Salan laat als tegenprestatie in
Algerije tien rebellen vrij
(NW[
KLANKBORD
VATICAANSTAD VERBODEN
VOOR EX-LIJFARTS VAN PAUS
H. W. TILANUS EREDOCTOR
IN RECHTSWETENSCHAPPEN
DINSDAG 21 OKTOBER 1958
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
NA VRIJLATING VAN VIER FRANSEN
Ferhat Abhas verklaart zich weer
bereid tot onderhandelen
Generaal Raoul Salan heeft gisteren te Algiers meegedeeld, dat hij beslo
ten heeft, tien gevangen genomen soldaten van de rebellen vrij te laten.
Salan, opperbevelhebber en hoogste burgerlijk gezaghebber in Algerije,
heeft geen nadere bijzonderheden over deze mededeling aan de pers ver
strekt. Dit gebaar is duidelijk een tegenprestatie voor het vrijlaten van
vier Franse soldaten in Tunesië door de rebellen. De rebellen hebben ge
zegd, dat zij die soldaten vrijlieten en er in de toekomst nog meer zouden
vrijlaten, uit humanitaire redenen en zonder voorwaarden.
De premier van de Algerijnse op
standelingenregering in ballingschap,
Ferhat Abbas, heeft maandag in een
interview voor radio-Caïro verhaald,
dat hij bereid is onmiddellijk met
Frankrijk te onderhandelen over een
staken van het vuren in Algerije.
De door de rebellen vrijgelaten Fran
sen, 20 en 22 jaar oud, waren op 11
januari van dit jaar gevangen ge
nomen, na in een hinderlaag gelokt
te zijn.
Hun gezondheidstoestand is uitste
kend. Een van hen, die een schot
wond had, werd behandeld in een
hospitaal van de rebellen.
Zij vertelden, dat zij verschillende
dagen hadden moeten lopen of rijden
op muilezels, voordat zij zondagavond
in de voorstad van Tunis, Bardo,
aankwamen.
Een afgevaardigde van het Nationaal
Bevrijdingsfront, FLN, deelde mee,
dat er binnenkort nog meer krijgs
gevangenen vrijgelaten zullen wor
den, en hij sprak de hoop uit, dat
Frankrijk bereid zal zijn een over
eenkomst te sluiten over het uitwis
selen van gevangenen.
De vier vrijgelatenen droegen nieuwe
uniformen van het FLN.
Hoeveel?
Geen van béide partijen heeft ooit
bekendgemaakt, hoeveel gevange
nen zij heeft.
Maar men gelooft, dat de rebel
len er verscheidene tientallen
hebben en de Fransen verschei
dene duizenden.
De Fransen hebben herhaaldelijk
Mohammedanen vrijgelaten, die
bereid waren, nu tegen de rebel
len te vechten. Zij, die niet van
gedachten veranderden, bleven na
tuurlijk in gevangenschap.
GENERAAL SALAN
tegenprestatie
Gershwins „Porgy and Bess"
wordt verfilmd
De filmproducer Samuël Goldwyn is
met Columbia Pictures overeengeko
men, dat deze maatschappij voor de
gehele wereld de distributie op zicli
zal nemen van zijn komende film
Porgy and Bess.
Voor de filmversie van dit muziek
drama van George Gershwin dat ook
op de Nederlandse planken is ver
toond, zijn dezer dagen de Todd-AO-
camera's in actie gekomen. De hoofd
rollen zullen worden gespeeld en ge
zongen door Sidney Poitier, Dorothy
Dandridge, Sammy Davis jr. en Pearl
Bailey. De regie komt in handen van
Otto Preminger. Verwacht wordt dat
de film eind 1959 gereed zal komen.
GRETA. Op het vliegveld Idlewild bij
New York kwam de zwijgende Greta
Garbo aan. Zij keerde terug van ren
icis naar Europa en de journalisten
die er altijd rondhangen kregen plot
seling de indruk dat Greta Garbo op
Idlewild iets zou gaan zeggen.
De potloden en blocnotes flitsten te
voorschijn, en de moedigste aanwezi
ge vuurde de eerste vraag af.
„Waarom bent U naar New York ge
komen?"
„Omdat ik er woon", zei Greta Garbo.
En waardig schreed zij heen, de ont
hutste journalisten geslagen achter
latend.
KUS. Het Zuidkoreaanse ministerie
van opvoeding heeft de importeurs
van films uit het buitenland en de
thuisproduceaten voorgeschreven dat
kusscènes op het witte doek voortaan
niet langer dan tien seconden mogen
duren.
Tot nu toe was een limiet van 30 se
conden getolereerd, maar het ministe
rie is tot de bevinding gekomen dat
de kusscènes dan ,,tc zinnelijk" wer
den.
De Fransen hebben dikwijls terro
risten geguillotineerd, die weerloze
burgers hadden aangevallen, maar
zij hebben nooit rebellen, die gevan
gen genomen waren, gefusilleerd,
hoewel zij als franc-tireurs konden
worden beschouwd.
Gevechten
De Franse troepen hebben vorige
week in Algerije 643 opstandelingen
buiten gevecht gesteld. Het Franse
ministerie van binnenlandse zaken
maakte bekend dat de terroristische
activiteit in Frankrijk zelf de laatste
week aanmerkelijk is afgenomen.
Een krijgsgerecht te Rijssel heeft
maandag vier Noordafrikanen we
gens poging tot moord tot levens
lange dwangarbeid veroordeeld.
Meisje door zandauto
gegrepen en gedood
(Van onze correspondent)
Maandagmorgen is tussen Daarle en
Daarlerveen het 15-jarig schoolmeisje
Adrï Slotje door een passerende zand
auto gegrepen en op slag gedood. Het
meisje had het weekend doorgebracht
bij kennissen in Daarle.
Maandagmorgen was zij per rijwiel
op weg naar haar school in Vrooms-
hoop.
Op de smalle weg naar Daarlerveen
werd zij door een achteropkomende
vrachtauto gegrepen, toen zij met
haar voorwiel van het smalle bochtige
wegdek afraakte en in de berm te
recht kwam. Het rijwiel van het
meisje sloeg om, waardoor zij voor de
voorwielen van de zandauto terecht
kwam.
Op korte termijn wettelijke
regeling loterijwezen
In de ministerraad is besloten, dat op
korte termijn een wettelijke regeling
in de geest van het meerderheids-
voorstel van de commissie loterijwe
zen (commissie Wiarda) bij de Twee
de Kamer zal worden ingediend. Het
rapport van de commissie zal als bij
lage bij de memorie van toelichting
worden gepubliceerd.
NA OPZIENBARENDE ONTHULLINGEN:
„Niet uit winstbejag
gepubliceerd".
Volgens inlichtingen van Vaticaause
zijde heeft de pauselijke gendarme
rie order gekregen, de voormalige
lijfarts van wijlen paus Pius XII,
prof. Galeazzi Lisi, niet op Vati
caans grondgebied toe te laten. Zo
als bekend is er veel verontwaardi
ging over onthullingen, die de hoog
geleerde arts in de pers heeft ge
daan over de laatste dagen van de
paus. Prof. Galeazzi Lisi is voorts
afgetreden als directeur van de Va
ticaanse gezondheidsdienst. De Na
tionale Persbond van Italië heeft
zich geschaard bij de kringen die 't
optreden van de dokter veroordeel
den.
Het dagblad „Messagero" maakt
er gewag van, dat men als gevolg
van het gebeurde met dokter Lisi
ook de positie van diens broer,
vertrouwens-architect van wijlen
paus Pius de Twaalfde en thans
leider van het werk voor de in
richting van het conclaaf, als
zeer precair beschouwt.
In een gsprek met het Milanese blad
„II Giorno" heeft de voormalige lijf
arts van de paus ontkend dat hij
zich aan verraad zou hebben schul
dig gemaakt. Hij zei dat hij een
impuls heeft gevolgd en zijn onthul
lingen over de laatste levensdagen
van de paus zeker niet uit winstbe
jag heeft gedaan. Op de vraag waar
om hij de doodsstrijd van de paus
op zulk een realistische wijze had
weergegeven, zei de dokter dat hij
de gebeurtenissen heeft verteld in
de vaktaal waaraan hij gewend is.
Hij was de overleden paus zeer.toe
genegen.
„Als er iemand verraden is", aldus
prof. Galeazzi Lisi, „ben ik het. Men
heeft mij wel veel beloofd, maar ik
heb nog geen cent ontvangen."
„II Giorno" tekent hierbij tussen
haakjes aan, dat de professor enke
le dagen geleden aan een redacteur
Er wordt spoed betracht met de
bouw van het nieuwe Dorpshuis te
Wolfaartsdijk, dat enige maanden
geleden voor een bedrag van 75.689
werd aanbesteed. De buitenbouw is
vrijwel gereed, thans rest alleen nog
het afwerken van het gebouw. Ver
wacht wordt, dat het Dorpshuis in
december a.s. gereed zal komen.
Dit nieuwe Dorpshuis, dat door de
aannemer C. Sinke te Wolfaartsdijk
wordt gebouwd naar een ontwerp
van de directeur van de Centrale
Dienst voor Bouw- en Woningtoe
zicht op de Bevelanden, de heer J. H.
Valk te Goes, bestaat uit een grote
zaal met 250 zitplaatsen, een kleine
zaal, kleedkamers, garderobe en fiet
senbergplaats.
(Foto P.Z.C.)
van het blad een chèque van zes
miljoen francs heeft getoond, die hij
ontvangen had van een buitenlands
weekblad, zeggende dat hij een dol
lar per woord had gekregen, juist
als Mussolini.
De professor verwacht, dat de art
senbond zijn eer, die door de pers
is aangetast, zal verdedigen. Bij
deze uitlating vermeldt het Milanese
blad, dat de artsenbond de publika-
ties van prof. Galeazzi in krachtige
termen heeft veroordeeld.
Nazibeul Erich Koch
staat in Warschau terecht
Maandagmorgen tien uur is te War
schau het proces begonnen tegen
Erich Koch, Hitler's voormalige gau-
leiter van Oost-Pruisen en de daar
aan toegevoegde Poolse en Russische
gebieden en later rijkscommissaris
van de Oekraine, die verantwoorde
lijk gesteld wordt voor de dood van
72.000 Polen en vier miljoen Oekrai-
ners.
Het proces werd uitgesteld wegens
ziekte gedurende vijf jaar Britse en
zes jaar Poolse gevangenschap.
De beschuldigingsakte houdt in, dat
hij trouw Hitler's plan tot uitroeiing
van alle Polen die niet van nut wa
ren als werkkrachten voor het derde
rijk, uitvoerde met behulp van con
centratiekampen, instellingen voor
slavenarbeid, „kolonisatiedepots" en
massa-excecuties. Hij staat alleen te
recht voor oorlogsmisdaden op Pools
grondgebied. Naar verluidt hebben de
Russen beschuldigingen voorbereid
betreffende de dood van Oekrainers.
De beschuldigingsakte beslaat zestig
pagina's, en wordt onderstreept door
twintig beëdigde verklaringen van
overlevenden uit de 45 concentratie
kampen en instellingen voor slaven
arbeid die door Koch werden opge
richt. Men verwacht, dat het proces
twee weken zal duren. Er worden
geen getuigen verwacht uit West-
Duitsland, wel een aantal Polen.
Op foto's uit de dagen, dat Koch nog
de trotse houder was van partijkaart
no. 90 van de Nazi-beweging, heeft
hij het ronde voorkomen van een
man vol zelfvertrouwen. Op het ogen
blik is hij een mager mannetje van
nog geen honderd pond, met een
hangsnor.
Benoeming lid Centrale
Cultuur Technische Commissie
Bij Koninklijk Besluit is met ingang
van 1 oktober 1958 benoemd tot advi
serend lid van de centrale cultuur
technische commissie F. J. J. H. M.
van Os, drs. economie te 's Graven-
hage.
Het Wereldgebeuren
Een aardige opname van Koningin
Elizabeth II van Engeland, in ge
sprek met Samson (John Vickers).
Het Britse koninklijke paar bezocht
een uitvoering van de opera „Sam
son" in Leeds als besluit van een
eendaags bezoek aan de stad.
Brug over kanaal Almelo-
Nordham bezweek.
Maandagochtend is het dek van de
Agelerbrug over het kanaal Almelo-
Nordhorn die de verbinding vormt
in de provinciale weg Ootmarsum-
Oldenzaal, bezweken.
Tegen acht uur passeerde een zwaar
beladen vrachtauto de brug, waar
van drie van de vier ijzeren balken
circa twintig tot dertig centimeter
doorzakten. De auto is hierdoor in
aanraking gekomen met een der
gietijzeren brugpijlers, welke werd
vernield. Het verkeer over deze uit
1878 daterende brug is stopgezet.
Persoonlijke ongelukken deden zich
niet voor.
Invoer van appels uit
België verboden
Met ingang van 22 oktober zal de in
voer van alle appelrassen uit België
in ons land verboden zijn. Thans gaat
de grens helemaal dicht in verband
met de prijsontwikkeling voor appels
op de Nederlandse markt. Hoewel de
mogelijkheid om appels uit België in
te voeren er de laatste tijds steeds
was, werd hiervan praktisch geen ge
bruik gemaakt in verband met de
overvloedige eigen oogst.
De kapelauto's van de r.-k. „Oost-
priesterhulp" hebben In dit jaar
een vierhonderdtal standplaatsen uit
verspreid wonende rooms-katholieken in
de Westduitse bondsrepubliek bediend.
Er waren 105 geestelijken bij betrokken
van wie 42 Duitsers en verder Neder
landers. Belgen, Zwitsers, Italianen
Oostenrijkers, aldus mededelingen op
een persconferentie waarop met name
de grote financiële steun nit Neder
land werd gememoreerd.
PLECHTIGHEID IN VRIJE UNIVERSITEIT
Promotor was prof.
mr. Diepenhorst
Tijdens een plechtige zitting van de
academische senaat der Vrije Uni
versiteit in de Woestduinkerk te Am
sterdam is gisteren het eredoctoraat
in de rechtswetenschappen verleend
aan de heer H. W. Tilanus, voormalig
voorzitter van de Christelijk Histo
rische Unie en thans nog secretaris
van de onderwijsraad. Promotor was
prof. mr. I, A. Diepenhorst, hoog
leraar in het strafrecht en de straf
vordering. Na de plechtigheid hield
dr. Tilanus een toespraak, waarin hij
de faculteit dank bracht voor dit
eredoctoraat, verleend aan „een vol
geling van wijlen jhr. mr. A. F. de
Savornin Lonian, die van 6 juni 1884
tot 1 oktober 189S in die faculteit
als hoogleraar staatsrecht, strafrecht
en strafvordering doceerde".
Na een overzicht te hebben gegeven
van de politieke ontwikkeling der
laatste 40 jaren, zei <lr. Tilanus onder
meer, dat hij zich in de jaren na de
Tweede Wereldoorlog heeft verzet
zowel tegen hen die van oordeel wa
ren dat het christelijk organisatie
leven voor staat, maatschappij en
school niet meer nodig was. Hij zei
te geloven, dat het Nederlandse or
ganisatiewezen in overeenstemming
is met de confessionele gezindheid
door de eeuwen heen van het Ne
derlandse volk. Niet alleen in ons
land, maar ook in België, in Italië,
in Noorwegen en in Wegl-Duitsland
i
1.
jt
'SriCMJI
nemen (blijkens de verkiezingsuitsla
gen) de politieke groeperingen, die
op een confessionele grondslag steu
nen, de laatste jaren invertrouwen
bij de bevolking toe.
Dat de kerk met al het organisatie
leven van de vrije burgers kan over
nemen en dat men ook in geestelijk
opzicht, dankbaar moet zijn voor het
christelijk organisatiewezen dringt
thans gelukkig wel tot het bewust
zijn door, zo meende spreker.
„Het is merkwaardig te constateren,
dat bij onze rooms-katholieke mede
burgers, waar toch de Kerk zulk
een dominerende plaats inneemt, in
onze dagen een ontwikkeling juist in
andere richtinn bezig is zich te vol
trekken en men bijvoorbeeld op on
derwijsgebied in sterkere mate de
burgers erbij betrekt, gezien de nieu
we toporganisatie, die voor het r.-k.
onderwijs met uitzondering van
het hoger onderwijs wordt gecon
strueerd, waarin kerk, onderwijs en
ouders gelijkelijk zijn vertegenwoor
digd".
Het christelijk organisatiewezen acht
te dir. Tilanus niet alleen van grote
betekenis voor het eigen land, maar
in toenemende mate ook voor de
steeds groeiende Europese samenwer
king en de Europese organen:'
Prof. mr. I. A. Diepenhorst, hoog
leraar in het strafrecht aan de Vrije
Universiteit, die als promotor hét
eredoctoraat verleende, sprak
heer Tilanus toe.
Een eredoctoraat wordt geschonken
wegens uitnemende verdiensten. Met
betrekking tot de heer Tilanus zijn
deze in ruime male aanwezig. Hij
heeft zich als parlementariër een
eervolle plaats verworven. Hij geldt
als een goed kenner van de onder-
wijswetgeving.
-Door beide, en door zowel in de
bezettingstijd als in de daarna vol
gende periode, de doorbraakge
dachte af te wijzen, is de heer Ti
lanus enn geslaagd veel kiezers
voor de christelijke politiek en het
christelijk organisatieleven te be
houden aldus prof. Diepenhorst
als beginselvast en tegelijk oecu-
menisch politicus heeft hij deze
zaak der hervorming in Nederland
door een volksgroep van eigen
structuur bijeen te houden, krach
tig bevorderd. Vriend en tegen
stander zien in hem een voor
deze karakteristiek Nederlandse
groep, representatieve figuur, die
op evenwichtige wijze leidang bood.
Tot de talrijke aanwezigen bij deze
plechtigheid behoorden de voorzitters
van de Eerste en Tweede Kamer,
resp. mr. J. A. Jonkman en dr. L. G.
Kortenhorst, de minister-president
dr. W. Drees, de ministers Cals, Hel
ders, Staf en Zijlstra en de vice-pre
sident van de Raad van State, dr. A.
A. L. Rutgers.
Weer schieten
Al op negenjarige leeftijd had
Peng Teh-hoeai eigenschappen
die hem tot rebel stempelden.
Zijn grootmoeder stuurde hem toen
althans het huis uit; waarom is nog
steeds niet helemaal duidelijk gewor
den. Sommigen beweren, dat hij al
leen maar haar opiumpijp omver
geschopt had.
Maar zo'n incident kan op zich
zelf geen reden zijn om een jongen
voor altijd te verwijderen; dit geval
was wellicht een druppel die een em
mer deed overlopen. Anderen bewe
ren dat Peng Teh-hoeai werd versto
ten omdat hij afkerig was van de
vroomheid die in de familie leefde.
Het staat vast. dat door deze gang
van z-aken de al of niet sluimerende
rebellie van de jongeman werd aan
gemoedigd. Weliswaar trachtte deze
loot uit een geslacht van tamelijk
welvarende boeren op allerlei eerlijke
manieren in zijn onderhoud te voor
zien als schoenmakersleerling, als
koeienhoeder of als mijnwerker
maar toen hij zeventien jaar was
werd hij leider van een groepje boe
ren dat tijdens een hongersnood een
rijstpakhuis aanviel. Hij behoorde tot
de mannen die in de woelingen se
dertdien als vanzelfsprekend een
krijgshaftige rol vervulden. Peng
Teh-hoeai diende achtereenvolgens
onder de grote hervormer Soen Yat-
sen, onder Tsjang-kai Tjsek van de
Kwomingtang en onder Mao tse
Toeng (sinds 1928). In de tijd dat
Tsjang en Mao eendrachtig de bin
nengedrongen Japanners bevochten,
was Peng Teh-hoeai plaatsvervan
gend commandant van een leger dat
onder Tsjang opereerde. Maar later
bevocht hij Tsjang weer en hij had
een werkzaam aandeel in de verdrij
ving van de Kwomintang-macht naar
Formosa. In de Koreaanse oorlog liet
Peng-Teh-hoeai zich ook niet onbe
tuigd. Hij stond aan het hoofd van de
„vrijwilligers der Chinese volksrepu
bliek", die de Jaloe overtrokken en
de strijdkrachten der Verenigde Na
ties terugdrongen haar de 38ste
breedtegraad. Comunlstische Chine
zen noemen Peng Teh-hoeai, die nu
minister van defensie is, daarom nog
steeds „de man die MacArthur ver
sloeg".
Peng Teh-hoeai vervult in de cri
sis om de nationalistische ei
landjes Quemoy en Matsoe een
rol die hem twee weken geleden éni
ge sympathie bezorgde bij het wes
terse publiek, maar die gisteren plot
seling in het tegendeel is omgesla
gen. In het begin van de maand zei
hij tot veler vreugde dat het schie
ten zou worden gestaakt. Maar giste
ren heeft hij bekendgemaakt, dat
zijn land het bestand introk.
Op 4 oktober werd het staakt-het-
vuren voor het eerst afgekondigd on
der de voorwaarde dat de nationalis
tische konvooien naar Quemoy en
Matsoe niet door Amerikaanse oor
logsschepen zouden worden begeleid.
De Amerikanen hebben toen ver
klaard, aan die voorwaarde te zullen
voldoen. President Eisenhower en mi
nister Dulles zagen nu een kans, dat
het conflict zou worden opgelost met
inachtneming van hun voorwaarde:
vermijding van verder geweld. Men
veronderstelde dat Dulles' reis naar
Formosa onder meer ten doel had om
generalissimo Tsjang kai Tsjek te
overreden om beide eilandengroepen
te ontruimen. Ze liggen immers wel
erg ver van Formosa af en Dulles
heeft het onlangs „dwaas" genoemd,
om er een zo grote strijdmacht te
vestigen als Tsjang in feite had ge
daan. Onder het voorwendsel dat de
Amerikanen zich niet aan de voor
waarde voor het bestand hebben ge
houden, brengt Peng Teh-hoeai
uiteraard op hoog bevel van zijn chef
Mao tse Toeng nu de factor ge
weld weer in het spel.
Verwacht hij dat Tsjang nu eerder
bereid zal zijn, bij het bezoek
van Dulles inschikkelijkheid te'
tonen? Het omgekeerde zal eerder 't
geval zijn. Dulles zal minder dan te
voren geneigd zijn om Tsjang tot
toegeeflijkheid over te halen.
Maar misschien zijn de hoge autori
teiten in Peking helemaal niet ent
housiast voor een eventuele vreedza
me regeling voor Quemoy en Matsoe.
Daarbij zou immers van hen de ver
zekering worden gevraagd, dat zij
geen geweld zullen gebruiken voor de
verwezenlijking van hun verdere as
piraties (waaronder de plannen tot
inbezitneming van Formosa!) Zij
hebben duidelijk gemaakt, dat zij
niet van plan zijn om hun „revolu
tie" halt te doen houden bij Quemoy
en Matsoe.
Peng Téh-hoeai en de zijnen zien
bovendien in een voortdurende span
ning in de Straat van Formosa een
kans, om wanneer hun dat van pas
komt een politiek-militair initiatief
te nemen en vriend en vijand te la
ten zien dat communistisch China 'n
„wereldmacht" is.
PENG TEH-HOEAI
*^....weer geweld...