C tot ozcuiv
VEERTIG JAAR violiste
in het Concertgebouworkest
De „OUDEREN VAN THANS" jiju even reislustig ais
DE JEUGD VAN TDANS"
FILIUS
ZATERDAG 25 OKTOBER 195S
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
10
OPMERKELIJK MUZIEKJUBILEUM
„Lessen geven houdt je jong",
zegt Louise Wijngaarden
Deze week is de violiste Louise Wijngaarden veertig jaar verbonden
aan het Concertgebouworkest. Wie met haar praat, hoort vele namen
van leermeesters, dirigenten, componisten. Evenveel, en met even grote
waardering, spreekt mevrouw Wijngaarden over haar vader, de man
die van haar Jeugd af hoopte dat zijn dochter de muziekbeoefening als
doel en levenstaak zou kiezen, maar die zo verstandig was, haar zelf te
laten kiezen. De luisteraar hoort bovendien, hoe volledig bezet het leven
van een musicus, verbonden aan een belangrijk orkest, is en blijft, ook
bij het stijgen der jaren.
Veertig jaar violiste bij het Concert
gebouworkest-: Wie Louise Wijngaar
den ziet en haar over haar vele acti
viteiten hoort vertellen A-raagt zich in
stilte af hoe deze florissante, onver
moeibaar schijnende A-rouw al zulk 'n
loopbaan achter zich kan hebben.
Maar de jubilante maakt er geen ge
heim van: „Ik ben zestig, en deze foto
is Averkelijk pas onlangs genomen."
Louise Wijngaarden is Amsterdamse
van geboorte en in die stad is zij al
tijd gebleven.
Als kind woonde ze aan één dei-
mooiste grachten. Ze weet nog goed
hoe ze als zesjarige, met een vader
die op orde en regelmaat gesteld was,
direct uit school naar huis moest ko
men om te studeren. „Soms zat ik in
plaats daarvan naar de schuiten en
de moddermolens in de gracht te kij
ken, maar dan stond plotseling mijn
moeder achter mij, ze was op slofjes
binnengekomen en vroeg: „Zit je nog
al fijn te studeren?" Dan vervolgde
Louise haar oefeningen. Ze bleek bij
zonder muzikaal, het sprak vanzelf
dat de lessen jaar-in, jaar-uit door
gingen. Toch kwam ze, na haar
schooltijd, op een lijst te staan van
gegadigden naar een kantoorbetrek
king; ze zou gaan werken op een
bank.
Haar solfège-leraar op de muziek
school, Anton' Tierie, overtuigde
haar dat het conservatorium voor
haar de aangewezen (voorlopige)
toekomst was. Zo is er van kan
toorwerk voor haar nooit iets ge
komen, en de leraar kreeg gelijk
in de jaren die volgden! Louise
studeerde hard en met succes en
al in haar conservatorium tijd
kreeg ze veel leerlingen.
In juli 1918, het laatste jaar van de
Eerste Wereldoorlog, deed ze haar
eindexamen. Ze mocht voorspelen bij
de grote Mengelberg.
Men kan rustig aannemen, dat
Louise Wijngaarden sinds die dag
niet veel tijd meer heeft gehad
A'oor zichzelf. Maar helemaal goed
geven die woorden haar situatie
niet weer, Avant wie met haar
praat bemerkt, dat zij ook na die
veertig jaren nog met plezier en
toewijding haar werk doet. Haar
tijd, hoewel druk bezet, is dus wel
degelijk ook een beetje voor haar
zelf!
Ze gaf concerten voor de radio, ze
speelde in het buitenland, hetzij met
het orkest, hetzij alleen. Deze zomer
nog maakte ze een toernee langs de
Zwitserse sanatoria. Terug in het
land waren daar meteen weer de re
petities, de concerten, de lessen, de
zelfstudie die nooit stilstaat.
De beroemde Oscar Back, leraar van
o.a. het onlangs jubilerende duo Kreb-
bers-Olof, was ook een aantal jaren
Louise Wijngaardens leraar. Hij
drong er op aan dat zij de solistische
kant Zou kiezen. Zij heeft dan ook een
aantal concerten gegeven, „maar",
zegt ze zelf, „een carrière als soliste
kost behalve talent en doorzettings
vermogen ook veel geld". Ze voegt er
meteen aan -toe dat zij als orkestlid
eigenlijk met evenveel plezier speelt.
Het werk vraagt de gehele aandacht:
„Zelfs al zou je je moe voelen en het
kalmpjes-aan willen doen," zegt ze,
„je zou onmiddellijk merken dat half-
werk niet mogelijk is. Je moet je vol
ledig concentreren".
In het programma A*oor haar huldi
gingsconcert wordt Louise Wijngaar-
Straffere maatregelen
tegen „modedieven"
De Internationale Politie Organisatie
overweegt middelen voor het A'angen
A-an „piraten, die in kostuum-ontwer
pen handelen", AA-elke zij A-an de gro
te modehuizen stelen door ze na te
maken.
Frankrijk heeft de detectieven uit 46
landen, welke in de wereldorganisa
tie „Interpol" vertegenwoordigd zijn,
gevraagd, scherper op te treden te
gen de toenemende namaak van de
Parijse „haute couture". De Fran
sen willen, dat het stelen en nama
ken A-an mode-dessins als misdrijven
Avorden aangerekend.
De secretaris-generaal van „Inter
pol", Marcel Sicot, een van de be
roemdste detectieven van Frankrijk,
heeft meegedeeld, dat er ontzettend
veel namaak is van Franse modellen
der grote modehuizen en van hun
parfums en andere bijkomende arti
kelen. Hij zei, dat in sommige ge
vallen de copieën A-an kostuums van
huizen als dat van Dior in het buiten
land verschenen waren, nog. voordat
de oorspronkelijke japonnen in, Parijs"
voltooid waren.
De violiste Louise Wijngaarden viert
deze week een muzikaal jubileum:
veertig jaar is zij aan het Concertge
bouworkest verbonden. Zélf mocht zij
kiezen in haar jeugd en zij koos de
muzikale studie: ongetwijfeld de
juiste keuze, gezien de loopbaan die
zij achter de rug heeft!
den o.m. een gewaardeerd muziekpe
dagoge genoemd. Een aantal van haar
leerlingen is intussen ook alweer be
roepsmusicus. Zij blijft lessen geven:
,Het- houdt je jong, die jonge mensen
om je heen", zegt ze. „Vanavond ko
men er hier dertien op mijn kamer re
peteren voor het concert". En, op on
ze A-erbaasde blik door haar kamer in
Amsterdam, die wel ruim is, maar
toch geen zaal, wijst ze met jeugdig
enthousiasme aan: „Daar zet ik de
A'iolen daar de alten, daar de cello's en
lessenaars heb ik genoeg in huis".
De AA-ekelijkse vrouwenpagina
A-an de P.Z.C. verschijnt van
heden af met een nieuw „hoed
je", ofteAvel om in kranten
termen te spreken met een
nieuwe „kop". De nieuwe titel
spreekt A-oor zichzelf: „Onze
ATOuwenpagina", zoals deze ko
lommen tot nu toe werden sa
mengevat, zal van heden af
méér dan ooit zijn: „Uw pa
gina, mevrouw!"
Als U een vochtig huis hebt staat U
al op vertrouAvelijke voet met de plastics,
Avaarmee ons huishoudelijk leven zo niet
verfraaid, dan toch zeker vergemakke
lijkt Avordt. Weet U, dat er sinds een
tijdje heel kleine plasticbusjes met dek
sel in de handel zijn voor de speccerijen?
Je koopt ze met zijn zessen tegelijk,
netjes in het gelid op een (plastic) bo
dempje me topstaande randjes. De prijs
ligt zo om de rijksdaalder; wie erg veel
kruiden heeft, is toch altijd nog voor
vijf gulden \-an alle zórg a£.
Het Aviuterseizoen is Aveer begonnen met zijn concerten, zijn
toneelvoorstellingen en \erdere „uitjes" waarvoor iedere vrouw
zich bijzonder feestelijk pleegt te kleden. Misschien hebt U
deze Avinter zelfs Avel een echte gala-aAond in het A-ooruitzicht,
Avaarvoor de avondkledij teA-oorschijn Avordt gehaald of
waarvoor U zich zelfs een nieuwe aA-ondjurk gaat aanschaf
fen. Meestal zal die nieuwe avondjapon „halflang" zijn, Avant
zo'n halflange avondjurk is in onze tijd veel praktischer dan
de tot op de A-oet A-allende. Wilt U een compromis tussen beide
roklengten, dan brengt deze tekening van onze modetekenaar
U misschien op een idee. Dit jurkje een Duits ontwerp
heeft een rok die aan de A-oorzijde tot. de knie, aan de ach
terzijde tot over de enkels reikt. Het materiaal: tule, bestikt
met zilverpailletjes.
Advertentie
'u ideaal geschenk
Indiaan vond kauwgum uit
Hebt u ook kauwgum-kauwende kin
deren? Ze denken Aast en zeker dat
de Amerikanen het kauwgum hebben
uitgevonden, want het verschijnsel
kAvam ons land binnen tegelijk met
de Amerikaanse bevrijdingslegers.
Maar oorspronkelijk zijn de Indianen
met kauwen begonnen. Het Avaren
de Maya's en ze maakten hun kauAV-
gummie Aan boomsappen, die ze lie
ten indikken. Waarschijnlijk hebben
ze gehoopt, kracht te putten uit het
gomballetje, en al zuigend en kau-
AA'end even sterk te A\orden als de
boom, die het produkt le\-erde. In
Noord-Amerika lïwam men in «Ie vo
rige eeuAv op het idee, de gomballen
met suiker te A-ermengen en ze als
„cheAvinggum" in de handel te bren
gen.
Om de verkoop A an zijn bakpoeder te
stimuleren, gaf een fabrikant bij elk
pakje een kaüwgoinmetje cadeau.
Zijn omzet steeg met sprongen en het
duurde niet lang voordat de fabri
kant de stap AAaagde; hij brak defi
nitief met zijn bakpoeder en ging
kauAAgum fabriceren op grote schaal
Een aanzienlijk deel van de Avereldbe-
A olking zorgt er intussen al tientallen
jaren A'oor, dat zijn zaken, en dia A-an
zijn eollega-kauwgum-fabrika^ten,
blijA-en floreren.
Naaimachine met verfbad
Een Amei'ikaanse naaimachinefabriek
heeft een machine in de handel ge
bracht met een apparaatje dat de
draad kan verven, in zes verschillen
de kleuren nog wel. De naaister zet
maar een klosje wit garen op en drukt
het knopje in van de kleur, die ze no
dig heeft. De draad loopt dan door eer
verfbadje, en de verf is in een omme
zientje droog. Maar de machine is zo
duur, dat de meeste vrouwen zich
voorlopig wel zullen houden bij het
(ook nogal simpele) gebruik van klos
jes garen in verschillende kleuren.
Over handwerken gesproken: naait U
wel eens zo'n gezellig zacht beest
A-oor uw kleuters, een konijn, een
hondje, een olifant, ge\njld met stuk
jes schuimplastic, kapok of oude lap
jes U zult uw kind verrast zien kij
ken, als U binnen in al die vulling
nog een pillendoosje stopt met klei
ne belletjes erin, of alleen maar heel
kleine stukjes grint. Kinderen zijn dol
op alles wat rammelt!
(Advertentie)
Van onze redactrice
/n een van haar liedjes zingt de
bekende cabaretière Conny Stu
art over de „jeugd van thans",
n zij spreekt die woorden „jeugd
an thans" uit op een onnavolgbare
manier waarvan de intonatie (he
laas!) niet zioart-op-wit valt te re
produceren. In dat liedje dingt zij
dan over de huidige jeugd die, zoals
we allemaal weten, immers „een pro
bleem" is zoals honderd jaren ge
leden de toenmalige „jeugd van
thansongetwijfeld voor de toenma
lige ouders een probleem was.
Misschien was het in de middeleeu
wen ook al zo gesteld, wellicht tob
den zelfs de Batavieren al met on
handelbare Batavierenkindertjes.
Maar met één probleem hadden die-
verre voorvaderen vermoedelijk nog
niet te kampen: dat van een niet- te
breidelen reislust hunner spruiten.
In onze eeuw brengen de jongeren,
een deel van de oudere generatie niet
alleen tot afgrijzen door met rage
bollen, paardenstaarten, vormloze
truien of gekke nauwe pantalon
netjes rond te lopen; ze willen bo
vendien dat vooral! steeds meer
op reis. Onze „jeugd van thans" ken
merkt zich vooral door een niet te
bedwingen drang naar verre verten
over de grenzen. Logeren bij een
tante op de Veluwe of bij familie in
Drente komt niet meer in aanmer
king en de ouderen zien zorgelijk toe
hoé de jongelui dikwijls met in
'n „werkvakantie" zelf verdiend geld
in de Zon- of Berglandexpres
stappen met een gemak, alsof ze een
dag in een naburige grote stad gaan
winkelen.
Ja, die „jeugd van thans"die
vliegt maar uit en doet maar.
Wij voelden ons enorme pionier
sters, wanneer we op nauwelijks zes
tienjarige leeftijd zelfstandig tien da-
gen gingen logeren op een tuinderij
in het Zuid-Hollandse polderland.
Zo'n logeerpartij was een boeiend
avontuurmaar het meisje dat nu
de schone leeftijd van zestien, zeven
tien jaar bereikt heeft-, dénkt, niet
aan vakanties in het polderland. Zij
logeert met vriendinnen tien dagen
(volgens speciale jeugdcondities van
de reisverëniging) aan het meer van
Genève. Zij trekt met haar klasgeno
ten naar Parijs om daar en passant
de mogelijkheden voor een baantje
in Parijs" onder de loep te nemen.
Intussen beoefent haar slechts even
oudere broer in Oostenrijk tien da
gen lang met onblusbare energie de
moeilijke kunst van het Met-tem".
Of hij trekt liftend naar het zuiden,
stuurt de ene dag een ansicht uit
Lyon en de volgende dag een uit
Noord-Italië en zaait al doende per
manent onrust in het hart van zijn
moeder
De „jeugd van thans"
reist dus
maar alsof er geen afstanden
meer bestaan maar is het
alleen de jeugd die dit doet. Vele ou-
deren-van-thans reizen óók alsof er
geen grenzen (en in dit geval ook:
geen leeftijdsgrenzen!) meer be
staanDat kan plotseling tot U
doordringen; bijvoorbeeld wanneer
U weer eens op bezoek bent bij die
vriendin van uw ouders die U in ja
ren niet- gesproken hebt. Ze is de zes
kruisjes ruimschoots gepasseerd,
vóór haar vijfenvijftigste is ze nim
mer buitenslands geweest, maar nu
deelt ze tussen twee kopjes thee ter
loops mede dat ze binnenkort- maar
weer eens voor een half jaar naar
haar getrouwde zoon in Amerika
gaat. Zeg dan niét, dat U het nog
een hele onderneming vindt", wam
dat is ze volstrekt, niet met U eens.
Het passagebureau zorgt immers
voor paperassen en grote bagage, zij
hoeft alleen maar ie zorgen dat
in Amsterdam op tijd op die boot
stapt, in New-York haalt haar zoon
haar natuurlijk af. Nee, zo'n uit
stapje van een half jaar noemt zt
een peulesclülOverigens: haar bie
ren (die nu al over de zeventig
moeten zijn, zoals U snel berekent)
zijn wat ziek op het ogenblik. Dooi
de injecties die ze moeten ondergaan,
omdat ze volgende week per vlieg
tuig naar de kinderen in Florida ver
trekken.
En dan zijn er nog de opa en oma
uit Oud-Beierland die de kin
deren in Canada hebben bezocht;
en de zéér bejaarde heer uit dat klei
de Westland-se plaatsje die een paar
jaar naar Amerika gaat voor fami
liebezoek maar ook, naar hij verze
kert, om indien mógelijk dat grote
land van noord tot zuid te verken
nen; en de pensionhoudster uit Nij
megen die een wereldreis van ruim
één jaar heeft gemaakt om haar vijf
kinderen in Noord- en Zuid-Amerika
en in Nieuw-Zeeland weer eens te
zien.... Allemaal levende bewijzen
van het feit dat vele „ouderen van
thans" even reislustig zijn geworden
als die veelbesproken „jeugd van
thans"! Binnenkort zal het niets bij
zonders meer zijn, wanneer op zeker
ogenblik hele gezinnen voor het ver
bazingwekkend feit komen te staan
dat oma en opa èn alle ooms en tan
tes boven de vijftig jaar allemaal te
gelijk door afwezigheid schitteren.
Allemaal op reis en vér buiten de
grenzen
\~üan ozoMV
Toen ik U enige tijd geleden de
vraag stelde: „Wat wilt U nog
eens horen?" had ik niet ge
dacht dat er zoveel sponnen uit spon
gaten zouden vliegen.
U kon er wel op gewacht
hebben: de eerste reactie kwam ten
minste van een heer, die blijkens het
poststempel vrijwel onmiddellijk na
lezing de vulpen moet hebben losge
schroefd:
„Jaren geleden was er op maandag
avond een cursus voor Avijsbegeerte,
voor zoA-er ik mij na ongeveer dertig-
jaren nog kan herinneren, gegeven
door de N.C.R.V. Weliswaar komen er
in sommige uitzendingen van de R.V.
U. af en toe ook nog eens onderwer
pen van die aard voor, doch deze zijn
vergeleken met de door mij bedoelde
cursus, zeer beknopt.
Ik realiseer mij wel, dat de smaak
van het overgrote deel van het Ne
derlandse volk een andere kant uit
gaat, doch anderzijds wil het er bij
mij niet in, dat er geen behoefte zou
bestaan, vooral in de wereld waarin
Ave tegenwoordig leven aan dingen
A-an een hogere geestelijke orde".
Deze briefschrijver krijgt met zijn
laatste opmerking van mij direct ge
lijk en dat uit eigen ervaring. Er
bestaat in alle lagen van onze samen
leving, óók bij de veelgesmade jonge
re generatie, zeer stellig een behoef
te aan geestelijke waarden
Overigens heb Ik hier en ginds
eens mijn licht opgestoken om
trent deze herinnering en er
Avaren meerderen die aan deze cursus
met Avaardering terugdachten. Al
leen: het zal hoogstens een kwart
eeuw geleden zijn en het betrof hier
een doctor in de theologie die voor de
I 2o 2iju cv och
V.P.R..O. sprak. Wat allemaal niets
afdoet aan mijn respect Aroor het luis
tervermogen A-an deze briefschrijver.
Wilt U een serie andere wensen? Zie
hier een vrouwenbrief van het platte
land:
„Ja, wat willen we nu eens horen?
Antwoord schrikt U niet Ramp-
muziek! Natuurlijk zonder ramp -
God verhoede dit maar zomaar,
omdat die zo mooi is en dan liefst op
een redelijk uur, als een plattelands
mens nog niet in bed ligt".
Van Kathleen Ferrier, Paul Robe
son en Marion Anderson en de
drie Wimmen van het cabaret,
Ierse volksliedjes bij de harp en
Franse chansons belanden wij bij een
andere hartewens van velen, naar ik
weet:
„Toen (d.i. in de oude tijd) gingen
wij donderdagavond (zelf netjes aan
gekleed) zitten voor de A-olledige en
directe uitzending van de concerten
in het Concertgebouw. Je had dan het
gevoel, dat je er een beetje bij hoor
de. Aan die avonden heb ik voor een
groot deel mijn muzikale ontwikke
ling te danken.
Zou het nu niet mogelijk zijn, dat wij
wéér direct betrokken werden, niet
alléén bij het Concertgebouworkest,
maar ook bij de andere orkesten, die
Nederland rijk is
Als ik zoiets lees vervult mij, naar ik
deze schrijfster dankbaar kan verze
keren, een gevoel van warme vol
doening; alleen al over het simpele
feit, dat er toch altijd in Nederland
nog mensen wonen die bij een be
paalde radio-uitzending er eens lus
tig en zelfs keurig opgepoetst voor
gaan zitten om met aandacht en
overgave te luisteren.
Voor wie de radio geen kraan is die
je willekeurig maar eens opendraait
voor een straal muziekgeruis als ach
tergrond voor het theedrinken, kweb
belen, spelletjes doen of lessen leren.
Eén zo'n huiskamer met werkelijk
luisterende mensen betekent in inten
siteit en belangstelling veel meer dan
men oppervlakkig zou denken. Het is
een krachtcentrum dat zijn golven
wijd uitzendt.
Alleen al door het feit dat er luiste
raars zijn die tegen hun kennissen
durven zeggen: Je mag donderdag
avond gerust komen, als je er maar
mee rekent dat wij beslist dat con
cert willen horen en er niet doorheen
gepraat mag worden
In deze gedachtengang passen ook
de verdere wensen: een A-olledig
Chopin-recital, een avond kwar-
tetmuziek, moderne muziek goed ho
ren A-oorspelen en uitleggen; grote
werken uit de toneelliteratuur in een
goede bezetting-; een klassieke trage
die; een voordrachtavond gewijd aan
onze eigen poëzie door een geschool
de en bezielende stem.
Dit alles samengevat in een harte
wens die velen zullen beamen: We
moesten hier een derde programma
hebiien, als in Engeland.
Dat déarvoor belangstelling zou be
staan. is mij gelukkig- wel verheugend
duidelijk gebleken. En daarmee zijn
wij in elk geval een flink eind gevor
derd op de weg naar verwezenlijking.
SASKLA
KLEDING voor a.s. MOEDERS
Jakjes - Rekken en Pakjes
in echte gezellige najaarsstoffen
en kleuren.
heeft het voor U.
Scheldestraat 20-22 - Tel. 8996
Er is een aardappelschilmachine in de
handel gekomen, bestemd voor de keu
ken. Het systeem is ongeveer gelijk aan
dat A-an de grote machine bij de groen
teman, maar dit keukenapparaat is
(natuurlijk) vee! kleiner: er gaat onge
veer anderhalf kilo tegelijk in. Wortel
tjes laten zich er ook in schoonsehrap-
pen.