PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
BILT
Rusland dreigt; mogelijk geen deskundigen
naar besprekingen te Genève
Tekort aan onderwijskrachten
in Zeeland bleef bestaan
Vandaag..
S0EKARN0 WIJZIGT KABINET
VOOR „GELEIDE DEMOCRATIE'
201e jaargang - no. 148
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. v. d. Velde en F. B.
den Boer, Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week; 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Donderdag 26 juni '58
ADVERTENTIEPRIJS 25 Cent per
mlm. Mlnlm. p. advertentie
Ing mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
23 cent p. regel met een minimum
van 1.—„Brieven of adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no 359300 P.Z.CMiddelburg.
Bureaus: Vltsslngen Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3508 of 3546); Middelburg, Markt 51, tel. 3841; Goes, L. Vorststr. 63, tel. 2475 (b.g.g. adv. 2234); Oostburg, G. F. de Pauwstr. 9. tel. 20. Temeuzen, Brouwerijstraat 2; Zierikzee, red. tel. 2425. adm. tel 2034
Verbazing in Washington en Londen
De Russische regering heeft de Amerikanen in
een nota om een verzekering gevraagd, dat het
doel van de conferentie van experts over con
trole op kernwapens en ontwapening te Genève
hetzelfde is gebleven. Als dat niet het geval is,
zal Rusland geen deskundigen afvaardigen naar
de conferentie.
Dinsdag verklaarde de Sowjet-regering nog, dat
deskundigen zonder voorwaarden naar Genève
zouden worden gezonden. Het Russische besluit
heeft in diplomatieke kringen te Moskou veel
opzien gebaard. Zowel in Londen als in
Washington toonde men zich eveneens hogelijk
verbaasd over het besluit. In de Engelse hoofd
stad acht men de vooruitzichten op een topcon
ferentie, reeds verslechterd door de executie
van Nagy en Maleter, thans nog kleiner gewor
den.
Vooruitzicht op topconferentie
is thans nog slechter geworden
Men ziet het Russische besluit overigens als een verdere aan
wijzing, dat de Sowjet-regering meer en meer terugkeert tot de
„harde lijn". Zoals bekend heeft het westen gesteld dat op de
ontwapeningsbesprekingen overeenstemming moet worden be
reikt over het staken van produktie van kernwapens en beper
king van de conventionele strijdkrachten. Het overleg te Genève
kan dienen om te onderzoeken of een overeenkomst kan worden
bereikt over het staken van kernproeven met doelmatige con
trole.
Het is juist de noodzaak, atoomproe-
ven stop te zetten, die de basis van
overeenstemming voor een conferen
tie van deskundigen vormde. Deze
basis zou in de nota en briefwisse
ling tussen de Amerikaanse en Sow
jet-regering zijn neergelegd.
„Van het begin af werd in deze do
cumenten niet gesproken over een
conferentie van deskundigen in het
algemeen, maar van een conferentie
met een vast omschreven doel".
Vertrek van Amerikaanse
experts onzeker
Een officiële Amerikaanse woord
voerder heeft woensdag te verstaan
gegeven dat deze nota het ver
trek van Amerikaanse experts naar
Genève onzeker heeft gemaakt, maar
wilde verder nog niet op de kwestie
ingaan. President Eisenhower onder
brak zijn golfspel en heeft woensdag
nog overleg gepleegd met minister
Dulles over de nota.
In de nota, die de Amerikaanse am
bassadeur in Moskou Llewellyn
Thompson woensdagmiddag in ont
vangst heeft genomen, wordt gezegd
dat de Sowjet-Unie afziet van deel
neming aan de besprekingen nu mi
nister Dulles heeft verklaard, dat
deelneming niet noodzakelijkerwijs
instemming met het staken van
kernproeven betekent.
Er zijn aanwijzingen dat de confe
rentie een teleurstellend resultaat
zou kunnen hebben. De valse illusie
zou kunnen worden gewekt dat
maatregelen worden besproken, die
het staken van proeven met atoom
wapens ten doel hebben, terwijl in
feite absoluut geen voortgang wordt
gemaakt in deze richting, aldus de
Russische regering.
„De Verenigde Staten hebben het
houden van de conferentie voorge
steld in de mening dat de Sowjet-
regering het aanbod zou verwerpen",
zo wordt in de nota gezegd.
„Toen de Sowjet-regering het aan
bod aanvaardde werden pogingen ge
daan de conferentie reeds voor de
aanvang te doen mislukken".
„De Sowjet-Unie wenst van de Ver
enigde Staten een bevestiging te ont
vangen dat de conferentie van des
kundigen van invloed is op de op
lossing van het probleem de proeven
met kernwapens, waar ook ter we
reld, te staken", aldus wordt in de
nota verklaard.
Bij de behandelinfi voor de
rechtbank in Hoiiywood van
de ei-s tot betaling van een
schadevergoeding, groot
105.000 dollars, ingesteld door
de nabestaanden van Johnny
Stompanato tegen haar, haar
moeder, Lana Turner en haar
vader Stephen Crane, bracht de
llf-jarige Cheryl Crane, toen
zij een moeilijke vraag moest
beantwoorden, zenuwachtig de
bril naar haar ogen. In april
van dit jaar bekende Cheryl ij
Johnny Stompanato te hebben
neergestoken, omdat zij meen-
de dat hij haar moeder, Lana
Turner, die hij het hof maakte,
wilde mishandelen. Later
barstte het meisje voor het
Hof in tranen uit.
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllf
J is het 100 jaar geleden, dat f|
een Frans-Engelse vloot China §j
dwong om hij het verdrag van
Tientsin zijn havens voor de
H Europese handél-opèti te stel-
H len.
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
„Maar uit de verklaring van de
Amerikaanse minister van buiten
landse zaken blijkt een geheel ande
re opvatting, die essentieel neerkomt
op het verlaten van het standpunt,
dat in president Eisenhowers bood
schap werd gesproken over de nood
zaak overeenstemming te bereiken
over controle op het staken van proe
ven met a- en h-bommen".
Woensdagochtend publiceerde de
Sowjetpers de tekst van de nota,
die minister Gromyko aan
Amerikaanse ambassadeur over
handigde.
Hierin wordt betoogd dat de Sow
jet-regering en de Verenigde Sta
ten zijn overeengekomen dat de
beprekingen der deskundigen op
1 juli in Genève zullen beginnen
De Sowjet-regering zet de voor
bereidingen hiertoe voort, van oor
deel dat de besprekingen ten doel
moeten hebben een zo spóedig mo
gelijk staken van proeven met
kernwapens.
Engeland, Frankrijk en Canada
zullen, met toestemming van de
Sowjet-Unie, aan de besprekingen
deelnemen.
De tekst van deze nota werd te
middernacht omgeroepen.
Een militaire rechtbank te Barcelona
heeft 24 personen, onder wie twee vrou
wen, tot gevangenisstraffen van zet
maanden tot zeven Jaar veroordeeld. ZIJ
zouden hebben getracht in het geheim de
verenigde socialistische partij van Cata-
lonlê, die door het regime van Franco
verboden Is. te reorganiseren. Vieren
twintig andere beklaagden werden vrij
gesproken.
GEEN CONCESSIES AAN OPSTANDELINGEN
Sultan van Jogja
trok zich terug
President Soekarno heeft woensdag
vier nieuwe ministers benoemd en
drie nieuwe ministeries ingesteld in
wijziging van zijn kabinet voor
de „geleide democratie". De nieuwe
ministers zijn dr. Rachmat Mocl-
jomisen, die mr. Soenardjo vervangt
op het ministerie van handel, mr. K.
H. Wahib, die aan het hoofd zal
staan van het nieuwe ministerie voor
samenwerking tussen het burgerlijke
en militaire bestuur, kolonel Soepra-
jogi voor het nieuwe ministerie van
economische mobilisatie en prof.
Moh. Yamin, die benoemd is tot mi
nister van staat, de vijfde in het
kabinet-Djoeanda.
President Soekarno heeft medege
deeld, dat mr. Soenardjo niet was
ontslagen, maar zich had terugge
trokken op verzoek van zijn partij,
de Nahdatoel Oelama. Hij zal een
ambassadeurspost krijgen. Soekarno
deelde voorts mede, dat hij een na
tionaal planbureau zal instellen, dat
zich met de economie zal bezighou
den.
Waarnemers zijn van mening, dat
er geen enkel teken van een poli
tieke concessie aan de opstande
lingen uit de nieuwe samenstel
ling van het kabinet blijkt. In de
regering hebben wederom geen le
den van de Asjoemi, maar ook
geen leden van de communistische
partij zitting.
Twee leden van het kabinet in oude
samenstelling zagen hun ministerie
afgeschaft en zijn nieuwe portefeuil
les toegewezen. Het zijn dr. F. L. To
bing, de voormalige minister van
interregionale zaken en thans minis
ter van staat voor transmigratie, en
mr. Hanafi, voormalig minister van
wederopbouw en thans minister van
staat.
De naam van sultan Hamengkoe
Boewono de negende van Jogja,
kwam nog voor op de voorlopige
lijst, die op het paleis werd rondge
deeld, toen president Soekarno de
wijzigingen in zijn kabinet aankon
digde. Daarop stond hij aangegeven
als minister van handel. De sultan
is vroeger door de opstandelingen ge
noemd, als de man, die de nieuwe re
gering zou moeten leiden. Hij had
reeds in beginsel zich bereid ver
klaard aan de regering deel te ne
men eu zijn naam werd woensdag
nog in de regeringsgezinde bladen
genoemd als een van de nieuwe mi
nisters.
In regeringskringen werd als reden
voor de wijziging, die blijkbaar op
het laatste ogenblik ten aanzien van
zijn benoeming tot stand is gekomen,
op, dat de nieuwe suikerfabriek
Jogja, die begin deze maand in be
drijf is gekomen, al zijn aandacht
vergt. President Soekarno heeft
woensdagavond de hoop uitgespro
ken, dat het herziene kabinet Indo
nesië tot een gouden toekomst zal
leiden.
Eyskens (cvp) heeft
kabinet gevormd
chr.-dem. politicus Eyskens,
die maandag door koning Boudewijn
werd belast met de vorming van een
Belgische regering, heeft woensdag
avond de pers meegedeeld, <lat hij
een kabinet heeft samengesteld, met
Wigny als minister van buitenlandse
zaken.
De verdeling van de overige porte
feuilles is als volgt: financiën: Van
Houtte; landbouw: De Vleeschauwer;
verkeerswezen: Segers; justitie:
Harmei; buitenlandse handel: De-
quae; binnenlandse zaken: Heger;
openbaar onderwijs: Van Hemelryck;
arbeid en sociale voorzorg; Servais;
landsverdediging: Gilson; volksge
zondheid: Houben; economische za
ken: Scheyven; openbare werken:
Meeners en middenstand: Van den
Boeynants.
Voor het departement van koloniën
is nog geen minister aangewezen.
De voornaamste programmapunten
van de nieuwe katholieke regering
zijn: 1. beperking van de dienst
plicht. van 15 tot 12 maanden, moge
lijk te maken door de oprichting van
een beroepsreserve; 2. verhoging van
de ouderdomspensioenen en 3. vrij
onderwijs tot 18 jaar.
Oliebrand na botsing op
New-Yorks East River
Het Zweedse vrachtschip „Nebraska"
van 5265 ton, is woensdagnacht
vroeg op de East River van New
York in aanvaring gekomen met het
531 ton metende olietankschip „Em
press Bay". Dit vaartuig vloog in
brand, waardoor de nabijgelegen
Manhattan-brug, die Brooklyn
Manhattan verbindt, schade opliep.
De bemanning van het tankschip
sprong overboord en werd gered. Na
enige tijd zonk het brandende olie
schip. Dertig opvarenden van de
twee schepen moesten met verwon
dingen in een ziekenhuis worden op
genomen. Een persfotograaf die van
de aanvaring en de brand ooggetuige
was, bezweek aan een hartaanval.
Drie mensen worden vermist, twee
opvarenden van de tankboot en één
van de „Nebraska": De „Empress
Bay" was geladen met benzine.
Cambodja binnengedrongen
Volgens de aftredende premier van
Cambodja, Sim Var, zijn Zuidviet-
namese troepen de noordoostelijke
provincie van Cambodja, Stung-
Treng, binnengevallen. In een radio
toespraak tot de gehele natie ver
zocht Sim Var de vier-en-een -half
miljoen inwoners van het land het
„ernstige gevaar, dat het land be
dreigt" onder de ogen te zien en zich
achter de regering te scharen.
Regeringsfunctionarissen verklaarden
dat enkele regimenten van het Zuid-
vietnamese leger over de noordooste
lijke grens zijn getrokken. De in
dringers namen het grensdorp Pak-
Nhay in bezit, waar zij stellingen
opwierpen, aldus de functionarissen.
De voorhoede van de invasie-macht
is het land verder binnengedrongen.
Hammarskjöld naar
New York
De secretaris-generaal van de Ver
enigde Naties, Dag Hammarskjöld,
is woensdag uit Beiroet vertrokken
naar New York na een week lang
besprekingen in het midden-oosten
te hebben gevoerd. Voor zijn vertrek
weigerde hij een verklaring af te
leggen, maar naar verluidt, heeft hij
tegenover de Libanese regering zijn
optimisme over een verbetering in de
betrekkingen tussen Libanon en de
Verenigde Arabische Republiek uit
gesproken.
Zijn optimisme wordt door de Liba
nese regeringsfunctionarissen echter
niet gedeeld. Zowel president Sha-
moun als premier Sami Solh hebben
zich openlijk sceptisch uitgelaten en
een afwachtende houding aangeno
men. Hun voornaamste zorg gaat
thans uit naar een te verwachten
grote aanval der rebellen.
Nederlandse brigade voor
Libanon samengesteld
Het Nederlandse detachement mili
tairen, dat eventueel op verzoek van
de secretaris-generaal van de Ver
enigde Naties, Dag Hammarskjöld,
naar de Libanon zal gaan voor de
bewaking van de grenzen van dat
land met Syrië, is samengesteld uit
vier officieren, veertien onderofficie
ren en 66 korporaals en manschap
pen van het korps commandotroepen
dat gelegerd is te Roosendaal.
Commandant van de „Libanese bri-
gade" is eerste-luitenant L. van
yen. een oud-Korea-strijder. De
manschappen zijn geselecteerd uit
honderd vrijwilligers en hebben voor
het grootste deel de volledige com
mandotraining reeds achter de rug.
Een moeilijkheid is. dat 25 van de
66 geselecteerde militairen geen toe
stemming van hun ouders hebben
gekregen om als vrijwilliger naar
het midden-oosten te gaan.
Toestemming was vereist, daar de
dienstplichtige commando's voor het
merendeel nog minderjarig zijn. Of
de regering hen zal verplichten te
gaan (waartoe zij grondwettelijk in
staat is) of vrijwilligers, die wel toe
stemming kunnen krijgen van thuis,
zal werven in andere onderdelen van
de Koniklijke Landmacht is niet be
kend.
H Deze foto laat zien, hoe een
bus, welke met volle kracht
ff werd getroffen door de ont-
ploffing van een bom, zwaar
gehavend en verlaten op de
M hoek van een straat in Beiroet,
H bij het opera-gebouw, stond.
M Toen de bom explodeerde in de
H deuropening van een drank^n-
kraam, waarvan de resten nog
te zien zijn rechtskwamen
verscheidene omstanders en
s inzittenden van de bus om het
leven.
VOOR EXAMENS REEDS BENOEMD
Kweekschooldirecteur: onderwijzer
dient het land voor de klas
Nu de examens aan christelijke en rijkskweekschool in Middelburg ge
heel of nagenoeg geheel achter de rug zijn, moet evenals vorig jaar wor
den geconstateerd, dat het tekort aan onderwijskrachten in Zeeland een
tekort is gebleven. Ondanks de inspanningen van de docenten aan beide
genoemde instituten en die van de kwekelingen, die het certificaat van
de „akte van bekwaamheid als onderwijzer" zoals dat thans heet
bepaald niet na een regenachtige middag blokken in de zak zagen glij
den Ergo: de balans geeft aan, dat het Nederlandse onderwijzerste
kort in Zeeland het grootst is! Bij het christelijk onderwijs drukt die
personeeisnood wellicht nog het zwaarst.
Cijfers? Achttien van de twintig
kandidaten, die de christelijke
kweekschool dit jaar teide, zijn ge
slaagd. Acht dames en tien heren.
De aanstaande onderwijzers kan men
gevoegelijk buiten beschouwing la
ten. Zij gaan alle „door" voor de
hoofdacte, thans aangeduid als
„volledige bevoegdheid". En zo zij
deze kwaliteit weten te verwerven,
wacht hen de militaire dienst...
Van de acht meisjes zullen er vijf
zich verder bekwamen voor de „vol
ledige bevoegdheid": zij zijn dus niet
direct disponibel.
De resterende drie onderwijzeres
sen zijn reeds in functie. In fe
bruari en maart, nog ver vóór het
examen, waren zij al benoemd!
„Als ik er dertig had gehad, waren
ze alle dertig al benoemd" kan de
directeur van de christelijke kweek
school. de heer J. A. van Bennekom
met zekerheid verklaren: de
smeekbeden komen tot uit Gelder
land. Drente en zelfs Groningen".
Zonder met deze vergelijking de drie
nieuwe onderwijzeressen te willen
discrimineren, zij betekenen de be
kende druppel op de gloeiende
plaat...
Het is uiteraard triest dat bij dit on
derwijzerstekort het „jonge bloed",
dat deze nood enigszins zou kunnen
lenigen, terstond voor twee jaar ach
ter de kazernemuren verdwijnt.
De vijf kandidaten voor de hoofd
akte, die in september a.s. examen
doen. hebben alle reeds een benoe
ming op zak. Zij kunnen die alleen
aanvaarden, indien de minister van
defensie heil vrijstelling verleent. In
enkele noodgevallen is minister Staf
wel eens bereid die vrijstelling te
verlenen. Dan moet het schoolbe
stuur bij deze touwtrekkerij bijzon
der hard trekken.
Woensdag nog bereikte de heer Van
Bennekom een noodkreet uit een ge
meente op Noord-Beveland. Met de
vraag om het adres van de jonge
onderwijzer, die nu één jaar in
dienst is. Misschien dat het lukt...
De heer Van Bennekom gunt het die
Noordbevelandse gemeente van har
te. „Zij kunnen hun vaderland ner
gens beter dienen dan in de school"
is zijn mening, de situatie blijft nij
pend er is in vergelijk met vorig
jaar niets verbeterd".
Waar in andere beroepen de vraag
en de mogelijkheden verminderen, is
dat in het onderwijzersvak niet het
geval. Integendeel. Tot 1970, zo is de
mening van de heer Van Bennekom,
zal er een grote behoefte aan onder
wijzend personeel blijven bestaan.
Immers, zodra er voldoende onder-
zers zijn, zal de leerlingenschaal
worden verlaagd en de leerplicht ver
lengd. Door deze maatregelen zullen
nog duizenden onderwijzers nodig
zijn. Daarom zullen meer jongens en
meisjes de weg naar de kweekschool
moeten vinden zoals h.b.s.-ers die na
het behalen van het einddiploma in
twee jaar onderwijzer kunnen wor
den; met een mulo-diploma staat
hier vier jaar voor.
Door het opvoeren van de „capaci
teit" zal men uiteindelijk de eigen
Zeeuwse behoefte moeten kun
nen dekken. Want van elders komen
(Vervolg op pag. 2)
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Demonstraties te Moskou
voor Amerikaanse
ambassade
Voor de Amerikaanse ambassade in
Moskou is woensdagmiddag een de
monstratie gehonden. Vermoedelijk
hadden de Amerikanen tevoren al
wel iets over een op handen zijnde
betoging vernomen.
's Morgens werd reeds het bevel ge
geven. dat al 't vrouwelijk personeel
uit de parterre gelegen vertrekken
naar hogere verdiepingen moest ver
huizen. Bovendien werden alle meu
bels uit de buurt van de vensters
naar het midden der vertrekken ver
plaatst.
De menigte, die zich voör de am
bassade verzamelde, droeg borden
mee met opschriften in het Russisch
en het Engels: „schande over de oor-
loghitsers", „wij begroeten de Hon
gaarse volksrepubliek" en „weg met
de provocateurs". Er was ongeveer
100 man politie, die het trottoir voor
de ambassade vrij hield en enige orde
poogde te bewaren.
Er is op de Amerikaanse ambassade
niet de minste schade aangericht en
niemand liep letsel op. Er schijnt dan
ook niet de minste aanleiding te be
staan voor een officieel protest, want
het extra-territoriale gebied van de
ambassade werd niet betreden of
op andere wijze geschonden.
Het weer in Europa
avond 7 uur:
Helsinki, licht bew.
22 gr.
Stockholm, onbew.
21 gr.
Oslo, zwaar bew.
20 gr.
Kopenhagen, licht bew.
18 gr.
Aberdeen, zwaar bew.
17 gr.
Londen, regen
16 gr.
Amsterdam, zwaar bew
19 gr.
Brussel, geh. bew.
18 gr.
Luxemburg, geh. bew.
17 gr.
Parijs, regen
18 gr.
Bordeaux, regen
27 gr.
Grenoble, half bew
24 gr.
Nice; zwaar bew
22 gr.
Berlijn, zwaar bew.
18 gr.
Frankfort, geh. bew.
19 gr.
München, zwaar bew
18 gr.
Garmisch, P., half bew
19 gr.
Zurich, half bew.
22 gr.
Genève. licht bew.
22 gr.
Locarno, half bew.
24 gr.
Wenen, onbew.
20 gr.
Innsbruck, half bew.
24 gr.
Rome, onbew.
27 gr.
Ajaccio, half bew.
26 gr.
Madrid, motregen
29 gr.
Mallorca, zw. bew.
29 gr.
Algiers, onbew.
29 gr.
VERWACHT.
DEZELFDE TEMPERATUREN
Aanvankelijk regen, later enkele op
klaringen maar ook plaatselijk en
kele buien. Matige tot krachtige
wind tussen zuid en zuidwest. Wei
nig verandering in temperatuur.
VERWACHTING VOOR DE
ZEEUWSE STRANDEN
(Van onze weerkundige medewerker)
Donderdag nog enkele buien, later
afgewisseld door opklaringen. Krach
tige, zuidwestelijke wind, tempera
tuur 15 tot 17 graden Celsius, zee
water ruim 14 graden Celsius. Voor
uitzichten: depressie boven Engeland
voert koele en onstabiele lucht naar
ons land. Vrijdag weer enige verbe
tering.
