Gemeenten en bouwverenigingen
mogen premiewoningen bouwen
Stijging kolenprijsonvermijdelijk
gevolg van prijzenharmonisatie
KLANKBORD1)
NEDERLANDSE DAG OP EXPO
BEPAALD OP 20 AUGUSTUS
MARSMANNETJES" BRACHTEN
BEROERING IN LISSABON
VRUDAG 27 JUNI 1958
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT.
S
ALS HET PARTICULIERE INI TIATIEF IN GEBREKE BLIJFT
Sluitende exploitatierekening
en normale afschrijving vereist
(Van onze parlementaire redacteur)
De regering zal bij dalende rentevoet de particuliere bouwers
stimuleren tot de bouw van woningen voor de kleine midden
stand, temeer daar de markt voor dure woningen verzadigd is
geraakt. Mochten de particuliere bouwers echter in gebreke
blijven, dan zullen ook gemeenten en woningbouwverenigingen
premiewoningen kunnen bouwen. Maar zij zullen alleen voor
rijkssteun voor deze premiewoningen in aanmerking komen, als
zij overeenkomstig de aan particulieren gestelde eis zorgen voor
een sluitende exploitatie-rekening en ook wat de afschrijving
betreft, aan de spelregels voldoen.
Als deze eis niet zou gelden, dan zou het gevaar dreigen, dat ge
meenten, die premiewoningen bouwen, het particuliere initiatief
van de markt verdringen. De minister van volkshuisvesting en
bouwnijverheid, ir. Witte, heeft dit in de vergadering van de
Tweede Kamer van donderdag meegedeeld in antwoord op vra
gen, die hem gesteld waren door de heer Bommer (p.v.d.a.).
De heer Bommer wenste te weten, of
de voorwaarden, waaronder gemeen
ten in aanmerking komen voor rijks-
steun op de voet van het premie- en
bijdragebesluit woningbouw, ook
gelden voor woningbouwverenigin
gen. Voorts informeerde hij, waar
om de termijn, waarbinnen de mi
nister bereid blijkt aanvragen van
gemeenten om bouwpremie in over
weging te nemen, beperkt wordt tot
drie maanden. In die tijd moet zich
blijkbaar het gehele proces van be
schikbaarstelling van het bouwter
rein, voorbereiding van het bouw
plan en regeling van de financiering
voltrekken.
Wat betekent de opvatting van de
minister aldus de heer" Bommer
verder dat het gemeentebestuur
aannemelijk moet maken, dat het
particulier initiatief om tot de bouw
van premiewoningen te geraken in
gebreke blijft, „zelfs indien de ge
meente bereid is medewerking te
verlenen door het stellen van zeker
heid voor een te sluiten geldlening
of het verstrekken van een geldle
ning onder verband van hypotheek?"
De heer Bommer dacht, dat de mi
nister de gemeenten aanspoort iets
te doen, dat hij voor het rijk afwijst.
De minister deelde o.a. mede. een
termijn van drie maanden voor het
in overweging némen van aanvragen
van gemeenten om een bouwpremie
voldoende te achten. De termijn is
bedoeld als voorlopig en als proef.
Voorts zette hij uiteen, naar aan
leiding van een vraag van de heer
Bommer. dat het verschil tussen
een exploitatie-opzet met annuïteiten
en een met een afschrijving van 1%
procent voor de aanvangshuur een
verschil betekent van ongeveer 1 pro
cent van de netto-bouwkosten. Bij
bouwkosten van 16.000,en een
premie van 5.000,wil dit der
halve zeggen een verschil van 1 pro
cent van 11.000.of wel van 110
per jaar, dat is 9,per maand.
Middeneuropese tijd
Nederland behoudt de tijd, waaron
der het nu al verscheidene jaren leeft
de Midden-Europese tijd als
wettelijke tijd. De Tweede Kamer
besloot daartoe in haar vergadering
van donderdag, door aanneming van
een desbetreffend wetsontwerp.
Het was nodig dit uitdrukkelijk uit
te spreken, omdat vroeger in Neder
land de middelbare zonnetijd van
Amsterdam gold.
BESCHERMING. Een rechter te New
York heeft beslist, dat mevrouw Mar
tha Hi'nrichsen 44 honden teveel houdt
in haar woning. Mevrouw Hinrich-
sen heeft 46 honden. De rechter be«
sliste nog meer: mevrouw Hinriohsen
moet 44 van haar honden de deur uit
doen.
De buren denken er weer anders
over. Zij hebben geklaagd over stank
en het blaffen en huilen van de die
ren. Volgens hen zoudeoi de dieren
van hun bazin te weinig eten en drin
ken krijgen.
Mevrouw H'inrichsen voerde het vol
gende ter verdediging aan: de kin
deren brengen steeds meer verdwaal
de honden bij haar. Om de dieren ge
lukkig te maken, kan zij hen niet op
nieuw de straat opsturen. Bovendien,
zo zei zij. heb ik hen nodig om me te
beschermen.
Burgerlijk Wetboek
Moeizaam werkt de Tweede Ka
mer zich door de uitgebreide en
ingewikkelde stof heen, die haar
is voorgezet in de vorm van een
wetsontwerp tot vaststelling van 't
tweede boek van het nieuwe Bur
gerlijk Wetboek, de rechtsperso
nen betreffende. Zij doet dat in
lange vergaderingen en zij heeft
zelfs weer een aantal avondverga
deringen op haar program staan,
want de 10e .juli wil zij op zomer
reces.
Montgomery bracht
afscheidsbezoek
De waarnemende opperbevelhebber
van de geallieerde strijdkrachten in
Europa, veldmaarschalk Montgomery
heeft gister een afscheidsbezoek ge
bracht aan Nederland.
Veldmaarschalk Montgomery ver
klaarde op een persconferentie te 's-
Gravenhage, dat nu het westen een
afschrikmiddel heeft opgebouwd te
gen agressie, thans op de politieke
leiders de taak rust een uitweg te
vindén uit de moeilijkheden tussen
oost en west.
In de afgelopen tien jaar, tussen 1948
en vandaag, zo zei hij, heeft het wes
ten een strijd geleverd die ten doel
had een oorlog te voorkomen. Ik ge
loof dat wij die strijd hebben gewon
nen, aldus veldmaarschalk Montgome
ry, omdat wij in het westen een
sterkte hebben opgebouwd met een
grote nucleaire capaciteit.
Sprekende over zijn heengaan zei
Montgomery, dat hij tot het besluit
gekomen is dat hij, met 50 dienstjaren
in het Britse leger, thans voldoende
heeft verricht. „Ik <i"jl mij nu terug
trekken uit de actieve dienst in het
leger en de N^A.V.O., aldus de veld
maarschalk, dal is geen pensionering,
omdat die niet mogelijk is in mijn
rang, maar ik kan me wel terug trek
ken. Ik wil nu een rustig leven gaan
leiden in Engeland."
Veldmarasohalk Montgomery zei dat
hij zal gaan schrijven. „Ik heb zo het
een en ander gezien en mijn auto
biografie kon wel eens interessant
zijn. Ik kan U aanraden het boek te
kopen", zo voegde hij er schertsend
aan toe.
BLOEMEN, OPTOCHT, CONCERT
Friese boerenbruiloft op
de markt van oud-Brussel
Ook Nederland houdt op de Wereld
tentoonstelling te Brussel een nationa
le dag. Deze is bepaald op 20 augus
tus. Voor de organisatie daarvan is
een comité ingesteld, dat werkt onder
voorzitterschap van Utrechts burge
meester, jhr. mr. C. J. A. de Ranitz.
De dag begint met het neerzetten van
grote manden met bloemen in de ont
vangsthal van de paviljoens van alle
deelnemende landen, als groet van
Nederland. Het Nederlandse paviljoen
wordt extra in de bloemetjes gezet.
Dit onderdeel wordt aangeboden en
verzorgd door de Nederlandse
bloemisterij.
Als een andere echt-Nederlandse ma
nifestatie zal het Utrechtse stadsorgel
„De lange gaviolo" in de nabijheid
van het Nederlandse paviljoen op de
ze dag zijn klanken over het terrein
doen klinken.
's Morgens werden in het Nederlands
paviljoen o.m. de commissarissen-ge
neraal van de andere deelnemende
landen en het in België geaccrediteer
de Corps Diplomatrique ontvangen
door de Nederlandse commissaris-ge
neraal mr. H. F. van Walsum.
Een van de hoogtèpunten van de na
tionale dag wordt gevormd door een
tocht in de middag over het Expo-
terrein van folkloristische groepen uit
Nederland. Van de circa 330 deelne
mers zijn e-r 130 te paard.
In de stoet zijn o.m. groepen in
stireekkastuums uit Spakenburg,
Sneek, Markelo, Alkmaar en Voeren-
daal. Er zijn vendeliers, schutterij,
ruiters, Friese sjezen en Oudhollandse
boerenwagens.
Op de markt van Oud Brussel zal een
Friese boerenbruiloft worden opge
voerd. Het hoogtepunt van de tocht
bestaat uit het aanbieden op de bel
vedère aan baron Moens de Femig,
als deider van alle Expowerkers, van
Het Franse kabelschip Ampère heelt
de eerste tweehonderd kilometer kabel
gelegd van een vierduizend km lange te
lefoonverbinding welke vla Canada tus
sen Europa en de Verenigde Staten wordt
aangelegd. De kabel zal 36 circuits be
vatten waarvan dertien voor Frankrijk,
dertien voor Duitsland en tien voor an
dere Europese landen. Frankrijk heeft
thans slechts een telefoonkabelverbin
ding met de Verenigde Staten, via Lon
den, en negen radio-telefoon-verbindin-
gen.
De weergave van „Mar of the
worlds" van H. G. Wells door de
Portugese radio was woensdagavond
al te realistisch. Duizenden mensen
dachten, dat de marsmannetjes wer
kelijk een aanval in Lissabon hadden
gedaan en zij gedroegen zieli ernaar
door ziekenhuizen, politiebureaus en
krantenredacties op te bellen.
De telefoontjes leidden er tenslotte
toe, dat de politie de leiding van de
radio opdracht gaf de uitzending
van het stuk te staken.
Radio-Renascenca liet Lissabon fun
geren als het toneel waar het drama
zich afspeelt. Volgens de radio wa
ren de marsmannetjes geland op
Carcavelhos, 15 kilometer verwijderd
van de hoofdstad. Om het geval zo
realistisch mogelijk te maken wer
den de namen van de mensen die in
het gebied van Carcavelhos zouden
zijn gedood of gewond voorgelezen.
Een woordvoerder van de radio zei
later: „onze opvatting van het stuk
was kennelijk te realistisch. Het is
voorgekomen, dat luisteraars flauw
vielen en dat bejaarde mensen hun
geestelijke leidsman belden voor het
uitspreken van een laatste biecht.
Een krant zond een fotograaf naar
Carcavelhos om foto's te maken van
de gebeurtenissen.
Na de uitzending werd een bericht
omgeroepen door de radio volgens
hetwelk er geen marsmannetjes wa
ren geland. Ook andere radio- en te
levisiestations zonden een dergelijk
bericht uit.
de daartoe speciaal gekweekte tulp
„Expo'1958".
In het openluchttheater is daarna
concert van een of meer Nederlandse
harmonieorkesten, '-s Avonds concer
teert in het groot auditorium het Re
sidentieorkest onder leiding van Ber
nard Ha ft ink.
Het laatste programmanummer van de
nabionale dag bestaat uit een militaire
taptoe van 350 man in de avromd op
de Esplanade, te geven door de ma-
riniierskapel van de Kon. Militaire
Kapel, het tamboerskorps van het
gard ©regiment der grenadiers, en de
kapel van de Koninklijke Luchtmacht
tamboers. Alles in ceremonieel tenue.
Voorts zal een exercitiedetachement
van de koninklijke luchtmacht aan
de taptoe meewerken.
Veldmaarschalk Bernard Montgome
ry werd gistermorgen door de mi
nister van oorlog, ir. C. Staf, ont
vangen in diens kabinet.
Foto boven: de ontmoeting „Mon
ty" en Staf. Foto onder: Na de in
spectie van de erewacht op het Plein
in Den Haag, zette de grijze vp.ld-
maarschalk zijn wandeling voort
langs het hartelijk applaudisserende
publiek.
Een dode, 16 gewonden bij
ontploffingen in Duitsland
Bij drie verschillende gasontploffin
gen op één dag zijn in West-Duits-
land 16 mensen gewond; een vrouw
vond de dood. In Sprendelingen, bui
ten Frankfurt, vond een ontploffing
plaats in een huis, dat gebruikt,
wordt door de Russische emigranten-
organisatie N.T.S.
Het gebouw werd gedeeltelijk ver
woest." Er vielen geen slachtoffers.
De-'aanvankelijke vrees, dat een aan
slag op het gebouw was gepleegd,
schijnt ongegrond te zijn.
In Augsburg ontplofte een eenver-
diepingshuis. Een 35-jarige bewoon
ster kwam om het leven.
In Wetalar ontplofte een gastank tij
dens werkzaamheden met een las-
brander. Zestien arbeiders moesten
naar het ziekenhuis worden vervoerd.
Het Wereldgebeuren
Zomerregering
Dr. Gaston Eyskens is een knap
econoom, niet alleen als hoog
leraar in Leuven, maar ook als
minister heeft hij daarvan al enkele
keren bewijzen verstrekt. Men ver
trouwde hem, voordat hij in 1949
prémier werd, enkele keren de por
tefeuille van financiën toe.
En Eyskens verwierf zich een zeke
re populariteit toen het hem geluk
te om een belastingverlaging door
te voeren.
Bovendien werd in zijn ambtsperio
de de financiële toestand van het
land zo gunstig dat de subsidies
voor de voedselvoorziening voor het
grootste gedeelte konden worden af
geschaft. Aan het kabinet dat hij
in 1949 leidde, was geen lang leven
beschoren. Het trad ingevolge de
volksraadpleging inzake de konings
kwestie in 1950 alweer af.
Opnieuw mag dr. Gaston Eys
kens nu een regering leiden, 'n
taak waarbij hij al zijn scherp
zinnigheid nodig zal hebben. De (r.-
k.) Christelijke Volks Partij is er-
niet in geslaagd met de socialisten
en, of de liberalen overeenstemming
te bereiken over de vorming van
een coalitie-kabinet. Het vervelen
de voor hem is, dat zijn partij in
de Senaat wel, maar in de Kamer
geen absolute meerderheid behaald
heeft bij de onlangs gehouden alge
mene verkiezingen. Het zal dus niet
mogelijk zijn. om een regeringspro
gramma uit te voeren dat het par
tijprogramma geheel zou dekken.
Voor de in te dienen wetsontwerpen
is meer steun nodig dan alleen die
van de C V P. Het schijnt, dat Eys
kens in dit opzicht een gerechtvaar
digd optimisme aan de dag legt. Hij
rekent erop. dat de liberalen in de
Kamer een houding van „welwillen
de passiviteit" zullen aannemen.
W.-Duitsland en Engeland
zijn het eens over
vrijhandelszone
West-Duitsland en Engeland zijn het
met elkaar eens over de noodzaak
tot aanvulling van de Europese Eco
nomische Gemeenschap door een
vrijhandelszone. Dit werd gisteren
door de Westduitse minister van eco
nomische zaken, prof. Erhard, op een
persconferentie na afloop van de be
sprekingen met de Britse minister
Maudling verklaard. Een dergelijke
vrijhandeszone zou niet alleen tot
economische aaneensluiting, doch
ook tot een gemeenschap op politiek
en sociaal-politiek leiden.
Erhard zeide, dat hij op de maandag
te Brussel aanvangende bijeenkomst
van de ministerraad der E.E.G. zou
trachten een uniform standpunt der
6 ledenstaten van de E.E.G. ten aan
zien van de vrijhandelszone te be
reiken.
Minister Maudling wees er op dat
het niet-officiële voorstel voor een
gelijktijdige verlaging der invoer
rechten, zowel binnen de E.E.G. als
binnen de overige elf andere landen
van de organisatie voor Europese
Economische Samenwerking geen al
ternatief biedt voor de voorgestelde
vrijhandeszone, doch alleen als een
voorfase kan worden beschouwd.
HOGE AUTORITEIT ANTWOORDT NEDERHORST
Na schrootaffaire een nieuw
controlesysteem opgesteld
Drie officiële woordvoerders zijn donderdagochtend in liet Eu
ropese parlement opgestaan om te antwoorden op kritieke vra
gen, die in het rapport Korthals over de interne markt en in het
debat over dit verslag waren geuit. De Belgische vice-voorzitter
bij de Hoge Autoriteit Coppe antwoordde op vragen van de Ne
derlandse socialistische afgevaardigde Nederhorst over de Ne
derlandse kolenprijzen, die gestegen zijn ondanks de winst, die
de Staatsmijnen maken.
Coppe antwoordde, dat die stijging een gevolg is van een onver
mijdelijke harmonisatie van prijzen, die zich in de gemeenschap
voordoet Dit antwoord sluit aan op de verklaring, die de Neder
landse regering over deze ontwikkeling reeds heeft gegeven. De
heer Coppe besprak voort de opvatting van de heer Nederhorst,
dat vrije prijzen een gevaar zijn voor de werkgelegenheid.
Coppe zei overtuigd te zijn van het
tegendeel. Juist prijsvaststelling,
waarvoor de Nederlandse afgevaar
digde zich woensdag namens de so
cialistische fractie had uitgesproken
achtte hij een gevaar. Overigens
merkte Coppe in dit verband op, dat
vrije prijzen door het verdrag wor
den voorgeschreven en de Hoge Au
toriteit moet zich, bijzondere geval
len voorbehouden, daaraan houden.
Het is nu eenmaal een beginsel, dat
het verdrag wil.
Voorts bestreed Coppe, dat de kolen-
prijsverhoging van vorig jaar niet te
verenigen is met de daling der con
junctuur. De verkoopprijzen lopen al
tijd achter bij de zich geleidelijk ont
wikkelende kosten en passen zich
sprongsgewijze aan. Eind vorig jaar
was de vraag naar huisbrand In het
Roergebied nog niet veel gedaald, zo
dat de gestegen prijzen nog een uit
vloeisel waren van de voorafgaande
hoogconjunctuur.
Vóór Coppe had de Nederlandse vice-
voorzitter van de Hoge Autoriteit, 'de
héér Spierenburg, een aantal vra
gen beantwoord. Over de kwestie
van het Krupp-concern zei hij met
nadruk, dat alleen de Geallieerde re
geringen verantwoordelijk zijn voor
naleving van de verkoopverplichtin
gen van Krupp. De hele kwestie is
een erfenis van de naoorlogse gealli
eerde ontmantelingspolitiek. De Ho
ge Autoriteit heeft alleen economi
sche bevoegdheden. Zij kan geen po
litieke middelen gebruiken om con
centraties en kartels te bestrijden.
Politieke macht als gevolg van de
economische kracht van concentraties
kan zij alleen proberen te verhinde
ren door middel van economische
maatregelen.
Met betrekking tot de schrootaffaire
waarbij een Nederlandse ambtenaar
betrokken was, zei de heer Spieren
burg, dat na deze zwendel niet. cer
tificaten van oorsprong een nieuw
controlestelsel voor het regionale bu
reau te Brussel is opgesteld. Voorts
zijn onderhandelingen met de bij de
kwestie betrokken Duitse handelaar
gaande. Deze zal zijn ten onrechte
ontvangen gelden moeten vergoeden.
Eventueel zal deze eis bij het Hof
van Justitie aanhangig worden ge
maakt.
Vóór de heer Spierenburg had nog
de vice-voorzitter van de EJS.G. de
Italiaan Malvestiti enige wagen be
antwoord over de coördinatie van de
werkzaamheden van de Hoge Autori
teit, de Europese commissie van de
E.E.G. en de Euratom commisie.
Over het optreden van de regeringen
ten aanzien van de staalprijzen ver
klaarde de heer Spierenburg, dat de
Hoge Autoriteit de bezorgdheid van
het parlement en de commissie voor
de interne markt vollpdig onder
schrijft, gezien de nadelige gevolgen
van .nationaal ingrijpen op de in
dustrieën in andere landen van d<
gemeenschap.
Hoewel de verlangens van de rege
ring gewettigd zijn. hebben hun
maatregelen verre van gunstige in
vloed. De regeringen deden er veel
beter aan hun verlangens aan de Ho
ge Autoriteit of aan de raad van mi
nisters kenbaar te maken.
De Hoge Autoriteit heeft het initia
tief genomen een uriiformkader te la
ten opstellen voor de prijzen van alle
ondernemingen van de gemeenschap.
Dit documejit zal binnenkort door de
deelnemende landen worden bestu
deerd, zo deelde hij mee.
Over de kwestie der vrije prijzen
merkte de heer Coppe nog op. dat
noch het verdrag noch de Hoge
Autoriteit ooit hebben beweerd,
dat een vrije concurrentie gelijk
staat met ongebreidelde concur
rentie. In het verdrag zijn wel de
gelijk normen opgenomen en de
Hoge Autoriteit heeft nooit ge
aarzeld die toe te passen.
Over de kwestie der Amerikaanse in
voer en de contracten op lange ter
mijn verklaarde Coppe, dat de in-
voerramingen voor kolen in het der
de kwartaal van 1958 veertig pro
cent lager zijn dan die voor het der
de kwartaal van vorig jaar. De Ho
ge Autoriteit heeft overigens nooit
het sluiten van leveringscontracten
op lange termijn voorgesteld, zei hij.
Zij heeft alleen contracten van meer
dan drie maanden aanbevolen. De
bestaande contracten zijn voor 1959
hernieuwd, doch tevens beperkt.
Van Belgische zijde was woensdag
in het debat gepleit voor herziening
van de leveringscontracten of uitsme
ren van de invoer over een langere
periode wegens de groeiende kolen-
voorraden hij Duitse en Belgische
mijnen.
Waarnemers van allerlei inslag
te Brussel zijn het er wel over
eens. dat de nu door Eyskens
gevormde regering evenmin een lang
leven zal genieten als die van 1949.
Overgeleverd als zij zullen zijn aan
de mening van passieve „buiten
staanders" zullen de ministers onge
duldig uitzien naar de gemeente
raadsverkiezingen van oktober aan
staande. Dan hoopt men duidelijker
dan nu te kunnen zien. hoe de kaar
ten op tafel liggen Liggen ze gun
stig voor de regeringspartij, dan
zal die niet talmen om het parle
ment te ontbinden zodat een nieuw
kan worden gevormd Zover is het
echter nog niet en het vervelende
voor Eyskens en de zijnen is. dat
de stemming onder de bevolking in
oktober mede zal worden bepaald
door datgene, wat zij in deze dwang
positie weten te bereiken.
Het kiesstelsel en de wijze waar
op het volk vertegenwoordigd
wordt hebben een belangrijke
rol gespeeld bij de besprekingen, die
c.v.p.-ers en liberalen de afgelopen
dagen hebben gehouden. De c.v.p.
streeft al enige tijd ernaar, de aan
tallen zetels van Kamer en Senaat
te wijzigen. De bedoeling is. de Vla
mingen een grotere evenredigheid te
verschaffen. Tot dusver strandden
alle pogingen in die richting echter
op dijken, die de linkerzijde had op
geworpen. Het schijnt echter, dat
nu de liberalen bereid zijn. om met
Eyskens mee te rijden op dit stok
paardje, onder de voorwaarde dat
hij hen ook vergezelt op een weg,
die ertoe kan leiden dat zij bij toe
komstige verkiezingen enkele zetels
meer verkrijgen en die in het alge
meen de kleinere partijen betere
perspectieven biedt. De stemover-
schotten, zo vinden zij namelijk,
moeten in de toekomst niet alleen
binnen de provincies in aanmerking
komen voor de toewijzing van rest
zetels, maar men moet ze landelijk
kunnen samenstellen. Komt inder
daad een dergelijke wijziging van
het kiesstelsel tot stand, dan zal dat
de grote partijen in een minder be
gunstigde positie doen verkeren:
men kan zich dan ook afvragen of
behalve de socialisten ook velen in
de c.v.p. zich niet tegen zo'n nieuwe
regeling zullen keren.
Maar de belangstelling: van het pu
bliek zal veel meer uitgaan naar de
concretere doeleinden van de rege-
ring-Eyskens: beperking van de
diensttijd van 15 tot 12 maanden,
hetgeen te bereiken zou zijn door de
oprichting van een beroepsreserve:
verhoging van de ouderdomspensi
oenen en vrij onderwijs tot 18 jaar.
Van groot gewicht voor de oktober-
verkiezingen zal het ook zijn, welke
maatregelen de knappe econoom
Eyskens zal nemen nu zich ook in
België, dat zich overigens in een re
delijk welvaartspeil mag verheugen,
in enkele bedrijfstakken recessiever
schijnselen voordoen.
GASTON EIJSKENS
verlaagde belastingen