Bestaan randbedrijven kan niet
als ongewenst worden beschouwd
Jan Bosma vertrouwde het vliegtuig niet
UNIFORME INSCHRIJVING
VAN WONINGZOEKENDEN
j Vrij zonnig weekend.
ZATERDAG 13 SEPTEMBER 1958
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
Rapport Klein-Middenstandsbedrijf:
Aandacht gevraagd voor kwestie
van vrijwillige sanering
De commissie „Het kleine middenstandsbedrijf" is met haar werkzaam
heden gereedgekomen en heeft thans liet door haar uitgebrachte rapport
aan de staatssecretaris van economische zaken, dr. G. M. J. Veldkamp,
aangeboden. Deze commissie, op 27 oktober 1954 ingesteld, kreeg tot
taak de problemen van het kleine middenstandsbedrijf te bestuderen en
de mogelijkheden te onderzoeken, welke tot- een verbetering van de positie
van de kleine middenstandsondernemingen zouden kunnen leiden. In het
bijzonder werd aandacht gevraagd voor het vraagstuk der vrijwillige
sanering.
Het kleine middenstandsbedrijf en
het randbedrijf vervullen naar het
oordeel van de commissie hetzij
uit economisch- hetzij uit sociaal
standpunt .bezien, een niet te ver
waarlozen functie. Een belangrijk
deel van de middenstand bestaat uit
kleinere bedrijven.
Van de ambachtsbedrijven konden
namelijk in 1953 54 en van de
detailhandelsbedrijven 67 tot het
kleine middenstandsbedrijf worden
gerekend. Hierbij wordt door de
commissie onder het kleine midden
standsbedrijf verstaan het zogenaam
de gezinsbedrijf, dat zonder vreemd
personeel werkt. Gezinsbedrijven, die
geringe inkomsten opleveren, rekent
de commissie tot het randbedrijf.
In 1952 moesten, uitgaande van een
inkomensgrens van 3.000,29 c/c
van de ambachtsbedrijven en 36
van de detailhandelsbedrijven als
randbedrijven worden aangemerkt.
Het bestaan van randbedrijven, al
dus de commissie, kan op zichzelf
niet als ongewenst worden beschouwd,
ook al kan de produlctiviteit in het
algemeen in grotere' eenheden hoger
worden opgevoerd. Afgezien van
randbedrijven, die irrationeel worden
gevoerd en waarvan het bestaan niet
verdedigd kan worden, zijn er rand
bedrijven, die economisch verant
woord kunnen worden geacht, en
randbedrijven die, van sociaal stand
punt bezien, reden van bestaan heb
ben.
Er zullen altijd, zelfs onder de
meest gunstigste omstandigheden, be
drijven van bescheiden omvang blij
ven, omdat de voorziening van de be
volking met goederen en diensten
over het gehele land de behoefte aan
tal. van kleine bedrijven met zich
brengt en er bovendien altijd kleine
middenstanders zullen zijn, die de be
kwaamheid missen him bedrijfjes tot
groter bloei te brengen dan wel zich
de moeite daarvoor niet willen ge
troosten.
Toeneming van de algemene wel
vaart zal ook de kleine bedrijven ten
goede kunnen komen, hen voor ver
dwijning kunnen behoeden en voor
ben de mogelijkheid tot groeien kun
nen scheppen.
Een regionale spreiding van de
welvaart zal de ontplooiing kunnen
bevorderen van die kleine midden-
standsbedrijven, die tot nu toe in hun
ontwikkeling werden geremd door 'n
tekort aan debiet, terwijl bij een re
gionale welvaartspolitiek in het alge
meen meer speciaal aandacht zal
kunnen worden geschonken aan de
kleine resp. randbedrijven.
De kleine middenstanders dragen
zelf medeverantwoordelijkheid om
langs de weg van hun organisaties
initiatieven tot verbetering van hun
positie te ontwikkelen.
De commissie pleit voor een soepele
toepassing van het vestigingsbeleid
ten opzichte van het platteland. Hier
door zou het hijvoorbeeld de be
staande randbedrijven mogelijk wor
den zich door parallelisatie tot ge
zonde bedrijven te ontwikkelen.
Ook wordt aangedrongen op het in
stellen van een vestigingsbesluit voor
de ambulante handel. Hiermede zou
den de concurrentieverhoudingen in
de markt- en straathandel op een
meer gezonde basis kannen worden
gebracht.
Zonder het pleit te voeren voor een
bepaalde methode van voorlichting,
brengt de commissie enkele gedach
ten inzake deze materie naar voren,
waarbij zij verwijst naar hetgeen
in de landbouw op dit gebied voor de
kleine bedrijven is gedaan.
De commissie staat op het stand
punt, dat vrijwillige sanering
dient te worden bevorderd.
Zij ziet af van een bepaalde me
thode aan te bevelen en volstaat
met het aangeven van de begin
selen, die naar haar mening aan
de sanering ten grondslag moeten
liggen. Haars inziens moet de vrij
willige sanering a) plaatselijk
(dan wel regionaal) worden be
zien, b) tot stand komen langs de
weg van voorlichting, door de be
trokkenen van het nut der rege
ling te overtuigen en c) niet tot
afsluiting van de branche in de
betrokken plaats of streek leiden.
(Vervolg op pag. 5)
Winnend publiek
(Slot van pag. 1)
van weinig bezoek kan accepteren.
En het is duidelijk, dat men in Zee
land over dergelijke fondsen niet
beschikt. Deze concerten kunnen tot
stand komen dank zij de hulp van de
overheid, welke hulp zodanig wordt
verstrekt, dat toch altijd nog reke
ning moet worden gehouden met een
flinke post inkomsten uit de entree
gelden. Het letten op de wensen van
het publiek is dus eenvoudig bitter
noodzakelijk. Hoewel, zo bitter is die
noodzakelijkheid ook weer niet: er
wordt daardoor heus geen minder
waardige muziek gespeeld, men voert
alleen maar graag gehoorde werken
uit.
Dus géén opvoeding van het pu
bliek? Toch wel. En hier ligt
nu de verantwoordelijkheid der
organisatoren. Want het is mogelijk
om in bescheiden mate werken op
het programma te zetten, die niet al
te sterk afschrikken en toch een fris
se afwisseling vormen met honderd
maal gespeelde symfonieën van de
heren Beethoven en Tsjaikowsky. Zo
als bijvoorbeeld enkele jaren terug
Respighi op het programma prijkte.
En succes had Het is duidelijk, dat
de Goese ervaringen van deze week
de organisatoren weliswaar tot voor
ziehtigheid nopen, maar dat zij ni
tegelijkertijd voor goed gebonden
zouden zijn aan een vijfde van Beet
hoven en aan de Pathétique van
Tsjaikowsky, dat wil er bij ons
niet in. Hier moet voorzichtig ge
werkt worden. Die voorzichtigheid is
even uit het oog verloren, toen plomp
verloren een grote Bruckner-symfo-
nie op het programma werd gezet.
Dat kan men wel doen in een drukke
abonnementenreeks, maar niet in een
concert dat slechts éénmaal per jaar
wordt gegeven.
Tenslotte moet nog een gelukkige
omstandigheid worden gememo
reerd: het concert gaat alsnog
door, zij het op een andere datum en
met een ander programma. Het pu
bliek heeft gewonnen. Maar hopelijk
voelen de organisatoren zich toch niet
helemaal knock-out geslagen
mUKBÜRV
SCHOONHEIDSWENSEN. „Op ve
ler verzoek" heeft de Moderne
Schoonheids Salon te Whitehorse
(V.S.) aangekondigd, dat de zaak in
het vervolg vrijdagsavonds alleen
voor mannen geopend zal zijn.
HERKEND. Robert Carl verklaarde
voor de rechter in Vancouver (V.S.)
dat hij Herbert .Tow liad herkend als
de man die onlangs bij hem inbrak.
„Weet wat je zegt!", riep Jow toen
uit, „het was zo donker dat ik jou
niet heb herkend.
BEPALING MINISTER KLOMP
Termijn van inschrijving
geldt ook voor andere
gemeente.
Met ingang van 1 oktober zullen de
huisvestingsbureaus van alle gemeen
ten dezelfde gedragslijn volgen bij de
inschrijving van woningzoekenden.
Minister Klompé heeft namelijk op
grond van de woonruimtewet 1947
bepaald, dat op zijn minst als wo
ningzoekenden dienen te worden in
geschreven gehuwde mannen, die niet
over redelijke woonruimte beschikken
alsmede kostwinners, die elders wo
nen, maar binnen de gemeente wer
ken. Aanstaande echtparen zullen dus
voortaan in het gehele land In ieder
geval van de huwelijksdatum af kun
nen worden ingeschreven.
Gemeenten die in verband met hun
woningsituatie soepeler inschrijvings-
voorwaarden kunnen hanteren, zullen
dat natuurlijk blijven doen. Er is met
deze beschikking slechts voor alle
huisvestingsbureaus terzake een ge
lijk minimum geschapen.
In een toelichtend schrijven aan de
gemeentebesturen zegt de minister
van maatschappelijk werk hierover,
dat voor vele woningzoekenden een
verwarde situatie was ontstaan dooi
de zeer verschillende voorschriften in
de gemeenten, ook al waren de huis
vestingsomstandigheden niet zeer af
wijkend. Hierdoor betwijfelden wo
ningzoekenden het vaak, of hun be
langen wel op de juiste wijze werden
behartigd. Ook in de gemeentelijke
huisvestingskringen werd behoefte
gevoeld aan grotere overeenstemming
in gedragslijn.
Voorts deelt minister Klompé niede,
dat zij ook een algemeen geldende
maatregel heeft willen nemen ten
aanzien van de doorgebrachte wacht
tijd, die bij verhuizing naar een an
dere gemeente tot nu toe doorgaans
niet in beschouwing werd genomen,
hetgeen als een onbillijkheid werd
gevoeld.
Daarom is nu bepaald, dat zij, die
zich in een andere gemeente wensen
te vestigen, desgevraagd een verkla
ring ontvangen, waaruit blijkt hoe
lang zij als woningzoekend staan in
geschreven. De nieuwe gemeente
houdt bij de urgentiebepaling van de
Het nieuwe paleisvan de Unesco
in Parijs is aan de pers voorgesteld.
Fotoeen kijkje in de „ere-zaal",
waar het werk „Good fighting evil"
van Pablo Picasso dadelijk opviel.
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
|l (Van onze weerkundige M
medewerker).
H Nog een mooi septemberweek-
H end. Het belooft een vrij zonnig
H en iets warmer weekend te
worden. Een hogedrukgebied,
dat al enkele dagen bij Schot- m
M land heeft gelegen, trekt nu
langzaam over de Noordzee
naar Duitsland. H
De oostelijke wind voert droge
f! lucht aan, waarin meer zonne-
schijn voorkomt. Hierdoor zal n
M de temperatuur overdag iets
-hoger worden. De regenkansen
blijven klein.
M Ook zal het nog een weekend
met günstig strandweer zijn. n
aanvraag rekening met de elders
doorgemaakte inschrijvingstijd.
Inschrijving op de lijst van wo
ningzoekenden houdt uiteraard op
zich zelf nog niet in, dat men on-
middelijk voor een woning in aan
merking komt. Dit is afhankelijk
van plaatselijke omstandigheden,
welke alleen door het gemeentebe
stuur kunnen worden beoordeeld.
Minister Klompé is echter wel van
mening, dat deze nieuwe regelen
het grootste effect zullen sorte
ren, wanneer de gemeenten hun
huisvestingsbeleind aan deze voor
schriften kunnen aanpassen.
Maar als de plaatselijke omstandig
heden dit niet toelaten wordt ten
minste bereikt, dat de termijn van
inschrijving in de ene gemeente ook
geldt in de nieuwe gemeente, waar
belanghebbende zich moet vestigen.
Reacties op
Eisenhowers
verklaring
In kringen van de Nationalistische
leiders in Taipeh heeft men zich in
eerste instantie teleurgesteld uitge
laten over Eisenhowers verklaring
over het geschil rond Formosa.
Men merkte op dat de Amerikaanse
president geen duidelijke verklaring
heeft afgelegd over de wijze waarop
de Verenigde Staten de Nationalisten
zullen helpen. Ook had men er maar
weinig hoop op. dat de besprekingen
tussen de Amerikanen en de Chinese
communisten op ambassadeursniveau
zullen resulteren in een afdoende wa
penstilstand.
Een woordvoerder van het Britse mi
nisterie van buitenlandse zaken heeft
vrijdag op een persconferentie ver
klaard dat de onmiddellijke kwestie
die ten aanzien van Quemoy en Mat-
soe aan de orde is, niet de huidige of
toekomstige status van deze eilanden
voor de Chinese kust is. maar de
vraag of een geschil hierover met ge
weld moet worden opgelost.
In dit opzicht steunen wij krachtig
het Amerikaanse standpunt, dat de
geschillen met communistisch China
door onderhandelingen en niet door
geweld moeten worden opgelost, aldus
de woordvoerder die eraan toevoegde,
dat Engeland „de huidige aanwijzin
gen, dat de Chinese regering het pro
bleem van de eilanden voor de kust
met geweld wil oplossen" betreurt.
Het Sowjet-persbureau Tass ver
klaart in een commentaar op de toe
spraak van president Eisenhower, dat
daaruit opnieuw blijkt dat de Ame
rikaanse buitenlandse politiek geba
seerd is op „agressieve bedoelingen
welke een ernstige bedreiging voor
de wereldvrede vormen".
Na het ongeluk met de Martin Mariner
Op 27 augustus sclireef de kor
poraal-vliegtuigmaker Jan Bos
ma, 22 jaar oud en wonend in
het dorpje Boxuni (Friesland),
van Abadan uit aan zijn ouders
„misschien kunnen we tegen het
einde van de volgende week
thuis zijn. Hoewel ik er een
zwaar hoofd in heb. Jullie hoe
ven niet meer te schrijven, hoor.
Als alles goed gaat, hoop ik op
een gegeven moment wel weer
voor de deur te staan".
Dat moment is niet gekomen.
Met negen anderen stortte kor
poraal Bosman na. twaalf dagen
nadat hij de brief schreef neer
met de oude Martin Mariner am-
pliibie, waar hij en zijn collega's
zoveel uren verbeten aan ge
werkt hadden om hem in de
best mogelijke conditie te bren
gen.
„Wat ons werk betreft zijn we
bijna klaar", schreef hij. „We
hebben drie keer proefgedraaid
en alles zit er al op. Alleen heb
ben we een beetje tegenslag met
het afstellen van enkele dingen
en een paar elektrische moei
lijkheden. Maar nu hopen we
dat deze week ook nog voor elk
aar te krijgen. Morgeiiavond
verwachten we de andere helft
van de bemanning, vliegers en
zovoort. Die moeten dan komen
met een Mariner uit HollanJ,
die op weg is naar Biak. Die ne
men nog enkele onderdelen mee,
die we nog nodig hebben. Tegen
het einde van de week hopen we
dan de eerste proefvlucht on
dernomen te hebben".
Woensdag 10 september
stortte in Abadan een Ne
derlands marinevliegtuig
neer. Tien mensen kwamen
daarbij om het leven. De reis,
die het vliegtuig (een Martin
Marinier) maakte was niet
zonder tegenslag verlopen.
Er waren reeds verscheidene
gebreken geconstateerd.
Een van de slachtoffers was
J. Bosma. Hij vertrouwde het
vliegtuig niet helemaal. Dat
bleek uit zijn brieven en ook
uit hetgeen wat hij vertelde
als hij thuis was.
Het Wereldgebeuren
T weespalt
Er heerst een diepe tweespalt tus
sen degenen die de levensloop
van Guy Mollet, oud-premier, se
cretaris-generaal der Franse socialis
tische partij, beschrijven. In het ene
kamp houdt men stijf en strak vol.
dat Mollet op 2 januari 1906 in de
wieg werd gelegd. De andere groep
is van mening, dat Mollet op 31 de
cember 1905, dus twee dagen eerder,
het levenslicht zag. Degenen die voor
2 januari 1906 pleiten, bewer en dat
er aan Mollets geboorte een ware
anecdote vastzit. Toen zijn vader, een
textielarbeider in Fiers, hem op het
gemeentehuis kwam aangeven, advi
seerde de ambtenaar van de Burger
lijke Stand hem een kleine verval
sing in de verklaring aan te brengen.
„De jongen kan dan altijd een jaar
eerder beginnen en dat scheelt hem
later in zijn carrière".
Aan deze raad zou vader Mollet ge
volg hebben gegeven.
Degenen die het op 31 december als
ware geboortedatum houden, verwij
zen dit verhaaltje naar het rijk der-
fabeltjes.
Of Mollet nu de wereld is inge
gaan met een jaar „voorsprong"
of niet, het staat wel vast dat
aan zijn politieke carrière nog geens
zins een eind is gekomen. Sommigen
hebben hun hart vastgehouden voor-
het partijcongresdat donderdag in
Parijs werd gehouden. Men vermoed
de dat Mollet het gevaar liep dat aan
zijn wellicht „te vroeg" begonnen po
litieke loopbaan een vroegtijdig einde
zou komen.
Een agendapunt voor dit congres was
het beleid zoals dat in het afgelopen
jaar door het secretariaat-generaal is
gevoerd. Het belangrijkste onderdeel
van dat beleid was ongetwijfeld de
steun, die Mollet de afgelopen zomer,
toen een burgeroorlog dreigde, heeft
verleend aan De Gaulle, toen die op
het punt stond aan de macht te ko-
men.tMen weet, dat aan die politieke
steunverlening uitvoerige gedachten-
wisselingen enerzijds met De Gaulle,
anderzijds met de medebestuurders
tier partij, vooraf zijn gegaan.
Met 3139 tegen 598 stemmen heeft
het congres aan Mollets beleid zijn
goedkeuring gehecht.
Mollet heeft bij de diverse beslis
singen die ertoe leidden, dat
hij in juni j.l. minister van
staat in De Gaulles kabinet werd
vooropgesteld dat aleen deze in
staat zou zijn om tegelijk een bur
geroorlog te voorkomen én ervoor te
zorgen, dat de Franse rebellen in Al
giers niet erin slaagden, een uiterst
rechtse dictatuur te vestigen. Tot de
genen die met kritiek op Mollet te
voorschijn kwamen behoorde een van
zijn naaste medewerkers uit de tijd,
dat hij (1956) premier was en wel de
oud-minister van buitenlandse zaken
Christian Pineau. Pineau vroeg zich
af wat eventueel de consequenties
zouden zijn, als het volk de grond
wet bij het referendum op het eind
van deze maand verwierp. Dan. zo
betoogde hij, zouden de communis
ten de enigen die zich met het hele
partij-apparaat beslist tegen De
Gaulles grondwet keren met het
succes gaan strijken. Maar dit ge
vaar is niet bijster groot. Verscheide
ne commentatoren wijzen erop. dat
de communisten hun grote fractie in
de Nationale Vergadering voor een
groot deel te danken hebben aan lie
den die ontevreden zijn over de gang
van politieke zaken maar zich geens
zins tot aanhangers van Marx en
Lenin- rekenen. Het schijnt dat men
zich in communistische kringen af
vraagt, of men deze mensen in de
volksstemming wel „mee" zal krij
gen. In vele gevallen zal de commu
nistische campagne om „neen" te
zeggen het onderspit delven tegen de
populariteit van de man die Frank
rijk van het Duitse juk bevrijdde.
Mollet betoogt bij herhaling, dat
er geen andere keus is dan
die tussen De Gaulle en een
fascistisch-getinte militaire dictatuur.
Ongetwijfeld ziet hij ook het gevaar,
dat in de toekomst door anderen dan
De Gaulle misbruik kan worden ge
maakt van de zeer ingrijpende be
voegdheden die in het ontwérp-grond-
wet aan de president worden toege
kend. Maar hij ziet geen andere op
lossing en is trouwens al lang voor
stander van een andere verdeling van
bevoegdheden tussen wetgevende en
uitvoerende macht, een verlangen
waaraan De Gaulles grondwet in elk
geval tegemoetkomt. Mollets streven
zal ongetwijfeld nu hij de goed
keuring van het socialistische con
gres heeft gekregen voor het tot dus
ver gevoerde beleid erop zijn ge
richt om binnen de grenzen van dit
ogenblik de gang van zaken in de
mocratische zin te beïnvloeden en
zich niet werkeloos terzijde op te
stellen.
Jan Bosma komt uit de vele ver
halen, die vve over hem hebben ge
hoord naar vorenals een stille,
rustige jongen, maar met een
enorme belangstelling voor de
techniek van de luchtvaart.
In een vertrouwelijke bui liet hij af
en toe eens wat los tegenover zijn
oom. die chef is in een groot garage
bedrijf. Deze vertelde ons wat Jan
hem zei: „Het is moeilijk om na te
vertellen wat hij precies gezegd heeft,
maar het kwam erop neer, dat liet
volkomen onbetrouwbaar materieel
was, vergaan en volslagen opge
bruikt. Het was voor de jongens een
eer het toestel in goede conditie te
houden, maar het lukte nooit. Ze
wisten, dat het vliegen met die twee
dehands kisten levensgevaarlijk was.
Er stonden regelmatig Mariners
voor een deel onttakeld, opdat andere
machines met hun onderdelen gere
pareerd konden worden.
Het ging Jan aan zijn hart dat hij en
zijn collega's niet méér konden doen.
Poetsen, de buitenkant mooi hebben,
och, dat gaat best, maar je moet niet
Van de Martin Mariner, die brandend
neerstortte, was nq korte tijd slechts
een smeulende hoop wrakstukken
kijken hoe overal de corrosie heeft
doorgevreten.
Alles was zwak en breekbaar. Jan
was somber en wat moe de laatste
tijd. Wij meenden dat dat reisje naar
Perzië hem wat uit zijn gepieker zou
halen. In de laatste brigf die Jan
Bosma uit Abadan naar huis stuurde,
gedateerd 4 september, schreef hij
ons onder meer:
„Gistermorgen heeft onze kist zijn
eerste proefvlucht gemaakt. Er
werd om acht uur gestart, maar na
een uur en tien minuten moesten de
vliegers weer landen, vanwege het
slechte zicht. Vanmorgen hebben we
zoveel mogelijk alle gebreken, die
zich bij het vliegen openhaarden ver
holpen. We hadden namelijk zware
olieslijtage. De kist ziet er vreselijk
uit. Alles is bruin van de olie en het
zand.
Misschien, dat we morgen of over
morgen de tweede vlucht maken. Dat
moet dan twee uur en tien minuten
duren. Daarna olie verversen en alles
nog eens goed nakijken. Daarna kun
nen we misschien naar huis. Maar ik
denk dat dat wel volgende week zal
worden. Het zal in ieder geval geen
plezierreisje worden, want als we
eenmaal onderweg zijn met dit ding,
dan zijn we zomaar niet thuis en ér
zal onderweg heus nog wel wat ge
beuren. Maar enfin".
Elders schrijft hij iets over de ma
nier, waarop de Mariners, die op Val
kenburg staan naar Nïeuw-Guinea
worden overgevlogen. Dan gaat liij
verder met: „Die jongen uit Grouw
zit op die kist, die hier vrijdag ge
komen is. Ze hadden een gebroken
uitlaat. De tap-einden waren afgebro
ken en die moesten uitgeboord wor
den!"
Naar wij uit zeer betrouwbare bron
vernemen staat momenteel de kist
van „Die jongen uit Grouw" aan de
grond op Ceylon. Zijn uitlaat is op
nieuw kapot!
GUY MOLLET
...wanneer geboren?...
Mn verwacht dat op de Afrikaanse
conferentie die in december in Acra
gehouden zal worden, de vorming van
de „Verenigde Staten van Afrika" be
sproken zal worden. De conferentie
die van 5 tot 12 december zal duren,
zal worden bijgewoond door circa 50i)
gedelegeerden uit alle delen van Afri
ka.
