IIFORD In ban van de voorouders: boeiende expositie te Amsterdam Fransen in Algerije vechten met vliegtuigen tegen schaduwen NIVEA JONGETJE WERD ONBEWUST ACTEUR IN „DAG IN PARIJS" VRIJDAG 20 JUNI 1958 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT. VERZAMELING UIT NIEUW-GUINEA Beeld uit Stenen Tijdperk (Van een medewerker) Drie jaar geleden maakte een hartaanval een einde aan het leven van een der opmerkelijk ste geleerden van onze tijd: Dr. Patü Wirz. Ver van zijn geboor testad Moskou en ver van zijn eigenlijke vaderland Zwitser land sloot hij de ogen in het Maprikgebied op Nieuw-Guiena, temidden van Papoea's, voor wie hij, als weinig andere blan ken een vriend was en wier ge heimen hij, mede hierdoor, als geen andere wetenschappelijke onderzoeker mocht leren ken nen. Het belangrijkste deel van de in zijn zeer vruchtbaar leven bijeengebrachte volkenkundige collectie legateerde Dr. Wirz aan het Tropenmuseum te Am sterdam, dat hieruit een ten toonstelling vormde, die vrij dag 6 juni j.l. werd geopend. „In de ban der voorouders" luidt de titel van de expositie, die een beeld geeft van Papoea-volken in Austra lisch Nieuw-Guinea, een deel van de wereld, waar men nog op tal van plaatsen de omstandigheden uit het stenen tijdperk kent. Lang zal dit niet meer duren, want de contacten met „het Westen", die hele stammen vanuit hun neolithicum als het ware met één reuzesprong in de twintigste eéuw doen belanden, doemen heel wat van hun oorspronkelijke zeden en gewoonten tot een snel verdwijnen. De Papoea van bedoeld gebied, die in vele gevallen een hoge mate van artistiek vermogen aan grote vaar digheid in de kunstnijverheid paart, placht over 'n zee van tijd te beschik ken, die voornamelijk besteed werd aan veelvuldige onderlinge oorlogen en aan het snijden en vlechten van uitzonderlijke maskers, schilden, en andere magische attributen en ge bruiksvoorwerpen KERSTENING Kerstening deed echter het oude volksgeloof der vaderen verwateren en hiermee werd de eens zo belang rijke magie met al zijn riten en at tributen overbodig. Voorwerpen, die hier verband mee hielden en die zo wel uit artistiek als wetenschappelijk oogpunt van grote betekenis zijn, dreigden zo snel te verdwijnen, dat het in vele gevallen nauwelijks ge lukt is ze tijdig te verzamelen en in studie te nemen. Het klimaat van Nieuw-Guinea, als ook de aanwezig- Advertentie) Voor vlug en veilig bruin worden ultra-olie Nive* ultra-olie is 'extr» ver sterkt' en laat alleen de ge zonde stralen van de zon door. Verkrijgbaar in flessen met praktische, geribbelde zijkant (ligt vast in de hand). Met handig, plastic zakje voor vlekvrij opbergen. Prinses Maria Pia (23) kreeg tweeling Prinses Maria Pia, echtgenote van prins Alexander van Joego-Slavië, heeft woensdagavond te Parijs het leven geschonken aan een tweeling, beide jongens. De 23-jarige prinses, dochter van ex-koning. Umberto van Italië, en de tweeling maken het goed. heid van myriaden knagende insec ten geven nu eenmaal een slechts zeer beperkte duurzaamheid aan hout en ander vergankelijk materiaal en bovendien werden weinig attributen door de Papoea's bewaard. Zij plach ten veelal voor iedere gelegenheid nieuwe maskers e.d. te vervaardigen, waarvoor door de zich ter plaatse snel wijzigende sociale omstandighe den thans nagenoeg of in het geheel geen aanleiding meer bestaat. Kunst voorwerpen ontstonden er namelijk niet uit het begrip „l'art pour L'art" maar zuiver uit de typisch mense lijke behoefte om de dingen die men maakt, tevens mooi te maken. KUNSTIG BEWERKT In de lichtbal van het Tropenmuseum staan nu de obsederende, kunstig be werkte schedels uit cle koppensnel len j, de mooi gesneden beelden en verbluffend knap gevlochten voor werpen uitgestald. Daarnaast geeft deze expositie ons, dragers van de Westerse cultuur uit dë twintigste eeuw, de kans om de mens als uni verseel verschijnsel te ontdekken. Het blijkt namelijk, dat er tussen Ophangliaak in de vorm van een menselijke figuur met een lange neus en een krokodil op de rug. de zogenaamde „primitieve" en de „moderne" mens meer verwantschap bestaat dan velen wellicht denken. Immers: in feite is de magisch be doelde krokodil, die de kanoplecht uit het Sepikgebied siert, - hetzelfde als de mascotte in onze auto. Ons car naval berust in wezen op gelijke gronden als de maskerdansen van de Papoea, en een griezelig gebruik van koppensnellen, of, bijvoorbeeld de in wijdingsriten der jonge mannen zijn evenzeer gebonden aan de fascine rende raadsels omtrent leven en dood als het speuren van onze wijsgeren naar de zin van het leven of de ere dienst onder gelovigen. Naast schoon heid in vorm en kleur en naast ver rijking van onze kennis biedt de ten toonstelling in het Tropenmuseum dan ook de mogelijkheid de broeder te ontmoeten, die wij wellicht nog niet kenden: onze broeder, de Papoea mens Helen Keiler deze maand 78 jaar Deze maand is het 78 jaar geleden dat in het stadje Tuscumbia in de Amerikaanse staat Alabama een vrouw werd geboren, wier naam over de gehele wereld bekend zou worden: Helen Keiler. Blind en bo vendien doofstom geboren, slaagde zij er in de loop der jaren in, toch te leren spreken zij het dan klank loos en monotoon en daarnaast leerde zij vele takken van sport be oefenen. Zij deed eindexamen gym nasium als een der tien besten, haalde vervolgens een academische graad op de universiteit maakte zij haar diktaten met behulp van een brailleschrijfmachine), en hield in 1913 de eerste van een serie lezin gen waarin zij vertelde hoe zij haar gebreken had weten te overwinnen. Zij hielp een film voor doofstommen vervaardigen, schreef diverse boe ken die voor het merendeel in brail leschrift uitkwamen, heeft Europa en het nabije Oosten bereisd en voert 'n enorme correspondentie met blin den en doofstommen. In haar huis in de bossen van Connectituut krijgt zij bezoek van ontelbare mensen. Voor tienduizenden ongelukkigen op deze wereld is de naam van Helen Keiler een symbool geworden van de överwinning die men met wils kracht en energie kan behalen op li chamelijke gebreken. Bij K.3. is met ingang van 1 juli a.s. benoemd tot burgemeester van Den Dun- gen (N.-Br.) de heer G. F. M. baron Van Voorst tot Voorst, wonende te Steenber gen. Hij ls daar ambtenaar ter secretarie. zondag.... naar buiten fotograferen met 's werelds beste rolfilm HP3 34° - FP3 29° JONGE REGISSEUR HAD ER PLEZIER IN Prins Charles en prinses Anne mogen binnenkort naar een film kijken, die een jaar geleden is opgenomen door een jonge regis seur, ter gelegenheid van het bezoek van koningin Elisabeth aan Parijs. De titel is „Een dag in Parijs" en de film geeft een beeld van de ervaringen van een jongetje, dat met grote ogen naar de feestelijke tocht van de koningin door vrolijk Parijs heeft ge staard. Op 8 april 1957 nam regisseur Michel Moky de kleine Herbert Hughes bij zijn handje en trok met hem de prachtig versierde straten in. De kleine Herbert had hem gesmeekt: „Mag ik mee? Ik heb nog nooit een echte koningin gezien!" Midden tussen de woelige menigte, die zich verdrong en jubelde en met vlaggetjes zwaaide, werd de kleine filmster Herbert geboren. Regisseur Moky filmde, terwijl Herbert tussen de benen van vol wassen mannen wegschoot en op stoepen en hekken klom om alles beter te kunnen zien. Toen Michel Moky een dag later de film ontwikkelde begreep hij, dat hij volkomen bij toeval iets zeer waardevols had gemaakt. Hij had de sfeer en het gebeuren rond om een historische feestdag voor treffelijker vastgelegd dan welke reportage het ook had kunnen doen. Een gehele film viel uit zijn opnamen niet samen te stellen. Daarvoor waren er het niet voldoende. Regisseur Mo ky besloot zijn film met andere opna men aan te vullen. Hij trok Parijs in en speurde naar wat hij nodig had. Hij maakte een inleiding, hij nam de ver bindende gedeelten op en herschiep de Bezoek van Britse koningin aan Parijs verfilmd. De jongen zag die dag, dat sprookjes werkelijk gebeurden. Hij zag een ech te koningin temidden van een kleurige ruiterstoet op trotse paarden. De me nigte aan weerskanten van de rijweg wuifde en juichte dat het een lust was, toen de jonge koningin vriendelijk lachend door de stad reed. Op één punt werd de kleine Herbert teleurgesteld: de koningin zat niet in een gouden koets, zij reed in een gewone zwarte auto. De regisseur kwam zo onder de indruk van de blijde geestdrift van zijn jeug dige makker, dat hij met zijn smal filmcamera een serie opnamen van hem maakte. Michel Moky was ama teur op filmgebied en hij had alleen het plan gehad voor zij'n eigen verza meling een paar aardige momenten vast te leggen. Meer en meer kreeg hij evenwel de smaak beet en zonder dat Herbert het merkte werden zijn opwinding, zijn blijdschap en zijn geestdrift op het gevoelig materiaal vastgelegd. In het troosteloze landschap van liet Atlas-ge bergte, langs de zwaar bewaakte grenzen en aan de rand van de Sahara strijdt een machtig Frans leger tegen schaduwen. Schaduwen, die uit hun schuilplaatsen in de bergen te voorschijn konten, onverhoeds toeslaan en weer in de grond schijnen te verzinken. Wanneer de Fransen artillerie en luchtmacht hebben gealarmeerd zijn het slechts de dorpshonden die met gehuil op het bombardement reageren, zo schrijft de Amerikaanse Ernest Zaugg, die een half jaar lang in het Algerijnse opstandelingenleger heeft doorgebracht. Zes maanden vluchtte ik met hen voor de na palm, die de Fransen over de met slechts ge- veren en machinegewe- -en bewapende Moslems uitwierpen. Ik verborg me met hen in vriende lijke Arabische dorpjes en rotsholen, warmte en beschutting zoekend in de koude nachten Het zijn niet alleen de 100.000 mannen en vrouwen die actief aan de strijd deelnemen, te gen wie de Fransen zich te weer moeten stellen Het zijn ook tienduizen den dorpelingen. Met de rebellen hield ik mij verborgen aan de randen van dorpen die- door sterke afdelingen Fransetroepen werden doorzocht. Vergeefs trachten de Fransen in lichtingen over ons los te krijgen van zwijg zame mannen en vron- De dorpelingen deden mij denken aah de oude, gebaarde boer die ik in het kamp in de Atlas ontmoette. Om zijn hals- droeg hij een water dicht zakje waarin hij de resten van zijn pink bewaarde. Hij had die pink verloren toen een Franse patrouille zijn dorp bezocht en inlich tingen over de opstan delingen wenste. De officieren plaatsten een metalen klem om zijn pink, die onder stroom kwam te staan. Het enige wat de oude boer antwoordde was: „Ik ken slechts God en mijn land". Toen zijn Eiink vrijwel was ver- :oold liet men hem gaan. Zonder hulp van de be volking zal het Franse leger er nimmer in sla gen de opstaud te on derdrukken. Op een dag kwam de groep waaraan ik was toegewezen in het ge zichtsveld van een Frans radarstation. Prompt werden wij door een vliegtuig on der vuur genomen, maar wij slaagden er in een terrein te bereiken dat met hoog Alfa-gras was begroeid. Doodstil bleven we liggen, bijna zeker dat de piloot tanks had gewaar schuwd die ons wel zou den vinden. Maar de tanks kwamen niet. De gehele dag kwamen vliegtuigen over, die af en toe een salvo uit hun machinegeweren losten, maar ons niet ontdek ten. Tegen de avond waagden we het naar een Arabisch dorpje te trekken. De opstandelingen zijn goed georganiseerd. De 100.000 man geregelde en ongeregelde strijd krachten weten zich ge steund door ten minste 50.000 Algerijnen die de bevoorrading met voed sel, wapens en munitie verzorgen en de nood zakelijke administratie doen. In de grote steden wer ken nogmaals naar schatting 50.000 man nen en 10.000 vrouwen voor de nationalistische zaak. En zeker 75.000 Algerijnen hebben wel ergens wapens verbor gen die zij op een goede dag hopen te gebruiken. Het nationale bevrij dingsfront, het F.L.N., beschikt zelfs over een afdeling psychologische oorlogvoering. De acti viteit van deze afdeling richt zich in het bijzon der op het vreemdelin genlegioen dat door gaans de spits moet af bijten. Elke legionair, die wil deserteren kan rekenen op de steun en een vrijgeleide van het bevrijdingsfront. Dit brengt hem over de grens naar Marokko of Tunesië, vanwaar hij per schip verder wordt vervoerd. Tenminste 3000 legionairs zijn reeds op deze wijze ge holpen. De opstandelingen hou den nauwkeurig boek van hun verlieezn en registreren alle aanval len en Franse tegenac ties. In het noordelijk ge deelte van het Atlas-ge bergte zag ik hoe een rebellen-officier een verslag maakte van een Franse aanval op een nabijgelegen dorp. Hier bij werden 67 Algerij nen, onder wie 41 vrou wen en kinderen, ge dood. Drieëndertig man nen werden gevangen genomen en 114 hutten en tenten vernield. Ook waren 283 kuikens ver dwenen, dit wil zegen, gestolen. mee op die tochten. Hij liet het 1 spelen en de lens volgde de jongen dij al zijn reacties op wat er zich in de straten van Parijs afspeelde. Veelvul dig schakelde Moky het geluid in, de kreten van de jongen werden vastge legd, flarden muziek en straatgelui den. Op het internationale filmfestival te Cannes werd de film met grote wel willendheid ontvangen. De blijmoedige inslag ervan was een verademing na alle min of meer zwaarwichtige films uit alle oorden der wereld. Het Engel- Nieuw proces tegen 124 flatbewoners te Gouda De woningstichting Middenstands- huisvesting te Gouda heeft de bewo ners van de 124 flatwoningen in het stadsdeel „Ouwe Gouwe" te Gouda opnieuw in een proces betrokken door de heer J. Stiegelis, voorzitter van het actiecomité, dat indertijd uit de bewoners is gevormd, donderdag 19 juni voor de Goudse kantonrechter te dagvaarden. De raadsman van de stichting, mr. J. L. J. A. van Meche- len uit Gouda, zal dan de ontruiming van de woning van deze voorzitter vorderen. Na het proefproces tegen de voor zitter, waarin de stichting betaling van de met 20 pet. verhoogde huur èiste, een verlangen waaraan de kan tonrechter niet tegemoet kon komen, omdat hij de eis niet ontvankelijk verklaarde, heeft de stichting Mid denstandshuisvesting de huurders, die de verhoogde huur niet voldoen, met ingang van 1 april de huur opgezegd onder bereidverklaring tot het aan gaan van een nieuwe huurovereen komst tegen het verhoogde huurbe drag. De bewoners hebben deze nieuwe huurovereenkomst van de hand gewezen en zo wacht dus weel een nieuw proces tegen de voorzitter van het actiecomité, die als zodanig alle betrokken bewoners vertegen woordigt. In haar vordering volgt de stich ting enkele bepalingen van de huur wet, die het mogelijk maken bedoel de verhoging van de huur aan de re delijkheid te toetsen. se Hof nam kennis van het bestaan van de film „Een dag in Parijs". Ko ningin Elisabeth heeft verzocht haar een kopie af te staan en deze zal bin nenkort in Buckingham Palace wor den gedraaid. Dat men overal specialisten in heeft, bewijst deze foto wél van John Kor- bél, die letterlijk de laatste school dag uitblies. Prompt verklaarde men hem tot de beste lcauwgum-ballonnist van Denver (V.S.). Of er in de om geving ruiten zijn gesprongen, ver meldt de historie niet.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1958 | | pagina 13