Voorstel Sowjetschrijvers: beroof
Pasternak van staatsburgerschap
Onze toekomstige samenleving
ook een zaak voor de Kerk
mmoRD
Nederlandse bedrijven in Indonesië
worden genationaliseerd
PAUL DE GROOT VERSTERKT ZIJN
MACHTSPOSITIE IN C.P.N.
ZATERDAG 1 NOVEMBER 1958.
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
ONDANKS WEIGERING NOBELPRIJS
Belasterd als binnenlandse
emigrant en lasteraar
Ondanks het feit, dat Boris Passternak de hem toegewezen
Nobelprijs heeft afgewezen, wordt hij nog steeds gehoond.
Radio-Moskou berichtte vrijdagavond dat op een bijeenkomst
van Moskouse schrijvers op de Sowjetregering een beroep is
gedaan Boris Pasternak van zijn Russische staatsburgerschap
te beroven.
Deze korte mededeling van Radio-Moskou werd gegeven in de
Griekse uitzending en bevatte geen verdere details.
Deze mededeling kwam echter op de hielen van eep bijeenkomst
van.Jhet Centrale Comité van de Komsomol de Russische
jeugdorganisatie waar de eerste secretaris voorstelde, dat
Pasternak maar eens „de kapitalistische lucht" moest proberen,
die hij toch zo graag schijnt te mogen.
De komsomolsecretaris zei voorts, er
zeker van te zijn, dat de Sowjetrege
ring' Pasternak geen hinderpalen in
de weg zal leggen indien hij het land
zou wensen te verlaten.
Later ging Radio-Moskou nader in
op het beroep van de schrijvers. De
bijeenkomst van de schrijvers van
de hoofdstad was gewijd aan het be
sluit, genomen door het presidium
van de raad van de Unie van Sowjet
schrijvers van de U.S.S.R. Pasternak
te royeren, aldus Radio-Moskou, „al
le Moskouse schrijvers waren aan
wezig."
Veertien schrijvers, onder wie Ana
toli Sofronow, Boris Polewoi en an
deren, spraken op de bijeenkomst.
Zij zeiden met „ontstemming en ver
ontwaardiging, dat Pasternak dat
gene had belasterd, wat de Sowjet-
mens en de hele progressieve wereld
het dierbaarst is, de oktoberrevolu
tie."
De vergadering hechtte eenstemmig
haar goedkeuring aan het besluie
Pasternak uit de unie van Sowjet
schrijvers te zetten. De vergadering
verzocht de regering de verrader
Boris Pasternak van zijn Sowjet-
staatsburgerschap te beroven. Radio-
Moskou onthield er zich van erbij te
zeggen, dat Pasternak de prijs had
afgewezen...
Het bestuur van de Russische bond
Samenwerking tussen
Engeland en Joego-Slavië
Er is op verscheidene gebieden een
vruchtbare samenwerking ontstaan
tussen Groot-Brittannië en Joego-
Slavië, aldus een vrijdag te Londen
uitgegeven gemeenschappelijk com
muniqué over de besprekingen tus
sen de Britse en de Joego-Slavïsche
minister van buitenlandse zaken,
Lloyd en Popovic.
De ministers spraken, aldus het com
muniqué, over de ontwikkeling van
de betrekkingen tussen de twee lan
den en over internationale proble
men van wederzijds belang. De on
derwerpen omvatten de betrekkin
gen tussen oost en west, ontwape
ning. het Midden-Oosten, Cyprus en
het Verre Oosten.
De betrekkingen tussen Groot-Brit?
tannië en Joego-Slavië geven „een
voorbeeld van een geslaagde samen
werking tussen» landen met een ver
schillend sociaal stelsel", aldus het
communiqué.
van arbeiders in de filmindustrie
heeft Nobelprijswinnaar Pasternak in
een open brief een „binnenlandse
emigrant en lasteraar" genoemd. In
de brief wordt de Russische schrijver
beschuldigd .van „verraderlijke da
den".
Een Westberlijns dagblad heeft
melding gemaakt van geruchten,
dat de Russische geheime politie de
Nobelprijswinnaar Boris Pasternak
gearresteerd heeft. Deze geruchten
zouden hardnekkig de ronde doen
in Oost-Berlijn en grote consterna
tie veroorzaakt hebben onder Oost-
duitse intellectuelen. De schrijver
zou gearresteerd zijn in zijn wo
ning in de schrijverskolonie Pere-
delkino bij Moskou.
De burgemeester van Wellington in
de Amerikaanse staat Kansas heeft
Pasternak telegrafisch uitgenodigd
zich ïn Wellington te komen vestigen.
Alleen burgerlijk huwelijk
geldig in Polen
In het Poolse parlement is een wets
ontwerp van de regering ingediend
waarin bepaald wordt, dat alleen
burgerlijke huwelijken rechtsgeldig
zijn, aldus een bericht van het offi
ciële Poolse nersbureau P.A.P.
Het wetsontwerp voorziet tevens in
gevangenisstraf of boete voor een
priester, die een kerkelijk huwelijk
sluit zonder zich er eerst van te heb
ben vergewist, dat het bruidspaar
reeds in het bezit is van een door de
overheid verstrekt trouwboekje.
De Indonesische regering heeft beslo
ten alle Nederlandse zaken en bedrij
ven in Indonesië te nationaliseren.
Het wetsontwerp werd vrijdag door
het kabinet goedgekeurd, en zal zo
spoedig mogelijk bij het parlement
worden ingediend.
In een na de kabinetsvergadering
uitgegeven communiqué werd meege
deeld dat gehoopt wordt dat het par
lement het nog voor het einde van
het jaar zal goedkeuren.
De Indonesische minister van buiten
landse zaken, dr. Soebandrio, heeft
verklaard de Australische uitnodi
ging voor een bezoek aan Australië
voor een gedachtenwisseling over
westelijk Nieuw-Guinea te hebben
aanvaard.
Soebandrio verklaarde dit vrijdag
voor zijn vertrek naar de Verenigde
WEER TERUG NAAR „CELLENBOUW"
Systematisch werd ik in
het verzet uitgeschakeld
(Van onze speciale verslaggever)
Steeds duidelijker wordt het dat het
C.P.N.-congres van 26-29 december
in Amsterdam zich uitsluitend zal
bezighouden met de hpr-oriëntering
in de partij volgens het recept vau
partijsecretaris Paul de Groot. Open
lijk is in „De Waarheid" van don
derdag' geproclameerd, dat de „sek
tarische en beltrompen" bezwaren te
gen het deelnemen van de commu
nisten aan het werk van de unie-
bonden moeten worden afgewezen,
en dat infiltratie in de unie-bonden
noodzakelijk is.
De oude, vertrouwde methode van de
cellenbouw moet dus weer in het
vakverenigingswerk worden toege
past, nu de versplinterde E.V.C. '58
geen vat meer op de arbeiders krijgt.
De definitieve afrekening met de
„revisionisten" Gortzak, Wagenaar,
Reuter" en Brandsen, komt tot uiting
in het thans verschenen rapport over
de politiek van de C.P.N. in de be
zettingsjaren, welk rapport dezer da
gen is „behandeld" in het partijbe
stuur.
Dit rapport is bedoeld als discussie
basis voor het negentiende congres,
waar overigens op voorstel van het
partijbestuur een commissie zal móe
ten worden gevormd van de in hoofd
zaak oud-illegale werkers om de voor
het rapport gebruikte gegevens te
controleren.
In „De Brug", het maandblad van de
uitgestoten C.P.N.'ers Gortzak. Wa
genaar c.s., werd kortelings onthuld,
dat de houding van Paul de Groot
gedurende de oorlog verre van bril
jant is geweest.
Hoewel de overige partijbestuurders
weinig bewondering hadden gehad
voor de houding van secretaris Paul
de Groot werd hij na de bevrijding,
ingevolge een besluit van een onder
zoekcommissie, weer geaccepteerd,
omdat de partij zoveel verliezen had
geleden, dat men de overgebleven be
kwame functionarissen niet kon mis
sen, aldus „De Brug".
Hoewel de heer De Groot reeds ter
loops van repliek diende -op be
schuldigingen over zijn weinig
dappere houding in het verzet,
wórdt nu middels het rapport „De
C.P.N. in oorlogstijd" vernomen,
dat voornamelijk de illegaal wer
kende C.P.N.'ers Van der Gaag.
Goulooze en Van Extcr na 1943
systematisch hebben geprobeerd de
illegale Paul de Groot uit te scha
kelen.
Staten, .waar hij als hoofd van de In
donesische delegatie de conferentie
der Columbopian-landen in Seattle
zal bijwonen.
Op 5 november zal hij een onderhoud
hebben met de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken, John Foster
Dulles, over het geschil met Neder
land over westelijk Nieuw-Guinea.
Op de terugreis uit de Verenigde Sta
ten zal hij hetzelfde onderwerp in
Londen bespreken met zijn Engelse
collega, minister Selwyn Lloyd. Soe
bandrio heeft ook een uitnodiging
voor een bezoek aan Moskou aan
vaard.
De Indonesische regering heeft be
sloten het in Den Haag gevestigde
„verkoopkantoor voor 's lands
mijnbouwprodukten" in December
op te heffen.
Scooter botste tegen auto:
één dode
In Hazerswoude op de rijksweg Al
phen aan de Rijn-Leiden is gisteren
een scooter, bereden door twee mili
tairen, tegen een truck met oplegger
gebotst die al kerend dwars op de
weg stond.
De bestuurder van de scooter, de 28-
jarige G. J. Kievit uit Den Haag
werd op slag gedood. Zijn duo-passa
gier, de 28-jarige H. J. Cornelissen,
eveneens uit Den Haag, is in ernstige
toestand naar het academisch zieken
huis Leiden vervoerd.
Een bijna unieke
auto gestolen
Degene die in de nacht van
ff dinsdag op woensdag de auto m
van een inwoner uit Ooster
ss hout gestolen heeft aan de Pa-
H rallelstraat, zal er waarschijn-
ee lijk niet ver mee komen. Het is
een cabriolet, uit 1931, waar-
van er nog een heel enkele in
Nederland rondrijdt. De wagen
m -3 groen met Oen witte kap en
H zwarte spatborden. Het kente-
m ken is UK 33-37.
Het ding was bestemd voor de
verkoop en stond daarom aan
de Parallelstraat in Rotter-
H dam geparkeerd.
Wiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiüï1
H In het Finse plaatsje Vuoksen-
niska is een ultra-moderne
kerk getouwd naar een ont- H
werp van Alvar Aalto. De ar-
chitect heeft ruimschoots ge- li
bruik gemaakt van verschillen-
de lichtvallenwaardoor in de
kerk een harmonische sfeer
M heerst. De bijgaande foto geeft s
§1 het extérieur weer van de kerk.
p De meningen van de inwoners
van het plaatsje over hun nieu-,
M we kerk lopen nogal uiteen... |f
llllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllll|||||||||||||||||||||||||||!lll||||||||||||ii[
Griekse C AO.'s geldig voor
schepen onder goedkope vlag
Reders monsteren bij voorkeur
landgenoten aan
Op verzoek van het Panhelleense
zeeliedenverbond heeft het Verbond
der Griekse reders verklaard bereid
te zijn bij het sluiten van collectieve
arbeidsovereenkomsten onder de
Griekse wet deze ook te doen gelden
voor de bemanningen van Griekse
schepen, die onder goedkope vlaggen
varen. Dit werd medegedeeld in een
te Piraeus gehouden bijeenkomst
van vertegenwoordigers der beide or
ganisaties.
Van rederszijde werd hieraan toege
voegd dat tot dusverre voor de be
manningen van ongeveer 130 onder
goedkope vlaggen varende Griekse
schepen collectieve arbeidsovereen
komsten zijn gesloten. De reders zijn-
alleen niet bereid de speciale heffing
voor de internationale transportfede
ratie te betalen, die voor ieder be
manningslid varieert van 1 pond tot
3 pond per maand. Deze heffing zou
volgens de reders een te grote stij
ging van de exploitatiekosten, in de
huidige crisis betekenen.
Op verzoek van de Griekse minister
voor de koopvaardijvloot hebben de
reders zich voorts bereid verklaard,
voortaan op hun schepen bij voor
keur Griekse zeelleden aan te mon
steren. De minister had daarom ver
zocht, omdat er ongeveer 10.009
Griekse zeelieden werkloos zijn.
Rijkssubsidie voor tijdschrift
„De Tsjerne"
De staatssecretaris voor onderwijs,
kunsten en wetenschappen heeft de
principiële subsidietoezegging, des
tijds door de minister van onderwijs,
kunsten en wetenschappen aan de
„Stichting Je Maintiendrai" te Leeu
warden gedaan, onlangs geeffectu-
eerd door deze stichting een rijkssub
sidie voor haar tijdschrift „De
Tsjerne" toe te kennen. Ook over de
jaren 1957 en 1958.
STEMMEN UIT DE KERKEN
NIET VOORBEELDIG. Politieagent
Charles Laubrich lcrecg in Pctoskey
(V.S.) een boete van vijfentwintig
dollar omdat hij achter het stuur van
een patrouillewagen in slaap was ge
vallen cn tegen een verkeersbord
was gereden.
WAT ZE ZEGGEN. De Russische
schrijver Boris Pasternak over de
Sowjet-regering „Zij verlangen
maar heel weinig. Eigenlijk maar
één ding men moet haten wat men
liefheeft en liefhebben wat men ver
afschuwt". Curt Goetz „Onder dis
cretie verstaan de vrouwen de kunst,
om een geheim zo te bebabbelen, dat
het niet buiten de sfeer van vertrou
welijkheid geraakt".
Zwitserse ingenieurs hebben een loei
zeer moderne oplossing gevonden
voor de problemen waarvoor zij kwa
men te staan, toen in de Zwitserse
Alpen bij Rothe Brunnen een nieuwe
hoogspanningsleiding moest worden
aangebracht. De deskundigen char
terden een helikopter en lieten de
wentelwiek een nylon-koord over de
toppen vun de 27 meter hoge stalen
masten trekken, met welk koord, la
ter de metalen draden op hun plaat
sen werden gebracht. De linkerfoto
toont de helikopter op weg met het
nylon-koord, de rechter foto laat zien
hoe op de grond het keurig opgevou
wen nylon koord werd uitgevierd,
terwijl de bewegingen van de heli
kopter met de verrekijker wei-den ge
volgd.
Kanttekening bij benoeming van
nieuwe provinciale commissie
Deze week heeft er in dit dagblad een bericht gestaan dat de Prov. Kerk
vergadering van-Zeeland zich heeft bezig gehouden met het vraagstuk van
kerk en samenleving en dat er toen besloten is om aan het Breed Modera-
men opdracht te geven een zodanige commissie voor onze provincie te be
noemen. Weer een nieuwe commissie, heeft misschien menigeen gedacht.
Hoeveel hebben we er zo langzamerhand al! Gaat de Hervormde Kerk ver
loren in al die commissies en blijft daardoor niet achterwege datgene, wat
liet eigenlijke werk van de kerk is, te waken voor het zielenheil van hen,
die nog aan liaar zorgen zijn toevertrouwd? In aansluiting hierop kan men
dan soms een hele reeks van klachten horen.
jeugdwerk, voor de bejaardenzorg,
voor de geestelijke volksgezondheid
en nu dan weer die commissie voor
kerk en samenleving.
Wc weten dat cr mensen zijn en dat
zijn er. niet alleen die buiten de kerk
staan, die wat kregel worden van al
die commissies en die vragen of de
kerk nu overal haar neus in moet ste
ken. Laten we hen die zo spreken
maar direct een anttvoord geven, zij
het dan ook een algemeen antwoord.
Wanneer de kerk zich niet met deze
dingen bemoeide, zou zij niet meer in
de samenleving, maar er naast komen
te staan.
Ontwend
Dat een Prov. Kerkvergadering een
commissie heeft voor kerk en theolo
gie, is vanzelfsprekend, want de god
geleerdheid is van oudsher het ter
rein waarop de kerk zich te bewegen
heeft. Dat men zich in de kerk bezig
houdt met gemeentevorming, zoals de
Prov. Kerkvergadering dat in haar
samenkomsten en in een conferentie
op Hedenesse heeft gedaan, is ook
een natuurlijke zaak. Dat zij tracht
een cursus voor catecheet in onze
provincie te krijgen, wekt geen vel
zet. Maar, al die andere commissies!
Daar is bijvoorbeeld de culturele com
missie, die zich bezig houdt met het
culturele leven in ons gewest. Kan een
kerkvergadering dit terrein niet be
ter aan anderen over laten? Dan is er
de stichting werkverband van prot.
bibliotheken, die enige jaren geleden
in het leven is geroepen door de Prov.
Kerkvergadering, welke stichting
zich bezig houdt met de bibliotheek
voorziening. Is dat nu direct kerke-
werk? Dan zijn er commissies voor
het maatschappelijk werk, voor het
We zijn er aan ontwend geraakt
dat de kerk bemoeienis hééft met
allerlei facetten van het leven en
als zij er zich mee gaat bemoeien
vraagt men direct: waarom dat nu
weer? Doch eigenlijk is het zeer
wonderlijk dat een kerk, die voor
haar leden als een loods wil zijn
die hen helpen wil om het rechte
vaarwater te vinden te midden van
de vele zandbanken waar ze zou
den kunnen stranden, zich niet zou
bemoeien met het leven van alle
dag.
Vroeger deed de kerk dit wel en toen
vond men het vanzelfsprekend dat dit
gebeurde. In de begintijd van de Re
formatie in ons land, zijn er velen weg
gevlucht naar het buitenland, ge
dwongen door de zware plakaten.
Daar hebben zij de z.g.n. vluchtelin
gengemeenten gevormd. In Engeland
waren er in die tijd heel wat. In de
gemeente van Noordwijk, het tegen
woordige Norwich, keurde de kerke-
raad het linnen dat door de wevers,
die tot de gemeente behoorden, werd
gemaakt en als het goedgekeurd
werd, kwam er het stempel van de
kerkeraad op te staan, welk linnen
op de markt de hoogste prijs op
bracht. Nu zouden we vreemd opkij
ken wanneer zo iets gebeurde. Lang
zamerhand is dit alles veranderd en
is de kerk komen te staan aan de
rand van de samenleving. Wel heeft
zij zich bewogen op de terreinen van
bijbel en theologie, die natuurlijk niet
zijn los te denken van de samenle
ving, want daarmee moet zij de men
sen, als het goed is, de weg wijzen
waarlangs zij moeten gaan, zij het
dan ook dat die weg niet van stap tot
stap door de strepen van de moraal
is afgebakend. Maar in het geheel
van de samenleving heeft de kerk
steeds minder haar stem laten horen.
Zo is, om iets te noemen, heel de in
dustriële ontwikkeling buiten de kerk
omgegaan en de mens, die hierdoor
in verdrukking kwam, heeft van de
kerk niet de steun gehad die hij had
mogen verwachten. Hiermee willen
(Zie slot pag 4 kol. 5)
Het Wereldgebeuren
Twee miljonairs
Twee miljonairs zijn in de Ame
rikaanse staat New-York in een
hevige strijd gewikkeld. Wil
liam Avercll Harriman (67) en Nel
son Rockfeller (51) wensen op. 4 no
vember tot gouverneur van die staat
te worden gekozen. Voor Harriman
zou dat een herverkiezing beteke
nen; voor Rockefeller zou het de al
lereerste keer zijn dat hij door ver
kiezing een staatsambt verkreeg.
Harriman heeft, in het algemeen ge
sproken, de wind mee. Uit allerlei
onderzoekingen en opiniepeilingen is
gebleken, dat de Democraten dinsdag
bij de verkiezingen de meeste kans
hebben om zetels in het Huis van
Afgevaardigden en in de Senaat en
gouverneursplaatsen te veroveren.
Waren cr geen bijzondere factoren
in het spel, dan zou het dus vrij van
zelfsprekend zijn dat Harriman als
Democraat zijn gouverneurstitel be
hield. Maar inmiddels is duidelijk ge
worden dat de Republikein Nelson
Rockefeller „de mensen mee" heeft
gekregen nu hij, zoals in Amerika ge
bruikelijk, persoonlijke bezoeken aan
kiezers brengt, hanaen schudt en ba
by's zoent. Klaarblijkelijk heeft hij
de juiste toon getroffen. Hij heeft
begrepen, dat zijn landgenoten eer
der wat Wantrouwig dan geïmpo
neerd worden door verkiezingsacties
van miljonairs. Wie het kiezerskorps
wil winnen moet bewijzen een „ge
wone man te wezen en zoveel be
grip te hebben voor de moeilijkheden
van eenvoudige mensen dat zij zeg
gen: „Hij kon een van ons zijn".
Harriman was in deze kunst, al be
dreven, maar Rockefeller heeft zich
klaarblijkelijk als een bijzonder goed
beginneling ontpopt.
Rockefeller, kleinzoon van de man
die een fortuin bijeenbracht met
oliebesognes, en Harriman, zoon
van een spoorwegmagnaat, hebben
elkaar overigens al bij vele gelegen
heden ontmoet; menigmaal als me
dewerkers van een president voor één
en hetzelfde doel. In 1941 toen Har
riman als bijzonder vertegenwoordi
ger van Roosevelt naar Londen toog,
belast met het toezicht op de uitvoe
ring van de Leen- en Pachtwet, werd
Rockefeller tot assistent van de pre
sident benoemd. Niet minder dan vijf
tien jaar heeft Rockefeller sedertdien
de Democratische presidenten Roose
velt en Truman en de Republikeinse
president Eisenhower gediend. Het
eerste ontwerp van Trumans „Punt
Vier programma" heeft Rockefeller
moeten opstellen, in Eisenhowers
dienst behoorde hij als speciale advi
seur tot de mannen die belangrijke
plannen als „Atomen voor de vrede"
en het voorstel tot luchtinspectie bij
een eventuele ontwapeningsovereen
komst uitwerkten. In Trumans tijd
heeft Harriman zich na onder
meer ambassadeur in Moskou en in
Londen te zijn geweest verdien
stelijk gemaakt als reizend ambassa
deur voor het Marshallplan. Van 1951
tot 1953 was hij directeur van het
bureau voor wederzijdse Veiligheid,
dat de militaire steun aan de bond
genoten regelde,
Als gouverneur van de staat New.
York had Harriman vanzelf
sprekend een belangrijke voor
sprong op zijn Republikeinse concur
rent. Eigenlijk kon elk optreden in
deze functie propagandistische uit
werking in zijn voordeel hebben. En
die kansen heeft hij wel uitgebuit.
Maar Rockefellers innemende cam
pagne heeft veel van dat effect weg
genomen. De olie-miljonair heeft on
langs een uitspraak gedaan, die hem
ongetwijfeld de sympathie van vele
weifelaars heeft opgeleverd: „Mijn
grootvader", zo zei, „leefde om geld
te verdienen, mijn vader (John D.
Rockefeller, die stichtingen opzette
voor filantropische, wetenschappelij
ke en artistieke doeleinden) leefde
om geld uit te geven en zelf zie ik
geen van deze leuzen als mijn taak:
ik wil op grond van mijn persoonlij
ke financiële onafhankelijkheid mij
zelf actief aan het maatschappelijk
leven ter beschikking stellen". Om
dat hij de laatste jaren het gevoel
had, niet altijd serieus te worden ge
nomen omdat men zou menen dat hij
zijn ambtelijke posten aan zijn in
vloed op financieel gebied te danken
zou hebben, wil hij nu een positie
verkrijgen op grond van een algeme
ne verkiezing.
En reeds wordt gefluisterd, dat
Rockefeller bij een toekomstige pre
sidentsverkiezing weieens een ernsti
ge concurrent kon worden voor zijn
mede-Republikein Richard Nixon, die
nu vice-president is. Terwijl Rocke
feller met klem ontkent, dat hij pre
sidentiële aspiraties zou hebben, wij
zen anderen erop dat het gouverneur
schap van de staat New York ook
voor Franklin D. Roosevelt de spring'
plank was naar de hoogste post ïn
net land
NELSON ROCKEFELLER
lm... innemende campaguestijl^g