Opening K.L.M.-poolroute staat in
teken van de Europese gedachte
DE KERKEN
DUKE ELLINGTON, NA DERTIG
JAAR NOG AAN DE TOP
maatschappij
DEUGDELIJKE STELLING OP DE
KORREL GENOMEN
Samenkomsten als methode
van evangelisatie verouderd
AMERIKA KRIJGT BOLLENTUIN
MAR NEDERLANDS VOORBEELD
ZATERDAG 1 NOVEMBER 1958.
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
9
GEMENGDGEZELSCHAP BLIJFT EEN WEEK IN JAPAN
Beroemdheden uit verscheidene
landen mee als genodigden
(Van een onzer verslaggevers)
Toen de K.L.M. besloot met ingang van vandaag- tweemaal per «eek via
de Pool naar Tokio in Japan en vandaar naar Biak op Nieuw-Gnïnea te
gaan vliegen, wist ze, dat de Zweedse S.A.S. en de Air France haar
op deze „koude route" al waren voorgegaan, en dat haar initiatief dus niet
direct een wereldwonder zou zijn. Met de moderne navigatiemiddelen, be
kwame mensen en goede machines is het als evenement nog wel iets bij
zonders, maar als technisch gebeuren niet veel anders dan een regelmatige
dienst over de Noordatlantische Oceaan of naar het Verre Oosten.
Toch moei de K.L.M. in grootte de
derde luchtvaartmaatschappij ter we
reld op verantwoorde wijze rucht
baarheid geven aan een nieuwe acti
viteit als deze Pooldienst. Daar komt
de Public Relations Dienst onder lei
ding van de heer R. J. Vogels voor ip
het geweer. De opgaaf aan deze
dienst is immers de naam en de repu
tatie van onze Nationale Luchtvaart
maatschappij te versterken.
Op welke manier dat gedaan is voor
die eerste officiële vlucht van de K.L.
M. die op vandaag is bepaald, heeft
de heer Vogels ons verteld. We heb
ben de indruk, dat de P.R. Dienst van
de K.L.M. met die eerste feestelijke
vlucht via de Poolroute meer heeft
gedaan dan alleen maar K.L.M.-be-
langen dienen. Zij levert er een posi
tieve bijdrage mee aan de Europese
gedachte en bevordert er een nauwe
re samenwerking mee in alle op
zichten tussen Europa en Japan.
„Je kunt op een heel eenvoudige
manier zo'n openings vlucht orga
niseren", vertelde ons de heer Vo
gels. „Nodig maar een aantal men
sen uit, stuk voor stuk exponenten
van onze samenleving, en laat hen
in het vliegtuig stappen. Maar op
deze wijze leek ons de betekenis
van deze nieuwe Pooldienst niet
voldoende geaccentueerd. Nadat
we het hele bedrijf van de K.L.M.
nog eens hadden geanalyseerd, en
ons nog weer eens bezonnen had
den op de plaats van dit bedrijf,
nationaal, Europees, en in de we
reldgemeenschap, kwamen we tot
de conclusie, dat er wel eens be
hoefte aan zou kunnen bestaan
het veel gehekelde West-Europa
te bundelen, een soort United Wes
tern Europa te laten optreden".
Beethoven inspireerde
„Wel waren we ons bewust daar zeer
zorgvuldig bij te werk te moeten
gaan. West-Europa heeft immers tal
van facetten en een vliegtuig heeft
maar een uiterst beperkte accommo
datie. We hebben ons dus afgevraagd
hoe we de Europese samenleving re
presentatief konden samenbrengen.
Terwijl ik luisterde naar een Beetho
ven-plaat, is toen het idee geboren de
Europese gemeenschap door zoveel
mogelijk geledingen te laten verte
genwoordigen. Sinds 15 januari van
dit jaar is er aan de uitvoering van
dit idee gewerkt. Prominente figuren,
elk vertegenwoordigend een karakte
ristiek van hun land, werden uitgeno
digd".
Uit Oostenrijk, het land van de mu
ziek, komt prof. dr. Bernhard Baum-
gartner, president van het Mozart-
teum in Salzburg, componist van
twee opera's en schrijver van boeken
over Mozart, Schubert en Bach. Bel
gië is vertegenwoordigd door een ar
beider: Frans Cools, monteur van het
Atomium op de Expo, Denemarken
door een landbouwer, Finland met
een vertegenwoordiger van de werk
gevers, Frankrijk met de Parijse
schilder- en tapijtontwerper Jean
Lurgat, Duitsland met een journalist
Ierland met een vooraanstaand pries
ter, Noorwegen met een representant
van de Protestantse Kerk, Italië met
de filmster Amedeo Nazzare, Portu
gal met een representant van Onder
wijs en Opvoeding, Zweden met een
litterator, Zwitserland met een we
tenschapsman, Engeland met een
sportfiguur, Spanje met een vertegen
woordiger van de nationale folklore,
Nederland met figuren uit handel en
verkeer, Luxemburg met een toeristi
sche specialist, Liechtenstein met dr.
A. Frich, hoofd van de regering, Mo
naco met kolonel R. Severac, eerste
Aide de Camp van Zijne Serene
Hoogheid Prins Rainier HI, San Ma
rino (met zijn wereldreputatie op
postzegelgebied) met prof. F. Bigi,
staatssecretaris van buitenlandse za
ken, belast met postaangelegenheden,
en het Vaticaan met pater A. Stefa-
nizzi, directeur van Radio Vaticano.
In de goede taal
Tijdens de reis zijn de gasten
met alle zorgen omringd. Zo zal ge
zagvoerder A. H. Snitslaar precies
weten in welke taal hij hen via de
luidspreker moet toespreken, en bij
aankomst op het vliegveld in Ancho
rage, waar men een uur oponthoud
zal hebben, wacht het gezelschap een
ontvangst van de Kamer van Koop
handel, hoewel het op dat ogenbük
half vijf in de morgen is
In Tokio hebben de vertegenwoordi
ger van de K.L.M., de heer H. Burg
hard, en diens naaste medewerker,
de heer E. Heyning, een grandioze
ontvangst op touw gezet, waaraan
wordt deelgenomen door alle diplo-
GEZAGVOERDER SNITSLAAR
met „Europese Gemeenschap"...
matieke vertegenwoordigers.
Zeven dagen zullen de gasten vervol
gens in Japan kunnen rondkijken.
Bijzonder instructieve trips staan op
het program, waarbij kennis geno
men kan worden van de voortvarend
heid, die Japan zowel op technisch en
commercieel als op cultureel terrein
demonstreert. Zo heeft deze openings-
poolvlucht een karakter gekregen,
waarvoor iedereen, op welk niveau
dan ook, oprechte belangstelling kan
hebben.
„Public Relations is een bewust sys
teem in een groot bedrijf, om de naam
en de reputatie van zo'n bedrijf te
vergroten en de goodwill en sympa
thie voor dat bedrijf te versterken",
aldus besloot de heer Vogels dit ge
sprek. „Het is niet gebaseerd op
stuntjes en grapjes, maar een zeer
ernstig vak, dat zich met alle pro
blemen in het bedrijf moet bezig hou
den. Maar toch leunen verbeelding en
enige goede ideeën van tijd tot tijd
van kolossaal nut zijn voor een be
drijf. Ik geloof, dat onze dienst met de
„versiering" van deze openingsvlueht
de gewenste verbeelding en ideeën
heeft opgeleverd om bij tal van nieu
we groepen van het publiek de be
langstelling voor de K.L.M. op te wek
ken".
VANDAAG EN MORGEN IN NEDERLAND
en de
„Doeken van klank" hebben
hun glans behouden.
Duke Ellington ofwel „the Duke": er
is in de geschiedenis van de jazz geen
naam te vinden, die in zo nauwe rela
tie staat met zoveel facetten in de
ontwikkeling van deze muziek. Zijn
werk mankte ondanks de progressie
ve inslag ook luisteraars, die eerst
niets voor de jazz voelden, tot
tnthousiaste aanhangers.
NIEUWE VLUCHTEN EN POSTSTEMPELS
Aan boord K.L.M.-vliegtuig
honderdduizend enveloppen
Staatssecretaris prof. F. Bigi van
Europa's kleinste staat, San Ma
rino, die in zijn land o.ni. belast
is met postaangelegenheden, zal
op de openingsvlueht van de K.L.
M. over de Noordpool naar Tokio
een brief van het regeringshoofd
van San Marino (15.00(1 inwo
ners) meenemen, gericht aan Z.M.
dp keizer van Japan (93 miljoen
inwoners).
Minister Witte, die aan het hoofd
staat van de Nederlandse delega
tie gedurende het verblijf in Ja
pan, zal aan de minister van tran
sport van dit land een model van
eén 17e eeuwse Oosiandiëvaarder
aanbieden, ter herinnering aan de
oude handelsrelaties tussen Japan
en Nederland.
De president-directeur van de K.
L.M., de heer I. A. Aler, zal tij
dens een ontvangst op liet stad
huis aan de gouverneur van Tokio
een prachtige, door Leerdam ver
vaardigde kristallen bokaal met
toepasselijke motieven ten ge
schenke geven. Aan de gouver
neur van Nagasaki zal een Delfts
blauw bord aangeboden worden.
Aan andere hoogwaardigheidsbe
kleders zullen eveneens geschen
ken overhandigd worden.
De nationale Portugese wijnbouw-
organisatie heeft de K.L.M. port
en sherry van eigen bodem aan
geboden," ter gelegenheid van de
openingsvlueht over de pool naar
Tokio. Tenslotte zal het toestel
meer dan lOO.OOp eerste vlucht
en veloppen meevoeren op zijn
vlucht. Door dè K.LJVI.-kantorcn
in de gehele wereld werden ruim
60.000 enveloppen verkocht van
de zes verschillende couverts, die
voor deze gelegenheid werden ver
vaardigd. In Nederland verkocht
de postzegelhandcl '15.000 envelop
pen voor de trajecten Amsterdam-
Tokio en Amsterdam-Biak.
Voor de eerste vluchten heeft de
P.T.T. een serie speciale poststem
pels uitgegeven. Wij geven in onze
kaart de nieuwe verbinding die
dus van Amsterdam dwars door
de poolcirkil naar de evenaar
loopt- met de openingsstempels.
Een dergelijke omstandigheid wekt
gemakkelijk het vermoeden, dat con
cessies zouden zijn gedaan aan de
smaak van het publiek. Maar bij de
Duke is nooit sprake geweest van
enige commercie, van toegeven aan
een bepaalde smaak. Hij heeft dat
zelf herhaalde malen gezegd en zijn
muziek heeft dat duidelijk bewezen;
anders was de invloed van zijn mu
ziek op de ontwikkeling van de jazz,
zelfs in zijn modernste vorm. nooit
zo groot geweest. Duke Ellington is
componist, maar hij heeft er altijd
een merkwaardige manier van wer
ken op na gehouden. De composities
kwamen doorgaans tot stand tijdens
de repetities van zijn orkest. Hij gaf
(18 oktober 1958).
D. Ypma: Halfzacht.
Men zal niet gauw christenen vin-
uien, die niet beweren anti-milita
rist te zijn; het merkwaardige
daarbij is, dat de meesten daarbij
wel afwijzend of achterdochtig
reageren op pacifistische uitingen,
zo schrijft D. Ypma in Evange
lisch Luthers Weekblad.
Het is geen gemakkelijke zaak;
vooral niet omdat in deze kwes
tie voor- en tegenstanders elkaar
om de oren plegen te slaan met
leuzen als „de overheid draagt het
zwaard niet tevergeefs" of „wie
het. zwaard trekt, zal door het
zwaard vergaan".
Misschien is het wel zo, dat elke.
stelling in deze enkel in theorie
houdbaar is. We zijn wel zoveel
heiden dat we in de praktijk ons
in allemenselijke en onmenselij
ke bochten wringen. Laten we de
deugdelijke stelling maar eens op
de korrel nemen. Van kerkelijke
zijde wordt over het algemeen er
aan vastgehouden, dat enkel een
verdedigingsoorlog gerechtvaar
digd is. De grond daartoe is wel
bekend, verdedigen van de vrij
heid enz;
Een stevig en goed sluitend ge
heel waaraan de pacifisten een
hele kluif hebben. In theorie goed
handteerbaar, maar in de praktijk
tamelijk waardeloos. Er zal wel
niemand, ook in Duitsland, zijn,
die eraan twijfelt, dat dat land die
gruwelijke Tweede Wereldoorlog
is begonnen. Volgens de theorie
hadden de miljoenen Duitse katho
lieken en protestanten onder lei
ding van de kerken moeten zeg
gen: ons niet gezien.
Dat is een onmogelijke eis. Het
marsbevel was al gegeven, je bent
onderdeel van een troep die op be
vel en gehoorzaamheid is inge
steld. Ook al hadden de kerken
gesproken, men zou, op een enke
le uitzondering na, niet geluisterd
hebben.
Het geweld gaat als een rode
streep door de geschiedenis, van
Eerste steen gelegd voor
centraal kerkelijk gebouw
Dezer dagen is in New York City
de eerste steen gelegd voor een
centraal kerkelijk gebouw. Het is
bestemd voor de huisvesting van
een groot aantal confessionele en
interconfessionele lichamen, zoals
b.v. het bureau van de Nationale
Raad van christelijke kerken in de
Verenigde Staten van Amerika,
de landelijke afdeling in de Ver
enigde Staten van de Wereldraad
van Kerken.
Op 1 december 1959 moet men
met de bouw klaar zijn. Het pro
ject zal 20 miljoen dollar kosten.
Kaïn tot Sachenhausen en Nico
sia. Geweld heeft een enorme aan
trekkingskracht op de mens. Kijk
naar uw kinderen, lees hun strip
verhalen, zie naar de fantastische
oplagen die de oorlogsboeken be
reiken, Iets lekker in elkaar ra-
meien, dat ligt ons.
Het probleem oorlog is een moei
lijke zaak, die thans dagelijks in
gewikkelder wordt. Niemand mag
zich eraan ergeren, dat de syno
de nog niet tot een oordeel is ge
komen over het stopzetten van
atoomproeven en het uitbannen
van de atoomwapens.
Alle argumentatie voor en tegen
heeft momenteel misschien weinig
zin. Het is wellicht beter alle aan
dacht te concentreren op het le
ven. Naar Genesis de aarde te be
volken en vruchtbaar te maken,,
alle krachten te richten op eerbied
voor het leven, op straat, in de
school en niet in het minst in de
kazerne.
Een nogal halfzachte conclusie,
zullen de militaristen, de realisten
en de pacifisten zeggen. Voorlo
pig heb ik nog geen betere gevon
den. Een andere gezindheid lijkt
mij een eerste vereiste. Pas dan
kunnen argwaan en angst, onze
huidige drijfveren plaats maken
voor vertrouwen.
Jazz in jeugddienst te
Leeuwarden
in de (hervormde) Westerkerk te
Leeuwarden heeft een jazz-combo
op zondag 19 ojttober bijgedragen
tot het welslagen van de jeugd
dienst. De Leeuwarder jeugd
dienstcommissie die elke veertien
dagen een groot aantal jongelui
naar de Westerkerk weet te trek
ken, liad overwogen, dat de he
dendaagse jongeren sterker wor
den geboeid door jazz dan door
eeuwenoude muziek, hoe schoon
deze ook is. Deze overweging is
zondag bevestigd; met grote be
langstelling hebben de kleine dui
zend jonge kerkgangers naar het
bescheiden, maar overtuigend im
proviseren van de combo geluis
terd.
Behalve de fluit, de piano, dc
stringbas en de drums vielen nog
enkele dingen in de jeugddienst
op; voor de kansel stond een ver
keersbord met het teken dat op
gevaar duidt. De voorganger, die
zijn toga klaarblijkelijk niet pas
send in deze dienst vond en hem
daarom niet had aangetrokken,
preekte over het onderwerp„Hoe
gebruiken wij de weg?" Ook de
gebruikelijke liturgie was achter
wege gelaten.
Vele van onze gemeenten hebben
de „samenkomsten" als methode
van. evangelisatie afgeschaft, zo
wordt in „De Christen" onder de
titel „Verouderde methode?" ge
schreven. „Het wil niet meer".
Is deze methode van evangelisatie
verouderd
In onze tijd benadrukt men de
„meer-omvattende benadering"
(d.i. een ongelukkige vertaling
van een niet te vertalen Engels
begrip) van de mens. Daarmee
wordt, vooral in de reclame-tech
niek, bedoeld: raak de mens daar
waar hij gevoelig is. (Zeg niet al
leen dat „Odenf'-tandpasta de
tanden gezond maakt, maar zegt
dat het frisse adem en ivoor-witte
tanden geeft; dat is de directe in
teresse van de mens).
In onze evangelisatie-samenkoms
ten wordt geappelleerd tot de be
kering van de ziel, wordt gespro
ken over de hemelse heerlijkheid.
Dat is geweldig! Maq,r het is te
„jenseitig", het gaat in het
algemeen gesproken buiten de
directe aanspreekbaarheid van de
ongelovige mens om.
De ongelovige mens, die mogelijk
op onze uitnodiging gekomen is,
worstelt met andere dingen dan
de zaligheid van zijn ziel. We vin
den dat wellicht jammer, maar
het is nu eenmaal zo.
Die mens worstelt met huwelijks-
en gezinsproblemen tobt over de
afbetalingstermijnen en zijn te
kleine behuizing, mokt over een
vermeende achteruitzetting in zijn
werkkring, enzovoorts. Omdat hij
over deze dingen hoort op „Evan
gelisatiesamenkomsten", omdat
hij zo weinig direct wordt aange
sproken in zijn eigen omstandig
heden komt hij daar niet.
Zijn samenkomsten verouderd
We geloven, dat deze vraag niet
gesteld behoeft te worden. Eerder
zó: zijn onze toespraken niet te
„jenseitig"; teveel gericht op ge
heide én geijkte kerkgangers?
Veel betere methode van evange
lisatie lijkt ons 't directe contact
dat de leden der gemeente heb
ben: zij benaderen de mens op het
werk en in het gezin; daar ligt
de aanspreekbaarheid.
Het blijft overigens: het geloof is
uit het gehoor (woordverkondi
ging); maar dan het Woord ais
totale Ontmoeting.
dan de bandleden een thema op, dat
iedereen op zijn manier uitwerkte.
De Duke hoorde deze kakafonie
aan eii zodra een van de musici de
juiste snaar trof nam hij diens im
provisatie als uitgangspunt voor
het hele nummer. Dit wil niet
zeggen dat hij anderen het werk
liet doen dat hem beroemd maak
te. De afwerking, het vormen van
de klankkleur was het werk van
de bandleider zelf, de man. die
eens, toen hem werd gevraagd of
hij piano speelde, antwoordde:
„Neë, ik speel orkest". De thans
bijna zestig jarige Edward Kene
dy Ellington heeft altijd gezorgd
voor bijzondere kleurencombina
ties.
Toen hij vijftien jaar was volgde hij
thuis in Washington tekenlessen aan
de academie, maar de „ragtime"-pia-
nisten van de clubs in Washington
oefenden een onweerstaanbare aan
trekkingskracht op hem uit. Reeds
toen kon hij piano spelen, want van
zijn zevende jaar af had hij lessen
gevolgd. Op zijn zestiende jaar werd
hij jazz-pianist, maar daarmee kon
hij niet in zijn onderhoud voorzien,
zodat hij in het begin als reclame
schilder voor aanvullende inkomsten
moest zorgen. In 1927 begon zijn vic
torie en dertig jaar lang handhaafde
de Duke zich aan de top van de jazz-
wereld.
Zijn „doeken van klank" hebben bun
glans behouden en zijn ,nog even
sprankelend als vroeger.
Hij zal ze vandaag in eigen persoon
laten beluisteren in de Haagse. Hout-
rusthallen, en morgen zal bet Am
sterdamse Concertgebouw twee keer
in het teken van Duke Ellingtons be
zoek aan Nederland staan.
EDWARD STONE ONTWERPT RESTAURANT
Uitbreiding bollenexport
te verwachten
Amerika krijgt zijn eigen Keuken
hof. Onder leiding van Nederlanders
zal in de 800 ha grote „Sterling Fo
rest Gardens", vijftig kilometer ten
noorden van New "York, een stuk
grond worden herschapen in een gro
te bloembollentuin. De schepper van
de keukenhof in Lisse, de heer Wil
lem van der Lee, en de tuinarchitect
de heer Carl van Empelen jr. uit
Heemstede, zullen de aanleg verzor
gen. Ongeveer 200 Nederlandse
bloembollenliandelareu, die bij de ex
port naar de Verenigde Staten zijn
betrokken, leveren de produkten voor
dit nieuwe park.
Het plan beoogt de aanleg van een
tuin die zes maanden per jaar zal
bloeienop het terrein wordt ook een
„wintertuin" gebouwd.
Er zal voorts een groot res
taurant verrijzen, ontworpen door
Stone, schepper van het Amerikaan
se paviljoen op de Expo. Men hoopt
het terrein reeds in 1960 voor het
publiek te kunnen openstellen en ver
wacht in dat jaar reeds een miljoen
bezoekers.
Ook de City Investing Company, dc
eigenaresse van „Sterling Forest
Gardens", verleent haar medewer
king aan dit project. Het kan een
belangrijke uitbreiding van de Neder
landse bollenexport opleveren. Op het
tentoonstellingsterrein, in een geacci
denteerde omgeving gelegen, zullen
ook waterpartijen, een stuwdam, een
rosarium en rotstuinen worden aan
gelegd. Het gehele gebied van de
„Sterling Forest Gardens" in de om
geving van de nieuwe bollentuin,
wordt ontgonnen voor de bouw van
een aantal laboratoria voor grote on
dernemingen. 1
Witle de With wordt
herdacht te Rotterdam
Het zal 8 november 300 jaar geleden
zijn, «lat de Nederlandse admiraal
Witte de With sneuvelde tijdens de,
slag in de Sont.
Op deze 300-ste sterfdag zal 's mid
dags om drie uur een krans worden
gelegd bij het grafmonument van de
vlootvoogd in de Grote Kerk te.Rot
terdam. Bij deze plechtigheid zal het
woord voeren dr. W. F. Lichtenauer,
voorzitter van het historisch genoot
schap „Roterodamum".
Het praalgraf is thans geheel geres
taureerd.
Vice-admiraal H. H. L. Pröpper, die
de herdenking van de slag
in de Sont (1658) te Kopenhagen
bijwóonde heeft een souvenir van
deze slag aangeboden gekregen. Het
aandenken bestaat uit een stuk wrak
hout van het Nederlandse oorlogs
schip ,fBrederode", dat in de Sont
onderging en een kanonskogel. Van
Nederlandse zijde werd aan Dene
marken een tweetal portretten aan
geboden.
Men ziet de vice-admiraal hier met
het aandenken; achter de portretten
staat de Deense admiraal Pontoppi-
dan.