Spanjaard leidt bouw van reactorbassin te Petten Moeder op het strakke koord POLEN STAAT TERUGKEER VAN..KULAKKEN" TOE TEGENWICHT AUTOMATION: LICHAMELIJKE OPVOEDING DONDERDAG 10 APRIL 1958 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT. ATOOMSPLITSING IN NOORD-HOLLAND Er is de afgelopen maanden hard gewerkt aan de kernreactor bij St.-Maartenszee. Verscholen in een duinvallei is een ploeg van zestig arbeiders sinds eind augustus bezig met de bouw van het complex, dat het Reactor Centrum Nederland nodig heeft voor zijn experimenten op het gebied van de kernenergie. Het centrale punt is de reactorhal, waarvan men de betonnen keldervloer nu bijna klaar heeft. Het zal veertien meter boven duin uitsteken Deze maand wordt begonnen met het storten van de bassins, waarin straks de eigenlijke kern splitsing zal plaatsvinden. Om de bij de atoomsplitsing vrij komen de radioactieve straling binnens huis te houden, zou men meters dikke betonnen wanden moeten hebben, maar een nieuwe Ameri kaanse methode maakt het mo gelijk die dikte te beperken tot 1.80 meter, hoewel dat voor onze, een halfsteensmuurtje gewende begrippen, ook nog zeer behoor lijk is. De bescherming tegen ra dioactieve straling is evenredig met het soortgelijk gewicht van de wand. Bij normaal beton is dit gewicht 2.5, bij het beton, dat volgens het „prepact" systeem wordt vervaardigd 3.5. Senor Semelas uit Madrid, die de Europese vertegenwoordiger van de Amerikaanse firma is, heeft al een ploeg specialisten naar St. Maartenszee gestuurd om dit werk te doen. Het zal on geveer een half jaar duren. In plaats van het mengsel van zand en grint gebruikt men hiervoor prepact-beton, zware stukken erts met een gehalte van 60 procent ijzer, die met de hand in de be kisting worden gelegd. Vervol gens wordt op en tussen deze uit Nu nog ligt de reactor achter de duinrichel verborgen. Als straks de 25 meter hoge stalen mantel is geplaatststeekt zij veertien meter boven het duin uit. Op de foto de werkzaamheden aan de keldervloer van dè réactorwaarvan de 'reusachtige, ronde vorm duidelijk zichtbaar is. Noord-Zweden afkomstige erts- blokken mortel geperst. In totaal komen er drie reactorbassins van zeven meter hoogte, die van elk aar zijn gescheiden maar ook als één geheel kunnen worden benut. Om de bassins, het uraniumhart dus van de reactor, komt de 25 meter hoge stalen hal te staan, die een doorsnee heeft van even eens 25 meter. Aangezien de vloer van de hal op vijf meter boven N.A.P. ligt en de hoogste duintop ter plaatse zestien meter hoog steekt, behoeft men niet bevreesd te zijn in de toekomst geen glimp je van de stalen kaasstolp te kun nen zien. Een simpel rekensom metje leert, dat de hal veertien meter boven het duin zal uitste ken en dat is dus hoog genoeg om op te vallen. Behalve aan de hal en de bas sins wordt ook reeds gewerkt aan de montagehal, waarvan de stalen constructie in een gevorderd sta dium verkeert, alsmede aan het pompgebouw, dat een ondergrond se verbinding met de reactor krijgt. Binnen enkele maanden hoopt men een nood-laboratorium gereed te hebben en binnenkort is de aanbesteding te verwachten van een ehemie-laboratorium, waarmee dan de eerste bouwfase van het atoomcentrum St. Maar tenszee zal zijn afgerond. Het is de bedoeling begin volgend jaar de hoge fluxreactor te beproeven. Niet alleen aan de stalen hal boven het duin zal men de aanwe zigheid van de reactor kunnen bespeurenmaar ook aan een in stallatie op een van de strand- hoofden, die daar geplaatst wordt om het niet-radioactieve secundai re koelwater dat afkomstig is van het Noordhollands kanaal in zee te lozen. Wat er met het wél ac tieve, primaire koelwater moet gebeuren, is nog niet bekend. Het R.C.N. heeft een aantal suggesties aan de hand gedaan en de gezond heidsraad heeft thans in studie wélke methode de meeste veilig heid zal bieden voor de omwonen den en de visserij. Evenmin is nog een besluit gevallen hoe men het vaste radioactieve afval zal af voeren, maar we mogen erop ver trouwen, dat ook hieraan de meest denkbare zorg zal worden besteed. Nu reeds is de afdeling geneeskundige bescherming te St. Maartenszee bezig met het meten van de radioactiviteit van water, bodem en lucht. Een wagen van deze dienst rijdt de gehele omge ving af, opdat men, wanneer de reSctor werkt, over vergelijkende cijfers kan beschikken. Schaking van minderjarig meisje berecht Tegen de gedetineerde 31-jarige ta- bakshandelaar J. J. H. A. B. uit Hui zen die op nieuwjaarsdag met de 17-jarige dochter van een hotelhouder uit Naarden naar Schotland vloog om daar met dit meisje, een mannequin, in het huwelijk te treden, is gisteren voor de rechtbank wegens schaking 12 maanden gevangenisstraf met af trek van de circa drie in voorarrest doorgebrachte maanden geëist en met de bepaling, dat 4 van de resterende 9 maanden voorwaardelijk zullen zijn met een proeftijd van 3 jaar. De vader van het meisje reisde het tweetal destijds na en slaagde erin het tot terugkeer naar Nederland te overreden nog voor het huwelijk ge sloten,was. Op Schiphol werd de tabakshande laar toen meteen gearresteerd, aan gezien hij het meisje tegen de wil van haar ouders had meegenomen. Als getuige verklaarde het meisje volko men vrijwillig met hem te zijn ver trokken. Aangezien de ouders geen toestemming geven zal daarmee ge wacht moeten worden tot het meisje 21 jaar is. De uitspraak volgt op 22 april a.s. Dividendvoorstel A'damse Droogdokmaatschappij 20 pet Commissarissen en directie der Am- sterd amsche Droogdok-Maatschappij hebben besloten aan de algemene ver gadering van aandeelhouders voor te stellen over het boekjaar 1957 op de preferente aandelen 5 dividend uit te keren en op de gewone aandelen 20 dividend, waarvan de helft in gewone aandelen. Ook over 1956 werd 5 dividend op de preferente aandelen uitgekeerd en 20 dividend op de gewone aan delen. waarvan de helft in gewone aandelen. H. J. van Munnik onderscheiden De burgemeester van Hoogeveen, de heer J. Tjalma, heeft dinsdag ter ge legenheid van de 72e bondsdag van de Koninklijke Bond van Zang- en Ora toriumverenigingen, die in zijn ge meente werd gehouden, de 75-jarige bondssecretaris, de heer H. J. van der Munnik uit Rotterdam de hem bij K. B. verleende ere-medaille in goud, verbonden aan de orde van Oranje Nassau, uitgereikt. De burgemeester deed dit op een ontvangst door het gemeentebestuur van Hoogeveen in het raadhuis. Later werd de heer Van der Mimnik, die reeds sinds 1924 bondssecretaris is, op de bondsvergadering gehuldigd. Tijdens deze vergadering bleek uit de woorden van de bondsvoorzitter, de heer H. F. de Brune te Den Haag, dat in België een initiatief is geno men tot oprichting van een zuster- bond. De bond telt thans 860 aange sloten koren. De Volgende bondsdagen zullen res pectievelijk in 1959 en in 1960 in Alk maar en Rol botterdam worden gehouden Bijzetting van Prins Willem V vastgesteld op 29 april. De stoffelijke resten van de in 1806 overleden prins-stadhouder prins Wil lem V zullen op dinsdag 29 april worden bijgezet in de koninklijke grafkelder te Delft. Aan de bijzetting zal een korte kerk dienst voorafgaan, die zal worden bijgewoond door de koningin en prins Bernhard. In deze dienst zal voor gaan de oud-hofpredikant, ds. J. F. Berkel te Apeldoorn. Het stoffelijk overschot van de prins stadhouder zal op 29 april per auto uit Brunswjjk, waar het thans rust, naar Delft worden overgebracht. De te Wolfenbüttel residerende bisschop van de Brunswijkse evangelisch-lu- therse kerk, de heer D. M. Erdmann, zal daags te voren in de domkerk te Brunswijk een korte uitvaartdienst leiden. IHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII H Dit is de SD-2 Drone, een pi- lootloos verkenningsvliegtuig je van het Amerikaanse leger, §j dat op het ogenblik beproefd H wordt. Het machientje is wei nig meer dan een vliegende motor met camera's en appa ratuur voor de radiografische besturing. Het is geschikt om in iedere weersomstandigheid te vliegen en wordt gelanceerd vanaf een mobiele startinstal latie, waarbij men van raket ten gebruikt maakt. Verdere bijzonderheden zijn nog geheim. 'S NACHTS ANGSTIGE DROMEN Circus-artieste van 44 jaar Dagelijkse toeren (Van een medewerkster). Soms als we uit zijn met de man die het alleenrecht verwierf met ons uit te gaan, zegt hij: wat geur je lekker. Maar als we met hem naar circus Strassburger gaan. dan ruikt hij ons niet; dan ruikt hij paard. Hij wil aan de rand van de piste zitten en snuift verrukt de stallucht, en in de pauze wil hij de dieren bekijken in hun hokken, maar wij durven niet, omdat olifanten ons aan de pre-his- torie herinneren ze zijn te groot, voor onze genegenheid. Wij gaan liever naar de kleedka mers van de artiesten, want circus mensen zijn alleraardigste hartelijke mensen, die in hun kale kamertjes meteen alle clownspakken, schmink- potten en gymnastiekschoentjes op zij schuiven en je de enige stoel in het vertrek aanbieden. Ze moeten allemaal na hun nummer bibberend van kou in hun paillotten glinsteren de broekjes en lijfjes wachten op de finale, en ze vinden het gezellig als je komt babbelen. Ze vinden het zelfs niet erg als een leek vraagt bent U nooit bang ze zeggen >en meteen stie- out, want bijge- nee, hoor, en kloppi kem op ongeverfd h< lovig zijn ze wel. Nee hoor, zeiden dus vlug even op hout kloppend Ruth en Dascha en Erika en Irmgard Gerry, moeder en dochter en nichtjes, die al sinds 1950 dagelijks minstens eenmaal hun toeren verrichten op een strak ge spannen koord dat zo'n tien meter hoog is gespannen. Zelfs bouwen ze met vader Gerry en neef Klaus nog een pyramide bovenop dat koord, als of het nog niet hoog genoeg was. „En zonder net", zegt moeder Ruth, die vier en veertig jaar is en al meer dan dertig jaar op het koord balan ceert, want circus-kinderen moeten hun vak heel jong leren. „We wer ken altijd zonder net, maar bang? nee hoor. Wel droom ik 's nachts wel eens dat ik in het water val en dat is angstig! We weten natuurlijk wel dat vooral vrouwen ons werk erg griezelig vinden en niet willen kijken, maar daarom komen ze juist. Dat was zelfs zo in de oorlog, toen we voor soldaten op moesten treden die. in Rusland vochten; ze liepen elke dag tienmaal de kans, op een verschrikkelijke manier aan hun eind te komen, maar óns werk vonden ze pas echt gevaarlijk. Het publiek denkt dat we op het koord balance ren doordat we die lange stokken in evenwicht houden, maar eigenlijk zit onze balans in onze kuitspieren, dat merkt vooral de onderloper in de pyramide. Eenmaal zijn we op getreden bij Mills in Londen, toen de koningin het programma kwam zien. Een Britse collega, die met hondjes optrad, raakte er helemaal van onder de indruk ik ben zo beverig, zei hij, en toen waren we toch wel blij dat we geen Engelsen waren en dat het niet onze koningin was, daar tien meter onder ons". Lachen Katherine Bartens, die in Amster dam werd geboren, is de helft van het duo Joy Kay, de grootste helft dan, want zij meet op blote voeten een meter vijf en tachtig en haar manlijke partner op gymschoentjes een vijf en vijftig, „wè lopen nooit samen op straat, want zelfs in Enge land kijkr- ken de mensen naar ons en wil ook nooit met hem op straat lo pen, want zij is even breed als hij hoog is en dat is óók geen ge zicht. In Kiruna in Noord-Noorwe- ■;en heeft hij zich pas gelukkig ge- oeld; daar kamperen zomers de Lappen en die zijn ook klein maar ik was daar op de matinees voor alle stuk door gegaan naar New York voor éénmaal optreden voor de tele visie; we vonden het zelf zonde van liet reisgeld, maar die mensen van de televisie kan het niets schelen het is voor hen gewoon een onkosten- briefje. In ons nummer ben ik de lange lijs, een in het zwart geklede pop, die Johnnie uit een kistje haalt van 52 centimeter lang, 46 breed en 40 hoog. Ik vouw mezelf er in drieën in op, met m'n hoofd tussen mijn voeten. Ik moet altijd eten na de voorstelling, want van een volle maag heb ik last in m'n kistje. Aan het eind van het nummer moet ik ineens uit m'n kistje springen en als meisje te voorschijn komen, dat doe ik dan achter de rug van Johnnie. Maar een maal was het deksel in het slot gevallen, en ik kon er niet uit toen net orkest de zware boem gaf die voor mij het sein is. En in zo'n kistje heb je niet eens ruimte óm flink adem te halen en la-me-deruit te roepen. Mijn grote angst is dat eens een staljongetje een grapje wil uithalen en een muis in nvn kist stopt, bent U ook zo bang voor muizen?" „Nee", zeiden wij, „voor olifanten". STAATSBEZIT TERUG AAN PARTICULIEREN Vastbesloten om economie te hervormen. (Van een speciale medewerker) Twee maatregelen kenmerken tegen woordig de vastbeslotenheid van de regering te Warschau om de Poolse economie te hervormen: een doelbe wuste herscholing van overtollige werkkrachten en de verkoop van staatsbezit aan zelfstandige Poolse boeren. Tienduizenden arbeidskrach ten moeten overbezette industriële be drijven en overheidsbureaus verlaten en plaatsen gaan innemeq in de mijn bouw, de landbouw en de onderbezet te industrieën in de provincie. De noodzaak van deze maatregelen verduidelijkt de Poolse partijkrant „Tribuna Ludu' met een voorbeeld. Tegenwoordig worden in een kolen mijn bij Kattowicz bijna even zoveel kolen gedolven als in het jaar 1938, ofschoon toen de bezetting van de mijn slechts de helft was van nu. Volgens dit blad melden zich in de Silezische mijnen dagelijks ongeveer zeventigduizend arbeiders ziek. De arbeidsdiscipline wordt als slecht aan geduid. Een rondweg revolutionair karakter draagt het besluit van de Poolse re gering om honderdduizend hectare landbouwgronden, die staatsbezit zijn te verkopen aan particulieren. Dit besluit kan gekenschetst worden als een keerpunt in de agrarische poli tiek sedert Gomoelka aan de macht kwam. Men motiveert deze maatregel door er op te wijzen, dat de staat niet de middelen heeft, deze grond ratio neel te exploiteren. Het „verraad" aan de marxistische doctrine had niet dui delijker kunnen zijn. Ook de grootte der aan de boeren te verkopen perce len grond was een verrassing. Deze zullen namelijk in midden Polen 125 en in de Oder-Neisse-gebieden tot Binnenkort zal in Washington een wassenbeelden museum worden ge opend in het genre van het Londense museum van Madame Tussaud. Als het eerste museum van dit soort in de Verenigde Saten zal het de Ame rikaanse geschiedenis in beeld bren gen en levensgrote beelden tentoon stellen van b.v. Columbus, Washing ton, Benjamin Franklin, Jefferson, Lincoln, Eisenhower, Theodore Roose velt, Woodrow Wilson en Henry Ford. J. M. J. KORPERSHOEK: Pleidooi voor meer gymnastieklokalen ...De afremming van de bouw van gymnastieklokalen, als gevolg van dë bouwstop.'heeft een tekort doen ont staan, dat zowel de lichamelijke op voeding in en door de school bedreigt, als de mogelijkheden op lichamelijke oefeningen buiten schoolverband", al dus de voorzitter van de Vereniging van Leraren en Onderwijzers in de Lichamelijke Opvoeding in Neder land, de heer J. M. J. Korpershoek, nsdagmiddag in zijn openingsrede van de 96ste algemene jaarvergade ring van zijn organisatie, die te Hil versum wordt gehouden. Een opvoering van het bouwpro gramma is ook noodzakelijk met het op de te verwachten inkrimping van de arbeidstijd en de daaruit groeiende behoefte aan positieve re creatie. Er zullen meer speel- en sportterreinen nodig zijn, meer Lappenkindertjes de reuzin uit het l zwembaden en meer gymnastiekloka- sprookje. Van Kiruna zijn we in één len". De heer Korpershoek betoogde voorts, dat de normale biologische ontwikkeling van de mens wordt be dreigd door een toenemende indus trialisatie en automatisering, alsook door intellectualisering en spannings opvoering in het arbeids- en produk- tieproces. Dit leidt niet alleen tot vele neurosen, maar reduceert ook de mo torische activiteit van de mens, de ac tiviteit wordt goeddeels verlegd naar de bijna puur zintuiglijke en geeste lijke functies en naar machines, die door een kleine motorische actie in werking kunnen worden gesteld. Het fysieke resultaat is een onderontwik keling in vele schakeringen. Het is nu de taak van de licha melijke opvoeding en de sport, al dus de heer Korpershoek, om deze onderontwikkeling te cor rigeren. Indien de lichamelijke op voeding de mens tot volledige ont plooiing helpt brengen, levert zij een bijdrage tot de vorming der levenshouding en tot de vorming der persoonlijkheid. 250 morgen groot zijn. Daarmee be voordeelt men niet de kleine boeren, aan wie de middelen ontbreken om de grond te kopen, doch de middelgrote boeren, die door de communisten Ku- lakken genoemd worden. En dit alles kan gebeuren ondanks het feit, dat Kroesjtsjew in zijn jongste interview met het Poolse blad „Tribuna Ludu" uitdrukkelijk de Poolse partijleiding gewaarschuwd heeft voor de terug keer der Kulakken. Tegelijkertijd echter krijgt de land bouwpolitiek in de andere „volksde mocratieën' een geheel ander karak ter. In Tsjeeho-Slowakije moet het agrarisch 'privé-bezit in 1960 geheel geliquideerd zijn. In Hongarije is het aantal collectieve bedrijven in het af gelopen jaar met meer dan duizend toegenomen en in Roemenië is het aandeel van de gesocialiseerde sector in de landbouw in één jaar gestegen van 37 tot 51 procent. In Polen kan men zich er op beroepen, dat ook de Sowjet-Unie tegenwoordig zeer veel ideologische ballast overboord werpt. Men heeft hier te doen met slechts het begin van een proces, waarvan het verdere verloop afgewacht moet worden. Vandaag kan men echter reeds vaststellen, dat er verwarring ontstaat in de gelede ren van de orthodoxe Marxisten. En tegelijkertijd schrijdt de ideo logische ontbinding van het vroe ger zo eensgezinde communisti sche blok voort. De ideologische ijskap vertoont scheuren, omdat het leven nu eenmaal sterker is dan de leer. V&* I De totstandkoming van de Ver- H enigde Arabische Republiek is aanleiding geweest tot de uit- gifte van een nieuwe Egypti- sche postzegel. De zegel ran H 15 mils toont de reliëfkaarten ff ran Egypte en Syrië, verbon- de» door een boog, waarop „Verenigde Arabische Repu- blielcte lezen staat. Er is ook s nog een uitvoering van 10 mils, waarop echter de afbeelding ran het vliegtuig ontbreekt. llllllllllllllllll IllllülllllllllllllllilU

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1958 | | pagina 5