Ada den Haan won in
Boedapest de 200 m.
Opzienbarende ontwikkelingen
bekend gemaakt te Genève
mmorn
FRUITPRIJZEN NIET NADELIG
VOOR GOEDE BEDRIJVEN
WOENSDAG 3 SEPTEMBER 1958
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ENGELAND MELDDE NIEUWE KERNPROEF
Het Wereldgebeuren
Socioloog
Internationale jaarbeurs
te Utrecht geopend
Zónder enig officieel vertoon is giste
ren in Utrecht de 71ste internationale
najaarsbeurs geopend. Ruim 2500 fir
ma's uit 25 landen zijn op deze expo
sitie, die een ruimte van 3100 vier
kante meter in beslag neemt, verte
genwoordigd. Nederland neemt met
1795 inzendingen het grootste aan
deel van deze expositieoppervlakte
voor haar rekening, gevolgd door
West-Duitsland met 276 inzendingen.
Daarnaast exposeren firma's uit En
geland (98), Amerika (52), Zwitser
land (52), Frankrijk (29), Italië (27),
België (26), Zweden (25), Denemar
ken (22), Mexico (14), Uruguay (14),
Oost-Duitsland (10), Spanje (6),
Noorwe'gen (6), Oostenrijk (5), Tsje-
eho-SIowakije (4), Liechtenstein (4),
Luxemburg (3), Canada (3), Portu
gal (2),Hongarije (2), Argentinië
(Ij, Australië (1), China (1).
In de afdeling collectieve inzendin
gen, die tijdens deze najaarsbeurs
maar een bescheiden plaats inneemt,
•neemt Uruguay voor de eerste maal
met een keur van zijn produkten deel.
De belangstelling op deze eerste jaar
beursdag was reeds bijzonder groot.
De parkeerterreinen in en rond
Utrecht vulden zich snel en de Ut
rechtse politie had haar handen vol
om op de knelpunten in de binnenstad
het verkeer snel door te laten stro
men.
Twee Italianen in Parijs
bij ongeluk doodgeschoten
De militaire autoriteiten stellen een
onderzoek in naar de dood van twee
Italianen, die zondagmorgen door een
schildwacht werden doodgeschoten,
toen zij in de buurt kwamen van een
olie-depot in een Parijsc voorstad.
De twee Italianen naderden op een
scooter het olie-depot van de Shell-
berre companie in dc zuidelijke voor
stad Athis-Mons.
Dé autoriteiten zeggen, dat 'n schild
wacht, die daar geplaatst was na de
jongste Algerijns-terroristische aan
slagen op zulke depots, hen een
waarschuwing toeriep. Toen hij daar
op geen antwoord kreeg, opende hij
het vuur. De twee Italianen werden
onmiddellijk gedood. Zij woonden
beiden In Frankrijk.
m 7èó7enro:^t%eümamge- !'S5SSKe'
bruik van atoomenergie. Deze fotoongetwijfeld veel
toont aan de bestuurstafel van links trekken Maar meer en meer werd
s: de Zwitserse president zijn vak._de jxihtiek. Na een jaax
Voordat hij minister werd, is dr.
Hendrik Verwoerd achtereenvol
gens professor in de sociologie
en hoofdredacteur van een dagblad
geweest. Aan de universiteit van
Stellenbosch, Zuid-Afrika, waar hij
ook zijn eerste studentenjaren had
doorgebracht, was hij een jaar of tien
hoofd van de faculteit der sociologie.
Behalve in Stellenbosch had hij ook
aan de universiteiten van Hamburg,
Leipzig en Berlijn gestudeerd en bo
vendien had hij voor zijn wetensehap-
pelijke scholing in Frankrijk, zijn
geboorteland Nederland, Engeland en
de Verenigde Staten vertoefd. Onder
werp van al die studies was de men
selijke geest. Over zijn vak, de psy
chologie, heeft hij verscheidene in
ternationale conferenties bijgewoond.
Als hoofdredacteur van het blad dat
zijn Nationale Partij uitgeeft, „Die
Transvaler", heeft hij van zijn psy-
naar rechts: de Zwitserse president
dr. Thomas Holenstein, Dag Ham-
marskjöld- de secretaris-generaal van
de V.N., de Franse prof. Francis Per-
ris, voorzitter van de conferentie, en
de algemeen secretaris van de confe
rentie de Zweedse professor Sigvard
Arne Elclwid.
Binnen afzienbare tijd
commerciële televisie?
In kringen van liet bedrijfsleven
wordt het niet onwaarschijnlijk ge
acht, dat de staatssecretaris van het
departement van onderwijs, kunsten
en wetenschappen binnen afzienbare
tijd stappen zal ondernemen om de
commerciële televisie in ons land te
realiseren.
De rede die de voorzitter van de raad
van beheer der Koninklijke Neder-
landsche Jaarbeurs, dr. g. van der
Wal, de vorige week over het vraag
stuk der commerciële televisie heeft
gehouden, is in kringen van het be
drijfsleven goed ontvangen.
De heer Van der Wal deelde desge
vraagd nog mede, dat de Jaarbeurs
zelf niet het initiatief tot oprichting
van een commerciële televisie-organi
satie zal nemen, maar er geen be
zwaar tegen heeft indien de jaarbeurs
als neutraal bemiddelingsinstituut
tussen handel en industrie daarbij zou
worden ingeschakeld.
Instanties, die een cultuurdragende
taak hebben moeten zich onthouden
van activiteiten met betrekking tot de
commerciële televisie, aldus de heer
Van der Wal, evenals commerciële or
ganen het terrein der cultuur moeten
mijden.
De commerciële affiniteit, waarover
de Jaarbeurs beschikt, zou, volgens de
heer Van der Wal, inderdaad een or
gaan dat de commerciële televisie om
vat te stade kunnen komen.
Desgevraagd is van de zijde van het
ministerie van onderwijs, kunsten en
wetenschappen verklaard dat de
staatssecretaris van het departement
nog geen standpunt heeft inzake de
commerciële televisie. Zelfs al zou
hij een beslissing wensen, dan nog
moet dit door de ministerraad wor
den besproken, aangezien het al of
niet instellen van commerciële tele
visie een. regeringsaangelegenheid is,
aldus het ministerie.
Eerste titel voor
Nederlandse ploeg
Dinsdagavond schalden de
plechtige tonen van het Wilhel
mus over het stil geworden wa
ter van het zwembad in Boeda
pest. De 17-jarige Ada den
Haan stond op de hoogste trede
van het „schavotje" de gouden
medaille in de hand, Nederland
had zijn eerste titel gewonnen.
Ada den Haan, de lange, breed
geschouderde ingenieursdochter
uit Eindhoven had zich door de
teleurstelling van haar kamerge
note Coclrie Gastelaars, precies
24 uur tevoren, niet laten depri
meren en met indrukwekkende
overmacht won zij de finale van
de 200 meter schoolslag.
Baei'bel Walter, eerste op de Europe
se ranglijst van dit jaar Anite Lons-
brough de grote favoriete van de
zelfverzekerde Britten? Het mocht
wat. Ada den Haan, wereldrecord
houdster met 2.51.3 zou wel eens even
laten zien, dat Nederland niet van
plan was zich de Europese hegemo
nie tijdens deze titelwedstrijden te la
ten ontnemen.
Na een prachtige race, waarin eigen-
'ijk geen van haar rivalen een ern-
stige bedreiging- konden vormen, tik-
i te zij in 2 minuten 52 sec., dus slechts
0.7 sec. boven haar wereldrecord aan.
1 Anita Lonsbrough die op de tweede
100 meter met haar onregelmatige 1
slag naar voren was gekomen, had
als tweede anderhalve seconde meer
nodig en de Duitse Wiltrud Ursel-
mann, gevreesd om haar sterke start,
werd derde in 2.53.S, allen tijden, die
één voor één onder het record van de
Europese kampioenschapapen lagen.
Ria van Velsen en Lenie de Nijs
plaatsten zich zonder moeite voor de
finale rugslag dames.
De Nederlander Bert Sitter's heeft
het in de series van de. 200 meter
vlinderslag voor lieren niet kun-
of tien „Die Transvaler" te hebben
geleid, werd hij in de Volksraad ge
kozen. En in hetzelfde jaar, 1948,
volgde zijn benoeming tot minister
van binnenlandse zaken in het kabi-
net-Malan. Sindsdien heeft hij steeds
in kabinetten gezeten, vooral in de
functie die hij de laatste jaren onder
premier Strijdom heeft bekleed: mi
nister voor naturellenzaken.
Als minister voor naturellenzaken
heeft dr. Verwoerd de apart
heidspolitiek die de Nationale
Partij zo consequent aanhangt, voor
een groot deel ontworpen. Hij ver
dedigde dit beleid in het Zuidafri-
kaanse parlement met gebruikmak
king van de gave van het woord,
die hem in ruime mate is gegeven,
zowel wat het schrijven als het spre
ken betreft. Men kent het karakter
van deze apartheidspolitiek: op de
scholen, in de vervoermiddelen, in
de restaurants, op het werk, worden
de mensen naar gelang van hun
huidskleur ingedeeld; men laat hen
wonen in verschillende wijken en
stelt ook in politiek en justitieel op
zicht regelingen op, die moeten voor
komen dat blanke en gekleurde
staatsburgers zich mengen en gelijk
worden behandeld. Dat de Nationale
Partij wil de kleurlingen niet onder
dezelfde voorwaarden als voor blan
ken gelden deelgenoten in het par
lementaire werk maken. Dat is onder
meer toe te schrijven aan de vrees
van Verwoerd en de zijnen, dat an
ders het hek van de dam hunner
rassenpolitiek zou zijn en dat het
niet lang zou duren of zij hadden
zelf geen vinger meer in de rege
ringspap: de kleurlingen vormen in
aantal een grote meerderheid.
Op de duur zal het echter tot een
oplossing voor al deze kwesties
moeten komen, die in overeen
stemming is met het Handvest der
Verenigde Naties, waarin onder meer
wordt vermeld dat dat een der doel
einden der volkerenorganisatie is het
verwezenlijken van internationale
samenwerking bij het bevorderen en
aanmoedigen van eerbied voor de
grondvrijheden voor allen, zonder on
derscheid naar ras, geslacht, taal of
godsdienst. Zuid-Afrika, dat door de
tot dusver gevoerde rassenpolitiek op
niet al te beste voet met de Verenig
de Naties is geraakt, en ovex-
tuigd van zijn gelijk in deze kwes
ties zelfs met uittreden dreigde,
heeft deze zomer bij monde van mi
nister Louw (buitenlandse zaken)
laten weten dat het van plan is om
weer actief met het V.N.-werk mee
te doen. En in ki-ingen van het „Bu-
ro vir Rasse Aangeleenthede" wint
het besef veld, dat het blanke supe
rioriteitsgevoel afkeuring verdient en
dat ten minste contact met de niet-
blanke leidei's tot stand moet worden
gebracht, waartoe men volgend jaar
een conferentie wil organiseren.
Deze ruimere ideeën moeten op
de duur ook wel ingang vinden
bij de meer conservatieve lieden
zoals premier Verwoerd. Men mag
hopen, dat de nieuwe premier niet
blijft staan bij de sociologische ge
gevens van 1937 (toen hij prof-af
was), maar consequenties 'trekt uit
de drang naar ontwikkeling en er
kenning, die de laatste jax-en een der
opvallendste kenmei-lten van verte
genwoordigers der ..gekleurde" ge
meenschappen is. Hij zal zich in de
functie van premier, die meer om
vat dan interne naturellenzaken, be
wust moeten worden van het feit,
dat Zuid-Afrika zich niet kan iso
leren van de andere landen op het
Afrikaanse continent, waar meer en
meer de kleurlingen over de politie
ke aangelegenheden mogen meepra
ten vooi- zover ze daarover nog niet
zelfstandig beslissen.
Het is ook in het belang der blan
ken, als men met die aspii'aties re
kening houdt en op een of andere
wijze eraan tegemoet komt.
Werkloosheid in ons
land nam af.
Blijkens een mededeling vaxi het mi
nisterie van sociale zaken waren ei"
per eind augustus 71.194 werkloze
mannen geregistreerd tegen 77.305
eind juli en 36.179 tegen eind augus
tus 1957). 12.149 waren op sociale
werkvoorzieningsobjecten te werk
gesteld en 11.719 waren op aanvullen
de werken werkzaam (eind iuli
13.177 - eind augustus 1957 6632).
EiMvaren 6724 werkloze wouwen ge-
tijd bleek niet voldoende voor
plaats in de eindstrijd. In het wa-
terpolotoernooi plaatste Nederland
zich in de halve finalegroepen door
met 9-4 van België te M innen.
serie vytae,en deze mannen en 25.631 wouwen.
Jurriaan Andriessen krijgt
opdracht voor korte opera
De staatssecretaris van onderwijs
kunsten en wetenschappen, dr. R. g'
A. Höppener, heeft de Haagse compo
nist JuiTiaan Andriessen opdracht
verleend tot het componeren van een
korte opera. De praktische uitvoering
van het werk moet ook zijn afge
stemd op gezelschappen van kleine
omvang.
ilitairen en burgers doorzoeken de
.uinhopen in het Engelse transit-
amp bij Hoek van Holland, waar
dch tijdens het afbreken van een
nissenhut een ontploffing voordeed,
doordat een drilboor een mijn raakte.
Twee personen werden gedood en een
'getoond.
NIET NAAK DE MAAN. Een adver
tentie die de zich als „M." aandienen
de onbekende a raison van naar
schatting 160 gulden gisteren in de
„personel Column" van de Londense
„Times" heeft geplaatst, liegt er niet
„Handelt thans om de kennis en de
energie van de wetenschap ten goede
van de mensheid in creatieve kanalen
te leiden. Men kan de vooruitgang
niet tegenhouden, maar men kan wel
zorgen dat ze de donkere weg naar
de vernietiging niet opgaat. U kunt
eisen dat openbare fondsen, uw geld,
wijs wordt besteed".
„Weg met de maan-maniakken",
blijkt de strijdkreet van „M." te
zijn,Denk aan de doos van Pan- j
dora". „De openbare mening is sterk.
Dat zij spreke". „Een goed voorbeeld
is ook macht. Geef dat goede voor
beeld". De heer of mevrouw M. zal,
naar mag worden aangenomen, zich
niet spoedig als vrijwilliger voor een
maanreis aanmelden......
TOETSENMANIAK. Te Palermo op
Sicilië heeft een zekere Vincenzo
Lannino vijf dagen en nachten ach-
tereen getypt, hetgeen hij een we-1
reldrecord noemde alvorens in een i
bodemloze slaap te vallen. Van elk I
uur had hij een kwartier gebruikt
om te eten én planq te spélen. 1
Amerika pleit voor voortzetting
van thermonucleaire explosies
De tweede internationale conferentie over het gebruik van kern
energie voor vreedzame doeleinden stond dinsdag in het teken
van verschillende opzienbarende ontwikkelingen:
(1) Van Amerikaanse zijde werd gepleit voor voortzetting van
(vreedzame) thermonucleaire explosies voor grote grondwerken
zoals havenbouw en voor ondergrondse energiewinning;
(2) Engeland meldde 'n nieuwe kernproef, die diusdag is gedaan;
(3) Rusland deelde mede, onder enig voorbehoud, dat het voor
het eerst een „beheerste" fusie-reactie heeft doen plaatshebben,
in verdund waterstofgas en bij een temperatuur van 3 a 4 mil
joen graden Celsius.
Het was een zitting, niet zonder poli
tieke of semie-politielce spanningen.
De Amerikaanse geleerde, die pleitte
voor „vreedzame" waterstofontplof
fingen, Teller, is nimmer een voor
stander van het staken der nucleaire
proeven geweest. Tijdens de discus
sie scheen dan ook door te schemeren,
dat hij op een dergelijk verbod niet
gesteld is.
De Britse gedelegeerde, P. C. Thone-
mann, noemde Teller's denkbeeld „iet
wat nieuw", en liet blijken dat Enge
land van dit Amerikaanse denkbeeld
niet te voren op cle hoogte gesteld
was.
Na afloop stelde een Russische jour
nalist Teller vragen in verband met;
het feit, dat thermonuculeaire explo
sies „een groot gevaar voor de we
reld" betekenen. Teller antwoordde
namelijk, dat er geen gevaren van
radioactiviteit zijn, als men maar de
goede vooi'zorgsmaatregelen neemt,
en vervolgde: „Ik weet niet op welke
andere gevaren U zinspeelt".
De Russische mededelingen over de
eerste „beheerste fusiereactie" waren
zeer voorzichtig.
Ze beweren niet met stelligheid,
Geen lid van V.V.D. in
Amsterdams B.enW.
Het Amsterdamse college van B. en
W. is voor de komende vierjarige zit
tingsperiode teruggebracht van zeven
op zes wethouderszetels. Zowel de V.
y.D. als de C.P.N. zullen ook van dit
college geen deel uitmaken. De heer
B. Th. Ie Cavelier (v.v.d.) die 26
stemmen op zich kreeg uitgebracht
verklaarde dc benoeming niet te aan
vaarden.
In Rotterdam hield de fractieleider
van de C.H.U., mr. A. C. W. Beer
man een pleidooi om het aantal wet-
houderszetels van zes op vijf terug te
birengen. Dit had echter geen succes.
De lt.v.p.-fractie in Den Haag heeft
een van haar twee wethouderszetels
moeten afstaan aan de V.V.D. De
overige vijf wethouders werden her
kozen.
In de gemeente Nijmegen werd het
aantal wethouders van vier op vijf
gebracht. In Tilburg werd besloten 't
aantal wethouders van vijf tot zes uit
te breiden.
In Maastricht werd ondanks een ge
maakte afspraak in de K.V.P.-fx'actie
als vierde wethouder gekozen een lid
van de Partij van de Arbeid. De K.
V.P.-fractievoorzitter nam dat niet,
liep boos weg en bedankte als raads
lid.
In Heemstede zijn thans 4wethou
ders. Als vierde wethouder werd ge
kozen een lid van de V.V.D.
In Haarlem werd het aantal ook met
één vermeerderd. Als vijfde wethou
der werd gekozen mevrouw mr. E. A.
ScheltemaConradl. Zij is de eerste
vrouw in het Haarlemse college van
B. en W.
Sluiting van fabriek
te Neede
De fabriek van keukenmessen van de
N.V. Amefa te Neede, dochteronder
neming van de N.V. Prestige-fabrie-
ken te Apeldoorn, wordt wegens
slapte in het bedrijf gesloten. Deze
slapte wordt voor een belangrijk deel
veroorzaakt door de grote Japanse
concurrentie.
dat fusie heeft plaatsgehad. Men
vei'moedt dit alleen. Destijds heb
ben ook de Amerikaanse geleer
den, na hun proeven die bij vijf of
zes miljoen graden plaats hadden,
niet met stelligheid beweerd dat
fusie, op de wijze zoals dat op de
zon geschiedt, plaats' had. Doch
men uitte zijn „stei"ke vermoe
dens".
Nederlands vrachtschip
liep bij Middelkerke vast
Dinsdagmorgen is het Nederlandse
vrachtschip „Piet Schipper" met als
thuishaven Rotterdam, aan de grond
gelopen op het strand van Roversijde-
Middelkerke. Dacht men aanvankelijk
dat het schip gestrand was tengevol
ge van de dikke mist die over de
Noordzee hing, achteraf bleek dat
het schip enkele uren vroeger een
aanvaring had gehad met een onbe
kende petroleumtanker, die zijn weg
voortzette. Zeer waarschijnlijk is dit
schil) de „Wieldrecht" geweest.
De „Piet Schipper", die averij opliep
en water maakte, zette niettemin zijn
weg voort naar Antwerpen. Ter hoog
te van Middelkerke werd de toestand
echter kritiek en zag de kapitein ziel»
genoodzaakt het schip op het strand
te zetten. De schipper en de stuur
man liepen verwondingen op. Gister
middag is het schip op eigen kracht
vlot gekomen.
MINISTER VONDELING:
Voorspellingen over handel
met België niet mogelijk
Het huidige niveau van de fruitprij-
zen is naar de mening van minister
Vondeling zodanig, dat, indien de
Srijzen zich op dit niveau zullen
andhaven, geen gevaar bestaat, dat
do interne financiële weerstands
kracht van de goede fruitteeltbedrij-
ven hierdoor zal worden verzwakt.
De minister zegt dit in antwoord op
schriftelijke vragen van het Tweede
kamerlid Van Dijk over de scherpe
prijsval van het fruit. Hij deelde
voorts mede, dat de sluiting van de
Belgische grens voor appelen op 15
augustus jl. overeenkomstig de daar
voor overeengekomen regelen van
het landbouwprotocol is geschied en
dat inmiddels de Belgische grens
voor appelen op 25 augustus her
opend is.
Naar België kunnen thans, zo ver
volgt de minister, alle Nederlandse
tuinbouwprodukten worden geëxpor
teerd, met uitzondering van toma
ten, sla, bospeen, bonen, rode kool en
uien, waarvoor op grond van de des
betreffende regelingen van het land
bouwprotocol door België een im
portverbod is afgekondigd. Noch over
het toekomstige prijsverloop in Bel
gië voor de overige protoeolproduk-
ten, noch over het ten gevolge van
dit prijsverloop eventueel sluiten van
de grens voor een of meer dezer pro
dukten is het mogelijk vooi'spellin-
gen te doen.
Uit België kunnen thans worden ge
ïmporteerd alle Belgische tuinbouw
produkten met uitzondering van to
maten en bonen, waarvoor op grond
van de desbetreffende regelingen van
het landbouwprotocol door Nederland
een importverbod is afgekondigd.
Daar het toekomstige prijsverloop
in Nedei'land van de Nederlandse
produkten, voor zover daarvoor
krachtens het landbouwprotocol mo
menteel minimumprijzen gelden, niet
is te beoordelen, kan niet worden
voorspeld ol' tot greiissluiting ten op
zichte van meer Belgische produkten
zal worden overgegaan.
De Belgische minimumprijzen voor,
appelen en peren zijn evenals de Ne-
dei'landsë minimumimportprijzen ge
baseerd op een Beneluxkostprijsrap-
port, dat dit voorjaar gereed' kwam.
De kostprijsberekeningen voor appe
len en peren zijn volgens dezelfde
(LEI) methode 'opgesteld en tot in
onderdelen vergelijkbaar. De minis
ter zou deze voor Nederland kunnen
aanvaarden als basis voor zijn be
leid.
Met uitzondering van die protocol-
produkten, waaarvoor door Neder
land minimumprijzen zijn gesteld en
waarvoor dus een Beneluxpreferentie
geldt, wordt door Nederland een soe
pel invoerreginie ten aanzien van de
tuinbouwprodukten uit derde landen
gevolgd.
Fruitimportcn, met name van appe
len, peren, industriepruimen en per
ziken, vinden momenteel plaats uit
andere landen dan België.
Verwoerd premier
van Zuid-Afrika
Dr. Hendrik Verwoerd, minister voor
inboorlingenzaken van Zuid-Afrika,
is gisteren gekozen tot opvolger van
wijlen premier Strydom.
De nationalistische partij verkoos dr.
Verwoerd boven de beide andere kan
didaten, de minister van binnenland
se zaken Theodoor Sr. Dönges en de
minister van justitie, Charles Swart.
Er waren twee stemmingen nodig.
In 1901 werd Verwoerd te Amster
dam geboren. Twee jaar later emi
greerden zijn ouders met hun gezin
naar Brandfoi-t, in de Oranjevrijstaat.
Aan de universiteit van Stellenbosch
studeerde hij en doceerde hij later
psychologie. In 192S werd hij
hoofd van de faculteit der sociologie
en van de sociale diensten der univer
siteit te Stellenbosch. In 1937 werd
hij hoofdredacteur van „Die Trans
valer"1, het dagblad van de Nationale
Partij. Sinds 1948 heeft hij verschei
den miriistersfuncties bekleed.
Dr. Verwoerd, die tot de rechtervleu
gel van de Nationale Partij behoort,
is thans 57 jaar oud, is gehuwd en
heeft vijf zoons en twee döchtei"s. Hij
staat als een energiek leider en in
drukwekkend spreker bekend.
