11
Schouwen-Duiveland bood Zweeds
Roode Kruis een glasraam aan
zelf
Zeeuwse Almanak
TELEURSTELLING OVER SLOOP
VAN KERKJE IN SIRJANSLAND
IfOin
zS.ijpe
BIERVLIET KREEG ZIJN WILLEM
BEUKELSZ-GEDENKSTEEN
STAALWAREN
polfik
1 Vlkripyen
Agenda
X
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ZATERDAG. 6 SEPTEMBER 1968
ZWEEDS-ZEEUWSE PLECHTIGHEID IN STOCKHOLM
Als dank voor het nieuwe ziekenhuis
te Zierikzee
(Telefonisch uit Stockholm, van een speciale verslaggever)
„Reuze mooi", bijzonder fraai, imponerend door de symboliek".
Dit waren de eerste woorden, die de bestuursleden van het
Zweedse Roode Kruis uitbrachten, nadat vrijdagmiddag in Stock
holm op plechtige wijze het door dë Stichting Eilandengemeen-
schap „Schouwen DuiveJand" aangeboden glasraam goed en wel
was overhandigd. Het was inderdaad buitengewoon verrast met
het schone stuk Hollandse kunstnijverheid dat nu in het hoofd
kwartier van het Zweedse Roode Kruis een blijvende plaats zal
krijgen om te herinneren aan de broederlijke bijstand in de da
gen van nood.
De voorzitter van het Zweedse
Roode Kruis, E. Sandström werd
ten tweede male verrast, toen hij
door de speciaal voor deze gele
genheid overgekomen burgemees
ter van Zierikzee, nir, F. Th.
Dijeknieester, werd toegesproken,
Dit geschiedde namelijk inliet
Zweeds! De burgemeester heeft
«leze anders niet gemakkelijke
taal opgedaan gedurende de na
oorlogse maanden, toen bij in
Stockholm verbonden is geweest
aan het Nederlandse gezantschap.
De verbazing was zo groot, dat de
voorzitter zijn in het Frans gestel
de speech in zijn zak liet om spon
taan in het Zweeds te antwoorden.
De heer Dijeknieester herinnerde in
zijn toespraak aan de wederkerige
hulp van de twee landen. In de
twaalfde eeuw kregen de inwoners
van Zierikzee van de toenmalige
Zweedse koning toestemming zich in
het uitgestrekte land te vestigen.
Vierhonderd jaar geleden, om precies
te zijn in 't jaar 1561, kwam dr. Lim-
nius uit Zierikzee naar 't hoge noor
den en genoot al spoedig het vertrou
wen van Koning Erik de Veertiende.
Deze eeuw had in belangrijke mate
deel aan de opbouw van het Zweedse
gezondheidswezen. En nu zijn het dus
de Zweden, die door het ziekenhuis te
Zierikzee een betere gezondheidszorg
op Schouwen-Duiveland hebben mo
gelijk gemaakt.
Dankbaar
Het aanbieden van liet glasraam,
zo vervolgde de burgemeester, is
stellig geen routine-beleefdheid.
Het is een daad, waaraan alle ei
landbewoners van ganser harte
hebben deelgenomen. Daarop volg
de de overhandiging van het in
donkerbruin hout gelijste raam,
dat de gróótte heeft van een deur
en dat zo zwaar is, dat het zweed-
se Roode Kruis een architect zal
raadplegen of de muren niet moe
ten woj'den versterkt. Want het
zal nu eenmaal het hoofdkwartier
sieren. Met aandacht bestudeerde
men de symboliek.
In zijn antwoordrede bracht de voor
zitter van het Zweedse Roode Kruis
naar voren, welke sympathieën in
Zweden voor de Nederlanders leven.
Nimmer heeft een adoptie een derge
lijk groot resultaat gehad.
..Nog nooit tevoren is hier zo spon
taan en met zoveel ijver geholpen als
in dagen na de ramp van februari
1953". Tevens herinnerde hii er aan,
dat het humaniserende werk een deel
is van de Zweedse neutraliteits-poli-
tiek. Beide sprekers gingen nog nader
op de schenking van het ziekenhuis in
Zweden was blij iets te kunnen
De burgemeester zag door het zieken
huis een nieuwe mogelijkheid gescha
pen om het vierhonderd jaar geleden
gelegde medische contact weer op te
nemen. Thans zullen namelijk Zweed
se zusters in Zierikzee dienst doen,
terwijl Nederlandse zusters naar
Zweden zullen gaan.
De plechtigheid werd bijgewoond door
Nederlandse ambassadeur, mr. J.
Visser en door de chef van de Inter
nationale afdeling van het Zweedse
Roode Kruis, Baron Jan de Geer, een
van de nakomelingen van de bekende
Luikenaar, wiens zoon Louis de
Zweedse koperindustrie heeft opge
richt, Voorts zagen wij de secretaris
generaal van het Zweedse Roode
Kruis Henrik Beer, terwijl van Neder
landse zijde nog de heer M. J. Bij de
Vaate, secretaris van de Stichting
Eilandengemeenschap aanwezig was.
Na een gezamenlijke lunch bracht de
burgemeester van Zierikzee een be
zoek aan zijn Stockholmse collega.
Maandagochtend zal de. thuisreis ner
trein worden aanvaard. De Zwepen
zullen weer opnieuw aanleiding heb
ben om te spreken van Hollandse
dankbaarheid. Want nog is men de
bloemenhulde en «Ie Van Gogh-ten-
toonstelling niet vergeten, die de Ne
derlandse dank syniboliseerden voor
het Zweed6e brood.
ZESTIENDE EEUW SE MUURSCHILDERINGEN
Op Schouwen Duiveland is men teleurgesteld over het feit, dat Monumen
tenzorg, in een dwangpositie een sloopvergunning heeft verstrekt
A-oor de kleine kerk te Sirjansland, waarin maandag verschillende muur
schilderingen zijn ontdekt, welke dateren uit de tweede helft Aan de zes
tiende eeuw. Veel verzet is gekomen o.a. van de zijde van het dagelijks
bestuur van de vereniging Stad en Lande op Schouwen Duiveland tegen
de beslissing van Monumentenzorg, dat de uit de eerste helft A-an de ze
ventiende eeuw duterende preekstoel, zal wordeu OA-ergebracht naar een
kerkje In Capelle aan de Usèl.
Rampenfonds wilde alleen
nieuwbouw
Zondag 31 augustus is de laatste
dienst gehouden in het kerkje. Maan
dag kwam personeel van de firma
Woudenberg uit Bemmel om de kerk
af te breken en nog dezelfde dag
vond Cor Woudenberg de muurschil
deringen.
Het kerkje te Sirjansland Is het eni
ge gebouw op het eiland waar muur
schilderingen gevonden zijn. Naast de
preekstoel is een gedeelte van de be-
VAN
TOT
HONDER MAAL DIA'S
Voor de honderdste maal heeft men
in Haamstede de prachtige collectie
kleurendia's A'an de heer J. F. J. van
de Berge uit Haamstede A'ertoond. De
heer Van de Berge begon tien Jaar
geleden met het maken van deze
fraaie kleurenplaatjes en zijn collec
tie. die in de loop van de jaren tot
een schitterende verzameling uit
groeide, heeft nu reeds honderd maal
inwoners en bezoekers van de West
hoek- geboeid.
..Schouwens schoonheid" heet de col
lectie. bestaande uit fraaie opnamen,
gemaakt jn de Westhoek, die, bekend
om het natuurschoon, de heer Van de
Berge een goede gelegenheid bood om
zich in zijn hobby, fotograferen, uit
te leven. De burgemeesters en wet
houders en bijna alle raadsleden van
Burgh en Haamstede, woonden deze
honderdste vertoning bij.
Zoals gewoonlijk leverde de heer J.
P. C. Boot, die de Westhoek als zijn
broekzak kent, het commentaar. Hij
vertelde verder als aardige bijzonder
heid, dat de honderd vertoningen wer-
VOEDING
Op het Middelburgse trottoir wandel
de een parmantig meiske van om en
hij zeven jaren met een echte kinder
wagen, waarin een heuse baby. He
laas géén zoete baby, want liet kind
krijste hartverscheurend. Hetgeen de
nieuwsgierigheid opwekte van twee
passerende schoffiesdie onmiddellijk
in de wagen keken.
.Js er iéts aan kapot" informeerde
nummer één belangstellend.
„Welnee, hij heeft honger", zei de
kleine verpleegster.
Mot je 'm ijs geve" adviseerde num
mer één welwillend.
..Veels te koud" zei het meisje «nib
ble.
Nummer twee had tot dusver gezwe
gen. Een kleine, vierkante kleuter
die de wereld in zijn zak had. Het ad
vies hum zijn vriendje stond hem ken-
zei hij stellig.
den bijgewoond door 12.000 toe
schouwers. Eén avond telde men zelfs
700 bezoekers. Op de minst bezochte
bijeenkomst waren er nog 26. Aan
het slot van de jubileumavond sprak
burgemeester jhr. R. J. H. Röell
de hoop uit, dat de gehele verzame
ling in de komende winter in België,
Frankrijk en Zwitserland zal kunnen
worden vertoond.
VOORUITGANG I.
In het Siuiskiise Elizabeih-zieken-
hius heerst vreugde. Bij de bouw
van een tweede etage op de
kraamuf(leling was een mijlpaal
bereikt. Het gebouw kon onder de
kap. Dit resultaat werd bereikt
Alrie-en-veertig jaar nadat de eer
ste uitbreiding begonnen werd met
de bouw van een zusterhuis. Re
den genoeg voor het bestuur om-
woensdag de driekleur in top
te hijsen. Overigens gingen de
werkzaamheden gewoon door. Men
houdt van aanpakken in Sluiskil.
VOORUITGANG II.
Ook in Sint Annaland zit men niet
stil. Er AA'ordt A'ecl gebouwd eu de
zer dagen is men ook begonnen met
het leggen van kabels voor het tele
foonnet, dat automatisch zal worden.
Nu komen de verbindingen nog tot
stand via (le telefonisten, maar bin
nenkort zal dat niet meer zo zijn.
Geen wachttijden meer, maar zelf het
nummer draaien. Een hele A'ooruit-
gang voor Sint Annaland.
toe: „Zegt m'n tante...."
pleisteving losgemaakt, waara'cMe:
men een afbeelding In kleuren vond
van Sint Andreas. De naam in 'Go-
thische letters was nog duidelijk te
lezen. Verdere onderzoekingen Heb
ben uitgewezen, dat rechts van' de
preekstoel over een oppervlakte Van
13.50 x 2.50 meter wandschilderingen
zijn aangebracht, terwijl ook links
van de preekstoel schilderingen wer
den aangetroffen.
De kleuren zijn blauw, geel en rood
bruin. Kort nadat de wandschilderin
gen gevonden Avaren; heeft men de
heren P. van Bevere», de stadarchi-
varis van Zierikzee en dr. J. J. Wes
tendorp Boerma, voorzitter van de
vereniging „Stad en Lande" gewaar-
schuAvd, die later op de dag een ei;
ander in ogenschouw hebben geno
men. Zij waren met deze vondst hij
zonder ingenomen. Gisteren, A'rijdag,
heeft de kunstschilder Smoren burg
uit Amsterdam, vergezeld van de
heer D. F. Lunsingh Scheurleer, in
specteur A'oor roerende monumenten
uit Den Haag, een bezoek aan het
kerkje gebracht. Toen is besloten al
les In liet Averk le stellen om d«
muurschilderingen te behouden. Op
welke Avijze dit zou moeten worden
gefinancierd, is echter nog niet be
kend.
Men zal indien tot restauratie van de
wandschilderingen wordt besloten,
eerst de bepleistering moeten A'erwlj-
deren. Daarna moeten de schilderin
gen met papier worden beplakt en
tenslotte zal liet geheel losgezaagd
moeten worden van de muur.
Alom op hét eiland Schouwen Dui
veland en ook van de zijde van
Monumentenzorg wordt thans be
treurd, dat de kerk moet verdwij-
Vliegbrevet aan Zeeuwse
reserve luitenant uitgereikt
Vrijdagmiddag werden voor het front
van de troepen en in tegenwoordig
heid van alle officieren van de basis
Woensdrecht en familieleden van de
gebrevetteerden door inspecteur chef
staf Commando Luchtvaart Oplei
ding, kolonel R. Hofstede aan zes mi
litairen w.o. de res. 2e luitenant L.
J. Wisse uit Kamperland de vlieger-
vink uitgereikt bij het behalen van
het groot militair vliegbrevet.
Tot slot A'an de plechtigheid defileer
den de troepen voor de gebrevetteer
den, terwijl een paar groepen straal
jagers in formaties overvlogen.
Uitslag vlootschouw
„Zeeland Presenteert"
Het comité Zeeland Presenteert heeft
de volgende prijzen toegekend voor
de mooist versierde en juist gepavol-
seerde schepen die deelnamen aan de
vlootschouw op 28 augustus. I.Z.Z. 9,
gebrs. Schot; 2. Th. 18, B ona-Fides;
3. YE 96, Ph. van Damme; 4. YE 55.
gebrs. Sinke; 5. YE 64, gebrs. Ver-
schuure; 6. YE 4. H. D. Koster; 7,
YE 7, Ph. Koster; 8. YE 3, fa. Jac.
v. d. Plasse en Zn..; 9. YE 14, fa.
gebrs Pekaar; 10. YE 84, fa. Verwijs.
Door deze uitslag heeft de ZZ 9 van
gebrs. Schot weer beslag gelegd op de
wisselbeker. Het is de tweede op
eenvolgende keer, dat de mannen uit
Zierikzee dit resultaat bereiken. De
YE 7- was het origineelst versierde
vaartuig en de ZZ 9 op de meest juis
te manier gepavoiseerd.
Machtiging voor burgemeester
Door eert technische fout tor zetterij
ls aan het slot van het raadsverslag
A'an Meliskevke, dat we gisteren
plaatsten, abusievelijk vérmeid. dat
de burgemeester werd gemachtigd de
gemeente te vertegenwoordigen op de
a.s. vergadering tot samenvoeging
der gemeenten. Deze regels waren
echter het slot van het raadsverslag
van Nleuwerkerk (Schouwen-Duive
land).
;vwvvvwwvvvwyvw>
Voor Zeeuws nieuws zie ook de
pagina's 5 en 7.
nen. Restauratie was zeer goed
mogelijk geweest, doch de onder
handelingen die Monumentenzorg
daartoe met het Rampenfonds
heeft gehouden, liepen op niets uit.
Het Rampenfonds wilde geen gel
den beschikbaar stellen voor re
stauratie.
Men wilde wel een geheel nieuwe
kerk schenken, waarvan enige tijd
geleden de aanbesteding heeft
plaats gehad en die f 70.000 zal
kosten.
Monumentenzorg is er op een andere
wijze'niet in geslaagd gelden te krij
gen oni de kerk. te restaureren, waar
na. werd besloten een 'sloopvergun
ning af tè geven.
Nuboveüdièn besloten is óm de
ffaaie preekstoel, die het Rampen
fonds niet in de nieuwe kerk wilde
hébben, door Monumentenzorg zal
overgebracht Avorden naar een ge
restaureerde kerk in Capelle aan de
IJsel, is men op Schouwen Duiveland
niet te spreken over deze gang van
zaken. Bovendien zou ook de kerk
voogdij van de hervormde kerk te
Sirjanslapd de oude preekstoel graag
houden.
De heer P. van Beveren, conservator
van het gemeentemuseum te Zierik
zee zal alles in het werk stellen om te
trachten de fraai gesneden stoel, die
op een getorst voetstuk staat, zo niet
voor de kerk, dan wel voor het mu-'
seum te Zierikzee te behouden. Hij
hoopte, <3at ook de muurschilderingen
na verloop van tijd in het Zierikzeese
museum terecht zullen komen.
Inmiddels is nog geen beslissing ge
nomen over de verdere afbraak van
de kerk. Er zal nog een laatste po
ging AA-orden ondernomen om de kerk
A'oor afbraak 1e behoeden en alsnog
te restaureren, hoewel de banken en
de vloer In de kerk reeds zijn Avegge-
broken, evenals de consistorie die
naast de kerk stond.
De kleine Ned. hervormde kerk te
Sirjansland die afgebroken moet wor
den omdat het Rampenfonds geen fi
nanciële medewerking wilde verlenen
voor de restauratie ervan. In deze
kerk zijn thans wandschilderingen
aangetroffen van voor de reformatie.
De consistorie is reeds onder de slo
pershamer gesneuveld.
Foto P.Z.C.).
VOOR I
n.v. Vh cjebr.
i,Slot van pag. i>
tijd belangrijk is", aldus de burge
meester, „is het gedenkteken, dat we
vandaag onthullen een moderne vis
serman, want het is tegelijkertijd een
nagedachte aan Willem Beukelszoon
en een hulde voor heel de Nederland
se haringvisserij.
Tenslotte las de burgemeester nog
een telegram voor, dat deze dag ver
zonden was aan Prins Bernhard, A'oor-
zltter A'an het comité van aanbeA'e-
ling: „Nu binnen enkele ogenblikken
plechtige onthulling \'an het ge
denkteken A'an Willem Beukelszoon
geschiedt, mogen Avij Uwe Koninklij
ke Hoogheid eerbiedig hulde en dank
brengen voor de grote steun, die Uwe
Hoogheid verleende!".
Nog altijd
Schrijlings te paard gezeten en ver
gezeld van haar verloofde Jan IV,
rijdt Jacoba van Beieren door Bier
vliet. Het was één van de prachtigste
groepen uit de massale historische
optocht tijdens de Beukëlsfeesten.
(Foto P.Z.C.).
van de hoogtepunten van deze fees
ten.
Feesten, die tot in de avonduren
voortduurden, want de Philharmonici-
club Flandria gaf nog een uitvoering
en muziekverenigingen en drumbands
uit Biervliet, Oostburg en Sluis maak
ten een rondgang en gaven een tap
toe. Dit „muzikale gezelschap" bracht
de commissaris der koningin nog een
serenade
Advertentie)
De lange, maar interessante geschie
denis van het haringkaken werd des
kundig verteld door dr. H. A. H. Kra
nenburg, secretaris van de Stichting
der Nederlandse visserij. Hij zei on
dermeer,: dat zelfs nu nog niet het
haringkaken, zoals dat- door Willem
Beukelszoon is uitgevonden door een
moderne techniek verdreven is. „Er
zijn wel machines voor", zo zei hij,
„maar deze hebben nog niet de per
fectie om het werk op volle zee ma
chinaal te kunnen doen". Nog altijd
wordt er dus gekaakt met het beken
de mesje in de rechterhandEn
na deze bijeenkomst, waarin mej. C.
de Kraker het orgel bespeelde en mej.
Annie Goossens declameerde, trok
ken alle genodigden naar de markt.
Daar gaf jhr. De Casembroot eerst
ook zijn visie op Willem Beukelszoon,
voordat hij het gedenkteken onthulde.
Hij herinnerde aan de woorden van de
burgemeester, die nog even gewezen
had op de twijfel, die er wel eens
heeft ontstaan over de vraag welke
Beukelszoon nu precies de uitvinder
van het kaken ls geweest.
„Voor mij is er maar één bewijs,
dat de Biervlietse Beukelszoon het
ongetwijfeld gedaan heeft", zei de
commissaris, „en dat is «lat een
man als Keizer Karël V Biervliet
en het graf van Willem Beukels
zoon eens bezocht heeft. Wie weet
hoe zorgvuldig vorstelijke bezoe
ken voorbereid Avorden, Aveet dat
er geen twijfel meer kan bestaan.
Vooral in die tijd", aldus de com
missaris, „want in die tijd was een
leugen A-oor waarheid vertonen aan
Karei de Vijfde, spelen met het le
ven
De commissaris vond het dan ook te
recht, dat Biervliet dit gedenkteken
heeft opgericht en hij bracht daar
voor hulde. Hij vond het een bijzonder
feit, dat deze uitvinding van een van
de zonen van Biervliet nu al langer
dan zes eeuwen onveranderd in de
praktijk wordt gehandhaaft. Gehol
pen door Katwijkse en Schevoningse
vrouwen onthulde hij daarop het ge
denkteken, waarna hij de Veerse
beeldhouwer Philip ten Klooster har
telijk dank bracht.
De Biervlietse schoolkinderen zongen
direct hierna onder leicling van de
heer M. Maas, hoofd van de openbare
"ik liedje
plaatselijke mu
ziekvereniging liet „Wilhelmus" ge
speeld. Hartelijke gelukwensen wer
den daarna ook nog uitgesproken
door dra. D. J. van Dijk, voorzitter
van het Produktschap voor Vis en
Visprodukten en ook door de heer H.
J. Ünger, Utrechts student en „schip
per" van de jaarclub Willem Beukels
zoon van 't Utrechtse studentonkorps
dat een deputatie van tien man
compleet met „pandjesjas" en zwarte
hoge hoed naar Biervliet had ge
stuurd.
Haring en bier
IIol was bijna vanzelfsprekend, «lat de
vele genodigden daarna AA'ordon ont
haald opharing en met. 't warme
weer al even vanzelfsprekend op
bier.
Dit feestgerecht werd onderbroken
door de massale historische optocht.
Vele roemruchte personen, die Bier
vliet eens bezocht hebben schreden
met hun gevolg Aveer langs: Graaf
Boudewijn, Keizer van Constantlnopel
Keizer Karei V met zijn zusters Eleo-
nora en Maria, Jacoba van Beieren
met haar verloofde Jan IV. Graaf Flo-
i ris V en nog vele anderen. Hot Averd
door do. prachtige kostuums, de grote
deelname en de ode wapenuitrusting-
van vele „historische krijgers" één
schilderen
kies
HIST0R
KLEURIAK
I, J. Verplanke, O. Kerkstr. 2,
Aardenburg.
Fa. H. j. Hoebé Zn., Weststr. 8, Axel.
A. .T. Lijbaart, Hoogstr. 9, Biervliet,
B. Lauret, Bosschestr. 63, Bosclikapelle.
A, van Tienen, 's-Qravenstr. 180, Cllnge.
M. Bruggeman Dzn., Wijngaardstr. 15,
Goes.
D. R. Tack, Molenstr. A 51, Groede.
A. J. Jurry, Molendijk 21a, Hoek.
E. J. de Paauw, Hoofdplaat.
M. de Koeyer, Paardenmarkt 8, Yerseka.
L. AVÖgingen, Wllhelminastr. 61,
St.-Jansteen
R. de Caluwé. Nieuwstr. 81, koewacht.
Fa. Van Zwaarden, Krabbendijke.
P. C. A. de Schrijver, J. d. Waalstr. 13,
Lamswaarde.
Fa. L. W. Janse—de Jonge, L. Noordstr.
70, Middelburg.
W. C. de Bruyne, Langestr. 54, Oostburg.
A. Stvobbe—Kool, Rapenb. 2, Rapenburg.
Fa. J. A. Acke, Stationsstr. 14,
Sas van Gent.
H. J. L. Passenier, Welgenhoekw. 2,
Serooskerke.
Van Damme's Sehlld,.bedr. Kapeliestr. 24,
Sluis.
J. F. Verschuren, Kanaahv. 89, Sluiskil.
J. Verllnde, Dijkstr. 54, Terneuzen.
J, de Schrijver, Provincialew., Terhole.
L. Cupido, Scheldestr. 41, Vlissingen.
M. Phernafnbucq, Lepelstr. A 239,
Wolphaartsdijk.
P. .T. A. Cornells, Molenstr. l, IJzendijke.
■sat^t^i^auauauajg
VANDAAG
Middclburg-Electro: „Terwille van ons
huwelijk", 14 J.. 19 en 21.15 uur.
Schouwburg: „Gejaagd door de wind",
14 j., 20 uur.
Molenwater: Miniatuur Walcheren, 9—
J8 uur.
Sintclbaan Sportlaan: Atletlekwedstvü-
den, 18 uur.
Vllsningrn-Alhambra: „Handelaren in
meisjes", 10 en 21 uur, 18 J.
Luxor: „De drie zingende musketiers",
18 en 21 uur, 14 j.
Goes-Grand: „De graaf van Luxemburg",
19 en 21 uur, a.l.
MORGEN
Middelburg-Electro: als vandaag, 15.30,
19 en 21.15 uur.
Schouwburg: als vandaag, 14.30 en 20 u.
Molenwater: als vandaag.
Noorderkerk: Intrede ds. J. Ytsma.
VJlssingen-Alhambra; als vandaag, 15, 19
en 21 uur.
bUXor: vandaag, la, 19 en 21 uur.
Gooa-Grand: als vandaag, 19 cn 21 uur.
„Do bende van Walter Black". 15 uur,
14 Jaar.
