Ook KERNENERGIE
op de Voorjaarsbeurs
is present
In Koninklijk Paleis op de Dam
hangt nog de kilte van een grot
Van en voor de boekenplank
AVONTUREN IN DE JUNGLE EN
IN HET ZAANSE WATERLAND
Klacht van ruimtevaartbemanning
er was geen raam
VRIJDAG 21 MAART 1958
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT.
EXPOSITIERUIMTE UITGEBREID
„Solarion"-klok werkt op zelfde
principe als zender kunstmaan
(Van onze speciale verslaggever
Met enige trots heeft de directeur van de Kon. Ned. Jaarbeurs, mr.
H. A. R. Schuit, verleden week bekendgemaakt, dat de voorjaarsbeurs een
rechtstreekse busverbinding zou krijgen met Schiphol. Buitenlandse be
zoekers zouden drie kwartier na de Landing op Schiphol de voet kunnen
zetten op de jaarbeursterreinen. „Deze service zal er hopelijk toe bijdragen
dat het buitenlands bezoek zal worden gestimuleerd," aldus mr. Schuit.
En uitgerekend nu gaan de piloten van de K.L.M. in staking. De eigen
buslijn van de jaarbeurs moet het nu hebben van de toestellen van buiten
landse maatschappijen, die jaarbeursbezoekers op Schiphol aanvoeren.
Reeds op de eerste dag was niettemin de buitenlandse belangstelling ver
rassend groot, hoewel de openingsdag toch nooit een topdag is.
Ook het aantal gebouwen is uitge
breid. Er is op het Croeselaanterrein
een nieuwe hal bijgekomen. De Mer-
wedehal. Deze hal, met een opper
vlakte van 2000 vierkante meter, is
door 50 exposanten volgestouwd met
kachels, haarden en fornuizen voor
allerlei 'brandstof. En zelfs het Mer-
wedekanaal is ditmaal bij de tentoon
stellingruimte betrokken.
Kernenergie
Het Croeselaanterrein moet wel
een paradijsje zijn voor de liefheb
bers der techniek. Wie een gemoto
riseerde kruiwagen zoekt kan er
terecht. Heeft men een torenkraan
nodig, er is volop keus. Vrijwel al
les op het gebied van machines, in
stallaties en apparaten voor de in
dustrie, voor weg-, water- en wo
ningbouw, voor in- en extern trans
port is er te vinden. En in de lijst
van noviteiten vindt men zowel een
nieuwe Nederlandse sleep-schop-
lift-doseerinstallatie als 'n vervaar
lijk luchtdrukpistool, waarmee de
importeur demonstratief schroef
bouten in zware ijzeren balken en
een brok bikkelhard beton staat te
schieten. De punt van de schroef
blijft scherp, de schroefdraad gaaf.
.Dertig cent per schot," zegt de
importeur. „Als U gaten moet la
ten boren, kan het daar niet voor."
Maar reeds worden de gedachten
van de bezoeker met een grote
sprong in een geheel andere rich
ting gedwongende kernenergie
geeft acte de présence: trots tonen
de diverse machinefabrieken
(Werkspoor en Stork) de alumi
nium bodem-plughouder (die nog in
het opbouwstadium verkeert) voor
de beproevingsreactor te Petten.
De lasnaden zo staat er nadruk
kelijk bjj moeten aan hoge eisen
voldoenr o.m. ter voorkoming van
het lekken van radio-actief koelwa
ter. Dezelfde stand toont ook een
overzicht van het hele object, dat
voor de bouw van deze experimen
tele kernenergiereactor van 20
MW nodig is. Ook een model van
de waterfilterinstallatie voor de
reactor in Petten is op de Jaar
beurs reeds te zien.
Een nog beter beeld van de elektri
citeitscentrales van de toekomst geeft
het ingenieursbureau ir. B. P. Verel
met een schaalmodel van de atoom-
centrale, die door General Electric in
Hunterston in Schotland zal worden
Huis in de olie
te Papendrecht
De bewoners van een woning aan het
Bosch te Papendrecht, die de laatste
dagen veel last hadden van een ben
zinelucht, hebben ontdekt, dat onder
hun huis uit de grond een mengsel
van olie en benzine opwelt. Zij waar
schuwden de autoriteiten, die ter
stond een onderzoek lieten instellen.
Tot dusver is het echter een raadsel,
waardoor dit verschijnsel veroorzaakt
wordt.
De woning is op het ogenblik vrijwel
onbewoonbaar, want de in huis han
gende benzinedamp levert niet alleen
gevaar voor dc gezondheid op. maar
maakt het bovendien onmogelijk te
koken en te stoken.
De brandweer van Papendrecht is op
alles voorbereid.
Van bevoegde zijde deelt men mee
dat van een spontane opwelling van
olie geen sprake is. Wat wel de oor
zaak van het verschijnsel kan zijn,
zal nog door de autoriteiten moeten
worden onderzocht.
gebouwd. Deze maquette Is daar niet
opgesteld voor eventuele gegadigden,
kernreactor willen aanschaffen, maar
die zich van vandaag op morgen een
in hoofdzaak representatief. Ook
weer niet geheel echter, want naar
ons werd verzekerd heeft Nederland
daadwerkelijke interesse voor deze
centrale van 360 MW. Nadere bijzon
derheden konden echter niet worden
verstrekt.
Het geheim van de klok
Op een jaarbeurs moet men niet
terugdeinzen voor een overstapje van
kernenergiecentrales op bijvoorbeeld
een horloge voor blinden. Dit Zwit
serse produkt wordt door de NV Kon.
Ned. Edelmetaalbedrijven in de han
del gebracht. Mei) kan het deksel la
ten opklappen door een knopje in te
drukken. Op de plaats, waar op ge
wone wijzerplaten de 12 staat, bevin
den zich drie scherp uitstekende pun
ten, op de plaatsen van de 3, de 6 en
de 9 twee punten en op de plaatsen
van de andere cyfers is één punt aan-
gebracht. Door de sterk gecon
strueerde wjjzers en deze punten
te betasten, kan de blinde de juiste
tijd aflezen. Dit horloge wordt zo
goedkoop mogelijk in de handel ge
bracht. De prys ligt ongeveer 30 gul
den lager dan van een .gewoon" hor
loge van dezelfde kwaliteit en ma
kelij.
Op dezelfde verdieping van het ge
bouw Vredenburg vindt men de be
faamde „Solarion"-klok, die een
maand lang op een „lading" gewoon
dag- of kunstlicht loopt. Het geheim
van deze klok schuilt in enkele sili-
cium-elementen, die stroom produce
ren, wanneer ze aan licht worden
blootgesteld en met die stroom wordt
een kleine krachtbron opgeladen.
Maar hoe dat nu precies gaat, is
„ontzettend geheim", werd ons verze
kerd, door de importeur. Deze Ame
rikaanse klok werkt namelyk precies
eender als het zendertje van de deze
week afgeschoten Amerikaanse
kunstmaan en de werking daarvan
hangt men voorlopig liever niet aan
'de grote klok. Zelfs niet aan deze
„Solarion"-klok, die meer als stunt
dan als normaal handelsartikel is be
doeld. Wie er beslist een bezitten wil,
zal er 1800 gulden voor moeten neer
tellen. Dat is trouwens nog betrekke
lijk weinig in vergelijking met een
dergelijke klok van Zwitsers fabri
kaat, die voor 3200 gulden in de han
del wordt gebracht.
Vier verdiepingen hoger kan men
een man tegenkomen met een rode
pinknagel. Dat rood is geen lak. Het
is een zeer dun nylon vliesje, zo soe
pel als papier, nauwelijks te onder
scheiden van nagellak en het gaat
veel langer mee. De importeur van
deze nylon nagels werkt ermee, gaat
ermee in bad, wast zeer geregeld zyn
handen naar hü ons zelf verzeker
de en loopt toch al veertien dagen
met dat rode vliesje op zijn linker
pinknagel rond. H\j kan het er ge-
makkelijk aftrekken en zet met een
lichte druk zijn kunstnagel weer vast.
Hy is er nog trotser op dan op de
poederdoos-met-ruitenwisser, die hij
ook als nieuwtje op de markt brengt.
rs
vJ
Davy Crockett, historische
figuur uit wilde westen
Bij H. Meulenhoff te Amsterdam
verschenen enige nieuwe aanwinsten
in de Davy Crockett-serie, namelijk
„De ondergang van de Cove-kreek"
en „Avonturen met Indianen, poe
ma's en bisons". Over de figuur van
Davy Crocket behoeven we weinig
te vertellen want een bekender fi
guur uit het Noordamerikaanse pio
niersleven van de vorige eeuw is er
bijkans niet te noemen.
Er is een film over de belevenis
sen van deze pionier vervaardigd en
er werd een lied over hem geschre
ven, dat een top-hit werd. Zelfs wor
den in de Verenigde Staten hersle
ren Davy Crockett-pakjes verkocht,
die heus niet alleen op verkleedpar
tijen worden gedragen.
Tim Maran brengt nu via uitgeve
rij Meulenhoff de Nederlandse jeugd
in kennis met deze legendarische fi
guur uit het Amerikaanse grens
gebied .Een kennismaking, die de
moeite waard is, want de boekjes
zijn vlot geschreven in een eenvou
dige taal, recht op de man af.
S. M. van de Galien's serie boeken
over boze bleekgezichten is nu vol
ledig, want dezer dagen verschenen
de laatste drie. hoeken van de zes.
De boeken zijn zeer geschikt voor
jongens, die de werken van Karl
May reeds hebben gelezen. In plaats
van Winnetou zullen zij Eenzame
Wolf ontmoeten en met de avontu
ren van deze edele roodhuid meele
ven. Van de Galien heeft in zijn boe
ken zoveel mogelijk getracht om
historische feiten uit de niet 20 biJ"s-
te ropgewckte geschiedenis der In
dianen een rol te laten spelen in het
verhaal. Eenzame Wolf is de tolk
Soldaten van het koninklijk Marok
kaanse leger delen voedsel uit aan
vluchtelingen meest vrouwen en
kinderen bij de aankomst te Gou-
limin. De vluchtelingen komen bijna
alle uit de onder Spaanse controle
staande Sahara-gebieden om de
strijd te ontwijken.
van het rode ras en hij komt fel op
tegen de vernederingen, zijn rasge
noten aangedaan. De zeer suggestie
ve 'titels van de laatste drie boeken
zijn „Het fluisterende dal", „Het
teken van de lobo" en „Vliegende
schijven over de prairie".
Uitgever: Jan Haan N.V., Gronin
gen.
Aan de Zaan bloeit de water
sport zegt C. Joh. Kievit in zijn
boek „Het kamp in het spookbos",
waarin hij een aantal leden van de
Zaanse Kano Club allerlei avontu
ren laat beleven. De jongens bren
gen hun vakantie door op het water
en overnachten in een tent.
De climax is de ontdekking van
een verborgen schat. Het hele ver
haal straalt frisheid en gezondheid
uit. Een echt Nederlands jongens
boek met strakke illustraties van
T. Leeser, dat werd uitgegeven bij
Andries Blitz in Laren.
AMERICAN CIGARETTES
vxrtn. cAjZ. (W> A--.C Xv-czV
4vcvt"" oyeerii "fcvii/y.
Operateur verduisterde
bedrag van 12.000
En meldde zich platzak
bij Amsterdamse politie
De 86-jarige operateur T. A. P. uit
Amsterdam, die gedurende een jaar
een deel van de recettes van een
bioscoopbedrijf aan de Nieuwendijk
in Amsterdam tot een totaal van
12.000 in zijn eigen zak had laten
glijden, heeft zich gisteravond plat
zak bij de politie gemeld. De man
heeft gedurende een jaar de zaken
van het bedrijf voor de eigenaar tij
dens diens ziekte waargenomen. In
die periode heeft hij door eenvoudige
manipulaties de geldbedragen ver
duisterd.
Toen de inmiddels herstelde eigenaar
tien dagen geleden de opbrengsten
controleerde en argwaan begon te
krijgen, nam de operateur de vlucht.
Sedertdien werd hij door de politie
gezocht. Van het geld is niets meer
over, zo deelde de politie mee. Hij
heeft het gebruikt voor allerlei dure
film- en fototoestellen. Toen hij in
moeilijkheden was geraakt meldde
hij zich. Hij zal voor de officier van
justitie worden geleid, verdacht van
verduistering in dienstbetrekking.
De vijf „ruimtemannen" van de
Amerikaanse luchtmacht hebben
een imltatievlucht van vijf dagen
door het wereldruim voltooid, ken
nelijk zonder nadelige gevolgen
van dit „avontuur", maar zij heb
ben één grote klacht. Zij zijn het
er over eens dat zij graag uit
zicht zouden hebben als zij ooit
een echte ruimtevaart zouden ma
ken.
Hun imitatie-ruimteschip van 17
voet waarin zij gedurende 120 uur
„om de aarde gezweefd" hebben,
bood met geen kiertje uitzicht op
de buitenwereld. „Er moet een
raam in", verklaarde Russell Bre-
wington, de 33-jarige comman
dant van het ruimteschip. Zijn be
manning beaamde dit.
De vijf waren goed geluimd
toen zij het ruimteschip verlieten.
Zij werden onmiddellijk gewogen.
Een van hen was een pond zwaar
der geworden, een een half pond
lichter en een anderhalf pond lich-
(Van onze speciale verslaggever.)
In het Koninklijk Paleis op de Dam hangt nog de kilte van een
grot. Wanneer men er een uurtje heeft vertoefd, is men koud
geworden tot op het merg. Het lijkt de ongeschikste plaats voor
een gala-diner met hooggeplaatste gasten in ijl avondtoilet. In
de dertig meter hoge Burgerzaal in het centrum van Van Cam-
pens schepping zijn de brede tafels reeds in de vereiste formatie
op de marmervloer geplaatst. Het is niet moeilijk zich voor te
stellen, hoe deze tafels gedekt zijn met kostbaar damast, en
hoe het twinkellicht van honderden kaarsen in zilveren kandela
bers weerkaatst wordt door het glinsterend kristal van de drink
glazen.
De avond van de 25ste maart
zal dat sprookje weer werkelijk
heid zijn. De avond van de eerste
dag van het bezoek van het Britse
koningspaar aan Nederland. Maar
reeds een week voor deze gebeur
tenis zal de heer A. Perfors, op
zichter van bet Amsterdamse pa
lcis, geleidelijk aan de kilte uit
het gebouw gaan verdrijven.
Zo nodig' zou het in vier-en-
twintig uur op temperatuur ge
bracht kunnen worden", vertelde
hij ons. „Het gebeurt door warme
lucht in de zalen en kamers te
stuwen. Om geen brokken te ma
ken. is het beter het gebouw ge
leidelijk te verwarmen. Er is dan
ook een volle week voor uitge
trokken".
In deze dagen vóór het bezoek
van het Britse vorstenpaar bezoch
ten we het Dampaleis. We stonden
in de Gele Salon of Justitiekamer,
waar leden van de hofhouding direct
na aankomst aan het Engelse ko
ningspaar zullen worden voorgesteld
onder het wakend oog van niemand
minder dan onze grote 17e eeuwse
admiraal Michiel Adriaansz. de Ruy-
ter. Daar ook zullen de hoge bezoe
kers vanaf het balkon de verzamelde
menigte begroeten. Eeu blik door
de brede balkondeuren leert, dat de
(vergulde) balkonbalustrade nog een
fikse schoonmaakbeurt moet hebben
vanwege de honderden duiven, die te
genwoordig ons beroemde hoofdste
delijke Damplein sieren.
Via de oostelijke galerij langs
de burgerzaal bereikt men de Mo-
zeszaal, de oude vergaderzaal van
de Amsterdamse vroedschap, toen
het paleis nog raadhuis was. Deze
zaal ten noorden van het Dambal-
kon, en uitzicht gevend op de
Dam, wordt de zit-werkkamer van
prins Philip. Er bevinden zich
twee stookplaatsen voor een blok-
kenvuur in de kamer. Hoewel het
hout gestapeld ligt, zullen de vu
ren niet branden. De prachtige
schilderingen (Govert Flink: „Sa-
lomo's gebed om wijsheid", Jan
Brinkhorst: „Jethro raadt Mozes
aan goede mannen tot hoofden des
volks te kiezen; Jacob de Wit:
„De verkiezing van de zeventig
oudsten door Mozes") zouden er
teveel van te lijden hebben.
Via een klein portaal komt men
van de Mozeszaal in de voormalige
Weeskamer. Het wordt prins Philips'
slaapkamer. Ze is geheel in empire
stijl gestoffeerd. De eerste indruk is,
dat het bed met zijn sterke rondin
gen aan hoofd- en voeteneinde, veel
te kort moet zijn voor de prins, die
niet minder dan 1.90 meter lang heet
te zijn. Er werd ons echter verze
kerd, dat het groot genoeg is, maar
alleen een korte indruk maakt door
zijn overmatige breedte.
De „Boedelkamer", eveneens ge
stoffeerd met prachtig koperingelegd
empire-meubilair, is gereserveerd als
zitkamer van koningin Elisabeth. Ze
geeft uitzicht op de Grote Kerk. Er
hangen portretten van koning Willem
I en van Maarten Harpertsz. Tromp.
Aan de moderne tijd herinnert alleen
de verlichting, een geblindeerde tele
foon en een schelinrichting.
De naast de „boedelkamer" gele
gen „Verzekeringskamer" is de
slaapkamer van koningin Elisabeth
voor de nacht van dinsdag 25 op
woensdag 26 maart. Deze kamer,
noch de bijbehorende bad- en toilet-
vertrekken hebben we gezien. „Er
moet iets „privacy", vertrouwe
lijks, persoonlijks blijven", gaf on
ze begeleider te kennen.
„Meen niet", zo vertelde hij ten
slotte, „dat er voor dit bezoek van
het Britse koninklijk paar extra
regelingen zijn getroffen in ver
gelijking met die bij bezoeken van
andere staatshoofden. De kamers,
die hun ter beschikking staan,
zijn de vorstelijke logeerkamers
van het paleis. De kamers van ko
ningin Juliana en prins Bernhard
liggen op dezelfde verdieping,
maar ln de zuidelijke vleugel".
ter. Onmiddellijk weren de vijf
officieren onderworpen aan proe
ven in de link-trainer en aan psy
chologische proeven.
Hun reactie op de proeven in de
link-trainer bleek even scherp
als voor de imitatie^reis.
Charles Dempsey, de leider van
het project, zeide dat de imitatie-
vlucht diende om te bepalen hoe
bemanning zich onderling ge
draagt op een ruimtevlucht en
hoeveel voedsel en water nodig is.
De vijf officieren zeiden dat zij
het onderweg goed met elkaar
konden vinden. Twee van hen ga
ven toe dat zij wel wat „heimwee"
gehad hebben. Alle leden van de
bemanning zijn gehuwd.
Brewington vertelde nog: „ik
had het gevoel dat ik een echte
ruimtevlucht maakte, toen we po
sitie-rapporten maakten boven
Japan, India, de Verenigde Staten
en andere plaatsen".
Een van de officiële conclu
sies is dat er geen bemannings
probleem zal bestaan op een
ruimtevlucht Ieder goed-ge-
oriënteerd bemanningslid zal
zich in zulk een situatie kunnen
schikken. Er is bij de keuze van
de leden van deze bemanning
geen rekening gehouden met
leeftijd. Zij werden gekozen op
basis van hun prestaties in het
instrumentvliegen en voorts
moesten de deelnemers aan de
reis minstens 2500 vlieguren
hebben. Het uitwerken van de
met deze proef verkregen gege
vens, zal verscheidene weken
vergen.
„Berenring aangeboden
Ergens in de winterse wouden van
Finland, ziet een eenzame jager mis
schien een klein gat in het neeuw-
dek. U en ik zouden daar waarschijn
lijk weinig betekenis aan hechten.
Doch de ervaren jager weet dat het
naar de winterslaapplaats van 'n beer
leidt. De beer wacht slapend het eind
van de winter af in een grot die be
dekt is met takken en een dikke
sneeuwlaag en die een klein gat heeft
voor luchttoevoer.
De jager kan de beer wakker maken
en 't der neerknallen als 't half-ver
blind buiten komt. Maar als de jager
slim is. markeert hij de plek met een
touw en vlaggetjes er. gaat hij naar
de stad om zijn vondst aan de hoog
ste bieder te verkopen. Een gemar
keerde slaapplaats van een beer, met
de beer er in, wordt een berenring ge
noemd. Menig boer in Finland heeft
op die manier een aardig centje bij
verdiend.
In de lente is de berenjacht een 'at
tractie voor jagers op groot wild.
Maar het is een dure sport. Dit voor
jaar is de gangbare prijs van een
berenring een slordige vierduizend
gulden.
Berenringen worden in de krant
geadverteerd en in Helsinki bren
gen tussenpersonen de transactie tot
stand. Daar beren steeds schaarser
worden, kan de verkoper een stevige
prijs vragen. Op heden is het bestaan
van slechts twee berenringen bekend
en beide zijn haastig gekocht door
buitenlanders: een Belg en een Ame
rikaan. Het verluidt dat sommige
buitenlandse gegadigden momenteel
al zesduizend gulden bieden voor ge
val nog berenringen gevonden wor
den. (UJ>.)