Ook regering voor conventie tegen
radio-actieve besmettingen
KLAHKBORD
MET DEINUMER VIERLING
GAAT ALLES NAAR WENS
LAATSTE WENS VAN ZIGEUNER:
DINER VOOR 7 ARME MENSEN
He
DINSDAG 9 SEPTEMBER 1958
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
DE ATOOMCONFERENTIE TE GENEVE
Amerikaan noemt beperkingen
voor atoomschepen voorbarig
De Nederlandse regering- stelt zich achter dé meningen uitgesproken in het
rapport dat de Koninklijke Academie van Wetenschappen heeft ingezonden
naar de tweede atoomconferentie in Genèvé.
In dit rapport wordt aangedrongen op de totstandkoming van een interna
tionale conventie, waarbij maatregelen worden getroffen tegen mogelijke
radio-actieve besmettingen in West-Europa.
De regering is verheugd, dat dé academie deze zaak als een Westeuropees
probleem aan de orde heeft willen stellen.
Aldus verklaarde dr. H. Riemens, buitengewoon gezant en gevolmachtigd
minister, adviseur voor atoomzaken bij het ministerie van buitenlandse za
ken, die lid is van de Nederlandse delegatie in (Jenève, desgevraagd tegen
over een verslaggever van het A.N.P.
Het is heus niet zo, aldus.dr. Riemens,
dat juist Nederland speciale belangen
op dit punt heeft. Alles wat in enig
Westeuropees land op dit gebied van
de atoomenergie gebeurt, kan reper
cussies hebben voor de andere West-
europese landen. Als voorbeeld noem
de dr. Riemens het ongeluk, enige tijd
geleden, in de Britse plutoniumfa-
briek te Windscale. De daarbij vrijge
komen radio-activiteit is in ons land
te Rijswijk (Z.-H.) geregistreerd. Het
was geenszins verontrustend, want, de
hoeveelheid was minimaal, maar het
demonstreert toch, aldus dr. Riemens,
het nauwe verband dat er in Europa
op dit punt tussen de gebeurtenissen
in de afzonderlijke landen bestaat.
Het Nederlandse besluit atoom
schepen in de Nederlandse wate
ren en havens aan scherpe beper
kende maatregelen te onderwer
pen, is door een Amerikaanse des
kundige voorbarig genoemd. Een
van de ontwerpers van het eerste
Amerikaanse commerciële atoom
schip, de „Savannah", R. P. God-
win, sprak maandag te Genève als
zijn mening uit, dat er te zijner
tijd internationaal een regeling-
moet worden getroffen voor de be
handeling van door kernenergie
ffedreven schepen. Over zo'n rege-
ing zal worden onderhandeld op
Dit is de nieuwe supermicroscoop van
Philips, die in staat is details ter
grootte van een miljoenste niilimeter
zichtbaar te maken. Bijvoorbeeld kan
men met behulp van dit apparaat
groepjes atomen duidelijk onderschei
den. Het toestel zal over enkele dagen
in Berlijn worden gedemonstreerd op
een tentoonstelling van wetenschap
pelijke apparatenwelke wordt ge
houden ter gelegenheid van het vier
de internationale congres voor elek-
tronenmicroscopie.
Besprekingen over het
graanvervoer via Antwerpen
Een Antwerpse delegatie heeft zich
zaterdagmorgen naar Brussel bege
ven, om er met de minister van eco
nomische zaken, Scheijven, bespre
kingen te voeren over het graanver
voer via de haven, dat sterk is ach
teruitgegaan.
De belanghebbenden menen, dat die
teruggang een gevolg ls van de be
schermende graanpolitiek der rege
ring en de vrachten-dispariteit ten op
zichte van Rotterdam. De delegatie
stond onder leiding van burgemeester
Craeybeck.
AUTO. Drie verlegen politiemannen
te Tokio meldden zifch bij hun supe
rieuren om mede 'te delen dat hun
patrouillewagen was gestolen. Terwijl
zij een onderzoek deden naar de ver
dachte bewegingen van een taxi,
verdween de politie-auto. En toen zij
terugkeerden was ook de taxi ver
dwenen.
De zaak is in handen gelegd van an
dere politie-mannen.
PAARD. Engeland is nog steeds het
land van dierenvrienden. Toen het
noodweer boven Londen uitbrak, zat
bloemenverkoper Fred Hogan veilig
achter een pint bier in een café.
Plotseling dacht hij aan zijn paard,
dat daar buiten een Niagara-water-
val had te verduren.
Het bief smaakte hem niet meer. Hij
ging naar buiten en kwam even la
ter terug met zijn dankbare merrie
om in 'n volkomen gemoedsrust zijn
glas te ledigen. Niemand-zei er wat
yan,
een conferentie, die in 1960 zal
wordén gehouden.
Men kan, zei hij, ook wel eens te
voorzichtig zijn. Als destijds alle
nodig, geachte veiligheidsmaa.tre-
ëelen waren getroffen, voordat
lériot de lucht inging, zou zijn
toestel nooit van de grond zijn ge
komen, voegde hij eraan toe.
Risico's
De heer C. K. Beek van de Ameri
kaanse commissie voor atoomenergie
heeft; op de atoomconferentie te Ge
nève In een document verklaard: „Een
denkbaar ongeluk in een atoom-
krachtcentrale vau 400500 mega
watt zou, bij een combinatie van on
gunstige omstandigheden, kunnen lei
den tot een dodelijke bestraling van
drie- of vierduizend mensen, honderd
duizenden kunnen verwonden en in
een gebied van duizenden vierkante
kilometer besmettingsschade kunnen
aanrichten".
Naderhand zei lnj op een persconfe
rentie dat, zelfs van de somberste
kant bekeken, ontploffingen in reac
toren niet de omvang hebben vau de
ontploffingen bij proeven met kern
wapens.
V orderingen
De atoomconferentie leverde gisteren
voorts de volgende nieuwtjes op:
De „hoge-flux" reactor, die op het
ogenblik te Petten in aanbouw is, zal
een deel van de werkzaamheden van
de zwaarwaterreactor in Kjeller gaan
overnemen. Men zal in Petten zich
onder meer gaan bezighouden met ex
perimenteren, waarbij krachtige
stralen neutronen nodig zijn. De
Noors-Nederlandse samenwerking,
zoals die op het ogenblik bestaat, zal
in de toekomst enige wijziging onder
gaan. In een rapport, dat een dezer
dagen over de werkzaamheden te
Kjeller aan de tweede atoomconfe
rentie is voorgelegd, werd opgemerkt,
dat de zwaarwaterreactor ouderdoms-
verschijnselen begint te vertonen.
Dr. J. Kistenmaker van het labora
torium voor spectografie te Amster
dam heeft een goedkope methode voor
het vervaardigen van verrijkt urani
um uiteengezet: de methode van de
superkritische centrifuge".
Dr. Kistenmaker ging- uitvoerig' in op
het procédé dat beoogt uranium dat
normaal 7 procent uranium 235 bevat
te verrijken tot uranium met 75 pro
cent U-235.
Als dank voor de Zweedse schenking
van het Rode Kruisziekenhuis té Zie-
rikzee bood de burgemeester van deze
gemeente, mr. F. Th. Dijckmeester
vrijdag namens de stichting „Eiland
gemeenschap Schouwen-Duiveland"
in het hoofdkwartier van het Zweedse
Rode Kruis te Stockholm een glas
raam aan. Linies van het ractm de
voorzitter van het Zweedse Rode
KruisE. Sandström en rechts de Ne
derlandse ambassadeur in Stockholm
mr. J. Visser en burgemeester Dijck
meester.
Fransen onthullen
wat anderen J
geheim houden
H De Fransen hebben gisteren een
M document aan de Geneefse
H atoomconferentie voorgelegd,
waarin een gedetaileerde be-
schrijving wordt gegeven van
het verrijken van uranium 235
tot atoombrandstof of voor ge-
f§ bruik in atoomwapens. Dit pro-
L: ces is in Amerika, Engeland en f|
Rusland nog als geheim ge-
classificeerd.
De Britse atoomgeleerde sir
H John Oockcroft heeft op een
H persconferentie kritiek op
Frankrijk geleverd wegens de- M
H ze onthulling. Hij zei dat de
vervaardiging van hoogverrijkt
uranium essentieel is voor de
produktle van explosieven en M
H dat het naar Britse mening niet
juist is, dat deze kennis over M
de gehele wereld wordt ver-
spreid. Engeland zou zijn ken- ee
M nis erover niet onthullen. ff
Mr. De Graaff voorzitter
Ned. Roode Kruis.
Bij Kon. Besluit van 30 augustus is
met ingang van 1 januari 1959 be
noemd- tot voorzitter van het Neder-
landsche Rode Kruis mr. F. H. A. de
Graaff.
Mr. de Graaff, die op 4 maart 1893
in Edam geboren werd, is onder meer
directeur van dé Kon. Papierfabrieken
Van Gelder Zonen N.V., voorzitter
van de Stichting van de Arbeid, voor
zitter van het Centraal Sociaal Werk
geversverbond, lid van de Sociaal
Economische Raad, secretaris van het
Koningin Wilhelminafonds en be
stuurslid van de Stichting Rheuma-
tiekfonds dr. Jan van Breemen.
RUSTIGE VERJAARDAG VAN MOEDER
Woningprobleem voor
bet gezin nog niet opgelost
(Van onze correspondent)
Over de toestand Tan de Deinumer
vierling in het diaconessenhuïs te
Leeuwarden deelde men ons van de
zijde van het ziekenhuis mee, dat zich
niets bijzonders heeft voorgedaan en
dat alles met de moeder en het klei
ne viertal naar wens gaat.
Zaterdag is zo rustig mogelijk
doch soms was het toch wel even
druk de verjaardag van de moeder
van de Deinumer vierling gevierd.
Haar kamer, waar ze alleen ligt, leek
meer een bloemenwinkel dan een zie
kenhuis. Van alle kanten zijn er ca
deaus gezonden. Vooral bloemen .maar
ook fruit. Een> plaatselijke winkelier
zegde 25 gulden aan boodschappen
toe, zodra de ouders en de vierling
zich in hun woning hebben kunnen
installeren. Dat nu, zo vernamen wij.
stuit nogal op moeilijkheden, want de
woning, die het gezin Lautenbach in
Deinum kan krijgen, is nog bezet
door een leraar, die benoemd is aan
de ambachtsschool te Gorredijk. De
ze heeft nog geen woning- kunnen
bemachtigen cn moet heen en weer
reizen. In zekere zin is het gezin Lau
tenbach dus afhankelijk van de be
slissing, die men in de'gemeente Op-
sterland, waar Gorredijk toe behoort,
neemt over de woningtoewijzingen.
De moeder van de vierling, mevrouw
LautenbachPoelman, heeft in het
ziekenhuis haar kinderen nog niet
gezien. Deartsen achten het raad
zaam dé moeder nog niet naar-de
kinderafdeling te laten gaan en van
zelf sprekend is het voorlopig uitge
sloten dat de babies uit hun couveu
ses en isolette worden genomen.
Hoewel mevrouw Lautenbach natuur
lijk naar haar kinderen verlangt,
wacht zij rustig af tot het °rote
ogenblik'zal aanbreken en zij naar
vierling zal mogen zien.
De Vara en de regionale omroep
Noord hebben zaterdagavond in
hun uitzendingen aandacht aan de
vierling besteed en vraaggesprek
ken gevoei'd met de vader, de
grootouders en met dokter G. C.
N. Kolff uit Marsum, die de verlos
sing verrichtte. Er werd onder
meer verteld, dat de jonge moeder,
toen de derde baby geboren was,
uitriep, dat ze hoopte dat er een
vierde zou komen, ook omdat dan
in een keer alle grootouders ver
noemd zouden kunnen, worden.
Maandagmorgen heeft: de Koninklijke
Marine in verband met de vloot-
schouw een militaire mars door
Amsterdam gemaakt. Op de dam
werd gedefileerd voor de autoriteiten.
Drie mannen vernielden
kraam te Bergen op Zoom.
Zondagmorgen kwam de eigenaar
van de patates-friteskraam, die ge
plaatst is aan de Pieter Maritsstraat
te Bergen op Zoom, tot de ontdekking
dat onbevoegden zich in de nacht van
zaterdag op zondag toegang tot zijn
kraam hadden verschaft en nagenoeg
de gehele inhoud van de kraam had
den vernield.
Alle potten en flessen lagen kapot op
de vloer, terwijl voorts worstjes, bal
len gehakt, mosselen en croquetten
tussen de glasscherven verspreid la
gen en stuk waren getrapt.
De daders hadden zich door een ruit
van de kraam stuk te slaan blijk
baar toegang verschaft.
Het onderzoek, dat door de politie di-
recht werd ingesteld, leidde zeer spoe
dig tot de aanhouding van drie» da
ders, te weten F. v. d. B., H. S. en
P. M., allen uit Bergen op Zoom. Zij
bekenden in de afgelopen nacht on
der invloed van drank in de kraam
te zijnbinnengedrongen en na zich
aan verschillende in de kraam aan
wezige eetwaren te hebben verzadigd,
alles hadden vernield, wat daarvoor
in aanmerking kon komen. Zij zijn
ingesloten en zullen worden voorge
leid aan de officier van justitie te
Breda.
Voor de organisatie van de Olym
pische spelen in 1964 zal Detroit kan
didaat worden gestéld, zo heeft het
Amerikaans olympisch comité beslo
ten. Detroit wei d verkozen boven Los
Angeles, Chicago en Minneapolis.
VERRASSING IN HET SPINNEWIEL
Veel „mensen van de straat"
reageerden niet spontaan...
(Van onze correspondent)
Aan de laatste wens van een sterven
de zigeuner, zo schrijft Het Parool,
hadden zondagmiddag zeven Utrech
tere volkomen onverwacht een copieus
etentje te dank in restaurant Het
Spinnewiel aan de Leidseweg in
Utrecht. „Als ik overleden ben, wil
ik dat jullie een paar mensen, zo
maar arme mensen van de straat, op
een goede maaltijd onthalen", had de
oude zigeuner gezegd voordat hij de
laatste adem uitblies. Hij richtte z'n
laatste wens tot een man, vrouw en
zoon met wie hij al jarenlang een
hechte vriendschap liad.
Zondagmorgen werd de oude zigeuner
begraven. Toen zijn vrienden van het
kerkhof terugkwamen, mengden zij
zich tussen de honderden mensen, die
in deze drukke jaarbeurstijd de bin
nenstad van Utrecht bevolkten. Zij
namen de kandidaten schattend op.
De wens van de oude zigeuner moest
geëerbiedigd worden. „Mensen van
de straat arme mensen", had hij
gezegd. Maar velen reageerden niet
erg spontaan op de merkwaardige
uitnodiging van de drie zigeuners. Ze
vertrouwden de invitatie niet.
Uren zwierven de drie zigeuners door
de binnenstad. Ten slotte hadden ze
een groepje van zeven mensen bijeen,
onder wie een wasvrouw, een straat
muzikant en een invalide man. Om
half twaalf stapten de tien disgenoten
Het Spinnewiel binnen.
„Zij waren gisteren in het restau
rant m'n eerste klanten", vertelde
de heer Dropsie, de eigenaar van
het restaurant. Aan de wens v.ah
de oude zigeuner werd dubbel en
dwars recht gedaan: zijn vrienden
bestelden voor de zeven gasten een
overvloedige maaltijd, compleet
met aperatief, kip, compote én
bier. Bovendien werd ter nage
dachtenis van de overleden weldoe
ner een fles wijn geopend en kreeg
elk van de disgenoten een pakje
sigaretten.
Nooit tevoren was in Utrecht onder
dergelijke curieuze omstandigheden
een gezelschap in een restaurant bij
een geweest. Een uur lang bleven de
gasten in Het Spinnewiel. Toen ze
goed en wel met elkaar kennis had
den gemaakt stapten ze weer op.
„Het waren echte zigeuners met ves
ten van een exotische snit, kleurige
jakken en behangen met sieraden",
kenschetste de heer Dropsie hen. Ver
der is het trio, dat zo stipt de strenge
erecode van het zigeünerras opvolg
de, anoniem gebleven. Even anoniem
als de weldoener, die zijn laatste
rustplaats vond op een Utrechts kerk
hof.
Het Wereldgebeuren
Adempauze
Verwonderlijk snel heeft president
Eisenhower geantwoord op het
voorstel van Tsjoe en Lai om
de besprekingen tussen commums-
-tisch China en de Verenigde Staten
op ambassadeursniveau te hervatten.
Een paar uur na de radiorede van de
communistisch-Chinese premier liet
de Amerikaanse president zaterdag
weten, dat hij voor een gesprek tus
sen wederzijdse ambassadeurs, bi]
voorkeur te Warschau, te vinden was.
Misschien was de haast, waarmee dit
gebeurde, wel een uitvloeisel van het
besef, dat de Verenigde Staten dooi
de ontwikkeling der gebeurtenissen
rond het nationalistisch-Chinese
eiland Quemoy min of meer geïso
leerd waren geraakt van hun bond
genoten en dat er ook in Amerika
zelf geenszins eenstemmigheid heerste
over deze kwestie.
Een van de binnenlandse critici
was Dean Aeheson, die Ameri
kaans minister van buitenlandse
zaken was ten tijde van een andere
crisis in het Verre Oosten, en wel de
Koreaanse. Voor het Amerikaanse
besluit om na de communistische
agressie in Korea tussenbeiden te ko
men, was Aeheson dus in hoge mate
verantwoordelijk. Het blijkt, dat hij
er een heel andere opvatting op na
houdt, nu de kleine Quemoy-eilandjes
in het geding zijn, die niet meer dan
drie kilometer van de communistisch-
Chinese havenstad Amoy afliggen,
maar ongeveer 200 km van Formosa,
waar het nationalistisch-Chinese be
wind is gevestigd. Uit de waarschu
wingen aan het adres van Peking
blijkt volgens hem, „dat de Verenigde
Staten zich naar een oorlog met com
munistisch China laten drijven." Hij
beschuldigde de regering-Eisenhower
ervan, dat zij zich in haar tegen
woordige onvrije positie had laten
manoeuvreren door de president van
nationalistisch China, Tsjang Kai-
Tsjek. Aeheson, die niet alleen uiter
lijk altijd bijzonder correct is, maar
ook een grote innerlijke beschaving
aan de dag legt, voegde eraan toe, dat
zowel de nationalisten als de commu
nisten de Verenigde Staten nu tot een
oorlog of terugkrabbelen konden
dwingen. Zijn advies aan de regering-
was, „zich ook eens door koelhoof-
dige vrienden uit andere landen te la
ten voorlichten."
1 zijn er ook gisteren weer lucht
gevechten geleverd tussen na
tionalistisch en communistisch
Chinese vliegtuigen en al spatten er
weer veel granaten uit communis
tisch China op Quemoy uiteen, toch
zal het wel zover komen, dat er in
derdaad overleg wordt geopend tus
sen een Amerikaan en een Chinees in
Warschau. Voor de communist zal
het vaststaan, dat niet alleen Que
moy, maar ook Formosa en de Pesca-
doren eigenlijk tot het gebied van zijn
land behoren. De democraat zal ervan
uitgaan, dat hij geen overeenkomsten
zal sluiten die „de rechten van onze
bondgenoot, de republiek China (na
tionalistisch China) aantasten".
Het voornaamste daarbij is, dat de
moeilijkheden min of meer worden
verlegd van het militaire naar het
politieke vlak, hetgeen betekent dat
een adempauze kan intreden. Waar
schijnlijk heeft ook communistisch-
China ingezien dat in de kring dei-
bondgenoten (en dat betreft dan in
de eerste plaats de Sowjet-Unie) niet
het gewenste enthousiasme kon wor
den gevonden om de zaak op de spits
te drijven.
Tijdelijke hulp in België
voor vlasvezelbereiding
De ministeriële commissie voor eco
nomische coördinatie heeft vrijdag
avond vergaderd. Zij stelde een tijde
lijke hulp in ten gunste van de vlas
vezelbereiding, om de activiteit van
de sector te steunen, die door de
kunstmatige concurrentie op de bui
tenlandse markten wordt bedreigd.
De commissie onderzocht een regio
nale economische politiek, die zich
geleidelijk tot verschillende streken
van het land zal uitbreiden. Twee
proefgebieden werden uitgekozen
voor een onmiddellijke actie: de Bo-
rinage voor reconversie en het Hage-
land met de nabijgelegen Zuiderkem-
È>en als ontwikkelingszone. Het on-
lerzoek van deze vraagstukken werd
aan een werkgroep toevertrouwd.
et is niet onwaarschijnlijk, dat
de steeds vastberadener gewor
den houding van de Amerikanen
mede heeft geleid tot het communis
tische voorstel om maar weer aan het
praten te gaan. Maar opnieuw is in
tussen het bezwaar gevoeld van on
metelijke risico's, verbonden aan het
behouden van posities welker nut in
brede kring wordt betwijfeld. Er
heeft immers een uitgebreid gewa
pend conflict gedreigd om dit kleine
eiland, dat evenals Matsoe al
leen militaire betekenis zou kunnen
hebben na een ineenstorting van het
communistische régime op het Chi
nese vasteland. Sir Anthony Eden
heeft, toen hij nog premier van Gr>
Brittannië was, de Chinese nationa
listen aangeraden, zich van deze kust
eilandjes térug te trekken. Tsjang
kai-Tsjek sloeg die raad in de wind:
hij heeft zoveel troepen erheen ge
stuurd, dat een bezetting door com
munistisch China nu inderdaad een
gevoelig verlies voor de nationalisten
zou zijn. Tijdens de adempauze mag'
niet alleen overleg worden verwacht
tussen communistisch China en Ame
rika, maar ook tussen de Verenigde
Staten en nationalistisch China, waar
bij men zou kunnen spreken over het
voor en tegen van het bezit der kust
eilandjes en van een eventuele eva
cuatie daarvan zoals in 1955, onder
dekking van de zevende Amerikaan-
se vloot, met de Tatsjen-eilanden ge
beurde.
Bespreking over prijs-
stabilisatie uitgesteld
De bespreking tussen de minister van
economische zaken en het bedrijfsle
ven, over de prijsstabilïsatie, welke
was vastgesteld op 10 september, i»
uitgesteld.
Dit uitstel geschiedt op verzoek van
het Nederlands verbond van Vakver
enigingen, welks vertegenwoordigers
verhinderd zijn deze bespreking bij te
wonen. Over een nieuwe datum in de
loop van deze maand wordt thans met
de betrokken organisaties overleg ge
pleegd.
Paus veroordeelt
Peking-Chinese
bisschopsbenoemingen.
Paus Pius XII heeft 't benoemen van
r.-k bisschoppen in communistisch
China zonder zijn toestemming in
strenge bewoordingen veroordeeld.
Hij deed dit in een encycliek, geda
teerd 29 juni en gisteren gepubliceerd,
gericht aan geestelijkheid en gelovi
gen yan de r.-k. kerk in China.