Bankierszoon Gerard Philips zag
toekomst in techniek
DE KERKEN
maatschappij
Enquete over godsdienstonderwijs
op middelbare scholen
Jeugddorpen in Israël bieden
woonplaats voor vele kinderen
ZATERDAG 4 OKTOBER 1958 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
STICHTER PHILIPSCONCERN EEUW GELEDEN GEBOREN
Eerste werk: toezicht op aanleg
elektrische installatie „Zeelan<F'-boot
Donderdag 9 oktober aanstaande is het precies een eeuw geleden,
dat in Zaltbommel als eerste van het zevental kinderen uit het
gezin van Frederik Philips en Betsij Heijligers, een jongen: Ge
rard Leonard Frederik geboren werd. Deze Gerard Philips was
het, die drieëndertig jaar later met zijn vader als stille vennoot
in het Brabantse Eindhoven een bedrijf zou stichten met het doel
„de vervaardiging van elektrische gloeilampen ter hand te
nemen".
Wie nu door hetzelfde Zaltbommel
dwaalt vindt er de rust haast nog net
zoals ze er honderd jaar geleden ge
heerst moet hebben. Qver de brede
Waal glijden de binnenvaartschepen
behoedzaam voort. De spoorbaan
heeft met een brede zwaai het stadje
op geruime afstand laten liggen en
zelfs het snelverkeer onzer dagen, dat
over autobanen raast, liet het onaan
getast. Hoe kon een jongen in die tijd
en tussen zoveel landelijkheid zoveel
trek in techniek krijgen, dat hij naar
Delft trok om daar aan de Polytech
nische School voor ingenieur te gaan
studeren Wel, voor de Philipsen was
de techniek minder vreemd dan voor
de meeste Zaltbommelaars. Frederik
Philips zette niet alleen de familie
traditie: tabakshandel voort, maar
was tevens mede-eigenaar van een ta-
bakskerverij, exploiteerde een koffie
branderij en een kleine wettenfa
briek.
Als Gerard twaalf jaar is in
1870! heeft zijn vader aan al die
bedrijvigheid nog een plaatselijk
kassierskantoor, dat geliquideerd
dreigde te worden, toegevoegd. En
in 1871 ziet de heer Philips kans
om de plaatselijke gasfabriek, die
onder Engelse concessie met verlies
werkte, om te zetten in een gezond
bedrijf. Zijn middelbare schooloplei
ding genoot Gerard in Arnhem en
daar was het, dat de zoon van de
eigenaar der Bommelse gasfabriek,
de jonge dr. H. A. Lorentz de
Nederlandse hoogleraar in de theo
retische natuurkunde, die in 1002
tezamen met prof. Zeeman de No
belprijs zou verwerven hoorde
spreken over „elektriciteit". Met
grote belangstelling volgt Gerard
in de jaren daarop de berichten
over Edisona successen met zijn
gloeilamp. In 1881 hangen ze zelfs
al te pronken op de eerste inter
nationale ëlektriciteitstentoonstel-
ling in Parijs. Twee jaar later be
ëindigt Gerard Philips met succes
zijn studie voor werktuigkundig in
genieur.
Fascinerend gebied
De eerste taak voor de jonge inge
nieur is een zeer plezierige. Een
vriend van zijn vader, de heer C. L.
van Woeldeien, directeur van de
Stoomvaartmaatschappij „Zeeland",
laat hem naar Glasgow trekken om
toezicht te houden op het aanleggen
van een elektrische lichtinstallatie op
het stoomschip „Willem, Prins van
Oranje", dat op een werf in de Schot
se havenstad in aanbouw was.
Gerard krijgt daar voorts de unieke
kans verder wegwijs te raken op dat
fascinerende gebied van de jonge
elektrotechniek en acht maanden lang
trekt hij dag-in dag-uit naar het la
boratorium van de grote natuurkun
dige Lord Kelvin, die al in 1881 zijn
huis met liefst honderd gloeilampen
verlichtte!
Hierna volgt een periode tijdens wel
ke hij voor de Brush-Company naar
Duitsland trekt om te trachten er een
afzetgebied te vinden voor haar dy
namo s, booglampen en gloeilampen.
In Berlijn komt hij al spoedig tot de
ontdekking hoe stevig de positie reeds
was van een Siemens en een A.E.G.
Gerard Philips bestudeert de moge
lijkheden tot de oprichting van een
fabriek in Nederland. Maar het land
is klein en het aantal geïnteresseer
den in elektrische produkten voorals
nog zeer gering. Zo'n experiment is
naar het schijnt al bij voorbaat tot
mislukking gedoemd.
Vier jaren na het voltooien van zijn
Delftse studie volgt Gerard een cursus
aan het City and Guilds of Londen-
Institute. Na afloop behoort hij
een buitenlander tot de meest suc
cesvolle kandidaten en verwerft de
eerste prijs: een zilveren medaille.
Terug in Nederland ontmoeten we
hem als representant van de A.E.G.
bij de onderhandélingen met da ge
meente Amsterdam over een conces
sie tot de bouw van een elektrische
centrale. Gerard heeft zijn eigen in
zichten, maar de groten die hij heeft
te dienen hebben weinig belangstel
ling voor die mening. De jongeman
met zijn stérke zelfstandigheidsdrang
voelt weinig voor blijvende afhanke
lijkheid. Het plan van de Brush-Com-
pany: een fabriek voor de vervaardi
ging van elektrische gloeilampen in
eaerland, Bpeelt dóór zijn geest. Als
hij er eens in zou slagen een bruik
bare kooldraad te vervaardigen. Dan
zou de basis gelegd zijn waarop zo'n
fabriekje kon draaien... Dan zou Ne
derland tevens minder afhankelijk
zijn. En hij, Gerard Philips, kon een
eigen weg gaan.
Proefnemingen
Samen met een vriend begint Gerard
in Amsterdam al met proefnemingen.
De experimenten vragen echter geld.
Meer dan Gerard beschikbaar heeft.
Vader Frederik die met de nodige be-
Deze Joto werd in 1890 gemaakt.
Men ziet hier ir. G. L. F. Philips be
nig met zijn experimenten in de zo
genaamde jongenskamervan het
ouderlijk huis te Zaltbommel.
Dr. ir. G. L. F. Philips, de stichter
van Philips bedrijfop later leeftijd.
zorgdheid omtrent de oudste zoon, die
zijn zit maar niet kan vinden, de
proefnemingen volgt en tevens ge
noeg werkelijkheidszin heeft om een
open oog te hebben voor de grote
mogelijkheden van de elektrotechniek,
speciaal waar het de verlichting geldt,
steunt. In Zaltbommel kan Gerard
liet washok in de tuin voor het „vuile
werk" benutten. De „jongenskamer"
is beschikbaar voor het minder ris
kante.
Op 14 november 1890 schrijft Gerard
zo staat het in het boek dat prof.
dr. P. J. Bouman over Anton Philips
schreef aan een Engelse relatie:
„I am able to produce extremely ho
mogeneous and equal cellulose fila
ments on a business scale". De basis
voor de fabricage van een „Neder
landse" gloeilamp was gelegd: op een
zakelijk verantwoorde wijze kon Ge
rard geschikte kooldraden maken. In
oktober 1890 plaatst Gerard Philips
advertenties in het „Elektrotechni
sche Zeitschrift" en In „The Electri
cian". Voor het te stichten bedrijf
heeft ir. Philips immers een vakman
nodig, een gloeilampentechnicus. Op
16 mei daaraanvolgend gaat de vroe
gere bukskinfabriek van Schroder en
Wijers aan de Emmasingel te Eind
hoven voor 12.150 over in handen
van Philips Co, de vennootschap
onder firma, die le dag tevoren was
gesticht.
Het begin
En dan begint de geschiedenis van
Philips. Een klein bedrijf aan een
stille singel in een afgelegen provin
ciestad. Een nieuwe taak in een oud
Tand. Gerard Philips begint mët veel
energie en ontmoet veel moeilijkhe
den. In april 1892, ongeveer een jaar
na de opening, levert de zoon van een
gasfabrikant zijn eerste gloeilampen
aan een kaarsenfabriek In Gouda.
Drie jaar later het bedrijf telt dan
42 werknemers komt de jongere
broer Anton naar Eindhoven om Ge
rard te helpen de commercie gezond
te maken. In 1898, zestig jaar geleden
dus, telde het bedrijf 250 arbeiders.
Er werden in dat jaar 1.200.000 gloei
lampen vervaardigd. Thans, 67 jaar
na de stichting, heeft Philips
166.000 werknemers in dienst en ves
tigingen in vele landen.
Gestadige groei
De ontwikkeling die het bedrijf
doormaakte is in tal van publikaties
uitvoerig geschetst. Het technisch
inzicht van Gerard Philips en het
commercieel talent van Anton be
zorgden het bedrijf een gestadige
groei. In 1917 werd de stichter van
net Philips-concern eredoctor in de
technische wetenschappen van de
Technische Hogeschool te Delft. De
promotor, prof. dr. W. Reinders,
schetste de betekenis van de figuur
van de nieuwe dokter: „Philips
heeft ingezien, dat een rationele
ontwikkeling der techniek alleen
dan mogelijk is, wanneer zij wordt
voorafgegaan door wetenschappe
lijk onderzoek... en voorts: Al
heeft Philips hieraan zelf geen ac
tief deel genomen, hij was toch de
grote stuwkracht; zijn grote be
langstelling, geestdrift en voortva
rendheid werkten bezielend op zijn
medewerkers en zullen veel hebben
bijgedragen tot hun succes."
Op 1 april van het jaar 1922 treedt
dr. ir. Gerard Philips af als directeur
van het bedrijf dat op dat ogenblik
5500 werknemers telt. Anton Philips,
die hem 27 jaar terzijde stond, neemt
de leiding over. Op 26 januari 1942,
in het midden van de sobere oorlogs
periode, overlijdt dr. ir. Gerard Phi
lips: vier dagen tevoren overleed zijn
echtgenote, mevrouw Joh. Philips-
van der Willigen.
Ir. F. J. Philips schrijft in het voor
woord tot een levensschets die door
prof. dr. N. A. Halbertsma werd sa
mengesteld en kort na het verscheid
den van dr. ir. G. L. F. Philips aan
het personeel werd uitgereikt: „Zijn
werk is de grondslag geweest van de
bloei onzer onderneming in goede tij
den, van haar kracht in moeilijke ja
ren."
De Duisburgse politie heeft een In
val gedaan ln hét kantoor van een llef-
dadigheldsorganisatie voor oud-nazi's in
de stad.
Er wérden Op de band opgenomen na
zistische redevoeringen ln beslag geno
men. In een hiervan werd verklaard, dat
de slag van 1945 ln Berlijn „een gran
dioos slotstuk" was, dat „over duizend
Jaar of eerder ln dê geschiedenis zal
worden geboekstaafd als een nieuw Nibe-
lungenlled".
HOOG EN LAAG WATER
nap
nap
nap
nap
uur
meter
uur
meter
uur
meter
uur meter
5 oktober
Vlissingen
5.59
1.61
18.29
1.66
0.04
1.70
12.23 1.70
Terneuzen
6.26
1.79
18.54
1.84
0.27
1.87
12.45 1.87
Hansweert
6.54
1.96
19.20
2.Ö1
1.00
2.00
13.16 2.00
Zierikzee
7.03
1.23
19.29
1.32
0.49
1.38
13.15 1.31
Wëmeldinge
7.35
1.42
19.56
1.51
1.04
1.56
13.19 1.48
nap
nap
nap
nap
uur
meter
uur
meter
uur
meter
uur meter
6 oktober
Vlissingen
6.51
1.42
19.33
1.51
0.50
1.53
13.14 1.62
Terneuzen
7.15
1.60
19.57
1.69
1.10
1.70
13.34 1.79
Hansweert
7.37
1.76
20.18
1.85
1.40
1.83
14.02 1.92
Zierikzee
7.48
1.13
20.27
1.26
1.41
1.24
14.14 1.24
Wemeldinge
8,20
1,30
20.54
1.42
1.48
1.38
14.06 1.38
de
jep voor het gods
dienstonderwijs vanwege de Her
vormde Raad voor Kerk en School
heeft een beroep gedaan op de
stndentenpredikanten om een en
quête te houden onder hnn stu
denten-catechisanten over het
godsdienstonderwijs op de middel
bare scholen. In „Opdracht", het
tijdschrift voor het godsdienst
onderwijs van de Hervormde Raad
voor Kerk en School, worden de
resultaten van deze enquête be
kend gemaakt, waaraan werd
meegewerkt door de studenten-
Êredikanten van Wageningen,
•elft, Amsterdam, Utrecht en
Groningen.
Een der vragen luidde: „Wat
heeft het godsdienstonderwijs op
de middelbare school U gege
ven?", terwijl er vijf mogelijkhe
den waren tot beantwoording, nl.
„niets", „feitenkennis", „inzicht in
de bijbelse verkondiging", „bijdra
ge tot ontplooiing" of een ant
woord naar keuze van de onder
vraagde.
Een groot aantal studenten ant
woordde „niets". De toon, waarin
vele antwoorden gesteld waren,
was niet al te moedgevend, wat
moge blijken uit de volgende voor
beelden: Een student onderstreep
te het woord: feitenkennis, maar
zette er achter: „in zeer geringe
mate". Een Wageningse studen
te, achter een grote accolade:
„van alles wat, afhankelijk van
de orde die de leraar had".
Een ander zegt, na „niets" te heb
ben onderstreept: hoewel het
een chr. school was!" Een Delfte
naar onderstreepte „niets" en
voegde eraan toe: „alles werd ge
mist wat bij godsdienstonderwijs
aanwezig had moeten zijn en vrij
wel alles wat er was, was over
bodig." Een Groningse student
zegt, dat hij inzicht heeft gekre
gen, niet in de bijbelse verkondi
ging, maar in de „vaak ergerlijke
onverdraagzaamheid" en dan
tussen haakjes: „Het was een
chr. lyceum, waar de leraar
waarschijnlijk aan bepaalde theo
logische eisen moest voldoen."
Op de vraag „Hoe waardeert U
het feit op zich zelf, dat er op uw
middelbare school godsdienston-
Godsdienstige verzorging
in de Noord-Oost-Polder
Blijkens mededelingen van de
dienst der Zuiderzeewerken is het
aantal predikanten van de Gere
formeerde Kerk in de N.O.P. ge
stegen tot 9, die zowel aan het
pastorale'werk voor de reeds ge-
institueerde gemeente als aan de
bewoners van de verschillende ar
beiderskampen aandacht geven.
Er worden plannen voorbereid
voor dê bouw van nog een 5-tal
nieuwe kerken. Opvallend is dat
ten aan2ien van de R.-K. Kerk on
der dit hoofd voornamelijk wordt
gesproken over de uitbreiding van
het r.-k onderwijs. Want behalve
de voorgenomen bouw van twee
kerken wordt medegedeeld, dat 5
lagere scholen en een middelbare
tuinbouwschool kunnen worden
geopend. Voorts wordt medege
deeld dat het georganiseerde r.-k.
bedrijfsleven van werkgevers en
werknemers en de vrouwenor
ganisaties zeer actief zijn in het
oprichten van afdelingen in de
verschillende dorpen.
derwijs werd gegeven" antwoord
den 115 van de 131 met „juist",
slechts 4 met „onjuist" en 12 in
different of onduidelijk.
Vraag 8 luidde: „Kunt U in het
kort opgeven wat U in het gods
dienstonderwijs hebt gemist en
wat er overbodig in was, zo mo
gelijk gemotiveerd."
antwoorden hierop waren o.a.
cente kerkgeschie
ten", „er wordt te weinig belang
stelling gewekt", „te weinig con
tact leraar-leerling/gesprek", „te
veel naar dogma leraar".
Ook in de antwoorden op deze
vraag werden „rake" klappen uit
gedeeld, aldus „Opdracht". Een
Gronings student heeft slechts één
ding gemist: „Orde!" Een ander
schrijft: „In de vijfde klas had ik
zo de pest aan de ...(modaliteit)
predikant, dat ik er niets meer
aan had."
Het overzicht in genoemd tijd
schrift besluit aldus: „Wanneer ik
tenslotte nog een persoonlijke in
druk mag weergeven, na alle for
muleringen nog eens te hebben
doorgeneusd, dan zou het deze
zijn: „Wat is het jammer, dat
voor verreweg het grootste deel
van de leerlingen het godsdienst
onderwijs niet geeft juist datgene,
wat deze leerlingen het liefst zou
den ontvangen, nl. bijdrage tot
ontplooiing van geloof. De oor
zaak daarvan ligt ongetwijfeld in
de zware opdracht die reeds in
deze zin ligt besloten: ontplooiing
van geloof, maar ongetwijfeld ook
in verschillende gevallen in in
competentie van de leraar. Ook
daarvan spreekt menig formulier
in duidelijke taal. Dat laatste is
niet slechts jammer, meer erger
lijk.
En dan een laatste opmerking:
Grote uniformiteit in het onder-
Predikanten in Oostzone
moeten op hun post
blijven
De Raad van de Evangelische
Kirche der Union heeft een schrij
ven doen uitgaan, waarin alle pre
dikanten in de Oostzone wordt ge
vraagd op hun post te blijven. Na
een vergadering, die vorige week
in Berlijn werd gehouden, zei de
raad, dat hij zich bezighoudt met
het zorgvuldig nagaan van de
geestelijke en materiële nood,
waardoor vele predikanten in de
verzoeking worden gebracht de
hun toevertrouwde gemeente te
verlaten.
Bij alle begrip voor de menselijke
noden, die uit de huidige situatie
in talrijke pastorieën zijn ont
staan, blijft de raad toch bij zijn
inzicht, dat het niet in overeen
stemming is met de belofte, die de
predikant bij zijn bevestiging
deed, om zijn gemeente eigen
machtig te verlaten. De raad be
handelde uitvoerig een ontwerp
van een verordening voor die ge
vallen, waar dit wel geschiedt. De
raad zeide verder, dat hij het be
treurt dat gesprekken tussen ver
tegenwoordigers van de raad en
de regering in juli van dit jaar
niet tot het verwachte resultaat
hadden geleid en gaf uitdrukking
aan de dringende wens, dat de
oorzaken van wrijving tussen
kerk en staat spoedig uit de weg
zouden zijn geruimd.
wijs, in programma en opzet Is
toch wel gewenst, ook (en mis
schien wel vooral) voor het bij
brengen van feitenkennis. Wan
neer iedere leraar of schoolbe
stuur in deze uitermate moeilijke
stof een eigen weg blijft zoeken,
velen worstelen met moeilijkhe
den, waar anderen prachtige op
lossingen hebben gevonden, kort
om, wanneer men langs elkaar
blijft heenwerken, is de toekomst
voor ons godsdienstonderwijs niet
rooskleurig."
„Kerk en Israël" het maandblad
van de Hervormde Raad voor de
verhouding van Kerk en Israël
vertelt over de speciale kinder
dorpen, die in Israël tot stand zijn
gekomen. Toen voor en vooral na
de Tweede Wereldoorlog tiendui
zenden uit 72 verschillende landen
naar Israël stroomden, waren
daaronder duizenden kinderen, die
hun vader of moeder, of zelfs bei
de, verloren hadden gedurende de
vervolgingen. Zij werden opgevan
gen door de Jeugd-Alijatorgani-
saties.
Reeds in 1934 begon de „Alijat-
Ranoar" haar werk: in eerste in
stantie kinderen te redden en dan
hun heropvoeding tot goede bur
gers van Israël ter hand te ne
men. In de 24 jaar dat zij thans
bestaat had zij 90.000 kinderen
onder haar hoede, waarvan op het
ogenblik nog 15.000 die verspreid
zijn over 214 plaatsen in Israël.
Na aankomst worden de kinderen
in het opvangcentrum Ramat Ha-
dassah zorgvuldig medisch, psy
chologisch en psychotechnisch on
derzocht.
Zo spoedig mogelijk worden zij
daarna geplaatst hetzij in kiboet-
sim, hetzij in speciale kinderdor
pen. In de kiboetsim leven zij in
groepen van dertig tot vijfender
tig onder leiding van een in kin
deropvoeding geschoolde leider en
huisvrouw. Een van die dorpen,
dat met Hollands geld gebouwd is
bij Chedera, heet Kfar Juliana,
naar koningin Juliana. Het kan
75 jongens huisvesten.
Een Zweeds kinderdorp ligt bij
Ein Kerem in de buurt van Jeru
zalem: hier kunnen 130 lichame
lijk gehandicapte kinderen ver
zorging en opleiding ontvangen in
een up-to-date geoutilleerde om
geving. Ook elders zijn dergeüjke
vestigingen.
In al deze jeugddorpen leren de
kinderen, behalve Hebreeuws, de
bijbel en de geschiedenis van hun
land, alles wat met de landbouw
te maken heeft. Zij leren intensief
werken en'hun eigen voedsel te
verbouwen, zuivelbereiding, sme
den, enz. Uiteindelijk kunnen de
ze jonge mensen hun eigen neder
zetting opzetten als pioniers en
liun land verder tot ontwikkeling
brengen.
AMSTERDAMSE EFFECTENBEURS
Kon. Olies op eenzame hoogte
S okt. 3 okt.
Nederland 1951 (3%)
84%
Nederland 1948 (3%)
85%
85
Nederland 1955 (3%)
87%
87%
Nederland 1947 (3%) 3
92
92
Nederland 1937 3
89
88%
Dolierlenlng 1947 3
90%
91
Investerlngscert. 3
95A
95%
Nederland 1962-64 3
94%
94&
Nederland N.W.S. 2%
59
Ned. Indië 1937 8
95%
95%
Nat. Handelsbank
88%
89
Ned- Handelmij.
176%
178
Alg. Kunstzijde Unie
217
219%
Berghs' en Jurgens
261
Calvé-Delft
822%
324%
Hoogovens n.r.
322
320
Ned. Kabelfabriek
285
285
Bhilips
345%
345
Unilever
404%
406%
Wilton-Feijenoord
196%
196
Kon. Petroleum Mij.
175.50
178.50
Amsterdam Rubber
68%
68%
Holland Amerika Lijn
148%
149
Kon. Paketvaart
137
134%
Rotterdamse Lloyd
125
126
Scheepvaart Unie
129%
129%
Stv. Mij. Nederland
136%
138%
H.V.A.
105%
107%
Bana van Ned. gem. IV*
98%
98
Bank van Ned. gem. 0-5-10
121%
Van Berkels Patent
187
188b
Centrale Suiker
216
215%
Kon. Mij- De Schelde N.B.
185
187
Intern. Nlckèl
84
89%
American Motors
19%
mV.
Anaconda
54%
55%
Baltimore en Ohio
43 A
43HI
Bethlehem Steel
47H
48
General Motors
46*i
47%
Kennecott
95%
95%
New York Central
23
Pennsylvania
16%
16H
Republic Steel
61
61%
Shell Oil Cömp.
82%
88%
PREMIELENINGEN.
Amsterdam 1951
Breda 1954
Eindhoven 1954
Enschede 1954
Den Hafcg 1952 1
Den Raag 1952 li
Rotterdam 1951 I
Rotterdam 1953 n
95% 95%
63 81%
84%
84% I4H
94 84%
93 94%
96% 96b
94% 95%
Utrecht 1952
96%
97%
Amsterdam 1958 I
84
84%
Amsterdam 1956 n
94
94%
Amsterdam 1956 UI
84b
94%
Amsterdam '33 (C. en A.)
95%
Dordrecht 1956
85%
84
Alkmaar 1956
84%
ANP-CBS BEURSINDICES
1-10 2-10 3-10
Intern, concerns 31157 813.28 316.14
Industrie 158.55 158.74 159.41
Scheepvaart 141.05 140JB4 142.12
Banken 128-27 128 43 123.76
Indon. fondsen 87.10 87.80 8854
Algemeen 217.37 218.29 220.02
Aandelen Kon. Olie waren gisteren we
derom vast en bereikten, vergeleken met
de koersen van de overige Internatio
nale waarden, bij de opening een een
zame hoogte. Amerika was via Parijs
flink koper van de Nederlandse olie
aandelen, terwijl Londen de stukken op
het Damrak uit de markt nam tegen
verkopen van aandelen Shell-trènspört ln
Londen. Aangezien het aanbod van de
aandelen Kon. Olie zeer klein was, kon
alleen maar tegen hogere prijzen aan de
vraag worden voldaan. Geopend werd op
t 178,60. Aanhoudende aankopen, ln een
vrijwel lege markt, deden de koers stij
gen tot f 179,80, waardoor de koerswinst
ten opzichte van eergisteren ruim 3 gul
den bedroeg, terwijl de aandelen f 1,50
boven pariteit Amerika noteerden. De
overige internationale waarden werden
wel door de vaste stemming voor het
oliefonds meegezogen, doch vertoonden
bij de opening van de markt geen noe
menswaardige veranderingen, vergeleken
bij de Slotkoersen van de vorige dag.
Voor aandelen Philips schijnt de buiten
landse vraag afgelopen te Zijn. De aan
delen konden zich bij de opening niet
handhaven en verloren één punt. In het
verdere beursverloop kon dit verlies
worden Ingehaald. Unilevers lagen goed
ln de markt en verbeterden na 406% tot
407%. De koerswinst bedroeg hier circa
3 punten ondanks de concurrenUe van
de koelhuisboter, waarvoor btj da han
delaren zeer grote belangstelling be
staat. De voorraad boter ln da koelhuizen
/VVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVV^
Amsterdamse
wisselmarkt
CONTANTE PRIJZEN.
Londen 10.56%—10.57%; Ned York
3.77%—3.77%; Montreal
Parijs 89.77%—89.87%; Brussel
7.59 759%; Frankfort 90-42-
90.47; Stockholm 72-95%—'73.00%,
Zürich 86 58—86-61; Zurich (vr.
fres) 87.98%—88.03%; Milaan 60.57%
—60.62%; Kopenhagen 54.66—54.71,
Oslo 52.84%—52.89%; Wenen 14-60—
14.61; Ankara 3.79',fe—3.80; Praag
52.84—52.94; Lissabon 13.26%—13.28.
bedraagt echter nog steeds 15 000 ton.
Aku's aanvankelijk zeer kalm op 217%,
goed prijshoudend, ontmoetten in het
verdere beursverloop belangstelling van
publieke zijde waardoor de koers aan
trok tot 220. KLM werd een halve gulden
hoger geadviseerd. In het laatste half
uur van de beurs kwam er voor vrijwel
alle internationale waarden publieke be
langstelling los, waardoor de fondsen op
vrijwel het hoogste punt van de dag ge
sloten.
KPM verloor gisteren 3 punten. Scheep
vaart-Unie en Holland Amerika Lijn min
1 pet. In Deli was middenkoersaanbod
waardoor de opening werd gesteld op
f 121,50 tegen de vorige slotprijs f 123,80.
Deze lage opening was voor een koper
aanleiding om zich flink te roeren door
de stukken in ruime zin af te nemen.
Hierdoor steeg de koers snel op f 126.—
waarop echter weer een reactie kwam
tot f 124,50. Senembah's noteerden 1 punt
hoger en Amsterdam Rubber vrijwel on
veranderd. Staatsfondsen goed prijshou
dend. Aandelen Handelsvereniging v.h.
Reiss en Co. werden op 53 geadviseerd
(50 bieden). Aandelen chemische fabriek
L. van der Grinten N V. werden ter
beurze geïntroduceerd. Er komt binnen
kort een aandelenemissie van de ven
nootschap, groot f 560.000 d 100 pet. met
claimrecht. Prolongatie 3% pet.
Sir Winston en lady ChurchUl zijn na
een vakantie van tweè maanden aan de
Middellandse zee ln Londen terugge
keerd. Sir Winston zag er uitstekend uit.
