Woningbouwprogramma van dit
jaar kan worden verwezenlijkt
KLANKBORD
PROF. GERRETSON, P0UTICUS,
GELEERDE, DICHTER, OVERLEDEN
HAARLEMMERS GAVEN VIER
JAAR TE LAGE INKOMSTEN OP
DINSDAG 28 OKTOBER 1958
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
Behandeling van aanvragen en
plannen belangrijk vereenvoudigd
De minister Aan volkshuisvesting en bouwnijverheid heeft in zijn memorie
van antwoord aan de Tweede Kamer meegedeeld, dat in de eerste drie
kwartalen van 1958 subsidie is aangevraagd voor 61.000 woningen. Dit
cijfer heeft betrekking op 32.040 woningwetwoningen en 29.060 premie-
woningen. Verwerkelijking van het woningbouwprogramma lijkt binnen
het bereik der mogelijkheden te liggen.
De ontwikkeling van de premiebouw na mei 1958 doet de regering ver
wachten, dat in 1959 38.000 premiewoningen in aanbouw zullen worden
genomen. De bouwtijd van woningen heeft zich in 1958 in vergelijking
met 1957 niet ongunstig ontwikkeld. Het streven naar meer efficiency bij
de ambtelijke bemoeiingen met de woningbouw heeft ertoe geleid, dat de
behandeling van de plannen belangrijk is verkort. De behandelingstijd
van de aanvragen voor de particuliere bouw is bijna gehalveerd. Ook de
procedure voor de plannen voor woningwetbouw is enigszins vereen
voudigd.
De stijging van de bouwkosten van
woningwetwoningen is mede een ge
volg van de toenemende grootte en
de betere afwerking van deze wonin
gen. In de periode 1953-1957 nam de
bouwinhoud der woningwetwoningen
toe van 280 m3 tot 300 m3. Deze
vergroting en de verbeterde afwer
king resulteerden in die periode in
een kostenstijging van circa 13%
per woning. De bouwkostenverhoging
als gevolg van de stijging van lonen
en sociale lasten, materiaalprijzen en
risico's, was in de periode 1953-1957
30 b 35%.
De verbetering in de algemene situa
tie van de bouwmarkt heeft in de drie
grote steden, waar de bouwkosten in
het algemeen uitsteken boven die in
de rest van het land, een sterkere
weerslag gehad dan elders. Sinds het
najaar van 1957 is daar een daling
der bouwkosten met 7 a 8% waar
neembaar.
Het aantal arbeiders, werkzaam in
de woningbouw, is verminderd door
dat het aantal in uitvoering zijnde
woningen is teruggelopen. Per 100
woningen in uitvoering bleef het aan
tal arbeiders echter vrijwel onveran
derd. Op 1 juli 1957 waren er 67 ar
beiders per 100 in uitvoering zijnde
woningen, op 1 juli 1958 69.
Van de arbeiders in de woningbouw
werkt 40% in de woningwetbouw,
60% in de andere woningbouw.
In de woningwetbouw ligt de arbei
dersbezetting 10% lager dan in de
andere woningbouw. De verklaring
daarvoor kan liggen in de omstandig
heid, dat de woningwetwoningen in
doorsnee 10% kleiner zijn dan de an
dere woningen.
De cijfers over de daling van het
aantal in de bouwnijverheid te
werkgestelde arbeiders en over de
toeneming van het aantal werk
lozen wekken de indruk, dat een
aantal bouwvakarbeiders van me
dio 1957 op medio 1958 uit de
nieuwbouwsector is afgevloeid naar
onderhoudswerken, naar andere be
drijfstakken of wellicht ook naar
het buitenland.
Bij de opstelling van het bouwpro
gramma voor 1959 is aangenomen,
dat de werkloosheid in de bouwvak
ken in 1959 eenzelfde totale omvang
zal hebben als gemiddeld in 1957 het
geval was. Daarbij is onder meer uit-
Nummers
(Slot van pag. 1
1100. Dat is dan een binnenlands
adres en het slaat op Goes, want het
telefonisch kengetal voor Goes is
1100. Men bemerkt heteen stede
nummering bestaat al in ons goede
Nederland.
Het zal wel een beetje kil worden
als straks de goede, oude fami
lienamen meer en meer in on
bruik zullen raken en het nummer
overheersend wordt.
De tegenwoordige Nederlanders zul
len daar niet al te vlot aan willen.
Ze herinneren zich nog allerlei on
aangename nummeringen uit de
jongste wereldoorlogvan identi
teitskaarten tot aan distributiekaar
ten.
Heel erg kil was dat allemaal. Maar
als het huidige geslacht er niet aan
wil, dan toen zal een volgend ge
slacht het wél doen... want we zijn
allemaal al vele malen nummers bij
alle mogelijke instanties. We willen
het alleen maar niet toegeven, dat
we nummers dragen... dat Nederland
een wei-genummerd land is, waar de
kantoorniachines een goed deel van
het leven beheersen.
Dat toegeven blijft weggelegd voor
nieuwe mensen, die efficiënter zullen
werken dan de tegenwoordige Neder
landers. Maar gezelliger zal het er
niet op wordenaltijd datzelfde
nummer van de wieg tot ver over
het graf
VERDACHT GUL. De man die
vrijdagnacht hud ingebroken in een
kantoor aan de Nijverheidsstraat te
Rotterdam liet zijn medemensen roy
aal meedelen in de buit, die behalve
uit een oude schrijfmachine, uit si
garen bestond. Links en rechts deel
de hij deze uit, totdat iemand tegen
hem zei, dat men zoveel gulheid niet
van hem gewend wasDe man
werd bang dat men hem zou verra
den en meldde zich zondagmiddag bij
de politie.
SPECIALIST. Inbreker Sjigejoeki
Aono vertelde bereidwillig aan de po
litie van Tokio waarom hij zich ge
specialiseerd had in inbraak in hui
zen van diplomaten. „Die zijn altijd
naar feestjes", legde Aono uit.
gegaan van de verwachting, dat de
toeneming van het aantal bouwvak
arbeiders door conjuncturele omstan
digheden sedert 1957 ongeveer de
helft zal zijn van die in de laatste
jaren voor 1957.
Systeembouw
Het aandeel van de systeembouw in
de totale woningbouw zal in 1959
groter zijn dan in de voorgaande ja
ren. In 18 gemeenten vindt woning
bouw plaats op basis van contracten,
die zich in de meeste gevallen over
vijf jaar uitstrekken. De contracten
omvatten in totaal 32.560 woningen.
Opdracht werd reeds verleend voor
16.856 woningen, daarvan zijn 5897
gereed.
De initiatieven van werkgeverszijde
om tot een eigen en veelomvattende
activiteit op het gebied van de re
search te komen heeft de minister
doen afzien van verdere pogingen
een coördinatie te bereiken van alle
groepen en instellingen, die bij de
research betrokken waren of belang
hadden.
Huurblokkering
Op 15 oktober 1958 waren bij het
grootboek voor woningverbetering
918.258 woningen van 142.378 huis
eigenaren aangemeld. Volgens globa
le schatting zouden nog rond 270.000
woningen moeten worden aangemeld.
Het totaal aan stortingen op het
grootboek bedroeg op 14 oktober 41
miljoen. Daarvan is 370.000 terug
betaald aan ten onrechte of abusieve
lijk gestorte bedragen. Rond 4300
aanvragen om deblokkering en ont
heffing van stortingsplicht werden
ontvangen.
REDEVOERINGEN VAN UITERSTE PERFECTIE
Achter aanvallen ging
diepe bewogenheid schuil.
In de iiaeht. van zondag op maandag-
is in het Stads- en Academisch Zie
kenhuis te Utrecht prof. <lr. F. C.
Gerretson overleden. Hij is 74 jaar
geworden.
Prof. Gerretson was oud-hoogleraar
in de koloniale en constitutionele ge
schiedenis aan de Rijksuniversiteit te
Utrecht en oud-lid van de Eerste Ka
mer.
De overledene verwierf zich ook be
kendheid als Geerten Gossaert, onder
welk pseudoniem hij de dichtbundel
„experimenten" publiceerde.
Prof. Gerretson werd op 9 februari
1884 te Kralingen (gemeente Rotter
dam) geboren. Na aanvankelijk voor
de handel te zijn opgeleid, studeerde
hij aan verscheidene buitenlandse
universiteiten (onder andere te Brus
sel en Londen) en promoveerde te
Heidelberg cum laude tot doctor in
de filosofie.
In 1925 werd hij benoemd tot bijzon
der hoogleraar aan de rijksuniversi
teit te Utrecht in de oude en jongere
geschiedenis van het voormalige Ne-
derlandsch-Indië en vergelijkende
koloniale geschiedenis. Tot 1928 do
ceerde hij ook ethnologie. Van 1938
tot 1954 was hij buitengewoon hoog
leraar in de constitutionele geschie
denis van het koninkrijk aan dezelf
de universiteit.
In de twintiger jaren was hij voor
zitter van de „Nationale Unie", die
een belangrijke rol heeft gespeeld in
de strijd om het tractaat met België,
dat in 1926 door de Eerste Kamer
werd afgewezen; het ging daarbij in
het bijzonder om de aanleg van een
kanaal lussen Nederland en België.
Met prof. Gerretson is niet alleen een
geleerde heengegaan met een uitge
breide kennis van de koloniale ge-
Heel rationeel is er maandag in de
„Prins van Oranje" te Goes een kos
tuum vervaardigd voor de heer Pleu-
ne uit Haamstede, die op de praktijk-
dag van het district Zeeland van de
Bond van Kleermakerspatroons een
coupon had gewonnen. Twee dames
van een rationeel werkend kleermu-
kersbedrijf uit Sint-Maartensdijk
hielpen de heer Pleune bij het liassen
van het jasje, dat aan het eind van
de daa „als gegoten" zat.
Foto P.Z.C.)
schiedenis en een dichterlijke geest,
maar ook een politicus met een ge
heel eigen stijl.
Hijzelf heeft beter dan ooit iemand
anders dit had kunnen (joen een ka
rakteristiek van zijn eigenaardige,
vaak ongemotiveerd agressieve op
treden in het parlement gegeven.
Prof. Gerretson, die van 1951 tot
1956 deel van de Eerste Kamer heeft
uitgemaakt, was meermalen node
loos scherp. Men kreeg de in
druk dat hij moeilijk een aanval op
zijn opvattingen en denkbeelden ver
droeg en dat vooral kritiek hem prik
kelde tot onbeheerste tegenaanvallen.
Achter deze agressiviteit gingen zijn
bewogenheid, zijn diepgewortelde be
langstelling, zijn sterk gevoel voor
recht en onrecht schuil. Ongetwijfeld
is hij meermalen verkeerd begrepen
en was het nooit zijn bedoeling om te
kwetsen. Desondanks deed hij het,
Wellicht heeft hij zelf daarvan ach
teraf het meest spijt gehad.
Zijn bewogenheid plaatste hem in elk
geval steeds midden in conflicten en
in spanningen. Zijn partij, de Chris
telijk Historische Unie, heeft hij het
daardoor wel eens moeilijk gemaakt.
In elk geval was prof. Gerretson eén
figuur in de Eerste Kamer, een
politicus van betekenis. Hij was eer
goed spreker, zijn redevoeringen wa
ren qua stijl van een uiterste perfec
tie, dichterlijk soms, al was de sta
tigheid ervan niet altijd meer van de
ze tijd. Het parlement bewaart aar
hem levendige herinneringen. Met
prof. Gerretson is een merkwaardig
man heengegaan, een geleerde, dich
ter en politicus, zoals ons land er niet
veel oplevert. Daarom betekent zijn
overlijden niet alleen een zwaar ver
lies voor zijn familie, maar ook voor
ons land.
Dodelijke val van dak
Maandagavond is de 45-jarige con
structieschilder G. J. Pluym van het
dak van zijn woning aan de Van der
Werffstraat te Rotterdam gevallen
tengevolge waarvan hij is overleden.
De man was omstreeks half zeven
op het dak geklommen om zijn tele
visie-antenne na te kijken. Toen hij
van de dakgoot het zolderraam wilde
binnengaan, stapte hij mis en maak
te een val van twaalf'nieter. Ernstig
gewond werd hij naar het ziekenhuis
ooisingel overgebracht, waar bleek
dat hij was overleden.
Op 9 april 1945 bestookte een Britse jachtbommenwerper
voor de Deense kust een Duitse „U"-boot zo effectief met zijn
raketten, dat het vaartuig binnen twee minuten tijd zonk
naar een diepte van 50 nieter, een ramp, waarbij slechts IS
van de 55 opvarenden zich wisten te redden. Dezer dagen
heeft men de onderzeeboot gelicht en overgebracht naar een
werf in de Noorse havenstad Moss ten oosten van de Oslo
fjord; waar bij een grondig .onderzoek een ware schat voor
de dag kwam. De duikboot was nl. in het begin van 191,5
uit Singapore vertrokken met in de kiel in plaats van de ge
wone ballast broodjes tin, en voorraden van de zeldzame me
talen molybdenum en wolfram. De meeste torpedo's waren
uit de bergruimten in het schip gehaald en vervangen door
voorraden levensmiddelen als suiker en conserven en door
een ton opium, verpakt in metalen vaten. Het grootste deel
van deze voorraden bleek na dertien jaar op de bodem van de
zee nog in goede staat te zijn.
De rechterfoto toont de „U-boot", „U-8.'iS" in het dok.
De linkerfoto toont een lid van het werfpersoneel te midden
van de broodjes tin en de voorraad inmiddels in nieuwe houten
vaatjes verpakte opium; welke een enorm kapitaal vertegen
woordigt.
Chr. arbeiders over varen
onder „goedkope vlaggen".
De internationale federatie van chris
telijke fabrieks- en transportarbei
dersbonden heeft op het eind vorige
week in Keulen gehouden congres 'n
resolutie aangenomen, waarin er bij
de aangesloten zeelieden op wordt
aangedrongen niet te monsteren op
schepen die onder zogenaamde goed
kope vlaggen varen.
Tenzij, aldus de resolutie, door col
lectieve contracten of andere over
eenkomsten, waarborgen zijn ge
schapen voor de arbeidsvoorwaarden
en sociale zekerheid der bemannin
gen.
De vergadering toonde zich ongerust
over het feit, dat rederijen in ver
scheidene landen in toenemende mate
koopvaardijschepen doen varen on
der „goedkope" vlaggen, en heeft het
bestuur der internationale federatie
opgedragen er bij de aangesloten or
ganisaties op aan te dringen, met
alle doeltreffende middelen sociaal
ongewenste toestanden op deze sche
pen tegen te gaan.
Schrijver Theodor Kroeger
in Zwitserland overleden.
Naar pas thans bekend is geworden,
is de vooral door zijn eerste roman
„Het vergeten dorp" beroemd gewor
den schrijver Theodor Kroeger vori
ge week vrijdag tc Klosters-Platz bij
Davos overleden. Hij was 61 jaar.
Kroeger, die in 1897 te St. Peters
burg werd geboren, was gedurende
de Eerste Wereldoorlog in Siberië ge
ïnterneerd. Tussen de twee wereld
oorlogen woonde hij in Duitsland. In
1945 ging hij naar Zwitserland om
van tuberculose te genezen.
Van „Het vergeten dorp" werden an
derhalf miljoen exemplaren ver
kocht. Het werd in veertien talen
vertaald. Later had de schrijver suc
ces met zijn romans „Heimat am
Don", „Brest-Litowsk", „Der Schütz-
engel", „Kleine Madonna", „Schatten
der Seelen" en ..Sturm über dem
Himalaja".
OFFICIER EIST GEVANGENISSTRAF
Medeplichtige accountant
kreeg reeds anderhalf jaar.
ren 4 zaken behandeld tegen Haar
lemmers, die verdacht werden van
het onjuist aangifte doen voor de in
komstenbelasting gedurende de jaren
1952 tot en met 1955. Hun boeken
werden bijgehouden door een accoun
tant uit Haarlem-noord, die inmid
dels wegens het onjuist aangeven
voor de inkomstenbelasting veroor
deeld is tot een gevangenisstraf van
1j jaar.
Deze accountant bepaalde de ver
diensten van de Haarlemmers; geble
ken zou zijn dat hij veel te weinig
noteerde voor de boekhouding en voor
de inkomstenbelasting. De 34-jarige
slager C. A. B. zou in genoemde ja
ren 80.000 gulden te weinig hebben
opgegeven en daardoor 30.000 gulden
te weinig hebben betaald aan inkom
stenbelasting. De eis van de officier
van justitie luidde een gevangenis
straf van 3 maanden en een boete
van 20.000 gulden subsidiair 6 maan
den hechtenis.
Tegen de 48-jarige vishandelaar J.
van S. eiste de officier een gevange
nisstraf van 3 maanden en een boete
van 8000 gulden subsidiair 3 maan
den hechtenis. Deze had 42.000 gul
den te weinig opgegeven en 4550 gul
den te weinig betaald.
Een zelfde straf weid geëist tegen
de 60-jarige slager J. N. W. die
13.000 gulden aan inkomsten had
verzwegen. Tenslotte eiste de officier
tegen de 49-jarige koopman A. L.
een gevangenisstraf van 3 maanden
en een boete van 10.000 gulden sub
sidiair 4 maanden hechtenis omdat
hij 20.000 gulden te weinig aan in
komsten had opgegeven en 6500 gul
den te weinig aan belasting had be
taald. De rechtbank zal op 10 no
vember a.s. uitspraak doen.
Rustig met mistvelden
(Van onze weerkundige
medewerker
ij Lage wolken en mistvelden
verduisteren al enkele dagen
in ons land de zon. Alleen in
Zuid-Limburg was het giste-
ren een groot deel van de dag
zonnig weer en steeg de tem-
ee peratuur tot twaalf graden
Celsius. ee
Vooral in Zeeland. Brabant en
Zuid-Holland kwam een groot
deel van de dag een dichte tot
zeer dichte mist voor.
In onze provincie liep gister-
§f morgen het zicht tot beneden
50 meter terug. In deze situa- eZ
ee tie, in een hogedrukgebied met
een rustige atmosfeer, blijven
h de mistkansen groot. Heel |e
langzaam trekt het hogedruk- j|
gebied zich via midden Europa ee
E- in de richting van de Balkan
terug.
ee Eerst in de tweede helft van
deze week zullen de depressies
H verder naar onze omgeving fjj
doorbreken, zodat het voor- e=
ee lopig nog droog en rustig
bhjft. j=
lllllllllllllllillillllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllil
MINISTER IN MEMORIE VAN ANTWOORD:
Het Wereldgebeuren
De Indonesische premier Djoeanda. is
zaterdagavond in Cairo aangekomen
voor een olficieel bezoek aan de Ver
enigde Arabische Republiek, zo mei-
radio Cairo.
Onderhandelen
In het politieke leven van Algerije
heeft Ferhat Abbas de laatste 20
jaar belangrijke plaatsen ingeno
men. Merkwaardig was. dat zijn
plaats telkens een andere was. Tel
kens kwam Ferhat Abbas verder van
de pro-Franse hoek af te zitten. Hij
behoort tot de categorie van Noord-
afrikaanse leiders die aan de Sorbon-
ne hebben gestudeerd, die met Fran
se vrouwen zijn getrouwd en het
Frans vaak even goed of nog beter
spreken dan het Arabisch. Toen het
nationalisme zich voor de Tweede
Wereldoorlog steeds feller uitte en
steeds minder wilde weten van een
blijvende band met Frankrijk, waren
het intellectuelen als de apotheker
Ferhat Abbas en diens vriend dokter
Ahmed Francis, die allereerst tot
matiging maanden. Zij hadden per
soonlijk veel aan hun vorming in
Frankrijk te danken en hoopten dat
de Fransen in staat zouden zijn, in
de plaats van het analfabetisme, dat
in Algerije de boventoon voerde, een
redelijke beschaving in te stellen.
Omdat hij enkele keren door hen
werd teleurgesteld, heeft Ferhat Ab
bas steeds minder vertrouwen gesteld
in de Fransen. In februari 1956 ver
liet de eerst zo gematigde Abbas
Algerije om zich te voegen bij de
mannen die van Egypte uit de leiding
gaven aan de onafhankelijkheids
strijd. Aanvankelijk vermoedde men,
dat de Algerijnse leiders, voor het
merendeel ruwe klanten, de „heer"
Ferhat Abbas voornamelijk zouden
gebruiken om als representatief maar
machteloos „reiziger" in het buiten
land het pleit te voeren voor het na
tionalisme. Maar het liep anders uit:
in september jongstleden werd be
richt, dat hij was benoemd tot eerste
minister in de „Vrije Algerijnse re
gering".
Men neemt aan, dat Ferhat Ab
bas deze benoeming voorna
melijk te danken heeft aan het
feit dat hij temidden van de extre
misten nog altijd een „gematigde"
is. Zijn collega's-rebellen zijn blijk
baar de mening toegedaan, dat een
premier, zelfs van hun regering, een
beetje bedachtzaamheid niet kan mis
sen. Het is bovendien niet onwaar
schijnlijk, dat de ware extremisten
elkaar de eer van het premierschap
niet gunden. En ook sinds de „Vri.ie
Algerijnse regering" werd samenge
steld is niet alles koek en ei. Nog
steeds is er klaarblijkelijk wrijving
tussen de gematigde en de extreme
richting. Dat bleek vorige week.
Eerst verklaarde Ferhat Abbas, dat
zijn regering bereid was om met de
Fransen te onderhandelen, zonder de
onafhankelijkheid van Algerije als
voorwaarde te stellen. Kennelijk wil
de hij de mogelijkheid openlaten van
een of ander compromis. Maar een
paar dagen later zei Krim Belkacem.
vice-premier en minister van oorlog
in de „Vrije Algerijnse Regering",
dat gevochten zou worden, zolang de
Fransen niet -bij onderhandelingen
Algerije zelfstandigheid zouden toe
kennen.
Ook het afgelopen weekeinde was
er weer enige tegenspraak in
de uitlatingen van Algerijnse
zijde, die deden vermoeden dat eerst
de ene, en later de andere richting de
overhand had. Eerst werd gezegd, dat
men De Gaulle's voorstel om in Pa
rijs over het staken van het vuren te
komen praten, beschouwde als een
verzoek tot onvoorwaardelijke over
gave en dat men, nu Frankrijk de
oorlog blijkbaar wilde voortzetten,
tot het bitterste einde wilde door
vechten. Als tussen haakjes werd
daaraan toegevoegd, dat men bereid
was om (niet in Parijs, maar in een
neutrale hoofdstad) met de Fransen
te praten. Toen een woordvoerder in
de Franse hoofdstad uit naam van
De Gaulle nogal koeltjes op die ver
klaring had gereageerd, kwam uit
Tunis een ander bericht: dat de op
vattingen van de Vrije Algerijnse re
gering verdraaid waren weergegeven
en dat men werkelijk wilde overleg
gen. „niet over onze capitulatie,
maa( over een politieke regeling".
Ferhat Abbas zal in dit geval ten
slotte zijn zin hebben doorgedre
ven. Hij is meer dan de anderen
een politicus, iemand die aanvoelt
wat onder bepaalde omstandigheden
al of niet bereikbaar is. De Gaulle
zet alles op democratische verkiezin
gen in Algerije, die wel eens een
nieuwe aanwijzing konden worden
voor verminderde invloed van de ex
tremisten. Bovendien heeft de Fran
se premier het politieke initiatief van
de rebellen overgenomen door zich
tot onderhandelen bereid te tonen.
Met spoedige onderhandelingen uit
naam van het toch altijd nog mach
tige bevrijdingsfront zouden de Al
gerijnse „ministers" eerder gezag
kunnen winnen dan verliezen, ook
wanneer geen volledige vervulling
van hun wensen maar een compro
mis uit de bus komt.
FERHAT ABBAS
gematigd extremist
