Op de 28ste van de bloeimaand in het jaar 1766 vierde Veere feest. Prins Willem V, die meerderjarig was geworden, werd op die dag ingehuldigd als markgraaf fmarkiesvan Veere. In de met fraaie erepoorten versierde stad verdrong het volk zich om de kleurige intocht van de prins en zijn gevolg gade te kunnen slaan. De hierboven afgebeelde erepoort was geplaatst voor de Zandijkse poort. In de avond van 24 juli 1779 verspreidde zich onder de kermis- vierenden te Vlissingen het gerucht, dat het grote, rijkbevrachte van Batavia komende Oost- Indische Compagnieschip „Woestduyii" Het bezichtigen van de Westkapelse dijk door stadhouder Willem V met zijn gemalin en kinderen op 1 juli 1786 viel midden in de woelige tijd van de Prinsgezinden en Patriotten. Op de dijk waren tenten geplaatst, waarin verversingen werden aangeboden en on dertussen „xoierd het Doorluchtig en aanzienlijk gezélschap op een fraai veldmuziek onthaald." Met de komst van de Fransen in Middelburg werd op IS februari 1795 op de Markt de vrijheidsboom geplant. Onder de leuze van „Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap" werd een nieuw tijdperk in de geschiedenis ingeluid. op de gevaarlijke zandbank Noorderrassen voor Zoutelande in nood was geraakt. Frans Naerebout, zijn broer Jacob en zeven anderen begaven zich onmiddellijk met een boot in zee. Na tal van vruchte loze pogingen slaagden de moedige redders er in het reeds tot een wrak geworden schip te naderen en alle 92 opvarenden van een wisse dood te redden. Door deze moedige daad overlaadde de red der Frans Naerebout zich met roem. Omstreeks 1784 trad hij als loods in dienst van de Oost- Indische Compagnie en in deze functie heeft Frans Naerebout nog meermalen gelegenheid gehad om zich bij reddingen te onderscheiden. Het bombardement van Vlissingen op 13 en 14 augustus 1809 herinnert aan de strijd tussen de Engelsen en de Fransen. De voor de Fransen vrije Scheldemond was het „pistool op de borst van Engeland." Napoleon liet namelijk in Vlissingen en Ant werpen schepen bouwen om daarmee Engeland te kunnen aanvallen. Om de heerschappij over de Scheldemond te krijgen, ondernamen de Engelsen een expeditie, waarbij Vlissingen van zee uit zwaar werd beschoten. Wel slaagden de Engelsen er in om met hun in- vasievloot een groot aantal manschappen, paarden en belegerings geschut naar Walcheren over te brengen, maar hun komst wós slechts van korte duur. De Zeeuwse koorts dunde de rijen van de Engelsen en op 23 december moesten zij noodgedwongen het eiland verlaten, daarbij in Vlissingen alles vernielend wat de stad tot ver sterking kon dienen. 1 In verschillende Zeeuwse gemeenten waren in 1787 oproerige bewegingen ontstaan. Prinsgezinden en Patriotten stonden onver zoenlijk tegenover elkaar. In Goes kwam het op 30 januari van dat jaar tot een uitbarsting, doordat een schipper bij zijn komst in de stad aan de mast van zijn schip een zogenaamd vrijheidsvlaggetje had bevestigdToen de waarnemend baljuw van Goes de schipper verzocht het vlaggetje te verwijderen, omdat andere schippers zich er aan ergerden, vol deed de schipper aan het verzoek, maar kort daarna hees de man, daartoe opgehitst door partijgenoten, het vlaggetje weer in de mast. Een tumult ontstond en de gemoederen raakten daarbij zo verhit, dat de Prinsgezinden de stad introkken en de huizen van de Patriotten plunderden Vreugdevolle dagen beleefden Terneuzen en Gent toen in 1827 het kanaal, waarover men twee jaar had gedaan om het te graven, officieel kon worden geopend. Ter gelegenheid van de opening van deze zo belangrijke waterweg werd een zilveren ge denkpenning geslagen. In 1880 en 1900 onderging het kanaal Ter- neuzenGent belangrijke verbeteringen. In de tijd van de Belgische Opstand vertrokken op 1 december 1830 twee compagnieën dienstplichtigen en vrijwilligers van de le ban dienstdoende schutterij per schip vanuit Middelburg naar de Zuidelijke Nederlanden, dat zich later afscheidde uit het staatsver band met Noord-Nederland. De jonge matroos Hobein uit Vlissingen wist zich tijdens de Bel gische Opstand door bijzondere moed te onderscheiden. Op 19 maart 1831 lag hij met een kanonneerboot voor Philippine, van wélke boot een sloep werd uitgezonden om patrouillediensten te verrichten. De sloep liep aan de grond cn moest door de bemanning worden ver laten. Men vergat echter de vlag. Hobein meldde zich als vrijwil liger, zwom, terwijl de Belgen hem beschoten, naar de boot en slaagde er in zich van de vlag meester te maken en deze terug te brengen. Voor dit heldenfeit ontving hij de Militaire Willemsorde. Door onvoorzichtigheid van loodgieters ging in 1832 de Sint Lie- vens Monsterkerk de trots van Zierikzee in vlammen op. Al leen de muren bleven staan, maar werden later opgeruimd toen op de puinhopen een aanvang werd gemaakt met de bouw van een vierhoekig gebouw in neo-Griekse stijl. De Sint Lievens Monster had een prachtig uit 1772 daterend orgel, een indrukwekkende preekstoeldie door zes mannenfiguren werd getorst en bevatte niet minder dan 1449 graven.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1958 | | pagina 6