Elektronische lokroep bij
jacht in Amerika verboden
PILOOT STORM ontvoerd in de stratosfeer
De noodlottige roos
Van en voor de boekenplank
vJ
DR. N. WATERMAN - VAN HET
KANKERONDERZOEK - 75 JAAR
DONDERDAG 27 MAART 1958
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT.
TE EENVOUDIG EN ONSPORTIEF
Dierengeluiden werden op
de band vastgelegd
In december 1957 heeft het Amerikaanse ministerie van Binnen
landse Zaken in Washington een verordening uitgevaardigd,
waarbij het jagen met behulp van grammofoonplaten en band
opnamen verboden werd. De autoriteiten in Washington noem
den dit verbod noodzakelijk, daar vele jagers in hun jachtgebied
op band of plaat vastgelegde dierengeluiden ten gehore brach
ten waardoor ze erin slaagden grote groepen wild te lokken. Het
was dan natuurlijk erg eenvoudig een slachting onder de dieren
aan te richten.
De jagers begonnen enkele jaren
terug de meestal uit hout of metaal
gemaakte instrumenten voor het na
bootsen van dierengeluiden, door
grammofoonplaten of geluidsbanden
te vervangen. Aanvankelijk had men
hiermee slechts weinig succes, daar
de kwaliteit van de opnamen alles te
wensen overliet en in het gunstigste
geval de mensen, maar niet de dieren
werden misleid. Door' het ontbreken
van een elektriciteitsnet, was men in
afgelegen jachtgebieden bovendien
niet staat deze apparaten te ge
bruiken. Als men niet ouderwetse
grammofoons wenste mee te sjou
wen, die immers met de hand kunnen
worden opgewonden, was men ge
noodzaakt zware apparaten met bat-
tery-aandrijving in de rugzak te pak
ken. Het was dus wel te begrijpen,
dat er slechts zelden van deze elek
tronische lokroepen gebruik werd ge
maakt.
Natuurgetrouwe opnamen
Dat veranderde, toen er enkele ja
ren geleden steeds meer „high fideli-
ty"-opnamen in de handel wereden ge
bracht. Sommige opnamen, zoals bij
voorbeeld de geluiden van Ameri
kaanse vogels, zijn voor wetenschap
pelijke doeleinden gemaakt; andere
waren van meet af aan voor de jagers
bestemd. Door een „high fidelity"
(natuurgetrouwe) opname worden
dieren in de regel gemakkelijker mis
leid; wilde vogels echter eerder dan
bijvoorbeeld herten en reeën. Een
hert schijnt altijd nog wantrouwig
tegenover de op de geluidsband opge
nomen schreeuw van een soortgenoot
te blijven, terwijl eenden en ganzen
daarentegen een elektronische lok
roep onvoorwaardelijk volgen.
Dit hulpmiddel werd echter pas
sinds vorig jaar op grote schaal
bij de jacht gebruikt, toen er
bandrecorders en grammofoons in
de handel werden gebracht met
kleine transistoren. Dergelijke ap
paraten, die nog geen pond wegen
en 175 dollar kosten, konden ge
makkelijk in een rugzak worden
meegenomen
Verbluffende successen
Men heeft verbluffende successen
met deze op band of plaat opgeno
men lokroepen behaald. In de afge
lopen winter gingen twee jagers in
het noorden van de staat Maine op de
eendejacht. Op hun banrecorder had
den ze een opname van een troep
wilde eenden, die zich aan de een of
andere lekkernij tegoed deed. De
mannen lieten de bandrecorder op
volle sterkte draaien en gingen daar
na in dekking. Enkele minuten later
had dit mechanische gesnater reeds
ongeveer tweeduizend wilde eenden
gelokt. De dieren werden natuurlijk
door de schoten van de jagers ver
dreven, maar toen de mannen dit ex
periment een uur later herhaalden,
wisten ze in een ommezien opnieuw
duizend eenden te lokken. Ze schoten
zoveel eenden, dat ze die middag hun
van overheidswege vastgestelde
kwantum voor het gehele seizoen al
hadden bereikt. Ook met wilde gan
zen leverde deze methode veel succes
op. Een door de overheid gepubli
ceerde statistiek wijst uit, dat in een
jachtgebied dichtbij de Canadese
grens in het jongste jachtseizoen 1285
wilde ganzen door grammofoon- en
geluidsbandopnamen werden gelokt
en doodgeschoten. Het jagen met
deze apparaten was wel erg eenvou
dig en zo onsportief geworden, dat
de overheid hier grote gevaren zag.
Overtredingen
Hoewel elke jager slechts een be
paalde hoeveelheid eenden en ganzen
mag schieten, kwamen overtredingen
veelvuldiger voor naarmate het aan
tal gelokte vogels groter was. Boven
dien Ls het voorgekomen, dat jagers
hun bandrecorders of grammofoons
op volle sterkte lieten draaien, om
wilde ganzen uit een natuurreservaat
naar hun jachtgebieden te lokken. De
jachtopzieners stonden machteloos te
gen dergelyke praktyken.
Met het verbieden van de elektro
nische lokroep heeft de Amerikaanse
overheid het voorbeeld van Canada
gevolgd, waar het gebruik van gram
mofoonplaten en geluidsbanden bij de
jacht al sinds verscheidene jaren ver
boden is. Uitzonderingen worden ech
ter toegestaan. Bij de kleine jacht op
kleine roofdieren, zoals prairiewolven
en wilde honden mogen wel geluids
opnamen worden gebruikt; in dat ge
val worden de voor mensen meest
al onhoorbare geluiden van wilde
konijntjes nagebootst. Ook vissers,
die van deze methode gebruik maken
worden niet vervolgd. Men lokt vis
sen in zo'n geval met een grammo
foon of bandrecorder, waarop het ge
gons van in het water gevallen insek-
ten volkomen natuurgetrouw is na
gebootst. Gelukkig maar, dat een
echte sportvisser zich slechts uiterst
zelden van deze apparaten bedient,
daar de autoriteiten in Washington
hier niet tegen kunnen optreden. Het
visserijwezen is namelpk aan de wet
geving van de Amerikaanse staten
afzonderlijk onderworpen, zodat het
Witte Huis in dit geval geen enkele
bevoegdheid bezit.
(Advertentie)
flet V6UP0N rUcJes&rjet"- ma,
Plannen voor torenflats
in Bergen op Zoom
In een door een planoloog ont
worpen structuurplan voor Bergen
op Zoom, waaraan de laatste hand
gelegd wordt, wordt de mogelijkheid
geopend voor torenflats in deze ge
meente van 6 tot 8 verdiepingen.
De uitbreiding van de gemeente richt
zich op de Zoomseweg, dus in oos
telijke richting. Vanuit de Zoomse
weg komt een verbinding naar het
centrum van de stad via het nieuwe
viaduct dat over enkele weken ge
reed zal komen. Voorts is vanaf de
Zoomseweg eveneens een weg ge
projecteerd naar het havengebied.
tN
Frankrijk en de Fransen,
alsmede „Parijse nachten."
Wie iets meer van Frankrijk en de
Fransen wil weten dan uit een vijf
daags vakantiebezoek aan Parijs of
uit een trip naar het Franse zuiden
te leren valt, kan uitstekend terecht
in het boek van dr. W. J. Schuijt,
getiteld „Frankrijk" „land, volk,
cultuur". Evenals het boek van dr.
G. J. Geers over Spanje uitgegeven
bij „Het Wereldvenster" in Baarn.
In zestien hoofdstukken behandel
de de schrijver op gedegen en toch
boeiende wijze velerlei aspecten van
dit voor velen beminde land en zijn
volk. Ds. Schuijt bestudeerde zo
wel het Franse volkskarakter als de
geschiedenis van het land. zowel ui
tingen op het gebied van de kunst
als op dat der mode; hij schreef
over architectuur en over Parijs en
zo ontstond, in kloek formaat en
met vele illustraties een „doorsnee"
van het land van Marianne door de
eeuwen heen. De auteur kent zijn
materie door en door en bovendien
verstaat hij de kunst zijn bevindin
gen op een prettige, instructieve ma
nier -aan anderen mee te delen. Nog
maals, wie eens wat dieper wil in
gaan op het „verschijnsel" Frank
rijk zonder er nu direct een stu
die van te maken die kan niet be
ter doen dan zich dit boek van dr.
Schuijt aan te schaffen.
Véél, heel veel en voor het meren
deel voortreffelijke foto's (van Da
niel Frasnay) bevat het boekwerkje
„Nachten van Parijs", dat van een
frisse, in pakkende stijl geschreven
tekst werd voorzien door ae populai
re journalist Jan Brusse en dat werd
uitgegeven bij A. W. Bruna en Zoon
te Utrecht. Brusse gunt zijn lezer
een blik achter de schermen van het
Parijse nachtleven, zonder banaal te
worden en met een flinke dosis ge
zond realisme. Hij ontdoet Pigalle
en Place Blanche van het klatergoud
neemt U mee naar de befaamde
nachtclub „Lido" aan de Champs
Elysées en voert U binnen in het bi
zarre wereldje van madame Arthur.
In „Nachten van Parijs" ontstond 'n
gelukkige combinatie van foto's en
tekst, tezamen een springlevend, op
de werkelijkheid afgestemd beeld
biedend van wat er gedurende de
nacht zoal „omgaat" in de Franse
hoofdstad.
(Advertentie/
Spaar de vlaggetjes: op elk pakje is er éénI
AFSCHEID VAN LABORATORIUM
„Nu begin ik er iets
van te begrijpen"
(Van een onzer verslaggevers)
Dr. N. Waterman, arts-bioloog van
het beroemde Anthonie van Leeuwen
hoekhuis in Amsterdam voelt zich nog
geen vyftlg en hy vindt het daarom
een beetje onbegrypelyk, dat hy nu,
eind van deze maand, zijn officiële la
boratoriumwerk ten behoeve van het
kankeronderzoek zal- moeten staken.
Vandaag, donderdag 27 maart, is hij
75 jaar geworden.
Zeker, hij weet wel, dat hij eigenlyk
al tien jaar geleden had moeten ver
trekken, en dat hij dus in feite 10 jaar
cadeau heeft gekregen om zyn werk
af te ronden. Maar hy is teveel ver
vuld van zyn levensopgaaf en tezeer
wetenschapsman, om te kunnen gelo
ven, dat domweg een getal hem een
rem zou kunnen opleggen, wanneer
zjjn geest en lichaam hem nog toela
ten voort te, gaan.
Veertig jaar research aan het Kan
kerinstituut te Amsterdam hebben
deze voormalige Rotterdamse huis
arts en directeur van de Gezondheids
dienst in West-Indië, wereldfaam be
zorgd. Men noemt hem de grootste
kanker-expert van het Europese Con
tinent, maar zelf laat het hem nog in
hoge mate onbevredigd, dat er nog
geen gesloten behandelingsmethode is
838. Zelfs de meest ver
stokte scepticus onder de
toeschouwers vergat de
mond te sluiten van louter
verbazing toen hij de Hor
zel daar zo schijnbaar zon
der enige moeite bijha lood
recht omhoog zag stijgen
en snel kleiner worden, tot
hij nog slechts een zilveren
stipje was in het strakke
blauw van de zomerhemel.
Toen barstte de opwinding
in een geroezemoes van
9temmen los. Ooggetuigen
van de wel zeer onortho
doxe start, poogden ongelo
vige collega's van de waar
heid hunner woorden te
overtuigen, dat de straal-
machine vrijwel zonder
aanloop was opgestegen.
Het was eenvoudig onmo
gelijk! En toch hadden tien
tallen het zien gebeuren! Op
het hoofdkwartier keerden Buck Ryan en ma
joor Vanderbrink met gefronste wenkbrauwen
terug. Beiden hielden zij zich bezig met de
zelfde vraag: Hoe kon piloot Storm de Horzel
op zo'n ongewone manier loskrijgen van de
grond en bovendien bijna geluidloos (dat wil
de dus zeggen, zonder de reactiemotor voluit
te gebruiken) verder stijgen, met een snel
heid, die alle bestaande records met stukken
sloeg? Terwijl zij er over spraken, kwamen
steeds weer nieuwe vragen opduiken. Waar
kwam Arend vandaan en waar ging hij naar
toe? Waarom al die haast en al die geheim
zinnigheid? Waar had hij de Horzel voor no
dig? Allemaal vragen, die slechts de Vliegen
de Hollander zou kunnen beantwoorden. En
vooral daarom zaten beide vrienden te popelen
van verlangen naar het moment, waarop zij
Arend's schriftelijke boodschap zouden kun
nen openen.
De Amsterdamse kunstschilder Cor
Dik vervaardigde in opdracht van het
Instituut voor de Kankerbestrijding
en met bemiddelling van de stichting
Kunst en Bedrijf" een gevoelig ge
schilderd portret van de scheidende
dr. Waterman.
voor de ziekte, die ongeveer een vijfde
van de mensheid in de kracht van 't
leven te gronde richt.
„Zeker, we weten meer dan veertig
jaar geleden", zegt dr. Waterman.
„Het aantal gevallen van maag- en
baarmoederkanker loopt sterk te
rug. Maar die longkanker. Vroeger
was het een ziekte, die op de tiende
plaats kwam. Nu staat ze op de
tweede plaats. Naturlyk, ik weet
wel, dat de leeftydsbezetting heel
anders is geworden. Er is relatief
meer kanker, maar in de plaats van
andere ziekten, die overwonnen zijn.
Misschien moeten we de feiten, die
we nu over de kanker kennen wel
anders Interpreteren.
Ik heb de hele biochemie bewerkt
voor het kankervraagstuk en een bij
drage tot de chemo-therapie geleverd.
Met leukaemie helpt het soms wel,
maar het is nog geen afdoende genees
middel. Waarschijnlijk moeten we nog
een paar essentiële dingen leren ken
nen. De vraagstellingen zijn langza
merhand tot enkele beperkt. Welke?
In de eerste plaats de grote vraagstel
ling of er een virus aan ten grondslag
ligt. Dat is nog nooit met zekerheid
ontkennend beantwoord. Er is bij en
kele dieren een virusontwikkeling ge
constateerd. Ook bij zoogdieren. De
mogelijkheid van virusontwikkeling
is dus niet uitgesloten.
Tweede vraagstelling betreft de
hormonale onderzoekingen. En dan is
er de grote groep van chemische ver
wekkers. Legio teerprodukten bijvoor
beeld. Verder zijn er de stralingen, als
mede de kleurstoffen in de voedings
middelen. Ja, ja, we heben ons com
fort met een hoop ellende gekocht. Ik
geloof, dat sociale en economische fac
toren een rol spelen. Waarom komt
borstkanker bij Japanse vrouwen be
trekkelijk weinig voor en darmkanker
zoveel en omgekeerd in Europa borst
kanker zoveel en darmkanker zoveel
minder
Het vervelende is, dat ik er mee op
moet houden nu ik er langzamerhand
net een stukje van denk te gaan be
grijpen. Ik zal wat ik denk te welen,
nog netjes proberen op te schrijven.
En voor de rest-... ga ik ook nog ge
woon doorIk zal wel ergens een
hoekje vinden voor mijn laboratorium
werk. In de oorlog had ik hier in
deze zelfde kamer 150 ratten en meer
dan 2000 muizen als proefdieren. Zou
ik dan nu geen gaatje vinden?
FEULLETON
„Zorgeloos en wild? Hij dacht ze
ker, dat ze Don Drake naliep en hem
heimelijk naar de „Cap and Bells"
had gedreven!
„O, Martin, je begrijpt het niet.
Sterven kans soms gemakkelijk zijn,
maar leven is... is erg moelijk".
„Ik begrijp het wèl", verzekerde
hij, terwijl ze heel dicht bij elkaar op
de trap stonden. Beiden waren doods
bleek en ze haalden zo snel adem als
of ieder van hen naar iets hunkerde
dat alleen de ander kon geven.
Lorraine had het gevoel, dat ze
naar hem keek zoals iomand op een
vliegveld of een perron kijkt naar
een bemind gezicht. Ze dacht, min of
meer verstrooid; „Dit is misschien
ook zijn laatste KerstmisEn
wist. dat als hij haar ten huwelijk
vroeg, ze onvoorwaardelijk „ja" zou
zeggen, evenals volgens Barbara
althans Gemma. Maar dit zou na
HILLARY WAYNE
tuurlijk nooit gebeuren; daarvoor
waren er te veel hinderpalen.
Toen riep Gemma en was het grote
ogenblik voorbij. Ze kregen in de
keuken allemaal chocolade met bis
cuits, terwijl David, ofschoon onop
houdelijk geeuwend, praats voor zes
had. Tenslotte echter ging iedereen
bedwaarts, na elkaar nog de beste
wensen te hebben toegefluisterd, want
het was nu immers kerstdag.
Lorraine herlas Janet's brief en
lachte een beetje om het slot: Ver-
feet alsjeblieft niet dat Blackberry
[ill op je wacht en dat bij je terug
komst alles precies zal zijn als vroe
ger".
TWAALFDE HOOFDSTUK.
Die avond tuimelde Lorraine letter
lijk haar bed in en droomde helemaal
niet, maar ze besefte dat ze het ge
dicht van 't nooit verblekend zon
licht niet had moeten citeren, zelfs
niet voor zichzelf. In de volgende
nacht na de zonderlingste kerst
dag die ze ooit had beleefd kwam
het zo gevreesde visioen onverbidde
lijk terug. Martin had haar een bos
bloemen, volgens zijn zeggen spe
ciaal voor haar geplukt, geschonken
en middenin vond ze een rozeknop.
Onhandig en hulpeloos, als doorgaans
bij een nachtmerrie, trachtte ze zich
van de knop te ontdoen, maar het
takje bleef met zijn doorns aan haar
vingers hangen. Toen weken, terwijl
ze er als verbijsterd naar keek, de
blaadjes langzaam uiteen en wenkte
één ervan, tot een vinger omgevou
wen, haar weer als vroeger. Ze ont
waakte koud en bevend, trachtte zich
het vers te herinneren maar slaagde
daarin niet. Ze kon alleen maar den
ken aan de regel: „O, gelukkig mens,
die kan vergeten
Zichzelf vergeten? „Kón ik het
maar", dacht Lorraine mismoedig,
terwijl ze probeerde, wat anders te
gaan liggen, maar de slaap bleef weg.
Alle bijzonderheden van de afgelopen
dag kwamen haar voor de geest en
eens overdeed. Aan het ontbijt waren
ze had het gevoel, alsof ze alles nog
er de nodige geschenken geweest en
het huis had er, nu Pat's kerstver
siering was voltooid en opgehangen,
inderdaad feestelijk uitgezien. Dr.
Fairey had 's morgens zijn bijna da
gelijks bezoek gebracht en moeten
constateren, dat Barbara veel zwak
ker leek, maar dit had geen invloed
gehad op de stemming, want die
zwakte scheen haar heel wat kalmer
te hebben gemaakt. Gemma had een
kalkoen gebraden en een pudding
van het vorig jaar opgewarmd, maar
geen kerstpasteitjes gemaakt dat
zou ze volgende zaterdag wel doen,
had ze verzekerd. Lorraine had trou
wens, behalve aan de lunch mèt kal
koen, de familie amper gezien,
want er was heel wat werk aan de
winkel geweest. Ofschoon de vijf
STADSNIEUWS
De heer P., die onlangs door de GGD uit de stijfbevroren badkuip
werd gehakt, heeft toegegeven al lezend ieder begrip voor de t\jd
te hebben verloren.
(Zó boeiend is nu PANORAMA!)
„paarden-logé's naar de „Cap and
Bells" waren teruggebracht, was
Gander Green letterlijk belegerd
door zondagsruiters, zodat Martin
streng had moeten optreden om zijn
eigen paard tegen overgrote inspan
ning te beschermen. Hij had er nog
maar vijf vier als de pony niet
werd meegeteld en van die vier
kon dr. Gradus zeker niet aan Jan-
en-alleman worden verhuurd. Natuur
lijk was Harebell, zo mooi en zo
lief, favoriet' gebleken, maar ook
Grock, met zijn onregelmatig gevlek
te huid, en grappig clownachtige
snoet, had vrij wat werk verzet,
evenals Molly Malone, een reeds wat
bejaarde, forse kastanjebruine mer
rie.
Terwijl ze zich rusteloos om en om
gooide, dacht Lorraine aan het aar
dige jonge paar, dat die middag uit
Dainton was gekomen om een ritje
te maken. Ze had hen, zelf op Molly
gezeten, vergezeld en dat erg pret
tig gevonden. Het slot was echter
minder prettig geweest, want bij
haar thuiskomst had ze David juist
bezig gevonden met het noteren van
een telefonische boodschap. Don
Drake had namelijk opgebeld, om 'n
afspraak voor een ritje op tweede
kerstdag te maken en erbij gevraagd,
of Lorraine hem zou kunnen verge
zellen.
„Ik weet niet wat Martin ervan
zal zeggen", had David knorrig ge
mompeld. „Hij schijnt niet veel met
die vent op te hebben, al heeft hij
(Advertentie)
Over de hele wereld vinden
meer mensen baat
bij BENNIES dan bij enig ander
maagtablet.
Rennies blussen brandend maagzuur
onmiddellijk. Gewoon laten smelten op
de tong en Uw pijnen verdwijnen in
korter tijd dan U nodig had om deze
advertentie te lezen.
die Drake feitelijk nog niet eens ont
moet. Een echte ophakker, zou ik
zeggen. Zou je wel willen geloven,
dat hij vroeg, hem Doe te geven!
Ik mag zo'n brutaliteit weldi
rect maar het neusje van de zalm
te verlangen! „Doe en jou!" had de
jongen gemeesmuild.
Ze had erom gelachen en gelukkig
had David's opgewekte stemming t
thee-uurtje draaglijk gemaakt, want
Martin, waarschijnlijk door Don's
veeleisendheid ontstemd, was streng
en zwijgend voor zich bleef staren...
's Avonds waren een paar vrienden
van de familie op bezoek gekomen,
maar Lorraine was naar boven ge
gaan om Barbara gezelschap te hou
den. David had hun iets lekkers ge-'"
bracht, waarvan Barbara ook een
kleinigheid had gebruikt.
XWordt vervolgd).