DE KERKEN PILOOT STORM ontvoerd in de stratosfeer De noodlottige roos &ir€ötnin maatschappij „Echt geestelijk leven zoekt steeds naar eigentijdse vormen" Geen enthousiasme voor voettocht r Van en voor de boekenplank vJ DUNDRUK-UITGAVE VAN VEELGELEZEN „MERIJNTJES" Gillette VRIJDAG 14 MAART 1958 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 13 de Een hervormd predikant houdt ln Veendam, zo schrijft de Leeu warder Courant, een jeugddienst van ongewoon karakter. Hij Iaat In de dienst een jazztrio optreden, laat het gezang begeleiden door plano en trompet en laat ook grammofoonplaten draaien. Na tuurlijk is er hier en daar wel eni ge verbazing. Er is óók veront waardiging.' En daarmee zitten we dan mid den in het debat. De kerk is, be hoort althans te zijn, bij uitstek de plaats van stijl, van traditie, van ae vele generaties overduren- de gewoonten; zij vernieuwt zich echter ook aanhoudend, past zich aan, ondergaat de invloed van de tijd, krijgt een eigen, dikwijls na tionaal karakter. Meer dan ooit botsen in onze tijd oud en nieuw. Een hervormd predikant bepleit in een preek het goed recht van de dans en krijgt daarom zijn ontslag als gods dienstleraar aan een chr. middel bare school. Op de hervormde sy node protesteert de classis Har derwijk tegen de opvoering, vaak in kerkelijk verband, van religi euze toneelspelen. Uit de hervorm de kerk van Voorburg moet het drieluik weggenomen worden om dat het er in esthetisch opzicht niet past. Over de schilderingen van Karei Appel ln de hervormde Paaskerk te Zaandam is al maan den heel wat te doen. Het lijstje zou nog veel langer gemaakt kun nen worden. Hoe meer behoudend een be- faaide groepering is ingesteld, oe meer moeilijkheden men thans krijgt te verwerken. In gerefor meerde kringen moest men in de 19de eeuw niets van „gezangen" hebben; nu voert men ze in de ene kerkelijke formatie in, terwijl de andere er nog steeds een uiting van „modernisme" in ziet. Wie denkt dat dit alles een ken merk van het zo gevarieerde pro testantisme is, heeft het mis. In de R.K. Kerk doet zich hetzelfde verschijnsel voor, zij het op een eigen wijze. Het zou helemaal niet moeilijk zijn op een overeenkom stige ontwikkeling der gedachten in de Islam, het Boeddhisme en het Hindoeisme te wijzen. Toen kardinaal Frings ln Keu len dit jaar op Aswoensdag zijn traditionele bijeenkomst met kun stenaars hield, heeft de bekende orkestleider Kurt Edelhagen zich zeer duidelijk uitgesproken voor meer godsdienstige jazzmuziek in de kerk. Hij had kunnen verwij zen naar de Anglicaanse predikant Beaumont, die daar in Londen in zijn jeugddiensten al lang mee is begonnen en die daardoor heel wat jongeren heeft getrokken. Trou wens, in eigen land, in Rotterdam, weet men in dit opzicht ook al van een zeer geslaagd experiment. En waarom ook niet? De kerk behoort voor alles een ju belende schare te zijn en geen verzameling van brave slaap mutsen. Wie ooit Mahalia Jackson haar gospelsongs in een kerk hoorde zingen, werd toen vast tot iets van jaloers heid bewogen. William Booth h'eeft geweten dat zang, mu ziek en tamboerijn iets kunnen losmaken waartoe woorden kennelijk niet in staat zijn. In Duitsland kent men al een „jazzkapelaan". Hier te lande zijn de negrospirituals voor ve len steeds meer een geestelijk bezit geworden. Neen, wij wil len geen kitsch, geen snobis me, geen concessie aan goed koop amusement in de kerk. Maar echt geestelijk leven zoekt voortdurend eigentijdse vormen. Amerika steunt zending in katholieke Z.-Amerika Zuid-Amerika, waar een derde >an alle katholieken, althans ka tholiek gedoopten, van geheel de wereld woont, zo meldt Katholiek Archief, beschikt over 32.035 priesters op 155 miljoen katholie ken, maar net aantal protestantse zendelingen moet thans reeds op 16.000 op 5 miljoen protestanten worden geschat volgens de recen te opgave van het College voor Zuid-Amerika te Leuven. Volgens deze zelfde gege vens. worden de protestantse activiteiten vooral gesteund door kapitalen uit de Verenig de Staten. De zendelingen be schikken over zeer moderne vervoersmiddelen en over een steeds groter aantal radio-pos ten. De inspanning der Katholieke Kerk tegenover de enorme pries ternood blijft echter voorlopig nog zeer ten achter, ondanks de her haalde aansporingen van de H. Stoel en de beroepen van de bis schoppen in die landen op Europa, zo gaat het bericht verder. Van de ene kant hebben tal van kloos terorden en congregaties zich be reid verklaard meer priesters naar Zuid-Amerika te zenden, van de andere kant ontwaakt er ook bij de seculiere geestelijkheid bereid heid in die bedreigde gebieden te werken. In navolging van de bekende jaarlijkse Pinkster-bedevaart van Parijse studenten naar Chartres, eer tijds door Charles Pé- guy in het leven ge roepen, is onder lei ding van pater P. P. J. Verkoelen O. M. I. een comité tot het houden van een „voet tocht" naar Den Bosch georganiserd. Dit comité heeft alle r.-k. eindexamen-kan didaten van Neder land opgeroepen tot een driedaagse ge- spreksbedevaart te voet naar de Lieve Vrouw van Den Bosch waarbij de deelne mers onder leiding van leraren, dichters en kunstschilders ge sprekken zouden hou den over het onder werp „Zij en hij zijn als jij". Het initiatief van de ze voettocht blijkt vooral bij de jeugd in hot westen des lands weinig adhesie te heb ben gevonden; het aantal opgaven van daaruit is vrijwel ni hil. Dit meldt het r.-k. weekblad „De Ba zuin", dat met de mededeling niet vol staat, doch tegelijker tijd een open brief publiceert, waarin leerlingen van het Haarlemse r.-k. Trini- teitslyceum hun be zwaren tegen de voet tocht kenbaar hebben gemaakt. Uit de open brief blijkt, dat de Haar lemse jongeren het imiteren van 't Fran se voorbeeld „gefor ceerd" en „gekun steld" vinden. Zij wij zen het beroep op een „romantische geest" van de hand. De ro mantische beschrij ving van maaltijden van snert en stamp pot" en van 't nacht verblijf in boerderijen en schuren past niet bij een tijd waarin de woningnood schrikba rend en twee-derde van de mensheid on dervoed is. Het gesprek-thema heeft verder niets specifieks katholieks. Men zag veel liever, dat er eens gespro ken werd over b.v. de oorzaken van en de remedies tegen ge loofsafval, over de aan te nemen houding bij een eventuele com munistische overheer sing, over verouderde instellingen en ge bruiken, over de leer der kerk in betrek king tot de verschil lende wetenschappen. Een uiterst interes sante reactie! In- plaats van te schrik ken, zouden de voet tocht-initiatiefnemers trots moeten zijn op zo'n zuiver reageren de jeugd.... (Advertentie) Onreinheden in Uw bloed Teroorxaben die Uenmntiiehe Pijnen. Daarom sal so'n bloodxuiuorondo Iruichonkuttr goad doen. 'n Heerlijke gewaarwording dat be vrijdende gevoel dat over U komt, naarmate de aansporende werking van Kruschen's zes minerale zouten zich op lever, nieren en ingewanden doet gelden en zo uw bloed sneller gaat stromen. Stramheid en pijn val len als 't ware van U af en ge voelt Uzelf allengs weer helemaal de oude. Vraag Kruschen bij uw apotheker of drogist. Ruim 100 Bulgaren zijn woensdag onderscheiden wegens hun deelne ming aan de Spaanse burgeroorlog en de Franse verzetsbeweging, aldus heeft radio-Sofia gemeld. Onder de gedecoreerden bevinden zich de eerste plaatsvervangende pre mier Dampanow, de minister van de fensie, generaal Pantsjewski en de minister van buitenlandse zaken, Loekanow. Volgens de radiozender hebben ongeveer 400 Bulgaren deel genomen aan de Spaanse burgeroor log van 1936 tot 1939. 15 maart Vlissingen Terneuzen Hansweert Zierikzee Wemeldinge HOOG EN LAAG WATER Brussel kandidaat voor Olympische spelen 1964 Het ls thans zeker dat de stad Brus sel zich kandidaat stelt voor de orga nisatie van de Olympische zomerspe len in 1964. Hierover heeft woensdag morgen een bespreking plaats gehad tussen het gemeentebestuur en het bestuur van het Belgisch Olympisch Comité. Het B.O.C. zal de kandidaatuur van Brussel ter kennis brengen van het Internationale Olympische Comité. Korfbal K.N.K.B.-POOLWEDSTRIJDEN LutoKoog Zaandijk (1); Wester kwartierAllen Weerbaar (1); Roh- daArchipel (1); SamosBlauw Wit (2); SpangenDie Haghe (2); Ons EibernestHet Zuiden (1); Friso N.K.C. (1); Vitesse—V.K.C. (1); Wordt KwiekL.D.O. (1); Vios— Hermes (3); A.K.C.—Z.K.C. (2); D. O.S.Rlgterbleek (2). RESERVE-WEDSTRIJDEN Na&sHellas (1); H.K.C.Rapiditas (2); DetoEindhoven (1); Organon- Sportlust (2); QuickDeetos (2); Vicus OriëntusRegenboog (1); Va- daSteeds Hoger (1). TWEEDE KLAS K.N.K.B. ZwerversReady (3); Zuiderkwar tier— H.S.V. (2). BELANGRIJKE HERDRUKKEN Literaire Pockets zijn prijzenswaard. Talrijk zijn de herdrukken van foede boeken die dit seizoen weer van e persen komen. Allereerst is daar een fraaie uitgave in twee delen van de „Merijntje Gijzen"-cyclus van M. de Jong. Deel I, Merijntje Gijzen» Jeugd, bevat „Het Verraad", „Fliere fluiters oponthoud", „Onnozele kinde- rijntje Gijzens jonge jaren de delen: „De grote zomer", „De goede dood", „Het boze gerucht" en „Een knaap wordt man". Het is een dundruk-ult- 6ave van Queritlo in verzorgde witte nnen bandjes. Mogelijk zijn de „Me- rijntjes" wel de meest gelezen en ge- Advertentie) nap 10.49 1.53 11.16 1.70 11.34 1.68 11.34 12.08 -f nap 23.28 1.43 23.56 1.60 1.08 1.26 4.52 5.16 5.12 5.19 1.71 1.85 1.42 1.61 17.34 18.00 17.52 18.05 Vrouwen zien meer dan U denkt Zo hebben wij gauw in de gaten of een man weet hoe het hoort, of hij schoon, fit en fris is en er goed verzorgd uitziet, 's avonds nog net zo als 's morgens. Ik bedoel een man die zich scheert met water, zeep en blauwe Elke man die zich met Gillette scheert, kent dat heerfijke «chone. frisse gevoel, dat de gehele dag blijft Haal ook meteen Uw pakje Blauwe Gillette. stuks 75 ct. '...Gillette scheercrème is het beste! m 827. En het had er alle schijn van, dat degenen, die hun wed denschappen op piloot Storm afgesloten hadden, aan het langste eind zouden trekken, want reeds kwam het bericht door, dat hij de 19,5 kilometer gepasseerd was. Dit betekende, dat de Horzel het oude record reeds geëvenaard had, dat op naam stond van de Bristol- testpiloot Walter Glbb, die met zijn Britse „Canberra"-straal- bommenwerper een hoogte van 19 406 meter bereikte. Dat bracht een hele opschudding teweeg in de gelederen van de vliegtuigexperts, beneden op Tarmac. Buck Ryan kon zijn vreugde nauwelijks baas. „Heb ik het niet gezegd?", brulde hij als maar en stond daarbij de ar me Sandra onhoffelijk dooreen te schudden. „Die duivel van een Storm bokst 't voor elkaar, wat een vliegerl Wat een kei!" Arend wist natuurlijk niets van al die heftige en ontroerende tonelen, die zich ver beneden hem afspeelden, doch hij kon er zich wel een vage de tanks nog meer dan half vol waren. Gestadig nauwelijks aan zijn wil. Ergens diep in zijn binnen- voorstelllng van maken. Glimlachend nam hU de klom de Vliegende Driehoek hoger en alles was ln ste rinkelde een alarmbelletjeHet zweet brak gelukwensen van de B-29-gezagvoerder ln ont- orde. hem aan alle kanten uit. Koortsachtig controleerde vangst. Ja, wés alles wel ln orde? Arend betrapte zich er hij zijn zuurstofapparaat en de drukmeter van zijn „We gaan rustig door!", antwoordde hij, terwijl opeens op, dat hij zat te dromen. Zijn gedachten stratosfeerpak, maar alles functioneerde uitstekend, een blik op de brandstofmeter hem vertelde, dat werden traag en zijn ledematen gehoorzaamden En toch.. liefde boeken te onzent, en velen zul len dan ook weer opnieuw genieten van deze verzorgde, prettig hanteer bare editie. Querldo bracht bovendien een paar herdrukken in de Salamander-reeks, n.l. „De overnachting" van Jeanne van Schalk-Willing en S. Vestdijk, een brievenboek van twee bekende auteurs over de liefde, „Mijn aap schreit" en „Het euvel Gods" van Albert Helman, waarvan vooral het eerste zeer na vrante verhaal algemeen bewonderd werd en wordt, „Goud onder golven", een der weinige niet-Amsterdamse ro mans van de ras-Amsterdammer Jan Mens (hoofdpersoon is Leeghwater, de 17de-eeuwe drooglegger van de Beemster) en „Wampie" de roman van een zorgeloze zomer, een vrolijke geschiedenis van A. den Doolaard. In de bekende Romulus-editle ver scheen bil J. M. Meulenhoff te Am sterdam ae \aerde druk van het tragi sche en aangrijpende boek „De grau we vogels" van Arthur van Schendel, en dezelfde uitgeverij brengt een i nieuwe editie van „De nacht der Gi rondijnen", het geschenk van de boe kenweek van dit jaar, waarmee prof. J. Presser de Van der Hoogtprijs ver wierf. Een aangrijpend verhaal over een joods doorgangskamp in de laat ste wereldoorlog, ingeleid door Abel Herzberg. (Serie „De Eik"). Dan nog twee Literaire Pockets van de Bezige Bij te Amsterdam; de kleine, uiterst boelende roman „Het zwarte licht" van Harry Bu- lisch (derde druk) en de tweede druk van de geruchtmakende gero mantiseerde autobiografie „Zolang te water" van Simon Vinkenoog. Dit laatste boek is voorzien van een kleine dertig dichtbedrukte pa gina's citaten uit besprekingen, hetgeen pretentieus aandoet, te meer omdat „Zolang te water" een Interessant en Aveerbaar boekje is. dat helemaal geen stutten en lief desverklaringen nodig heeft. De Litera'rn Pockets van de Be zige Bij zijn de keurigst verzorgde pockets die er verschijnen. Goed koop, goed en smaakvol van uit voering. het gaat hier eens voor éénmaal samen. Kunst- en toneelkritieken plus „Naar bet hem leek." Driemaal een „Ooievaar" W. Jos de Gruyter ls een kunstcriti cus, van wiens hand in het Haagse dagblad. „Het Vaderland", talloze kritieken en beschouwingen over de kunst in het algemeen en over de beeldende kunst In het bijzonder zjjn verschenen. Een aantal van die be schouwingen nu is gebundeld in een ..Ooievaar"-boekje van de uitge\'erij Bert Bakker/Daamen N.V. te Den Haag, zodat de geïnteresseerde ken nis kan nemen van De Gruyters denkwijze over Edvard Munch, Char ley Toorop, Piet Ouborg. Hokusai, Humor in het affiche, Parjjs, het vraagstuk der kunstwaardering en nog velerlei zaken meer. Ter aan moediging diene. dat de auteur be schikt over een vlotte pen en een scherp en veelal zuiver inzicht in de materie. Het boekje heet „Schouwend oog". Een andere „Ooievaar", uitgegeven onder de titel „Na afloop", bevat to neelkritieken, zoals die door Jeanne van SchaikWilling geschreven wer den in het weekblad „De Groene" en waarvan zij zelf in de inleiding o.m. zegt: „De opdracht aan mij verstrekt door de redactie van mijn AA-eekblad, is niet kritieken te leveren in de strikte zin, maar te proberen de ge dachten en gevoelens, in mij gewekt, door iets dat met het toneel in be trekking staat, in kleine essays te vatten". Welnu, in „Na afloop" kan men te kust en te keur te gast gaan in deze essays, die echter loeh voor het grootste deel toneelbeschouwin- fen zonder meer bleven. Lezenswaar- ige beschouwingen overigens. Een derde nieuwe „Ooievaar" is voorts „Naar het hem leek", een in leiding tot Shakespeare in vijf brie ven door dr. A. G. H. Bachrach, hoog leraar aan de Rijksuniversiteit te Leiden, met tekeningen van de schrij ver. Voor de liefhebber een kostelijk Averkje, Avaarin zowel de figuur, maar vooral de werken van de klassieke toneelschrijver op oorspronkelijke Avïj- ze, indringend worden belicht. FEULLET0N HILLARY WAYNE „O, Martin, is je moeder „Ja, ze verdronk toen ze probeer de het kind van tante Lil te redden. Ik ben nog tijdig door iemand an ders uit het water gehaald. Vermoe delijk heeft oom Joey zich uit dank baarheid met mijn opvoeding belast. In elk geval heeft mijn vader nooit enig teken gegeven, dat hij me te rug wilde hebben." „En je zei, dat je oom driemaal ge trouwd is geweest?" „Ja. Je moet Aveten, dat tante Lil enkele dagen na de overstroming is gestorven 't Was volslagen hopeloos; ze is nooit meer tot bewustzijn geko men en heeft dus ook niet geweten, dat haar Tony was omgekomen. Gem ma's zuster 'zorgde voor me; ze had een baan in de buurt en oom Joey kende haar heel goed. Na een tijdje trouAvde h\j met haar, zodat Gemma en ik min of meer samen opgroeiden Na de oorlog met Japan, toen ik als verder ongeschikt uit het leger ont slagen werd, kAvam ztf ook Aveer thuis Och," ging h(j schouderophalend voort „ik had een wond aan het been, die wel wat ongemak, veroorzaakte maat' toen nog hoegenaamd geen idee, Avat me boven 't hoofd hing. Zo, dat is het hele verhaal. May, Gemma's zus ter, is jong gestorven en te zjjner tijd is de ouwe baas maar wéér in 't hu- Avelijksbootje gestapt Lorraine bleef zAv\jgen; ze dacht aan het kind en de beide eveneens zo noodlottig omgekomen vrouwen. Dus Avist ze nu waarom Martin's leven zo nauw met dat van Gemma AAras ver bonden. Had zij, Lorraine ooit te vo ren jaloezie gekend? Ze wist het niet; wist slechts, dat ze er nu door werd verteerd en snel de kamer moest ver laten, uit vrees dat Martin haar ge voelens zou raden en haar A-erachten zoals ze reeds zichzelf verachtte. Gelukkig naderde de tijd voor het avondeten en schetterde David, die haar blijkbaar graag in de keuken hielp, met ijn luide, vrolijke stem zo lang en veel, dat ze weldra haar ge dachten niet meer kon bijhouden. Na het eten ging h(j, ditmaal alleen Avcer kerstliedjes nelpen zingen, ter wijl Lorraine, op verzoek van Martin, Gemma aan Barbara's bed verving. De stakkerd was blij, dat ze Aveer in haar eigen kamer lag, maar leek In derdaad erg ziek en Lorraine hoopte vurig, dat ze geen gesprek zou be ginnen. Intussen Avaren ze nauwelijks sa men of Barbara verontschuldigde zich voor haar uitval van de vorige avond. ,,'t Was niet mooi tegenover jou. Martin heeft me verteld, dat de paar den in jouw bijzijn volmaakt kalm bleven, wat het beste bewijs is voor je betrouwbaarheid. Je verleden gaat ons hoegenaamd niets aan. Dat is, zoals Martin zegt. alleen jouw zaak". Lorraine ontstelde hevig. Zou Mar tin vermoeden dat haar naam niet Lockett Avas? Koortsachtig trachtte ze na te gaan, hoe ze zich kon heb ben verraden. Ze herinnerde zich wat Gemma had gezegd toen ze de voor Advertentiet naam Lorraine hoorde. Welnu, als Gemma er met Martin over had ge sproken, was hij misschien achter dochtig geAvorden. Toch had hij haar het baantje aangeboden zonder zelfs naar referenties te vragen. Onder de hand was Barbara van haar onderwerp afgedwaald en had ze 't nu over Pat. „Een heel aardig meisje, maar zon der enige stijl en gratie; erg jammer hoor. TegenAvoordig denken de meis jes daar niet meer aan. Een doek om het hoofd, plompe laarzen en grote voeten. Maar Pat, hoe jong ook, is door en door betrouwbaar. Ik ben met Lorraine kon zich tot haar leed wezen niet weerhouden te zeggen: „Jullie hebt heel wat familie, nlet- Avaar „Neen. Waarom vraag je dat? O, ik begrijp het al: Martin heeft je over Australië verteld. Al die familie Avas van moederszijde; van vaders kant is er niets, dus zijn wij de enige rechte ljjn... als Martin en ik ver- dAvenen z(jn, is het uit met de oor spronkelijke Leighs van Gander Green Dat vind ik heel jammer", ging Bar bara voort, met een droevige blik op Lorraine. „Ik persoonlijk zou graag willen dat hjj trouwde en kinderen kreeg, maar dat zal htf nooit doen." Lorraine's hart klopte als razend en onwillekeurig ging ze AA-at van het bed Aveg. Zou... zouden kinderen dan in eik 1 geval.. f Advertentie/ ondergoed.... jfwonder goed I „De familiekAvaal erven? Dat be hoeft niet, geloof ik, maar in Martin's geval zou net kunnen gebeuren, om dat hij zelf al bepaalde symptomen vertoont..." „Martin...?" Lorraine deinsde te rug alsof ze plotseling had vernomen, dat hri melaats was geworren. „Zeker", antwoordde Barbara. „Mjjn reukzout alsjeblieft neen ik val niet flauw, ben alleen erg moe. Ga nu niet Aveg. Ja, hij is onlangs naar Londen geAveest om zich in een paar van de grootste ziekenhuizen te laten onderzoeken. Ik ben bang, dat ik me niet vergis. Daarom begrijp ik best dat hij niet Avil trouwen, al zou ik het, nu de familienaam op het spel staat, toch wel graag zien". Lorraine, die opperbest begreep, dat hij terwille van een erfgenaam niet met mensenlevens mocht spelen, verbaasde zich over de meedogenloze openhartigheid van de stille figuur in het bed. Intussen ging Barbara met een sluwe blik in haar richting voort: „Gemma zou liever morgen dan overmorgen met hem trouwen. Over de toekomst maakt zjj zich niet be zorgd; AA'aarom zou ze ook? Ze is van heel andere afkomst, en traditie be tekent niets voor haar. Zoals de zaken nu staan, denk ik vaak, dat het mis schien 't beste voor hem zou zijn. H(j zou dan tenminste op het laatst ie mand hebben om hem op te passen, precies zoals," besloot ze met neer geslagen ogen, „onze lieve vader mjj had". Hierna viel ze in slaap cn Aveldra kwam Gemma Aveer ten tonele, door een korte rust opgefrist, zodat Lor raine naar bed kon gaan. Ze zorgde er voor, Martin niet weer tegen 't lijf te lopen; haar enige wens was nu, stil in donker te liggen en over alles wat ze gehoord had na te denken. Een beetje huiverend waste ze andermaal gezicht en handen met koud water, zich afvragend of ze zodoende ooit de slaap zou kunnen vatten. Juist toen ze klaar Avas, werd er op de deur geklopt. „Binnen?" (Wordt vervolgd)

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1958 | | pagina 9