Voortijdige achteruitwerking van
schroef oorzaak Mariner-ramp
Voorzitter van werkgeversbond is
niet zonder optimisme
BUITENGESLOTEN STUDENTEN
IN GEVECHT MET DE POLITIE
KLAh'KBoRD
VRIJDAG 26 SEPTEMBER 1968 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
HET VLIEGONGELUK TE ABADAN
Minister Staf beantwoordt uitvoerig
gestelde vragen door Kamerlid
(Van onze
redactie)
Een voortijdige „acliteruif'-werking van de stuurboordschroef
is, naar de mening van deskundigen, de oorzaak van het noodlot
tige ongeval met de Martin-Mariner op 10 september te Abadan.
Dit antwoordt minister Staf op de vragen, die hem onlangs door
het lid van de Tweede Kamer, de heer G. Ritmeester (v.v.d.)
zijn gesteld.
Zoals men weet zijn de motoren van het vliegtuig tijdens de reis
vervangen. Op de desbetreffende vraag van de heer Ritmeester
antwoordt minister Staf dat de tocht van Biak met de oorspron
kelijke motoren zonder meer verantwoord was. Deze motoren
zouden overeenkomstig de voorschriften na 1000 draaiuren in
groot onderhoud moeten worden genomen. Bij de aankomst te
Abadan hadden de twee motoren nog respectievelijk 845. en 345
draaiuren beschikbaar voordat tot dit grote onderhoud moest
worden overgegaan.
Door het vermogensverlies van de ene motor moest de andere
motor gedurende enige tijd zeer zwaar worden belast, zodat uit
veiligheidsoverwegingen werd besloten geen risico te nemen en
ook deze motor door een andere te vervangen.
Minister Staf bevestigt dat als vast
staand kan worden aangenomen, dat
de commandant van de vliegboot de
tocht van Abadan naar Nederland
niet zou hebben aanvaard, zo hij niet
volstrekt overtuigd zou zijn geweest,
dat de boot inderdaad geheel vlïeg-
waardig was en dus geen kostbare
mensenlevens onnodig zouden worden
geriskeerd.
De vaste commissie van onderzoek,
die zich onmiddellijk na de ramp
naar Abadan begaf, heeft uit getui
genverklaringen kunnen vaststellen,
dat het vliegtuig even voor de ramp
de landingsbaan van het vliegveld
van Abadan op normale wijze had ge
naderd. Op ongeveer 100 meter van
de landigsbaan, dus praktisch in de
landing, zag men het vliegtuig met
een plotselinge ruk een scherpe draai
naar stuurboord maken en de rech
tervleugel naar beneden doorzakken.
Het vliegtuig is onmiddellijk daarop
als gevolg van de lage landingssnel
heid en zeer geringe hoogte tegen de
gronil verongelukt en in brand gevlo
gen.
De commissie meent hiermede het be
wijs te kunnen leveren, dat de stuur
boordschroef op het moment van het
ongeval in „full reserve" (vol achter
uit)-positie heeft gestaan. De plotse
linge draai naar stuurboord wordt
daardoor verklaard. Er heeft namelijk
een voortijdige inschakeling van het
„reserve"-mechanisme van de stuur
boordschroef plaatsgehad, waardoor
deze „achteruit" is gaan draaien en
een enorme wringende kracht op het
toestel is uitgeoefend. Dit had tot ge
volg, dat de rechtervleugel en de
neus van het vliegtuig steil naar be
neden werden geforceerd en de bot
sing met de grond met grote kracht
plaatsvond.
De vaste commissie heeft bij hot
door haar in de werkplaatsen der
K.L.M. te Abadan ingestelde on
derzoek nog vernomen, dat aan
het „reserve"-mechanisme van de
stuurboordsmotor door de meca
niciens is gewerkt en dat met na
me de dag vóór het vertrek de
schakelaar daarvan van een borg
werd voorzien.
Men kan nu er geen overlevenden
zijn slechts gissen of dit borgen
wel in de juiste stand is geschied,
dan wel of tijdens het naderen van
van de landingsbaan, bij het gereed
maken van het „reserve"-systeem,
'een persoonlijke handeling het me
chanisme voortijdig in werking heeft
gesteld.
De deskundigen zijn echter, al
dus minister Staf, zeer positief
in hun mening, dat uitsluitend
deze voortijdige „achteruit"-
werking van de stuurboord-
schroef het noodlottig ongeval
heeft veroorzaakt.
Minister Staf zegt verder, dat uit het
mondelinge verslag van de vaste com
missie van onderzoek reeds is geble
ken, dat de oorzaak van het noodlot
tig ongeval geen enkel verband houdt
met de tegenslagen, welke de oor
spronkelijke bemanning van de P 303
op het eerste gedeelte van de reis had
ondervonden.
Voorts bevestigde minister Staf de
vraag van de heer Ritmeester of het
regel is om de Mariner-vliegboten
van Biak voor groot herstel naar Ne
derland te zenden, omdat zodanig her
stel in Biak niet mogelijk is. De be
windsman voegt hieraan toe, dat deze
regeling inzake het geven van groot
onderhoud in Nederland niet speciaal
voor de Martin Mariners is getroffen,
doch sinds jaren heeft gegolden voor
de vroegere Catalina-vliegtuigen wel
ke eveneens regelmatig naar Neder
land werden teruggevlogen.
De bewindsman heeft verder de ze
kerheid, dat de vliegtuigen in Ned.
Nieuw-Guinea niet zo lange tijd in
dienst worden gehouden, dat een te
rugzending naar Nederland meer dan
noodzakelijk riskant wordt.
VERBROEDERINGSFEEST IN UTRECHT
Ook in Algerije wordt de campagne
in verband met de volksstemming
over de Franse grondwet op 2ü sep
tember a.s. met grote intensiteit ge
voerd, De foto toont een van de aan
plakbiljetten die men o.vi. op de mu
ren van de stad, Or an kan vinden.
Natuurlijk staat op het biljet, zowel
in het Frans als in het Arabisch, de
opwekking ,ja" te stemmen en ver
der kan men zien wat dat „ja" alle
maal voor voordelen zal brengen.
Dat zijn o.m. het bouwen van dorpen
met stadhuizen en scholen, onderwijs
in lezen en schrijven en goede ver
zorging en opvoeding voor alle gezin-
niiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiH
Baby in taxi geboren f
Een echtpaar te Bergen op
Zoom begaf zich woensdag-
avond per taxi naar het zie-
kenhuis, daar de vrouw een M
baby verwachtte.
Terwijl de< aanstaande vader
in het kantoor van het zieken-
huis was om de opname van
zijn vrouw te regelen en de
M taxichauffeur de portier ging
waarschuwen om een rolstoel
te laten voorkomen, presen-
teerde de nieuwe wereldburger ij
zich reeds. Snel werd daarna
=j de taxi in de hal van het zie-
ez kenhuis gereden, waar de zus- M
|e ters van de kraamafdeling |j
zich over moeder en kleine
ontfermden. Beiden maken het
H thans goed.
PECH. Het was werkelijk een pech
dag voor de dief, die 35.000 gulden
aan diamantringen uit een juwe
lierszaak in Chelsea wilde stelen.
Eerst liet hij de twee bladen met rin
gen op het trottoir vallen en kwam
vervolgens in botsing met een vrouw.
Tenslotte, toen hij al binnensmonds
een minder net woord sprak en bleek
van opwinding zich met een gestolen
auto uit de voeten wilde maken, bleek
de benzine op te zijn. De politie had
niet veel moeite om de door tegensla
gen vermurwde man te arresteren.
Jongeman liep
hersenschudding op
In de nacht van woensdag op donder
dag Is het tot een botsing gekomen
tussen acht Utrechtse politieagenten
en een honderdtal eerstejaarsstu
denten van de studentenvereniging
„Unitus" te Utrecht. In de sociëteit
van „L'nitas" werd 's nachts liet xer-
broederingsfeest. gevierd. Volgens
traditie werden de eerstejaarsstuden
ten naar buiten gelokt, waarna inen
de deuren barricadeerde en zij maar
moesten zien dat ze binnen kwamen.
Door het lawaai dat hiermee gepaaid
ging waarschuwden omwonenden de
politie. Twee agenten in een surveil
lancewagen verschenen daarop en
probeerden de orde te herstellen. Zij
trachtten de sociëteit binnen te drin
gen om de senaat te bewegen de stu
denten naar binnen te halen. Volgens
de lezing van de politie wilde één dei-
studenten daarop een politieagent
met een fietspompje te lijf gaan.
Hierop werd assistentie ingeroepen
en joegen acht politieagenten de
troep studenten met de gummiknup-
Ëel uit elkaar. Daarbij liep de student
i. van L. uit Zeist een hersenschud
ding op.
Volgens de lezing van de senaat dei-
studenten echter sommeerden enkele
per surveillancewagen gearriveerde
agenten de eerstejaars binnen twee
minuten in de sociëteit te verdwijnen.
Enige seconden later sloegen de
agenten zonder verdere waarschu
wing op de eerstejaars in, die zich
niet in de inmiddels gebarricadeerde
sociëteit konden begeven.
Studenten, die verward raakten in de
voor de sociëteit geplaatste fietsen
werden afgeranseld. Een van hen
werd ongeveer 25 meter achterna ge
zeten en terwijl hij op de grond lag
nog geslagen.
Hij werd vervoerd naar het stads
en academisch ziekenhuis, waar
men een hersenschudding consta
teerde. Een lid van de novitiaats-
commissie, dat bij de agenten pro
beerde te bemiddelen werd door
vier van hen met de gummiknup
pel bewerkt.
Het Wereldgebeuren
Voorzitter HorecafHilton
willekeurig bevoordeeld
Op liet woensdagmiddag in het Con
certgebouw te Haarlem gehouden
Horeca f-congres merkte de bonds
voorzitter, de heer J. G. Meijer, in
een rede over de Nederlandse hotel-
lerïe op, dat de staat in beginsel de
eerste stap heeft- gedaan om het lo-
giesprobleem op te lossen door de in
stelling van een garantiekredietrege-
ling voor vernieuwing en uitbreiding
der hotellerie.
De aangekondigde medewerking aan
het Amerikaanse Hiltonproject te
Amsterdam heeft echter een bijzon
der karakter en gaat naar de mening
van de heer Meijer ver uit boven
hetgeen voor de Nederlandse hotel
lerie werd gedaan. Hier is, volgens
de voorzitter, sprake van een wille
keurige bevoorrechting, waartegen
de hotellerie terecht in verzet is ge
komen.
De hoofddirecteur van de Holland-
Amerika-lijn, de heer W. H. de Mon-
chy, sprak over de stichting van de
Hilton-hotels in Amsterdam en Rot
terdam en de betekenis daarvan voor
het toeristenverkeer. Spreker was
van mening dat de hotels vele Ame
rikanen, die in Europa met vakantie
zijn zullen aantrekken, omdat ze er
iets: van de Verenigde Staten terug
vinden, terwijl andere toeristen het
prettig zullen vinden In de Ameri
kaanse sfeer te vertoeven.
President Worosjllow van de Sowjet-
Unie wordt op één oktober te Kaboel ver
wacht voor een bezoek van vijf dagen
aan Afghanistan. Vorig jaar had Oning
Zahir hem voor dit bezoek uitgenodigd.
De Soicjetgeleerde dr. Wladimir De-
mikoro transplanteerde drie dagen
geleden een kop van een hond op de
Duitse herder Ginger. Beide koppen
aten en blaften afzonderlijk. Het
voedsel dat de tweedegetransplan
teerde kop tot zich nam kwam niet
in de maag van de orginele hond
maar werd i>ia buisleidingen afge
voerd. Op de foto ziet men Ginger
drinken uit een kommetje. Inmiddels
is officieel in Moskon bekendge
maakt, dat de hond met twee koppen
dood is. Het dier heeft drie dagen ge
leefd.
Twee jongetjes in
Haarlem vermist
De Haarlemse politie zoekt sedert
woensdagmiddag zes uur naar twee
broertjes, de 7-jarige Thomas Wilhel
mus en de 5-jarige Theodoor Jacobus
Verzijlbergh, wonende aan het Don
kere Spaarne te Haarlem. Een van
hen kreeg woensdagmiddag in een
speeltuin niet ver van hun huis ruzie
met een vriendje, waarna beide kin
deren de speeltuin verlieten en niet
meer werden gezien.
De politie heeft met politiehonden ge
zocht, echter zonder resultaat. Tot in
de nacht en gisteren opnieuw hebben
de Haarlemse en de Rijkspolitieuit
Zaandam een groot gedeelte van het
Spaarne afgedregd. Tot nu toe was
alles vergeefs.
Twee kikvorsmannen, de gebroeders
De Vos uit Haarlem, zijn bereid ge
vonden vandaag in het Spaarne te
duiken.
JAAR VAN ONZEKERHEID VOORBIJ
Aantal ernstige vraagstukken vraagt
om een oplossing
Het verbond van Nederlandsclie werkgevers heeft in Zaandam zijn alge
mene ledenvergadering gehouden. In zijn rede noemde de voorzitter, de
heer T. J. Twijnstra, het jaar dat voorbij is een jaar van kentering en
x an onzekerheid. Niet alleen omdat de maatregelen tot beperking van de
bestedingen geleidelijk aan voelbaar werden en de binnenlandse ontspan
ning teweegbrachten die ermee was beoogd, maar ook omdat de onder
nemers zich gingen afvragen wat zij hadden te denken van de ontwikke
ling van de wereldconjunctuur. Spreker noemde als voorbeeld de duidelijke
recessie in de Verenigde Staten, waar de industriële produktie met 12 pet
daalde.
De heer Twijnstra kon ook nu niet zeggen dat de periode van kentering
voorbij zou zijn. Het gevoel van onzekerheid is ongetwijfeld ook thans niet
geheel geweken, al zijn er gegevens, die op een stabilisatie in de ontwik
keling wijzen, en symptomen die op een conjuncturele verbetering mogen
doen hopen. Wat de centrale overheid betreft die heeft, aldus de heer
Twijnstra, ten aanzien van de bestedingsbeperking niet het voorbeeld ge
geven, dat van haar mocht worden verwacht.
De verklaring in de miljoenennota,
dat een ernstige bezuiniging op de
urgentie van de rijksuitgaven „onver
minderd" noodzakelijk blijft en dat
een onderzoek naar het toekomstige
verloop daaraan zal worden dienst
baar gemaakt, vermag ons, zo zei
spreker, met de ervaring van het ver
leden, nauwelijks meer hoopvol te
stemmen.
De zesde indust'rialisatienota van de
minister van economische zaken, die
in mei van dit jaar aan de Staten-
Generaal werd aangeboden, heeft in
het verbond evenals in de contact
commissie der vier samenwerkende
werkgeversbonden aanleiding gege
ven tot uitvoerig beraad. Wij vragen
ons, zo zéi de heer Twijnstra, in de
eerste plaats af, of het bedrag (11
miljard gulden) dat werd geraamd
voor de nodige investeringen in de
industrie gedurende de periode van
I.M. de Koningin heeft donderdag
ien bezoek gebracht aan de K.N.S.M.
gelegen aan de Snrinamekade in de
Amsterdamse haven. Na een ont
vangst en een toespraak bezichtigde
H.M. de voor de ontvangstzaal gele
gen „Oranje Nassau",
vijf jaar, wel voldoende moest wor
den geacht. De zogenaamde diepte
investeringen zullen een steeds groter
deel van de bedragen die in de indus
trie worden vastgelegd, opeisen.
Het is daarom, volgens spreker, aan
geen twijfel onderhevig, dat de me
dedinging van de .Amerikaanse be
drijven binnen de eigen economische
grenzen, ook de Nederlandse industrie
noodzaken zal grote aandacht te be
steden aan verdere mechanisering en
rationalisering, zodat dus een steeds
groter deel der investeringen wel de
arbeidsproduktiviteit zal opvoeren,
maar niet zonder meer zal meewer
ken de groeiende bevolking werkge
legenheid te ver schaffen.
Voorts is het, volgens spreker,
uitsluitend de zorg voor de toe
komstige werkgelegenheid ge
weest die de regering tot wederin
voering van de investeringsaftrek
heeft aoen besluiten, en werkgele
genheid is zeker niet minder een
belang van de arbeiders dan van
de ondernemers.
Overgaande op de belastingpolitiek
zeide spreker verheugd te zijn dat
ons land binnen, naar hij hoopte, af
zienbare tijd weer een nationale de
mocratische wijze tot stand gebrach
te belastingwetgeving zal bezitten.
Tot slot van zijn betoog haalde spre
ker enige passages uit de troonrede
aan, waarin wel een mening wordt
gegeven over het loonbeleid, maar
waarin over de prijspolitiek een vol
komen stilzwijgen wordt bewaard.
Verwacht mag worden dat het prijs
beleid wat soepeler vormen zal kun
nen aannemen. Spreker is van oor
deel dat de doelstelling dezelfde zal
moeten blijven naar de inhoud, ver
laging van prijzen, wanneer de grond-
stofprijzen daartoe aanleiding geven
en verhoging alleen dan, wanneer de
grondstofkosten dat noodzakelijk ma
ken. Doel en voorwaarde zal daarbij
evenwel moeten zijn stabiliteit van
het loonkostenniveau.
Afschaffing van subsidies, waardoor
kunstmatige prijzen hun natuurlij
ke niveau zullen hervinden zal vol
gens hem niet anders dan heilzaam
zijn voor onze economie. Het pro
bleem is evenwel deze doeleinden te
bereiken met behoud van het mone
taire evenwicht en met handhaving
van onze concurrentiepositie met het
buitenland. De heer Twijnstra zag
niet zonder optimisme het komende
jaar tegemoet, maar was toch ook
van mening, dat een aantal ernstige
vraagstukken in ons land om oplos
sing vraagt.
Geen oppositie
De laatste maanden heb ik ge
leerd, dat degene die zijn weg
buiten de partij zoekt verlo
ren is. Ik heb een onbegrensde eer
bied voor Walter Ulbricht".
Dit zei Fritz Selbmann. een der vice-
premiers van Oost-Duitsland, half ju
li op een vergadering van de commu
nistische partij. Men had hem tevoren
verweten, dat hij op verschillende
manieren ..persoonlijkheidsverheerlij
king" nastreefde. De eerste keer, dat
deze kritiek op hem werd geleverd
in het officiële partij-orgaan „Neues
Deutschland", verbleef Selbmann in
Moskou, waar hij aan het hoofd van
een economische delegatie onderhan
delde over eventuele hulp van de Sow-
jet-Unie voor de Oostduitse economie.
Hij was daarheen getogen als voor
zitter van de Commissie voor Indu
strie en Verkeer bij het presidium
van de ministerraad. Maar uit een
publikatie in datzelfde nummer van
„Neues Deutschland" konden de le
zers vernemen, dat hij inmiddels af
gezakt was op de partij- en regerings
ladder. Hij was nu niet meer voor
zitter van iets, maar slechts plaats
vervangend voorzitter van de Staats
plancommissie in de rang van staats
secretaris. Hij werd speciaal belast
met de verantwoordelijkheid voor de
materiaalvoorziening in Oost-Duits
land.
Na zijn zakenreisje naar Moskou
kwam Selbmann dus terecht in
een functie die heel wat minder
te betekenen had dan de banen die
hij vroeger bekleedde. Sinds men heni
op 5 november 1953 tot minister voor
de zware industrie had benoemd, was
hij steeds meer een politicus van be
tekenis geworden. Mensen die het
weten kunnen beweren dat deze 59-
jarige oud-mijnwerker beschikt
over een grote deskundigheid op het
gebied van economische problemen
en dat hij er altijd een betrekkelijk
realistische opvatting op na heeft ge
houden. Het feit, dat hij (na commu
nistisch Rijksdaglid te zijn geweest)
van Hitlers machtovername tot 1945
in tuchthuizen en concentratiekam
pen heeft moeten zitten, zal tot dat
realisme wel hebben bijgedragen.
Hét schijnt, dat hij in Oostduitse ka
binetsvergaderingen vooral pleidooi
en hield om niet verder te springen
dan de communistische stok lang is.
Zo zou hij een exportstop van twee
jaar hebben geëist, welke periode
'men moest gebruiken om het machi
nepark van Oost-Duitsland grondig
te vernieuwen. Maar dat stond hele
maal niet in het programmaboekje
van Walter Ulbricht, de machtige sta
linistische partijleider. En Ulbricht-
mannetjes richtten al spoedig het
verwijt tot Selbmann, dat hij aan
zelfoverschatting leed.
Woensdag is het besluit bekend
gemaakt dat Selbmann onthe
ven is van zijn post van vice-
premier. Ulbricht heeft in het inter
nationale tijdschrift voor communis
tische ideologie, „Problemen van vre
de en socialisme", betoogd dat Selb
mann behoorde tot een van de groe
peringen, die de Oostduitse partij- en
regeringsleiders de laatste jaren be
dreigden. De eerste groep, zo schreef
hij, werd geleid door de 34 jaar oude
Wolfgang Harich, die zich tot doel
had gesteld, onder het motto van an-
ti-stalinisme de partijleiding te ver
anderen, Oost-Duitsland los te maken
uit het communistische kamp en een
zekere mate van kapitalisme te her
stellen. Harich zou zelfs een „contra
revolutionaire Putsch" in de zin ge
had hebben. Hij is in maart 1957 ver
oordeeld tot tien jaar gevangenis
straf.
Wat Selbmann betreft: die was vol
gens Ulbricht een van vijf andere
vooraanstaande communisten die ver
anderingen in de partijlijn en rege
ring wilden aanbrengen. Ook de an
dere vier. Ulbrichts plaatsvervanger
Karl Schirdcwan, dc minister voor
staatsveiligheid Ernst Wollweber. vi
ce-premier Fred Oelssner en Gerhart
Ziller van het centrale partijcomité,
hebben al hun functies verloren.
Datzelfde lot treft nu dus de zo trou
we maar te zelfstandig denkende
communist Selbmann. Op deze wijze
boet hij voor het feit, dat zijn „onbe
grensde eerbied voor Walter Ul
bricht" niet samenging met een on
begrensde onderdanigheid. Hij vergat
dat alleen Ulbricht in Oost-Duitsland
mag doen aan persoonsverheerlijking
en aan zelfoverschatting, en dat op
positie ook binnen de partij tot de
ernstigste vergrijpen wordt gerekend.
WALTER ULBRICHT
..duldt geen tegenspraak..
Amerika erkent „Algerijnse
regering" niet
De Ver. Staten zijn niet voornemens
de voorlopige Algerijnse regering te
erkennen, die enkele dagen geleden
te Cairo is uitgeroepen. Dit is donder
dag door het ministerie van buiten
landse zaken te Washington bekend
gemaakt. De Algerijnse regering
werd niet erkend, omdat „zij niet vol
doet aan de hoedanigheden, die de
Amerikaanse regering in het alge
meen aanzegt bij een beslissing in
een dergelijke kwestie", aldus d®
woordmetdfiTj
