De Gaulles stem gaf doorslag:
kiesdistrictenstelsel in Frankrijk
Slechts de helft der gerepatrieerde
mannen heeft werk gevonden
VERONTRUSTING OVER STIJGING
ZOUTGEHALTE RIJNWATER
WOENSDAG 8 OKTOBER 1958
PROVINCIALE Z E E l! W H E COURANT
Evenveel ministers voor als tegen
Presidentsverkiezing werd vastgesteld
op 14 december
De Franse regering heeft dinsdag de data voor de komende par-
lements- en presidentsverkiezingen vastgesteld en tevens be
sloten een nieuw kiesstelsel in te voeren, waarbij het oude ge
compliceerde stelsel wordt vervangen door kiesdistricten die elk
maar één afgevaardigde naar de Nationale Vergadering zenden.
De verkiezingen voor de nieuwe Nationale Vergadering volgens
het nieuwe districtenstelsel zullen op 23 november gehouden
worden, met een herstemming op 30 november in de districten
waar bij de eerste stemming geen der kandidaten de vereiste
meerderheid heeft behaald.
De presidentsverkiezingen zijn op 14 december vastgesteld, met
een herstemming indien nodig op 21 december. Men verwacht
dat geen herstemming nodig zal zijn als generaal De Gaulle
zich kandidaat stelt.
Naar verluidt heeft de stem van generaal De Gaulle de
doorslag gegeven bij de keuze van het kiesstelsel. Er zou
den evenveel ministers vóór het nieuwe stelsel zijn geweest
als voor het oude met partijlijsten.
Voor Algerije
andere regeling
Het is moeilijk met zekérheid te
voorspellen wat de gevolgen van het
nieuwe kiesstelsel voor de politieke
partijen in Frankrijk zal zijn. lil
theorie l»enadeelt het stelsel de klei
ne partijen en bevoordeelt het de
grote. Maar sommige waarnemers
geloven dat door de herstemming
voldoende ruimte overblijft voor po
litieke „handel", waardoor kleinere
partijen in staat blijven invloed uit
te oefenen.
Voor Algerije heeft men een afzon
derlijk stelsel uitgedacht, omdat men
vreesde dat het stelsel van districten
die maar één kandidaat kunnen af
vaardigen de vriendschap tussen
Europeanen en Mohammedanen in
gevaar zou brengen: de kiezers zou
den dan tot de keus uit een Euro
peaan en een Mohammedaan gedwon
gen worden.
Tachtig zetels minder
voor moederland
De minister van voorlichting, Jacques
Soustelle, die dinsdag de kabinetsbe
sluiten bekendmaakte, verklaarde,
dat onder het nieuwe systeem het
Franse moederland 465 afgevaardig
den naar de Nationale Vergadering
zal zenden, 80 minder dan volgens
het oude stelsel. Soustelle kon niet
het totaal aantal zetels van de nieu
we Nationale Vergadering meedelen,
aangezien de laatste bijzonderheden
van de verkiezingen in de overzeese
departementen en Algerije nog gere
geld moeten worden.
Wel staat vast dat de kiesdistricten
in Algerije gegroepeerd zullen wor
den, zodat de kiezers van elke groep
van vier districten de keus zullen
hebben uit vier kandidaten, waarbij
op de kandidatenlijsten zowel Euro
peanen als Mohammedanen zullen
staan. In officiële kringen te Parijs
is verklaard, dat Algerije waar
schijnlijk door 50 Mohammedanen en
20 Europeanen in de Nationale Ver
gadering 'al worden vertegenwoor
digd.
In de overzeese departementen Mar-
tinique, Guadeloupe, Guiana en Reu
nion wordt het oude stelsel van kies
lijsten en evenredige vertegenwoordi
ging gehandhaafd.
Het nieuwe Franse kiesstelsel lijkt
op het Britse districtenstelsel, met
dit verschil dat er na een week een
tweede stemming is ais geen der
De kerlc van St. Clemens Danes in
Londendie tijdens de oorlog werd
verwoestis geheel gerestaureerd en
zal dezer dagen door koningin Eliza
beth in gebruik worden gesteld als
officiële kerk van de R.A.F. en als
een permanente herdenkingsplaats
voor de gevallen leden van de R.A.F.
uit de twee wereldoorlogen. De Noor
se- en Nederlandse Koninklijke
Luchtmacht hébben een belangrijke
gift aan de „vlieg erskerk" gedaan:
de Noorse luchtmacht schonk de
fraaie vont op de voorgrond; de Ne
derlandse luchtmacht, schonk het al
taar en het allerheiligste op de ach
tergrond.
kandidaten van een district meer
dan de helft van het aantal stem
men heeft behaald. Bij de eerste
stemming vallen dan de kandidaten
af, die minder dan vijf procent van
de uitgebrachte stemmen hebben ge
kregen.
De Gaulle wil met het nieuwe stelsel
bereiken, dat de kiezer weet wie in
het parlement komt als gevolg van
zijn stem. Onder het oude stelsel van
partijlijsten bestond een vorm van
evenredige vertegenwoordiging bij
de herstemming met verdeling van
de beschikbare zetels onder „verhon
den" partijen al naar gelang de hoe
veelheid stemmen die zij verkregen
hadden.
Onder het nieuwe stelsel zullen de
kiesdistricten in Frankrijk opnieuw
geformeerd worden. Elk zal circa
93.000 inwoners tellen.
Prix d'Italia voor Duits
klankbeeld over Anne Frank
Nederland heeft dit jaar geen prijs
in de wacht kunnen slepen in het ka
der van de Prix d'Italia, de jaarlijkse
internationale competitie voor radio
fonische kunstwerken, de extra prijs
van de UNESCO voor een docu
mentaire geïnspireerd op het hand
vest voor de rechten van de mens
werd gewonnen door de Duitse auteur
Ernst Schnabel, die een klankbeeld
schreef over Anne Frank.
Schnabel verbleef een jaar in Amster
dam om het leven van Anne Frank te
reconstrueren. Hij spoorde zeventig
namen op van mensen die met het
Joodse meisje in aanraking zijn ge
weest. Veertig van hen sprak hij per
soonlijk. Hun verhalen en het dagboek
van Anne Frank leverden stof voor 'n
klankbeeld van vijf kwartier, dat nu
met vlag en wimpel de eerste prijs
heeft gekregen. De hoorspelprijs werd
toegekend aan Oostenrijk voor „Een
avond in de herfst" van Friedrieh
Diirrenmatt, en op de tweede plaats
Joego-Slavië. De muziekprijs was
voor Japan met „Drie beelden in
klank en muziek". Hier werd Frank
rijk tweede. Tenslotte ging de prijs
voor de beste documentaire naar Ita
lië voor een klankbeeld over de red
ding van twee bergbeklimmers op de
Mont Blanc.
Amerikaanse atoomduikboot
bleef 60 dagen onder water
Do Amerikaanse atooniduikboot
.„Seawolf" is maandag, na 'n verblijf
van 60 dagen onder water, bij Long
Island weer boven water gekomen.
De „Seawolf" dook op 7 augustus.
Het schip heeft het record van 31
dagen onder water, dat door de Ame
rikaanse atoomduikboot Skate" in
mei werd gevestigd, ruimschoots ge
broken.
KON. INSTITUUT VAN INGENIEURS
Pleidooi voor
internationaal orgaan
Het Koninklijk Instituut van ingeni
eurs hield gisteren zijn jaarvergade
ring in het Kurliaus te Schevenïngen.
Dr. ïr. J. O. Vlugter, voorzitter van
de afdeling voor chemische techniek,
reikte de gouden instituutsmedaille
voor speurwerk uit aan dr. L. van
der Grinten.
De directeur van de cultuurtechni
sche dienst te Utrecht, ir. S. Her-
weyer hield een voordracht over
„Waterhuishouding en landbouw".
Het zal in de toekomst afhangen van
de intensiteitsgraad van onze ak
ker- en weidebouw, in welke mate de
uitvoering van kostbare watervoor-
zieningswerken zal kunnen geschie
den. Een goede watervoorziening is
voor de tuinbouw een absolute eis.
Spreker meende dat kunstmatige
watervoorziening voor de akker- en
weidebouw op zandgronden alleen
dan economisch verantwoord is als
de opgaande lijn van intensivering
van de laatste dertig jaar zich kan
voortzetten. Het zal volgens ir. Her-
weyer gewenst zijn praktijkproeven
te nemen.
Ook besprak ir. Herweyer de kwa
liteitseisen die voor gebruikswater
gesteld moeten worden. Deze zijn
voor de tuinbouw zeer hoog, voor de
akker- en weidebouw en de veeteelt
liggen ze iets lager. Ir. Herweyer
sprak zijn verontrusting uit over de
sterke stijging van het zoutgehalte
van het Rijnwater in de na-oorlogse
jaren. De kwaliteit van dit water is
gezien de snelle ontwikkeling van de
tuinbouw en de constante ontwikke
ling van de akker- en weidebouw, nu
en nog meer in de toekomst van
doorslaggevende betekenis.
Als de stijging' van het zoutgehalte
In de komendev decennia in gelijke
tred doorgaat dan zal deze catastro
faal worden voor de tuinbouw en in
latere stadia voor de akker, en v
debouw.
Spreker achtte liet dringend gewenst
dat voor de Rijn en mogelijk later
voor de Maas door de betrokken re
geringen een internationaal gezags
orgaan wordt ingesteld dat belast
zal worden met de taak de zuiver
heid van het water van deze rivieren
genoegzaam te handhaven of zonodig
te verbeteren.
Dit orgaan behoort volgens spreker
tc worden uitgerust: met een bnreau
dat waarnemingen en onderzoekin
gen kan verrichten en concrete maat
regelen kan uitwerken en aanbeve
len. De verdere organisatie ervan
met name de wijze van financieren
van de uit te voeren werken is een
kwestie van studie en nationaal en
internationaal verband.
Ir. A. Volleer, hoofd van de dienst
voor de waterhuishouding van de
rijkswaterstaat, sprak over de tech
nische problemen van de waterhuis
houding.
Professor W. F. J. M. Krul, hoog
leraar aan de technische hogeschool
te Delft en oud-directeur van het
rijksinstituut voor drinkwatervoor
ziening sprak over watervoorzie
ningsproblemen voor bevolking en in
dustrie.
In het recente verleden zijn verschei
dene rapporten over de toekomstige
drinkwatervoorziening samengesteld,
waarbij van de verwachte ontwikke
ling tot het jaar 2000 werd uitge
gaan.
Sinds kort zijn de omstandigheden
echter zodanig' veranderd, dat de mi-
Bij de werf van De Vries-Lentsch fel
Amsterdam wordt op het ogenblik I
een zeiljacht gebouwddat het groot
ste sinds dertig jaar genoemd mag'
worden. Het schip kan met volle zei
len een snelheid behalen van 15 kno
pen; met de motor is de snelheid 15
knopen. De zeilen worden elektrisch
bediend. Er is radar en een radio
uitrusting aan boord benevens een
automatische telefooninstallaite. De
lengte is 170 voet 52 meter, de
breedte S7.0S meter. De driemaster
heeft twee motoren van 590 pk, zo
dat windstilte haar niet kan deren.
Automobilist bekommerde
zich niet om slachtoffer
Nadat de 46-jarige L. S. maandag
avond in de Stationsstraat te Apel
doorn met zijn bestelauto een fiet
send meisje liad aangereden, stapte
hij uit, keek naar het slachtoffer,
stapte weer in en reed weg.
Een omstander noteerde zijn auto
nummer, zodat de politie de man snel
kon opsporen. Het bleek, dat hij on
der invloed van sterke drank ver
keerde. De aangeiedene. de 18-jarige
mej. T. H. K. is in het Julianazïeken-
huis opgenomen. Zij liep een hersen
schudding en schaafwonden op.
nister van sociale zaken en volksge
zondheid dezer dagen aan de centra
le commissie voor 'drinkwatervoorzie
ning heeft opgedragen, een nieuwe
toekomstverwachting op te stellen, zo
zeide professor Krul.
Daarnaast wordt de waterstaatkun
dige situatie geheel gewijzigd door
de Delta-werken en de aanleg van
nieuwe havens.
Men moet er rekening mee hou
den. dat de waterbehoefte voor
de bevolking en de industrie tot
het 4 a 5-voudige zal stijgen. Voor
het grootste deel zal dit water
door cle Rijn en voor een klein
deel door de Maas moeten wor
den geleverd. Daartoe zullen buf
ferreservoirs nodig zijn teneinde
de pieken van verontreiniging bij
lage rivierstanden weg te nemen.
Als zodanig kunnen met de
nodige voorzorgsmaatregelen
in aanmerking komen het IJsel-
rneer, het Veluwemeer, het Briel-
senieer, de Biesbosch en het toe
komstige Zeeuwse meer.
De beschikbaarheid van voldoende
water van goede kwaliteit wordt
steeds meer een vestigingsi'actor van
de eerste orde voor de industrie. Spre
ker behandelde do industriële ontwik
keling van de mond van het Noord-
zeekanaal, de omgeving van Delfzijl,
Twente, Zeeuwsch-Vlaanderen, wes
telijk Noord-Brabant en de Euro
poort.
Zes maanden geëist wegens
dodelijk ongeluk bij Muiden
Zes maanden gevangenisstraf en
jaar ontzegging van de rijbevoegd
heid (die verdachte overigens niet
bezat) heeft de procureur-generaal
bij het Amsterdamse gerechtshof ge-
eist tegen de 35-jarige Amsterdamse
ploegbaas T. E. L. wegens diens
schuld aan een zeer ernstige auto-
botsing, waarbij drie doden te be
treuren waren èn zes andere slacht
offers verwondingen opliepen.
Op 5 februari reed verdachte in een
Amerikaanse wagen met 5 passa
giers over rijksweg nr. 1 in de rich
ting Amsterdam. Volgens getuigen
was hij verscheidene andere auto's
voorbij gejakkerd" en daarbij zelfs
tot de derde rijbaan uitgeweken.
Toen hij onder Muiden een andere
auto inhaalde, die zelf bezig was te
passeren, naderde uit de tegenover
gestelde richting een wat kleinere
wagen, waarin de aannemer A.
uit Doetinchem samen met zijn
vrouw en kind op weg was naar
zijn woonplaats. Bij de hotsing die
volgde werden de aannemer met ziin
vi'öuw en kind gedood. In de wagen
van verdachte waren alle inzitten
den gewond, In eerste aanleg was
verdachte wegens dood door schuld
door de Amsterdamse rechtbank tot
vier maanden gevangenis en 5 maan
den ontzegging van de rijbevoegd
heid veroordeeld. De raadsman van
verdachte schetste het vele leed, dat
verdachte na deze aanrijding reeds
heeft ondervonden. De verzekering
wil niet uitbetalen omdat hij niet rij-
bevoegd was en de ziektewet decre
teert dat wie door eigen misdrijf we
gens ziekte niet kan werken geen
uitkering krijgt. De uitspraak volgt
op 21 oktober.
Amerikaanse verlofgangers
stalen uit auto's
De Amsterdamse recherche heeft
drie Amerikaanse verlofgangers, af
komstig uit Duitsland, aangehouden
omdat deze zich hadden schuldig
gemaakt aan diefstallen uit gepar
keerde auto's. De militairen, de 20-
jarige J. V., de 22-jarige J. W. en de
21-jarïge L. W., werden op heterdaad
betrapt bij diefstal van een autolamp
op de Amstel. Tevoren hadden zij in
het zuidelijk deel van de stad op ver
scheidene plaatsen getracht gepar
keerde auto's open te breken. De drie
mannen zijn voorlopig' opgesloten
het hoofdbureau van politie.
O De correspondent van het Russische
persbureau Tass in Thailand is wegens
„ondermijnende handelingen" uitgewe-
Het Wereldgebeuren
Grote plannen
Premier Charles de Gaulle van
Frankrijk heeft zelf behoord tot
de bevolking van Algerije, die
hij dezer dagen met een bezoek heeft
vereerd. Dat was in de Tweede We
reldoorlog, na de geallieerde invasie
in Noord-Afrika. In Algiers werd de
zetel gevestigd van het Comité voor
Nationale Bevrijding, dat hij eerst
tezamen met generaal Giraud en la
ter in zijn eentje leidde. Uit eigen
ervaring kent hij dus de sfeer van
dc samenleving daar, althans de sfeer
in een periode van „binnenlandse
rust". Maar ook met de toestand
die er op het ogenblik heerst Js hij
als de grote man van dit ogenblik
vanzelfsprekend goed op de hoogte.
En daarbij speelt een belangrijke rol
een feit, dat er in zijn „Algierse tijd"
ook al was: van de Algerijnse be
volking die acht miljoen zielen telt,
is niet meer dan een miljoen.
Europeaan en dat levert bijzondere
problemen op.
In Algerije begon in mei de rebellie,
die de eerste aanleiding is gewor
den tot De Gaulles premierschap.
In het begin heeft De Gaulle eigen
lijk geregeerd bij de gratie van de
extreem conservatieve kolonisten en
van de met hen tegen de Vierde Re
publiek samenzwerende generaals. De
leiders van de meeste democratische
partijen begrepen, dat men hem niet
in de weg kon staan, want alleen De
Gaulle om wiens terugkeer de rebel
len riepen, kon het land voor een
burgeroorlog behoeden. Maar de ge
neraal heeft zich in de afgelopen be
wogen maanden niet doen kennen als
een aanhanger van de ideeën, die de
kolonisten en kolonels in Algerije er
op na houden.
Wat het door teneur en tegenge
weld geteisterde Algerije be
treft, koesterden de uiterst
conservatieven onder de kolonisten 't
vex-langen dat De Gaulle zich een
voorstander zou tonen van wat zij
„integratie" noemen. Integratie zou
betekenen een volledig opgaaxi van
Algerije in het Franse moederland.
Alle inwoners van Algerije, Europe
anen, Arabieren en wie dan ook.
moesten als Fransen worden bestem
peld en zouden dezelfde rechten krij
gen als andere Fransen in andere
„provincies". Voor hen zou zo'n re
geling een grote geruststelling bete
kenen. Momenteel beschikken de
Europese kolonisten met hun voor
sprong van kennis en ontwikkeling
over een invloed die veel groter is
dan uit hun minderheidspositie in
Algerije zou voortvloeien. Zij vrezen
echter dat aan die machtspositie ge
tornd zal worden. Werden echter al
le mohammedaanse Algerijnen op
genomen in het totaal der bevolking
van het Franse moederland, dan zou
den die op hun beurt de minder aan
trekkelijke rol van een minderheid
moeten spelen. Tegenover deze wen
sen stellen de extremistische moham
medanen hun met geweld onder
streepte eis van volledige onafhan
kelijkheid.
De Gaulle, die ook in Algerije een
grote meevderheid kreeg bij het
referendum, heeft zich voor
geen van beide uitersten uitgespro
ken en hij heeft dus index'daad zijn
onafhankelijkheid bewaard. Over de
politieke oplossing van het Algerijnse
vraagstuk heeft hij in zijn grote rede
te Constantine zelfs heel weinig en
dan nog vage dingen gezegd.
Maar hij heeft een weids vijfjaren
plan ontvouwd voor de ontwikkeling
van het land. Luide heeft hij be
loofd dat Frankrijk de loonstandaard
in Algerije zal optrekken, dat binnen
vijf jaar de eerste fase van Algerijes
industrialisering zal worden voltooid,
dat in de komende acht jaren het on
derwijs zal worden uitgebreid tot alle
Algerijnse kinderen en dat 250.000 ha
land zal worden verdeeld onder de
mohammedaanse boeren.
Het is niet onwaarschijnlijk, dat
door toedoen van dit plan voor
lopig de invloed van de Alge
rijnse verzetsbeweging wat minder
zal zijn. Maar veel zal afhangen van
het antwoord op de vraag, of de
Fransen hun grote opofferingsgezind
heid ook in daden kunnen omzetten.
Komt men zulke beloften niet geheel
na. dan werken zij als een boeme
rang. En op de lange duur is te ver
wachten, dat de drang naar onafhan
kelijkheid in Algerije, mede door de
eventuele verwezenlijking van het
Franse plan, nog zal toenemen. In
andere achtergebleven gebieden is im
mers al gebleken, dat onderwijs en
de daarmee gepaard gaande bredere
belangstelling de drang naar onaf
hankelijkheid bevorderen. Velen ver
wachten, dat De Gaulle of een van
zijn opvolgers nog weieens naar Al
gerije zal moeten om er weer nieuwe
plannen uit de doeken te doen.
Nieuw beroep
op bedrijfsleven
De voorzitter van het centraal co
mité van kerkelijk en particulier ini
tiatief voor de sociale zorg ten be
hoeve van gerepatrieerden (CCKP),
de lieer J. Mooru, en de directeur van
het gewestelijk arbeidsbureau in
Den Haag, de heer L. J. P. Steïn-
metz, hebben gistermiddag tc Den
Haag bij de Kamer van Koophandel
en Fabrieken en andere vertegen
woordigers van het bedrijfsleven ge
pleit voor een grotere mate van op
neming van gerepatrieerden in het
arbeidsproces.
Van januari van dit jaar af moesten
7200 gerepatrieerde mannen en 1700
vrouwen in het Nederlandse arbeids
proces worden opgenomen. Op bet
ogenblik zijn respectievelijk 3600 en
1100 geregistreerd als werkend.
„Er zijn reeds prachtige resultaten
bereikt," aldus de heer Moora, „maar
het probleem van de repatriëring ls
nog niet voorbij, het begint in feite
nu pas."
In de gedwongen repatriëring zijn
tot dusver 37.500 Indische Neder
landers hier aangekomen. Tezamen
met degenen die al rond 1946 hier
heen kwamen vormen zij een to
taal van 300.000. In Indonesië, zo
mag' worden aangenomen, wonen
nog 9000 Nederlanders (van wie
1500 van Indonesische zijde nog
gesteund worden) die tot het
uiterste willen blijven. Het is te
verwachten, dat een niet onbe
langrijk. aantal van deze mensen,
„zeker de helft", te zijner tijd nog
naar Nederland zal komen, en ook
zij zullen alle hulp van Nederland
se zijde krijgen.
De praktische overwegingen die aan
de opneming in het Nederlandse be
drijfsleven kleven, werden door de
lieer Steinmetz besproken. De bezwa
ren waarop de gerepatrieerde werk
zoekenden stuiten komen er op neer,
dat zij meestal ouder zijn dan 25
jaar, dat zij qua opleidingen enz. een
uitzonderingspositie innemen en
vaak, vanwege hun vroegere werk
kring, niet direct, of althans moeilijk,
geplaatst kunnen worden in het
structureel andere Nederlandse be
drijf. Inzake het leeftijdsbezwaar zei
de heer Steinmetz onder meer. dat
de leeftijdsopbouw in de Nederlandse
bedrijven op het ogenblik dusdanig
is, dat voor de te verwachten af
vloeiing van pensioengerechtigden in
de eerste vijf jaar nog geen voldoen
de „jonge" aanwas van onderen af
te verwachten is, hetgeen dus het
aannemen van personeel boven de 30
jaar voorlopig niet zulk een schade
post maakt als op het eerste gezicht
wordt aangenomen. En wat de pen
sioenen betreft, wees hij op de basis
van de algemene ouderdomsvoorzie
ning, die in deze bepalend kan wer
ken voor het vaststellen van de pen
sioenen van deze „ouderen". Over de
geschiktheid van de gerepatrieerden
zei hij, dat deze mensen zeer vaak
middelbaar onderwijs hebben geno
ten. Bovendien, niet het beroep van
de gerepatrieerde maar het niveau
van zijn kundigheden moet als norm
dienen. Hierbij heeft de heer Stein
metz de nadruk gelegd op de mense
lijke zijde van de zaak. Het is een
probleem „dat de kinderen, het hele
gezin van de gerepatrieerde en hun
toekomst raakt,"
CHARLES DE GAULLE
««weer naar Algerije..,,
