de uitspanningen langs de grote
nieuwe autoweg, die het volgend jaar
Londen met Birmingham zal verbinden
zullen slechts alcoholische dranken ver
kocht mogen worden in combinatie met
een maaltijd.