IIFORD
In ban van de voorouders:
boeiende expositie te Amsterdam
Fransen in Algerije vechten met
vliegtuigen tegen schaduwen
NIVEA
JONGETJE WERD ONBEWUST
ACTEUR IN „DAG IN PARIJS"
VRIJDAG 20 JUNI 1958
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT.
VERZAMELING UIT NIEUW-GUINEA
Beeld uit
Stenen Tijdperk
(Van een medewerker)
Drie jaar geleden maakte een
hartaanval een einde aan het
leven van een der opmerkelijk
ste geleerden van onze tijd: Dr.
Patü Wirz. Ver van zijn geboor
testad Moskou en ver van zijn
eigenlijke vaderland Zwitser
land sloot hij de ogen in het
Maprikgebied op Nieuw-Guiena,
temidden van Papoea's, voor
wie hij, als weinig andere blan
ken een vriend was en wier ge
heimen hij, mede hierdoor, als
geen andere wetenschappelijke
onderzoeker mocht leren ken
nen. Het belangrijkste deel van
de in zijn zeer vruchtbaar leven
bijeengebrachte volkenkundige
collectie legateerde Dr. Wirz
aan het Tropenmuseum te Am
sterdam, dat hieruit een ten
toonstelling vormde, die vrij
dag 6 juni j.l. werd geopend.
„In de ban der voorouders" luidt de
titel van de expositie, die een beeld
geeft van Papoea-volken in Austra
lisch Nieuw-Guinea, een deel van de
wereld, waar men nog op tal van
plaatsen de omstandigheden uit het
stenen tijdperk kent. Lang zal dit
niet meer duren, want de contacten
met „het Westen", die hele stammen
vanuit hun neolithicum als het ware
met één reuzesprong in de twintigste
eéuw doen belanden, doemen heel wat
van hun oorspronkelijke zeden en
gewoonten tot een snel verdwijnen.
De Papoea van bedoeld gebied, die
in vele gevallen een hoge mate van
artistiek vermogen aan grote vaar
digheid in de kunstnijverheid paart,
placht over 'n zee van tijd te beschik
ken, die voornamelijk besteed werd
aan veelvuldige onderlinge oorlogen
en aan het snijden en vlechten van
uitzonderlijke maskers, schilden, en
andere magische attributen en ge
bruiksvoorwerpen
KERSTENING
Kerstening deed echter het oude
volksgeloof der vaderen verwateren
en hiermee werd de eens zo belang
rijke magie met al zijn riten en at
tributen overbodig. Voorwerpen, die
hier verband mee hielden en die zo
wel uit artistiek als wetenschappelijk
oogpunt van grote betekenis zijn,
dreigden zo snel te verdwijnen, dat
het in vele gevallen nauwelijks ge
lukt is ze tijdig te verzamelen en in
studie te nemen. Het klimaat van
Nieuw-Guinea, als ook de aanwezig-
Advertentie)
Voor
vlug en veilig
bruin worden
ultra-olie
Nive* ultra-olie is 'extr» ver
sterkt' en laat alleen de ge
zonde stralen van de zon
door. Verkrijgbaar in flessen
met praktische, geribbelde
zijkant (ligt vast in de hand).
Met handig, plastic zakje voor
vlekvrij opbergen.
Prinses Maria Pia (23)
kreeg tweeling
Prinses Maria Pia, echtgenote van
prins Alexander van Joego-Slavië,
heeft woensdagavond te Parijs het
leven geschonken aan een tweeling,
beide jongens. De 23-jarige prinses,
dochter van ex-koning. Umberto van
Italië, en de tweeling maken het
goed.
heid van myriaden knagende insec
ten geven nu eenmaal een slechts
zeer beperkte duurzaamheid aan hout
en ander vergankelijk materiaal en
bovendien werden weinig attributen
door de Papoea's bewaard. Zij plach
ten veelal voor iedere gelegenheid
nieuwe maskers e.d. te vervaardigen,
waarvoor door de zich ter plaatse
snel wijzigende sociale omstandighe
den thans nagenoeg of in het geheel
geen aanleiding meer bestaat. Kunst
voorwerpen ontstonden er namelijk
niet uit het begrip „l'art pour L'art"
maar zuiver uit de typisch mense
lijke behoefte om de dingen die men
maakt, tevens mooi te maken.
KUNSTIG BEWERKT
In de lichtbal van het Tropenmuseum
staan nu de obsederende, kunstig be
werkte schedels uit cle koppensnel
len j, de mooi gesneden beelden en
verbluffend knap gevlochten voor
werpen uitgestald. Daarnaast geeft
deze expositie ons, dragers van de
Westerse cultuur uit dë twintigste
eeuw, de kans om de mens als uni
verseel verschijnsel te ontdekken.
Het blijkt namelijk, dat er tussen
Ophangliaak in de vorm van een
menselijke figuur met een lange neus
en een krokodil op de rug.
de zogenaamde „primitieve" en de
„moderne" mens meer verwantschap
bestaat dan velen wellicht denken.
Immers: in feite is de magisch be
doelde krokodil, die de kanoplecht uit
het Sepikgebied siert, - hetzelfde als
de mascotte in onze auto. Ons car
naval berust in wezen op gelijke
gronden als de maskerdansen van de
Papoea, en een griezelig gebruik van
koppensnellen, of, bijvoorbeeld de in
wijdingsriten der jonge mannen zijn
evenzeer gebonden aan de fascine
rende raadsels omtrent leven en dood
als het speuren van onze wijsgeren
naar de zin van het leven of de ere
dienst onder gelovigen. Naast schoon
heid in vorm en kleur en naast ver
rijking van onze kennis biedt de ten
toonstelling in het Tropenmuseum
dan ook de mogelijkheid de broeder
te ontmoeten, die wij wellicht nog
niet kenden: onze broeder, de Papoea
mens
Helen Keiler deze
maand 78 jaar
Deze maand is het 78 jaar geleden
dat in het stadje Tuscumbia in de
Amerikaanse staat Alabama een
vrouw werd geboren, wier naam
over de gehele wereld bekend zou
worden: Helen Keiler. Blind en bo
vendien doofstom geboren, slaagde
zij er in de loop der jaren in, toch te
leren spreken zij het dan klank
loos en monotoon en daarnaast
leerde zij vele takken van sport be
oefenen. Zij deed eindexamen gym
nasium als een der tien besten,
haalde vervolgens een academische
graad op de universiteit maakte zij
haar diktaten met behulp van een
brailleschrijfmachine), en hield in
1913 de eerste van een serie lezin
gen waarin zij vertelde hoe zij haar
gebreken had weten te overwinnen.
Zij hielp een film voor doofstommen
vervaardigen, schreef diverse boe
ken die voor het merendeel in brail
leschrift uitkwamen, heeft Europa
en het nabije Oosten bereisd en voert
'n enorme correspondentie met blin
den en doofstommen. In haar huis in
de bossen van Connectituut krijgt
zij bezoek van ontelbare mensen.
Voor tienduizenden ongelukkigen op
deze wereld is de naam van Helen
Keiler een symbool geworden van
de överwinning die men met wils
kracht en energie kan behalen op li
chamelijke gebreken.
Bij K.3. is met ingang van 1 juli a.s.
benoemd tot burgemeester van Den Dun-
gen (N.-Br.) de heer G. F. M. baron Van
Voorst tot Voorst, wonende te Steenber
gen. Hij ls daar ambtenaar ter secretarie.
zondag....
naar buiten
fotograferen
met
's werelds
beste rolfilm
HP3 34° - FP3 29°
JONGE REGISSEUR HAD ER PLEZIER IN
Prins Charles en prinses Anne mogen binnenkort naar een film
kijken, die een jaar geleden is opgenomen door een jonge regis
seur, ter gelegenheid van het bezoek van koningin Elisabeth aan
Parijs. De titel is „Een dag in Parijs" en de film geeft een beeld
van de ervaringen van een jongetje, dat met grote ogen naar de
feestelijke tocht van de koningin door vrolijk Parijs heeft ge
staard. Op 8 april 1957 nam regisseur Michel Moky de kleine
Herbert Hughes bij zijn handje en trok met hem de prachtig
versierde straten in. De kleine Herbert had hem gesmeekt:
„Mag ik mee? Ik heb nog nooit een echte koningin gezien!"
Midden tussen de woelige menigte,
die zich verdrong en jubelde en
met vlaggetjes zwaaide, werd de
kleine filmster Herbert geboren.
Regisseur Moky filmde, terwijl
Herbert tussen de benen van vol
wassen mannen wegschoot en op
stoepen en hekken klom om alles
beter te kunnen zien.
Toen Michel Moky een dag later
de film ontwikkelde begreep hij,
dat hij volkomen bij toeval iets
zeer waardevols had gemaakt. Hij
had de sfeer en het gebeuren rond
om een historische feestdag voor
treffelijker vastgelegd dan welke
reportage het ook had kunnen
doen.
Een gehele film viel uit zijn opnamen
niet samen te stellen. Daarvoor waren
er het niet voldoende. Regisseur Mo
ky besloot zijn film met andere opna
men aan te vullen. Hij trok Parijs in
en speurde naar wat hij nodig had. Hij
maakte een inleiding, hij nam de ver
bindende gedeelten op en herschiep de
Bezoek van Britse koningin
aan Parijs verfilmd.
De jongen zag die dag, dat sprookjes
werkelijk gebeurden. Hij zag een ech
te koningin temidden van een kleurige
ruiterstoet op trotse paarden. De me
nigte aan weerskanten van de rijweg
wuifde en juichte dat het een lust was,
toen de jonge koningin vriendelijk
lachend door de stad reed. Op één punt
werd de kleine Herbert teleurgesteld:
de koningin zat niet in een gouden
koets, zij reed in een gewone zwarte
auto.
De regisseur kwam zo onder de indruk
van de blijde geestdrift van zijn jeug
dige makker, dat hij met zijn smal
filmcamera een serie opnamen van
hem maakte. Michel Moky was ama
teur op filmgebied en hij had alleen
het plan gehad voor zij'n eigen verza
meling een paar aardige momenten
vast te leggen. Meer en meer kreeg
hij evenwel de smaak beet en zonder
dat Herbert het merkte werden zijn
opwinding, zijn blijdschap en zijn
geestdrift op het gevoelig materiaal
vastgelegd.
In het troosteloze landschap van liet Atlas-ge
bergte, langs de zwaar bewaakte grenzen en
aan de rand van de Sahara strijdt een machtig
Frans leger tegen schaduwen. Schaduwen, die uit
hun schuilplaatsen in de bergen te voorschijn
konten, onverhoeds toeslaan en weer in de grond
schijnen te verzinken. Wanneer de Fransen
artillerie en luchtmacht hebben gealarmeerd zijn
het slechts de dorpshonden die met gehuil
op het bombardement reageren, zo schrijft
de Amerikaanse Ernest Zaugg, die een half
jaar lang in het Algerijnse opstandelingenleger
heeft doorgebracht.
Zes maanden vluchtte
ik met hen voor de na
palm, die de Fransen
over de met slechts ge-
veren en machinegewe-
-en bewapende Moslems
uitwierpen. Ik verborg
me met hen in vriende
lijke Arabische dorpjes
en rotsholen, warmte
en beschutting zoekend
in de koude nachten
Het zijn niet alleen de
100.000 mannen en
vrouwen die actief aan
de strijd deelnemen, te
gen wie de Fransen zich
te weer moeten stellen
Het zijn ook tienduizen
den dorpelingen.
Met de rebellen hield ik
mij verborgen aan de
randen van dorpen die-
door sterke afdelingen
Fransetroepen werden
doorzocht. Vergeefs
trachten de Fransen in
lichtingen over ons los
te krijgen van zwijg
zame mannen en vron-
De dorpelingen deden
mij denken aah de oude,
gebaarde boer die ik in
het kamp in de Atlas
ontmoette. Om zijn hals-
droeg hij een water
dicht zakje waarin hij
de resten van zijn pink
bewaarde. Hij had die
pink verloren toen een
Franse patrouille zijn
dorp bezocht en inlich
tingen over de opstan
delingen wenste.
De officieren plaatsten
een metalen klem om
zijn pink, die onder
stroom kwam te staan.
Het enige wat de oude
boer antwoordde was:
„Ik ken slechts God en
mijn land". Toen zijn
Eiink vrijwel was ver-
:oold liet men hem
gaan.
Zonder hulp van de be
volking zal het Franse
leger er nimmer in sla
gen de opstaud te on
derdrukken.
Op een dag kwam de
groep waaraan ik was
toegewezen in het ge
zichtsveld van een
Frans radarstation.
Prompt werden wij
door een vliegtuig on
der vuur genomen,
maar wij slaagden er in
een terrein te bereiken
dat met hoog Alfa-gras
was begroeid. Doodstil
bleven we liggen, bijna
zeker dat de piloot
tanks had gewaar
schuwd die ons wel zou
den vinden. Maar de
tanks kwamen niet. De
gehele dag kwamen
vliegtuigen over, die af
en toe een salvo uit hun
machinegeweren losten,
maar ons niet ontdek
ten. Tegen de avond
waagden we het naar
een Arabisch dorpje te
trekken.
De opstandelingen zijn
goed georganiseerd. De
100.000 man geregelde
en ongeregelde strijd
krachten weten zich ge
steund door ten minste
50.000 Algerijnen die de
bevoorrading met voed
sel, wapens en munitie
verzorgen en de nood
zakelijke administratie
doen.
In de grote steden wer
ken nogmaals naar
schatting 50.000 man
nen en 10.000 vrouwen
voor de nationalistische
zaak. En zeker 75.000
Algerijnen hebben wel
ergens wapens verbor
gen die zij op een goede
dag hopen te gebruiken.
Het nationale bevrij
dingsfront, het F.L.N.,
beschikt zelfs over een
afdeling psychologische
oorlogvoering. De acti
viteit van deze afdeling
richt zich in het bijzon
der op het vreemdelin
genlegioen dat door
gaans de spits moet af
bijten. Elke legionair,
die wil deserteren kan
rekenen op de steun en
een vrijgeleide van het
bevrijdingsfront. Dit
brengt hem over de
grens naar Marokko of
Tunesië, vanwaar hij
per schip verder wordt
vervoerd. Tenminste
3000 legionairs zijn
reeds op deze wijze ge
holpen.
De opstandelingen hou
den nauwkeurig boek
van hun verlieezn en
registreren alle aanval
len en Franse tegenac
ties.
In het noordelijk ge
deelte van het Atlas-ge
bergte zag ik hoe een
rebellen-officier een
verslag maakte van een
Franse aanval op een
nabijgelegen dorp. Hier
bij werden 67 Algerij
nen, onder wie 41 vrou
wen en kinderen, ge
dood. Drieëndertig man
nen werden gevangen
genomen en 114 hutten
en tenten vernield. Ook
waren 283 kuikens ver
dwenen, dit wil zegen,
gestolen.
mee op die tochten. Hij liet het 1
spelen en de lens volgde de jongen dij
al zijn reacties op wat er zich in de
straten van Parijs afspeelde. Veelvul
dig schakelde Moky het geluid in, de
kreten van de jongen werden vastge
legd, flarden muziek en straatgelui
den.
Op het internationale filmfestival te
Cannes werd de film met grote wel
willendheid ontvangen. De blijmoedige
inslag ervan was een verademing na
alle min of meer zwaarwichtige films
uit alle oorden der wereld. Het Engel-
Nieuw proces tegen 124
flatbewoners te Gouda
De woningstichting Middenstands-
huisvesting te Gouda heeft de bewo
ners van de 124 flatwoningen in het
stadsdeel „Ouwe Gouwe" te Gouda
opnieuw in een proces betrokken door
de heer J. Stiegelis, voorzitter van
het actiecomité, dat indertijd uit de
bewoners is gevormd, donderdag 19
juni voor de Goudse kantonrechter te
dagvaarden. De raadsman van de
stichting, mr. J. L. J. A. van Meche-
len uit Gouda, zal dan de ontruiming
van de woning van deze voorzitter
vorderen.
Na het proefproces tegen de voor
zitter, waarin de stichting betaling
van de met 20 pet. verhoogde huur
èiste, een verlangen waaraan de kan
tonrechter niet tegemoet kon komen,
omdat hij de eis niet ontvankelijk
verklaarde, heeft de stichting Mid
denstandshuisvesting de huurders, die
de verhoogde huur niet voldoen, met
ingang van 1 april de huur opgezegd
onder bereidverklaring tot het aan
gaan van een nieuwe huurovereen
komst tegen het verhoogde huurbe
drag. De bewoners hebben deze
nieuwe huurovereenkomst van de
hand gewezen en zo wacht dus weel
een nieuw proces tegen de voorzitter
van het actiecomité, die als zodanig
alle betrokken bewoners vertegen
woordigt.
In haar vordering volgt de stich
ting enkele bepalingen van de huur
wet, die het mogelijk maken bedoel
de verhoging van de huur aan de re
delijkheid te toetsen.
se Hof nam kennis van het bestaan
van de film „Een dag in Parijs". Ko
ningin Elisabeth heeft verzocht haar
een kopie af te staan en deze zal bin
nenkort in Buckingham Palace wor
den gedraaid.
Dat men overal specialisten in heeft,
bewijst deze foto wél van John Kor-
bél, die letterlijk de laatste school
dag uitblies. Prompt verklaarde men
hem tot de beste lcauwgum-ballonnist
van Denver (V.S.). Of er in de om
geving ruiten zijn gesprongen, ver
meldt de historie niet.