PHOVIHCIALE ZEEUWSE COURANT
BILT
GENERAAL DE GAULLE AAN DE MACHT
Benoemd tot kabinetsformateur
na dramatische rede van Coty
Franse rebellen in
Algerije wensen spoed
Koudekerke
Zeeland een
gaf als eerste
gemeenteblad
in
uit
KOERSWIJZIGING VAN DE
SOCIALISTISCHE PARTIJ
M
201e jaargang - no. 125
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. v. d. Velde en F. B.
den Boer, Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G, A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week; 7.00 p. kw,; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 30 mei 1958
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mlm. Minlm. p. advertentie 4,—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
23 cent p. regel met een minimum
van 1.—.Brieven of adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bureaus: Vlisslngen Walstr.
SO, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 3508 of 3546); Middelburg, Markt 51, tel. 8841; Goes, L. Vorststr. 63, tel. 2475 (ta.g.g. adv. 2234); Oostburg, G. F. de Pauwstr. 9, tel. 20; Terneuzen, Brouwerijstraat 2; Zierikzee, red, tel. 2425. adm. tel. 209*
Mandaat gevraagd voor plan tot grondwetswijziging
jllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllIllllllllllllllllllllllllllllllllll^lHllllllllllllllllll'llllllllllllll»"ll»'^ll'"!,'|»'"'
M Gisteren is in Parijs een demonstratie gehouden, die gericht
was tegen De Gaulle. Ongeveer 20.000 personen hebben aan de
demonstratie deelgenomen, die begon bij het place de la Na-
tional" en eindigde bij het place de la Bastille". In de groep
H waren alle groeperingen vertegenwoordigd, o.a. deze oorlogs-
M veteranen met hun vaandels en onderscheidingen
„De Gaulle is aan de macht". Deze woorden gin
gen gisteravond in Parijs van mond tot mond,
toen bekend werd dat de generaal een uitnodi
ging van president Coty om te trachten een
nieuwe regering te vormen had aanvaard. De
generaal liet weten dat een regering onder zijn
leiding voor een vastgestelde periode zou moe
ten beschikken over de volmachten, „welke
noodzakelijk zijn om in de huidige, zeer ernstige
toestand te handelen".
Een belangrijk element in de ontwikkeling van
gisteren was de koerswijziging van de Franse
socialistische partij, die na aanvankelijk volko
men afwijzend tegenover een aan de macht ko
men van De Gaulle te hebben gestaan, donder
dagmiddag besloot secretaris-generaal Guy
Mollet te machtigen om, zodra de generaal offi
cieel als formateur zou zijn aangewezen, con-
tact met hem op te nemen teneinde precies diens
plannen te vernemen. De socialisten vormden tot
dusver de grootste hindernis voor De Gaulles
ingrijpen. Tevoren werd een bijeenkomst van
het parlement gehouden, waarin een verklaring
van president Coty werd voorgelezen. In deze
verklaring waarschuwde de president de volks
vertegenwoordigers, dat zij moesten kiezen tus
sen de voormalige leider der vrije Fransen uit
de Tweede Wereldoorlog en een burgeroorlog.
Coty deelde het parlement mee, dat
hij 'aan „de vermaardste onder de
Fransen, tot hem die in de donkerste
jaren van onze geschiedenis onze lei
der was voor de herovering van de
vrijheid en die, na rondom hem het
gehele volk verenigd te hebben, de
dictatuur heeft geweigerd om de re
publiek te herstellen" had gevraagd,
onder welke voorwaarden die bereid
zou zijn, „de overweldigende last van
het staatsgezag op zich te nemen".
„Zullen deze voorwaarden", zo zei de
president, „het mogelijk maken dat
voor zijn investituur de noodzakelijke
meerderheid wordt geteld?"
Actie
[en kan niet van de Zeeuwsvla
mingen zeggen, dat zij niet bij-
x dragen tot de discussie over de
Westerschelde-veertarieven. Zij ver
lenen die bijdrage zelfs op allerlei
manieren, variërend van leuzen op
muren tot het stichten van actieco-
mité's. Deze in menig opzicht nogal
felle reacties op de plannen tot ver
hoging van de tarieven zijn op zich
zelf begrijpelijk en zeker niet te ver
werpen. Het zou immers een vreemde
geschiedenis zijn, wanneer Zeeland
men vergete niet dat de veertarieven
niet uitsluitend Zeeuwsch-Vlaanderen
aangaan met gejuich de verho
ging van de veergelden zou hebben
aanvaard. Trouwens, wij hebben het
reeds eerder betoogd, deze gehele
zaak is juist in de openbaarheid ge
bracht om de openbare mening te
peilen. Noch de minister noch het
provinciaal bestuur is hier geko
men als dieven in de nacht
Niettemin vertoont met name het
Zeeuwsvlaamse verzet tegen de ver
hoogde tarieven enige bedenkelijke
aspecten. En het komt ons voor, dat
daardoor de Zeeuwse zaak eerder
wordt verzwakt dan gebaat. Vandaar,
dat wij 'niet willen nalaten deze on
juistheden te signaleren. Het gaat
hier om twee punten: in de eerste
plaats het vreemde pamflet, dat kort
voor de raadsverkiezingen in
Zeeuwsch-Vlaanderen werd verspreid,
in de tweede plaats de houding, die
men in bepaalde kringen meent te
moeten aannemen ten aanzien van
provinciaal bestuur en Kamers van
Koophandel.
Zoals men weet bevatte het hier
bedoelde pamflet een oproep om
op het stembiljet van woensdag
j.l. te vermelden: „Wij eisen vrije
veren!", een vermelding, die echter
het stembiljet ongeldig zou maken.
Met andere woorden: één der grote
verworvenheden der democratie, na
melijk het kiesrecht, diende naar het
inzicht van sommigen te worden op
geofferd aan een demonstratie. Deze
houding nu is dunkt ons in hoge ma
te laakbaar. Wanneer men in de Ne
derlandse samenleving, wat wil be
reiken voor welk doel dat ook moge
zijn, dan liggen daartoe vele wegen
open. Dan zijn er voor betrokkenen
allerlei maati-egelen mogelijk, varië
rend van half-zacht tot zéér fors.
Maar nimmer zal men daarbij licht
vaardig mogen omspringen met het
middel, dat een volk in de gelegen
heid stelt zijn eigen bestuurders te
kiezen. Wie daartoe overgaat tast de
wortels van een democratische sa
menleving aan.
Deze plotselinge verkiezingsactie in
Zeeuwsch-Vlaanderen was derhalve
zéér verwei-pelijk! Zij heeft de zaak
géén goed gedaan. Integendeel
Het tweede punt is minder ernstig,
maar dient niettemin zonder
aarzelen te worden genoemd op
dat hierover zo weinig mogelijk mis
verstand ontsta. In de kringen van de
thans werkzame actieeomité's wordt
namelijk bijzonder felle kritiek uit
geoefend op de Kamers van Koop
handel en het provinciaal bestuur,
van welke laatste instantie met name
.(Slot yaQ pag, 8),
Aan rand van
burgeroorlog
De president wees er in zijn verkla
ring op, dat zijn steeds dringender
beroepen tot veranderingen in de vrije
instellingen der Franse republiek
geen gevolg hebben gehad. „En wat
is de moed en de vaderlandsliefde van
de elkaar opvolgende staatslieden
waard, als het land steeds meer uit
elkaar valt? Wij staan nu aan de
rand van een burgeroorlog". Zullen
Fransen, na meer dan veertig jaar
tegen de vijand te hebben gestreden,
morgen tegen Fransen strijden
Aan alle zijden zijn mannen er diep
van overtuigd het vaderland te die
nen, dat door allen is verdedigd ten
koste vrü .i-ulka' zware off era. Zowel
aan de ene als aan dc andere kant
schijnt men zich voor te bereiden
voor een broederstrijd. Zijn wij een
volk, dat macht voor recht stelt? V""
voorlopig ook mag winnen, wat zou
er over blijven na een niet te boeten
strijd? Wat zal er van Frankrijk
overblijven?" Met betrekking tot het
nachtelijke onderhoud dat de presi
dent van de Nationale Vergadering
André le Troquer en de voorzitter van
de Raad der Republiek Monnerville
gisternacht met De Gaulle hadden, zei
Coty dat er in de huidige toestand
nog aanzienlijke moeilijkheden te
overwinnen zouden zijn.
„Moet ik daarom geen beroep doen
op hem, wiens niet te vergelijken
moreel gezag het'welzijn van het
vaderland en de republiek verze
kert Op zo'n dag is de heilige
eenheid de hoogste plicht. Zij be
veelt ons allen zo nodig een deel
van onze voorkeur en zelfs een
deel van onze overtuiging te offe
ren".
Toen de voorlezing door de Kamer
voorzitters beëindigd was zongen
communisten, socialisten en linkse ra
dicalen de Marseillaise.
(Vervolg-op pag. 3)
Drieling in Sittard.
Het echtpaar CrijnsMestrom
te Sittard is gisteren verblijd
met de geboorte van een drie
ling: een dochtertje en twee
zoontjes. Moeder en kinderen
verblijven in het ziekenhuis te
Sittard en maken het naar om
standigheden goed. De roepna-
nen van de kinderen zijn: Caro
line, Wilhelmus en Lodevicus,
De heer en mevrouw Crijns zijn
in 1954 getrouwd. In 1955 werd
een zoontje geboren, in 1957 een
tweeling (twee dochters) en nu
de drieling.
Nestor van Pijnackers raad
door gasverstikking
omgekomen.
Gistermiddag circa half vijf is de
nestor van de gemeenteraad van Pijn-
acker, de 71-jarige heer J. H. Kerk
vliet, door gasverstikking om het
leven geomen. Toen omstreeks die
tijd de melkknecht zich aan de boer
derij meldde vond hij de deur ge
sloten. Hij nam een sterke gaslucht
waar. waarop hij een glasruit ver
brijzelde en zich zo toegang ver
schafte. Hij vond de heer Kerkvliet
bewusteloos op de grond liggend
bracht hem naar buiten. Nog circa
drie kwartier werd kunstmatige
adehihaling toegepast, doch vergeefs.
Een half uur van tevoren had men
de heer Kerkvliet nog op zijn erf
zien lopen. Klaarblijkelijk is hij toen
naar binnen gegaan om theewater op
te zetten, waarna hij door het onge
luk fs getroffen.
„Misschien moet
leger tussenbeide
komen"
Enige uren nadat het Algerijnse, „co
mité van openbaar welzijn" gisteren
de Parijse politici gewaarschuwd had
De Gaulles kabinetsvorming niets in
de weg te leggen, heeft generaal Sa-
lan vanaf het balkon van het gouver
nementsgebouw publiekelijk namens
de Franse strijdkrachten gezworen
De Gaulle te zullen volgen in goede
en in slechte tijden.
De grote kruizen van Lotharingen
die de luchtmacht vanmorgen in de
lucht tekende zijn daarvan het be
wijs, zei hij.
De vice-voorzitter van het comité
voor openbaar welzijn, Leon Delbec-
que, bestempelde de waarschuwing
aan de Parijse politici, dat „met
kracht opgetreden zal worden tegen
alle vertragingsmanoeuvres van een
systeem dat reeds veroordeeld is", op
een persconferentie als een ultima
tum. Gevraagd of zulk een optreden
niet zou kunnen leiden tot een bur-
VOORBEELD VOND VEEL NAVOLGING
Inhoud varieert van de jaarlijkse
begroting tot gevonden voorwerpen
In januari 1953 verscheen de eerste uitgave van het „Gemeenteblad" van
Koudekerke, een „orgaan ter voorlichting van de inwoners" zoals de re
dactie het gemeentebestuur van Koudekerke onder de hoofdkop de
functie van het nieuwe blad omschreef. Het blad, een uitgave van het ge
meentebestuur dus, beleeft nu reeds zijn zesde jaargang en is een goede
voorlichtende en toelichtende „huisvriend" van de inwoners van Koude
kerke geworden, die om de twee maanden door de hand van de P.T.T. in
de bus glijdt. Het is in die zes jaren gebleken, dat er behoefte bestond
aan een dergelijk blad, waarin het gemeentebestuur op zakelijke wijze
voorlichting geeft over tal van gemeentelijke zaken en zo burgerij en
bestuur dichter bij elkaar brengt.
Oolc bij het vrouwelijk lezende pu
bliek in Koudekerke is het gemeente
blad steeds een welkome gast. „Je
weet alles van het dorp" verklaarde
mevrouw Verhage spontaan, toen wij
zo-maar-er gens in het dorp aanbel
den om de mening over de gemeen
telijke periodiek te peilen.
(Foto P;
Vrij talrijk zijn reeds de Zeeuwse
gemeenten, die het voorbeeld van
Koudekerke hebben gevolgd. Bigge-
ke'rke volgde al vrij spoedig en snel
schaarden zich o.m. ook 's Heerl
Arendskerke, Aardenburg, Rilland-
Bath, Wolphaartsdijk, Hoedekensker-
ke, Zoutelande, Oudelande, Kloetinge,
Krabbendijke, Grijpskerke, Baarland
en Zuidzande in de rij van gemeenten
met een eigen „gemeenteblad".
„Voorlichting geven over alles wat er
in het dorp gebeurt" dat was zo de
gedachte, die het Koudekerkse ge
meentebestuur voor ogen hield, toen
men daar in de badplaats-in-opkomst
bij de wieg van het gemeenteblad
stond.
Deze gedachte kreeg vorm in een
acht pagina's omvattend gesten
cild blad, dat in een oplage van
750 aan ieder huis in Koudekerke
geheel gratis werd bezorgd.
De opzet was de inwoners een in
zicht te geven in de gemeentelijke
huishouding, de verschillende
plannen en regelingen en op deze
wijze ook de nodige gemeen
schapszin aan te kweken.
En men mag constateren, dat het
gemeenteblad van Koudekerke, waar
in regelmatig bijdragen van leden
van het gemeentebestuur en het ge-
meentepersonecl verschijnen, ten vol
le aan dit doel beantwoordt. De ge
dachte „breng de burgerij dichter tot
geroorlog, verklaarde hij: „Wij ho
pen van niet. Maar als de communis
ten het Franse volk beletten zich uit
te spreken voor De Gaulle, zou dit
kunnen betekenen, dat het leger tus
senbeide moet komen. We het.jsn de
republiek gered en misschien hebben
we zelfs de democratie gered".
Generaal Salans woordvoerder, ko
lonel Charles Laeheroy, antwoordde
op de tijdens de persconferentie van
donderdagavond gestelde vraag, wel
ke omstandigheden generaal Salan
tot een invasie in Frankrijk zouden
kunnen bewegen: „Dat is een vraag
waarop ik geen antwoord geef".
De kolonel toonde zich nogal ge
prikkeld over de „langzame film"
van gebeurtenissen in Parijs. De be
langrijkste gebeurtenis was de ver
klaring van president Coty, zei hij.
Volgens onbevestigde berichten uit
Parijs zou een aantal met verlof
zijnde parachutisten, behorende tot
Franse legereenheden in Duitsland,
in de Franse hoofdstad en elders ge
reed staan om op te treden als het
comité in Algiers hiertoe het teken
zou geven.
Woensdag werden de particuliere
vliegvelden te Guyancourt, Moiselles
en Mitry-Mory op* last van de rege
ring gesloten en onder bewaking ge
steld van de veiligheidspolitie. Deze
vliegvelden zijn alle in ae buurt van
Parijs gelegen.
Gemeentesecretaris Van Splunder
„Voorlichting over alles wat er
in het dorp gebeurt
(Foto P.Z.C.).
het gemeentebestuur" was met na
me na de oorlog sterk op de voor
grond getreden. Het gemeentebeleid
had de „doorzichtigheid" van vroe
ger, toen men een „eigen belasting
gebied" had dat de hoogte van het
gemeentelijke budget bepaalde, vrij
wel geheel verloren.
Daarbij kwam nog de gecompliceerd
heid van de na-oorlogse vraagstuk
kenDe belangstelling van de
burgerij voor het gemeentelijk be
leid was dermate getaand, dat hier
op wel een „reactie-van-gemeente-
wege" moest volgen, althans wel in
Koudekerke
De gemeente-secretaris, de heer L. A.
van Splunder was nauw bij het spon
tane initiatief betrokken en ook nu
(Vervolg op pag. 2)
V.S.: „Machtsoverneming
Socialistische Internationale
komt te Londen bijeen.
Diplomaten, die het Amerikaanse mi
nisterie van buitenlandse zaken om
zijn mening hebben gevraagd inzake
de jongste gebeurtenissen in Frank
rijk, kregen als bescheid: „De Ver
enigde Staten zijn bereid tot samen
werking met een Franse regering on
der leiding van generaal Charles de
Gaulle".
Volgens deze diplomaten streven pre
sident Eisenhower en alle andere
Amerikanen op hoge regeringspos
ten er thans in de eerste plaats naar
niets te doen of te zeggen, dat een
reeds kritieke toestand nog hachelij
ker zou kunnen maken.
In Amerikaanse regeringskringen
acht men nu een machtsoverneming
door generaal De Gaulle onvermijde
lijk.
Naar te Londen is bekendgemaakt, is
het bureau van de Socialistische In
ternationale voor een speciale ver
gadering bijeengeroepen ter bespre
king van de toestand in Franrijk.
De bijeenkomst zal op twee juni te
Londen worden gehouden. Men ver
wacht afgevaardigden uit een aantal
Europese landen en uit Israël.
Russen willen nog geen
bemande raketten lanceren
De Sowjet-Unie is voorlopig niet
van plan om bemande aardsatellieten
te lanceren. Dit zei prof. V. Doron-
rawow in een artikel in de „Litera-
turnaya Gazeta". Hij voegde hieraan
toe, dat de „snelle vorderingen" van
zijn land op het gebied van de ruim
tevaart „op betrekkelijk korte ter
mijn" het lanceren van een bemande
satelliet mogelijk zullen maken.
Hij stelde dat de bestaande spoet
niks niet geschikt zijn voor het ver
voer van mensen, omdat zij niet van
af de aarde kunnen worden bestuurd.
Maar prof. Doronrawow voorzag,
door de vooruitgang die wordt ge
boekt bij het bouwen en lanceren van
aardsatellieten, wel de mogelijkheid
dat de technologie zover zal vorde
ren, dat spoetniks kunnen worden
gebouwd die plaats bieden aan en
kele personen en genoeg snelheid
ontwikkelen om een reis naar de
maan te maken.
Volgens de geleerde moet een op
lossing voor de volgende twee pro
blemen worden gevonden, alvorens
menselijke wezens met een raket de
ruimte buiten de dampkring kunnen
worden ingestuurd:
er zal een kunstmaan moeten wor
den ontworpen die vanaf de aarde
kan worden bestuurd.
er zullen instrumenten moeten wor
den ontworpen voor het regelen van
de temperaturen in het ruimteschip.
VERWACHT.
Veranderlijke bewolking en later
plaatselijk enkele buien met een kans
op onweer. Zwakke tot matige wind,
in hoofdzaak tussen oost en zuid.
Vrij warm maar later op de dag da
ling van de temperatuur.
ZON EN MAAN
31 mei
Zon op 4.27 onder 20.48
Maan op 19.10 onder 3.38