Karinthië: zonnige badkuip in
Oostenrijkvan 10.000 vierkante km
Jeugd maakt door vernielingen
ruïne van kerkje in Rotterdam
POLITIE TE ESSEX HEEFT
NOG GEEN SPOOR VAN DADER
VERLIEFDE AMERIKAANSE
SOLDAAT STAL VLIEGTUIG
DONDERDAG 19 JUNI 1958
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT.
9
de natuurlijke verkwikking
De Karinthiërs zijn aan tradities ge
hecht. Dat blijkt uit dit plaatje van
de ,jBurgergardé" van het dorpje Mill-
statt aan de Millstattersee. Enkele
weken geleden trad de garde aan om
met militaire eer een overleden sol
daat naar zijn laatste rustplaats te
brengen. De uniformen stammen nog
uit de tijddat de Fransen baas speel
den in Karinthië.
TIENTALLEN MEREN EN MEERTJES
In het midden van Karnten ligt de
20 kilometer lange Wörthersee
In Oostenrijk is een enorme kuip, door de natuur gevormd: Karinthië, de
Oostenrijkse bondsstaat een badkuip van tienduizend vierkante kilome
ter; een tobbe met een surplus aan natuurschoon onder een mild en zonnig
klimaat. Karinthië, of Karnten zoals de half miljoen Oostenrijkers, hun
land noemen, speelt meestal geen rol in de vakantiepret van de Nederlan
ders. Het ligt (te) ver van de Noordzee en het gros van de vaderlandse
trekkers, dat dit oosten als ontspanningsgebied kiest, brengt het niet
verder dan Oost-Tirol.
Soms volgt dan nog een uitstapje naar de Grossglocknerpas in het Hohe
Tauerngebergte. Daar blijft het gewoonlijk bij. De ietwat angstaanjagende
Grossglocknergletcher, met zijn soms honderd meter diepe spleten, fun
geert als een der kranen voor badkuip-Karinthië: de smeltende sneeuw
voedt de rivier de Maul. Duikt men via Heiligenblut het aan weerszijden
met ruige bergen en watervalletjes versierde Mauldal in, dan glijdt men
Karnten binnen. Het word' dan steeds zonniger. En warmer. Het heetst
is het doorgaans honderdvijftig kilometer verder, in het bekken van Kla-
genfurt, de 65.000 zielen tellende hoofdstad van de bondsstaat.
Karinthië te vergelijken met een bad
kuip is allerminst gezocht. Karnten
wordt van Tirol afgesloten door de
wildromantische Hohe Tauern. Wil
men naar het noorden, naar de bonds
staten Salzburg en Stiermarken, dan
stuit men op de Nieder Tauern en de
Norische Alpen. In het oosten sluiten
de Lavantthaler Alpen en de Koral-
pen de zaak af en van het zuidoosten
naar het zuidwesten lopen de maje
stueuze Karawanken (ten zuiden
waarvan Zuid-Slavië ligt), de Karni-
sche Alpen en de Lienzer Dolomieten,
die Karinthië van Italië scheiden. De
bodem van de kuip bestaat uit een
harmonisch opgebouwd, met bossen
begroeid berg- en heuvelachtig dal.
De kranen: in het westen stromen de
Drau en de Gar het land binnen door
natuurlijke gleuven in de Dolomieten.
Van de bergen in het noorden komen
de Maul, de Gurk, de Glan en de La-
vant. Al die rivieren komen langs al
lerlei kronkels uit in de Drau, die in
het oosten Karinthië verlaat. Dat ge
beurt bij Rabenstein, dat dus als
„stop" fungeert. Het is echter niet
nodig het langgerekte dal door de
stop te verlaten. Naar alle windrich
tingen leiden in totaal vijftien berg
passen over de bergen en er zijn twee
spoorwegtunnels: één door de Hohe
Tauern naar Salzburg en één door de
Karawanken naar Zuid-Slavië.
HET HART-JE.
Als het hartje van Karinthië kan men
de twintig kilometer lange Wörther
see beschouwen. Dat hart. is een ge
weldige trekpleister voor toeristen,
bekend van het liedje „Du bist die
Rose vom Wörthersee". Voor de rust-
zoekende vakantieganger lonkt de
roos alleen in mei, september of ok
tober omdat de tot mondaine bad
plaatsen uitgegroeide vissersdorpjes
langs de oever, Velden met zijn speel-
casino, Pörtschach op een landtong
en Krumpendorf, dan niet zo erg doen
denken aan vreemdelingenindustrie.
•Karinthië heeft tientallen meren en
meertjes. Praktisch allemaal met
twee gezichten, een drukke en zonni
ge noordelijke oever, wat meer rust
en zon aan de andere kant. Met uit
zondering van de Weissensee liggen
ze allemaal op hqpgten van 450 tot
zeshonderd meter. Toch is de tempe
ratuur van het blauwgrijze water van
mei tot oktober tussen dc twintig en
bijna dertig graden. De Weissensee,
op een hoogte van 930 meter, haalt
's zomers van 19 tot 25 graden.
De bergmeren van Karinthië behoren
tot de warmste in Europa. Dat komt
van de geringe doorstroming, de war
me bronnen op de bodem en het zach
te zonnige klimaat. Alle meren zijn
rijk aan vis. Hengelen naar de be
snorde en smakelijke meervallen is
een geliefde sport. De Karinthische
keuken, die de Nederlanders goed
ligt, bedient zich vaak van meerval-
DE BERGEN IN.
Toeristen, die niet houden van de
steden of de drukbezochte meren,
zoeken minder mondaine oorden
op. Nog meer stilte en rust is er te
vinden in de landelijke herbergjes,
in de bergdorpjes, zoals bijvoor
beeld Sernitz, Feldkirchen, Fer-
lach of Dollach in het Mauldal.
Nog hogerop in de bergen liggen taf-
rijke hotels, pensions en tehuizen.
Het gasthuis op de Wachsenberg is er
een van. Van daaruit heeft men een
imposant gezicht op het dal met Feld
kirchen, de Wörthersee en de Kara
wanken. Vanuit die kleine dorpjes
kan men heerlijke wandelingen over
de Alpen maken of klimtochten on
dernemen.
BURCHTEN.
Wie in zijn vakantie in contact wil
treden met het grijze verleden en
eeuwenoude bouwwerken wil bekij
ken, heeft In Karinthië alles bij de
hand. Het krioelt er van in Romeinse,
Gothische of in Barokstijl opgetrok
ken kerken, vaak met vele fresco's.
De dom van Gurk is er een van.
In Karnten staan vele oude burchten
en vestingen. Die van Hochosterwitz
van 1600 af in handen van dezelfde
familie bezit een museum met ze
ventig harnassen. Vlak aan de Os-
siachersee ligt op een rots de ruïne
Landkron, die door een rijke man
voor een slordige half miljoen gulden
voor verder verval werd behoed en
verbouwd tot restaurant. Van het ter
ras is in de avond het gezicht op Vil
lach een sprookjesbeeld.
OPGRAVINGEN.
Het hertogstadje St. Veit vormt on
geveer het middelpunt van vier ber
gen die beklommen worden door een
processie, even na Pasen. Voor de
deelnemers betekent dat 45 kilometer
berg op berg af
Een van de toppen in de route van de
Paasprocessie ligt op de 1080 meter
hoge Magdelensberg. Als een krans
om de spits hiervan lag omstreeks
het jaar Nul een grote terrassenstad.
Sinds enkele jaren is men bezig het
Romeinse centrym hiervan voorzich
tig bloot te leggen. Een gigantisch
en nauwgezet, karwei maar het loont
de moeite: een wereldberoemde schat
Mariaworth op een landtongetje in de
Wörthersee. In de verte ligt op de
noordelijke oever Pörtschach.
van oudheden heeft men reeds gevon
den of blootgelegd. Uit de „gevonden
voorwerpen" blijken Keltische, Ro
meinse en zelfs Scandinavische in
vloeden. i
Voor het begin onzer jaartelling
werd Karinthië door Kelten be
woond. Later kwamen de Romei
nen de Karnters „bescherming"
bieden. Daarna verschenen de Tur
ken en de Franken. In 926 werd
het land een hertogdom. In 1355
erfden de Habsburgers het para
dijsje en in 1849 werd het een
kroonland. Na de laatste wereld
brand viel Karinthië onder de
Britse bezettingszone.
De vakantieganger, die een beetje
met zijn Duits uit de voeten kan de
Karnters zelf zingen hun Duits zon
der een moment „snijdend" te zijn
zal zich spoedig thuisvoelen in deze
badkuip vol schoonheid.
Aantal astma-gevallen
neemt sterk toe
Astma is een veel ernstiger ziekte,
vooral uit een algemeen oogpunt be
schouwd, dan men zich meestal rea
liseert. In 1954 waren er 6.67 van el
ke 1000 sterfgevallen aan astma te
wijten. Erger is nog, dat het aantal
a stmagevallen sterk Is toegenomen*:
in 190S stierven in Nederland 111
mensen aan astma, in 1954 daarente
gen 529, en dit terwijl het totaal
aantal sterfgevallen in diezelfde pe
riode daalde van 83.933 tot 79.295.
Bij gebrek aan een volledige statis
tiek kan niet met zekerheid gezegd
worden, dat ook het aantal lichtere
gevallen toeneemt. Vast staat echter
dat het aantal werkdagen, dat ten
gevolge van astma wordt gemist, in
de laatste jaren sterk toeneemt.
Volgens prof. Muntendam is het aan
tal m 1953 drie maal zo groot als in
1937. Dezelfde deskundige berekent
dat één procent van het totaal der
uitkeringen volgens de ziektewet het
gevolg is van astma, terwijl de rijks
verzekeringsbank in 1952 en 1953 2,3
procent van het totale wegens inva
liditeit uitgekeerde bedrag aan ast
mapatiënten betaalde.
Dit alles slaat uitsluitend op volwas
senen en op ernstige gevallen van de
vele aan astma lijdende kinderen en
van de lichte gevallen zijn in het ge
heel geen cijfers bekend. Het totaal
aantal lijders aan astma in Neder
land wordt op ruim 100.000 geschat,
waarin de lichte gevallen niet zijn
begrepen.
(Advertentie)
GEEN CIVIELE VORDERING UIT VREES VOOR WRAAK
(Van onze correspondent)
De kerkvoogdij van de hervormde gemeente te Rotterdam-
Charlois zit met de handen in het haar als gevolg van talrijke
vernielingen, die worden aangericht aait een kerkje aan het
Zuidplein. Bijna alle ruiten van het kerkgebouw zijn met stenen
ingegooid, krukken zijn van de deuren gesloopt, geen stoeptrede
is meer gaaf en er zijn stenen van de daklijsten afgeslagen.
Op de deuren zit geen spatje vernis meer, wel diepe inkepingen
van messen en gaatjes, die er met buksen ingeschoten zijn. De
eens zo fraaie tuin is een wildernis geworden. Er groeit alleen
nog maar onkruid tussen het verroeste draadijzer van het hek,
dat met woest geweld is omgetrokken.
Tijdens dienst zware
deur ingetrapt
Van het kleine torentje is de loden
bekleding gestolen. De bliksemaflei
der is herhaalde malen vernield. Voor
alle ramen zijn houten rekken en
ijzergaas aangebracht, maar toch
wordt het glas nog inere<:,'irr'"' met
stokken.
Eens werd zelfs tijdens een 'cerk
dienst een zware houten deur inge
trapt. De koster en enkele kerke-
raadsleden hebben na de dienst de
deur zo goed mogelijk gerepareerd.
Nu is die deur voorzien van een dik
ke ijzeren plaat.
VREES VOOR WRAAK
Het kerkje staat enigszins afgezon
derd aan de rand van een woonwijk
en is moeilijk bereikbaar. Het werd
twintig jaar geleden op advies van
de gemeente op deze plaats gebouwd.
Dat paste toen in een uitbreidings
plan, maar dit plan is nooit verwe
zenlijkt.
De vernielingen worden reeds vele
jaren aangericht. Door de excentri
sche ligging van de kerk surveilleer
de de politie niet zo druk in deze
buurt. Een tijd lang postten gemeen
teleden bij het gebouw om een oogje
in het zeil te houden. Zij offerden
hun vrije tijd op om hun kerkje te
gen vandalisme te beschermen. De
laatste maanden is er meer politie
toezicht.
„Het is één stuk narigheid hier",
zegt de president-kerkvoogd, de heer
J. Bakker. „Als we de kerk in een
enigszins behoorlijke toestand willen
brengen, kost dat vele duizenden gul
dens. Maar we zijn dat niet van plan,
omdat het dan in korte tijd toch weer
een ontoonbaar gebouw is. Alleen
het hoognodige laten we repareren
en dat kost al geld genoeg".
Uit vrees voor ernstige represailles
van de jeugd heeft de kerkvoogdij
er nog nooit toe besloten tegen jeug
dige vandalen die door de politie wa
ren gepakt, een civiele vordering in
te dienen. „Als we dat zonden doen.
gaat de jeugd wraak nemen en wordt
het misschien nog erger", verzucht
de heer Bakker.
De politie wordt nu op de hoogte
eehouden van de bijeenkomsten in
de kerk. Dan wordt het gebouw
door eieen mensen bewaakt, maar
in de consistoriekamer hangt bij
de telefoon een briefje, waarop het
politie-alarmnummer, het telefoon
nummer van de hoofdinspecteur
en dat van de rayonagent staan...
Kolenproduktie Staatsmijnen
in 1957 lager dan geraamd.
Financiële uitkomsten wijken
weinig af van die over 1956.
De kolenproduktie van de Staatsmij
nen was in 1957 blijkens het zojuist
verschenen jaarverslag lager dan ge
raamd. Als voornaamste oorzaken
golden het tekort aan ondergronds
personeel en de in het ondergronds
bedrijf sedert 1 mei 1957 ingevoerde
werktijdverkorting van één vrije za
terdag per maand. De bedrijfsresul
taten werden ongunstig beïnvloed
door deze produktiedaling, die ge
paard ging met een sterke kosten
stijging. Dit werd gecompenseerd
door de gunstige resultaten van de
cokesfabrieken en de chemische be
drijven.
De netto-omzet steeg met 9% tot
630 miljoen, waarvan 31% werd
geëxporteerd. De exploitatiekosten
namen eveneens belangrijk toe. n.l.
met 10%. Per saldo wijken de finan
ciële uitkomsten weinig af van die
over 1956. Zij beliepen, vóór aftrek
van belasting, 58,6 miljoen (v. i.
59,3 miljoen) waarbij voor af
schrijving op basis van vervangs-
waarde 60 miljoen 56 mil
joen) in aanmerking is genomen.
Voor vennootschapsbelasting wordt
31 miljoen 34 miljoen) gereser
veerd en 13,8 miljoen 11,6 mil
joen) is bestemd voor reserveringen
en voorzieningen. Evenals in 1956
wordt aan de staat een dividend van
11% uitgekeerd 13,75 miljoen).
Toen in de laatste maanden van 1957
de arbeidsgelegenheid elders in Ne
derland verminderde en de arbeids
voorwaarden in het ondergrondse be
drijf een aanzienlijke verbetering on
dergingen, nam het aanbod van ar
beidskrachten toe, zodat 1957 kon
worden afgesloten met een redelijke
personeelsbezetting. In verband hier
mede werd de aanwerving van bui
tenlandse arbeiders opgeschort.
9 De Amerikaanse mevrouw Frank Wil
liams won duizend dolia& door 38 uur
achter elkander te blijven spreken.
Mevrouw Thomas Iulicci, echtgenote van
een kolonel van het Amerikaanse leger,
verklaarde onmiddellijk daarna: „Dat
kan ik ook en beter". Zij maakte haar
woorden waar, door 53 uur achter elkan
der voor de microfoon van een plaatse
lijk radiostation aan het woord te blij
ven. Zij mag zich thans ,,'s werelds beste
langspreekster" noemen.
In Monaco is de gala-toereldpremière
gehouden van de film JKings go
forth" met Frank Sinatra en Tony
Curtis in de hoofdrollen. De baten
van deze gala-avond waren bestemd
voor het internationale vluchtelingen-
fonds. Op de foto prinses Grace'van
Monaco.
BIJ ONDERZOEK VAN ELF MOORDEN
De politie vair Essex en Schotland
Yard staan voor een mysterie, is de
conclusie van de heer Kriek, die de
zer dagen van. een tiendaags bezoek
aan Essex terugkeerde. Met zijn
echtgenote en zijn 23-jarige dochter
Willy bracht de heer Kriek een be
zoek aan de streek, waar zijn doch
ter Mary werd vermoord. De familie
was uitgenodigd door de familie Fae-
ren, in Earls Colne. waar Willy na
haar schoolopleiding anderhalf jaar
in huis was om haar Engels te per
fectioneren.
De familie bezocht tijdens het ver
blijf in Engeland enkele keren het
graf van hun jongste dochter in
Eagle ash Green en passeerde ook de
plaats waar de negentienjarige Ma
ry levenloos werd aangetroffen naast
de weg.
In de streek zijn de mensen nu doods
benauwd en gaan vrouwen en meis
jes slechts in geval van uiterste
noodzaak alleen op weg. Meestal lo
pen of rijden dc mensen van Essex
in groepjes van minstens drie perso
nen, zo vertelde mevrouw Kriek.
Op het ogenblik dat Mary Kriek ver
moord werd. heeft zij zich alleen op
zo'n stille landweg op ongeveer hon
derd meter afstand van de Bullbanks
farm van de familie French bevon
den.
DOOD SPOOR.
Ondanks het uitgebreide politie-on-
derzoek, is tot op heden nog geen
spoor van de dader gevonden.
Tijdens het laatste bezoek aan Es
sex heeft de districtspolitie het zus
je Willy verzocht voor enige inlich
tingen een bezoek aan het bureau in
Colchester te brengen. De politie-in-
specteur die in Essex het onderzoek
van elf raadselachtige moorden leidt
stelde haar enkele routinevragen.
Het enige en tragische dat Willy
uit dit onderhoud bleek was, dat
de politie in de moordzaak van
haar zusje Mary en in vrijwel al
le andere tien affaires, op een
dood spoor is aangeland en dat
men iedere dag weer vreest dat
de moordenaar opnieuw zal toe
slaan.
Waarschijnlijk werk
van psychopaat
(Van onze speciale verslaggever)
„In het Engelse district Essex, waar
het afgelopen half jaar elf meisjes
en vrouwen op even raadselachtige
als gruwelijke wijze werden ver
moord, is ongetwijfeld 'n psychopaat
aan het werk. Dit is niet alleen mijn
mening, maar die van vrijwel ieder
een in Essex en zelfs die van de
moord-deskundigen van Scotland
Yard", aldus de heer A. Kriek, vader
van het Nederlandse meisje Mary,
dat In de nacht van vijf op zes janu
ari nabij het dorpje Eagle ash Green
de dood onder moordenaarshand
vond.
Een Amerikaans mi
litair, Donald Keeton,
van wie men dacht,
dat hij met een vlieg
tuig was verongelukt,
heeft in de woning van
zijn moeder in Texas
verklaard, dat hij uit
wanhoop een vliegtuig
had gestolen op de
vliegbasis waarop hij
was gelegerd.
De 19-jarige militair
had een 17-jarig meis
je. Dit had haar ver
kering met hem ver
broken. Als gevolg
hiervan wist hij niet
precies wat te doen.
Door de vlucht is de
liefde overigens niet
-hersteld. Het meisje
vertelde niet meer van
Keeton te houden.
Keeton huurde een
vliegtuig op het vlieg
veld Gulfport (Missis
sippi). In Alexandrië
(Louisiana) wilde hij
brandstof bijtanken,
maar toen hij zag dat
iemand de zaak niet
geheel vertrouwde,
ging hij er snel weer
vandoor. Hierna begon
een achtervolging met
drie vliegtuigen, die
trachtten hem tot lan
den te dwingen, maar
telkens opnieuw slaag
de hij er in aan zijn
achtervolgers te ontko
men, meestal door met
zijn toestel in de wol
ken te verdwijnen.
In de mening dat het
toestel waarin Keeton
vloog was verongelukt
werden ongeveer 25
toestellen aan het werk
gezet om het wrak te
zoeken. Er werd echter
niets gevonden. In alle
vroegte had de verlief
de vlieger zijn vlieg
tuig behouden aan de
grond in Longview
(Texas) gezet en had
vervolgens de bus naar
huis genomen.
