mmoKD Harahap (volgens AFP): Vreemde vliegtuigen voeren wapens aan Prof. Rooijsprak over aspecten der journalistieke vrijheid WESTEN WENST CONFERENTIE VAN MINISTERS IN MOSKOU ,D DINSDAG 1 APRIL 1958 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT. TOEGERUST VOOR LANGE STRIJD Wil Indonesië Amerikaanse oliebelangen nationaliserën? De minister van defensie in de revolutionaire regering van Padang, Boerhanoedin Harahap, die in 1955 premier in Djakarta is geweest, heeft vannacht tegenover een correspondent van A.F.P. verklaard, dat buiten landse vliegtuigen regelmatig aan parachutes wapens voor de opstandelin gen In Sumatra neerlaten. De wapens zijn door vertegenwoordigers van de tegenregering gekocht en worden door die regering betaald. Harahap wilde niet zeggen van welke nationaliteit de vliegtuigen zijn, doch hij gaf wel te verstaan dat onderhandelingen over aankoop van wapens voor namelijk geweren, bazooka's en handgranaten in Taipeh (Formosa) en Singapore worden gevoerd. Harahap zei, dat de centrale rege ring als laatste redmiddel steeds meer Javanase troepen naar Suma tra zendt om „hun Sumatraanse broeders te doden". Hij zei, dat de opstandige regering voldoende mannen en wapens bezit voor een lange strijd. Wat de econo mische kant betreft kunnen de ge bieden die de rebellen bezet hebben zichzelf bedruipen, mede dank zij re gelmatige hulp uit bevriende gebie den. De „Daily News" heeft maandag uit Washington gemeld, dat nieu we berichten ingewonnen door in lichtingendiensten die verontrus tend zijn voor militaire en burger- ipstanties, aanwijzingen gaven dat de Indonesische regering voorne mens was misschien binnen drie maanden de Amerikaanse oliebe langen ter waarde van 2 miljard dollar te nationaliseren. De „Daily News" meldde dat In donesische technici, die na natio nalisatie op de olieterreinen nodig zouden zijn, volgens berichten twee maanden geleden een spoedoplei ding in de Sowjet-Unie waren be gonnen. Volgens Amerikaanse bladen (van Scripps-Howard) heeft de Zuidko- reaanse president, Syngman Rhee. aangeboden troepen haar Indonesië te zenden om de opstandelingen in hun strijd tegen de centrale regering te helpen. Hoge Amerikaanse ambtenaren hebben gisteren verklaard, dat d< Russen tot nu toe geen militaire uit rusting aan de Indonesische regering hebben verschaft om de opstand in Midden-Sumatra de kop in te druk ken. Zij voegden hieraan nog toe, dat ook andere communistische lan den de laatste tijd geen wapens heb ben gezonden aan de Indonesische re publiek. De ambtenaren gaven ech ter te kennen, dat zij enigszins be zorgd zijn over wat er in de toe komst gaat gebeuren. Radio-Padang heeft gisteravond meegedeeld, dat opstandige troepen eenheden parachutisten van de cen trale regering hebben teruggedron gen tot Taloek. 130 km van de voor uitgeschoven posities, die zij tien da gen geleden hadden ingenomen Ter Kuile en Zoon ontslaat tachtig werknemers Bij liet textielbedrijf N.V. Nico ter Kuile en Zoon te Enschede is.aan cir ca 80 werknemers ontslag aangezegd. Hierdoor worden in dé eerste plaats die personeelsleden getroffen, die het kortst bij de N.V. in dienst zijn. Enkele maanden geleden is bij dit bedrijf een verkorte werkweek inge voerd. Thans is er een tekort aan exportorders ontstaan, waardoor bo vengenoemde maatregel noodzakelijk Anderhalf iaar geëist tegen verduisteraar De 31-jarige A. V., vertegenwoordi ger te Oud-Beijerland, moest voor de Dordtse rechtbank terecht staan we gens verduistering en oplichting. De verduistering was niet zo belangrijk, maar de oplichting des te meer. Deze man had namelijk in een landelijk dagblad advertenties geplaatst waar in hij hypotheken had aangeboden tegen lage rente en billijke voor waarden. Hij had op die advertenties veel brieven ontvangen en de schrij vers van die brieven bezocht. Door mooi gepraat en allerlei beloften was hij er in geslaagd om bij verschillen de van zijn „cliënten" voorschotten voor „kosten" los te krijgen. De of ficier van justitie noemde V., die al verschillende malen veroordeeld is, een onverbeterlijke recidivist. Hij eis te anderhalf jaar gevangenisstraf met aftrek tegen hem. Uitspraak 18 april. GRATIS Kenneth Earle, een En gelse variété-artiest was bij een im- pressnrio bezig met het bespreken van een variété-programma, dat hij en een stel mede-artiesten de Lon- dense politie gratis zouden aanbie den. Het kantoor van de impresario is in Regent Streel, en Earle had zijn auto een sportwagen in felle kleu ren even voor de deur geparkeerd. Toen hij terugkwam was een kraan wagen van de politie net bezig zijn sportwagen weg te slepen... NIET MOOI In Glen Burnic in Amerika bekeek Loren Staples (vier jaar) de film op het televisie-scherm. Plotseling stond zij op. rende naar de slaapkamer, nam het pistool van haar vader en schoot dit leeg op het scherm. Zij vond de film niet mooi, zei ze. langs de weg tussen Padang en Pa- lembang. Tijdens deze operatie zouden 70 parachutisten zijn gedood en meer dan 100 zijn gewond. Tweede front Volgens een bericht in de „Straits Times" zouden gisteren, voor het aanbreken van de dag, twee leiders van de Sumatraanse opstandelingen, Singapore hebben verlaten in een vliegtuig van de nationalistisch-Chi- nese burgerluehtvaartmaatschappij. Het zouden zijn dr. D. Soemitro, de voormalige Indonesische minister van financiën, thans minister van handel in de tegenregering en een der op standige legerofficieren, majoor Pan- touw. Volgens de „Straits Times" heeft majoor Pantomv instructies bij zich betreffende de oprichting van een tweede front van de opstandelingen in Celebes. Het huis van de voormalige vice- president van Indonesië, dr. Moham med Hatta, stond gisteren onder strenge bewaking. Iedereen die Hat- ta's huis wilde binnentreden, moest zich onderwerpen aan een grondig onderzoek. A.R. wijzen subsidiëring van kerkbouw af Het college van advies van de Anti- Revolutionaire Partij heeft een rap port uitgebracht over de subsidiering van kerkbouw, net komt daarin, na toetsing van de daarvoor aangevoer de gronden, tot de conclusie dat sub sidiering vau kerkbouw door de over heid verworpen moet blijven. Het col lege is van mening, dat steeds dient te worden overwogen, dat voor het zelfde bedrag waarmee de overheid subsidieert, zij anderzijds aan de bur gers de vrije beschikking over hun inkomen of vermogen ontneemt, waardoor aan de burgers tevens een deel van het gebied wordt ontnomen, waarop zij hun eigen verantwoorde lijkheid kunnen beleven. Daarnaast spreekt de aard van de te subsidiëren instelling een rol. In dit verband wordt gesteld, dat de subsi diëring van kerkbouw ongewenst is wegens de geheel eigen aard van de eredienst en wat daartoe behoort. Tenslotte wordt niet in strijd geacht met hetgeen in het rapport is gesteld, dat de overheid zelf die voorzienin gen van openbaar nut bekostigt, wel ke zij met de bouw van een open baar gebouw gecombineerd wenst te zien, b.v. een schuilkelder, een toren, enz. Ook wanneer esthetische eisen de grens van het normale overschrij den, zou een financiële tegemoetko ming te verdedigen zijn. De bepa ling van deze grens zou incidenteel moeten plaatshebben. W. Thomassen benoemd tot burgemeester van Enschede Bij K-R. is met ingang van 1 mei a.s. tot burgemeester van Enschede benoemd- de heer W. Thomassen, thans burgemeester van Zaandam. VOORBEREIDING TOP-OVERLEG In tweede helft van deze maand De westelijke Grote Drie hebben maandag aan de Sowjet-l'nie voorge steld om in de tweede helft van april in Moskou te beginnen met diploma tieke voorbereidingen voor een con ferentie van ministers van buiten landse zaken. De ministers zouden op hun beurt een topconferentie tussen oost en west moeten voorbereiden. Het voorstel was vervat in Ameri kaanse, Britse en Franse nota's, die maandag in Moskou zijn overhan digd. De. nota's waren tevoren in de permanente NAVO-raad met de an dere NAVO-landen besproken. Militair nam werk van overwegwachtster over (Van onze correspondent). De overwegwachtster bij Broeker- haven verzuimde zaterdagmiddag omstreeks drie uur de bomen dicht te draaien voor de uit de richting Enk- huizen komende trein. Een militair, die het gevaar zag, had echter zo veel tegenwoordigheid van geest om haar werk over te'nemen, zodat de bomen toch nog gesloten waren, toen de trein op de overweg tot staan kwam. De machinist van de betrok ken trein had zelf ook al gezien, dat er iets niet helemaal klopte. Toevalligerwijze was de overweg bij Broekerhaven reeds eerder op de dag in de publieke belangstelling ge komen, doordat 's morgens om streeks elf uur èen trein met bestem ming Amsterdam uitgerekend op de overweg met storing te kampen kreeg. Daardoor werd de doorgang volkomen geblokkeerd en ruim een half uur stonden automobilisten, mo torrijders en andere weggebruikers aan belde zijden van de overweg hun tijd in ledigheid door te brengen. Een werktrein sleepte de „dienstweige raar"' tenslotte naar het station Bovenkarspel-Grotebroek, waar reeds een trein uit de richting Hoorn geduldig stond te wachten. Kardinaal Verde overleden Kardinaal Allessandro Verde, de oud ste van het college van kardinalen, is zaterdagavond op 93-jarige leeftijd als gevolg van een hartaanval te Ro me overleden. De Britse nota was gehecht aan een persoonlijke brief van premier Macmillan aan de nieuwe Sowjet- premier, Nikita Kroesjtsjew. het was een antwoord op de brief van outi-premiér Boélganin van 14 maart. Volgens Macmillan moet bij het voorbereidende werk voor een top conferentie onderzocht worden wat de standpunten van de verschillen de regeringen zijn ten aanzien van de belangrijke kwesties. Vastge steld moet worden welke onder werpen aan de topconferentie zul len moeten worden voorgelegd. Als de ministers van buitenlandse za ken menen dat het voorbereidende werk voltooid is, kunnen zij datum en plaats van de topconferentie vaststellen en besluiten welke lan den eraan zullen deelnemen. Het Wereldgebeuren Twee bemanningsleden van „Apollo" gedeserteerd Enkele uren voordat, de kruiser-mij- neiüegger „Apollo" zondag voor oefe ningen uit Devonport vertrok, zijn twee bemanningsleden gedeserteerd. Zij renden over de marinewerf, ach tervolgd door officieren en onderof ficieren van de „Apollo". Waarschijnlijk hebben zij hun muts banden veranderd, waardoor ze niet langer herkenbaar waren als opva renden van het inmiddels berucht ge worden schip. Waarschijnlijk hebben zij ergens kans gezien mutsbanden van „H.M.S. Drake" op te doen zo heet het marine-etablissement van Devonport. De marinepatrouille en de militaire politie hebben Devonport afgezocht maar hen niet gevonden. Een onderof ficier van de „Apollo" ontmoette het tweetal kort voor het vertrek van hun schip in e enbar, en vernam dat zij naar Londen zouden gaan. Produktie bij Van Heek staat tijdelijk stil Met ingang van maandag staan de produktie-afdelingen van het texttel- bedrijf Van Heck cu Co te Ensclnme stil. Deze maatregel is reeds enige tijd geleden aangekondigd en houdt ver band ,met de grote voorraad gerede roederen. Volgende week dinsdag, lus dinsdag na pasen, zal het werk op normale wijze worden hervat. Op een uitvindersbeurs in Parijs was de hier gedemonstreerde Icruiicagen te bewonderenwaarmee het moge lijk is al rijdende te vegen en te schoffelen. Scheppen is natuurlijk iets moeilijker... Nationale Unie verbaasd over conflict in ambtenarenoverleg In een telegram aan de bij het geor ganiseerd overleg betrokken ambte- narenorganisaties geeft het hoofd bestuur van dc Nationale Unie te kennen niet verbazing kennis te heb ben genomen van liet conflict dat tus sen de ABVA, KABO enNCBO ener zijds en het anibtenarencentrum an derzijds is gerezen. Het hoofdbestuur van de Nationale vestigt de aandacht op het grote na deel voor de ambtenarengroep dat voortvloeit uit interne verdeeldhejd en het doet een beroep op de drie grote vakcentrales op korte termijn De koninklijke familie naar Sankt Anton Koningin Juliana en de prinsessen Beatrix en Irene zijn gisteravond uit Utrecht per trein vertrokken naar Sankt Anton voor een vakantie van twaalf dagen. Prins Bernhard zal zich 5 april daar bij hen voegen. INAUGURELE REDE TE AMSTERDAM Tal van beperkingen en invloeden doen zich voor 'SVERIGE 20 De postzegels, die de Zweed se posterijen ter gelegenheid van de wereld kampioe nschappen voetballen welke in juni in Zweden zullen wor den gehouden hebben uitgegeven, zijn verschenen. Zij zijn in drie waarden 15 ore (rood), 20 ore (groen) en Icoon 20 ore (blauw). Prof. nir. dr. M. Rooij, die niet in gang van 1 januari is benoemd tot gewoon hoogleraar in dc leer van do communicatiemiddelen, in het bijzon der van de pers aan de gemeente lijke universiteit te Amsterdam heeft zjju ambt in de aula van 't universi teitsgebouw aan de Oudemanhuis- puort aanvaard met het uitspreken van een rede, getiteld: „De vryheid van de journalist". Prof. Rooij begon met de vaststel- ig dat zich sinds de jaren zeventig In België geen conflict over liet verscho ningsrecht meer beeft voorgedaan, hetgeen hij toeschreef aan het wijze beleid van de Belgische rechterlijke macht, die in gevallen als deze de rechtshandhaving niet op de spits wil drijven. Niet overal echter heerst de zelfde sereniteit als in België, waar ook overigens de pers liaar maat schappelijke functie in behoorlijke mate erkend ziet. Spr. herinnerde o.a. aan recente conflicten over het verschoningsrecht in Zwitserland. West-Duitsland en in de Verenigde jstaten, alsmede aan kwesties die zich onlangs in Nederland in de be trekkingen tussen pers en overheid hebben voorgedaan, namelijk do uit sluiting van de. journalist Faas van informaties vanwege regeringsinstan- ties en de „geleide publiciteit" van wege het ministerie van sociale za ken inzake de nationale en geweste lijke werkloosheidscijfers. Zijns inziens wordt ingeval van conflicten tussen pers en overheid bijv. over het recht van „free access to news" (vrije toegang tot de nieuwsbronnen) ten onrechte een beroep gedaan op de persvrij heid, waaruit zulke rechten niet rechtstreeks voortvloeien. Veeleer is in zulke gevallen „de vrijheid van de journalist" in het geding, welke weliswaar wortelt in de persvrijheid maar toch haar eigen kenmerken heeft, gegrond op de maatschappelijke functie van de journalistiek. Op deze grondslag kan dit begrip in zijn normatieve betekenis worden ontwikkeld, het geen regulariserend kan werken op de betrekkingen tussen pers en overheid. Dit begrip komt namelijk dat er bepaalde aanspraken van de journa list in zijn beroepsuitoefening bestaan jegens de overheid, maar evenzeer maatschappelijke verantwoordelijk heid en «'en gebondenheid aan nor men van behoorlijke beroepsuitoefe ning voor de journalist bestaan. I'rof. Kooy vervolgde: „De maatschappe lijke functie van de journalist wordt aldus een beleidsbepalend element of zelfs, indien men do zaak trekt in het Mak van de normen van behoor lijk bestuur jegens de pers, een reohtsehepeiul element". In deze gedachtengang zal de overheid dan, voor de oplossing van conflicten, een behoorlijke rechtsgang moeten aan vaarden en er in elk geval van moe ten afzien om als rechter in eigen zaak op te treden. Spr. juichte het toe dat de georga niseerde journalistiek zich hier te lande opnieuw op een omschrijving van de erecode voor de journalist gaat beraden. Hij wees erop, dat de reeds bestaande vereriigingstucht- rechtspraak op verschillende punten al een bijdrage voor de opstelling van zulk een code heèft geleverd. Voorts betoonde hij zich een voorstander van een wettelijke re geling van de tuchtrechtspraak, waarvoor het ontwerp in de par lementaire ijskast is geplaatst, mede wegens het verzet daarte gen uit de perswereld. Spr. betoogde ook dat de nog steeds hangende kwestie van het verscho ningsrecht van de journalist en de opgeworpen vraag inzake het z.g. „droit de réponse" in het kader van zulk een wettelijke regeling een lo gische oplossing, resp. beantwoor ding zouden vinden. Prof. Rooij wijdde ook aandacht aan de gebondenheid van de journa list aah zijn levensbeschouwing, wel ke nu eenmaal de gehéle persoonlijk heidsstructuur doortrekt en in de vol heid waarvan de vakgenoot zijn be roep uitoefent. Hij zal dan echter de grenzen van zijn vrijheid binnen deze levensbeschouwing moeten on derzoeken en in de z.g. „vrije kwes ties" die vele in aantal zijn. moeten handelen naar een gemeenschappe lijk verkeersbegrip „waarheid". Voor een en ander is een hoge graad van vakmanschap vereist. Spr. behandelde vervolgens de ge bondenheid van de journalist aan de richting en het karakter van zijn krant, alsmede de betrekking waarin hij staat tot zijn hoofdredactie. Daar de journalist reeds aan zo veel invloedeV bloot staat, is het zaak voor hem zich, met zijn noodzaak om veel relaties te onderhouden, met een zekere distantie te gedragen ten op zichte van allerlei kringen en zich niet vrijwillig in situaties te bege ven. welke zijn vrijheid van oordeel en zijn onafhankelijkheid bedreigen. Uit een en ander blijkt dat de journa list normatief cn existentieel aan tal van beperkingen en invloeden is on derworpen. Prof. Rooij besloot zijn rede naar aanleiding hiervan als volgt: „Dit zou de indruk kunnen wekken, dat er van zijn vrijheid niet zoveel zou zijn overgebleven. Dit is ten dele echter slechts schijn, want. de aangegeven aard van bener- Zoet gefluit onderaar". Zo noemen velen Andrei Andrejewitsj Gromyko Niet omdat Gromyko altijd zo scheldend en tierend door de gangen en zalen van de Verenigde Naties zou hebben gewandeld, toen hij daar de Sowjet-Unie diende als njet-zeg- ger. Hij heeft deze bijnaam daarente gen te wijten aan het feit, dat het eling en optreden van deze Gromyko. Hij mag zichinderdaad verheugen in het be zit van een zware bastoon. En verder is hij niet zo iemand die altijd een vriendelijke glimlach vertoont^ Een vriendelijke, gemoedelijke mafr zou men nimmer een dergelijke bijnaam geven. Maar gisteren, in de verenigde vergadering van de heide ka mers der Opperste Sowjet, had men Gromyko eerder voor een zoete fluiter aangezien. Hij legde Jmmers een verklaring af, die niet van be lang was ontbloot en die ten doel had, de vredeswil van deRussen te de monstreren. „Rusland", zo zei Gro myko. die tegenwoordig minister van buitenlandse zaken is, „heeft eenzij dig besloten verdere kernproeven af te gelasten". Hij voegde eraan toe, dat zijn land „het nog steeds als zij# Voornaamste streven beschouwt om met de andere mogendheden tot een onvoorwaardelijk verbod van alle typen atoom- en waterstofwapens te komen en voorts ook tot stopzetting van de vervaardiging ervan en alge hele vernietiging van bestaande voor raden met een doelmatige controle erop". Ongetwijfeld betekend deze ver- klai-ing weer een doelpunt voor de Sowjet-Unie in de propagan distische wedstrijd tussen beide gro te „blokken". Maar de Amerikanen, die dit hadden zien aankomen, heb ben van te voren al iets van de dooi de Russen gehoopte uitwerking er van wegenomen, door erop te wij zen dat de omstandigheden voor de Russen wel bijzonder voordelig zijn om met een dergelijk voorstel te ko men. Dat de laatste weken weer verhoogde radio-activiteit werd ge constateerd boven enkele landen, was te wijten aan het feit dat de Russen in Siberië het ene kernwapen na het het andere lieten exploderen. Het besluit om nu met zulke proeven op te houden, heeft volgens dit westerse geluid niet veel te betekenen. De Russen zullen immers naar schat ting anderhalf jaar nodig hebben om nieuwe wapens te ontwikkelen die te zijner tijd ook beproefd moeten worden. Tot zolang kan Moskou het zich gemakkelijk veroorloven om de proeven stop te zetten. De Ameri kaanse regering daarentegen is juist gereedgekomen met voorbereidend werk voor een serie proeven, die zij in deze maand april wil ondernemen op eilandjes in de Stille Oceaan. Te gen de plannen van die proeven bo ven de Oceaan hebben de Russen de laatste dagen herhaaldelijk gepro testeerd, zonder daarbij te erkennen dat zijzelf 't de laatste weken in Sibe rië en in het Noordpoolgebied niet minder bont hebben gemaakt. De wereid wordt niet voldoende gediend met een „afgelasting" van kernproeven door een land, dat zojuist een reeks experimenten achter de rug heeft. En dat zich ver der alle rechten voorbehoudt: „Als de Verenigde Staten, Engeland en an dere mogendheden met kernwapens zouden nalaten het Russische voor beeld te volgen, zou Rusland zich", aldus Gromyko, „in het belang van zijn veiligheid natuurlijk op de situa tie moeten bezinnen". Het doel. waar naar gestreefd dient te worden, is een internationale ontwapenings overeenkomst waarbij niet slechts de proeven worden opgeschort, maar waarin ook bepalingen zijn opgeno men over een doelmatige contröle op de naleviiïg ervan. Daarover was met de Russen nog steeds geen over eenstemming bereikt. Op westelijke voorstellen, die uit drukking wilden geven aan de inter nationale afkeer van atoomwapens hebben Gromyko en de zijnen niet met zoet gefluit gereageerd, maat niet het gebruikelijke njet. Een wer kelijke ontspanning zou worden be reikt, als zij in die richting wat toe schietelijker werden. In voorberei dende besprekingen voor een topcon ferentie zouden zij daarvan blijk kun nen geven. ANDREI GROMYKO ....onalledaags geluid.... kingen en invloeden laat tevens zien dat, zowel voor dc normale vervul ling van de journalistieke taak als voor de bijzondere functie van „crusading" tegen politieke en maat schappelijke misstanden, meer dan voldoende ruimte aanwezig kan zijn. Om echter in verantwoordelijkheid gebruik van zijn vrhijeid te maken, dient de journalist de grenzen daar van en de invloeden daarop te ken nen. Zoals een ervaren vakgenoot al jaren geleden tegen een jongmaat je zeiile: „Leer eerst wat je niet moet schrijven, en ga dan gerust je gang".

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1958 | | pagina 9