GAREELMAKER: VAN LEVENDE
NAAR LEVENLOZE PAARDEN.....
Klanken uit de ether
ZESTIEN ZEEUWEN SLAAGDEN
VOOR GEZEL SCHILDEREN
SCHOUWSE FLORA EN FAUNA
OP EXPOSITIE VOGELWACHT
^{orew, 3ievi en....
schrijven
ZATERDAG 2 AUGUSTUS 1958
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT.
6
li;ill!rill!!l!lllllllllll!lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll!lllllllllllllll!llll!lllllllllllllll!llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll!llllllllllllllllllll
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiil
UITSTERVENDE BEROEPEN (VI)
A. Maartense: laatste
Goese zadelmaker
VAN DE VIJF zadelmakers,
die Goes nog maar enkele
tientallen jaren geleden tel
de, is de heer A. Maartense als
laatste overgebleven. Begint het
beroep van zadelmaker meer en
meer te verdwijnen, sterker geldt
dat voor dat van gareelmaker, 'n
andere kwaliteit van de heer
Maartense.
Vroeger, toen die vijf bovenaange
haalde zadelmakers in Goes hun
nering hadden, gebeurde het wel,
dat Maartense in één jaar meer
dan honderd garelen en tuigen
moest maken. Nu is hij dus de
enige zadelmaker van Goes. En
als er per jaar tien opdrachten
voor het maken van een gareel
binnendruppelen, is het veel....
De paarden zijn uit het stadsbeeld
nagenoeg verdwenen en ook op 't
platteland toont de trekker zich
een geduchte concurrent van de
mooie viervoeters.
Hetgeen zich afspiegelt in de
nagenoeg lege orderportefeuil
le van Maartense, althans voor
wat de garelen betreft
Want de laatste Goese zadelma
ker is van de levende paarden
overgeschakeld op de levenloze.
Hij bekleedt nu gymnastiektoe-
stellen, die paarden worden ge
noemd
„Ik ben nu met dode paarden be
zig" is Maartenses commentaar,
„daar zit meer leven in
Inderdaad, want zijn werkplaats
staat vol met nog 'kale paarden
en bokken, die eens, ergens in
Nederland, door Maartenses hand
bekleed, in een gymnastiekzaal
zullen tronen. Toch denkt Maar
tense nog wel eens terug aan de
tijd van tilbury's en Utrechtse
wagens, waar mooie paarden
voorliepen in schitterende gare
len
Dat was de „gouden tijd" voor
de zadelmakers. De sierlijke wa
gentjes moesten immers worden
bekleed, de pdarden keurig inge
spannen „met een gareel, een
halster, draagkussen en al die
kunsten meer, dat hoorde er alle
maal bij
Het bekleden van die tilbury's, en
Utrechtse wagens, zo vertelde
Maartense, „dat was de luxe kant
voor ons."
Het hele jaar door werden de za-
naar de levenloze
Foto P.Z.C.)
van de leest der levende
■paarden
(Foto P.Z.C.)
delmakers overstroomd met j
werkzaamheden uit de „agrari- j
sche sector". Was de tijd van het j
garelen-maken voorbij, dan kwa- j
men de tilbury's om èen opknap- j
pertje en eer dat achter de rug j
was, begon de najaarsdrukte in
de landbouw weer.
De auto kwam en de rijtuigjes j
verdwenen. Er ontstond een ga- I
ping in het werkschema van de i
zadelmakers. De „luxe kant" was j
weggevallen
Toen werd het overschakelen, i
De levende paarden verdwenen I
uit de werkplaats van Maar- j
tense om plaats te maken voor j
een stoet zwijgende kolossen, j
levenloze monsters met stalen I
poten en een houten lijf
En hoewel Maartense deze ui- 1
termate makke beesten met i
genoegen van een dekman-
til voorziet, heeft het maken van I
een gareel een bijzondere beko- j
ring voor hem gekregen. Graag
neemt hij nog eens de maat van
zo'n prachtig Zeeuws paard
„In garelen kennen we geen maat
38 of 39 zoals bij schoenen, het
is alles maatwerk" en haalt
hij de gigantische leest, in de
vórm van een paardenek, voor
de dag. Kletsnat vormt hij het
leer op die leest tot een gareel,
dat wordt opgevuld met stroo en
haar. Twee tot drie dagen en
het kunststuk is gereed. Maar
het nemen van de maat vindt
Maartense nog steeds het be
langrijkste. Dat kan alleen de
vakman. De paardekop mag niet
teveel omhoog en niet teveel om
laag gehouden worden. Hoeveel,
dat is zijn zaak. Zoals dat de zaak
van zijn vader en die van zijn
grootvader was, die zijn nering
In 1844 begon. Drie generaties
Maartense zijn zadelmaker ge
weest, maar de zoon van de hui
dige zal het niet meer zijn.
„Hij had er gelukkig geen zin in"
zegt Maartense overtuigd, „ik i
heb er nog nooit spijt van gehad,
dat ik hem losgelaten heb."
Toen we Maartense bezochten,
naaide hij met wastouw een
nylon bekleding op een mas-
sagerol. „Als ze die voor je moe
ten gebruiken, is het veelal niet
best'r vond hij, „dan kun je ze
nog maar beter in elkaar prut
sen
Maartense heeft zich met zijn
nieuwe bezigheden verzoend. „Je
kunt het niet tegenhouden, 't is
de tijd. Tegensputteren helpt
niet. Ik ben blij, dat ik op een
andere manier m'n werk kan
doen."
llllllllllllllllllllllll[||l||JIIII!!!llllllllllll)llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll(lllllllllllllllll!lllllllllllllllllllllllllllllllllllllll|||l|||||||llll||ni|l||||||||||
GLANS VAN GILDEWEZEN WEERGEKEERD
Na examen technische
school te Goes.
Vrijdagmiddag is In de technische
school te Goes de uitslag bekend ge
maakt van het examen voor gezel
schilderen, dat gedurende de afgelo
pen week in de school is afgenomen.
De directeur van de Goese ambachts
school, de heer C. J. Buurman, die de
puntenlijsten uitreikte de geslaag
den krijgen het diploma later toege
zonden kon bekendmaken, dat 16
van de 28 kandidaten voor dit vrij
zware examen waren geslaagd.
Drie kandidaten werden afgewezen;
vier kandidaten zullen op enkele on
derdelen herexamen moeten doen. De
heer Buurman, die in het bijzonder
't „Leerllngenstelsel Zeeland" met de
uitslag van dit examen gelukwenste,
zeide, dat met dit gezelexamen, de
laatste aanloop voor het patroons
examen, iets van de „glans van de
middeleeuwen" met het glldewezen is
teruggekeerd.
Namens de stichting vakopleiding
schildersbedrijf reikte de heer Buur
man een tweetal boekwerken uit aan
de heer L. A. Kraak uit Wolphaarts-
dijlc, die met lof slaagde en bij dit
examen met de fraaiste lijst uit de
bus kwam. De heer J. J. Paardekoo-
per uit Borssele, die eveneens met lof
slaagde, mocht een boek in ontvangst
nemen.
Na de uitreiking van de cijferlijs
ten sprak nog de heer D. Leijs uit
Bergen op Zoom, de rijksgecom
mitteerde, die de lof zwaaide voor
de Zeeuwse prestaties in het alge
meen en het gehalte van het werk
van dit examen in het bijzonder.
Namens de stichting vakopleiding
schildersbedrijf bracht de heer F. Rol-
tenberg uit Driewegen dank aan de
heer Buurman en ook aan de heer W.
Wisse, leraar schilderen aan de tech
nische school te Goes, die het examen
voorbereidde.
Namens de leerlingen sprak de heer
A. Steutel uit Middelburg een dank
woord.
De geslaagden
De namen van de geslaagden zijn
J. C. Bruggeman, Goes, J. Buitelaar,
Vlissingen, G. M. de Caluwé, Koe
wacht, P. J. Dijkwel, Yersckc, H. v.
Gessel, 's Heerenhoek, J. Griep, Mid
delburg, K. W. de Gruiter, Veere, C.
J. Kallcmein, Middelburg, L. A.
Kraak, Wolphaartsdijk (met lof), J.
J. Paardekooper, Borssele (met lof),
J. J. Provoost, Breskens. A. Steutel,
Middelburg, H. A. de Sutter, Oost
burg, W. P. van Tienen, Clinge, J. C.
L. Willeboordse, Souburg en J. Wisse,
Terneuzen.
Hein Cu jé in Maastricht
tegen Belgische atleten.
De Middelburgse atleet Hein Cujé
van E.M.M. zal met Joep Delnoye
(Kimbria) en Roovers (Thor) star
ten op de 5000 meter tijdens de lan-
denwedstrijd NederlandBelgië die
zondag 10 augustus in Maastricht
zal worden gehouden. Op deze wed
strijden zullen alleen heren tegen
elkaar in het strijdperk terden. Op
het nummer vérspringen zal Visser
uitkomen.
DUINEN, DIEREN EN PLANTEN..
Burgemeester jhr. A. van Citters uit Burgh heeft vrijdagmiddag in de
gemeenteschuur aan de weg van Burgh naar Westenschouwen de tentoon
stelling van de vereniging Vogelwacht Schouwen-Duiveland officieel ge
opend. Het is de eerste keer, dat deze vereniging een expositie organiseert
en het bestuur van de Vogelwacht is het gelukt een miniatuur Schouwen te
creëren waarbij het accent gelegd is op de duinen met zijn bevolking van
vogels, planten, schelpen en wat er zo meer te zien is.
De duinen, waarvoor duizenden Nederlanders en zeer vele buitenlanders
naar Schouwen komen, in miniatuur.
Langs de weg van Burgh
naar Westenschouwen.
Het doel van de vereniging Vogel
wacht is om met deze expositie de
aandacht op haar werk te vestigen
Schouwenaren
tiegangers naar men hoopt zal toe
nemen. Het veel omvattende vogel-
beschermingswerk heeft deze sympa
thie erg nodig.
Negen jaar geleden werd de vereni
ging op Schouwen-Duiveland opge
richt en het ledental is inmiddels ge
stegen van 55 tot 535. Ook de. na de
ramp opgerichte, jeugd vogelwacht
staat midden in de belangstelling,
getuige het ledental, dat in het jaar
van oprichting 22 bedroeg en mo
menteel reeds boven de driehonderd
ligt.
Het bestuur van de vereniging, over
tuigd van het feit, dat een nog gro
tere toeloop van leden kan worden
verkregen, heeft thans dus een ten
toonstelling ingericht, waarin het ge
hele vogelleven van Schouwen is ver
werkt.
Naast de opgezette vogels, die
voor het grootste deel afkomstig
zijn van het Museum voor Onder
wijs in Den Haag, worden talrijke
foto's geëxposeerd van uitzonder
lijke kwaliteit. Een deel van deze
zwart-wit prenten zijn tentoonge
steld geweest in Amerika, De vo
gelafdeling is een aantrekkelijk
en overzichtelijk geheel geworden,
met de algemeen voorkomende
vogels, zoals zilvermeeuw, wulp,
bergeend, scholekster, tureluur,
de groene- en de bonte specht en
fazant, niaar daarnaast ook met
de minder voorkomende soorten
op Schouwen, waarvan de Jan
van Gent, de Ijseend en het
Wouwaapje voorbeelden zijn.
De vogels zijn verder gegroepeerd in
„vroege" en „late", in „blijvers" en
„trekkers".
Op de tentoonstelling is verder een
uitstekende collectie schelpen te zien,
die men aan het strand te Schouwen
kan vinden; de in het duingebied
voorkomende plantengroei en een
RADIOEN T.V.-RUBRIEK
zeeaquarium, waarin zeer grote en
fraaie zeeanemonen zijn onderge
bracht, naast andere in zee voorko
mende dieren, zoals de hermieten-
kreeft in de schelp van een wulk, le
vende zeepokken, garnalen en krab
ben.
De fotocollecties zijn van Carl van
't Oever uit Den Haag en Max van
Bruggen uit Deurne.
Jhr. Van Citters zeide in zijn ope-
Aanbesteding ulo-school
te Bergen op Zoom.
Ir. Sturm heeft namens zijn princi
palen in hotel „De Schelde" te Ber
gen op Zoom aanbesteed het bouwen
van een 6-klassige uJ.o.-school met
praktijklokaal aan de President Roo-
seveltlaan. De inschrijving geschied
de in 2 percelen namelijk voor:
a. een 4-klassige school, en b. een
6-klassige school.
Er zijn 18 inschrijvingen binnenge
komen. De laagste inschrijver was A.
J. de Kok, Bergen op Zoom, voor a.
148.644 en b. 170.355. Hoogste In
schrijver was de firma De Raat. St.
Philipsland voor a. 211.200 en b.
271.150.
ningstoespraak te hopen, dat de ex
positie een groot succes zal worden.
„In de loop van de jaren, kan dan
misschien de grote wens van de ver
eniging een permanente tentoon
stelling in een van de bunkers
verwezenlijkt worden", aldus de heer
Van Citters.
Kermisexploitanten
klagen
De Nederlandse vereniging van ker-
ittisvakgenoten „Ons Belang" heeft
een opmerkelijke brief gezonden aan
de N.T.S. en de verschillende omroep
verenigingen, waarin ze haar nood
klaagt over de gevolgen van de tele
visie voor de kermisexploitanten.
De kinderzaken op de kermisterrei
nen ondervinden in steeds toenemende
mate de gevolgen van de T.V. uitzen
dingen voor kinderen op woensdag en
zaterdagmiddag", aldus deze brief.
„Tegen dat de televisie begint, verla
ten de kinderen de kennis en zo ko
men er niet meer terug, omdat het na
afloop direct etenstijd is".
In verband hiermee verzoekt „Ons
Belang' de betrokken instanties te
overwegen, de kinderuitzendingen te
verschuiven naar 's middags tussen
één en twee uur, als dat tenminste
technisch mogelijk is. Ook tegen de
televisieloze avond van vrijdag ver
heft de vereniging haar stem. Ze be
toogt „dat de vrijdag altijd een
slechte dag voor het amusementsbe
drijf geweest is, omdat de Nederlan
der dan doorgaans de avond thuis
doorbrengt. Het publiek zou een t.v.-
programma dan zeker op prijs stel
len", aldus gaat de brief verder, die
de vrijdag voor het amusement de
slapste avond van de week noemt.
„De woensdag daarentegen gaat het
publiek wel uit. En juist op die avond
zendt de televisie meestal toneelstuk
ken uit, waardoor deze avond van
oudsher niet de slechtste voor het
kermisbedrijf geleidelijk aan een
avond wordt zonder veel bezoekers.
Kijk en luister
Vanavond zal men voor de televisie
de avonturen van Adriaan en Olivier
kunnen meebeleven. Walter van der
Kamp bewerkte het toneelstuk en
verwerkte zoveel mogelijk passages
uit het boek van Leonard Huizinga.
Enkele filminlassen werden gemaakt
in Breukelen, 's Graveland en in de
tuin van de regisseur. Ton Lensink
speelt voor Olivier, Ger Smit maakt
zijn t.v.-debuut als Adriaan.
Jeanne Verstraete, Ingeborg Elzevier
en Louis van Gasteren doen ook mee,
om maar enkele namen te noemen.
Morgen komt de pontificale hoogmis
op het scherm .die mgr. Alfrink in
Maarssen opdraagt bij de gelegenheid
van de jaarlijkse Ariënsdag.
Voor de radio weinig bijzondere uit
zendingen in deze vakantietijd. Van
avond op Hilversum I liedjes van
doorsnee en een wandeling van Bob
Spaak en Henk van Stipriaan langs
het strand en voor Hilversum II een
concert van het nationaal orkest van
België met als soliste Ingrid Haebler,
die het pianoconcert van Mozart
speelt.
Verder staat op het programma een
hymne Civita» Del .voor, kinderkoor,
dubbel gemengd koor en orkest van
Marius de Jong. Morgen als prettig
intermezzo het cabaret Chiel de Boer
in „Intiem Theater" voor de V.AJt.A.
Daarna een concert van het jongens
koor van de Deense omroep, dat on
langs een bezoek aan ons land bracht.
In het avondprogramma voor de A.
V.R.O. een nieuwe aflevering in de
serie „de jacht op de dader" en in
„muzikale coryfeeën" Yehudi Menu-
hin.
Burgemeester Jhr. A. van Citters van
Burgh opende de tentoonstelling die
de Vogelwacht Schouwen-Duiveland
te Burgh heeft ingericht. De expo
sitie geeft een duidelijk beeld van al
wat in en om de duinen van Schóu-
wen leeft aan planten en dieren. Bur
gemeester Van Citters had vooral be
langstelling voor een opgezette Jan
van Gent en een Ijseendtwee, in de
ze streken zeldzame, vogels, die op
Schouwen-Duiveland werden gesig
naleerd. (Foto P.Z.C.)
Examen
De heren P. Leijnse, J. Louws en H
Ovaa uit Zoutelande slaagden te
Goes voor het examen hulp-monteur
V.E.V.
Voor het examen M.O.-a is geslaagd
mej. J. C. B. van Oosterom te Middel
burg.
ZONDAG 3 AUGUSTUS.
HILVERSUM I. 402 m 746 kc/s. 8.00 VARA
10.00 VPRO. 10.30 IKOR. 12.00 AVRO. 17.00
VPRO. 17.30 VARA. 20.00—24.00 AVRO.
VARA: 8.00 Nieuws- en postduivenber-
8.18 Weer of geen weer. 9.4S Geestelijk
leven, caus. VPRO: 10.00 Voor de kinde
ren. IKOR: 10.30 Herv. kerkdienst. 11.30
Vragenbeantw. AVRO: 12.00 Cosmopoll-
tain orkest. 12.30 Sportspiegel. 12.35 Orgel
spel. 13.00 Nieuws en SOS-ber. 13.07 De
toestand in de wereld, caus. 13.17 Meded.
of gram. 13.20 Even bijdraaien. 14.00 Boek-
bespr. 14.20 Radio Fhllh.ork. en soliste.
15.45 't Orgel van de B.W.K., klankbeeld
16.00 Gram. 16.15 Lichte muziek. 16.30
Sportrevue. VPRO: 17.00 Vrijz. Christ.
Studenten Bond, caus. 17.15 Van kleine
en grote Bungs, caus. VARA: 17.30 Voor
de jeugd. 17 jo Nieuws, sportuitslagen en
sportjourn. 18.30 Cabaret. 19.00 Spon
tane reacties, discussie. 19.30 Jongens
koor. AVRO: 20.00 Nieuws. 20.05 Theater
orkest en soliste. 20.40 De jacht op de
dader, hoorspel. 21,30 Kinderkoor. 21.45
Act. 22.00 Amus. muziek. 22.30 Gram.
23.00 Nieuws. 23.15—24,00 Met de Franse
slag.
HILVERSUM H. 238 m 1007 kc/s. 8.00
NCRV. 8.30 IKOR. 9.30 KRO. 17.00 Con
vent van kerken. 18.30 NCRV. 19.45—24.00
KRO.
NCRV: 8.00 Nieuws- en weerberichten.
8.15 Orgelconcert. IKOR: 8.30 Korte Ned.
herv. kerkd. KRO: 9.30 Nieuws. 9.45 Gr
9.55 Plechtige hoogmis. 11.30 Gram. 11.35
Pianorecital. 12.00 Gram. 12.20 Apologie.
12.40 Gram. 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nws.
en kath. nieuws. 13.10 Gram. 13.45 Boek-
bespr. 14.00 Omr. orkest. 14.20 Koorzang.
14.45 Gram. 15.19 Strljkkwart. 15.35 Gr.
16.10 Idem. 16.30 Vespers. Convent van
kerken. 17.00 Gereformeerde kerkdienst.
NCRV: 1830 Gram. 19.00 Nieuws uit de
kerken. 19.05 Jeugdkoren. 19.30 De mens
en ik: De menselijkheid van Jezus
Christus, caus. KRO: 19.45 Nieuws. 20.00
Gram. 20.30 Act. 20.45 Lichte muziek. 21.25
Gram. 21.30 Het klooster, hoorspel. 22,25
Gram. 22,35 Uit het boek der boeken,
caus. 22.45 Avondgebed en lit.kal. 23.00
Nieuws. 23.15—24.00 Gram.
TELEVISIEPROGRAMMA.
KRO: 10.30 Vraaggesprek. 10.43 Pontiflca-
I 1» hoogmis.
MAANDAG 4 AUGUSTUS.
HILVERSUM I. 402 m 746 kc/s. 7.00—24.00
AVRO.
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Gym. 7.20 Gram
8.00 Nieuws. 8.15 Gram. 9.10 Voor de
vrouw. 9.15 Gram. 9.35 Waterst. 9.40 Mor
genwijding. 10.00 Gram. 11.00 Omr.orkest.
11.45 Voordracht. 12.00 Metropole orkest.
12.30 Land- en tuinbouwmeded. 12.33 Voor
het platteland. 12.43 Lichte muziek. 13.15
Meded. of gram. 13.20 Amus. muz. 13.55
Beursberichten, 14.00 Amus. muziek. 14.30
Moderne levensproblemen, caus. 14.45 Gr.
15.15 Literaire caus. 15.30 De Schelde,
oratorium. 17 10 Gram. 17.50 Militair com
mentaar. 18.00 Nieuws. 18 15 Regeringsuit-
zerfëing: Mag ik U even voorgaan? Petra
Clarijs nodigt U uit voor enkele bezoekjes
aan belangwekkende gebouwen en ver
zamelingen in de zuidelijke provincies
van ons land. 18.25 Dansmuziek. 19.00 Ka
merorkest en solist. 19.45 Cabaret. 20.00
Nieuws. 20.05 Gevar. programma. 21.15
Act. 21.30 Gram. 22.10 Waar 1001 nacht nog
bestaat. 22.35 Zigeunerorkest. 23.00 Nieuws
23.15 Koersen van New York. 23.16—24.00
Gram.
HILVERSUM n. 298 m 1007 kc/s. 7.00—
24.00 NCRV.
NCRV: 7.00 Nieuws. 7.10 Gewijde muziek.
7.50 Een woord voor de dag. 8.00 Nieuws.
8.15 Gram. 9.00 Voor de zieken. 9.30 Gr.
9.40 Fetiill. 10.00 Gram. 10.15 Theologische
etherleergang. 11.00 Gram. 11.15 Spoor
zoeken door Europa. 12.25 Voor boer
en tuinder. 12.30 Land- en tuinbouwme
ded. 12.33 Meisjeskoor. 12.53 Gram. of
act. 13.00 Nieuws. 13.15 Instr. trio. 13.40
Gram. 14.20 Vocaal ens. 14.45 Voor de
vrouw 15.15 Musette-ens. en solist. 15.35
Clavecimbel en viool. 16.00 Bijbeloverden
king. 16.30 Zang en piano. I7.no Voor de
kleuters. 17.15 Strijkorkest. 17.40 Beurs
berichten. 17.45 Regerigsuilz.: P»jksdelen
overzee: Een bijzondere taak van sociale
zorg in Suriname, door mr. M. de
Groot. 18.00 Orgelspel. 18.30 Gram. 18.40
Kamermuziek. 19.00 Nieuws- en weerber.
19.10 Gram. 19.15 Kamermuziek. 19.35
Gram. 19.50 Idem. 20.00 Radiokrant. 20.20
Jeugdconcert. 20.50 Mensen en minuten,
hoorspel. 21.45 Gram. 22.00 Boekbespre
king. 22.15 Tenor en piano. 22.45 Avond-
overdenking. '3.00 Nieuws en SOS-ber.
23.15 Gram. 23.40—34.00 Het evangelie in
Esperanto.
TELEVISIEPROGRAMMA.
NTS: 20.00 Journ. en weeroverzicht.
KRO: 20.20 en 20.50 Filmprogramma. 21.50
—23X10 Epiloog.
