Luchtmacht verloor in twee jaar
zesendertig straaljagers
NIEUWE RICHTLIJNEN VOOR
BEDRIJVEN IN INDONESIË
VERRASSINGEN VOOR 100M0STE
TREINREIZIGER NAAR EXPO
EGYPTISCHE REGERING
WERKTUIG VAN RUSLAND
VRIJDAG 17 OKTOBER 1958
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
VERONTRUSTEND HOOG AANTAL
Maatregelen noodzakelijk ter
beperking van ongelukken
Het verlies aan Nederlandse straaljagers en wat veel erger is aan
jonge piloten, begint zeer verontrustende vormen aan te nemen. Het
neerstorten van militaire straaljagers is zo'n gewoon verschijnsel gewor
den, dat de dagbladen er slechts in korte berichten melding van maken.
In de afgelopen week zijn helaas moeten we schrijven tot nu toe
twee straaljagers verongelukt. Maandag 13 oktober viel bij Schijndel een
fotoverkenningsvliegtuig van het type R F 84-F „Thunderflash" van de
vliegbasis Deelen. De vlieger kwam om het leven. Woensdagmorgen ver
ongelukte boven West-Duitsland een F 84 „Thunderstreak" van de vlieg
basis Eindhoven. De piloot was op slag dood. Simpele berichtjes, doch op
Zichzelf korte registraties van drama's.
In 1958 zijn wij al bijna twintig
keer genoodzaakt geweest melding
te maken van het neerstorten van
straaljagers. In 1957 verongelukten
zestien Nederlandse straaljagers. In
twee jaar tijds heeft de Nederlandse
staat dus 36 straaljagers wegéns on
gelukken moeten afschrijven... nog
maals: reeds om het blijkbaar zeer
broze leven van de vliegers is dit
een aantal, dat roept om maatrege
len, cjie tot beperking van deze cala
miteiten leiden. Ook om het verloren
gegane kapitaal is het gebiedende
noodzaak, dat het uiterste wordt be
proefd om aan de tragedie van de
achter elkaar neerstortende straal
jagers een einde te maken.
We weten het: het aantal ongeluk
ken met straaljagers moet gezien
worden tegen de achtergrond van
de zeer vele uren, dat met deze toe
stellen gemaakt wordt.
Op zichzelf spreekt het grote aantal
ongevallen een verontrustende taal,
maar dit getal zegt niet alles. Hoe
meer men met straaljagers vliegt,
des te geringer wordtrelatief de be
tekenis van het aantal ongelukken.
Voor een juiste beoordeling van het
straaljagersdrama zou men dus het
aantal vlieguren moeten kennen. Om
strategische redenen is dat aantal
uren echter geheim. Zou het bekend
gemaakt worden dan zou een even
tuele vijand daaruit bepaalde conclu
sies kunnen trekken-en gegevens er
uit kunnen afleiden.
Wij weten niet hoeveel straaljagers
er in de ongeveer tien jaren, dat de
Koninklijke Nederlandse Luchtmacht
met deze toestellen vliegt, veronge
lukt zijn. De luchtmacht verstrekt
deze gegevens niet. Het motief is, dat
men dan ook een opgave zou moeten
verschaffen van het totale aantal
vlieguren, omdat anders verkeerde
gevolgtrekkingen te verwachten zou
den zijn.
Speciaal bureau
Nederland kent op militair gebied
een speciaal bureau voor de vlieg
veiligheid. Het zoekt naar de oorzaak
van militaire vliegongelukken. Het
neemt ook kennis van buitenlandse
rapporten over vliegongelukken.
Daardoor is het mogelijk verbeterin
gen aan vliegtuigen aan te brengen
en de instructies en de aanwijzingen
aan de vliegers te verbeteren en te
verduidelijken. In elk geval stelt men
alles in het werk om het aantal
verminderen,
i bij de Koninklijke
micntmacnt.
Wij nemen dat alles graag aan. We
zijn ons er ook van bewust dat men
ongelukken met straaljagers niét ge-
Leraren VHMO over besluit
regering in salariskwestie
De raad van leraren V.H.M.O. heeft
met verontwaardiging kennis geno
men van de negatieve beslissing der
regering inzake de leraarssalarissen,
inzonderheid van de „motivering"
zo luidt de aanhef van een verkla
ring die de genoemde raad heeft af
gelegd.
Deze verklaring vervolgt: -^- zonder
argumentatie gaat de regering ervan-
uit, dat bepaalde in het rapport
inzake de salarispositie en het car
rièreverloop der leraren gegeven
getallen als „gemiddeld salaris óver
de gehele loopbaan" mogen worden
verstaan, terwijl met goede argu
menten is betoogd, dat uit het rap
port het tegendeel blijkt.
heel kan voorkomen. Men heeft te
maken met machines en welke ma
chine is volmaakt? En met mensen,
en welke mens maakt nooit fouten?
De meeste ongelukken gebeuren
met „Thunderstreaks", dat zijn
de opvolgers van de „Thunder-
jets". Het aantal neergestorte
„Hunters" is( gering. Het waren
er in 1958 sléchts twee, tegen de
rest „Thunderstreaks". Dat ligt
voor de hand. De „Thunder
streaks" worden gebruikt voor
tactische doeleinden, dat wil zeg
gen: zij ondersteunen de grond
troepen bij hun aanvallen. Het
zijn dus laagvliegende toestellen.
Dat verklaart, dat er bijvoorbeeld
wel eens een tegen een berg
vliegt. Voor de piloten betekent
het een geringere kans om het
toestel met behulp van de schiet
stoel te verlaten en nog behouden
neer te komen, in het geval de
straaljager tijdens de vlucht ver
laten moet worden.
De „Hunters" worden gebruikt
als strategische wapens. Zij ope
reren doorgaans hoog in de lucht.
Dat beperkt sterk de kans op on
gelukken.
Wat de kosten voor ons land betreft,
voytvloeiende uit het verongelukken
van straaljagers, wijzen wij er op,
dat Nederland de „Thunderstreaks"
cadeau krijgt van Amerika. Alleen
de twee in 1958 om ons tot dit
laatste jaar te bepalen neerge
storte Hunters" heeft het rijk moe
ten betalen. Het koopt deze toestellen
van Engeland en tegenwoordig van
Fokker, die ze in licentie bouwt.
Men zal een open oog moeten hebben
voor alle omstandigheden en voor
alle moeilijkheden, die de Konink
lijke Luchtmacht te overwinnen
heeft, maar dit neemt niet weg, dat
een aantal van bijna veertig veron
gelukte straaljagers in twee jaar
tijds zelfs bij de meest objectieve
beoordeling de dringende vraag doet
rijzen, of geen ingrijpende maatrege
len mogelijk zijn. Niet alleen in Ne
derland, maar ook in dé andere NA-
VO-landen. Het feit, dat ons land er
relatief nog goed afkomt, versterkt
onze opvatting, dat er iets gebeuren
moet!
MINISTERIE VAN HANDEL:
Geen winsten naar
Nederlandse
aandeelhouders
Het ministerie van handel in Indo
nesië heeft meegedeeld, dat thans
voorzieningen zijn getroffen om vast
te stellen of eeii bedrijf al dan niet
Nederlands eigendom is. Maatgevend
is niet de zetel van het bedrijf, doch
de nationaliteit van de aandeelhou
ders.
Een buitenlandse onderneming zal
als niet Nederlands worden be
schouwd, als meer dan vijftig procent
van de aandeelhouders niet-Nederlan-
ders zijn. Voorts moeten in vergade
ringen van aandeelhouders en van
houders van prioriteitsaandelen vijf
tig procent der stemmen worden ver
tegenwoordigd door niet-Nederlandse
buitenlanders, terwijl ook de raad van
commissarissen voor meer dan vijf
tig procent uit niet-Nederlanders
moet bestaan.
Probeerde stuurman zijn
vrouw te wurgen?
De politie te Rotterdam heeft de 27-
jarige stuurman J. V. woensdag
avond gearresteerd in zijn woning
aan het Noordereiland. Hij zou ge
probeerd hebben zijn 24-jarïge echt
genote M. E. N. door wurging om 't
leven te brengen.
Het echtpaar had wel meer onenig
heid en woensdagavond op de ver
jaardag van de vrouw, kwam het tot
een uitbarsting. De man zou haar
toen bij de keel hebben gegrepen. Hij
liet haar echter weer los en ging de
huisarts halen. Toen de arts én de
man samen in de woning kwamen,
zou V. weer zijn vrouw aangevlogen
zijn. De arts wierp zich op de man
en wist hem na een worsteling van
de uitvoering van zijn voornemens af
te brengen. Vervolgens waarschuwde
de arts de politie..
Dit Parijse model toont vier verschil
lende modellen damesschoenen, wel
ke typerend zijn voor de collectie
„Grand Century", welke de Parijse
schoenenontwerper Laure voor het
komende winterseizoen heeft ont
worpen. Opvallend zijn de verlengde
z.g. eendensnavelneuzenen de
platte z.g. „spatélneuzen"
Voorts deelde de betrokken ambte
naar van het ministerie van handel
mede, dat de winsten voor niet-Ne
derlandse buitenlandse aandeelhou
ders rechtstreeks naar hun respectie
ve landen kunnen worden overge
maakt. Naar Nederlandse aandeel
houders zullen geen winsten mogen
worden getransfereerd.
De nationaliteit van de aandeelhou
ders, van degenen die stemrecht heb
ben en van de leden van de raad van
commissarissen, moet worden be
krachtigd door hun respectieve di
plomatieke vertegenwoordigingen.
Deze voorschriften, aldus bedoel
de zegsman, dragen nog slechts
een voorlopig karakter. De rege
ring zal nog later definitieve voor
schriften vaststellen.
H Een Thunderstreak-straaljager
H van de Koninklijke Lucht-
H macht, afkomstig van de vlieg-
M basis Eindhoven, is bij de
H Duitse stad Siegen in volle
vaart verongelukt. De piloot
sergeant-vlieger J. Heesmans
H uit Rotterdam, kwam bij het
ongeluk om het leven. Het
brandende vliegtuigwrak ver- s
H oorzaakte een bosbrand, welke !ee
H pas na uren kon worden ge-
ze blust. De foto toont de wrak-
ze stukken van de machine tus-
li sen de bomen op de hélling
van de heuvel, waartegen zij te |e
pletter sloeg.
llllllllllllllllllH
C.N.V. over bijzondere status
van de ambtenaar
Het C.N.V. heeft gisteren op een
studieconferentie in Utrecht de „bij
zondere status" van de ambtenaar
aan de orde gesteld. Birinenkort zal
er een rapport verschijnen van een
door de kroon ingestelde staatscom
missie over de vraag, of de ambte
naar ondergebracht dient te worden
in de sociale verzekeringswetgeving
en over het al of niet bestaan van de
noodzaak van een bijzondere regle
mentering van de rechtspositie dei-
ambtenaren. Het C.N.V. zal dit rap
port afwachten alvorens inzake deze
kwestie een definitief standpunt te
bepalen en de besprekingen van gis
teren hebben dan ook niet tot een
conclusie geleid.
Tussen Haarlem en
Leiden hebben spoor
wegautoriteiten gister
morgen de honderddui
zendste treinreiziger
naar de Expo aange
wezen. Het was de
Zwolse houtvester C.
Tutein Nolthenius uit
de Wielingenstraat van
de Overijselse hoofd
stad. De Nederlandse
Spoorwegen hebben
sinds de opening van
de wereldtentoonstel
ling ruim tweehonderd
extra treinen naar
Brussel gezonden. Hier
van werd door ruim
honderdduizend reizi
gers gebruik gemaakt.
Op de laatste dag van
de Expo, zondag 19
oktober, zullen de laat
ste vier extra treinen
naar Brussel rijden.
De heer en mevrouw
Tutein Nolthenius had
den via de geluidsin
stallatie van het cen
traal station te Am
sterdam wel gehoord
dat de honderduizend-
ste reiziger zich in de
ze extra Exnotrein be
vond, maar ragen niets
bijzonders aan hun
plaatsbewijs. Anders
werd het toen de con
ducteur boven de zit
plaats van de Zwolse
familie een bord aan
bracht waarop met
kleurige letters stond
dat daar de honderd
duizendste reiziger ge
zeten was. Direct hier
na werd het Zwolse
echtpaar in het restau
ratierijtuig ontboden
waar drs. J. van Strien
namens de N.S. voor
het seizoen 1959 zesen
twintig eerste klasse
dagtochten in Neder
land aanbood.
Namens de Belgische
spoorwegen ontving het
echtpaar een abonne
ment voor vijf dagen
op de lijnen van de
Belgische spoorwegen.
Dit abonnement werd
uitgebreid door aan
vullende vervoerbiljet-
ten van de Nederland
se Spoorwegen van
Zwolle naar de Belgi
sche grens. Er wachtte
de heer en mevrouw
Tuteyn Nolthénius een
gevarieerd programma
op de Expo. Zij waren
daar de gast van de
Nederlandse en Belgi
sche spoorwegen als
mede van het commis
sariat General van de
Expo.
Tijdens de ontvangsten
werd van de zijde der
Bélgische spoorwegen
hulde gebracht aan de
Nederlandse spoorwe
gen voor de grote
prestatie, die de N.S.
hebben verricht. Met
het speciaal „Expo"-
arrangement werden
meer dan 100.000 Ne
derlanders naar de
„Expo" vervoerd. Bo
vendien maakten nog
ettelijke tienduizenden
gebruik van de norma
le dienstregeling. Het
aantal vervoerde reizi
gers naar Brussel ge
durende de afgelopen
maanden van de we
reldtentoonstelling
wordt op ruim- 200.000
geschat.
Van dezijde van de
...cncpo" werd meege
deeld dat na België
het grootste aantal be
zoekers aan de wereld
tentoonstelling uit Ne-1
derland kwam.
Middenstandsbond over het
fiscale beleid in ons land
Als eindresultaat van een „tussentijd
se balans" die de voorzitter van de
Koninklijke Nederlandse Midden
standsbond, de heer P. G. van der
Weele, gistermiddag in de radioru-
briek „uit het bedrijfsleven" over het
beleid ten behoeve van het midden-
en kleinbedrijf heeft gegeven, heeft
hij gesteld dat in de allereerste
plaats iedere verlaging van de belas
tingdruk zegenrijk moet zijn voor
onze economie.
Hij merkte op dat de huidige belas
tingdruk tot een zodanige hoogte is
gestegen, dat hij op verschillende ge
bieden een belangrijke invloed ten
kwade heeft op de ondernemingslust
en het particulier initiatief. „Het
keurslijf van de drukkende fiscale
lasten maakt het welhaast voor elke
vooruitstrevende ondernemer in het
midden- en kleinbedrijf onmogelijk
zich de noodzakelijke bewegingsvrij
heid te scheppen". Voorts do .t de wij
ze, waarop in Nederland van verschil
lende zijden nieuwe sociale voorzie
ningen worden bepleit bij de heer Van
der Weele de vrees ontstaan dat men
blijkbaar niet voldoende beseft dat de
verplichtingen op Europese niveau
reeds een zodanige inspanning van de
Nederlandse volkshuishouding zullen
vergen, dat een uitermate voorzichtig
beleid ten aanzien van de nationale
soicale wensen een dwingende eis is.
Verdachte in Anjummer
moordzaak wij gesproken
Het gerechtshof te Leeuwarden heeft
donderdagmorgen "de 88-jarïge huis
vrouw Folkje D.-D. te Anjum vrij
gesproken van uitlokking ovan haar
zoon Johannes D. tot doodslag van
de slikwerker P. Steenstra. Zij zal
onmiddellijk in vrijheid worden ge
steld.
In eerste instantie was mevrouw D.-
D. door de rechtbank te Leeuwarden
veroordeeld tqt zes jaar gevangenis
straf. De procureur-generaal had
verleden week vijf jaar tegen haar
geëist. Toen reeds vroeg haar raads
man, mr. Schootstra, onmiddellijke
invrijheidstelling van zijn cliënte om
dat het bewijs zijns inziens niet ge
leverd was. Immers, de verdachte
had nimmer speciaal haar zoon uit
gelokt tot doodslag maar meer in het
algemeen onvriendelijke woorden
over Steenstra geuit. Het enige be
wijs van zo'n aanhitsing kwam van
zeer verdachte zijde, namelijk van
de timmerman Alle S., die indertijd,
evenals de zoon van verdachte tot
vier jaar gevangenisstraf en ter be
schikkingstelling was veroordeeld,
wegens doodslag van de slikwerker,
aldus pleiter. De psychiatrische rap
porten noemden deze Alle S. echter
een „debiele fantast". Men achtte zijn
verklaringen waardeloos. Folkje D.-
D. heeft reeds ruim 2 jaar in voor
arrest gezeten, maar zal waarschijn
lijk een actie tot schadevergoeding
instellen.
Kachel, nodig voor
het conclave, is zoek
Men heeft gisteren in het Vati-
e= caan koortsachtig gezocht
naar de kachel, die men nodig
heeft om het stro te verbran-
i§ den, dat aan de wereld bekend
moet maken of er een nieuwe
paus gekozen is of nog niet.
Kerkelijke autoriteiten, die een
M kijkje gingen nemen in de Six-
tijnse kapel, waar het conclave
ee gehouden zal worden, konden
nergens die kachel vinden.
De kachel is twintig jaren ge-
H leden ergens opgeborgen, maar
niemand weet waar. Men heeft
er elke opslagplaats in het Va-
eee ticaan voor afgezocht, maar te-
vergeefs.
De heel oude kachel is bij ver-
schillende conclave's gebruikt
om de stembriefjes te verbran-
den, nadat die op een bos droog
H stro waren gegooid, teneinde
de witte rook te produceren,
die aan de wereld moet aar.-
M kondigen, dat de kardinalen
een nieuwe paus hebben geko-
e= zen.
ee Als bij de stemming niet de
vereiste meerderheid is bereikt.
wordt er nat stro in de kachel
gedaan. De stembriefjes gaan
dan met 't stro in zwarte rook e=
op.
Als de kachel niet op tijd
wordt ontdekt, zal men tot 't
M aanschaffen van een nieuwe
H kachel over moeten gaan.
iiiHimniminniiiniimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiittiiiiiir^iiiiiaiiiHiiiiiiim
Oud-burgemeester Van
Veen, staatssecretaris
van oorlog
(Van onze parlementaire redacteur)
De Tweede Kamer besloot donderdag
middag met algemene stemmen de
werkingsduur van de noodwet kinder
bijslag -kleine zelfstandigen opnieuw
en wel tot 1 januari 1960 te
verlengen.
Nog steeds nationaal-
socialistische activiteit
(Van onze parlementaire redacteur)
De oud-N.S.B.'ers zijn in ons land nog
altijd actief. Zij hebben o.a. een orga
nisatie H.I.N.A.G., die zich ten doel
stelt sociale steun aan oud politieke
delinquenten te verlenen. Deze orga
nisatie houdt zich bezig met onder
ling hulpbetoon en de opsporing van
vermisten.
Minister Samkalden antwoordde op
vragen van de heren Wagenaar en
Gortzak (communist), dat de H.I.N.
G. op 12 oktober in Amsterdam een
bijeenkomst heeft gehouden, dat er
twee films zijn vertoond, die men
langs een omweg had gekregen en -die
geen politieke strekking hadden
een kleurenfilm van de Rijn en een
film over de opbouw van Berlijn
en dat maatregelen slechts mogelijk
zijn, als de H.I.N.A.G. als een 'lands-
verraderlijke organisatie kan worden
aangemerkt. Indertijd is ook tegen de
N.E.S.B. opgetreden. Voor een ingrij
pen tegen de H.I.N.A.G. bestaat nog
onvoldoende grond.
Dat neemt niet weg, dat het doen en
laten van deze vereniging met de
grootste nauwgezetheid wordt gade
geslagen en dat zo nodig zal worden
ingegrepen, zo verzekerde de be
windsman.
BOVRGUIBA IN TUNIS:
Tunesië doet beroep
op Westerse landen
Er kunnen geen officiële betrekkin
gen tussen de Verenigde Arabische
Republiek en Tunesië ineer bestaan,
aldus heeft de president, van Tunesië,
Bourguiba, donderdag in een rede bij
de opening van de nieuwe zitting van
het parlement verklaard. Volgens
hem is de regering te Cairo een
werktuig in handen van de Sowjet-
Unie, die haar macht over de gehe
le Arabische wereld wil uitbreiden.
Tunesië wenst het communisme niet
en daarom blijft het verbonden met
het'westen, aldus Bouguiba. Tunesië
heeft de hulp van grote mogendheden
nodig. Het verzoekt, aldus de presi
dent, bij alle westelijke mogendhe
den om deze hulp. Vermeden wordt
bij een van de landen in het bijzon
der aan te kloppen. Bourguiba heeft
Egypte er van beschuldigd in het be
gin van dit jaar betrokken te zijn ge
weest bij een poging hem te vermoor
den. Over het incident op één van
de jongste bijeenkomsten van de raad
van de Arabische Liga, waarbij de
afgevaardigde van de Verenigde Ara
bische Republiek de vergadering ver
liet na opmerkingen van de Tunesi
sche afgevaardigde, zei de president,
dat het voordeel van het gebeurde is,
dat het goede van het slechte is ge
scheiden. Het incident kan zijn nut
hebben voor alle Arabische landen
„met inbegrip van Egypte".
„De Arabieren zijn onze broeders
maar wij hebben geen enkel vertrou
wen in degenen die onze regering
omver willen werpen", aldus de presi
dent
Op het Tunesische ministerie van bui
tenlandse zaken wordt vernomen, dat
Libië de Tunesische belangen in de
Verenigde Arabische Republiek zal
behartigen, nu de betrekkingen tus
sen deze landen door Tunesië verbro
ken zijn.
Het ligt in het voornemen de heer M.
van Veen, oud-burgemeester van En
schede en thans waarnemend burge
meester van Doetinchem, te benoe
men tot staatssecretaris van oorlog.
De heer Van Veen is op 18 februari
1893 te Blankenham (Overijsel) ge
boren. Hij volgde aan de rijkskweek
school te Deventer de opleiding voor
onderwijzer en was daarna bij het
onderwijs te Neede werkzaam. Ge
durende de mobilisatie was hij als
officier onder de wapenen. Van 1919
tot 1931 was de heer Van Veen als
leraar M.O. werkzaam achtereenvol
gens aan hogere burgerscholen te
Amsterdam, Heerenveen en Velsen.
Van 1931 af was hij achtereenvol
gens directeur van de rijks h.b.s. te
Hoorn en te Zwolle en van de ge
meente h.b.s.-a te Groningen. Hij
werd door de bezetter uit laatstge
noemde functie ontslagen. Hij her
vatte zijn functie na dé bevrijding en
trad toen tevens tijdelijk op als chef
redacteur van het dagblad „Het
Vrije Volk" te Groningen. Van 1945
tot 1948 maakte hij .deel uit van de
persraad.
De heer Van Veen is voor de Tweede
wereldoorlog lid geweest van de S.D.
A.P., hij is thans lid van de Partij
van de Arbeid.
De heer Van Veen werd in 1946
benoemd tot burgemeester van de
gemeente Enschede. Dit is hij ge
bleven tot enkele maanden gele
den toen hij wegens het bereiken
van de pensioengerechtigde leef
tijd zijn ambt neerlegde. Bij zijn
afscheid als burgemeester van
Enschede is de heer Van Veen be
noemd tot ridder in de orde van
de Nederlandse Leeuw.