Minister Cals: Energiek streven
om wetenschappelijk bij te blijven
Planologisch ongerijmde dingen
in Madurodam
KLANKBORD
GEEN STEUN VOOR PLANNEN
VAN „HAAGSCHE COMEDIE"
Vandaag..
DONDERDAG 3 APRIL 1958
PROVINCIALE ZEEÜW8B COURANT.
8
EERSTE KAMER KEURDE BEGROTING O., K. EN W. GOED
Subsidieregeling voor provinciale
culturele raden in de maak
(Van onze parlementaire redacteur)
De bewering van het christelijk-historische Tweede Kamerlid,
drs. Van Hulst, dat de hulp die de minister van Onderwijs, Kun*
sten en Wetenschappen, mr. Cals aan het onderwijs en met name
aan het hoger onderwijs verleent om het in staat te stellen hoge
wetenschappelijke prestaties te bereiken en zich te kunnen me
ten met het buitenland, slechts incidenteel en fragmentarisch is,
zat de bewindsman wel heel erg dwars. Dat bleek woensdag, toen
hij in de Eerste Kamer antwoordde op wat daar in het voet
spoor van dhr. Van Hulst, door mevr. SchouwenaarFranssen
(v.v.d.) en de heren Van Kiel (v.v.d.), De Roos (p.v.d.a.) en
Polak (c.p.n.) daarover in de kritische zin was gezegd. De Ka
mer heeft overigens later de begroting van O. K. en,W. zonder
hoofdelijke stemming goedgekeurd. Alleen de C.P.N. was tegen.
een bepaalde streek het aantal leer
lingen niet bijster groot is. Dit
neemt niet weg, dat er naar ge
streefd wordt de kleine rijksmid
delbare scholen te doen verdwijnen.
Tenslotte deelde minister Cals mede,
dat aan de oplossing van de proble
men die verbonden zijn aan de sprei
ding van het hoger onderwijs, een
aantal commissies werkt. Zij zullen,
zo is de bedoeling, dit jaar verslag
uitbrengen.
Kunst
Staatssecretaris
De minister ontkende categorisch,
dat hij niet alles in het werk zou
stellen om het hoger onderwijs de ge
legenheid te bieden internationaal bij
te blijyen.
Hij ontkende niet, dat grote moei
lijkheden overwonnen moeten wor
den, maar ondanks de bestedingsbe
perkingen zijn de uitgaven voor het
hoger onderwijs voor 1958 ten op
zichte van 1957 met 35 procent geste
gen.
Met de anti-revolutionaire heer Al-
gra was mr. Cals het eens, dat de
financiële gelijkstelling van het bij
zonder voortgezet onderwijs en het
openbaar onderwijs moet worden
doorgetrokken. Dat is echter niet zo'n
gemakkelijke taak als bijvoorbeeld
bij het kleuteronderwijs, omdat het
voortgezet onderwijs een zeer groot
aantal verschillende schooltypen en
verschillende soorten van onderwijs
kent. In geen geval achtte hij het
mogelijk net automatisme in de fi
nanciële gelijkstelling van het open
baar en bijzonder lager onderwijs
door te trekken naar het voortgezet
onderwijs. Al deze kwesties komen
aan de orde als de algemene wet op
het voortgezet onderwijs, die in het
vooruitzicht is gesteld, wordt behan
deld.
Wat de salarissen voor de verschil
lende groepen van leerkraenten on
der andere de kleuterleidsters, aan
gaat, liet de minister teleurstellende
klanken horen. Hij kon geen enkele
toezegging doen. omdat eventuele
plannen eerst volledig in het georga
niseerd overleg besproken moeten
worden.
Bouwrecord
Bevredigender was wat hij over de
scholenbouw zeide. Er wordt bij de
scholenbouw te werk gegaan volgens
een weloverwogen plan, liierop neer
komende, dat deze bouw bij zal moe
ten zijn als ook de achterstand in de
woningbouw is ingehaald. In 1957 is
voor 142 miljoen gulden gebouwd in
de gehele onderwijssector. Dat was
een record. In de laatste jaren schom
melde het bedrag tussen 110 en 117
miljoen. In 1958 is het bouwvolume
verhoogd tot 190 miljoen gulden,
vooral ten bate van de sector nijver
heidsonderwijs.
Aan de heer Algra gaf de minister
toe, dat het aantal leerlingen op de
rijksmiddelbare scholen in een aan
tal gevallen geringer is dan op de
bijzondere middelbare scholen. Dat
is vanzelfsprekend, omdat altijd
voor voldoend openbaar onderwijs
gezorgd moet worden, ook als in
Dirigent David Broekman
in New York overleden
Amerikaan van Nederlandse afkomst
Op 55-jarige leeftijd is in New York
overleden de dirigent en componist
David Henrines Broekman, die in Lei
den was geboren. Broekman was diri
gent van de Koninklijke Opera in
Den Haag en ging in 1924 naar de
Verenigde Staten, waar hij in dienst
trad van de New York Philharmonic.
Later onderhield hij relaties met ver
schillende filmmaatschappijen, zoals
Warner Brothers, Universal Pictures
en Columbia Pictures. Vervolgens
kwam hij in dienst van de Columbia
Broadcasting System.
Gedurende de Tweede Wereldoorlog
werkte hij op het Amerikaanse mini
sterie van financiën, waar hij tot taak
had opnamen van concerten te ma
ken en voor de muzikale omlijsting
te zorgen van bijeenkomsten, waar
propaganda werd gemaakt voor oor
logsobligaties. Na de oorlog dirigeer
de hij het New York Philharmonic in
een reeks populaire concerten. Hij
schreef een autobiografische roman
„The shoestring symphony" geheten
en enkele van zijn composities waren
„Manhattan fairy tale suite", en de
opera's „Barbara Allen", „The stran
ger" en „The Toledo War".
PARKEREN Een keurig geklede
heer betrad een restaurant in de
Deense stad Aalborg, bestudeerde
zorgvuldig de spijskaart en bestelde
een kostelijke maaltijd met daarbij
een niet minder kostelijke wijn. Toen
hij aan het dessert toe was, riep hij
de kelner: „Mag men voor het ge
bouw eigenlek parkeren?" De kelner
zei dat dit niet mocht, waarop de
gast zijn servet neerlegde, opstond en
zei: „O, dan moet ik mijn wagen
gauw wat verder weg zetten. Ik
hoop, dat ik nog geen bon vindt
onder mijn ruitenwisser". Niemand
heeft hem daarna meer gezien..*
terrein lagen. Daarbij verklaarde hij,
dat ook de regering graag veel meer
geld voor de bevordering van de
kunst zou uitgeven evenals de so
cialistische afgevaardigde mr. Cam-
melbeeck maar dat zij uiteraard
gebonden is aan de financiële moge
lijkheden. Dat geldt ook voor de
bouw van schouwburgen en concert
zalen, op welk gebied in ons land een
achterstand dreigt te ontstaan. De
staatssecretaris deelde mee, dat hem
hierover spoedig een uitvoerig rap
port zal bereiken.
De toneelgroep „Studio", die enkele
Kamerleden in 1959 voor rijkssubsi
die in aanmerking wilden laten ko
men, behoeft zich geen illusies te ma
ken. Mr. Höppener kon geen subsidie
beloven.
Sportnota
De indiening van een sportnota
moet nog wachten. Intern wordt ech
ter voortdurend aan de voorbereiding
ervan gewerkt. Over de inventarisa
tie van de hier te lande bestaande ac
commodatie van de sport en de licha
melijke oefening worden reeds be
sprekingen gevoerd.
Binnenkort hoopt de staatssecre
taris met een ontwerp te komen
voor een regeling betreffende de
subsidiëring naar objectieve maat
staven van de provinciale culturele
raden, zo kondigde hij aan.
Tenslotte deelde mr. Höppener mee,
dat een prognose over de ontwikke
ling van de televisie gereed gekomen
Höppener ging en in studie genomen is. Over de ver
woensdagmiddag in op ae opmerkin- hoging van de luisterbijdrage is nog
gen, en de vragen, die speciaal op zijn overleg nodig.
OM BETERE SALARISREGELING
„De Haagsche Comedie" heeft de
wens te keuuen- gegeven met ingang
van het seizoen 19581959 te ko
men tot een wijziging in salariëring
en contract-vorm van een aantal van
haar toneelspelers. Zij beoogde hier
mee deze spelers een compensatie
te bieden voor het feit, dat hun in
de toekomst slechts sporadisch mede
werking aan radio, televisie en film
zal worden toegestaan. „De Haag
sche Comedie" achtte deze maatre
gel noodzakelijk om het artistieke
peil der prestaties en een regelma
tige exploitatie te handhaven.
De vertegenwoordigers van de over
heden, welke de vier grote toneelge
zelschappen subsidiëren, hebben zich
beraden over de vraag of deze voor
stellen aanvaardbaar zijn. De verte
genwoordigers zijn daarbij tot de
conclusie gekomen, dat zulks niet
het geval is. Zij zijn n.l. van me
ning, dat het aanvaarden van deze
voorstellen het thans geledende sala
ris-systeem zou ontwrichten en op
den duur zou leiden tot een onver-
Zes jonge honden
levend begraven
Inspecteur W. A. Roebroeks van de
gemeentepolitie te Oss verzorgt thans
in zijn woning zes jonge hondjes die
door hun eigenaar, J. de R„ levend
begraven waren. Dit begraven was
opgemerkt door een buurvrouw, die
hiervan de politie in kennis stelde.
Toen de politie op het erf van de R.
ging graven, ontdekte ze zes jonge
hondjes, die alle nog in leven waren
hoewel ze reeds anderhalf uur bijna
een meter diep onder de grond zaten.
Tegen de R. is proces-verbaal wegens
dierenmishandeling opgemuakt.
antwoorde stijging van het totale sa
larisniveau van het toneel. Bovendien
zijn zij van oordeel, dat de door
„De Haagsche Comedie" voorgestel
de gedragslijn geen bevredigende op
lossing biedt voor de problemen, wel
ke bij de groeiende vraag naar het
werk der toneelspelers zijn ontstaan
in de verhouding tussen het toneel en
de radio, televisie en film.
Terwijl de gedeputeerde A. Schout
B. en W. de raad van Yerseke en
tal van andere genodigden rechts
toeluisterdenzongen de hinderen
(links) een loflied op het moderne,
nieuwe schoolgebouw, dat gistermid
dag officieel door de heer Schout
werd geopend. (Voor verslag zie
pag. Ï0).
(Foto P.Z.C.)
Bom ontploft bij
demonteren: 1 dode
Op de vliegbasis Deelen van de Ko
ninklijke Luchtmacht ïs gisteren bij
het opruimen van enige, onlangs ge
vonden Inmimen uit de Tweede We
reldoorlog, de laatst aangetroffen
bom bij hot demonteren geëxplo
deerd. De negentienjarige dienstplich
tig soldaat A. Brouwers uit Vee-
ncndaul, kwam daarbij om het leven.
Op de vliegbasis werden onlangs
bommen gevonden, die in de oorlog
door Engelse vliegtuigen waren afge
worpen. Het bomopruimingspeloton
van de Koninklijke Luchtmacht is
onmiddellijk met de opruiming be-
gonneh. De laatste van de vier ge
vonden tijdbommen was reeds van
zijn ontstekingen ontdaan, ook het
grootste deel van de springlading
was verwijderd. Bij het zogenaamde
„uitstomen" van het restant, is de
omringende hei in brand geraakt.
De dienstplichtig soldaat Brouwers
wilde dit brandje blussen en kwam
daarbij te dicht in de buurt van de
bom. welke juist op dat moment ex
plodeerde, met het genoemde noodlot
tige gevolg.
H ...viert de Belgische expressi- §1
H onistische toneelschrijver en
p folklorist A. A. L. Michel de
Ghelderode, van wie vele wer-
ken in het Nederlands ver-
taald zijn. te Brussel zijn 60e
verjaardag.
§j ...is het tien jaar geleden, dat g
H het Amerikaanse congres het
p voorstel tot beschikbaarstel-
ling van 5.300 miljoen dollar
P ten behoeve van de wederop-
P bouw en het economisch her- p
P stel van Europa, het zoge- p
naamde „Marshall-plan" be-
P krachtigde.
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllll
MR. J. KLAASESZ IN OPENINGSREDE:
„Hier in Madurodam
gebeuren op planolo
gisch gebied de meest
idiote dingen, die we in
het werkelijke leven
helaas nooit zouden dur
ven doen," ahlus mr. J.
Klaasesz, de commissa
ris der koningin in Zuid-
Holland, toen hy gister
middag het nieuwe „sei
zoen" van dit jaar van
de Haagse miniatuur
stad Madurodam open
de. „Men houdt zich hier
niet aan de regels van
het spel; terwijl wjj
overal ons best doen, in
de steden groenstroken
te handhaven en voor
uitbreiding van de re
creatiegelegenheid te
zorgen, zien we hier op
de vrye stukken telkens
iets nieuws verschijnen.
Misschien komt het wel
zo ver, dat we er een
miniatuur-satellietstad-
je naast krijgen, Madu-
roveen bijvoorbeeld; we
moeten maar vast een
aantal commissies in
stellen om dat voor te
bereiden.
Misschien komt het
ook nog wel zo ver, dat
de burgemeester van
Den Haag volgend jaar
aan Madurodam een
klein congresgebouwtje
kan aanbieden, of een
vuilverbrandingsoven
die echt werkt, en mis
schien krijgen we zelfs
een waterzuiveringsin
stallatie," aldus mr.
Klaasesz, die het ook
maar gek vond dat er
in Madurodam nu twee
veerponten in dienst zijn
gesteld, terwijl men
overal elders zijn best
doet die opgeheven te
krijgen. Dit bracht mr.
Klaasesz op de gedach
te, dat Amsterdam hier
wel een aardig tunneltje
zou kunnen „bij "-zet
ten, en voor de Rotter
damse Europoort is er
op Madurodam ook nog
wel plaats. Dan kan
men berichten verwach
ten dat in Madurodam
op een bepaalde dag in
april zoveel duizend
schepen de haven zijn
binnengevaren, hetgeen
het vorige jaar eerst la
ter in april geschiedde.
Het standbeeldje voor
Hans Br inkers, de jon
gen die een pink in de
dijk hield om een over
stroming te voorkomen,
vond mr. Klaasesz een
aardig idee. „Misschien
komt er ook nog wel
eens een standbeeld
voor minister Hofstra,
die erin geslaagd is,
eerst met zijn pink,
daarna met zijn hele
hart en ziel het gat in
de Nederlandse begro
ting te stoppen."
Na deze toespraak
bood de vierjarige Bar
bara Glastra van Loon,
een kleindochter van
mevrouw Boon-v. d.
Starp, presidente van
het stichtingsbestuur
van Madurodam, aan de
commissaris der konin-
?in het miniatuursleu-
eltje aan, waarmee zij
en mr. Klaasesz samen
het gemeentehuis open
den, waarmede „Madu
rodam" voor dit seizoen
officieel was openge
steld. Herauten te paard
en jongedames op scoo
ters reden daarna door
Den Haag om het grote
nieuws te verkondigen.
Nadat de Amster
damse studentenroei
vereniging „Nere'us"
aan Madurodam een
nieuw botenhuis had
overgedragen, was er
binnenshuis nog een
plechtigheid toen de
ambassadeur van Zuid-
Afrika in Nederland, dr.
P. E. Geldenhuys, een
model aanbood van een
vliegtuig van de Zuid-
afrikaanse Lugdiens.
IIIIIIIIIIIUIIillllllUlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilHIIIIII
|l Ruim twee miljoen gulden zijn
voor de voetbalpoolwinnares
m mevrouw Elizabeth Heather j§
Riley en haar man Tóm Riley
uit Horden in het Engelse
graafschap Durham toen me- M
vrouw Riley met 2S punten het M
hoogst genoteerd was. Dit is
het grootste bedrag dat tot
H nog toe aan een poolwinnaar H
H of winnares werd uitgekeerd. M
De heer Riley is mijniverker. M
Op de foto ziet men het geluk- s
H lcige echtpaar vlak nadat zij 't
H grote nieuivs gehoord hebben.
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllliilllllllllllllllllllllllllllllllllj
Uitvoering van werken
in gebieden met hoge
werkloosheidscijfers
De minister van sociale zaken en
volksgezondheid heeft een nadere be
slissing genomen omtrent de werken,
welke alsnog voor uitvoering in het
extra-programma 1958 in aanmer
king komen. Van het in dit kader be
schikbaar gestelde bedrag van 50
miljoen voor de uitvoering van 'wer
ken in gebieden met een hoog werk
loosheidscijfer, was aan een bedrag
van rond 34 miljoen reeds eën be
stemming gegeven.
Voor het bouwrijp maken van terrei
nen voor extra-woningbouw werden
o.a. voorlopig gereserveerd voor het
rivierengebied voor het gewest Heer-
de en voor Noord-Brabant resp.
80.000, 120.000 en 75.000. Voor
de provincie Noord-Brabant werden
goedkeuringen verleend voor de uit
voering van wegverbeteringen, riole
ringswerken en vaarwegverbeterin
gen in de gemeente Zevenbergen,
Steenbergen, Breda en Nieuw-Ginne-
ke en in het Heemraadschap Mark en
en Dintei.
Aan het totaal voor deze provincie
beschikbare bedrag van ruim 7.9
miljoen is door deze aanvullende goed
keuringen bestemming gegeven. De
minister van sociale zaken en volks
gezondheid heeft eveneens goedkeu
ring gehecht aan de beslissingen van
het C.O.W. over de toewijzing in de
gebouwensector.
Voor Noord-Brabant werd een rege
ling getroffen, om voor de bouw van
wijkgebouwen, waarvoor een bijdra
ge zal worden ontvangen uit buiten
landse giften in verband niet de wa
tersnoodramp '53 aanvullende finan
cieringsmiddelen te verstrekken. Het
betreft de stichting van IVit-Gele-
kruisgebouwen te Woensdrecht, Os-
sendreeht, Nieuw-Vossemeer, Klun-
dert, Hoge- en Lage Zwaluwe, Steen
bergen, Halsteren, Dinteloord, Fij
naart, Geertruideberg. Raamsdonk,
Standaardbuiten en Zevenbergen en
van Groene Kruisgebouwen in Wer
kendam en Sprang-Capelle.
Inmiddels zijn de eerste aanbestedin
gen voor werken in het kader van dit
extra-programma 1958 gehouden, zo
dat binnen enige weken de invloed
van de uitvoering dezer werken op
het werkloosheidscijfer ban worden
verwacht.
Burgemeester mr. Joh. de Widt
van Middelburg heeft woensdag tij
dens de huldiging van mej. E. Bos-
schaart, die jaar als leidster was
verbonden aan de christelijke kleu
terschool aan de Bree te Middelburg,
de jubilaresse de gouden medaille in
de Orde van Oranje-Nassau uitge
reikt.
Foto P.Z.C.)
Het Wereldgebeuren
Schot in de roos
Tussentijdse verkiezingen in Tor
rington (Devonshire! hebben
lezer dagen een onverwacht resul
taat gehad. Als triomfator kwam na
melijk uit de bus de 36-jarige Mark
Bonham Carter. De voorspellers had
den hem niet aangemerkt als een
kanshebber op de Lagerhuiszetel, die
hier in het geding was. Het is immers
in Engeland vele jaren zo geweest,
dat bij tussentijdse verkiezingen,
waarbij 'n vacant geworden zetel in
het geding is, óf de conservatieven,
óf kandidaten van de Labourparty
aan het langste eind trekken. Dat de
uitslag van Torrington zoveel stof
heeft doen opwaaien, is een gevolg
van het feit dat deze beide grote par
tijen daar werden verslagen door een
liberale gegadigde. Het was de eerste
keer in de negenentwintig jaar, dat
de Britse liberale partij bij tussentijd
se verkiezingen een zetel in de wacht
wist te slepen. Bovendien was dit de
derde keer, dat de conservatieve re
gering bij tussentijdse verkiezingen
werd verslagen.
v
owel de herhaalde nederlagen van
de conservatieve regeringspartij
1als de liberale successen van de
laatste tijd hebben Britse pennen in
beweging gebracht, Na de verkiezin
gen van Torrington heeeft Harold
Wilson, die de financiële zaken behan
delt in het „schaduw-kabinet" van de
Labourpartij al verklaard, dat de con
servatieve regering nu geen aan
spraak meer erop kan maken, namens
Groot-Brittannië te spreken: i.In in
ternationale onderhandelingen verte
genwoordigen Macmillan en Selwyn
Lloyd een land, dat verlangend uit
ziet naar een kans om hen kwijt te ra
ken". Volgens de grondwet heeft pre
mier Macmillan echter niet de plicht,
om na deze nederlagen bij tussentijd
se verkiezingen zijn ontslag in te die
nen. Wèl zou hij zich waarschijnlijk
tot aftreden gedrongen voelen wan
neer hij in het parlement, bij de stem
ming over een belanrijk wetsontwerp,
een nederlaag zou lijden. Maar voorlo
pig kan hij in het Lagerhuis nog wel
zeker zijn van een flinke meerderheid:
de conservatieve partij heeft wan
neer men haar „afvalligen'' die toch
altijd nog conservatief blijven, meere
kent nog altijd 55 zetels meer dan
de gezamenlijke oppositie. En Mac
millan zal dan ook met veel kans op
succes zijn best kunnen doen om aan
te blijven tot februari 1960, wanneer
de termijn van het huidige parlement
afloopt.
Voor de liberalen zijn de uitslagen
van deze tussentijdse verkiezin
gen aanleiding, om zich op een
„nieuwe rol" te bez.nnen. Hun fractie
is de laatste tijd in het Lagerhuis van
zeer geringe omvang geweest: door de
overwinning in Torrington is het ze
teltal nu bijvoorbeeld opzes ge
komen. De eigenltfke strijd werd ei
genlijk telkens gvoerd tussen conser
vatieven en socialisten. De liberalen
hebben nu echter hun hoop gevestigd
op de volgende algemene verkiezin
gen: zij zien kansen om dan een derde
grote fractie te vormen, die „op de
wip" zou zitten en deel zou kunnen uit
maken van een coalitiekabinet. Op
de weg daarheen vindt zij echter een
belangrijk struikelblok: de kieswetge
ving die voor „derde partijen" moor
dend wordt genoemd.
Een voordeel van de liberalen is,
dat zij over populaire kandidaten
kunnen beschikken. In Rochdale
was het onlangs de televisiespreker
Kennedy, die met zijn echtgenote de
balletdanseres Moira Shearer opzien
barende resultaten boekte zonder ove
rigens de zetel te veroveren: die zetel
won de Labourkandidaat. Maar de
kiezers die ontevreden waren over de
conservatieven hudden tenminste aan
hun gevoelens uiting gegeven door
massaal op de „beroemdheden" van de
liberalen te stemmen. Mark Bonham
Carter, die nu voor het eerst in negen
entwintig jaar een tussentijdse verkie
zing voor de liberalen won en wel in
Torrington, had ook zo het een en
ander „meè". Men liet namelijk in de
verkiezingscampagne niet onvermeld,
dat hij een kleinzoon is van de Graaf
van Oxford en Asquith, die bij het uit
breken van de Eerste Wereldoorlog
eerste minister van Groot-Bnttannië
was. Hii geniet ook grote bekendheid
omdat hij lange tijd bevriend is ge
weest met prinses Margaret en niet
mankeerde op de lijsten van mogelijke
huwelijkspartners voor de prinses.
Het zal de Britse liberalen niet mee
vallen om voor parlementsverkiezin
gen een lijst samen te stellen waarop
allemaal van dit soort mensen staan
vermeld. Bovendien ziet men nu in
dat het zin heeft om te prakkizeren
over iets waaraan het tot dusver man
keert: een duidelijk omlijnd politiek
program.