MAO TSE TOENG troont hoog
op communistische zetel
Raketten-allerlei
D£ in de pijp!
In een tyfoon heerst de kracht
van honderd atoombommen
Geen middel tegen wervelstormen
WOENSDAG 15 OKTOBER 1958
PROVINCIALS ZEEUWSE COURANT
lanceerde
Amenkaanse
kunstmaan
Verstoorde rust.
Kroesjtsjew verdrongen uit de
positie van ideologische leider
Vergelijkende
tekening
Deze tekening geeft een, uiteraard
schematisch, beeld van de maanraket
„Pionier" die in feite niet één raket
was maar een samenstel van twee ty
pes nJ. de Thor en de Vanguard. 'Zet
men op een Thor-raket een Vanguard-
raket dan heeft men de Thor-Able-
raket.
De Thor zelf heeft een vloeibare
brandstof en weet een snelheid te ont
wikkelen van 18.000 km per uur, de
afstand die de Thor kan afleggen
komt overeen met de afstand Am
sterdam-Algiers. Als de Thor Is leeg-
gebrand neemt de Vanguard de taak
Russen zullen binnenkort
maanraketten afvuren
De Russische geleerden zullen in de
nabije toekomst twee raketten naar
de maan zenden. Een ervan zal op
de maan moeten landen, de tweede
zal na een tocht om de maan naar
de aarde moeten terugkeren.
Dit heeft prof. Bronstein van het
Moskouse planetarium verklaard
tegenover de Moskouse correspon
dent van het Deense communistische
blad „Land of folk."
Wij beschikken over raketten die
voldoende kracht ontwikkelen om de
maan te bereiken, aldus prof. Bron
stein. De geleerden werken op het
ogenblik aan een raket van de om
vang van de tweede Spoetnik, die
naar de maan zal worden afgescho
ten. De tweede Spoetnik woog 507
kg. Zij heeft met een hond aan
boord vier maanden om de aarde ge
cirkeld tot zij op 13 april j.l. in de
dampkring terugkeerde en verbrand
de.
De professor feliciteerde de Ameri
kaanse geleerden met hun prestatie
met de Pionier. Volgens hem heeft
de Amerikaanse maanraket echter
niet voldoende stootkracht gehad om
de ontsnappingssnelheid van. 11.000
km. per seconde te bereiken, daarbij
kwam dan nog, dat de baan niet
goed was berekend. Ook geloofde
prof. Bronstein niet dat de Ameri
kaanse proef veel waarde heeft ge
had voor de studie van de ruimte.
over. Deze raket heeft als brandstof
mengsels o.a. benzine, alcohol, sili
cium olie en hydrazine met in de laat
ste trap van de raket vaste brandstof.
Bij een lancering in de wereldruimte
is een uiteindelijke snelheid van
40.000 km per uur noodzakelijk om de
maan te bereiken. Bij de lancering
van de Amerikaanse maanraket was
deze noodzakelijke eindsnelheid juist
Iets te gering om tot het grote doel te
geraken. De 37.500 km die de raket
behaalde was dus onvoldoende, terwijl
de raket ook nog van de noodzakelij
ke baan was afgeweken.
De deur is echter geopend en het prin
cipe is juist bevonden. Het behaalde
succes past in het Amerikaanse sche
ma dat voorziet in het zenden van een
bemande raket heen en terug naar de
maan rond het jaar 1961. Voor men
dit grote plan tot uitvoering kan
brengen moeten er echter nog heel
wat proefnemingen ondernomen wor
den. Nieuwe Amerikaanse pogingen
voor een schot op pe maan zijn dan
ook reeds aangekondigd.
Het is de Duitse V-2 die de „moeder"
genoemd moet worden van de heden
daagse raket-ontwikkeling. Thans
zijn de grote raketten ca vijfmaal zo
sterk als de vroegere Duitse V-2. In
ons schema geven wij een indruk van
een paar Russische troeven, de zoge
naamde T-raketten. Het zijn raketten
van het type T-3 geweest die de Rus
sische Spoetniks hebben gelanceerd,
daarbij behaalden deze raketten een
snelheid van ca 29.000 km per uur, de
behaalde snelheid van de Amerikaan
se Thor-Able is op dit moment dus
groter en daarmede zijn de mogelijk
heden ook groter geworden.
De T-raketten hebben de Russen uit
de Duitse V-2 ontwikkeld, waarvan zij
er ca. 1000 hebben nagebouwd om de
nodige kennis van zaken te verkrij
gen. En deze kennis wisten zij gron
dig te gebruiken en verder te ont
wikkelen. De gelanceerde Spoetniks
spreken hier een duidelijke taal.
I£llllllllllllllllllllllllllllllllllll!lllllll!llllllllllllll!lll||||||||||||||||||||llin
M Uit is het zenderparkvan f§
de maanraket pionier", die §e
zaterdag j.l. van Cape Cana- m
veral werd afgevuurd. Op de
foto zien we twee technici van M
M de basis, die na de montage in
ji het satellietomhulsel de radio- jL
H apparatuur met behulp van
ultra violette stralen sterili-
seren.
DIT IS DE MAAN - RAKET
OC THOR -ABLE IN VERGELIJKING MET ANDERE BELANGRIJKE RAKETTEN
In het communistische kamp
zijn ingrijpende veranderin
gen gaande: Mao Tse-Toeng
betwist Kroesjtsjew het lei
derschap van de communisti
sche wereld. Doorgaans goed
ingelichte waarnemers zijn
van oordeel dat de Chinese
leider de Sowjetpremier reeds
van de eerste plaats heeft
verdrongen. Kroesjtsjew is
in een positie gemanoeu
vreerd dat de Sowjet-Unie
China zonder voorbehoud in
de kwestie Formosa moet
steunen.
J s het de Sowjet-Unie, die aan de touwtjes trekt in de crisis om
Formosa? Of is het een een-mans-show van communistisch Chi
na, waarbij Moskou geen andere keus heeft Peking te steunen in
alles wat het wenst te ondernemen? Uit een nota van president
Eisenhower bleek onlangs dat de Verenigde Staten nog van
oordeel zijn dat de Sowjet-Unie elke gewenste druk op China
kan uitoefenen.
Maar vele diplomaten in Londen denken er anders over. Dit
geldt in het bijzonder Oosteuropese diplomaten, die doorgaans
goed op de hoogte zijn van hetgeen in de communistische wereld
gebeurt.
In deze kringen gelooft men dat president Mao Tse-Toeng pre
mier Kroesjtsjew reeds uit de positie van ideologisch leider van
het communistische blok heeft verdrongen. Men acht dit een der
belangrijkste gebeurtenissen, zo niet de belangrijkste, in de ge
hele verhouding Sowjet-Unïe-communistïsch China.
De crisis rondom Formosa is de be
langrijkste, doch niet de eerste ge
beurtenis waarin deze machtsover
name zich manifesteert. Men is er
van overtuigd dat de huidge span
ning in het Verre Oosten het werk
van Peking is, dat communistisch
China „tot zaken wil komen", en dat
het Kremlin mee moet, eenvoudig
omdat het geen andere keus heeft.
Genoemde diplomaten geven gaarne
toe dat het Chinese leger voor het
overgrote deel met Sowjet-Russisch
materiaal is uitgerust, dat elke mili
taire onderneming van Peking in
hoge mate afhankelijk is van Russi
sche bevoorrading.
Stopzetting van de stroom van leger-
goederen naar communistisch China
zou echter neerkomen op „verraad
jegens legitieme aanspraken" van
een andere communistische staat. Be
langrijker nog, het zou het verloo
chenen zijn van een man die meer
dan Kroesjtsjew Stalins plaats van
hogepriester van het communisme
heeft ingenomen.
Er was een tijd dat Moskou het
Mekka was van de communisti
sche wereld, dat het woord van
het Kremlin gelijk stond aan een
tekst die tot in de verst verwijder
de posten onvoorwaardelijk werd
geloofd.
Wanneer heeft de verandering in
het communistische kamp plaats
gehad Naar hetgeen aan gege
vens voorhanden is kan men van
een geleidelijke verschuiving spre
ken sinds de dood van Stalin.
Maar het keerpunt, de versnelde
opgang van Mao Tse-Toeng, is in
november 1957' gekomen. In het
hart van Kroesjtsjews rijk, Mos
kou.
Dat gebeurde bij de veertigste ver
jaardag van het uitbreken van de
oktober-revolutie.
Op de bijeenkomst die toen in Mos
kou werd gehouden, werd het be
roemde „manifest" uitgegeven, waar
in het „revisionisme" werd veroor
deeld en het principe van „algehele
gelijkheid" in het communistische
kamp formeel werd erkend.
Toentertijd stond de bijeenkomst
voornamelijk in de aandacht vanwe
ge het feit dat Joego-Slavië het ma
nifest niet ondertekende.
Tito, de man tegenover wie Kroesj
tsjew in 1956 bekende dat de Sowjet-
Unie ongelijk had en wie hij zijn ex
cuses aanbood, was opnieuw in onge
nade gevallen. De beslissende aanval
was deze maal- niet uit Moskou maar
uit Peking gekomen.
Vorige maand ontmoetten Mao Tse-
Toeng en Kroesjtsjew elkaar in Pe
king, aanvankelijk in het geheim. De
op deze ontmoeting volgende gebeur
tenissen schijnen te bevestigen dat
Mao Kroesjtsjew overtuigde, zo niet
dwong, de topconferentie met het
Westen op te geven en hem te steu
nen in het Verre Oosten. Hoogst
waarschijnlijk is dit de achtergrond
waartegen China de gebeurtenissen
rond Quemoy en Formosa liet ont
wikkelen.
De vraag is thans: hoe is het mo
gelijk dat China, ondanks het feit
dat dit land voor economische en
militaire hulp op de Sowjet-Unie
is aangewezen en hiervoor zelfs in
hoge mate afhankelijk is van het
Kremlin, pressie kan uitoefenen?
De balans van invloed en economi
sche afhankelijkheid is door politieke
en persoonlijke factoren uit even-
Ook economische zaken in
Cultuurtechnische Commissie
De minister van economische zaken
prof. dr. J. Zijlstra heeft in antwoord
op vragen van het Eerste Kamerlid,
prof. dr. Th. L. M. Thurlings, mede
gedeeld te overwegen een van zijn
ambtenaren aan de Centrale Cultuur
technische Commissie toe te voegen.
Volgens minister Zijlstra is uit over
leg met zijn ambtgenoot van land
bouw, vigserij en voedselvoorziening
gebleken, dat de wisselwerking tus
sen het regionale industriële beleid en
de regionale ontwikkelingsplannen
(ruilverkavelingen) voor agrarische
gebieden het deelnemen van een van
zijn ambtenaren aan het overleg in
de Commissie wenselijk maakt.
wicht gebracht. Door de zig-zag
koers in de na-stalinistische periode
heeft Moskou veel in aanzien inge
boet.
Kroesjtsjew zelf heeft prestige ver
loren toen hij van enkele punten van
zijn de-stalinisatiepolitiek moest af
zien omdat hemzelf de oppermacht
werd betwist.
Anderzijds heeft Mao Tse-Toeng zijn
onaantastbare autoriteit weten te
handhaven. Politieke koerswijzigin
gen zijn in China niet voorgekomen.
In het bijzonder Mao's invloed op
communistische intellectuelen buiten
China is enorm.
Ook de binnenlandse machtsstrijd in
de Sowjet-Unie heeft China's positie
slechts versterkt. Alle fracties van
het Sowjetbewind dingen naar de
gunst van de Chinese kolos. Niemand
wenst China van zich te vervreemden
of Mao Tse-Toeng uit te dagen.
Wanneer deze visie juist is, en com
munistisch China vastbesloten lijkt
de eilanden voor de kust van het vas
teland de nationalisten te ontnemen
is het zeker niet Kroesjtsjew die zich
hiertegen zal verzetten. Tot op heden
heeft hij alle verzoeken, tussenbeide
te komen en te trachten China te
matigen, van de hand gewezen.
(Advertentie)
Douwc Egbert»
COOPVAERT k
zachte geurige pijptabak Dl,
Oud-secretaris Oostduitse
communisten gevlucht
Blijkens een bericht in het Oostduit
se weekblad „Wirtschaft" is Heinz
Brandt, die tot de juni-opstand van
1953 secretaiis was van de afdeling
Berlijn der Oostduitse communisti
sche partij, samen met Kurt Lud-
wigd voormalig politiek commissaris
bij de Oostduitse spoorwegen, naar
West-Berlijn gevlucht.
Onderzoek voedingsmiddelen
op radio-activiteit
De keuringsdiensten van waren te
Amsterdam, Rotterdam en Den Haag
zullen voedingsmiddelen op radio-ac
tiviteit gaau onderzoeken met een
apparaat, dat ontwikkeld is op de af
deling van het natuurkundig labora
torium van Philips bij het instituut
voor kernfysisch onderzoek te Am
sterdam.
Een prototype van het apparaat be
vindt zich op de expositie „Voeding
en hygiëne", die op het ogenblik in
het R.A.I.-gebouw te Amsterdam
wordt gehouden ter gelegenheid van
het 100-jarig. bestaan van het over
heidstoezicht op de levensmiddelen.
De directeur van de Amsterdamse
keuringsdienst, prof. dr. H. J. Har
don, deelde mede, dat reeds lang het
plan bestond om voedingsmiddelen op
radio-activiteit te gaan onderzoeken.
„Er is geen enkele beangstigende re
den voor, doch zuiver een voorzorgs
maatregel ter geruststelling", waar-1
op van alle kanten wordt aangedron
gen, aldus prof. Hardon. Hij ver
wacht, dat eind van dit of begin vol
gend jaar het apparaat in gebruik
zal worden genomen.
(Van een correspondent)
ALS NA DE ATOOMBOMAANVAL OP HIROSJTMA ziet het Japanse
landschap eruit, waarover nog zo kortgeleden de typhoon „Ida" trok.
De „Grote Wind", dat is de vertaling van het Chinese woord Tai-fun,
heeft niet alleen enorme verwoestingen achter zich gelaten, maar ook
meer dan vijfhonderd mensenlevens geëist. Door deze laatste catastrofe
is in Japan opnieuw en dringend de vraag aan de orde gekomen of het
niet mogelijk zou zijn met behulp van de moderne techniek deze ver
schrikkelijke stormen de baas te worden. Vooral echter wordt thans
geëist, dat het stormwaarschuwingssysteem naar Amerikaans voorbeeld
verder wordt uitgebreid, opdat tenminste het aantal slachtoffers ver
mindert.
beweging de geweldige krachten
van de tyfoon ontketent.
Met behulp van radar, verken
ningsvliegtuigen en meteorologi
sche metingen tracht men thans,
zowel in Amerika als in Azië de
snelheid en de grootte van de
wervelstormen vast te stellen ten-
machteloos de mens niettemin
staat tegenover dergelijke natuur
krachten bewijst de ramp, die zo
kort geleden Japan trof.
In de Verenigde Staten is het in
derdaad gelukt, dank zij een me
teorologisch waarschuwingsnet
met zeer fijne mazen, in ieder ge
val de bevolking tijdig te waar
schuwen voor het aanstormend ge
weld van een wervelstorm. Ter
wijl bijvoorbeeld in de jaren 1926
tot 1930 nog 2.108 mensen om het
leven kwamen tengevolge van ty
foons, is dit aantal in het tijd
perk van 1946 tot 1950 gedaald
tot nog slechts 69.
De materiële schade in beide pe
rioden bleef echter gelijk. In de
Verenigde Staten wordt de „Grote
Wind" Hurricane genoemd, in
Australië noemt men hem „Willy-
Willy", in de Golf van Bengalen
„Cycloon". Maar steeds is het 't
zelfde meteorologische verschijn
sel: een zuil warme, vochtige
lucht, die in draaiende beweging
geraakt, ten zuiden van de equa
tor.
De geboorteplaatsen van de „Gro
te Wind" zijn de Indische Oceaan
tussen Afrika en Australië, het
zuidwestelijk deel van de Stille
Oceaan en de Caraïbische Zee.
Alleen uit dit laatste gcbïet zet
ten zich jaarlijks reeds tien tot
vijftien wervelstormen in bewe
ging, waarvan er steeds enkele
op het Noordamerikaanse conti
nent afstevenen. De meteorologen
hebben deze wervelstormen meis
jesnamen gegeven teneinde bij de
waarnemingen en het waarschu
wen geen verwarring te stichten
met voor het publiek onbegrijpe
lijke codes. Het geweld van de
„Hurricane" is overigens wel in
wonderlijke tegenstelling met die
vriendelijke namen.
Meteorologen en natuurkundigen
hebben bijzonder weinig hoop, de
ze wervelstormen ooit tijdig te
kunnen vernietigen of van koers
te doen veranderen. Er is bijvoor
beeld wel eens voorgesteld, om
een paar atoombommen in zoo'n
wervelstorm te werpen teneinde
deze daarmee af te remmen of in
een andere richting te doen af
zwenken. Het is echter niet waar
schijnlijk, dat dit enig effect zal
hebben: een tropische wervelstorm
ontketent per seconde meer ener
gie, dan honderd atoombommen.
De windsnelheden van een wervel
storm kunnen oplopen tot twee
honderd kilometer per uur en en
kele buien jagen zelfs met een
snelheid van driehonderd kilome
ter over land en zee. Nog een
voorbeeld van -het enorme geweld
van een tyfoon In éér. dag
zuigt een wervelstorm twee mil
joen ton water uit de zee. Daar
ook de diameter van een wervel-
stoi-m tot achthonderd kilometer
'kan zijn, zal de mens voorlopig
wel weinig anders kunnen uitrich
ten dan tijdig waarschuwen.
Meteorologen namen als oorzaak
van deze tropische wervelstormen
een labiele atmosfeer aan en een
botsing van koude en warme lucht.
In het centrum van de tyfoon,
het zogenaamde „oog" van de or
kaan, is het windstil en is de he
mel strakblauw. Er heerst hier een
dalende stroom van zuivere stra-
tosfeerlucht terwijl daar rondom
heen een snel opstijgende lucbf-
süëÜreTT
ca 38 kg.
brardsfoftenksl
3 e. hap
