Grote Indonesische gemeenschap
op Nw-Guinea: ongewenste situatie
De Gaulle wenst volksstemming
over grondwetswijzigingen
TUNESIË: SPOEDZITTING
VEILIGHEIDSRAAD GEVRAAGD
VRIJDAG 30 MEI 1958
PROVINCIALE ZEEÜWSB COURANT.
S
RAPPORT PARLEMENTAIRE MISSIE
Actie
(Slot van pag. 1)
één Gedeputeerde de boze wolf schijnt
te zijn. Een dergelijke voorstelling
van zaken nu is o.i. niet reëel en ves
tigt ten onrechte de indruk, dat de
Kamers van Koophandel en het pro
vinciaal bestuur gezamenlijk een
komplot zouden hebben gesmeed om
de Zeeuwsvlamingen in een hoek te
drijven.
Men zal er goed aan doen bij de dis
cussie over de veertarieven in geen
enkel opzicht te twijfelen aan dit
punt, namelijk dat zowel het provin
ciaal bestuur als de Zeeuwse Kamers
van Koophandel bij de behandeling
van deze tariefzaken uitsluitend het
belang van de provincie Zeeland en
van haar bewoners willen dienen.
Met dit belang voor ogen hebben zij
de weg genomen, die hun de juiste
scheen, een weg die moeilijk was en
die allerminst politiek succes met
zich meebracht. Zij hebben gekozen
voor hogere tarieven, die leiden tot
een betere bediening der veren.
Maar deze keus daarvan zij men
overtuigd werd gemaakt met een
bloedend hart. En het lijkt ons daar
om onjuist om thans in het voortge
zette gesprek over de tarieven zowel
Gedeputeerden als Kamers van Koop
handel met verwijten te overladen,
alsof zij willens en wetens de belan
gen van Zeeland zouden hebben ver
kwanseld Het is begrijpelijk, dat
menigeen het met hun keus niet eens
is. Maar dan dient men de goede
trouw van deze mannen buiten de
discussie te laten
Het nadere gesprek tussen minis
ter Algera en Gedeputeerde Sta
ten over de tarieven is nog niet
op gang gekomen en het standpunt
van de bewindsman op de in de Sta
ten geformuleerde wensen is derhalve
nog niet bekend. In dit verband is
elke reguliere actie door Zeeland on
dernomen om het Zeeuwse standpunt
in Den Haag kenbaar te maken, in
hoge mate toe te juichen. Er is reeds
aangekondigd door de Zeeuwsvlaam-
se actiecomité's, dat zij op audiëntie
zullen gaan bij de minister. Daarover j
kan men zich slechts verheugen, i
want op deze wijze wordt er con- j
structief aan meegewerkt om in deze i
moeilijke zaak tot een oplossing te j
geraken. Wellicht kan men de minis
ter overtuigen van de grote belangen,
die met deze zaak zijn gemoeid. En
de minister kan er van verzekerd
zijn, dat het grootste deel van de be
volking het werk van de comité's met
sympathie begroet. De comitéleden
zullen derhalve kunnen optreden als
volksvertegenwoordigers in buitenge
wone dienst en aldus zullen zij het
werk van het provinciaal bestuur in
deze aangelegenheid in niet geringe
mate kunnen verlichten.
Een dergelijke, juist-gevoerde actie
verdient de steun en de instemming
van geheel Zeeland I
Klachten over publiciteit
De missie zegt in haar rapport voorts,
dat zij over de publiciteit op Nieuw-
Guinea veel klachten heeft ontvan
gen. Zij vraagt, of niet op korte ter
mijn met kracht dient te worden ge
streefd naar versterking van de zen
der van radio-omroep Nieuw-Guinea
op Biak. De huidige internationale
politieke situatie eist dit, aldus het
rapport. Meer dan voorheen zal dan
ook de aandacht van de leiding van de
radio moeten worden gericht op de
Verworven rechten wellicht op
aanvaardbare wijze af te kopen
„Het handhaven van een betrekkelijk grote Indonesische gemeenschap op
Nieuw-Guinea acht de missie ongewenst". Dit wordt gezegd In het rapport
van de parlementaire missie, die vorig jaar een bezoek heeft gebracht aan
dit gebiedsdeel en bestond uit de Tweede-Kamerleden Van de Wetering, De
Kadt, Cornelissen, De Graaf, Van Meel en Wierda en de leden der Eerste
Kamer Schermerhorn, Derksen en Scholten.
De missie zegt in haar rapport, dat de Indonesiërs of zich permanent op
Nieuw-Guinea moeten gaan vestigen of vandaar naar Indonesië moeten te
rugkeren. Daarbij zal naar een aanvaardbare vorm om verworven rechten
af te kopen, bijvoorbeeld wanneer pensioenen zijn verdiend, moeten worden
gezocht voor die landsdienaren, die tot vertrek zullen besluiten.
De missie zegt in het hoofdstuk over
de bevolkingsvraagstukken op Nieuw-
Guinea, een beschouwing over de
vraagstukken rond de Ambonezen en
andere Indonesiërs urgent te achten.
Het is de missie gebleken, dat het voor
de Ambonese gemeenschap op Nieuw-
Guinea onbegrijpelijk is, dat het gou
vernement de 17 Ambonese militairen,
die in 1956 uit Ceram naar Nieuw-
Guinea zijn gekomen, als personae
non gratae beschouwt. De Ambonese
gemeenschap zou de 17 militairen
graag op haar kosten naar Nederland
sturen, indien zij zonder voorwaarden
vrij zouden worden gelaten.
Slechte samenwerking
met zending en missie
In het hoofdstuk over missie en zen
ding wordt in het rapport gezegd, dat
de Kamerleden tot hun teleurstelling
van de corporaties hebben vernomen,
dat het gouvernement van Nieuw-
Guinea te weinig naar een goede sa
menwerking streeft. De parlementai
re missie heeft dan ook de indruk, dat
sedert 1953 het eerste bezoek aan
Nieuw-Guinea deze samenwerking
niet is verbeterd. In het rapport wordt
de minister van zaken overzee ge
vraagd welke maatregelen hij denkt
te nemen om hierin verbetering te
brengen.
V oertaalprobleem
De voertaal bij het onderwijs
noemt de missie eep bijzonder
moeilijk punt. Een meer duidelijke
politiek van de regering acht de
missie noodzakelijk. Het is duide
lijk, dat het Papoeakind in zijn
ontwikkeling wordt geremd, wan
neer men het binnep betrekkelijk
korte tijd in twee talen onderwijs
geeft. De eerste drie jaar van het
lager onderwijs is de voertaal Ma
leis, daarna wordt geleidelijk op
het Nederlands overgegaan. De
missie vraagt zich af of dit pro
bleem niet tot kleinere proporties
zou worden teruggebracht, wan
neer werd begonnen om het Indo
nesische element uit het onderwij
zend personeel te verwijderen.
Papoeabevolking. In het rapport
wordt voorts de vraag gesteld, waar
om Radio-Wereldomroep geen Malei-
se uitzendingen, gericht op Nieuw-
Guinea, verzorgt. De missie bepleit
■voorts onder meer de invoering van
een soort radiodistributie in de kam
pongs.
Doelende op de waarnemingen, dat op
vele plaatsen in Nieuw-Guinea het In
donesische radiostation van Ambon
beter te horen is dan de zender op
Biak zegt het rapport, dat met een
dergelijk distributienet zou worden
voorkomen, dat aan de primitieve be
volking allerlei mededelingen worden
gedaan uit alle hoeken van de aarde,
die alleen verwarring bij haar kunnen
wekken. De missie meent.dat dit pro
bleem op zeer korte termijn tot een
oplossing moet worden gebracht. In
dien dit niet geschiedt, zal Nederland
de belangrijke strijd in de ether onge
twijfeld gaan verliezen, aldus net
rapport.
Over militaire aangelegenheden
merkt de missie in het rapport op, dat
de eigen bevolking van Nieuw-Guinea
met de meeste spoed dient te worden
betrokken in de verdediging van
eigen grond. Naar haar mening is in
dit opzicht nog bijzonder weinig ge
schied.
BESPREKING VAN KWESTIE-SAKIET
„Aanwezigheid Franse
troepen bedreigt vrede".
Tunesië heeft donderdagavond mede
gedeeld, dat de delegatie bij de Ver.
Naties opdracht heeft gekregen een
onmiddellijke bijeenkomst van de
Veiligheidsraad te verzoeken ter be
handeling van Tunesië's klacht aan
gaande „Franse agressie".
Een Tunesische woordvoerder had
eerder te Tunis medegedeeld dat
Franse en Tunesische militairen don
derdag nabij Remada, een Franse post
in Zuid-Tunesië, vijf uur lang schoten
hadden uitgewisseld.
President Bourguiba had maandag
aangekondigd, dat hij 'n nieuwe behan
deling van de Tunesische klacht inza
ke de aanval van de Fransen op het
dorp Sakiet zou vragen. Tunesie had
deze klachten laten rusten in afwach
ting van de resultaten der goede dien
sten die Engeland en de Ver. Staten
in de kwestie van de Frans-Tunesi-
sche geschillen verleenden. Tevens
werd meegedeeld, dat Tunesië zich op
nieuw tot de raad zou wenden, indien
de toestand weer ernstiger werd. Zo
als bekend, werden de goede diensten
geschorst toen de Franse regering van
Gaillard viel.
Tunesië klaagt er ook over, dat de
spanning als gevolg van de voortge-
Congres Dierenbescherming
te Ziirieh geslaagd.
„Het internationaal congres voor
Dierenbescherming dat dezer dagen
te Zürich is gehouden, is in alle op
zichten een geslaagde bijeenkomst
geweest," zo verklaarde dr. mr. W.
Hugenholtz.
Op het congres werden vele reso
luties aangenomen, die naar alle re
geringen zijn verzonden. De voor
naamste daarvan zijn de volgende:
1. Er wordt een verbod gevraagd
van de uitvoer van levende dieren
voor de slacht, in het bijzonder voor
2. Aan de Verenigde Naties is ver
zocht een conventie aan te nemen op
het transport van levende dieren.
3. In alle landen moet de wet er
in voorzien dat de dieren bedwelmd
worden voor zij geslacht worden.
4. Stierengevechten dienen te wor
den afgeschaft.
5. Voor het vangen van walvissen
moeten elektrische harpoenen worden
gebruikt.
6. Het houden van kettinghonden
moet overal worden verboden.
De derde etappe van Olympia's Tour
door Nederland voerde de renners
van Amersfoort naar Den Bosch via
Arnhem, waar op de Rijnbrug deze
foto van een groepje „vluchtelingen"
werd gemaakt.
zette aanwezigheid van Franse troe
pen in het land de vrede in Noord-
Afrika bedreigt.
Wat het nieuwe incident bij Remada
betreft, volgens een woordvoerder
trachtte een Franse patrouille een Tu
nesische versperring op de weg in
noordwestelijke richting lopende naar
Tataoeine te doorbreken. De Fransen
zouden het vuur hebben geopend, toen
de Tunesiërs weigerden de wegver
sperring op te ruimen. Laatstgenoem
den beantwoordden het vuur.
Er is nog niets bekend van eventuele
slachtoffers.
In het afgelopen weekeinde hebben
zich, als gemeld, eveneens Frans-Tu-
nesische botsingen in het gebied van
Remada voorgedaan.
Geen televisie voor
„Gereformeerde Gemeenten
in Nederland".
In de godsdienstoefeningen van de
„Geref. Gemeenten in Nederland" is
van de kansels bekendgemaakt welke
besluiten de classis heeft genomen.
(De classis omvat bij deze kerkge
meenschap alle plaatselijke gemeen
ten). Leden, die in het bezit zijn van
een televisietoestel zullen worden ge
censureerd. Ambtsdragers zullen geen
radiotoestel mogen bezitten. Leden
die in het bezit zijn van zulk een toe
stel zal ernstig worden gewezen op
de grote gevaren hiervan, naar het
oordeel van de classis, en bij voort
gaand misbruik zullen zij eveneens
censurabel zijn. Bij een kerkelijke
huwelijksbevestiging zal de bruid in
het donker gekleed moeten zijn, bij
voorkeur in het zwart. De bruid zal
voorts geen sluier mogen dragen.
K.P.M.-vIoot voor 60 pet
op Ned. markt verzekerd
De voorzitter van de Nederlandse
Unie van schade verzekeraars, mr.
H. T. Asser, heeft gisteren op de al
gemene vergadering van de Unie in
het Kurhaus, zij het onder groot
voorbehoud, gewag gemaakt van een
te vormen tijdelijke, maar nauwe
samenwerking tussen de verschillen
de groeperingen in het verzekerings
bedrijf met het oog op de politieke
en economische situatie in Indonesië.
De pers, aldus mr. Assen, heeft in de
laatste maanden ten onrechte ge
zegd, dat de vloot van de KJPJU.
„bij de verzekeringsmaatschappij
Lloyds te Londen verzekerd was,
waar het risco ten bedrage van on
geveer 10.000.000 pond sterling mede
door een aantal „onderverzekeraars"
gedragen werd".
De vloot van de K.P.M. was verze-
werd voor 60 procent op de Neder
landse markt en voor 40 procent in
Londen. In die 60 procent participi-
eerde een groot aantal Nederlandse
en een groot aantal buitenlandse
maatschappijen (hier te lande door
agenten vetregenwoordigd) en het
Londense aandeel kwam mede daar
door maar voor een deel voor reke
ning van Lloyds.
Ten aanzien van de invoering van
een verplichte W_A.-verzekering
voor motorvoertuigen achtte de
voorzitter het wenselijk dat de ver
zekerde de eerste 50,schade
en zijn schuld daaraan rechtstreeks
in zijn portemonnee moet blijven
voelen. De verkeersveiligheid is bij
eigen risico gebaat, meende hij.
Laatste manschappen in
Little Rock teruggetrokken
Gisteren .werden de laatste 400
manschappen van de onder fede
raal bevel gestelde Nationale Gar
de van Arkansas bij de school van
Little Rock teruggetrokken.
H Woensdagavond is Z.M. Koning
Boudewijn der Belgen voor een
tweedaags informeel bezoek
aan H.M. Koningin Juliana aan-
gekomen op het Paleis Soest-
dijk. De foto toont v.l.n.r.: H.
s M. Koningin Juliana, Z. M. Ko-
M ning Boudewijn en Z.K.H. Pins
s Bernhard in de tuin achter het
paleis.
iiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiin
Atoomkrachtcentrale
in Amerika geopend
In Shippingport, Pennsylvania, bij
Pittsburgh, is een atoomkrachtcen-
trale voor de levering van elektrici
teit uitsluitend aan particulieren en
de industrie, in bedrijf gesteld. De
president deed dit van het Witte Huis
uit met behulp van een neutronen
uitzendende „toverstaf*, waarmee op
bijna 500 kilometer afstand in
centrale de stoomschuif werd geo
pend.
De reactor is er een van het water
onder-druk type en bevat een kern
van 14 ton natuurlijk uranium, dat
een hoeveelheid van 75 kilogram met
U-235 hoog verrijkt uranium om
geeft. de capaciteit van de centrale
is 60.000 Kw, bouw- en installatie-
kosten bedragen in totaal 121 miljoen
dollar.
Er zijn nog vier grote atoomkracht
centrales in aanbouw: die in Rowe,
(Massachusetts) en in de staat New
York zijn van hetzelfde type. Bij
Joliet (Illinois) wordt er een van het
„kokend-water" type gebouwd, ter
wijl die in Monroe (Michigan) een zo
genaamde „snelle-kweek" reactor is.
In totaal zullen deze centrales in '60
een vermogen hebben van meer dan
700.000 kilowatt.
(Slot van Dag U
In de verklaring die De Gaulle gis
teravond aan de pers liet verstrekken,
stond onder meer te lezen dat zijns
inziens de nieuwe rgering, volgens
een procedure overeenkomstig de
huidige grondwet, een mandaat moet
krijgen om de nodige grondwetswij
zigingen voor te bereiden en deze
door middel van een referendum aan
het volk voor te leggen. Deze wijzi
gingen zouden met name betrekking
moeten hebben op „de scheiding van
en het evenwicht tussen de wetgeven
de en de uitvoerende macht en op de
verhouding tussen de Franse repu
bliek en de met haar verbonden vol
keren".
„De gebeurtenissen, die ons nu tot
spoed aandringen", aldus deze ver
klaring van De Gaulle, „kunnen van
de ene op de andere dag tragisch
worden. Het is uiterst dringend nood
zakelijk om de nationale eenheid en
de orde in de staat te herstellen en
de openbare macht weer op het peil
te brengen dat overeenkomt met haar
taak". Na zijn bezoek aan Coty gis
teravond reed de generaal weg door
le achterpoort van het Elysee, waar-
!oor hij ook was gekomen. De onge-
eer vijftig toeschouwers die daar
tonden riepen „Vive De Gaulle". Pre-
dent Coty bracht de generaal door
i tuin naar diens auto. Zij namen
fscheid met een krachtige handdruk,
'óór het gebouw liet een menigte
ïog lang leuzen klinken als „De Gau-
e aan de macht" of zong de Marseil
laise.
Coty „informateur"
De woordvoerder van de president
die bekendmaakte dat De Gaulle
zou trachten een kabinet te vor
men, deelde mee, dat de president
van vrijdagochtend elf uur één
voor één de leiders der parlemen
taire fracties zou ontvangen, een
taak die normaal wordt verricht
door een kabinetsformateur.
De administratieve commissie van de
C.G.T., het door de communisten be
heerste algemene vakverbond, heeft
donderdagavond de aanhangers der
organisatie verzocht, waarkzaam te
blijven en voort te gaan met het
vormen van „comité's ter verdediging
van de republiek". De C.G.T. deed
voorts op alle arbeiders een beroep
in toenemende mate te demonstreren
en hun eenheid van actie te vergro
ten, teneinde het parlement ertoe te
bewegen generaal De Gaulle niet als
premier te aanvaarden. Het socialis
tische vakverbond „Force Ouvrière"
herinnerde donderdagavond zijn leden
eraan, dat het gèèn stakingsoproep
had uitgegeven. Het bestuur der or
ganisatie zei, dat de „normale orga
nen van het regime" vrijelijk en zon
der druk van buitenaf hun verant
woordelijkheden onder ogen moeten
zien. Het r.-k. vakverbond verklaar
de, dat een algemene staking onge
legen zou zijn.
V er zoening?
De socialistische koerswijziging
kwam tot stand, nadat was gebleken
dat de socialistische voorzitter van de
Nationale Vergadering, Le Troquer,
de bedoelingen van De Gaulle zoals
deze in een gesprek met de voorzitter
der beide kamers van het parlement
in de nacht van woensdag op donder
dag had uiteengezet, bewust verkeerd
had weergegeven, kennelijk om de
kansen van de De Gaulle teniet te
doen. De vijandigheid van de socialis
ten tegenover de generaal was door
deze handelwijze van Le Troquer nog
toegenomen. Onder invloed van de
rechtse socialist Lejeune en oud-pre
mier Mollet schijnt nu echter de weg
voor een verzoening tussen de socia
listen en De Gaulle te zijn geopend.
Het bestuur van de socialistische par
tij hechtte ook zijn goedkeuring aan
de brief, waarin oud-president Auriol
De Gaulle had verzoent, de oproerige
beweging te verwerpen en zodoende
een spoedige overeenstemming met
Franse leiders over een beperkt pro
gram mogelijk te maken. De Gaulle
antwoordde gisteren op deze brief on
der meer dat hij nooit het leger in Al
gerije of Corsica tot opstand in zijn
naam had aangespoord. Hij herhaalde
met nadruk zijn ook al eerder gedane
beloften, dat hij nooit de macht door
middel van geweld in handen zou ne
men. De Gaulle waarschuwde, dat het
leger in Algerije op het punt stond,
zijn eigen weg te gaan, niettegen
staande de verzoeken die hij tot de
bevelhebbers had gericht.
Na zijn gesprek met de beide Franse
Kamervoorzitters vertrok gen. De
Gaulle gisteren weer naar zijn land
huis te Colombey les deux églises.
Het Wereldgebeuren
Lotharings kruis
Ik ben de Jeanne d'Arc van het
moderne Frankrijk", moet gene
raal Charles de Gaulle hebben ge
zegd tijdens een gesprek met presi
dent Roosevelt en Winston Churchill
in de Tweede Wereldoorlog. De Gaul
le voegde eraan toe: „En bovendien
vertegenwoordig ik de geest van Cle-
mengeau." Het schijnt dat de gene
raal, die een lastig maar betrouw
baar bondgenoot was als leider van
de vrije Fransen, óndanks de tegen
kanting die hij eerst als staats- en
regeringsleider van het na-oorlogse
Frankrijk en later als anti-parlemen
tair oppositiepoliticus ondervond,
nog steeds van mening is dat die
twee illustere Franse figuren in hem
verenigd zijn. In zijn arrogantie heeft
hij zich niets aangetrokken van de
kritiek die Roosevelt indertijd op hem
oefende. De vroegere Amerikaanse
president merkte op, zich te kunnen
voorstellen dat een man zich zou
kunnen beschouwen als Clemen-
geau of als Jeanne d'Arc, maar niet
te kunnen aannemen dat iemand die
twee bijzondere figuren in zich ver
enigde.
De Gaulle ging voort op zijn ka-
rakteritieke eigengereide weg. zoda
nig dat Sir Winston Churchill ver
zuchtte: „Van al de kruisen die ik
heb te dragen, is het Kruis van Lo
tharingen het zwaarste". Dit Lotha-
ringse kruis had De Gaulle zich tot
symbool gekozen - -
Men voëlde de druk van dit
kruis achter de boodschap, die
René Coty gistermiddag als
president der republiek tot het Fran
se parlement richtte. Coty, die zich
in zijn jarenlange parlementaire
praktijk heeft gespecialiseerd op het
gebied van grondwetszaken, slaakte
de verzuchting dat de pleidooien tot
hervorming van de staatsinstellingen
vergeefs zijn gebleven. „Hoe groot
ook de moed en de vaderlandsliefde
is geweest van de mannen die elkaar
als regeringsleiders zijn opgevolgd, de
desintegratie van de staat is niet op
gehouden". Na te hebben gewezen op
de huidige dreiging van een broeder
strijd, deed hij zijn mededelingen
over zijn besluit, De Gaulle aan te
wijzen als formateur, over de „aan
zienlijke moeilijkheden" die overwon
nen moeten worden en over zijn voor
nemen, zijn presidentiële bevoegd
heden aan de voorzitter van de Na
tionale Vergadering over te dragen,
als zijn poging zou mislukken. Dit
aftreden zou dan „in overeenstem
ming met de grondwet" zijn.
Geheel volgens de constitutie is ln
de nacht van dinsdag op woens
dag de aftocht van de veertien
daagse regering-Pflimlin verlopen en
ook het aftreden van de president zou
volkomen grondwettig zijn. Helaas
echter moet worden gezegd, dat de
oorzaak van dit alles zeer ongrond
wettig is. De roep om De Gaulle is
thans afkomstig van de rebellie die
in algerije opstak onder de geduchte
leiding van de generaals der para
chutisten.
De vroegere leider van het vrije
Frankrijk heeft de parachutisten
staatsgreep in Algerije niet veroor
deeld maar integendeel openlijk be
grip voor de leiders ervan aan de dag
gelegd. Coty vreest kennelijk voor
militair geweld ter begeleiding van
De Gaulles machtsoverneming. En
zo kan men zich niet aan de indruk
onttrekken dat het Lotharings kruis,
in de afgelopen maanden enkele
maanden door formatievliegers boven
Franse steden gedemonstreerd, thans
de Franse burgers boven het hoofd
hangt aan militaire parachutes.
Oud-president Vincent Auriol heeft
op zijn verzoek om opheldering
ten antwoord gekregen, dat de
naam De Gaulle bij de gebeurtenis-
sennn Algerije werd genoemd zonder
dat De Gaulle zich erin had gemengd.
Nu de vierde republiek ineenge
schrompeld is voor de dreiging uit
Algerije, zou het dus De Gaulles
tweede levenswerk kunnen worden
om ondanks de druk van thans een
politiek uit te stippelen die zich niet
laat leiden door de ideeën der Alge
rijnse kolonisten en parachutisten.
Of dit hem gelukt zal zijn is zeer
de vraag. Misschien verdient het aan
beveling dat de democratische leiders,
nu de machtsoverneming als onver
mijdelijk wordt beschouwd, ten einde
raad al hun energie erop zetten, zo
froot mogelijke invloed te krijgen
n het regime van De Gaulle om op
die manier te trachten het Lotha-
ringse kruis „draaglijker" te maken-
CHARLES DE GAULLE
...Ik ben Jeanne d'Arc...
