VAN KOPIJ TOT KRANT
SITUATIE VAN VRIJZINNIGEN
IN NED. HERV. KERK BESPROKEN
PROTEST IN OUD-VOSSEMEER
TEGEN VERKOOP BOUWLAND
TWEE EEUWEN
8
PROVINCIALS! ZEEUWSS! COURANT.
DINSDAG 29 APRIL 1958
DS. VAN ROYEN SPRAK IN GOES
Artikel 10 van de
Kerkorde
Tijden» de zaterdag te Goes ge
houden jaarvergadering van de
Prov. Vereniging van Vrijzinnig Her
vormden in Zeeland heeft ds. C. J.
van Royen -uit Zierikzee, lid van het
hoofdbestuur der Vereniging van
Vrije. Hervormden in Nederland, ge
sproken over het onderwerp: „Wat
denkt de vrijzinnige hervormde be
weging over de functie van artikel
10 van de Kerkorde?"
Rond het zo langzamerhand be
roemd en berucht wordende artikel
20 (handelend over het belijden der
Ned. Herv. Kerk en de bescherming
van dit belijden door maatregelen
van tucht), rijst, aldus spr. steeds
meer wanbegrip. In de kring der vrij
zinnigen, doordat zij beginnen met
spoken op te roepen (bijv. door te
zeggen: „art. 10 veronderstelt een
belijden, dat het onze niet is") en
dan vervolgens deze spoken gaan be
strijden; in rechtzinnige kring, door
dat men in het kerkelijk gesprek
met de vrijzinnigen de vraag stelt:
„wat dunkt U van art. 10?" Deze
vraag is ongeoorloofd, want zij gaat
uit van de gedachte, dat de Kerk
bedoeld zou hebben in dit artikel
haar belijden neer te leggen. Dat
hiervan geen sprake is, blijkt uit de
formulering zelf („in haar verant
woordelijkheid voor het heden en
levende in de uit de Schrift geputte
belijdenis der vaderen, belijdt de
Kerk telkens opnieuw in haar predi
king, getuigenissen en belijdenisge
schriften Jezus Christus als Hoofd
der Kerk en als Heer der wereld")
en voorts uit de in de Synode rond
dit artikel bij zijn totstandkoming
gevoerde discussie. De Kerkorde be
oogt immers het leven in de Kerk te
regelen. De artikelen staan in neven
geschikt verband; artikel 10 is dus
geen fundament van de overige, doch
bedoelt de plaats en functie van het
belijden in de Kerk aan te wijzen.
In de Kerkorde is het belijden prin
cipieel niet vastgelegd.
Men lette op de juiste volgorde
van deze laatste woorden, aldus
ds. Van Royen. Het is niet zo, dat
het belijden vastgelegd zou zijn,
doch niet principieel, zodat nog
verschuivingen mogelijk zijn. Ia-
Advertentie)
/t/e&A/aówr
6£ét>p<&ét&«£<5
Gemeente Breskens garant
voor de „makreelproef"
Raadslid beticht van een
„verkiezingsstunt"
Het gemeentebestuur van Bres
kens zal aan de Texeler vissers W.
van der Vis en G. Vlaming, een be
drag van f 1500 verstrekken ter fi
nanciering van een proef op het ge
bied van de makreel visserij onder de
Franse kust. Dit bedrag zal voor re
kening van het vismijnbedrijf ko
men en worden uitgekeerd onder
voorwaarde, dat voorzover de besom
ming meer dan f 1300 bedraagt, de
helft van het bedrag boven de f 1500
aan de gemeente wordt afgedragen.
De raad keurde een desbetreffend
voorstel van B. en W. met zeven te
gen vier stemmen goed. Tegen stem
den de leden van de P.v.d.A.-fraetie,
mevrouw M. M. NierniansGossije,
en de heren A. J. Vermeulen, W. C.
Van der Hooft en I. J. de Jonge.
De uitslag van deze stemming was
verrassend, daar de heren F. G. M.
Goethals, van wie het voorstel om
een dergelijke proefneming te finan
cieren oorspronkelijk was, aanvan
kelijk bij zijn mede-raadsleden goen
steun scheen te zullen vinden. Slechts
het college van b. en w. stond vol
komen achter de heer Goethals in de
ze zaak. Nadat echter de heer Van
der Hooft de heer Goethals er van
had beticht een „verkiezingsstunt"
uit te willen halen en b. en w. bij
monde van de voorzitter hun stand
punt nog eens hadden verdedigd,
bleek bi] stemming dat de meerder
heid in de raad van mening was ver
anderd.
De bakkerswinkels op
koninginnedag
Zoals reeds meegedeeld, zal op ko
ninginnedag 30 april a.s. geen
vers brood worden gebakken, terwijl
de bakkers tevens het brood niet zul
len bezorgen. Deze dag behoeven de
bakkers hun winkel echter niet ge
sloten te houden, die in tegenstelling
met een eerder gemelde regeling.
Collecten
De collecte voor de vereniging „Si-
mavi", heeft in 's Heer Arendskerke
128,47 opgebracht.
tegendeel, de vastlegging van het
belijden is met opzet nog niet ge
schied en zal pas geschieden, in
dien dit nodig blijkt.
In het vervolg van zijn rede legde
spreker er de nadruk op dat geen
sprake is van een letterlijke binding
aan de oude belijdenisformulieren.
De Kerk heeft dit in grote meerder
heid uitgesproken tegenover hen, die
slechts de Dordtse leer van 1618 in
de Hervormde Kerk wensen gehand
haafd te zien. Voor wie %oed kan le
zen en de Kerk kent, breekt artikel
10 juist hpt een en ander open. Vóór
1951 (het jaar van invoering der
Kerkorde) beschouwde men het be
lijden afgesloten sinds de Dordtse
vaderen en liet men met de vermaar
de „geest en hoofdzaak"-formule
ieder vrij om dit belijden geheel of
gedeeltelijk voor zijn rekening te ne
men. Thans wordt in de aanhef van
artikel 10 gewezen op de verbinding
met de oude belijdenissen („In dank
bare gehoorzaamheid aan de Heilige
Schrift doet de gehele Kerk, in ge
meenschap met de belijdenis der va
deren, belijdenis van de zelfopenba
ring van de Drieënige God") terwijl
in een volgende alinea gerept wordt
van het telkens opnieuw belijden van
Jezus Christus in prediking, getuige
nissen en... belijdenisgeschriften.
Met andere woorden, de Kerk (ook
de vrijzinnige groep) weet zich met
een kostbare traditie verbonden, doch
wenst zich niet vast te leggen op de
belijdenisgeschriften, die de kerkelij
ke situatie in vroeger eeuwen fixeer
den. Zij wil integendeel zoeken naar
een nieuw functioneren van Gods
waarheid in deze wereld. Een kerk,
die haar belijdeniskwestie zo durft
formuleren, aldus ds. Van Royen, is
een Kerk, die weet op weg te moeten
gaan.
Men heeft de vrees geuit, dat in
1961, wanneer de thans nog heersen
de Godsvrede op het terrein van de
leertuchtprocessen ten einde loopt,
predikanten en gemeenteleden aange
klaagd zullen worden op beschuldi
ging van het huldigen van met het
belijden der Kerk strijdige opvattin
gen. De Kerk heeft echter wel iets
anders te doen in de moderne wereld,
aldus spreker, dan zich met leer
tuchtprocessen te gaan bezighouden.
Sinds 1951 heeft zij trouwens de ge
legenheid ertoe, slechts het toepassen
van tuchtmaatregelen is voor 10 jaar
opgeschort.
Doch hoewel hier en daar po
gingen tot het aanhangig maken
van een proces bespeurd zijn,
heeft de synode tot heden geen
lust getoond zich met dit vuurge-
vaarlijke werk te gaan bezig hou
den. De vrijz. hervormde bewe
ging zal er steeds op dienen te
wijzen, dat artikel 10 wijst naar
een open toekomst en dat in de
discussie in geen geval artikel 10
zelve als belijdenis zal mogen
worden gehanteerd.
Eerder werd door de vergadering
in de vacature, ontstaan door het
bedanken van de heer L. A. Schenk
te Middelburg, gekozen en tot secre
taris benoemd de heer A. P. Leen-
houts te Middelburg. De aftredende
bestuursleden, mevrouw Poerstam-
per (Ylissingen) en de heren Visser
(Goes) en ds. Van Royen (Zierikzee)
werden bij acclamatie herkozen.
Koninginnedag met een
boerenbruiloft
in Kruiningen
Op koninginnedag zal men in
Kruiningen trachten te oude
tijd te doen herleven. Het
feestcomité heeft n.l. het plan
opgevat om een boerenbruiloft
te houden. Deze bruiloft zal
zoveel mogelijk in oude stijl
worden voltrokken. Alle „gas
ten" zullen gekleed moeten zijn
in klederdracht. Reeds hebben
zich ongeveer 150 Kruiningers
aangemeld, die op 30 april in
de oude kledij zullen deelne
men aan het feest. De deelne
mers hebben klederdrachten
uit bijna geheel Nederland we
ten te bemachtigen, waardoor
deze bruiloft een groots festijn
belooft te worden.
De bruiloft zal 's middags
om ongeveer half drie in het
„Regthuis" (het tegenwoordi
ge hotel „De Korenbeurs" wor
den voltrokken door de Schout,
welke functie door de (huidi
ge) burgemeester zal worden
waargenomen.
Opwekkingssamenkomst van
„Youth for Christ"
Ds. Gravendeel sprak in
Nieuwe Kerk te Middelburg
Zaterdagavond ls in de geheel bezette
Nieuwe Kerk te Middelburg een grote
opwekkingssamenkomst gehouden be
doeld voor de jeugd van Zeeland, uit
gaande van de afdeling Middelburg
van „Youth for Christ". Uit geheel
Zeeland waren jonge mensen naar de
Zeeuwse hoofdstad gekomen om er in
de kerk te luisteren naar de bood
schap, die ds. J. Gravendeel, predi
kant van de Belgische evangelische
zendingskerk te Genk in de Belgische
Kempen, die avond bracht.
Opmerkelijk was het aantal ouderen,
dat aanwezig was.
Het onderwerp van de toespraak van
ds. Gravendeel was „Halt, hier is de
grens". De Belgische predikant sprak
hierover naar aanleiding van het Bij
belboek Ruth, waarin Ruth met Na
omi, haar schoonmoeder, de stap doet,
die haar tot God brengt. Ds. Graven
deel wees er od. dat zowel God als de
duivel duidelijk de grens aantonen.
Beiden roepen „Halt" bij de grens
tussen de hel en de hemel. „God
vraagt, U niet te begeven bij de ge
vaarlijke grensstrook van het wereld
se", aldus de predikant, „maar te le
ven als een getuigende Christen".
Aan deze opwekkinsbdienst verleende
medewerking het koperkwartet van
de christelijke muziekvereniging „O.
N.D.A." te Middelburg, Waarvan een
der leden met orgelbegeleiding een
trompetsolo gaf van „The Holy City"
en een massaal koor van 300 stem
men, samengesteld uit leden van acht
Walcherse koren, het geheel onder
leiding van dirigent Ton de Vries. De
heer Jan Rijn bespeelde hot orgel.
Aan het begin van deze dienst sprak
de vooorzitter van de Middelburgse
afdeling „Youth for Christ", de heer
J. G. Swiers, een welkomstwoord,
eveneens tot de zieken in het Gast
huis, waarmee een verbinidng met de
Nieuwe Kerk tot stand gebracht was.
Examen
Te Den Haag slaagden voor het
schriftelijk gedeelte gemeente-admi
nistratie eerste deel de heren A.
Sturm en B. van Wouwe belden
woonachtig te Serooskerke (W.)
LANDARBEIDERS IN HET GEWEER
Beleid stichting „Armen
en Wezen" in geding
Een groot aantal landarbeiders
uit Oud-Vossemeer en omge
ving heeft maandagavond in ca
fé „Ambt" in deze gemeente
een protestvergadering gehou
den tegen het principe-besluit
van de stichting „Armen en
Wezen" te Oud-Vossemeer, dat
de verkoop behelst van bijna 60
hectaren bouwland van de
stichting. Dit bouwland werd
vele tientallen jaren door deze
landarbeiders gepacht en de op
brengst betekende een welkome
bijverdienste voor de landarbei
ders.
Enkele personen, die verschillende
hectaren grond van de stichting
hebben gepacht, zullen. indien de
verkoop doorgaat, ernstig gedupeerd
worden. De protestvergadering was
belegd door een commissie bestaan
de uit leden van het N.V.V., de K A.
B. en C.N.V. en stond onder leiding
van de heer J. M. Priem.
Vrijwel alle aanwezige landarbeiders
hebben een bezwaarschrift getekend,
dat ingediend zal worden bij de
pachtkamer te Zierikzee. Enkele
aanwezigen, aangesloten bij de C.B.
T.B., hebben zelfstandig een actie
ondernomen om voor deze kwestie
een oplossing te vinden. Zij hebben
onder aanvoering van de heer M. A.
Lindhout een schrijven gericht aan
de Grondkamer te Goes, die echter
heeft laten weten, dat dit schrijven
gericht dient te worden aan de
Pachtkamer te Zierikzee. De heer
Lindhout. die hiervan officieel nog
geen bericht had ontvangen, stond
echter op het standpunt, dat de
Grondkamer te Goes het aangewezen
adres was om tegen de gang van za
ken te protesteren.
De stichting „Wezen en Armen" te
Oud-Vossemeer heeft in principe be
sloten de grond te verkopen. Zij heeft
hiervan echter geen mededeling ge
daan aan de huidige pachters, die
zich voor een deel in hun bestaan
zien bedreigd. Voorzitter Priem was
van mening, dat „Wezen en Armen"
zich heeft laten leiden door de huidi
ge hoge rentevoet.
„Maar het staat wel vast", aldus de
heer Priem, „dat binnen enkele ja
ren deze rentevoet weer zal dalen".
8preker was van oordeel, dat de
stichting beter de pacht kan verho
gen die iets te laag ligt waar
door een zelfde rendement wordt ver
kregen als bij verkoop van de gron
den. Bovendien is verhoging van de
pacht aan te bevelen boven verkoop
omdat niet alle pachters financieel
in staat zijn de door hun gepachte
percelen van de stichting te kopen.
Volgens de heer Priem is. het onbe
grijpelijk, dat een zo sociaal voelen
de instelling het belang van verpach
ting veronachtzaamt.
Wethouder P. van Driel (ch) be
twistte tijdens de vergadering,
dat het gemeentebestuur van Oua-
Vossemeer in dit principe-besluit
een belangrijk aandeel heeft ge
had. De gemeente zou als gevolg
van de kapitaalsschaarste in fi
nanciële moeilijkheden geraakt
zijn. En een mogelijkheid om aan
geld te komen had het gemeente
bestuur gezien in een lening bij de
stichting „Wezen en Armen", die
daartoe haar eigendom de ruim
60 ha. grond zal verkopen. De
wethouder ontkende pertinent, dat
het gemeentebestuur op deze re
geling zou hebben aangedrongen.
Bovendien is de stichting volgens
spreker wel bereid om op het prin
cipe-besluit terug te komen. „Alle
maal goed en wel", aldus de heer
Priem, „maar al zou de stichting de
grond wel verkopen, wie garandeert
dan dat de huidige pachters in de
gelegenheid gesteld worden om de
grond te kopen. Een aangevraagd
onderhoud met het bestuur van de
stichting werd tot nog toe gewei
gerd".
Men besloot tenslotte het bezwaar
schrift, getekend door alle pachters
met uitzondering van de aanhan
gers van de heer Lindhout te stu
ren naar de Pachtkamer te Zierik
zee met het dringend verzoek de
pacht over de gronden te verlengen,
waardoor de grond tot 1964 in han
den kan blijven van de huidige pach
ters.
Voortdurend
gevecht
tegen de klok
Het tweehonderdjarig
jubileum van de PRO
VINCIALE ZEEUWSE
COURANT biedt een ge
schikte gelegenheid, om
de lezers een indruk te ge
ven van wat er in het tech
nische bedrijf van de
krant zoal moet worden
verricht, voordat de be
zorgers op weg gaan en de
abonnee zijn krant rustig
kan lezen.
Dagelijks stroomt het
nieuws de redactie
binnen. Redacteuren selec
teren en schaven het
nieuws bij. Als de berich
ten persklaar zijn gaan ze
naar „beneden": de zet
terij.
De berichten vallen daar
in handen van de zetters,
die handig het toetsen
bord van de zetmachines
„bespelen". Duizenden lo
den regels, keurig gerang
schikt, komen te voor
schijn.
Uit de „loden kopij"
worden de pagina's
samengesteld. Dat is toe
vertrouwd aan de opma
kers. Zo ontstaat in lood
en in spiegelschrift de ene
pagina na de andere net
jes „opgemaakt", in een
„vorm".
Van de „steen", (de ta
fel waarop alle loden kopij
wordt verzameld) worden
de vormen overgeheveld
naar een apparatuur die
de zaak behoorlijk onder
druk zet. Op de pragepers
worden namelijk van de
loden pagina's onder een
druk van ongeveer 160 at
mosfeer afdrukken in een
soort zacht karton ge
maakt, matrijzen ge
naamd. Zo'n matrijs is als
het ware de moeder van
de gietvorm.
In een automatische ap
paratuur wordt vloei
baar lood met een tempe
ratuur van driehonderd
graden Celsius in de tevo
ren half rond gebogen, ma
trijs gegoten, die daarmee
tot een zogenaamde rond-
stype (de halfronde giet
vorm) is gemaakt.
Zodra deze rondstype
met de blote hand is aan
te pakken wordt ze op de
rotatiepers gemonteerd.
Als de pers op volle toeren
draait komen er twaalf
duizend kranten per uur,
keurig gevouwenuitrol
len. Kleinere kranten wor
den in dubbele produktie
gedraaid en dat betekent
dus 24.000 exemplaren
per uur.
Een complete expeditie
staf heeft dagelijks
handen vol werk om die
lawine kranten te verwer
ken en altijd onder het
dwingende motto: de
krant moet op tijd de deur
uit.
Want rond de rotatie
pers en aan de expeditie-
tafel woedt altijd weer het
hoogtepunt in het gevecht
tegen de klok; een gevecht
dat voortdurend geleverd
moet worden om van kopij
een krant te maken.
VOORLICHTING
VOOR EN OVER
ZEELAND
