PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Nederland wil 3 miljoen dollar in
V.S. voor huizen in Australië lenen
Boeiende historie van Terneuzen
thans vastgelegd
AANVAARDING PLAN-RAPACKI
GEVAAR VOOR HET WESTEN
OP BROMFIETS GELE PLAAT
EN GELUIDDEMPER VERPLICHT
Vandaag...
201e jaargang - no. 156
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. v. d. Velde en F. B.
den Boer, Adjunct: w. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week; 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Zaterdag 5 juli 1958
- ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mim. Minim, p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
2S cent p. regel met een minimum
van 1.—. „Brieven of adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P-Z.CMiddelburg.
Bureaus: Vlissingen Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3508 of 3546); Middelburg, Markt 51, tel. 3841; Goes, L. Vorststr. 63, tel. 2475 (b.g.g. adv. 2234): Oostburg, G. F. de Pauwstr. 9, tel. 20; Terneuzen. Brouwerijstraat 2; Zierlkzee. red, tel. 2423. aam, tel. 2Q94
Voor project van 4000 woningen
Ook particuliere fondsen zullen
drie miljoen dollar verstrekken
(Van onze Haagse redacteur)
Nederland is bezig 3.000.000 dollar te lenen om een huisvesting-
project voor Nederlandse emigranten in Australië te financieren,
zo meldt United Press International. De Australische minister
van immigratie Alexander Downer zei, dat dit plan getuigt van
„verbeeldingskracht en ondernemingsgezindheid".
De minister vertelde aan het parlement dat door middel van on
derhandelingen beslist zal worden over een Australische bijdra
ge in dit project. Australië, zeide Downer, zou soortgelijke pro
gramma's van andere landen uit welke emigranten naar Austra
lië komen, toejuichen.
De Nederlandse regering heeft de lening aangevraagd bij het in
1957 door de Amerikaanse regering ingestelde „Development
Loan Fund". In Den Haag verwacht men dat binnen enkele da
gen de totstandkoming van deze lening een feit is geworden.
Ook wordt getracht dat door Australische beleggers op onge
veer gelijke voet een lening wordt verstrekt, zodat in totaal on
geveer 6.000.000 dollar ter beschikking komt voor de bouw van
woningen in Australië, met name in de staten Nieuw-Zuid-Wales
en Victoria.
De drie participanten in deze woningbouw, welke ter hand geno
men zal worden door de in Australië populaire bouwverenigingen
zijn: le de Nederlandse regering;
2e de Australische particuliere fondsen en
3e de emigrant zelf
Zomervermaak
Het valt helemaal niet mee voor
de radio-, televisie- en cabaret
mensen om ook in de zomer
amusementsprogramma's te brengen.
De grappenmakers van professie en
de guitige meisjes en jongens hebben
in het winterseizoen meestal hun
beste „kruit" verschoten. In de zo
mer moeten 7.e uitrusten om kracht
op te doen voor nieuwe program
ma's.
De zomer is de tijd van het verslapte
amusement en van de geforceerde
aai-digheidjes.
Kort geleden heeft een Engels tele
visiedametje zo'n geforceerd aardig
heidje uitgehaald in het watertje, dat
door Hyde Park (Londen) stroomt.
Ze had zich bij Lloyd's Register la
ten inschrijven als schip en ze werd
„te water gelaten". Er werd cham
pagne gestort en het „sterretje"
vond dat geweldig grappig. Ze had
voor een kort ogenblik de aandacht
van de televisie-kijkers.
Grappig? Vanzelfsprekend niet? Al
leen maar 'n beetje zot en een beetje
vervelend.
En écht zomers! Er zijn altijd lieden,
die in de zomer zulke zotte dingen
uitvinden. In de Verenigde Staten
had men enkele jaren geleden de. zo
merse vlaggenstokken- en masten-
klimmers, die etmalen lang hoog in
de lucht bleven zitten of hangen om
een of ander kampioenschap te ha
len.
In Europese steden doken mannen
op, die zulke dwaasheden .wilden be
gaan als een wandeling rond de we
reld, maar om het moeilijk te ma
ken was er een rollend ijzeren vat
aan een van de wandelende benen
geketend. Een ander wilde achteruit
lopend alle Europese hoofdsteden be
zoeken, maar hij gaf het spoedig op,
want als hij vermoeid werd draaide
hij zich (automatisch) om en werd
hij een normale vooruitloper, en dus-
een leugenaar.
Op dit ogenblik zit een Duitse
heer in een kano te worstelen
op de baren. Hij wil er mee van
Duitsland naar Japan varen, waar hij
een (Japanse) echtgenote heeft, die
er een drankhuis op na houdt en die
daar op hem wacht. Met een kano-
langs de Spaanse kustover de
Middellandse Zee, de Rode Zee.....
langs de kusten van de Indische Oce
aan.
Het is alleen maar zot en als het
schuitje ergens stuk slaat moet men
helaas zeggen, dat de man gekregen
heeft, waarom hij vroeg.
Jammer is alleen maar, dat zo'n
man blijkbaar een aantal bewonde
raars wist te vinden, die hem heb
ben gestijfd in zijn plannen, en dit
hem de slechte raad gaven.
Dezer dagen schreef het blad
„Mens en Wereld" over een zot
vermaak in Hamburg. Daar
treedt ccn danspaar op, dat touwtje
springt. Nu is touwtje springen niets
bijzonders, maar alleen de vrouwe
lijke helft van het danspaar doet het
normaal. De man doet het op de han
den. Wat die man doet is barbaars
moeilijk en het is tegelijk nutteloos
en zinneloos. Maar het publiek komt
kijken en het geeft die touwtjes-
springende dwaas geld en daarom
gaat hij door. De schrijver in „Mens
en Wereld" vraagt zich af of dit nu
de smaak van het publiek is en hij
uit dan een vermaning:
„Er is een strekking waarbij de
kranten en de radio, in vele rubrie
ken. steeds meer de smaak van het
publick gaan volgen en onrustba
rend gaat het peil van amusement en
(Vervolg op pag. 3)
Met de beschikbaar komende gelden
zullen de emigranten toekomstige
of reeds in Australië vertoevende
bouwverenigingen kunnen oprichten.
Zulke bouwverenigingen bestaan uit
ongeveer veertig leden. De emigran
ten worden in 25 jaar eigenaar van
hun huis. Rond de activiteit van de
ze bouwverenigingen zijn door wet
telijke maatregelen een aantal waar
borgen geschapen tegenover beleg
gers en kopers. Zo worden door een
kapitaalsverzekering op het leven van
de kostwinners de gezinnen be
schermd tegen de gevolgen van een
ie regering van Australië
in feite van de staten Nieuw Zuid
Wales en Victoria, want hier alleen
zijn er ernstige huisvestingsproble
men staat borg tegenover de
beleggers. Dus ook tegenover Neder
land, dat deze lening in Amerika
aanging. De praktische regeling is
geheel in handen van de banken in
Australië.
Het project voorziet in de bouw
van 4.000 tot 6.000 huizen in de
komende zes tot acht jaar. voor
lopig houden de plannen zich be
zig met ongeveer 1300 huizen voor
emigranten.
Het plan om van Nederland uit ep in
samenwerking met Australische be
leggers in Australië woningen voor
Nederlandse emigranten te bouwen,
is niet nieuw. Begin 1956 werd het
duidelijk, dat de huisvesting van on
ze emigranten in Nieuw Zuid Wales
en Victoria, waarin Melbourne en
Sydney liggen, vooral voor de grote
gezinnen, een nijpend probleem werd.
Vooral ook, omdat juist deze staten
met hun enorme expansie de beste
vestigingsmogelijkheden boden. Men
zocht nog steeds in begin 1956
contact met Nederlandse en Australi
sche institutionele beleggers en eind
1956 meende men een oplossing ge
vonden te hebben voor de verstrek
king van kapitaal aan dit huisves
tingsproject.
Toen kwam de economische terugslag
in ons land met alle gevolgen voor de
kapitaalmarkt. Op het einde van '56
was men wéér even ver als in het
begin. Ook bleek het zeer moeilijk,
particuliere bronnen in het buitenland
te vinden.
Thans worden de laatste onder
handelingen over de details van
de regeling gevoerd. Aan Aus
tralische zijde zal de lening nog
door dezelfde beleggers worden ge
project zal tot stand kunnen ko
men door een zeer nauwe samen
werking tussen Nederland en Aus
tralië. Het vormt ook een bewijs
voor het vertrouwen, dat men
heeft in de emigratiemog-elijlche-
den in de komende jaren.
WESTEUROPESE UNIE .-
MAi:i:A|r J' korte termijn zullen voordoen. De
been pOlltieK die terug- hereniging van Duitsland wordt
vrltrn l zonder twijfel door ons gewenst,
trpklnntf NAVO -IPtfPY* doch deze ma& niet inhouden, dat
irehKing 1 ïegei dit land zijn vrijheden verliest.
Na de toespraak van de Franse mi
nister van buitenlandse zaken, die bij
het merendeel der parlementsleden
duidelijk enige teleurstelling verwek
te, heeft de vergadering het verslag
van het Nederlandse lid kolonel Fens,
over de huidige stand van de Europe
se veiligheid goedgekeurd.
De assemblee beveelt daarmee de
raad van ministers aan in ieder ge
val een minimum sterkte van 30 di
visies uitgerust met tactische kern
wapens op het vasteland te .handha
ven.
De assemblee van de Westeuropese
Unie heeft gisteren na hoofdelijke
stemming met 50 tegen 6 stemmen
(de Duitse socialisten stemden tegen)
bij acht onthoudingen (nl. de Britse
socialisten) het rapport aangenomen
dat de Nederlandse afgevaardigde F.
Goedhart namens de commissie voor
defensiekwesties aan de vergadering
had voorgelegd.
Het gaat over de plannen voor regio
nale of beperkte ontwapening in cen
traal Europa. Volgens dit rapport
zou de aanneming van het plan-Ra-
packi het westen aan grote gevaren
blootstellen, daar het de superioriteit
van de Russen op het gebied van con
ventionele wapens en manschappen
zou herstellen en de Navo-stnjd-
krachten van een doeltreffend schild
zou beroven.
Ook zou dit plan leiden tot terug
trekking van bijna alle Britse en
Amerikaanse strijdkrachten van het
Europese vasteland, aangezien beide
landen er niet in zouden toestemmen
dat hun troepen zouden verblijven in
een gebied, waar zij niet over moder
ne atoomwapens kunnen beschikken.
Het Rapacki-plan zou bovendien het
westen beroven van een gebied waar
in het zijn strijdkrachten zou kunnen
ontplooien, en het zou de Navo dwin
gen zich uitsluitend te verlaten op
strategie van massieve represailles.
Bovendien zou Duitsland in een bij
zondere situatie komen te verkeren
tegenover de Navo en zou de status
quo in Europa bestendigd blijven met
'n verdeeld Duitsland en 'n Russische
beheersing van de Middeneuropese
landen. In het rapport wordt ook de
politiek van de hand gewezen, die de
terugtrekking voorstaat van de Na-
vo-troepen die in Duitsland gestatio
neerd zijn en van de Russische troe
pen, die in Centraal- en Oost-Europa
zijn gelegerd.
De heer Goedhart zei bij de beant
woording van de verschillende spre
kers, dat een militaire neutraliteit
van Duitsland onherroepelijk zou
moeten leiden tot een politieke neu
traliteit, waarbij dit land zich van
alle Europese instellingen zou losma
ken.
We hebben 'een open oog voor de
verschrikkingen van de oorlog, zo
zei hij verder, en juist daarom
wensen wij sterk te zijn. Erkend
wordt dat de Sowjet-Unie vatbaar
is voor interne wijzigingen, doch
wij .geloven niet, dat deze zich op
KORTE PREDIKATIE
IK HEB GEEN TIJD
,Jdaar toen Paulus sprak
over rechtvaardigheid en
ingetogenheid en het toe
komstig oordeel, werd Felix
bevreesd en antwoorddeGa
voor heden heen; wanneer
ik nog eens gelegenheid heb,
zal ik U wel weer ontbie
den."
(Hand. 24 25).
Mag iK dadelijk met de deur in huis
vallenMag ik U vragen: hebt U
tijd om deze overdenking te lezen
Het zal heel kort worden. Het vraagt
slechts enkele minuten. Maar dat
komt ons misschien ook goed uit.
Want we hebben het allen druk. We
leven in een jachtige tijd. We komen
allen tijd tekort.
Dus wil ik maar éven uw aandacht
vragen. Denkt U temidden van de
jacht van het moderne leven wel
eens aan GodHebt U voor Hem
tijd? Ik zou me best kunnen voor
stellen, dat U zegt: neeGod ligt
buiten mijn gezichtsveld, ik heb be
langrijker zaken; tijd voor God heb
ilc beslist niet!
Dan moet ilc U antwoorden: dat is
erg, dat is heel erg. Geen tijd voor
God dat is daarom zo erg, omdat
God juist in de tijd gekomen is. God
heeft ons in Christus opgezocht. En
Hij wil ons door Christus redden
voor Zijn eeuwig Koninkrijk.
En nu vraagt Hij, of wij ons in Zijn
plan willen laten inschakeleyi. Hij
vraagt dat met aandrang. Hij vraagt
dat op het ogenblik, dat U deze re
gels leest, ook aan U. Eenmaal moe
ten we verschijnen voor de rechter
stoel van God. Dan zal het er om
gaan, wat we deden met het evan
gelie. Enkel wie het evangelie heeft
aangenomen, zal het Rijk van God
ontvangen.
Daarom: wat doen we? Felix, een
stadhouder in Palestina uit de eerste
eeuw na Christusantwoordde: „Ik
heb geen tijd vandaag; later, dan
wil ik er nog wél eens over denken
Maar dat was een smoesje. En hier
mee laat Felix de kans van zijn le
ven voorbijgaan.
En Hebt tijd voor God? Ik wil
U vragen: néêm tijd voor Hem, da
delijk, het is nodig!
Grijpskerke. I- J- Wisse.
President Nasser van de Verenigde
Arabische Republiek brengt op het
ogenblik een bezoek aan Joegosla
vië. President Nasser, die zijn fami
lie had meegebracht, maakte de reis
van Egypte naar Joegoslavië op zijn
jacht. President Tito en zijn vrouio
waren ter begroeting aanwezig.
Links president Nasser, rechts pre
sident Tito.
Groot aantal gewonden bij
treinongeluk in Engeland
Op slechts enkele kilometers van Le-
wisham, waar vorig jaar december
90 mensen bij een treinongeluk om
het leven kwamen, reden gisteren de
trein uit Gravesend en de lege trein,
die van een zijspoor kwam, recht op
elkaar in. Twee wagons van de païs-
sagierstrein werden in elkaar ge
drukt. Een functionaris van de spoor
wegen heeft verklaard, dat er geen
doden te betreuren zijn. Een politie
officier zei later dat er 43 gewonden
waren, van wie echter slechts drie in
het ziekenhuis moesten achterblij
ven. De anderen konden na behande
ling naar huis gaan.
Amerikaans vliegtuig met
negen man vermist
De Amerikaanse luchtmacht heeft
vrijdag bekendgemaakt, dat een Glo-
bemaster met negen man aan boord
wordt vermist. Men vreest dat het
toestel als verloren moet. worden be
schouwd.
WIJZIGINGEN VERKEERSREGLEMENT
Uitstekende delen bij
auto's verboden
In een verschenen koninklijk besluit
is een reeks wijzigingen van het we
gen- verkeersreglement opgenomen.
Zo zullen bromfietsen per 1 oktober
voorzien moeten zijn van een „gele
plaat", een rechthoekig of nagenoeg
rechthoekig herkenningsteken van 16
bij 6 centimeter op het voorspatbord.
Voorts wordt voor bromfietsen een
remkracht vereist van minimum 3.86
meter per kwadraat/secunde.
Afgewerkte gassen mogen niet an
der worden afgevoerd dan door „een
inrichting welke behoorlijk geluid
dempend en over de gehele lengte
gasdicht is". In de voorrangsregels
voor kolonne's en stoeten is de begra
fenisstoet omgedoopt in uitvaart
stoet. Bovendien zullen kolonnes van
de Bescherming Bevolking dezelfde
voorrangsrechten krijgen als militai
re kolonnes.
Voorts is een aantal wijzigingen aan
gebracht met betrekking tot licht
signalen, het voeren van tweetonige
hoorns door voertuigen van politie
en brandweer. De sirene voor deze
VOORTREFFELIJKE STUDIE
Omvangrijke publikatie van
dr. J. Wesseling
De vrije jonge, maar bewogen geschiedenis van Terneuzen was nog nooit
samenvattend behandeld. Over de eerste eeuwen van zijn bestaan boven
dien is nog nauwelijks iets gepubliceerd. Dit was te meer te betreuren
waar de Zeeuwse steden van de eilanden in dit opzicht grondig bestudeerd
zijn en er gedurende de laatste jaren in de jaarlijks verschijnende archie
ven van het Zeeuws Genootschap zulke voortreffelijke samenvattende
studies aan gewijd zijn. In dit hiaat is thans voorzien door een 388 pa
gina's omvattende studie over de grootste ZeeuwB-Vlaamse stad van de
hand van dr. J. Wesseling, oud-leraar van het lyceum aldaar. Het ge
meentebestuur van deze stad heeft blijkens het voorwoord van dit door
de firma P. J. van de Sande te Tem onzen uitgegeven boekwerk er zijn
daadwerkelijke steun aan verleend. Schrijver, uitgever en gemeentebe
stuur verdienen hiervoor dc hulde en dank van historie-minnend Zeeland.
De naam Terneuzen vroeger on
der meer Ter Nose en Ter Nessen
geheten is verwant met de namen
die op -nesse of -nisse eindigen. Het
daarin verborgen „neus" duidt een
landtong aan. Alhoewel de streek,
waarin het ligt misschien al in de
10e eeuw boven water kwam, is de
ons bekende vermelding van 1325.
De plaats is gegroeid in Asseneder
en Axelerambacht, twee van de zo
genoemde Vier Ambachten, onderho
rig aan het kasteel Oudburg te Gent.
Tot hetzelfde ressort behoorde behal
ve Axel, Zuiddorpe en Westdorpe,
een zevental plaatsen, dat in de 15e
eeuw is verzwolgen door natuur
rampen en. oorlogsinundaties. Met
deze victorie van de zee ging samen
de vergroting van de Braakman, die
als oostelijke grens een lijn bereikte
van Terneuzen naar Axel en vandaar
diep naar het zuiden en die aan
sloot bij de „Zuudzee" die tot dicht
bij Oostburg doorliep. De bedreiging
door de Westerschelde was dus zeer
ernstig en is zoals wij weten eerst
opgehouden toen in 1952 (één jaar
vóór 1953!) de Braakman werd af
gesloten. Pas omstreeks 1650 was het
grootste gevaar afgewend.
In de 80-er jaren van de 16e eeuw,
toen de Spaanse bedreiging nog zo
groot was. waren vele landen in deze
buurt opnieuw geïnundeerd, maar
tussen 1609 en 1700 kon ruim
5000 ha herdijkt worden. Samen met
de zorg voor de gevaarlijke Schelde-
dijken in de 18e eeuw nog gaf
dit alles diepe financiële zorgen.
Oorlogsdreigingen troffen dit strate
gisch gelegen grensgebied ook vaak
rechtstreeks, o.m in 16721674
(Frankrijk en Engeland), 17011713
(Frankrijk), 17941814 (inlijving
bij Frankrijk) en 1830 (Belgische
Opstand). Ouderen herinneren zich
nog de Belgische vluchtelingen en
solclaten (25^000) die in 1914 door
Terneuzen trokken en de anti-an-
nexatiebeweging van 1919, welke
beide gebeurtenissen in het boek le
vendig zijn beschreven.
LANGZAME GROEI.
Tot wasdom is Terneuzen niet snel
gekomen. In 1375 was ër een kapel
letje voor zeevarenden, maar meer
dan een passieve overladingsfunctie
voor Gent ook toen al had
het niet. Hierbij werd gebruik ge
maakt van de Oostvaart of Blijee,
waarvan de N.-W. tak, de Zoutvliet
naar Terneuzen liep.
Van Calands studie over Axel weten
wij dat sedert ongeveer 1350 van
Gent of de Moervaart, de Calve-
vaart en de Leepe hierop aansluiting
gaven. Deze Oude- of Oostvaart
raakte in de 16e eeuw verwaarloosd
(Vervolg op pag. 2)
voertuigen wordt per 1 januari 1961
verboden. De ziekenwagen krijgt een
drietonige hoorn toebedeeld. De
brandweer mag' de bel houden.
Auto's zullen na 1 januari 1959 niet
meer voorzien mogen zijn „van scher
pe uitstekende delen, welke onnodig
zijn en ingeval van botsing of aanrij
ding verwondingen kunnen veroorza
ken". Deze bepaling is kennelijk ge
richt tegen de nogal vaak spits toe
lopende siervoorwerpen (vroeger ra-
diateurdop) op de motorkappen van
sommige automobielmerken.
De wijzigingen omvatten .ook voor
schriften voor de bebakening van stil
staande voertuigen en opleggers in
donker op 30 meter afstand hiervan
voor het achteropkomende verkeer.
Tenslotte, naast enige administratie
ve bepalingen voor het centraal bu
reau rijvaardigheidsbewijzen, volgt
de mededeling, dat men alleen rij
examen kan doen in een auto, die
daartoe door genoemd bureau ge
schikt wordt geacht.
is het 125 jaar geleden, dat jg
M de Franse natuurkundige J.
Nicéphore Nièpce, de uitvinder
van de fotografie, die door L. J.
M. Daguerre werd verbeterd, te
Saint-Loup-de-Varenne bij Cha- j=
Ion overleed.
I EN MORGEN
viert de Nederlandse stil-
leven-, portret- en landschap-
schilder Jan J. M. Bogaerts, die
M in 1955 een portret van konin- m
gin Juliana vervaardigde voor
de raadzaal te Veghel, te Was-
s senaar zijn 80-ste verjaardag.
immuunimmuun
NOORDWESTELIJKE WIND
In de ochtend op vele plaatsen mist
of laaghangend'
opklaringen en
hier en daar ec:i
matige noordwc
veer dezelfde
ren.
Daarna
binnenland
Overwegend
wind. Onge-
luren als giste-
De noordwestelijke wind voert van
zee wolkenvelden aan, maar later ko
men weer opklaringen voor. Hierdoor
matig tot goed strandweer met mid-
dagtemperaturen van 18 tot 20 gra
den Celsius, in de morgenuren be
langrijk lager. Zeewater 15 graden
Celsius. Vooruitzichten tegen
zondag kunnen ons gebieden met zon
nige perioden bereiken, maar de tem
peratuur blijft op hetzelfde niveau.
Hierdoor alleen tijdens opklaringen
goed strandweer.
ZON EN MAAN
5 juli
Zon op 4.26 onder 21.02
Maan op 22.49 onder 9.25
