Chief Whip
Een halve eeuw Belgisch Kongo
Hoelahoepels rollen
van de lopende band
TOKIO, het doel der K.L.M.-poolroute
BINNENLANDS TOERISME WERD
DOOR EXPO IETS AFGEREMD
op ieders lip!
RICHARD NIXON ONTHULDE
EERSTE RUIMTESCHIP X-15
VRIJDAG 17 OKTOBER 1958
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
13
SCHATKAMER IN HET HART VAN AFRIKA
Geschenk werd
aarzelend
aanvaard
(Van een speciale correspondent.)
Zelden is in de geschiedenis een
royaal aangeboden geschenk
door een parlement zo ongaarne
geaccepteerd als vijftig jaar
geleden de Belgische Kongo, die
koning Leopold II aan zijn land
schonk, nadat het voordien
privébezit van de kroon was ge
weest. Op 18 oktober werd door
de Belgische regering een wet
afgekondigd, die de verhoudin
gen tussen de Kongo en België
regelde. Op 15 november van
hetzelfde jaar hesen verweerde
koloniale soldaten in de hoofd
stad Leopoldville de Belgische
vlag.
De Belgische kolonisatoren zagen al
heel gauw, dat zij met dit land in
het hart van Afrika een der rijkste
gebieden ter wereld hadden verwor
ven. En met grote ijver zetten zij
zich aan de taak het land, dat met
2,3 miljoen vierkante kilometer tach
tig maal zo groot is als België, te
ontsluiten.
Vandaag de dag zouden de Belgen
deze schatkamer aan weerszijden
van de equator niet graag mis
sen en met het voorbeeld van het
onafhankelijkheidsstreven in de
omringende Afrikaanse gebieden
voor ogen, trachten zij niet te ver
vallen in de fouten van andere
koloniale volken. Tot nu toe be
stond er bij de 17 miljoen inwo
ners van de Kongo en de man
daatgebieden Ruanda-Urundi geen
ernstig onafhankelijkheidsstreven.
Ook is het maar zelden gekomen
tot geschillen met de 107.000
blanken. Daarvoor zorgde tot nu
toe de patriarchale verhouding
van blank tot zwart, daarvoor
zorgt ook het ministerie van ko
loniën te Brussel want het
woord politiek wordt in de Kongo
met heel kleine letters geschre
ven. Blank noch zwart heeft in
de Kongo het recht politiek te be
drijven.
280 TALEN 500 DIALECTEN.
De Belgen waren van mening, dat
men de Afrikanen eerst de westerse
beschaving dient te brengen, voor
men hen het recht geeft, zich met
politiek bezig te houden. Met succes
hebben de Belgen zich grote inspan
ningen getroost op het gebied van
sociale maatregelen en gezondheids
zorg. Zij hebben het ontwikkelings
peil van de bevolking aanzienlijk
verhoogd met instellingen, die voor
Afrika voorbeeldig zijn. Bij een be
volking, die 280 talen spreekt en
bijna 500 dialecten, heeft men na
lange inspanning bereikt, dat het
analfabetisme vrijwel teruggedron
gen is tot in de ondoordringbare
Dertienjarige jongen in
Delfgauw kweekt pinda's
De dertienjarige Arie Vreugdenhil te
Delfgauw houdt er een bijzondere
hobby op na en misschien schuilt in
hem een groot landbouwkundige. Zijn
vrije tijd liij is ULO-leerting te
Delft brengt hij door in de kassen
van zijn vader, die tuinder is. Hij is
daar bezig met experimenten om ge
wassen te kweken, welke bijzondere
kwaliteitsmerken bezitten.
In maait van dit jaar vroeg hij aan
zijn vader een hoekje van een kas om
er pinda's te kweken. Hij had genoeg
gelezen over dit tropische gewas en
maakte de omstandigheden zo gun
stig mogelijk. Hij had succes, want
het zaad schoot wortel, de jonge plant
groeide flink en dezer dagen kon
Arie enige handenvol rijpe en gave
pinda's oogsten.
Ook in de cultuurtuin voor technische
botanie van de Technische Hoge
school te Delft worden pinda's ge
kweekt, doch uitsluitend voor studie
doeleinden.
(Advertentie
jungle. Op 27.000 scholen geven 6000
Europese en 40.000 Afrikaanse on
derwijzers les aan 1,2 miljoen leer
lingen.
MODERN „SESAM OPEN U».
Wie in onze dagen in de Kongo reist,
moet zich bijna haasten, wil hij nog
de sporen van het oude, primitieve
Afrika leren kennen. Er bestaan
weliswaar nog enorme natuurparken
met vrij rondlopend groot wild en in
de oerwouden wonen nog stammen,
die nog vrijwel „in het stenen tijd
perk" verkeren, maar het moderne
Afrika met neonlicht, hoogbouw en
glanzende auto's, dringt steeds ver
der op. De industrie, het „Zwarte
Roergebied" in het hoogland van
Katanga, draagt er toe bij, dat de
inheemse bevolking snel bekend
wordt met de civilisatie en deze ook
niet meer zou willen missen. Koper,
tin, goud, diamant, steenkool en ura
nium zijn de sleutel tot het „Sesam
open U" van de beschaving.
De affiches van deze economische
bloei zijn de ultramoderne grote
steden als Leopoldsville, Elisa-
bethville en Jadotville. Waar een
jaar jaar geleden kudden olifan
ten nog stampend hun spoor trok
ken, suizen nu auto's voorbij op
gladde betonwegen; waar eens de
apen in het oerwoud krijsten,
staan nu wolkenkrabbers. „Leo",
zoals men hier de hoofdstad af
kort, rijst naar het schijnt als
fata-morgana van een Ameri
kaanse stad op uit het wijde Afri
kaanse land. De gekleurde bevol
king op de boulevards van Leo
poldsville kleedt zich net zo
en met evenveel zorgals de
blanken.
Bonte, kleurige vlekken in een
groen landschap vormen de ne
derzettingen van de inheemsen,
die net zo weinig op Afrikaanse
strohuttendorpen lijken als een
moderne villa op het hol van een
prehistorische mens. En de zwar
te bewoners zijn bijzonder trots
op hun moderne huizen.
Natuurlijk is het ook in de Kongo
niet alles goud, wat er blinkt. 15e
Belgische koloniale ambtenaren, de
industriëlen en de planters hebben,
als overal ter wereld, "hun zorgen.
De overgang van Afrikaanse jungle
naar Europese hoogovens binnen één
generatie brengt spanningen met zich
mee en ook het samenleven van ver
schillende rassen voert, ondanks
grote soepelheid, nu en dan tot te
genstellingen. De Belgen geloven
echter, dat het hun gelukken zal, hun
doel: ware Europees-Afrikaanse sa
menwerking, in de Kongo te berei
ken.
BIJ LEEUWARDER BEDRIJF
Telefoon staat
niet stil
(Van een correspondent)
Met een vloed van telefoontjes
heeft de Nederlandse handel in
sport- en spelartikelen zich op
een Leeuwardens telefoonnummer
gestort. „Hoelahoepels! Honderd
hoelahoepels Tweehonderd hoela
hoepels? Tienduizend? Eén kleur?
Meer kleuren? Levertijd acht da
gen, meneer!" „Nee, mevrouw, wij
leveren niet aan particulieren."
Nijmegen aan de telefoon, Am
sterdam, Zwijndrecht, Apeldoorn,
Groningen, Best, weer Groningen.
De hoorn ligt nog niet op de haak
of de bel laat zich weer horen bij
dit Leeuwarder bedrijf.
Hoelahoepels, hoelahoepels, hoela
hoepels. De handel voorziet een
rage in ons land. De man aan de
telefoon, 'de dertigjarige E. van
der Hoek (eigenlijk filmtechni
cus), heeft nauwelijks tijd om wat
te vertellen. Tussen de telefoon-
geprekken door kunnen er even
wel voldoende inlichtingen af om
aan de weet te komen, waar we
met die hoelahoepels aan toe zijn.
In Amerika zijn ze er al lang
gek mee. Plastic hoepels, die men
precies als de mooie meisjes
van Hawaii om heupen, schou
ders en knieën laat draaien. Het is
een slag, een kunstje en er wordt
gezegd, dat je er slank van wordt.
In de Ver. Staten hoelahoepelen
honderdduizenden en de Britten
hebben de smaak in hoge mate te
pakken gekregen. Nederland lag
als gewillig volgend slachtoffer
van de hoelahoepelrage aan de
overkant van de Noordzee. Na en
kele publikaties in de pers over
de hoelahoepelarij liet E. van der
Hoek in Leeuwarden zijn zaken-
brein op volle toeren werken en
hij sprong met zijn neus midden
in de boter.
EEN GOK
Samen met zijn zwager, de heer
P. Dorenbosch, eigenaar van een
groenten- en fruitbedrijf, nam hij
contact op met een plasticverwer-
kende industrie in de Friese hoofd
stad. „Het was een gok," bekent
hij, „maar we zagen er wat in."
Nu worden er hoelahoepels ge
maakt in 4 pasteltinten. Holle hoe
pels met 'n versteviging van bin-
nendraad en met een klein ver
zwaringspuntje bij wijze van sta
bilisator.
Ring, zegt de telefoon; weer een
aanvraag om hoelahoepels., „De
fabriek kan de vraag niet bijslof-
fen op het ogenblik," zegt E. van
der Hoek tussen de bedrijven door.
De telefoon belt als een wanhopi
ge: Iemand die voor het bedrijf
hoelahoepels wil verkopen. Maar
voorlopig heeft het geen reizigers
nodig. „Goede morgen".
„Een gelegenheidsartikel," zegt de
heer Van der Hoek. „We moeten
vlug doorwerken, je weet nooit
hoelang het stand houdt." De te
lefoon begint voor de zoveelste
maal te bellen. We hoepelen op
Werkloze wint hoofdprijs
K.N.V.B.-voetbalpool.
De werkloze 38-jarige metaalarbeider
W. Brand uit de Grasbaan te Schie
dam, is, naar woensdagmiddag offi
cieel is vastgesteld winnaar gewor
den van de voetbalpool van de K.N.
V.B. Hij zal dan met veertien van de
vijftien punten een prijs van f 82.494
ontvangen.
De heer Brand is sedert korte tijd
werkloos. Hij- heeft geen verstand
van voetballen, maar vulde zijn for
mulieren steeds op goed geluk in.
De cheque voor de prijs zal de heer
Brand woensdag a.s. worden over
handigd.
VOORLOPIG RAPPORT A.N.V.V.
Verkeer over oostgrens in
seizoen 1958 verdubbeld
Het voorlopige beeld, dat de Alge
mene Nederlandse Vereniging voor
Vreemdelingenverkeer, A.N.V.V.,
zich aan de hand van een reeks
steekproeven over het toeristensei
zoen 1958 heeft kunnen vormen,
„AMERIKA VOORAAN IN WEDLOOP"
Crossfield maakt in
februari eerste vlucht
De Amerikaanse vice-president Nix
on, heeft woensdag bij Los Ange
les het revolutionaire eenmans-
raketvliegtuig X-15, die de eerste
mens in de ruimte zal moeten
brengen, onthuld..Toen de Ameri
kaanse staatsman op een lniop
drukte schoven de deuren van
een hangar open-en werd het toe
stel door een tractor naar buiten
Sere den. In zijn toespraak zei
'ixon dat Amerika thans in de
wedloop om de ruimte weer voor
aan gaat.
Het thans onthulde toestel is een
prototype. Twee andere zijn op
het ogenblik nog in de maak. De
X-15 moet door een B-52 bom
menwerper op een hoogte van on
geveer twaalf kilometer gelan
ceerd worden waarna de vloeiba
re zuurstofmotor van deze raket,
wat de X-15 alles bij elkaar toch
is, voor de verdere voortstuwing
tot een afstand van ruim honderd
zestig kilometer van de aarde
moet zorgen. De grote moeilijk
heid is die van de terugkeer in
de aardse dampkring en hèt over
winnen van de wrijvingshitte. De
minste fout van het apparaat of
van de ruimtepiloot zal fataal
zijn.
De eerste mens die met dit apparaat
een ruimtereis zal gaan wagen is
de 37-jarige invlieger Crossfield,
de eerste ook die met een snelheid
van tweemaal die van het geluid
heeft gevlogen. Als piloten van de
twee andere toestellen dié in de
maak zijn worden genoemd Ro
bert White en Joseph Walker.
De 37-jarige Crossfield zei bij de ont
hullingsplechtigheid dat hij in fe
bruari zijn eerste ruimtevlucht
met de X-15 zal maken, maar
verwachtte nochtans dat het toe
stel nog voor het einde van dit
jaar reeds proefgevlogen zal heb
ben met snelheden van een 7000
km per uur. De motor van de
X-15 heeft een vermogen van
500.000 pk.
steekt niet ongunstig af bij het sei
zoen 1957.
Expo, weersomstandigheden en de fi
nanciële situatie in ons land hebben
het binnenlandse toerisme in verge
lijking met vorige seizoenen iets af
geremd. Dit betreft in het bijzonder
het binnenlands dagtoerisme, aange
zien het meerdaagse toerisme in
eigen land ongeveer even groot is
geweest als In 1957.
De Expo is op het gehied van bui
tenlanders aan ons land zeker niet
van ongunstige invloed geweest, of
schoon er in enkele plaatsen in het
zuiden des lands en elders wat meer
van werd verwacht. Vooral het be
zoek uit Zuid-Europa en in de late
zomer ook uit Scandinavië werd door
de Expo gestimuleerd.
De oostgrens heeft ten opzichte van
1957 een verdubbeling van passan
ten gehad. Langs de zuidgrens pas
seerde 7,5 percent bezoekers meer
dan in het vorige jaar. Voorlopig
kan het aantal buitenlandse bezoe
kers op grond van thans bekende
gegevens, inclusief grensarbeiders,
koffie- en boterkopers, gesteld wor
den op 30 miljoen.
De Duitse kopers op Nederlands ge
bied hebben de omzetten van de wis
selkantoren aan de oostgrens wij
aanzienlijk verhoogd. Daaraan is de
liberalisatie van de grensdocumen-
ten voor auto's naar algemene op
vatting mede debet. In juli en au
gustus stegen ook de omzetten van
de wisselkantoren aan de zuidgrens
aanzienlijk na een minder gunstig
voorseizoen, dan normaal. Opvallend
was de stijging van de omzet in
Franse franken.
De ANW heeft met belangstel
ling de voortgaande verschuiving
van de traditionele logiesvormen
als hotels en pensions naar zo
merhuisjes, kampeerwagens en
kampeerplaatsen gevolgd: Opval
lend was het zeer sterk gestegen
aantal kampeerders. De indruk
bestaat, dat deze verschuiving
min of meer ten koste van de mid
denklasse der hotels en pensions
gaat.
De mobiliteit in het toerisme is in
1958 opnieuw groter geworden. Daar
door is de gemiddelde verblijfsduur
iets teruggelopen. De belangstelling
voor individuele reizen nam toe ten
koste van de groepsreizen. De bete
kenis van het wegverkeer voor het
internationale toerisme moge blijken
uit een taxatie van bevoegde autori
teiten, dat meër dan zeventig per
cent van de in Nederland komende
buitenlandse bezoekers van het weg
vervoer gebruik maakte.
Station in vertrouwde trant
De Japanse hoofdstad staat thans in het centrum van de
belangstelling; binnenkort opent de K.L.M. een lijndienst
AmsterdamTokio over de noordpool. De Japanse hoofd
stad is nog maar dertig uren vliegen van onze hoofd
stad verwijderd. Wij publiceren hier enkele plaatjes van
dat verre reisdoel: hierboven het centraal station, waar
voor het Amsterdamse domein der Nederlandse Spoorwe
gen als voorbeeld heeft gediend. Behalve deze „vertrouw
de" architectuur vindt men in Tokio ook zij het slechts
betrekkelijk weinig voorbeelden van de oude Japanse
bouwwijze, waarvan het hiernaast afgebeelde wachthuis
op de muren van het keizerlijk paleis in het hartje van de
stad een typisch voorbeeld is.
Dit is een nieuwe foto van de
St. Clement Danes church aan s
=1 de Strand in Londen, de „wren-
kerk", waarvan de klokken H
vólgens traditie de mélodie
Oranges and lemons" spélen, m
De kerk, wélke voor een be-
drag van ongeveer 2y2 miljoen
gulden herbouiod is, na in de
|e Tweede Wereldoorlog ernstig
door Duitse bommen te zijn M
beschadigdzal op 19 oktober H
m a.s. in aanwezigheid van de |f
H Engelse Koningin weer in ge-
bruik worden genomen en
gaan dienen als officiële kerk
H voor de R.A.F. en tevens als
permanent gedenkteken voor
alle leden van de R.A.F.die in
!j| de oorlog zijn gevallen. Rechts
M op de achtergrond is de koepél
van de St. Pauls kathedraal te
herkennen.
lllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Ze zagen elkaar te Uitgeest...
(Van onze correspondent)
In Uitgeest heeft zich een ontmoe
ting afgespeeld tussen vader en
zoon, beiden afkomstig uit Alk
maar, die meer stevig dan harte
lijk is geweest. De zoon, de heer
K. junior, reed hier in een ge
huurde Ópel-personenauto toen
hij de Chevrolet van zijn vader
zag, die hij na diens vakantie niet
meer had gezien.
Hij wilde dus wel eens een praat
je maken en zette een aohtervol-
ging in. Tenslotte trokken de zon
derlinge gedragingen van de
Opel-bestuurder de aandacht van
K. senior en menende, dat hij mo
gelijk in verband met zijn achter
lichten werd gealarmeerd, stopte
hij zo onverwacht, dat junior hem
niet meer kon ontwijken en met
een geweldige klap op de Che
vrolet botste. Er was geen licha
melijke, maar wel zware materiële
schade.
„Blij, je weer te zien", moet va
der K. hebben gezegd..,.
