Rijkspremie voor jeugdsparen op precies 10 procent gesteld Pal Maleter luisterde niet naar raad en liep in Russische val mmöRD VERPLICHTING TOT WERKEN VOOR DE B.B. UITGEBREID KONINGIN EN PRINS ZEER ONDER INDRUK VAN EXPO PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT. 8 -3 TWEEDE KAMER KEURT JEUGDSPAARWET GOED Gewezen militairen kunnen een jaar langer aan regeling deelnemen Het eerste van de drie concrete middelen, die de regering heeft toegezegd te zullen aanwenden om de bezitsvorming in ons land te bevorderen een wettelijke regeling van het gepremieerde sparen door de jeugd, het verlenen van fiscale faciliteiten voor werkgeversbijdragen aan bouwspaarfondsen en het toekennen van premies voor het sparen door ambtenaren heeft dinsdag in de Tweede Kamer de eindstreep gehaald. De Kamer nam namelijk zonder hoofdelijke stemming het ont- werp-jeugdspaarwet aan, volgens welke wet aan jeugdige perso nen, die minstens zes jaar lang per jaar minimaal 30 gespaard hebben, van rijkswege een premie van 10 procent op het be spaarde bedrag wordt toegekend. te rekenen als in dat jaar meer dan zes maanden is gespaard en om de tijd, door dienstplichtigen in militai re dienst doorgebracht en waarin dus niet of zeer moeilijk gespaard kon worden, te compenseren. Aangezien het aan deze afgevaar digde gebleken was, dat de spaar instellingen onoverkomelijke be zwaren tegen het amendement hadden, trok hij het eerste gedeel te ervan in en wijzigde hij het tweede gedeelte zodanig, dat de spaarduur voor hen, die kunnen aantonen dat zij hun militaire dienstplicht hebben vervuld, of vrijwillig in dienst geweest zijn, in alle gevallen met maximaal één jaar wordt verlengd. De Ka mer aanvaardde dit amendement zonder hoofdelijke stemming. Een amendement van de heer Den Uyl (pvda) om het opnemen van een Vooraf moest nog de beslissing val len over een aantal amendementen, waarmede staatssecretaris Schmel- r.er, die het ontwerp verdedigd had, zich maar matig ingenomen toonde. Hij deed een dringend beroep op de afgevaardigden om af te zien van de amendementen, die zouden leiden tot verzwaring van de kosten en tot ver groting van de kans op fouten, waar- van de spaarinstellingen de financiële consequenties zouden moeten dra gen. Dit zou namelijk, zo vreesde hij, de spaarregeling in gevaar kunnen brengen. Beslissingen Het amendement van de heer Ha- zenbosch (a.-r.), om in de wet vast te leggen, dat de spaarpre- mie 10 procent van het opgeno men tegoed bedraagt, geen pro cent meer en geen procent minder, zodat aan wijziging van dit per centage altijd het parlement te pas moet komen, nam de Kamer, nadat de staatssecretaris had me degedeeld, dat hij de voorkeur gaf aan het regeringsvoorstel, maai de beslissing aan de Kamer over liet, met 58 tegen 51 temmen aan. Tegen waren ae P.v.d.A., de V.V. D. en de communisten. Een amendement van de heer Van Buel (kvp) om het de minister van financiën mogelijk te maken, ook an dere spaarinstellingen dan de in het wetsontwerp genoemde bij gebleken geschiktheid en bereidheid voor de toepassing van de wet aan te wijzen, met andere woorden om het aantal deelnemende spaarinstellingen uit te breiden, nam de Kamer zonder hoof delijke stemming aan, nadat de heer Van Leeuwen (vvd) er zijn instem ming mee had betuigd en de staats secretaris had verklaard, dat hij er £een bezwaar tegen had. >e heer Van Buel had voorts een amendement ingediend om het kalen derjaar, waarin de spaarregeling is •aangegaan, tot een vol kalenderjaar Nederlands boek met oorlogsdocumentatie in Russisch vertaald. Bij de staatsuitgeverij voor buiten landse literatuur in Moskou is dezer dagen de Russische vertaling ver schenen van het in 1953 in Nederland gepubliceerde werk van dr. L. de Jong: „De Duitse vijfde colonne in de Tweede Wereldoorlog", dat inmid dels ook in Engeland en Amerika het licht zag. De auteur deelde ons me de, dat hij door de Russische uitgave van zijn werk geheel verrast was. De Russische uitgeverij had geen enkel contact met hem gezocht. Hij heeft inmiddels de Russische uit gave kunnen laten vergelijken met het origineel en daarbij is volgens hem gebleken dat op de vertaling weinig aan te merken valt. Passages waarin kritisch gesproken wordt over de aard van een totalitair regime en over het beleid van Stalin, zijn gehandhaafd. Slechts in één pas sage, gewijd aan de Moskouse pro cessen van de jaren 1930, is zodanig gewijzigd, dat er alle namen uit ver dwenen zijn Tenslotte heeft een ge neraal aaii de vertaling een lange inleiding toegevoegd die een propa gandistisch karakter draagt. Er wordt de Nederlandse auteur o.a. in verweten, niet te hebben ingezien dat de Amerikanen thans dezelfde perfide vijfde colonne-methode toe passen als eertijds Hitier", aldus dr. de Jong. TOUW. Bo Tornstrom, oud 18 jaar, zat op een bootsmansstoeltje 16 me ter boven de begane grond een pui in Stockholm te schilderen toen liij plotseling voelde dat het touw begon te breken. Hij viel, maar kon zich aan een kozijn vastgrijpen. Tornstrom schreeuwde om hulp en enkele mannen renden het huis bin nen om te ontdekken dat de huis kamerdeur die zij passeren moesten op slot zat. Twee sterke kerels heb ben de deur toen stukgerammeid en het raam vernield om Tornstrom bij de armen te kunnen vasthouden. Ze hadden niet genoeg kracht om de jongeman binnen te hijsen en lie ten, al schreeuwend, de politie en de brandweer alarmeren. Een ladderwa gen kwam, maar kon niet dicht ge noeg bij het huis komen. Vier brand weermannen hebben toen Tornstrom naar binnen gehesen. Hij was volkomen uitgeput en liet zijn tranen de vrije loop. Allen die het gezien hadden waren het erover eens dat Bo Tornstrom de onplezie rigste tien minuten van zijn hele le ven als een man doorstaan had. tegoed binnen de daarvoor vastgestel de termijn onder meer mogelijk te maken, als een van de ouders van de jeugdspaarder overlijdt en dan niet temin een premie te verstrekken, nam de Kamer zonder hoofdelijke stemming aan, hoewel de staatsse cretaris het ontraden had. De Tweede Kamer >is dinsdag be gonnen met de behandeling van het wetsontwerp tot wijziging van de winkelsluitingswet 1951. Zij zet nadat enkele afgevaardigden aan het woord geweest zijn, de be raadslagingen vandaag voort. Het Wereldgebeuren Nieuwe regeling geldt niet voor actieve leden van dijkleger. (Van onze parlementaire redacteur.) De Tweede Kamer heeft In haar dinsdag gehouden vergadering haar goedkeuring gehecht aan een wijzi ging van de wet op de noodwachten. Sinds haar totstandkoming in 1952 waren in deze wet enige leemtes en onvolkomenheden aan de dag getre den, die naar het oordeel van de re gering voorziening behoefden. Die voorzieningen, in hoofdzaak regelen de het verrichten van tijdelijke werk zaamheden bij de noodwachten, zijn thans aangebracht. TWEEDAAGS BEZOEK BESLOTEN Gevarieerd program vol attenties. Koningin Juliana en prins Bernhard waren gisteren de eerste bezoekers aan de wereldtentoonstelling te Brus sel. Nog voordat de poorten zich had den geopend, reden auto's van het Belgische hof over de lege Expo-stra- ten het koninklijk paar naar het pa viljoen der protestantse kerken. Ter wijl koningin Juliana en prins Bern hard binnenkwamen werd het „Wilt heden nu treden" gespeeld. De konin gin liet zich uitvoerig voorlichten over het werk der protestantse ker ken op de wereldtentoonstelling. Direct daarna vertrok het koninklijk gezelschap naar het paviljoen van het Vaticaan. De koningin en de prins kwamen tijdens de rondgang onder de indruk van de sfeer en de stijlvolle inrichtingen van het paviljoen, dat dagelijks duizenden bezoekers trekt. Op speciaal verzoek van de koningin werd even afgeweken van het pro gramma om in een afzonderlijk gele gen paviljoen de tentoonstelling „Het gelaat van Christus in de kunst" te bezichtigen. Vervolgens vertrok het koninklijk gezelschap naar het Amerikaanse paviljoen. Er werd een wandeling van een half uur door het gebouw gemaakt. Voordat de koningin en de prins de Amerikaanse inzen ding verlieten, traden zij een voor en van interessante technische snufjes voorzien stemhokje bin nen, waar zij hun stem mochten uitbrengen op een Amerikaanse kandidaat voor het congres. De stemming bleef geheim De ontvangst van het koninklijk paar in het Engels paviljoen was bijzonder stijlvol. Langer dan het protocol toe liet bleef het vorstenpaar in de we tenschappelijke afdeling van deze Britse manifestatie. De koningin werd voorgelicht over hetgeen in de verschillende atoomcentrales van En geland reeds tot stand werd gebracht. Met ochtendprogramma van de twee de dag van het koninklijk bezoek werd besloten met een bezichtiging van het Duitse paviljoen. In de Nederlandse ambassade werd de lunch gebruikt. In de middaguren hezocht het gezelschap allereerst de faviljoens van Venezuela en Mexico, n het Mexicaanse paviljoen werd de koningin verrast met een tuil witte orchideeën, evenals in het Marok kaanse, waar acht schone in met goud en zilver bestikte kaftans (een zijden tot de grond toe reikende ge sloten jas) ter begroeting stonden op gesteld. Na Italië was de Sowjct-Unie aan de beurt, waar een enorme drukte heerste zodat een cordon van min- Wegwerker Spoorwegen veroordeeld. De rechtbank te 's Hertogenbosch heeft de wegwerker der Nederlandse Spoorwegen P. van den H., uit Box tel, veroordeeld tot twee maanden voorwaardelijke hechtenis en 150 boete subsidiair 15 dagen. Toen hij op 3 juni j.l. terechtstond wegens het door zijn grove nalatigheid ver oorzaken van een spoorwegongeluk, waarbij een trein op een groep spoor wegarbeiders te Best inreed, eiste de officier van justitie tegen hem twee maanden onvoorwaardelijke hechte nis. Bij het ongeluk, dat op 15 september 1957 gebeurde, kwam een wegwerker om het leven, een andere werd ernstig gewond. stens dertig politieagenten het koninklijk paar en het gevolg moest beschermen. Functiona rissen van het Sowjet-paviljoen gaven (onder meer bij het model van de spoetnik) in het Frans een toelichting." Er ging een luid hoera geroep op toen het koninklijk ge zelschap het Russische paviljoen onze begrippen luxueus uitgevoerd verliet. Tenslotte begaven de hoge bezoekers zich naar de paviljoens van de Benelux en de E.G.K.S. Gisteravond om kwart over acht aan vaardden koningin en prins de terug reis naar Nederland. Op het vliegveld Meisbroek werd afscheid genomen van koning Boudewijn van België. Koningin en prins deelden aan de commissaris-generaal der tentoon stelling, baron Moens de Fernig, me de, zeer onder de indruk te zijn geko men van hetgeen in Brussel momen teel door geheel de wereld wordt ge- exposeerd. De mogelijkheid is geopend, dat personen op een eenvoudige wijze kunnen worden verplicht tijdelijk werkzaamheden te verrichten ten behoeve van de bescherming van de bevolking. Deze verplichting zal echter bij ernstige rampen slechts als een uiterst middel worden toe gepast. De bevoegdheid om personen gedwon gen te werk te stellen is toegekend aan de burgemeesters. De opdracht kan zowel de rampbestrijding bin nen de eigen gemeente of kring als de hulpverlening daarbuiten betref fen. De mogelijkheid is niet uitge sloten, dat personen, die hetzij als vrijwilliger, hetzij krachtens op dracht, tijdelijk bij de noodwacht dienst doen, tevens deel moeten uit maken van het dijkleger met het oog op de bestrijding van een wa tersnoodramp. Aangezien dan het goed functioneren van het dijkleger gewaarborgd moet zijn, is bepaald, dat bij een waters noodramp niet voor dienstverrichting bij een noodwacht in aanmerking komen zij, die reeds in het verband van het dijkleger bij de bestrijding van de ramp zijn ingezet. Voorts is voorgeschreven, dat, wan neer de dienstverrichting personen betreft, die door het bestuur van een waterschap, een veenschap of een veenpolder opgeroepen kunnen wor den, zo enigszins mogelijk overleg moet plaatsvinden met de voorzitters van de betreffende besturen. Meerderheid van Londens buspersoneel wil doorstaken. De meerderheid van het Londense buspersoneel, dat reeds zes weken staakt, heeft zich uitgesproken tegen hervatting van het werk. Zestig garages hebben zich tegen en een vijftigtal voor hervatting van het werk uitgesproken. Men had gehoopt, dat de 8400 Lon dense bussen vandaag weer zouden rijden. Premier Charles de Gaulle van Frank rijk had zijn dagelijkse werkzaam heden in de steek gelaten en toas op zondag naar Colombey 275 ki lometer van Parijs getogen. Foto nadat De Gaulle de zondagsdienst had bijgexcoond, verbleef hij even te mid den van de burgers. Verhoging rijksbijdragen Bescherming Bevolking. (Van onze parlementaire redacteur.) De normen, waarop de rijksbijdragen aan de Bescherming Bevolking voor de jaren 1951 tot en met 1954 waren gebaseerd, moeten thans beslist als ontoereikend worden beschouwd. Vandaar dat de Tweede Kamer dins dag een wetsontwerp te behandelen kreeg, dat de gemeenten en de krin gen in staat bedoelt te stellen de voor een goede bescherming van de bevol king onvermijdelijke maatregelen te treffen. De uit de toepassing van deze rege ling voor het Rijk voortvloeiende fi nanciële consequenties bedragen voor de jaren 1955, 1956, 1957 en 1958 respectievelijk 5.7 miljoen. 9.8 mil joen. 11.4 miljoen en 11.7 miljoen gulden. De Kamer nam het wetsontwerp zon der hoofdelijke stemming, doch met aantekening dat de communisten te gen waren, aan. De Gaulle opnieuw naar Algerije. Generaal De Gaulle zal van 2 tot 4 juli opnieuw een bezoek aan Algerije, brengen, aldus is van officiële zijde* in Parijs medegedeeld. In een com muniqué is gezegd dat het hernieuw de bezoek van De Gaulle aan Alge rije ten doel heeft „de situatie op definitieve wijze te normaliseren". Hij zal de reis maken in gezelschap van de socialistische minister van staat, Mollet, de socialistische minis ter voor dg Sahara Lejeune, de plaatsvervangend minister van de fensie Guillaumat en de minister voor oudstrijders Michelet. Verder is meegedeeld, dat De Gaul- les vier ministers van staat diverse landen zullen bezoeken om de Franse plannen kenbaar te maken. Mollet, die leraar Engels is geweest, gaat naar een aantal Engels-sprekende landen, Jacquinot gaat naar Zuid- Afrika en Zuid-Amerika, en Pflim- lin en HouphouetBoigny gaan naar de Franse gebieden overzee, met in begrip van West-Afrika. „IK ZOU HET NOOIT DOEN" Te veel vertrouwen in vrijgeleide (Van een onzer verslaggevers) „Ga niet Pal. Ze laten je niet meer teruggaan". Dit waren de laat ste woorden, die Magda de Kunery, een vrouw die veel heeft bete kend voor Pal Maleter, wiens secretaresse zij was, sprak tegen de terechtgestelde held van Boedapest. Wij spraken dinsdagmorgen Magda in Den Haag, waar zij thans woont en begrepen, dat Male ter veel genegenheid voor haar heeft gehad. De generaal zal later vaak gedacht hebben aan de waarschuwing van deze vrouw, die hij wilde trouwen, want hij sloeg haar woorden In de wind en ging toch onderbandelen met de Russen. Ondanks zijn vrijgeleide werd liij ge arresteerd en kwam hij niet terug. leerde Maleter kennen in Debre- ein in 1945, waar zij tolk was van de daar gevormde regering. Zij assisteerde voornamelijk de le gerleiding en ontmoette toen do jonge, lange luitenant Pal Male ter, die haar sympathiek vond en haar hielp bij het thuisraken in moeilijke militaire termen. Maleter kon toen nog niet verhin deren, dat Magda samen met hoge legerofficieren, die te weimg com munistisch gezind waren, werd ge arresteerd. Magda overigens niet lang, aangezien zij Tsjechische van geboorte is, kon zij de Russen in hun eigen taal vertellen, wie haar door Moskou vertrouwde baas Janos Vörös, minister van oorlog, feitelijk wel was. Hij had met de Duitsers samengewerkt en later een wit voetje gehaald bij Stalin. Magda wist veel en werd door de Russen vrijgelaten. •Toen zij vrijkwam, wachtte Ma leter haar op met bloemen en vroeg haar ten huwelijk. Dat wei gerde zij, omdat zij wist, dat ook hij communistisch gezind was, sinds hij in Russische krijgsge vangenschap een „anti-fascistische scholing" had doorgemaakt. Male- PAL MALETER TE VEEL. Magda de Kunery, thans gehuwd met een leider van de Hongaarse opstand, kolonel Istvnn de Kunery, ter was weliswaar een zeer demo cratische figuur, aldus zijn secre taresse, maar hij was in politieke zaken niet eerlijk tegenover haar en was te opportunistisch. Maleter trouwde Inmiddels met een meisje, dat uit hetzelfde dorp kwam als hij. Jaren gingen voor bij, voordat Magda hem weer ont moette. Zij was hem uit de weg gegaan, sinds Maleter lid was ge worden van de communistische partij, een daad waarop ook het huwelijk met zijn katholieke vrouw tenslotte strandde Magda kwam weer in contact met Maleter, toen deze zich tijdens de opstand van de andere kant liet zien en zich aansloot bij de op standelingen van de Kilian-kazer- ne, die hij aanvankelijk voor de regeling kwam opeisen. De op standelingen kozen de inmiddels tot kolonel bevorderde Maleter tot hun leider. Toen hij Magda in die dagen ontmoette, vroeg hij haar zijn secretaresse te worden. Ma leter werd minister van defensie in het kabinet-Nagy en Magda werd officieel aangesteld. Maandag 5 november zou zij haar werk beginnen op het departe ment. Maar zaterdags daarvoor ging Maleter onderhandelen met de Russen. Magda kende de Rus sen en waarschuwde hem. „Ik zou het nooit doen", zei zij hem, maar hij had vertrouwen in zijn vrijge leide en ging toch. Zij zag hem daarna niet weer en vluchtte met haar man naar het vrije westen Pal Maleter was een zeer geziene figuur onder Hongaarse militairen, vertelde Magda ons. Hij genoot een Tsjechische opvoeding en was daarna een sterk democratisch denkend mens. Dat zijn vader landsliefde tenslotte sterker bleek dan zijn communistische sympa thieën, heeft zijn moedig gedrag bewezen tijdens de opstand. Geheim proces Vroeg in de ochtend van 4 novem ber 1956 klonk via radio-Boe- dapest de stem van lm re Nagy die op 24 oktober volgens de wens van het in opstand gekomen Hon gaarse volk aan de regering was ge komen. „Hier Imre Nagy". zo hoor den de luisteraars die over de hele wereld de adem inhielden terwijl zij de Hongaarse vrijheidsstrijd volgden. „Sowjettroepen zijn tegen zonsop gang een aanval op Boedapest begon nen. Het is kennelijk hun bedoeling, de wettige democratische regering van de Hongaarse Volksrepubliek omver te werpen. Onze troepen zijn tegen de Russen gewikkeld in een strijd om recht en vrijheid. De rege ring is op haar post. Dit brengen wij ter kennis van het Hongaarse volk en de gehele wereld". Ieder weet, dat zo de nieuwe kneveling van het Hon gaarse volk begon. Imre Nagy zocht met veertig andere vooraanstaande Hongaren zijn toevlucht op de Joego slavische ambassade te Boedapest. Op 21 november werd bericht, dat hij die ambassade had verlaten, en on danks een hem verstrekt vrijgeleide door de Russen was gearresteerd en naar Roemenië gevoerd. Vroeg in de ochtend van gisteren werd in Moskou wereldkundig gemaakt, dat Imre Nagy „tij dens een onlangs te Boedapest ge houden proces ter dood veroordeeld en inmiddels terechtgesteld" is. Een aantal van zijn medewerkers deelden dit lot, onder wie Pal Maleter, de held van Boedapest, dip indertijd even lafhartig is gearresteerd. Toen hij tijdens de opstand als minis ter van defensie aan het hoofd van een Hongaarse delegatie op het Rus sische hoofdkwartier kwam onderhan delen over de aftocht der Sowjet troepen, werd hij ingerekend Met afschuw en verontwaardiging heeft de hele wereld kennis genomen van dit proces, dat herinnert aan de toestand in de dertigerfjaren. Ook in Stalins „zuiverings"-tijd waren name lijk politieke processen geheim, ook toen ging men telkens over tot on middellijke tenuitvoerlegging van het vonnis en de bekendmaking ervan geschiedde enige tijd later, bij voor keur in de vroege morgenuren. Imgre Nagy was een communist die vele jaren in Moskou heeft gewoond en die zoals de mees te leiders in Oost-Europa weliswaar voornamelijk agrarische problemen behandelde als hij minister was, maar ook enige tijd de verantwoordelijk heid droeg voor het optreden van de geheime staatspolitie, waartegen de opstand ook was gericht. Maar on danks zijn verblijf van 1929 tot na de Tweede Wereldoorlog te Moskou, waar hij als uitgeweken communist verbleef, wilde hij niet zonder voor behoud de Moskouse koers volgen. Hij was, met Joego-Slaviës president Tito en met Polens verstoten partij leider Gomoelka die in 1956 weer aan de macht kon komen, voorstander van een eigen, nationale, weg naar hettcommunisme. Daarbij maakte hij geenszins de indruk, een niets ont ziende revolutionair te zijn. Hij had geen bezwaar tegen het huwelijk van zijn dochter met een protestantse dominee. En in tegenstelling tot zijn collega's onder de communistische leidslieden hield hij ervan om in een café te Boedapest met zijn vrienden te discussieren over de politiek of over de verdiensten van voetbalteams. Geen wonder, dat hij tijdens het re gime van stalinist Rakosi niet ge handhaafd kon worden en in 1955 uit de partij werd gestoten. Het was vooral door deze voorgeschiedenis, dat men tijdens de opstand om Nagy riep. Dat de terechtstelling van Nagy juist nu komt, wordt waar schijnlijk niet ten onrechte toegeschreven aan de opnieuw toege spitste tegenstelling tussen Rusland en Joego-Slavië. Ongetwijfeld zal Joe- go-Slavië president Tito gegriefd zijn door deze gang van zaken, die niet los te denken is van de schending door de Russen van het indertijd aan Na gy toegestane vrijgeleide uit de Joe- go-Slavische ambassade te Boedapest. Bovendien is hier de door Tito voor gestane vrijheid van een „eigen weg" met een doodvonnis veroordeeld. Het is niet te verwachten, dat Tito zich door de dood van Nagy en de andere „martelaren" zal laten „bekeren". Men kan integendeel erop rekenen, dat het conflict tussen Moskou en Belgrado nog scherper zal worden. Een andere gevolgtrekking uit dit proces is, dat de Russische premier Kroesjtsjew, zonder wiens toestem ming dit nooit had kunnen gebeuren, nu verantwoordelijk moet worden ge steld voor een daad van het soort, waarvan hij op het XXste partijcon gres zijn voorganger als communisti sche tsaar, Stalin zo uitvoerig be schuldigde. IMRE NAGY ...vrijgeleide naar de dood... Bij Eberbach in West-Duitsland is een auto door een trein gegrepen. De vijf inzitenden kwamen om het leven.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1958 | | pagina 5